147 IX. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEKI IM

IX. SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI BIBLIOTEKI
IM. ZIELIŃSKICH TNP
Rok 2013 to kolejny trudny rok dla Biblioteki im. Zielińskich
Towarzystwa Naukowego Płockiego spowodowany brakiem
stałego finansowania. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
dopiero we wrześniu przekazało środki na działalność placówki
i tylko w wysokości 70% wnioskowanej kwoty. W związku z tym
wszystkie zakupy książek i czasopism, a także konserwacja, oprawa
i digitalizacja księgozbioru zostały wstrzymane do tego czasu.
Działalność Biblioteki koncentrowała się na udostępnianiu zbiorów
i opracowywaniu nabytków pochodzących z darów i wymiany
(ponad 3 000 pozycji).
W związku ze zmniejszającą się liczbą czytelników dokonano
reorganizacji struktury Biblioteki: Dział Magazynów i Dział
Udostępniania zostały połączone w jeden Dział Upowszechniania
Księgozbioru. Ograniczono również godziny dostępu dla czytelników:
z dotychczasowych 36 na 20,5 godziny – tygodniowo.
Mimo wielu trudności, powodowanych brakiem środków
finansowych prace zintensyfikowano w ostatnim kwartale roku
i wszystkie zaplanowane zadania biblioteczne zrealizowano, choć
niektóre w mniejszym zakresie niż wnioskowany, jak np. zakupy
książek i czasopism.
Księgozbiór powiększył się o 5 171 obiektów i w dniu 31 grudnia
2013 r. wynosił 403 686 jednostek bibliotecznych, na które składają
się druki zwarte, ciągłe, archiwalia, kartografia, mikrofilmy i zasoby
cyfrowe. W roku sprawozdawczym ze zbiorów Biblioteki korzystało
121 470 użytkowników, w tym 110 700 online.
Placówka łączy elementy biblioteki tradycyjnej i elektronicznej.
W związku z tym konsekwentnie rozbudowuje swoją bazę cyfrową
(aktualnie 8 469 jednostek) o zdigitalizowane obiekty. W roku
sprawozdawczym konwersji poddano: 2 inkunabuły - Seneca
Lucius Annaeus Opera philosophica Venezia, ok. 1492, Chaimis
Bartholomaeus de Confessionale Strassburg 1476/78; 2 starodruki
147
- Statuta Ducatus Mazoviae 1541 r., Cnapius Thesaurus 1643 r.;
66 wielkoformatowych zabytkowych map oraz kolejne roczniki
historycznej prasy: „Trybunę Mazowiecką” (1969-1975), „Bibliotekę
Warszawską” (1865-1867), „Petro-Echo” (1963-2000), „Robotnika
Mazowieckiego” (1945-1946) i czasopismo „Świat” (1932-1955).
Z cyfrowej kolekcji zbiorów można korzystać w czytelni
multimedialnej lub online poprzez stronę Towarzystwa Naukowego
Płockiego: www.tnp.org.pl oraz www.tnp.org.pl/biblioteka/dlibra.
Kolekcja Płockiej Biblioteki Cyfrowej zamieszczona na
platformie Federacji Bibliotek Cyfrowych powiększyła się o kolejne
80 pozycji. W 2013 r. Płocka Biblioteka Cyfrowa została włączona
do europejskiej biblioteki cyfrowej „Europeana”, udostępniającej
dziedzictwo kulturowe i naukowe europejskich bibliotek.
Na wniosek Płockiej Rady Seniorów, Prezydent Miasta Płocka
– Andrzej Nowakowski w maju 2013 r. przyznał Bibliotece
im. Zielińskich TNP Certyfikat „Miejsca przyjaznego seniorom”.
Środki finansowe Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego
oraz Fundacji „Fundusz Grantowy dla Płocka” pozwoliły
na przeprowadzenie pełnej konserwacji 24 zabytkowych obiektów
ze zbiorów specjalnych (starodruków i map).
