wyrok uzasadnienie - Sąd Okręgowy we Wrocławiu

Sygn. akt I C 479/10
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 13 marca 2013 r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący SSR del. Marzena Sznajderska
Protokolant Ewelina Kiałka
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 13 marca 2013 r. we Wrocławiu
sprawy z powództwa E. S.
przeciwko T. S.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanego T. S. na rzecz powoda E. S. kwotę 71.000 złotych (słownie: siedemdziesiąt jeden tysięcy
złotych);
II. w pozostałej części powództwo oddala;
III. zasądza od pozwanego T. S. na rzecz powoda E. S. kwotę 3.143,09 złotych kosztów postępowania, znosząc je w
pozostałej części.
UZASADNIENIE
Powód E. S. wniósł o zasądzenie od pozwanego T. S. kwoty 80 000 zł wraz z kosztami procesu. Powód wskazał,
iż w dniu 10 lipca 2008 roku w K. - Niemcy nabył samochód marki B. za kwotę € 20 750 w celu sprzedaży
go na terenie Polski. Przy zakupie pojazdu towarzyszył powodowi pozwany, który zobowiązał się do transportu i
sprzedaży pojazdu na terenie Polski. W celu uniknięcia problemów formalnych jako nabywcę w treści umowy kupna
pojazdu wskazano pozwanego. Powód poniósł dodatkowe koszty związane z dojazdami, ubezpieczeniem samochodu,
dowodem rejestracyjnym, tablicami celnymi oraz paliwem na przejazd do Polski. Łączne wydatki powoda w związku
z zakupem pojazdu i jego przetransportowaniem do Polski wyniosły € 21 048. Pozwany nie rozliczył się z powodem,
nie zwrócił mu kosztów związanych z zakupem samochodu oraz części zysku. Pozwany nie wywiązał się z obowiązku
sprzedaży samochodu ani nie dokonał jego zwrotu powodowi w uzgodnionym przez strony terminie i ostatecznie
przywłaszczył sobie pojazd. Pomimo wezwania pozwany nie rozliczył się z powodem.
W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, iż to on był stroną umowy sprzedaży
przedmiotowego pojazdu, zakupił pojazd, uiścił cenę sprzedaży oraz poniósł wszelkie koszty związane z jego importem,
remontem, zarejestrowaniem i ubezpieczeniem. Wydatki z tytułu zakupu pojazdu pozwany poniósł z własnych
oszczędności oraz z pożyczek udzielonych mu przez ojca i powoda. Celem zakupu pojazdu pozwany dokonał za
pośrednictwem P. S. wymiany po korzystnym kursie posiadanych pieniędzy na euro. Pozwany zwrócił powodowi
w dwóch ratach całą kwotę pożyczki. Przeciwko pozwanemu w związku ze złożeniem przez powoda zawiadomienia
o możliwości popełnienia przestępstwa toczyło się postępowanie karne. Postępowanie karne nie pozwoliło na
przedstawienie pozwanemu zarzutów, ale wykazało, że pozwany nie jest dłużnikiem powoda z jakiegokolwiek tytułu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Powód E. S. postanowił wraz z pozwanym T. S. będącym jego bratem, zająć się w celach zarobkowych zakupem
luksusowych samochodów osobowych na terytorium Niemiec i ich odsprzedażą na terenie Polski.
dowód: zeznania świadka M. Z., k. 72 – 75,
zeznania świadka B. S., k. 162 – 164,
przesłuchanie powoda, k. 234 – 237
Pierwszym zakupionym pojazdem w ramach wspólnego przedsięwzięcia stron był nabyty za kwotę € 20 750 w dniu 10
lipca 2008 roku w K. samochód osobowy marki B. (...). Cena uiszczona w całości została przez powoda z otrzymanej
odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę w przedsiębiorstwie (...) w wysokości € 130 000. Pojazd miał zostać
przetransportowany do Polski i sprzedany przez pozwanego. W celu uproszczenia procedur związanych z rejestracją
i odsprzedażą samochodu, w umowie sprzedaży jako nabywca wskazany został pozwany.
dowód: umowa z 10.07.2008 r., k. 4,
zeznania świadka M. Z., k. 72 – 75,
zeznania świadka R. S., k. 75 – 78, 202 – 204,
zeznania świadka R. K., k. 222 – 224,
przesłuchanie powoda, k. 234 – 237
W okresie zakupu przedmiotowego pojazdu pozwany nie dysponował środkami finansowymi umożliwiającymi zapłatę
jego ceny.
