Oceany na sprzedaż

Oceany na sprzedaż
Ranking detalistów 2011
odpowiedzialne zasady pozyskiwania
owoców morza, ryb i produktów rybnych
1. W oceanach pusto, a na półkach pełno
Rozwój technologii oraz zwiększenie zapotrzebowania na ryby doprowadziły do
nadmiernego czerpania z zasobów mórz i oceanów. Nasz apetyt spowodował, że
ryby znikają ze środowiska naturalnego i pojawiają się na półkach sklepowych.
Oceany nie są bez dna. Jeśli nie zmienimy sposobu gospodarowania zasobami
morskimi, może się okazać, że za kilkadziesiąt lat dzikie ryby po prostu znikną.
15% - łowiska wykorzystywane
w sposób umiarkowany
1% - łowiska, które odbudowują
się po przełowieniu
84% - łowiska wykorzystywane
w pełni lub już przełowione
2. Co jest złego w dzisiejszym rybołówstwie?
• Łowimy i niszczymy – techniki, jakich używa się do połowu ryb, często
nieodwracalnie niszczą morskie ekosystemy. Ponadto w sieci wpadają inne
zwierzęta, jak np. delfiny, żółwie, ptaki czy inne ryby, które nie posiadają żadnej
wartości handlowej i są po prostu wyrzucane za burtę.
• Łowimy gatunki zagrożone wyginięciem – mimo faktu, że niektóre gatunki ryb jak
np. tuńczyk błękitnopłetwy, halibut atlantycki czy węgorz europejski już prawie
zupełnie zniknęły z mórz i oceanów, nadal są łowione i trafiają na rynek.
• Łowimy ryby, by karmić ryby – znaczna część złowionych ryb zamiast trafić
na nasze stoły jest przerabiana na paszę. Rozwój farm rybnych tylko zwiększa
zapotrzebowanie na kolejne tony organizmów morskich.
• Zbyt dużo statków, zbyt mało ryb – nadmierny rozwój flot rybackich przy
jednoczesnym zubożeniu zasobów spowodował, że dzisiejsze floty łowią dużo
więcej ryb, niż morze jest w stanie dostarczyć.
• Ryba psuje się od głowy – rybołówstwo na świecie jest regulowane różnego
rodzaju przepisami, umowami czy konwencjami. W Europie funkcję taką od lat
80-tych ubiegłego wieku spełnia Wspólna Polityka Rybacka. Złe regulacje zawarte
w tej Polityce doprowadziły do katastrofalnego stanu europejskich łowisk i źle
funkcjonującego rybołówstwa. Obecnie trwa jej reforma.
• Złodzieje ryb – na morzach i oceanach trwa proceder tzw. połowów NNN, czyli
nielegalnych, nieraportowanych i niekontrolowanych. Odbywa się to głównie
poprzez przekraczanie limitów połowowych, nieprzestrzeganie okresów
ochronnych czy łamanie przepisów regionalnych organizacji ds. zarządzania
rybołówstwem.
3. Można tak, by nie niszczyć
Zrównoważone połowy to takie, które nie powodują zniszczeń zasobów mórz
i oceanów. Wykorzystuje się do nich techniki i narzędzia, które dają szansę, by
poławiany gatunek mógł się odrodzić. Ponadto mogą być prowadzone przez
nieograniczony czas bez nieodwracalnej szkody dla ekosystemu morskiego.
4. Detalista może dużo
Detaliczne sieci sprzedaży mogą przyczynić się do ochrony zasobów mórz i oceanów,
a tym samym dbając o swoich klientów, dostarczać im produkty najwyższej jakości.
Jeśli detaliści chcą zapewnić konsumentom stały dostęp do morskich bogactw,
powinni wprowadzić odpowiedzialne zasady pozyskiwania owoców morza, ryb
i produktów rybnych, a w ich ramach:
• wycofać ze sprzedaży gatunki znajdujące się na Czerwonej liście Greenpeace,
• wdrożyć zasady odpowiedzialnego pozyskiwania ryb i owoców morza,
• prawidłowo oznakować sprzedawane produkty, tak by konsument mógł dokonać
świadomego wyboru. Minimalny wymóg oznakowania to: nazwa handlowa
i łacińska gatunku, miejsce połowu lub hodowli, informacja, czy dany gatunek
został złowiony w naturze, czy wyhodowany. Dodatkowe informacje, które
powinny znaleźć się na produkcie to sposób połowu lub hodowli oraz data
połowu.
5. Konsument ma prawo wyboru
Nie bądź bierny. Działaj. Oto co możesz zrobić, by pomóc oceanom:
• Nie kupuj ryb z Czerwonej listy.
• Skontaktuj się ze sklepami i poproś, by zrezygnowano w nich ze sprzedaży
ryb z Czerwonej listy Greenpeace oraz upomnij się o należne ci prawidłowe
oznakowanie produktów rybnych.
• Kiedy następnym razem będziesz kupować ryby, poproś sprzedawcę o podanie
dokładnej nazwy gatunku lub jej łacińskiego odpowiednika. Często pod jedną
nazwą handlową jest sprzedawanych kilka gatunków.
• Pytaj, skąd pochodzi ryba, czy została wyhodowana, czy złowiona. Jeśli złowiona,
to w jaki sposób. Cały czas w punktach sprzedaży brakuje informacji na ten temat.
• Wybieraj ryby pochodzące z lokalnych połowów lub hodowli. Wesprzesz lokalne
rybołówstwo.
