W tunelu, pod dachem – uprawa malin pod osłonami

uprawa
48
MALINY. Uprawa pod osłonami
W tunelu, pod dachem
Rośnie zainteresowanie uprawą owoców miękkich pod
osłonami. Polscy plantatorzy
z powodzeniem uprawiają
maliny, truskawki czy jeżyny.
Wydłużony okres zbioru, ciągłość dostaw owoców na rynek, duży plon i wysoka jakość
owoców zachęcają ogrodników
do podjęcia produkcji. Dostępność odmian uprawianych pod
osłonami i konstrukcji osłon,
które są oferowane przez firmy
ogrodnicze dodatkowo sprzyja
rozwojowi tej branży.
Tulameen i Polka
Najpopularniejsza odmiana malin
uprawiana pod osłonami na zachodzie Europy to Tulameen. Odmiana
ta owocuje późno, na dwuletnich
pędach. Wzrost roślin jest silny,
a pędy średnio wyrównane, z małą
liczbą kolców, dorastające nawet
do 2 m. Jest to odmiana kanadyjska,
która daje duże owoce ok. 7 g, które
są smaczne, wydłużone, mięsiste, jasnoczerwone z połyskiem. Tulameen jest średnio podatny na zamieranie pędów i mało podatny na gnicie
owoców. Zaznaczyć trzeba, że jest
to odmiana podatna na przemarzanie. Z polskich odmian do produkcji deserowej owoców w tunelach
foliowych można polecić również
wczesną odmianę Laszka, odmianę
Radziejowa, która jest obecnie najwcześniejszą odmianą owocującą
na dwuletnich pędach.
Tuż obok odmiany Tulameen wyróżniamy odmianę Polka, którą
z powodzeniem można uprawiać
pod osłonami. To odmiana powtarzająca owocowanie. Owocuje
05/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
na pędach tegorocznych. Rośliny
charakteryzują się średnio silnym
wzrostem. Owoce tej odmiany są
duże i atrakcyjne, smaczne, o długim okresie trwałości pozbiorczej.
Znoszą dobrze transport, nawet
na dalekie odległości. Polka jest
mało podatna na zamieranie pędów
i gnicie owoców.
W gotyckich tunelach
Maliny uprawiane są w tunelach
foliowych (tunele gotyckie), szklarniach albo coraz częściej pod dachami z folii, które są rozstawione nad
rzędami roślin. W tunelach o szerokości jednej nawy 6,5 m mieszczą
się dwa rzędy malin. Firma Haygrove poleca szersze nawy 7,5 m,
w których mieszczą się trzy rzędy
malin. Maliny są uprawiane w glebie i pojemnikach, w doniczkach
uprawa
(5-10 litrowe) i workach foliowych,
które są wypełnione sztucznym
podłożem (torf, włókno kokosowe).
Podwyższone zagony
W przypadku uprawy w glebie,
najlepiej zastosować podwyższone
zagony (redliny 20 cm), gdyż system korzeniowy malin jest wrażliwy na nadmiar zalegającej wody.
Natomiast w przypadku uprawy
w sztucznym podłożu, rośliny rozmieszczamy w rzędach, co 20-50 cm,
odległość między rzędami 1,52,0 m. W uprawie pojemnikowej
pozostawia się 2-3 pędy, natomiast
w uprawie glebowej 15 pędów
na 1 mb rzędu. Po zbiorach wycinamy pędy dwuletnie i pozostawiamy
tylko po kilka tegorocznych pędów.
Podpora szpaleru
W przypadku odmian powtarzających owocowanie wycinamy
wszystkie pędy. Maliny pod osłonami rosną silniej, w mniejszej rozstawie rzędów, w związku z tym do ich
prowadzenia potrzebne są podpory
utrzymujące szpaler roślin. Rusztowanie malin oparte jest na betonowych słupkach, rozmieszczonych
co 4-5 m w rzędzie. Wzdłuż nich
rozciągane są druty na dwóch lub
trzech różnych wysokościach.
Nawadnianie i ściółkowanie
Produkcja malin pod osłonami wiąże się z koniecznością nawadniania,
fertygacji w postaci lini kroplujących,
rozmieszczonych wzdłuż rzędów.
W przypadku uprawy pojemnikowej można zastosować ściółkowanie
dla całej powierzchni lub rozkładać
ściółkę wzdłuż rzędów, po ich obydwu stronach w przypadku uprawy
glebowej. Materiał wykorzystywany
do ściółkowania to folia czarna, czarno-biała, ułożona czarnym kolorem
do gleby, a także czarna agrowłóknina lub agrotkanina.