Dofinansowanie przekazane przez Ministerstwo Nauki
i Szkolnictwa Wyższego na działalność Biblioteki TNP wynosiło
755 200 zł (70% wnioskowanej kwoty). Dotacja ta pokryła 79%
poniesionych całkowitych kosztów utrzymania placówki. Zgodnie
z umową środki przeznaczono na następujące zadania:
148
INFORMACJA FINANSOWA
Lp.
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
WYKAZ
ZREALIZOWANYCH
ZADAŃ
INDYWIDUALNYCH
Poniesione koszty
w złotych
OGÓŁEM
w tym
środki
budżetowe
na naukę
4
Udział
%
kol.
4:3
2
3
gromadzenie księgozbioru
opracowanie księgozbioru
udostępnianie księgozbioru
udostępnianie dla nauki zasobów
muzealnych i archiwalnych
rozbudowa i utrzymanie
komputerowych baz danych
digitalizacja księgozbioru
konserwacja księgozbioru
Razem
201 455,51 zł
131 318,51 zł
350 104,34 zł
161 000 zł
105 000 zł
280 000 zł
80%
80%
80%
5
80 045,31 zł
63 000 zł
79%
22 106,80 zł
16 000 zł
72%
97 008,01 zł
72 500,30 zł
954 538,78 zł
77 000 zł
53 200 zł
755 200 zł
79%
73%
79%
Ponadto placówka otrzymała w 2013 r. następujące granty i dotacje:
1. Urząd Miasta Płocka:
− 12 600 zł na Cyfryzację archiwalnej prasy Biblioteki im.
Zielińskich TNP (18 roczników „Petro-Echo”).
2. Fundacja „Fundusz Grantowy dla Płocka”:
− 24 000 zł na Konserwację archiwaliów Biblioteki im.
Zielińskich TNP (8 jednostek archiwalnych pochodzących
ze spuścizny Władysława Smoleńskiego).
149
150
STAN POSIADANIA ZBIORÓW BIBLIOTEKI
IM. ZIELIŃSKICH TNP
Rodzaj zbiorów
druki zwarte nowsze
czasopisma
stare druki
(w tym inkunabuły)
kartografia
ikonografia
muzykalia
rękopisy
dokumenty życia społecznego
Razem
mikrofilmy/ mikrofisze
digitalizacja
Razem
Stan w dniu
31.12.2012 r.
Nabytki
2013 r.
Stan w dniu
31.12.2013 r.
255 391
115 617
13 366
(93)
826
81
67
1 944
764
388 056
2 232
8 227
jednostek
398 515
1 968
1 440
257 359
117 057
13 366
(93)
826
81
67
1 944
2 110
392 810
2 407
8 469
jednostek
403 686
1 346
4 754
175
242
jednostki
5 171
DZIAŁ ZBIORÓW SPECJALNYCH
I. Opracowanie:
1. Opracowano 100 starych druków ze starego zasobu:
- zidentyfikowano opisy ze słownikami i bibliografiami,
- sporządzono 200 kart katalogowych i ułożono je wg wieków
i pochodzenia,
- pozycje wpisano do inwentarzy,
- prace techniczne: paginacja, fiszki, zliczenie stron do digitalizacji.
2. Opracowano 60 rękopisów i 135 grafik:
- sporządzono 130 kart do katalogów rękopisów i grafik.
Łącznie sporządzono 330 kart katalogowych.
151
II. Digitalizacja:
1. Zeskanowano 78 pozycji pełnotekstowych.
2. Ponadto na nośniki elektroniczne przeniesiono: 66 wielkoformatowych map (100 skanów), 2 inkunabuły, 2 stare druki.
3. W Płockiej Bibliotece Cyfrowej udostępniono 75 kolejnych
książek w wersjach pełnotekstowych.
