Narkotyki - gops czerwonak

Narkotyki - ślady działania
Efekty działania narkotyku, szczególnie te oczekiwane przez osobę je
zażywającą, są skutkiem reakcji organizmu na wprowadzoną do ustroju
substancję chemiczną. Ta najczęściej działa – tego spodziewa się użytkownik
narkotyku – w sposób odurzający, to znaczy zmieniając w odczuwalny sposób
stan organizmu najczęściej zaś doznania psychiczne.
Środki odurzające w różnym stopniu wpływają na zmiany zachodzące w
organizmie pod ich wpływem: bądź zmienia się stan świadomości i
samopoczucie z niewielką zmianą odczuwaną w sferze fizycznej, bądź zmienia
się głównie stan somatyczny, bądź w końcu reakcje są dwutorowe i w wyraźny
sposób zmienia się i stan psychiki i funkcjonowanie ciała.
Zażywanie narkotyków i zmienianie w ten sposób stanu organizmu to też
wyraźne fazy, jakie temu procesowi towarzyszą – charakterystyczna jest tu
szczególnie faza odurzenia, która przypada na najintensywniejsze i oczekiwane
działanie środka narkotycznego oraz fazę zejściową, gdy efekty odurzenia
słabną robiąc w ten sposób miejsce dla skutków ubocznych, negatywnych
reakcji organizmu czy w końcu objawów abstynencyjnych.
Efekt odurzenia jest możliwy i zachodzi tym intensywniej, im wprowadzona pod
postacią narkotyku substancja chemiczna wpłynie na, skądinąd chemiczną
gospodarkę organizmu. Postronny obserwator możne go często zaobserwować
po zmianach w zachowaniu oraz wyglądzie zewnętrznym osoby odurzonej (np.
wygląd gałek ocznych, reakcje źrenic, mowa, gesty, charakter zachowania,
itd.), zaś sama substancja narkotyczna zostawia ślad swojej obecności w
organizmie bądź jako ona sama, bądź w postaci jej metabolitów, czyli
pochodnych substancji chemicznych powstałych wskutek rozpadu/rozkładu
narkotyku. W związku z tym faktem o tym, czy ktoś jest lub był pod wpływem
narkotyku można wnioskować wykrywając (lub nie) ślady obecności środka
odurzającego w jego organizmie, co jest możliwe wykorzystując dostępne testy
wykrywające obecność narkotyku, bądź korzystając ze specjalistycznych
procedur medycznych i analiz laboratoryjnych. Obecność narkotyku wykrywa
się poddając analizie najczęściej mocz lub ślinę, rzadziej zaś krew, pot lub
włosy, co wymaga albo specjalistycznego podejścia medycznego albo pociąga
znaczne koszty finansowe.
Decydując się na wykonanie testu na obecność narkotyku warto wziąć pod
uwagę istotny fakt, że rozmaite narkotyki w różnym czasie pozostają w
organizmie, toteż czas, kiedy można je wykryć bywa rożny.
W odniesieniu do najpopularniejszych środków psychoaktywnych średni czas,
gdy można ich ślad wykryć w moczu wynosi:
• przetwory konopi (THC) – do miesiąca
• amfetamina – kilka dni (2-4)
• metamfetamina – kilkanaście godzin
• ecstasy (MDMA) – kilka dni (2-4)
• opiaty – do trzech dni
• kokaina – kilkanaście godzin
• crack – do trzech godzin
• LSD – kilka dni (1-3)
• tabletki gwałtu (GHB, ketamina) – kilka godzin
Decydując się na wykonanie testu należy pamiętać, chcąc otrzymać miarodajny
wynik, by procedurę wykonać zgodnie z instrukcją, poddać analizie
niezafałszowaną próbkę oraz wyciągnąć wnioski tylko takie, jakie oferuje
otrzymany wynik (większość dostępnych testów stwierdza jedynie fakt
obecności lub jej braku danego narkotyku w danej próbce, nie zaś jego ilość czy
stężenie, co mogłoby świadczyć o zażywanych dawkach, czasie czy okresach
używania – to umożliwiają bardziej skomplikowane procedury analizy
chemicznej).
Czas utrzymywania się substancji odurzającej w organizmie zależy od wielu
czynników z których najbardziej istotnym obok różnic indywidualnych jest to,
czy dana osoba używa narkotyków rzadko i sporadycznie czy też regularnie
bądź stale.
Obecność narkotyków w organizmie wykrytych testem nie może być
interpretowana jako fakt obecności uzależnienia – o fakcie tym świadczyć mogą
jedynie objawy tej choroby i to najlepiej, gdy diagnozowane są przez osobę do
tego przygotowaną. Fakt wykrycia narkotyku (np. u własnego dziecka, ucznia,
pracownika, kierowcy) jest ważnym sygnałem mającym różne przyczyny i
mogącym prowadzić do wielu konsekwencji – zawsze jest to ważny i odpowiedni
moment, by podjąć rozmowę oraz zdecydować się na konsultację z
psychologiem lub lekarzem.
Artur Sokołowski
psycholog, psychoterapeuta
(materiał przygotowany dla Centrum Profilaktyki, Terapii i Rehabilitacji GOPS
Czerwonak)