• Zwracaj uwagę na wymiary i okresy ochronne ryb.
6. Ranking detalistów
Ranking został stworzony na podstawie odpowiedzi udzielonych przez detalistów.
W przypadku braku odpowiedzi, informacje na temat zasad pozyskiwania ryb,
produktów rybnych i owoców morza były zbierane bezpośrednio w sklepach, na
stronach internetowych oraz w innych dostępnych publikacjach. Na kwestionariusz
Greenpeace nie odpowiedziały delikatesy Bomi.
7. Chcieć znaczy móc.
Podsumowanie rankingu
Większość detalistów deklaruje troskę o żywe zasoby mórz i oceanów. Jednak
w rzeczywistości wygląda to inaczej. Nadal na półkach sklepów można nabyć gatunki
z Czerwonej listy Greenpeace. Istnieją również braki w oznakowaniu produktów
i ograniczony dostęp do informacji na ich temat, szczególnie w przypadku wyrobów
przetworzonych. U większości detalistów zrównoważone zasady pozyskiwania ryb
i produktów rybnych nie są też dostępne publicznie.
Liderami wśród detalistów ujętych w tegorocznym rankingu pozostał Lidl, a na
drugiej pozycji Kaufland. Wyraźną poprawę widać również w przypadku Auchan
i Carrefour. Najniższą notę dostały delikatesy Bomi, które trzeci raz z rzędu nie
odpowiedziały na ankietę Greenpeace. Nie udało się również ustalić, jakimi
zasadami kieruje się ten detalista w procesie podejmowania decyzji o wprowadzaniu
produktów rybnych do swoich sklepów.
Mimo, że kryterium ceny jest nadal wiodące, konsumenci z każdym rokiem
przywiązują większą wagę do aspektów ekologicznych wybieranych produktów.
Taka zmiana postaw konsumenckich oraz faktyczny kryzys światowych łowisk
zmusza detalistów do większej dbałości o jakość, źródło pochodzenia oraz
zrównoważony sposób wytwarzania produktów rybnych.
Ranking detalistów pod kątem zasad pozyskiwania owoców morza, ryb i produktów rybnych w 2011 r.
Miejsce
w rankingu
Uzyskane punkty
(max: 100)
1
66
2
62
3
54
4
50
5
37
6
31
7
26
8
15
9
7
Odpowiedzialne
zasady
Praktyka
Identyfikowalność
Promocja
i informacja
W rankingu punkty przyznawane były w następujących kategoriach:
- odpowiedzialne zasady – jakość odpowiedzialnych zasad pozyskiwania ryb i produktów rybnych
- praktyka – sposób wdrażania odpowiedzialnych zasad pozyskiwania ryb i produktów rybnych
- identyfikowalność – ilość i jakość informacji na temat ryb i produktów rybnych dostępnych w sklepie lub na opakowaniu
- promocja i informacja – informowanie konsumentów o wdrażanych działaniach
Znaczenie kolorów: Zielony – Dobrze. Pomarańczowy – Średnio. Czerwony – Źle.
Gatunki z Czerwonej listy Greenpeace dostępne u największych polskich detalistów
Dorsz
Gadus morhua
x
Halibut atlantycki
(biały) Hippoglossus
hippoglossus
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Halibut grenlandzki
(niebieski) Reinhardtius
hippoglossoides
x
Karmazyn pospolity
Sebastes marines
Karmazyn montela
Sebastes mentella
x
Krewetki tropikalne
(różne gatunki)
x
Łosoś atlantycki
Salmo salar
x
Miruna
Macruronus
novaezelandiae
Morszczuk
Merluccius merluccius,
Merluccius Australis,
Merluccius hubbsi
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
Rekin
(wszystkie gatunki)
Ryby płaskie
(gładzica, stornia
(flądra), turbot)
x
Sola
Solea solea (vulgaris)
x
Tuńczyk błękitnopłetwy
Tuńczyk żółtopłetwy
Tuńczyk wielkooki
(opastun)
x
Węgorz europejski
Anguilla anguilla
x
x
x
x
x
x
x
x
Pełna wersja Czerwonej listy na: www.greenpeace.pl
Greenpeace to niezależna, międzynarodowa organizacja pozarządowa działająca
od 1971 r. na rzecz środowiska naturalnego i pokoju na świecie. Organizacja
koncentruje swoje działania na najważniejszych zagrożeniach dla różnorodności
biologicznej i ekosystemów. Kampanie prowadzone przez Greenpeace obejmują
sześć głównych obszarów ochrony środowiska - ochronę lasów, ochronę oceanów
i mórz, ochronę przed substancjami toksycznymi, działania na rzecz klimatu,
promocję odnawialnych źródeł energii oraz przeciwdziałanie rozprzestrzenianiu
w środowisku genetycznie modyfikowanych organizmów.
Biura Greenpeace znajdują się w ponad 40-stu krajach świata. Polskie biuro
istnieje od 2004 r. W celu zachowania niezależności, Greenpeace nie przyjmuje
pieniędzy ani dotacji od rządów, partii politycznych i biznesu. Działania
Greenpeace finansowane są dzięki wsparciu indywidualnych darczyńców
i starannie wyselekcjonowanych fundacji.
Fundacja Greenpeace Polska
ul. Lirowa 13
02-387 Warszawa
www.greenpeace.pl
Wydrukowano na papierze ekologicznym - Cyclus 200g
x
x
x
x
x
x