„WIOSNA” W LUBLINIE - W WALCE Z RASIZMEM

Opracowanie: Lena Bielska
„WIOSNA” W LUBLINIE
- W WALCE Z RASIZMEM
Debata publiczna na temat rasizmu i samo jego pojęcie są w Polsce relatywnie nowym
zagadnieniem. Wg statystyk ponad 10% rodaków i rodaczek w Polsce nie chciałoby
mieszkać po sąsiedzku z osobą innej rasy. Przed przemianami ustrojowymi w czasach
realnego socjalizmu istniało przekonanie, że Polska jest krajem jednonarodowym,
szczelne granice sprzyjały też niewielkiej liczbie odwiedzających. Wyjątkiem były osoby
z bloku ZSRR i krajów demokracji ludowej. Wysoki był też poziom antysemityzmu,
który budowany i podtrzymywany przez władze PRL osiągnął swój punkt kulminacyjny
w 1968 r.
W wyniku kampanii antysemickiej w latach 1968-1972 Polskę opuściło 15-20 tysięcy osób.
Po 1989 r. Polskę odwiedzało coraz więcej obcokrajowców, przedsiębiorcy zakładali w
naszym kraju filie swoich firm, Polki i Polacy coraz częściej odwiedzali inne kraje, również te
egzotyczne. W 2004 r. Polska uzyskała członkowstwo w Unii Europejskiej, co zaowocowało
też możliwością podjęcia legalnej pracy w wielu państwach UE. W Polsce w 2009 r. wzrosła
liczba przestępstw na tle rasistowskim, z drugiej strony spadła ich wykrywalność. W
pierwszej połowie 2013 r. w kraju prowadzono 343 postępowania w związku z mową
nienawiści i nawoływaniem do przemocy, rasizmem i ksenofobią. Najwięcej, bo aż 93 sprawy
odbyły się w Białymstoku, następne w kolejności to: Wrocław (50) i Warszawa (46).
Najczęściej z powodu rasizmu i ksenofobii atakowani są Żydzi i osoby żydowskiego
pochodzenia oraz osoby innego koloru skóry, Romowie, Arabowie i Czeczeńcy.
W 1966 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ ustanowiło Międzynarodowy Dzień Walki z
Dyskryminacją Rasową. Od tej pory dzień 21 marca jest każdego roku dniem walki z
rasizmem i ksenofobią. Tego dnia na całym świecie odbywają sie happeningi, konferencje,
akcje i spotkania poświęcone walce z dyskryminacja rasową. Znane są takie ogólnopolskie
inicjatywy, jak „POLSKA DLA WSZYSTKICH” Ministerstwa Spraw Zagranicznych,
„STOP RASIZMOWI W POLSCE” Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania i
Dyrektora Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej, a także Koalicja RAZEM PRZECIWKO
ANTYSEMITYZMOWI, która powstała na konferencji o tym samym tytule w lubelskim
Ośrodku „Brama Grodzka - Teatr NN”.
W 2013 r. obchody tego dnia w Lublinie zostały przedłużone niemal do końca kwietnia.
Między 14 a 20 kwietnia grupa aktywistek i aktywistów lubelskich organizacji
pozarządowych, a także niezależnych osób działających na rzecz równości zorganizowała
inicjatywę „WIOSNA ANTYRASISTOWSKA”. Wydarzenie to zostało z równym zapałem
powtórzone w marcu 2014 r. W trakcie tych dni w Lublinie grupa aktywistek i aktywistów
odwiedzała szkoły prowadząc warsztaty, wyświetlano filmy, prowadzono spotkania z
wyjątkowymi gośćmi a także zorganizowano piknik na Placu Litewskim. Jeden z warsztatów
– „TRZECI BIEGUN I JEGO MIESZKAŃCY” - powięcony był działaniu na rzecz praw
człowieka na przykładzie sytuacji w Tybecie i odbył się w Liceum im. Staszica. Kolejna
edycja „WIOSNY” wyróżniła się konkursem fotograficznym na najlepsze zdjęcie
symbolizujące wątek dyskryminacji. Program WIOSNY ANTYRASISTOWSKIEJ 2013
rozpoczął się 14 kwietnia warsztatem „Prawo do mieszkania jest prawem człowieka” w
Przestrzeni Działań Twórczych „TEKTURA”. W tym samym miejscu 16 kwietnia, czyli w
dniu warsztatów w Liceum im. Staszica odbyła sie kolejna cześć spotkania o problemach
Tybetu, tym razem dla studentek i studentów oraz osób zainteresowanych tym obszarem
działań. Spotkanie odbyło się pod hasłem „JAK DZIAŁAĆ NA RZECZ PRAW
CZŁOWIEKA W TYBECIE?” i dotykało szeregu ważnych kwestii związanych z obecną
sytuacją kulturowo-polityczną w Tybecie oraz samemu charakterowi i trudnościami
związanymi z aktywnością na rzecz praw człowieka na tym terenie.
