przeczytaj - CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI w Gdańsku

Doświadczenia i konkrety
Biuletyn Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku
O nową przestrzeń w szkole…
W
Marzena Kozłowska
nauczyciel konsultant CEN ds. wspomagania pracy szkół
i pedagogiki
ramach XII Bałtyckiego Festiwalu Nauki
dnia 21 maja w Centrum Edukacji Nauczycieli w Gdańsku odbyła się dyskusja panelowa pt. „Nowoczesna / innowacyjna przestrzeń
w szkole”. Do debaty zostali zaproszeni dyrektorzy pomorskich szkół, nauczyciele, wychowawcy,
pedagodzy i psycholodzy ze wszystkich etapów
edukacyjnych, a także młodzież i dzieci. Ideą dyskusji panelowej była próba odpowiedzi na pytanie:
jak zmieniać szkolną przestrzeń, aby była bardziej
przyjazna uczniowi i sprzyjała jego rozwojowi?
Dyskusja panelowa stała się forum wymiany poglądów na temat współczesnej szkoły postrzeganej
w kategorii miejsca oraz szkoły jako przestrzeni aktywności, inspiracji i wielopłaszczyznowego układu
odniesień społecznych czy kulturowych.
Na początku spotkania Ewa Furche wicedyrektor Centrum przedstawiła zaproszonych gości i moderatorów oraz przybliżyła zebranym ideę debaty.
Wstępem do dyskusji był wykład „Nowoczesna / innowacyjna przestrzeń”, wygłoszony przez prof. Marię Mendel z Uniwersytetu Gdańskiego. Następnie
Beata Szulc dyrektor Szkoły Podstawowej Montessori
w Gdańsku przedstawiła prezentację pt. „Przestrzeń
w szkole Montessori”. Po ww. wystąpieniach rozpoczęła się dyskusja w grupach warsztatowych, prowadzona z wykorzystaniem metody world cafe. Uczestnicy spotkania rozmawiali o przestrzeni edukacyjnej,
wymieniali się opiniami i pomysłami. Pracę każdej
z trzech grup koordynował moderator, który na zakończenie dyskusji podsumował pracę zespołu oraz
przedstawił wypracowane wnioski i rekomendacje.
• upiększenie przestrzeni klasowej roślinami;
• dzielenie klasy na mniejsze grupy, aby zapobiegać anonimowości uczniów;
• wstawienie do sal lekcyjnych szafek z szufladami, w których uczniowie mogliby przechowywać swoje książki i materiały (zamiast dźwigania ciężkich plecaków);
• przesunięcie lekcji religii ze środkowych godzin
na początkowe lub końcowe;
• wprowadzenie możliwości oceniania nauczycieli przez uczniów.
W grupie II moderatorem była dr inż. arch. Elżbieta Marczak z Politechniki Gdańskiej. Uczestnicy tego
zespołu zagadnienie przestrzeni sprzyjającej uczeniu
się rozpatrywali w dwóch aspektach:
• jako przestrzeni budynku szkolnego (np. sale
lekcyjne, korytarze, toalety)
• jako przestrzeni wokół budynku (działka szkolna, tereny sportowe i rekreacyjne).
Przyjazna, sprzyjająca efektywnej nauce oraz dobremu samopoczuciu przestrzeń, wg uczniów i nauczycieli, to marzenie, które można spełnić, ale często przeszkodą w jego realizacji jest brak środków
finansowych.
Rekomendacje dotyczące budynku szkolnego to:
• możliwość siadania na podłodze podczas
przerw;
• miękkie, wygodne krzesła oraz gruby dywan
w klasie;
• sklepik ze zdrową żywnością;
• dłuższe przerwy;
• kolorystyka ścian dobrana do konkretnego
pomieszczenia;
• czyste toalety i pachnący papier toaletowy.
Rekomendacje dotyczące terenu wokół szkoły:
• basen na dachu, duże boisko z bieżnią;
• miejsca do rekreacji podczas przerw i po lekcjach – ciekawie zaaranżowane, wygodne, gdzie
można zrelaksować się ze znajomymi, porozmawiać czy pouczyć się;
• miejsce do prowadzenia lekcji na zewnątrz budynku;
• miejsce, gdzie można sadzić kwiaty (ogródek
szkolny).
Moderatorem grupy I była Beata Szulc, dyrektor
Szkoły Podstawowej Montessori w Gdańsku. Potrzeby zmian w przestrzeni edukacyjnej postulowane
podczas dyskusji w tym zespole to:
• wyeliminowanie dzwonków;
• wprowadzenie opisowej informacji zwrotnej zamiast oceny sumarycznej;
• umożliwienie hodowania niekłopotliwych zwierząt na terenie szkoły;
• wstawienie do klas i/lub na korytarze miękkich
mebli jako miejsc odpoczynku (kanapy, pufy,
hamaki);
• rozwój bazy dydaktycznej – np. laboratoria
dla starszych uczniów, aby mogli rozwijać swoje
pasje;
Moderatorem grupy III był Piotr Bogdanowicz
Dyrektor Szkół Programów Indywidualnych, ma-
44
EDUKACJA POMORSKA
Fot. B. Kwaśniewska
nr 67 (18) listopad–grudzień 2014 r.
i sprzęt do pływania
oraz wspinaczki;
• pomysł
uczniów
szkoły podstawowej,
aby obok budynku
szkolnego stał dom
zamieszkały przez postacie z bajek, choć
wydaje się ekstrawagancki, może świadczyć o potrzebie innego
wypełnienia przestrzeni edukacyjnej ;
• na uwagę zasługuje ostry sprzeciw
uczniów ze szkoły podstawowej wobec wyzywającej różnorodności samochodów, którymi
dzieci są podwożone do szkoły; autobus szkolny został potraktowany jako symbol równości
zgodny z demokratycznym charakterem powszechnej edukacji.
Fot. B. Kwaśniewska
larz, nauczyciel plastyki i historii sztuki.
Wnioski z pracy zespołu:
• budynek
szkoły powinien być
usytuowany
w lesie; dobrze,
aby w bliskiej odległości znajdowało się jezioro,
rzeka lub morze;
• dwie podgrupy
opowiedziały
się za szkołą niewielką, z jednym ciągiem klas, pojedynczymi
oddziałami na każdym poziomie; w obu – dopuszczano łączenie szkoły podstawowej (na parterze) z gimnazjum (na piętrze) lub gimnazjum
(na parterze) z liceum (na piętrze); w trzeciej
podgrupie liczba 1600 uczniów w jednej szkole wydała się właściwa, chociaż dominująca
część tego zespołu uczy się w szkole, gdzie
uczniów jest zaledwie 40!
• wszyscy uczestnicy dyskusji postulowali,
aby wokół szkoły były ogródki uprawne, małe
fermy zwierząt (np. koni), a także urządzenia
Po prezentacji efektów pracy trzech grup i wspólnej dyskusji na forum, krótkim podsumowaniem
spotkanie zakończyła prof. Maria Mendel.
■
45