Prawo Pracy - Fabryka Wiedzy

nr 120, 31 marca
- 26 kwietnia 2015 r.
????????????????
Prawo Pracy
ISSN 1734-9842
w pytaniach i odpowiedziach
Praktyczne rozwiązania prawne
dla specjalistów do spraw personalnych
Profilaktyczne badania lekarskie pracowników
Od 1 kwietnia 2015 r. pracodawca nie musi kierować nowego pracownika
na wstępne badania lekarskie, jeśli uzyska od niego aktualne orzeczenie lekarskie.
Zanim jednak pracodawca dopuści go do pracy, warto sprawdzić, czy na pewno
może uznać orzeczenie lekarskie z poprzedniego zakładu. Nowe przepisy tak bardzo
miały ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej, że w efekcie chyba jeszcze
bardziej ją… skomplikują.
Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenie systematycznych szkoleń pracowników w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy. Niewywiązywanie się z niego jest zagrożone surową karą.
ciąg dalszy na stronie 8
Prewencyjna kontrola trzeźwości pracowników
– czy i kiedy można ją stosować
Pytanie: Czy pracodawca może prewencyjnie i cyklicznie badać pracowników alkomatem?
Zachowanie pracowników nie budzi podejrzeń. Jest to kontrola rutynowa, w celach
zapobiegawczych, bada się wszystkich pracowników danego działu. Nikt nie pyta
pracowników o zgodę na przeprowadzenie badania i brak jest zapisów regulujących
takie procedury. Jak takie postępowanie ma się do przepisu Kodeksu pracy dotyczącego
poszanowaniu godności pracownika? Jeżeli jest to zgodne z prawem, to jakie sankcje mogą
dotknąć pracownika, który odmawia badania, a nie ma w stosunku do niego podejrzenia,
że znajduje się w stanie wskazującym na spożycie alkoholu?
Odpowiedź: Pracodawca musi mieć uzasadnienie dla badania pracownika na obecność
alkoholu. Musi zachodzić uzasadnione pewnymi okolicznościami (np. zachowaniem
pracownika) podejrzenie, że ma miejsce stan po użyciu alkoholu. Kontrola
prewencyjna, jakkolwiek można zrozumieć zamiar pracodawcy jej wprowadzenia,
zwykle nie spełnia tych wymogów i jako taka nie powinna mieć miejsca.
Pracodawca może domagać się, by pracownik poddał się badaniu na obecność alkoholu
w organizmie tylko wówczas, gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się do pracy
po użyciu alkoholu lub używał alkohol w trakcie pracy.
ciąg dalszy na stronie 11
wyłącznie u nas
ZDANIEM PIP
Każdy pracownik musi otrzymać od pracodawcy informację o warunkach zatrudnienia,
w której wskazany jest m.in. wymiar przysługującego mu urlopu. Jeśli do nawiązania
stosunku pracy dochodzi w trakcie roku kalendarzowego – urlop trzeba naliczyć proporcjonalnie. Bywa jednak, że pracodawca nie jest w stanie z góry określić dokładnej
daty rozwiązania umowy. Dotyczy to np. pracowników zatrudnianych na zastępstwo.
Jak w takim przypadku wypełnić informację o warunkach zatrudnienia w punkcie dotyczącym wymiaru urlopu wypoczynkowego?
czytaj na stronie 12
Oficjalne stanowiska
MPiPS, PiP
w numerze:
UMOWY I DOKUMENTACJA
Gdy brakuje miejsca –
przechowywanie zaświadczeń
2
z kursów i szkoleń Choroba pracownika nie uzasadnia
ponownego zawarcia umowy na
okres próbny 3
Czy po pozytywnej konsultacji
związkowej pracodawca może
zaniechać zwolnienia 3
CZAS PRACY
Ile czasu potrzeba na
przeprowadzenie badań
okresowych 4
Nie ma klauzuli – nie ma dodatków
za godziny ponadwymiarowe 4
Oddawanie wolnych sobót w jednym
miesiącu okresu rozliczeniowego 5
WYNAGRODZENIA I ŚWIADCZENIA
Rozliczenie zwrotu kosztów za
paszporty i wizy dla pracowników,
którzy ostatecznie nie udali się
w zagraniczną delegację 6
Po zmianie zasad naliczania
„jubileuszówki” niektórzy
pracownicy otrzymają ją jeszcze raz 7
Brak trzynastek dla byłych
7
pracowników to spore ryzyko TEMAT NUMERU
Profilaktyczne badania lekarskie
pracowników 8-9
URLOPY I ZWOLNIENIA
Ile urlopu w roku, w którym
w związku ze śmiercią podwładnego
wygasa stosunek pracy 10
Do nowego pracodawcy bez starego
urlopu wypoczynkowego 10
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
I OBOWIAZKI STRON
Prewencyjna kontrola trzeźwości
pracowników – czy i kiedy można ją
stosować 11
ZDANIEM PIP
Wymiar urlopu wypoczynkowego
pracownika zatrudnionego na
zastępstwo 12
Umowy i dokumentacja
OD REDAKCJI
PRIMAAPRILISOWE BADANIA
Każda osoba przyjmowana do pracy musi
posiadać aktualne orzeczenie lekarskie o braku
przeciwwskazań do wykonywania określonej
pracy. Każda? Niezupełnie – od 1 kwietnia
2015 r. obowiązują kolejne zmiany w przepisach regulujących zasady przeprowadzania
badań profilaktycznych pracowników. Dzięki
nim pracodawcy mają szansę zaoszczędzić trochę pieniędzy. Oczywiście jest to obwarowane
kilkoma warunkami.
Jednak mimo że zmiana weszła w życie 1 kwietnia 2015 r., nie ma co liczyć, że wszyscy pracownicy przyjmowani do pracy po tym dniu będą
zwolnieni z badań wstępnych – ustawodawca
zatroszczył się o odsunięcie w czasie daty faktycznego obowiązywania nowych przepisów.
Emilia Wawrzyszczuk
redaktor prowadząca,
specjalista w zakresie prawa pracy
i wynagrodzeń
Numer telefonu na dyżur eksperta
w kwietniu: 22 318 07 53
Prawo Pracy
w Pytaniach i Odpowiedziach
Kierownik grupy wydawniczej:
Agnieszka Konopacka-Kuramochi
Redaktor prowadząca: Emilia Wawrzyszczuk
Konsultant merytoryczny: Halina Tulwin
dyrektor Departamentu Prawnego GIP
Wydawca: Hanna Komorowska
Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski
Projekt graficzny: Magdalena Huta
Druk: MDruk
Nakład: 2800 egz.
Korekta, skład i łamanie:
Cała Jaskrawość, www.calajaskrawosc.pl
„Prawo Pracy w Pytaniach i Odpowiedziach” wraz z innymi elementami subskrypcji
chronione jest prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody wydawcy –
zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych
w „Prawie Pracy w Pytaniach i Odpowiedziach” lub w innych elementach subskrypcji informacji, wskazówek, przykładów itp. do konkretnych przypadków.
Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa
KRS: 0000098264,
Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie,
Sąd Gospodarczy, XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy,
wysokość kapitału zakładowego: 200 tys. zł
Zamówienia:tel.: 22 518 29 29 • faks: 22 617 60 10
mail: [email protected]
2
Gdy brakuje miejsca – przechowywanie
zaświadczeń z kursów i szkoleń
Pytanie: Czy kilkugodzinne szkolenia skierowanych przez pracodawcę
pracowników stanowią podnoszenie kwalifikacji zawodowych? Jeżeli tak, to
gdy pracownik korzysta w ciągu roku z kilkunastu takich szkoleń, pojawia
się problem ilościowy w przechowywaniu w aktach osobowych zaświadczeń
z odbytych szkoleń. Czy można przechowywać takie zaświadczenia
z jednodniowych szkoleń w innych teczkach (oczywiście imiennych dla każdego
pracownika)?
Odpowiedź: Szkolenia, także jednodniowe, na które pracodawca skierował
pracownika, to podnoszenie kwalifikacji zawodowych. Pracodawca jest
zobowiązany przechowywać kopie zaświadczeń z takich szkoleń w części B akt
osobowych pracownika.
Zgodnie z legalną definicją zawartą
w Kodeksie pracy (kp), przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych należy
rozumieć zdobywanie lub uzupełnianie
wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego
zgodą.
Potrzebna zgoda
lub inicjatywa szefa
Definiując pojęcie „kwalifikacji zawodowych” ustawodawca nie przesądza,
w jakiej formie zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy powinno się odbywać.
Wskazuje natomiast na konieczność
uzyskania przez pracownika zgody pracodawcy na podnoszenie kwalifikacji
lub podnoszenie ich z jego inicjatywy.
W przeciwnym razie, w świetle regulacji
kodeksowych, nie można mówić o podnoszeniu kwalifikacji zawodowych przez
pracownika.
Jeżeli zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika odbywa się za zgodą pracodawcy lub z jego
inicjatywy, to bez względu na formę,
w jakiej jest dokonywane (szkolną czy
pozaszkolną – tj. szkoleniową), w świetle obowiązujących przepisów, powinno
być uznane za podnoszenie kwalifikacji
zawodowych.
A zatem kilkugodzinne szkolenia skierowanych przez pracodawcę pracowników
przeprowadzane przez firmy szkoleniowe
powinny być uznane za podnoszenie kwalifikacji zawodowych.
Wszystkie zaświadczenia trzeba
przechowywać...
Zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 28 maja
1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji
w sprawach związanych ze stosunkiem
WEJDŹ NA STRONĘ: www.prawo-pracy.wip.pl
pracy oraz sposobu prowadzenia akt
osobowych pracownika, w części B akt
osobowych pracownika przechowuje się
dokumenty dotyczące nawiązania stosunku pracy oraz przebiegu zatrudnienia, w tym dokumenty związane z podnoszeniem przez pracownika kwalifikacji
zawodowych. W aktach osobowych należy przechowywać kopie tych dokumentów, które poświadczają podnoszenie
kwalifikacji zawodowych.
Przepisy nie wprowadzają żadnych wyjątków od wspomnianej zasady.
...w części B akt osobowych
Dlatego też, bez względu na formę, w jakiej odbywało się podnoszenie kwalifikacji zawodowych, jak też bez względu na
liczbę zaświadczeń, jakie z tego tytułu
otrzymuje pracownik, wszystkie dokumenty z tym związane pracodawca ma
obowiązek przechowywać w części B akt
osobowych.
Pracodawca nie może przechowywać zaświadczeń o odbytych przez pracowników
szkoleniach podnoszących ich kwalifikacje zawodowe, w osobnych teczkach (nawet imiennych).
n Joanna Kaleta
adwokat, specjalista prawa pracy
Podstawa prawna:
art. 1031 § 1 ustawy z 26 czerwca
1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.:
Dz.U. z 2014 r. poz. 1502),
§ 6 ust. 2 pkt 2 lit. e rozporządzenia
ministra pracy i polityki socjalnej
z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców
dokumentacji w sprawach związanych
ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika
(Dz.U. z 1996 r. nr 62, poz. 286).