Materiał szkółkarski –
sadzonki
Najlepszym materiałem nasadzeniowym są sadzonki zdrowe, wolne
od szkodników (szpeciele) i wirusów, pochodzące z kwalifikowanych
szkółek. Takie, które są wykopywane z matecznika polowego późną
49
jesienią i przechowane do wiosny
w specjalistycznej chłodni. Termin sadzenia sadzonek to wczesna
wiosna. W uprawie pojemnikowej
polecane są sadzonki doniczkowe,
pochodzące z rozmnażania przez
odcinki korzeniowe. Są one dostępne w okresie letnim. Coraz częściej
ogrodnicy używają sadzonek typu
long cane. Z uzyskanych z nich roślin już w pierwszym roku można
zbierać owoce. Lepiej sprawdzają
się sadzonki z ,,gołym” korzeniem,
niż te w doniczkach. Z doświadczeń ogrodników wynika, że rośliny
z takich sadzonek początkowo rosną
wolniej, ale później dają wyższy plon.
Okres użytkowania
plantacji
Okres trwałości uprawy jest krótki i trwa od trzech do czterech lat.
Wiąże się to ze zdrowotnością roślin, i pogorszeniem jakości owoców. Ze względu na dużą podatność roślin, przeważnie ich pędów
na choroby grzybowe, w tunelu
nie da się długo prowadzić plantacji z jednego nasadzenia. Dlatego
po upływie kilku lat likwidujemy
uprawę, a po odkażeniu gleby sadzimy nowe rośliny.
Ochrona chemiczna
i biologiczna
Zabiegi ochrony roślin przed zamieraniem pędów malin stosuje
się w okresie ich wyrastania lub
po zbiorze owoców. Ważna jest
też ochrona roślin przed szarą pleśnią. W przypadku ochrony przed
szkodnikami, takimi jak mszyce,
kwieciak i kistnik, wykonuje się
opryskiwanie przed kwitnieniem
roślin. Do zwalczania przędziorków
w uprawach pod osłonami stosuje się metodę walki biologicznej
przy użyciu dobroczynka kalifornijskiego i szklarniowego. Zabiegi
ochrony przed szpecielami powinny
być wykonane przed kwitnieniem,
w okresie wychodzenia samic zimujących z pąków oraz po kwitnieniu,
kiedy szpeciele żerują na liściach
i na zawiązkach owoców.
Trzy ule na hektar
w owady zapylające. Zapewnienia
to zwiększenie liczby zawiązanych
owoców. Wykorzystuje się do tego
ule z rodzinami trzmieli, które
umieszczane są przeważnie po trzy
na jednym hektarze uprawy pod
osłonami. Trzmiele są aktywniejsze
niż pszczoły, szczególnie w niskiej
temperaturze, częstej w okresie
kwitnienia.
Niezależnie
od pogody
Z uprawy pod osłonami owoce
mogą być zbierane i dostarczane
do odbiorcy niezależnie od pogody.
Pierwsze owoce z odmian owocujących na pędach dwuletnich, są zbierane na przełomie maja i czerwca.
Odmiany owocujące na tegorocznych pędach rozpoczynają owocowanie, gdy kończą się na rynku
maliny odmian owocujących tradycyjnie. Plony owoców uzyskane
w uprawach pod osłonami są wyższe niż uprawianych w warunkach
polowych. Wiąże się to z większym
potencjałem plonowania, wynikającym z silniejszego wzrostu roślin,
dłuższym okresem zbioru owoców
i mniejszymi stratami, spowodowanymi czynnikami atmosferycznym,
jak wiatr, deszcz czy grad.
Owoce malin odznaczają się wyższą
jakością niż te produkowane w polu.
Wykazują się mniejszą podatnością
na gnicie owoców i uszkodzeń mechanicznych, np. przez wiatr i grad,
a także lepszą trwałością pozbiorczą.
Teksty źródłowe i internetowe
1. http://owk.pl/malina-powtarzajacaowocowanie-uprawa-pod-oslonami/
2. http://www.inhort.pl/files/program_wieloletni/wykaz_publikacji/obszar1/metodyka_malina%20-%20przebarwiacz%20
malinowy.pdf
3. http://www.sadzonkitruskawek.com.pl/
Maliny/Tulameen
4. http://sadzonkitruskawek.republika.pl/
OwoceMalin.html
5. Werner T., Maliny w szklarniach i tunelach.
Jagodnik 1/2014. str. 38-41.
6. Podymniak M. Rozwiązania godne patentu. Jagodnik 1/2014. str. 30-34.
7. http://www.ogrodinfo.pl/rosliny-jagodowe/
odmiany-maliny-do-uprawy-pod-oslonami/1
Edyta Rzeźnik DODR we Wrocławiu
Uprawa malin pod osłonami wymaga dodatkowego zaopatrzenia
05/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK