Szkolny program wychowawczy

Szkolny program wychowawczy
XV Liceum Ogólnokształcącego
im. prof. Wiktora Degi
w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 15
w Poznaniu
Wrzesień 2015
1
I.
II.
Założenia ogólne
Cele wychowawcze
1. Cel ogólny
2. Cele szczegółowe
III.
Zasoby szkoły w dziedzinie wychowania. Warunki sprzyjające rozwojowi
wychowanka
1. Zasoby szkoły niezbędne w procesie wychowania
2. Warunki sprzyjające rozwojowi młodzieży
IV.
Osoby odpowiedzialne i zasady współpracy
1. Wychowawca
2. Nauczyciel przedmiotu
3. Pedagog i psycholog
4. Pracownicy administracji i obsługi
5. Zasady współpracy między szkołą a rodzicami
6. Współpraca ze środowiskiem lokalnym
V.
Zakresy oddziaływań wychowawczych (obszary wychowawcze)
1. Prawa i obowiązki ucznia
2. Szkolny System Oceniania
3. Tradycje szkolne
4. Wychowanie patriotyczne, obywatelskie i społeczne
5. Zasady funkcjonowania samorządności w szkole
6. Edukacja regionalna
7. Oddziaływania profilaktyczne
8. Pomoc w zakresie wyboru kierunku dalszego kształcenia i zawodu
9. Oddziaływanie kulturalne
VI.
Monitoring, weryfikowanie i doskonalenie
2
„Okrucieństwem byłoby chronić człowieka przed śmiercią, chorobą, a nie dać mu
nadziei na sprawność, powrót do normalnego świata”
prof. Wiktor Dega
I.
Założenia ogólne
Program realizowany jest w oparciu o Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej
z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483), Ustawę z dnia 26 stycznia 1982 r.
Karta Nauczyciela (Dz. U. 2014 poz. 191), Ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie
MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012
r. poz. 977) oraz Konwencję Praw Dziecka.
Założeniem
programu
jest
wspomaganie
wychowawczej
roli
rodziny
z uwzględnieniem prawa do przekonań religijnych, światopoglądowych oraz wolności
sumienia. Szkoła ma obowiązek zapewnić wszystkim uczniom powszechny dostęp do
nauki i wychowania, bezpieczeństwo, a także kierować się zawsze dobrem ucznia,
troską o jego zdrowie, postawę moralną i obywatelską z zachowaniem poszanowania
godności osobistej.
II.
Cele wychowawcze
1. Główny cel wychowania w szkole:
Wszechstronny rozwój osobowy ucznia
2. Szczegółowe cele wychowawcze:
1) Celem wychowania jest osiąganie dojrzałości człowieka w czterech sferach:
a) sferze fizycznej – związanej z naturalnymi procesami rozwoju fizycznego a
także z nabywaniem wiedzy i umiejętności umożliwiających prowadzenie
zdrowego stylu życia,
b) sferze psychicznej – ukierunkowanej na osiąganie odpowiedzialności za siebie i
swój stosunek do świata,
3
c) sferze społecznej – polegającej na nabywaniu umiejętności prawidłowego
wywiązywania
się
z
pełnionych
ról
społecznych
i
systematycznego
przygotowywania się do pełnienia nowych ról, związanych z cyklem życia,
d) sferze duchowej – obejmującej m. in. posiadanie właściwego systemu wartości
a także poczucie sensu istnienia.
2) Szczegółowe cele wychowawcze:
a) rozbudzanie ciekawości dla wszelkiej wiedzy
b) kształtowanie w uczniach obowiązkowości
c) kształtowanie w uczniach pozytywnej, konstruktywnej i rzetelnej samooceny
d) rozwijanie twórczej postawy przy wykonywaniu zadań
e) umożliwianie uczniom poznawania swoich możliwości i ograniczeń
f) przygotowanie uczniów do świadomego planowania przyszłości
g) kształtowanie postawy patriotycznej, społecznej oraz tożsamości kulturowej
h) rozbudzanie postawy empatii, współodpowiedzialności za drugiego człowieka
i) kładzenie nacisku na wartości, takie jak: uczciwość, szacunek dla drugiego
człowieka, prawdomówność
j) integrowanie zespołów klasowych
k) rozwijanie zainteresowań i pasji uczniów
l) kształtowanie odpowiedzialności za dobro wspólne
m) wdrażanie do higieny, dbałości o zdrowie
n) przygotowanie do życia w rodzinie i społeczeństwie
o) przygotowanie do organizacji czasu i odpoczynku
p) przygotowanie do pełnienia różnych ról społecznych
III.
Zasoby szkoły w dziedzinie wychowania. Warunki sprzyjające rozwojowi
wychowanka.
1. Zasoby szkoły niezbędne w procesie wychowania:
1) wiedza i umiejętności wychowawcze nauczyciela
2) doświadczenie w pracy wychowawczej
3) istniejące żywe tradycje
4) wiedza i kompetencje przedmiotowe nauczyciela
5) sprawdzone wzory pracy, działań wychowawczych
4
6) wola podejmowania zadań wychowawczych
7) środowisko wspierające wychowanie: rodzice, Poradnia Psychologiczno-
Pedagogiczna
8) baza: sale lekcyjne, gabinety przedmiotowe, dwie sale gimnastyczne, biblioteka,
aula,
pokój
pedagoga
i
psychologa,
gabinet
pielęgniarski
i gabinet
stomatologiczny
2. Warunki sprzyjające rozwojowi młodzieży:
1) otwartość we wzajemnych relacjach
2) wzajemny szacunek wychowawcy i wychowanka
3) świadomość
granic w postępowaniu, odpowiedzialna kontrola własnego
zachowania
4) dzielenie się odpowiedzialnością za osiąganie zmian w procesie wychowania
IV.
Osoby odpowiedzialne i zasady współpracy
1. Wychowawca to każdy pracownik szkoły
1) jest oddany życiu młodzieży
2) jest sprzymierzeńcem młodych
3) jest wymagający
4) jest współtwórcą rodzinnej atmosfery w szkole
5) w sytuacjach trudnych jest wyrozumiały
6) w razie potrzeby okazuje pomoc
7) troszczy się o solidne przygotowanie do życia młodego człowieka
8) dba o własny wizerunek
2. Wychowawca klasy jest bezpośrednio odpowiedzialny za proces wychowawczy
powierzonych mu wychowanków:
1) prowadzi narady klasowe według programu, korelującego z założeniami
Szkolnego Programu Wychowawczego;
2) na bieżąco obserwuje i kontroluje postęp wychowawczy, dydaktyczny oraz
frekwencję na zajęciach lekcyjnych, w razie niepokoju wchodzi natychmiast w
bezpośredni kontakt z rodzicami;
3) rozmawia indywidualnie z poszczególnymi wychowankami;
5
4) na początku każdego roku szkolnego przedstawia uczniom zasady BHP szkoły
oraz zapoznaje wychowanków z prawami i obowiązkami zawartymi w Statucie
Szkoły;
5) na początku każdego roku szkolnego przeprowadza wybór Samorządu
Klasowego;
6) współpracuje z pedagogiem i psychologiem szkolnym
7) współdziała z rodzicami ucznia oraz z pozostałymi nauczycielami, aby zapewnić
odpowiednie warunki nauki i rozwoju wychowanków;
8) wraz z uczniami swojej klasy dba o estetykę, czystość oraz wygląd sali, którą się
opiekują;
9) podejmuje współpracę z różnymi instytucjami;
10) organizuje wycieczki klasowe, imprezy okolicznościowe i wyjścia o charakterze
kulturalnym.
3. Nauczyciel przedmiotu:
1) realizując
podstawy
programowe,
mobilizuje
uczniów
do
wysiłku
intelektualnego, rozbudza ich ciekawość i zachęca do samorozwoju;
2) swoje spostrzeżenia dotyczące zachowania uczniów przekazuje wychowawcy,
pedagogowi lub psychologowi szkolnemu;
3) włącza się aktywnie w realizację poszczególnych obszarów wychowawczych
szkoły.
4. Pedagog i psycholog swoją kompetencją i warsztatem wspierają wychowanków w
dobrym samorozwoju oraz wychowawców i rodziców w wychowaniu:
1) rozpoznają indywidualne potrzeby uczniów, analizują przyczyny niepowodzeń
szkolnych;
2) prowadzą działania diagnostyczne dotyczące wychowanków oraz sytuacji
wychowawczych, w celu wspierania rozwoju ucznia;
3) podejmują działania interwencyjne i mediacyjne;
4) prowadzą różne formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej dla uczniów,
nauczycieli i rodziców;
5) wspierają koordynatorów i zespoły nauczycieli w organizowaniu pomocy
psychologiczno-pedagogicznej;
6
6) podejmują działania wychowawcze i profilaktyczne w stosunku do uczniów, z
udziałem rodziców i nauczycieli;
7) zapewniają uczniom pomoc w wyborze kierunku kształcenia i zawodu.
5. Pracownicy administracji i obsługi poprzez życzliwy kontakt z młodzieżą
i reagowanie na niewłaściwe jej zachowanie, uczestniczą w procesie wychowawczym
szkoły.
6. Zasady współpracy między szkołą a rodzicami
W związku z pierwszoplanową rolą rodziny w wychowaniu, szkoła odpowiada na
oczekiwania rodziców, wzmacniając i utrwalając uznawane przez nich wartości.
Spośród grona rodziców na pierwszym zebraniu w danym roku szkolnym wybierani
są klasowi przedstawiciele Rady Rodziców, którzy stanowią skład Rady Rodziców
Szkoły.
Ważne dokumenty związane z funkcjonowaniem szkoły są opiniowane przez
Radę Rodziców.
Rolą Dyrekcji i nauczycieli jest zachęcanie rodziców i opiekunów młodzieży do
aktywnego zaangażowania się i stwarzania sprzyjających warunków potrzebnych do
realizacji przyjętych zadań.
W przypadku pojawienia się problemów wychowawczych powinna obowiązywać
zasada wzajemnego wspierania się szkoły i domu rodzinnego w podejmowanych
działaniach.
Formy kontaktów z rodzicami:
1) kontakt bezpośredni, który pozwala na wzajemne poznanie się oraz zrozumienie
potrzeb, problemów i oczekiwań wobec siebie nawzajem:
a) w szkole odbywają się zebrania z rodzicami (ogólnoszkolne i klasowe)
b) indywidualne konsultacje rodziców z nauczycielami i wychowawcami,
2) dziennik elektroniczny, który jest narzędziem codziennej komunikacji całej
szkolnej społeczności i podstawową formą przekazywania rodzicom/prawnym
opiekunom i uczniom informacji o wynikach nauczania, frekwencji oraz
zachowaniu,
3) strona internetowa szkoły
4) korespondencja tradycyjna – listy,
7
5) informacja telefoniczna (rozmowa, SMS) lub elektroniczna (wiadomości e-mail)
6) posiedzenia Rady Rodziców
7) dyżury dyrektora szkoły, pedagoga i psychologa
7. Współpraca ze środowiskiem lokalnym
Nasza
szkoła
jest
placówką
edukacyjną
usytuowaną
na
dużym
osiedlu
mieszkaniowym, w związku z tym współpracujemy z Zarządem Poznańskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej i jednostką pomocniczą miasta Poznania – Radą Osiedla PiątkowoZachód oraz innymi placówkami oświatowymi osiedla w ramach tzw. „Miasteczka
Oświatowego” W nagłych sytuacjach możemy liczyć na pomoc Straży Pożarnej,
a w ramach zapewnienia bezpieczeństwa naszym uczniom współdziałamy ze Strażą
Miejską i Policją. Nasza młodzież uczestniczy w imprezach, które odbywają się na
Piątkowie, o charakterze masowym m.in. „Bieg Chrobrego”. Ze środowiskiem lokalnym
bardzo aktywnie współpracuje również szkolny Wolontariat.
V.
Zakresy oddziaływań wychowawczych (obszary wychowawcze)
1. Prawa i obowiązki ucznia
Nasz uczeń ma zagwarantowane respektowanie jego praw (m. in. prawa do
edukacji, ochrony godności osobistej, jawnej oceny postępów w nauce, swobody
wyrażania swojej opinii, życzliwego, podmiotowego traktowania w procesie
dydaktyczno - wychowawczym).
Jednocześnie wychowanek ma obowiązek stosować się do ustaleń Statutu XV
Liceum Ogólnokształcącego, do zarządzeń dyrektora szkoły, poleceń wychowawców,
nauczycieli i pracowników szkoły oraz przestrzegania przepisów BHP i ppoż.
2. Szkolny System Oceniania
Ocenianie osiągnięć uczniów jest nieodłącznym elementem procesu dydaktyczno wychowawczego. Ocena powinna informować ucznia o poziomie opanowania wiedzy
i umiejętności szkolnych. Jednocześnie, poprzez swoją jawność i sprawiedliwość,
stanowi ważny czynnik motywujący go do pracy.
Szczegółowe zasady oceniania wyników w nauce oraz zachowania zawarte są
w Statucie szkoły - Rozdział 7 Wewnątrzszkolny system oceniania, klasyfikowania
i promowania uczniów.
8
3. Tradycje szkolne
Nasza szkoła wypracowała wiele form działalności, które stały się już tradycją, na
stałe weszły do kalendarza imprez i zawarte są w Planie pracy szkoły. Należą do nich:
1) uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego
2) obóz integracyjny dla uczniów klas pierwszych
3) Święto Edukacji Narodowej – „Koziołki i Matołki”
4) obchodzenie rocznicy urodzin patrona szkoły prof. Wiktora Degi
5) spotkania opłatkowe społeczności szkolnej
6) udział w Poznańskim Międzyszkolnym Przeglądzie Obcojęzycznej Kolędy
i Piosenki Świątecznej
7) Dni Niemieckie
8) Dni Kultury Bliskiego Wschodu
9) studniówka
10) Targi Edukacyjne
11) Drzwi Otwarte
12) pielgrzymka maturzystów do Częstochowy
13) pożegnanie absolwentów
14) bal absolwentów
15) uroczyste zakończenie roku szkolnego
16) wycieczki dydaktyczne
17) koncerty
18) przedstawienia teatralne
4. Wychowanie patriotyczne, obywatelskie i społeczne
Wychowanie patriotyczne wiąże się z kształtowaniem u wychowanków postawy
szczególnego umiłowania tego, co stanowi naszą Ojczyznę, Polskę. Zależy nam na
rozwoju tożsamości narodowej wychowanków i jak najlepszej znajomości historii
naszego kraju. Dlatego akcentujemy ważne rocznice i święta narodowe: rocznicę
wybuchu II wojny światowej, Narodowe Święto Niepodległości, rocznicę uchwalenia
Konstytucji 3 Maja, rocznicę Powstania Wielkopolskiego, rocznicę Powstania Czerwca
56, rocznicę urodzin patrona Wiktora Degi, rocznicę wprowadzenia w Polsce stanu
wojennego oraz rocznice związane z życiem i działalnością Jana Pawła II. W te dni
nadawane
są
przez
radiowęzeł
audycje
tematyczne,
przygotowywane
są
okolicznościowe gazetki oraz konkursy. Ważną rolę w wychowaniu patriotycznym
9
odgrywa uczenie szacunku dla symboli, utrwalanie znajomości ich znaczeń. Dumą
szkoły jest sztandar, który chlubnie reprezentuje Poczet Sztandarowy.
Jednocześnie zachęcamy młodzież do otwarcia się na Europę, problemy innych
narodów, ich tradycje i kulturę. Kształtując postawę społeczną wychowanków, uczymy
ich świadomego pełnienia społecznych ról i przygotowujemy do jak najlepszego
wchodzenia w dorosłe życie. Uświadamiamy, że własne cele życiowe należy realizować
z poszanowaniem praw innych ludzi. Kształtujemy umiejętności współdziałania
i współpracy w relacjach z rówieśnikami i z dorosłymi.
Uwrażliwiając na potrzeby innych ludzi, zachęcamy naszych uczniów do działalności
charytatywnej. Młodzież bardzo chętnie działa w szkolnym Wolontariacie, uczestnicząc
w różnych akcjach, np. „Adopcji serca”, Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy,
różnorakich zbiórkach na rzecz potrzebujących.
Postawę obywatelską kształtujemy np. przez zachęcanie do świadomego udziału
w wyborach Samorządu Uczniowskiego.
5. Zasady funkcjonowania samorządności w szkole
Samorząd Uczniowski inspiruje społeczność uczniowską do zaangażowania się
w życie
szkoły,
współtworzy
jej
tradycję,
współpracuje
z
dyrekcją.
Jest
współorganizatorem imprez szkolnych, dba o przestrzeganie regulaminu szkolnego.
Reprezentuje szkołę na zewnątrz.
Tryb wyboru członków Samorządu Szkolnego i zasady jego działania określa
Regulamin Samorządu Uczniowskiego.
6. Edukacja regionalna
Poprzez edukację regionalną rozwijamy wiedzę o naszym regionie. Kształtujemy
poczucie tożsamości regionalnej w powiązaniu z tożsamością narodową. Wprowadzamy
uczniów w historię, kulturę i tradycje regionu. Organizujemy wycieczki i rajdy,
rozpowszechniamy kulturę regionu w Kole Miłośników Historii oraz Szkolnym Kole
Turystycznym.
7. Oddziaływania profilaktyczne
Działania z tego obszaru zawarte są w Szkolnym Programie Profilaktyki. Proponuje
on rozwiązania w środowisku szkolnym, ukierunkowane na wspomaganie ucznia
w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu
10
życiu, likwidowanie czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących
sprzyjających rozwojowi ucznia.
8. Pomoc w zakresie wyboru dalszego kierunku kształcenia i zawodu
Wybór dalszego kierunku kształcenia i zawodu jest ważną decyzją w życiu młodego
człowieka, gdyż dotyczy jego przyszłości. Przemyślany, trafny wybór umożliwia
samorealizację poprzez pełnienie podjętej roli zawodowej, jest źródłem zadowolenia
i sukcesu.
Szkoła stwarza możliwość poprzez różnorakie zajęcia rozpoznania przez ucznia
predyspozycji zawodowych. Przedstawia również ofertę edukacyjną szkół wyższych
i policealnych.
Współpracujemy z Centrum Doradztwa Zawodowego dla Młodzieży oraz Poradnią
Psychologiczno – Pedagogiczną.
9. Oddziaływanie kulturalne
Organizujemy wyjścia do kina, teatru, opery, muzeum, na wystawy malarstwa
i fotografii. W szkole prowadzimy zajęcia dla uczniów zainteresowanych działalnością
artystyczną, rozwijając ich umiejętności i ucząc wrażliwości na sztukę. Oferta obejmuje
koncerty zespołów wokalnych, zajęcia teatralne oraz koło dyskusyjne.
VI.
Monitoring, weryfikowanie i doskonalenie
Cele realizowane są według przyjętego harmonogramu i podlegają monitoringowi.
W związku z tym w szkole gromadzone są informacje o realizacji zadań. Plany pracy
wychowawczej dla poszczególnych klas tworzone są w oparciu o Szkolny Program
Wychowawczy. Monitorowanie to także dyskusja z odbiorcami naszych działań – jak je
widzą, co chcieliby zmienić i dlaczego. Jeżeli to jest konieczne, wprowadzamy poprawki,
dokonujemy zmian, dostosowując do zmieniających się potrzeb środowiska szkolnego.
11