4. Do zbiorów przybyło 128 płyt CD/DVD i mikrofisz.
Alicja Puchalska, starszy kustosz w Dziale Zbiorów Specjalnych Biblioteki
im. Zielińskich TNP podczas pracy w magazynie starodruków
III. Udostępnianie:
1. W czytelni zbiorów specjalnych przyjęto 84 czytelników, którym
udzielono informacji o zbiorach oraz udostępniono 585 pozycji.
2. Przygotowano książki na lekcje biblioteczne, pokazy, wystawy
i kwerendy (300 pozycji).
3. Nagrano 10 płyt CD na zamówienia.
152
4. Zrealizowano 71 kwerend dotyczących zbiorów.
5. Z magazynu wydano i przyjęto ponownie 1 060 pozycji.
IV. Prace porządkowe:
1. Do konserwacji oddano 24 obiekty.
2. Prowadzono bieżące prace porządkowe.
V. Inne prace:
1. Sporządzono wykaz 200 pozycji do planu ochrony zbiorów.
DZIAŁ GROMADZENIA I OPRACOWANIA ZBIORÓW
W roku 2013 Biblioteka im. Zielińskich TNP zgromadziła 4 754
wol. za sumę 97 969,79 zł.
Nabytki Biblioteki im. Zielińskich TNP
Ogółem:
książki
czasopisma
inne
RAZEM
1 968 wol.
1 440 wol.
1 346 wol.
4 754 wol. za kwotę 97 969,79 zł
w tym:
Zakupy
książki
1 229 wol.
czasopisma
3 wol.
+ prenumerata
519 wol.
inne
- wol.
RAZEM 1 751 wol. za kwotę 80 167,88 zł
(w tym prenumerata czasopism: 20 000 zł)
153
Wymiana
książki
czasopisma
inne
RAZEM
199 wol.
500 wol.
- wol.
699 wol. za kwotę 6 549,51 zł
Dary
książki
czasopisma
inne
RAZEM
540 wol.
418 wol.
1 346 wol.
2 304 wol. za kwotę 11 252,40 zł
W zakresie gromadzenia i opracowania zbiorów wykonano
następujące prace:
I. Pozyskiwanie nabytków:
1. Bieżący przegląd katalogów, zapowiedzi, reklam wydawniczych
i antykwarycznych oraz recenzji w prasie i Internecie; sprawdzanie tych ofert w katalogach bibliotecznych i komputerowych
bazach danych; bezpośrednie spotkania z dystrybutorami
największych wydawnictw, rozpatrywanie ich ofert, składanie
zamówień w wydawnictwach i hurtowniach książek listownie
i drogą elektroniczną.
2. Rozpatrywanie dezyderatów czytelniczych, prowadzenie
kartoteki dezyderatów.
3. Bezpośrednie zakupy w księgarniach płockich, toruńskich
i warszawskich.
4. Wymiana międzybiblioteczna: sprawdzanie list druków zbędnych, wysyłanie zamówień, potwierdzanie odbioru.
5. Przyjmowanie, selekcja i wycena darów od osób fizycznych
i instytucji; sporządzanie pisemnych wykazów darów.
6. Przyjęcie darowizny prof. dr. hab. Antoniego Rajkiewicza
z Warszawy – Członka Honorowego TNP.
154
II. Akcesja nabytków:
1. Sprawdzono nabytki z rachunkami, naniesiono ceny, numery
akcesji i ostemplowano.
2. Prowadzenie księgi akcesji i elektronicznych ksiąg inwentarzowych.
3. Prowadzenie dokumentacji nabytków (rachunki i inne dowody
wpływu, korespondencja z ofiarodawcami).
III. Opracowanie nabytków:
1. Prowadzenie i aktualizowanie komputerowej kartoteki nowości
oraz komputerowych baz danych.
2. Klasyfikacja książek wg UKD.
3. Opracowano i przekazano do magazynów 2 818 wol.
4. Oznaczono książki sygnaturą wg ich formatów.
IV. Stan komputerowej bazy danych:
1. Odpowiedzialność I (autorzy)
2. Odpowiedzialność II (redaktorzy, opracowujący)
3. Tytuły właściwe
4. Słowa kluczowe
90 047
28 428
96 731
148 395
V. Inne prace:
1. Wyjazdy samochodem służbowym.
2. Zastępstwa w magazynach, czytelni i szatni.
DZIAŁ INFORMACYJNO-PROMOCYJNY
1. Realizowano działania związane z długoterminowymi projektami
TNP i Biblioteki im. Zielińskich dofinansowanymi ze środków
publicznych:
− opracowano 4 wnioski o dofinansowanie projektów,
− koordynowano realizację 4 projektów,
− rozliczono 7 projektów.
155
2. Przygotowano i zapewniono obsługę 32 imprez zorganizowanych
przez Zarząd i jednostki organizacyjne Towarzystwa Naukowego
Płockiego (bądź innych organizatorów w siedzibie TNP). Były to:
− 6 konferencji i sesji naukowych,
− 9 odczytów,
− 4 promocje książek i spotkania autorskie,
− 5 wystaw,
− Walne Zgromadzenie TNP,
− 7 innych wydarzeń o różnym charakterze.
3. Współpraca przy organizacji I Kongresu Towarzystw Naukowych.
4. Zapewniono projekty, druk oraz kolportaż zaproszeń i plakatów
na imprezy TNP.
5. Sukcesywnie przygotowywano i przekazywano informacje
na temat działań TNP (imprezy kulturalne, nowe wydawnictwa,
projekty, ankiety) do mediów takich jak: „Gazeta Wyborcza.
Płock”, „Tygodnik Płocki”, „Kronika Mazowiecka”, lokalne stacje
radiowe, telewizja, portale internetowe, informator miejski
„MiastO!Żyje” i in., a ponadto dla Urzędu Miasta Płocka.
6. Redagowano informacje na stronę internetową TNP
www.tnp.org.pl oraz administrowano profilem Towarzystwa
na Facebooku.
7. Przeprowadzono 16 lekcji bibliotecznych oraz prezentacji zbiorów
specjalnych Biblioteki im. Zielińskich dla szkół i innych grup
zorganizowanych, w których łącznie udział wzięły 332 osoby.
8. Zrealizowano 13 kwerend bibliotecznych.
9. Zrealizowano 1 umowę użyczenia obiektów ze zbiorów TNP.
10. Wykonano redakcję cyfrową w programie dLibra 80 pozycji
z księgozbioru Biblioteki im. Zielińskich udostępnionych
w Płockiej Bibliotece Cyfrowej.
11. Współpracowano przy redakcji nowych publikacji TNP, w tym
„Sprawozdania z działalności Towarzystwa za rok 2012” oraz
„Rocznika TNP”.
156
12. Realizowano program wymiany wydawnictw z Muzeum
Mazowieckim w Płocku oraz z Płocką Galerią Sztuki.
13. Prowadzono dokumentację fotograficzną i audio działalności
Towarzystwa Naukowego Płockiego.
14. Uczestniczono w spotkaniach oraz szkoleniach dla organizacji
pozarządowych zorganizowanych przez: Centrum ds. organizacji
pozarządowych UM Płocka, Fundację „Fundusz Grantowy dla
Płocka”, Urząd Miasta Płocka, Program Europa dla Obywateli,
CIFAL Płock.
15. Przygotowywano ogłoszenia dotyczące funkcjonowania Biblioteki
im. Zielińskich i Biura Zarządu TNP.
16. Realizowano inne okolicznościowe zadania związane z aktywnością
Zarządu TNP.
17. Zastępstwa w sekretariacie Biura Zarządu TNP.
18. Pomoc w organizacji spotkań i bieżącej działalności płockiego
oddziału Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego.
