FAKTORING: WYGODA, ZA KTÓRĄ MUSISZ ZAPŁACIĆ

FAKTORING: WYGODA, ZA KTÓRĄ MUSISZ ZAPŁACIĆ
MACIEJ BEDNAREK,WWW.WYBORCZA.BIZ (2011-03-09 00:00:00)
wyborcza.biz/Firma/1,101618,9224313,Faktoring__wygoda__za_ktora_musisz_zaplacic.html
Coraz więcej przedsiębiorców przekonuje się do faktoringu, ale narzeka na jego wysoki koszt. Firmy
faktoringowe odbijają piłeczkę: jest tańszy od kredytu obrotowego Firma ABC Data jest największym
w Polsce dystrybutorem sprzętu IT.
Faktoring: wygoda, za którą musisz zapłacić
Maciej Bednarek
Coraz więcej przedsiębiorców przekonuje się do faktoringu, ale narzeka na jego wysoki koszt. Firmy
faktoringowe odbijają piłeczkę: jest tańszy od kredytu obrotowego Firma ABC Data jest największym w
Polsce dystrybutorem sprzętu IT.
Komputery, drukarki czy oprogramowanie dostarcza m.in. do sieci hipermarketów. Działa na polskim
rynku od 20 lat, ale faktoringiem zainteresowała się dopiero niedawno, kiedy przyszedł kryzys.
- Banki utrudniły wtedy dostęp do kredytów obrotowych - podniosły warunki finansowe i ograniczyły
skalę ich udzielania. Łatwiej było uzyskać kredyt celowy niż ogólne finansowanie. Postanowiliśmy więc
zdywersyfikować źródła naszego finansowania - mówi Tomasz Zatorski, skarbnik w ABC Data. Ale to
niejedyny powód sięgnięcia po ten specyficzny rodzaj kredytu. Innym była presja ze strony dużych
sieciowych odbiorców na wydłużanie terminów płatności.
- Dzisiaj niektóre kredyty kupieckie przekraczają 60 dni, a w skrajnych przypadkach wynoszą nawet 120.
Usługa faktoringu pozwoliła nam na elastyczne sfinansowanie kredytów udzielanych na powyższych
warunkach - wyjaśnia Zatorski.
Rośnie, ale co?
Polski Związek Faktorów podał niedawno, że w ubiegłym roku obroty banków i firm świadczących usługę
faktoringu wzrosły o blisko 30 proc. - do prawie 56 mld zł (dane dotyczą tylko firm zrzeszonych w PZF,
czyli ok. 90 proc. rynku). Od 2000 r. oznacza to ośmiokrotny wzrost. W ubiegłym roku wzrosła też liczba
sfinansowanych faktur - było to prawie 3,2 mln sztuk. Wystawiło je ponad 3,2 tys. firm 77 tys. swoich
partnerów biznesowych.
Ale czym właściwie jest faktoring - produkt rozwijający się nawet wtedy, gdy banki niechętnie udzielają
firmom tradycyjnych kredytów obrotowych czy inwestycyjnych?
Działa w prosty sposób. Wyobraźmy sobie dwie firmy. Firma Witamina produkuje soki owocowe o
krótkim terminie przydatności do spożycia. Soki można kupić w lokalnych sklepach spożywczych, m.in. w
Minimarkecie. Towar trafia do sklepu, ale jego właściciel wynegocjował, że pieniądze odda w ciągu 30
dni, czyli dostał 30-dniowy kredyt kupiecki.
Ale dla firmy Witamina zgoda na odroczenie płatności to zło konieczne. Potrzebuje bowiem pieniędzy na
bieżącą działalność, np. na zakup składników do produkcji kolejnej partii soków.
Skąd wziąć na to pieniądze? Albo z oszczędności - jeśli są - albo z kredytu obrotowego, najczęściej w
formie linii kredytowej. Innym sposobem jest właśnie faktoring. Jeśli firma Witamina skorzysta z tej
usługi, po przedstawieniu faktorowi (bank albo specjalistyczna firma) faktury za dostarczony
Minimarketowi towar, na jej podstawie prawie natychmiast dostanie pieniądze. Minimarket w ciągu 30
dni zapłaci za fakturę, ale już nie firmie Witamina, ale bankowi.
Korzyści jest tu kilka: producent soków nie traci płynności finansowej, może zainwestować w produkcję,
a kontrahent korzysta z kredytu kupieckiego. Przedsiębiorcy, którzy korzystają z faktoringu, nie
ukrywają, że pojawienie się banku w rozliczeniach sprawia, iż kontrahenci solidniej regulują swoje
zobowiązania. Ponadto w wariancie faktoringu pełnego (droższego) ryzyko niewypłacalności
kontrahenta przejmuje na siebie bank. Jeśli Minimarket nie zapłaci, właściciel soków w żaden sposób na
tym nie ucierpi. To już problem banku, w jaki sposób wyegzekwować dług od właściciela sklepu
spożywczego.
Dla dużych i małych
ABC Data to duża firma. W rankingach plasuje się w pierwszej setce największych polskich
przedsiębiorstw. Ale czy faktoring jest też dla firm małych i mikro? Bankowcy przekonują, że tak.