Kolejnym punktem programu było spotkanie – „NIEBO W KRATKĘ, CZYLI WIĘZIENIE
OD WEWNĄTRZ” - poświęcone kwestii konfliktu izraelsko-palestyńskiego. Wydarzenie
cieszyło
się
dużym
zainteresowaniem,
miało
miejsce
w
Kawiarnio-Księgarni
„SPÓŁDZIELNIA”, a jego bohaterką była Katarzyna Dybżyńska - nomadka, która podczas
jednej ze swych podróży przebywała w izraelskim więzieniu.
W kawiarni „CAFE LULU” odbyło się „Pisanie pilnych listów” - akcja mająca na celu
nagłośnienie i zwrócenie uwagi na ważne problemy łamania praw człowieka w różnych
częściach świata, zaś kawiarnia „KAWKA” zapełniła się widzami filmu dokumentalnego
"Portret rodzinny w czerni i bieli". Obraz porusza problem rasizmu na Ukrainie oraz
wykluczenia społecznego ciemnoskórych dzieci porzucanych przez biologicznych rodziców.
Kulminacyjnym dniem był piknik na Placu Litewskim, gdzie odbył sie koncert grupy
Wschodni Sambastion, rozdawane były pocztówki z logiem. Ponadto na koszulkach odbijano
logo Wiosny, a plac w centrum miasta był pełen przemówień i muzyki
Grupa „WIOSNY ANTYRASISTOWSKIEJ” nie ustaje w działaniach na rzecz praw
człowieka i pozwoliła o sobie usłyszeć także w marcu tego roku. Ogłoszony wcześniej
konkurs "Światłoczułe Otoczenie - Migawka Antyrasistowska" na autorską fotografię
związaną z tematem wykluczenia i dyskryminacji miał zachęcić uczestniczki i uczestników
do interakcji, czego wynikiem było nadesłanie ok. 30 prac. W tym roku partycypacyjna
„WIOSNA ANTYRASISTOWSKA” na rzecz walki z dyskryminacją rasową rozpoczęła się
21 marca, a więc w dzień, na który przypada Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją
Rasową. Tego dnia organizatorki i organizatorzy zaprosili do Autonomicznego Centrum
Społecznego Cicha 4 najpierw na wernisaż wystawy „DYSKRYMINACJA A EDUKACJA”,
której motywem przewodnim był wizerunek mniejszości narodowych w podręcznikach
szkolnych. Następnie zaś wyświetlono film pt. "Umowa dżentelmeńska" z 1947 r., który
opowiadał historię dziennikarza badającego zjawisko odradzającego się w USA
antysemityzmu. Dnia 29 marca ekipa „WIOSNY RASISTOWSKIEJ” zorganizowała w
kawiarni „KAWKA” rozstrzygnięcie konkursu i wręczenie głównej nagrody, którą był
profesjonalny statyw fotograficzny. Zwycięzcą został Wojciech Domagała, nagrodzono
zdjęcie o nazwie „AUSCHWITZ”.
Inicjatywa „WIOSNA ANTYRASISTOWSKA” i niemało osób działających na rzecz
równości i praw człowieka nie zaprzestaną aktywnie pracować na terenie Lublina, jak i całego
kraju. W następnym roku Lublin znów może spodziewać się konkursów, warsztatów,
wernisaży i pikników. Organizatorzy i organizatorki „WIOSNY” podkreślają, że walczą o to,
by Lublin był miejscem wielokulturowym, partycypacyjnym i otwartym na różnorodność.
Podobnie jak wiele mieszkanek i mieszkańców naszego miasta chcą widzieć Lublin dostępny
i równy dla wszystkich bez różnicy na kolor skór, pochodzenie, religię czy inne przymioty.
Zależy im podobnie jak wielu innym osobom na tym, żeby było to miejsce przyjazne
zagranicznym studentom i studentkom, wycieczkom turystycznym i wszystkim innym, którzy
przebywają lub chcą związać się z Lublinem na dłużej.