26 listopada 2013 r. Otwarcie wystawy poświęconej ks. Eugeniuszowi Gruberskiemu
i jego rodzinie, na której zaprezentowano bogatą kolekcję archiwaliów ze zbiorów
Biblioteki im. Zielińskich TNP oraz ze zbiorów Muzeum Mazowieckiego w Płocku
157
DZIAŁ UPOWSZECHNIANIA KSIĘGOZBIORU
W roku 2013 zarejestrowano 121 470 osób korzystających
z zasobów Biblioteki, w tym 110 700 użytkowników online
(Płocka Biblioteka Cyfrowa) oraz 10 770 czytelników w Dziale
Upowszechniania Księgozbioru, którym udostępniono 30 650 wol.
książek, 10 100 wol. czasopism oraz 850 roczników z komputerowej
bazy danych. Łącznie daje to liczbę 41 600 udostępnionych jednostek
bibliotecznych.
W Dziale Upowszechniania Księgozbioru prowadzono następujące prace:
I. Gromadzenie czasopism:
1. W 2013 r. zgromadzono 1 440 wol. (2 621 nr.)
Prenumerata
Dary
Wymiana
Kupno
519 wol. (1 700 nr.) 418 wol. (418 nr.) 500 wol. (500 nr.) 3 wol. (3 nr)
2. W zakresie gromadzenia wykonano także czynności związane
z pozyskiwaniem nabytków, takie jak:
− wysyłanie zamówień listownie lub drogą elektroniczną,
− udział w selekcji i wycenie czasopism pochodzących z darów
i wymiany,
− przegląd ofert (katalogów, list dubletów itp.),
− prowadzono dokumentację nabytków (zamówienia, rachunki
i inne dowody wpływu),
− wzbogacono księgozbiór o dezyderaty czytelnicze,
− napisano zamówienia do lokalnych redakcji.
3. Prenumerata, zakup, wymiana oraz dary następujących czasopism w liczbie 116, spośród 5 755 wszystkich tytułów:
Bank i Kredyt, Biuletyn Głównego Księgowego, Biuletyn
Historii Sztuki, Biuletyn Informacyjny Powiatu Gostynińskiego,
158
Charaktery, Chip, Der Spiegel, Dzieje Najnowsze, Echo
Mochowa, Edukacja Otwarta, Edukacja-Studia-BadaniaInnowacje, Ekonomista, Forum, Gazeta Łącka, Gazeta
Wyborcza, Glosa, Gość Niedzielny, Humanizacja Pracy,
Kwartalnik Historii Żydów, Literatura na Świecie, Logistyka,
Media i Medioznawstwo, Mówią Wieki, Nasz Sierpc, Nasza
Gmina - Nasze Miejsce - Mała Wieś, National Geographic,
Niepodległość i Pamięć, Odra, Orlen Ekspres, Orzecznictwo
Sądów Polskich, Pamiętnik Literacki, Państwo i Prawo, Parkiet,
PC World, Personel i Zarządzanie, PetroNews.Pl, Polityka,
Polityka Społeczna, Poradnik Gazety Prawnej, Poradnik
Organizacji Non-profit, Praca i Zabezpieczenie Społeczne,
Principia, Przegląd Biblioteczny, Przegląd Filozoficzny,
Przegląd Historyczno-Wojskowy, Przegląd Organizacji,
Przegląd Podatkowy, Przegląd Politologiczny, Przegląd
Polityczny, Przegląd Prawa Handlowego, Przegląd Sądowy,
Przegląd Wschodni, Puls Biznesu, Realia i co dalej, Rocznik
Biblioteki Narodowej, Rocznik Demograficzny, Rocznik
Mazowiecki, Rocznik Statystyczny RP, Rocznik Statystyczny
Handlu Zagranicznego, Rocznik Statystyczny Przemysłu,
Rocznik Statystyczny Rolnictwa i Obszarów Wiejskich, Rocznik
Statystyczny Województw, Rocznik Statystyczny Województwa
Mazowieckiego, Rocznik Warszawski, Roczniki Dziejów
Społecznych i Gospodarczych, Roczniki Historyczne, Rozprawy
z Dziejów Oświaty, Rzeczpospolita, Samorząd Terytorialny,
Słowo Gozdowa, Służba Pracownicza, Spotkania z Zabytkami,
Sprawy Międzynarodowe, Studia Dydaktyczne, Studia
Europejskie, Studia Historyczne, Studia Mazowieckie, Studia
Medioznawcze, Studia Płockie, Studia Prawnicze, Studia
Regionalne i Lokalne, Studia Socjologiczne, Studia Włocławskie,
Świat Nauki, Teatr, Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja,
The Economist, Tygiel Kultury, Tygodnik Płocki, Tygodnik
Powszechny, Tygodnik Solidarność, Wiedza i Życie, Wprost,
Zagadnienia Informacji Naukowej, Zarządzanie Zasobami
Ludzkimi, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania,
159
Zarządzanie Zmianami/ The Polish Open University/, Zeszyty
Prasoznawcze, Znaj, Wydawnictwa GUS (17 wol.).