- Skala działalności firmy nie jest czynnikiem decydującym o tym, czy korzystanie z faktoringu będzie
opłacalne. Generalnie przy obrotach rocznych od miliona złotych usługa ta już daje wartość dodaną. A
więc nawet mikrofirmy mogą na faktoringu skorzystać - przekonuje Paweł Kacprzak, dyrektor ds.
faktoringu w Raiffeisen Banku. Dodaje jednak, że im większy obrót (czyli więcej faktur o dużej wartości)
przekazywany jest do faktoringu, tym jego cena jest niższa, a więc i korzyści większe.
- Najważniejsze elementy, które powinny przesądzać o wyborze faktoringu, to posiadanie odbiorców, z
którymi współpracujemy w sposób cykliczny, a nie przeprowadzamy jednorazowe transakcje, udzielanie
odroczonych terminów płatności wynoszących minimum 14 dni, choć trzeba też zakładać kilkudniowe
opóźnienia w płatnościach, co jest standardem na rynku, oraz rozliczanie się z odbiorcami z wyłączeniem
kompensat i potrąceń - wylicza Paweł Kacprzak.
Nic za darmo
W bankach przekonują, że nawet mała firma może korzystać z faktoringu. Ale czy będzie ją na to stać?
Banki nie wywieszają cenników, bo - jak podkreślają - do każdego klienta podchodzą indywidualnie.
Wielu przedsiębiorców zmuszonych do skorzystania z faktoringu narzeka jednak na jego cenę.
Mirosław Jakowiecki, prezes Pekao Faktoring, na łamach miesięcznika "Strategie" nie zgadza się z
poglądem, że faktoring jest drogi. Jego zdaniem po uwzględnieniu dodatkowych usług, jakie daje
faktoring, ta forma kredytu może być wręcz tańsza niż klasyczny kredyt obrotowy. A już zdecydowanie
przeciwny jest opinii przedsiębiorcy z Rawy Mazowieckiej, który oznajmił niedawno na łamach "Gazety",
że koszt faktoringu może dochodzić nawet do 20 proc. każdej faktury. - To na pewno nie jest średni koszt
faktoringu w Polsce. Co więcej, nikt nie płaci za faktoring aż 20 proc. wartości faktury. Nie ma takich
przypadków, gdy analizujemy czysty faktoring, bez dodatkowych usług takich jak windykacja lub
sprzedaż wierzytelności - przekonuje Jakowiecki.
Za co i ile płaci więc przedsiębiorca? Pierwsza opłata to prowizja od przyznanej linii faktoringowej. Płaci
się ją jednorazowo w momencie uruchamiania limitu. Zdaniem szefa Pekao Faktoring w praktyce nie
przekracza ona 1 proc. Kolejny koszt to odsetki od kredytu, które nalicza się w oparciu o stopę WIBOR
(jedno- lub trzymiesięczną) powiększoną o marżę. Średnia marża faktora to 2 proc., co oznacza, że
oprocentowanie to niecałe 6 proc. w skali roku.
Trzecia opłata to prowizja operacyjna lub opłata faktoringowa, która ma pokrywać koszty zarządzania
wierzytelnościami (przelewy, korespondencja, telefony, monitorowanie dłużników, upomnienia czy tzw.
miękka windykacja). Opłata naliczana jest jako procent wartości wpisanej na fakturze. - W praktyce
najczęściej stosowana stawka wynosi od 0,1 do 1 proc. - zapewnia Mirosław Jakowiecki.
Ile za wszystko
Dodatkowe koszty pojawiają się przy wspomnianym już faktoringu pełnym, a więc gdy bank przejmuje
na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta swojego klienta. Od takiego ryzyka bank się ubezpiecza, a
koszt - rzecz jasna - przenosi na klienta. Cena ubezpieczenia wynosi od 0,3 do 0,5 proc. wartości
wierzytelności. Dodatkowe koszty firma poniesie, jeśli jej kontrahentem jest firma zagraniczna.
Ile to razem? Jakowiecki policzył średni koszt, przyjmując, że wierzytelność to 10 tys. zł z terminem
płatności 60 dni, w opcji faktoringu niepełnego (to najczęściej wybierana dzisiaj forma), oprocentowanie
5,86 proc., a prowizja operacyjna 0,3 proc. wartości faktury. Daje to nieco ponad 126 zł kwoty
finansowanej faktury. Oznacza to, że roczny koszt usługi wynosi ok. 7,6 proc. W wariancie faktoringu
pełnego (z ubezpieczeniem 0,4 proc. wartości faktury) koszt wzrósłby do 166 zł. - To nadal niewiele w
skali roku, daleko od 20 proc. - przekonuje prezes Pekao Faktoring.
Przedstawiona symulacja nie zmienia jednak faktu, że przedsiębiorcy postrzegają faktoring jako usługę
drogą. - Koszty faktoringu są wyższe niż standardowych kredytów obrotowych. Mimo to jesteśmy
zadowoleni - mamy dodatkowe źródło finansowania, a dzięki błyskawicznie spływającym należnościom
poprawia się struktura bilansu firmy - kwituje Tomasz Zatorski z ABC Data.