II. Opracowanie czasopism:
1. Zaopatrzono w pieczątki i oznaczono sygnaturami 2 621
numerów czasopism.
2. Wszystkie nowe nabytki wpisano do inwentarza i katalogu
komputerowego, razem 34.
3. Nowe nabytki włączono do księgozbioru czytelni lub
przekazano do magazynu.
4. Uzupełniono karty katalogowe i inwentarzowe w liczbie 2 621.
5. Kontynuowano wprowadzanie do komputerowej bazy danych
katalogu czasopism (łącznie 1 026 kart katalogowych).
6. Włączono do księgozbioru płyty CD otrzymywane z prasą.
III. Digitalizacja czasopism:
60 woluminów prasy lokalnej i ogólnopolskiej oddano do
zmikrofilmowania, a następnie do digitalizacji. Uzyskano 60
jednostek zdigitalizowanych i 47 mikrofilmów.
W zakresie digitalizacji wykonano także następujące prace:
1. Wytypowano i przygotowano wybrane do konwersji roczniki
(sprawdzono kompletność – przeliczono numery, a w nich
strony).
2. Sporządzono wykazy oddawanych czasopism.
IV. Prace porządkowe:
1. Przygotowano i oddano do oprawy i konserwacji 68 wol.
czasopism.
2. Systematycznie aktualizowano – wymieniano księgozbiór
podręczny.
3. Wykonywano prace porządkowe w czytelni (odkurzano
księgozbiór, czyszczono półki).
160
V. Inne prace:
1. Systematycznie aktualizowano wykaz czasopism dla potrzeb
Centralnego Katalogu Czasopism w bibliotekach płockich.
2. Prowadzono listę osób korzystających ze zbiorów oraz rejestr
wypożyczeń.
3. Udzielano informacji w czytelni oraz telefonicznych
dotyczących czasopism i książek.
4. Zrealizowano 60 kwerend dotyczących zbiorów czasopism.
5. Do katalogu elektronicznego wprowadzono nowe tytuły
czasopism.
6. W ramach wypożyczeń międzybibliotecznych prowadzono
korespondencję z innymi bibliotekami. Z własnych zbiorów
wypożyczono 120 pozycji książkowych, sprowadzono
– 12 wol. z Biblioteki Narodowej w Warszawie.
7. Przyjęto do magazynu 2 818 wol. nowych, opracowanych
książek następujących formatów: A - 75 wol., B - 82 wol.,
C - 2 446, D - 215 wol.
8. Prace porządkowe w magazynach: czyszczenie i odkurzanie
półek oraz drobne naprawy w zakresie opraw książek.
9. Pomoc w pracach porządkowych na terenie Biblioteki.
10. Współpraca w przygotowaniu wystaw i imprez
okolicznościowych TNP.
11. Koordynacja w imieniu TNP realizacji projektu: Organizacja
i wdrażanie ogólnopolskiego elektronicznego systemu komercjalizacji prac naukowych przy Wyższej Szkole Ekonomicznej
w Białymstoku, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu Operacyjnego
Innowacyjna Gospodarka.
161