dowód: zeznania świadka M. Z., k. 72 – 75,
zeznania świadka R. S., k. 75 – 78, 202 – 204
Pozwany zwrócił powodowi jedynie koszty zakupu biletu lotniczego związanego z podróżą do Niemiec oraz kwotę 9
000 zł z tytułu zakupu przedmiotowego pojazdu. Kwota 7 000 zł uiszczona została na rachunek bankowy powoda, a
kwota 2 000 zł przekazana bezpośrednio powodowi w gotówce.
dowód: zeznania świadka B. S., k. 162 – 164,
notatka urzędowa z 14.05.2009 r., akta Ds. (...), k. 1,
protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby
zawiadamiającej, akta Ds. (...), k. 2 – 6,
rozliczenia kosztów, akta Ds. (...), k. 9, 22,
zeznania świadka B. S., k. 162 – 164,
protokół przesłuchania powoda, akta Ds. (...), k. 37 – 39
Powód złożył dnia 14 maja 2009 roku zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa oszustwa przez
pozwanego. Postanowieniem z dnia 31 marca 2010 roku, zatwierdzonym przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej
w T., Komenda Powiatowa Policji w T. umorzyła dochodzenie prowadzone pod sygnaturą akt Ds. (...). Postanowienie
z dnia 31 marca 2010 roku utrzymane zostało w mocy postanowieniem Sądu Rejonowego w T. z dnia 29 czerwca 2010
roku wydanym w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt II Kp (...)
dowód: zeznania świadka M. Z., k. 72 – 75,
notatka urzędowa z 14.05.2009 r., akta Ds. (...), k. 1,
protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby
zawiadamiającej, akta Ds. (...), k. 2 – 6,
postanowienie z 31.03.2010 r., akta Ds. (...), k. 100,
postanowienie z 29.06.2010 r., akta Ds. (...), k. 109
Sąd zważył, co następuje:
Powództwo w znacznej części zasługiwało na uwzględnienie.
Bezspornym w niniejszej sprawie pozostawał fakt istnienia porozumienia pomiędzy braćmi będącymi stronami
niniejszego postępowania w przedmiocie wspólnego prowadzenia działalności zarobkowej polegającej na zakupie
na terenie Niemiec luksusowych samochodów i odsprzedawaniu ich z zyskiem na terytorium Polski. Pierwszym
samochodem zakupionym w ramach prowadzonego przedsięwzięcia przez strony procesu było B. (...). Do transakcji
doszło dnia 10 lipca 2008 roku w K.. Przedmiotowy pojazd nabyty został za kwotę € 20 750 i przewieziony do Polski
przez pozwanego.
Zgodnie z treścią art. 3531 k.c. strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby
jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.
Zawarta pomiędzy stronami umowa mieści się w granicach swobody zawierania umów wyrażonej treścią wskazanego
wyżej przepisu.
Ponieważ strony zawarły umowę w formie ustnej, dla ustalenia jej treści należało oprzeć się na zeznaniach świadków
oraz przesłuchaniach samych stron, a także dokonać wykładni złożonych przez strony oświadczeń woli. Art. 65 § 1 k.c.
stanowi, że oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone
zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje. Natomiast na mocy art. 65 § 2 k.c. w umowach należy
raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.
Powód wskazał, iż w okresie rozpoczęcia współpracy z pozwanym dysponował kwotą € 130 000 otrzymaną w ramach
odprawy z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Twierdzenia powoda znalazły swoje potwierdzenie w zeznaniach
świadków M. Z. (2), R. K. (2) oraz brata stron – R. S. (2), ponadto nie były one przez pozwanego kwestionowane. Część
z uzyskanej z odprawy kwoty powód przeznaczył na zakup przedmiotowego pojazdu, którego cenę uiścił w całości. W
celu ułatwienia sprowadzenia samochodu do Polski oraz jego późniejszego zbycia przez pozwanego, w treści umowy
kupna pojazdu jako nabywca wskazany został T. S.. Wprawdzie pozwany podnosił, iż w dniu 10 lipca 2008 roku
dysponował środkami finansowymi umożliwiającymi uiszczenie ceny nabycia samochodu marki B. (...) i to właśnie on
pojazd ten nabył, jednakże Sąd twierdzeniom tym nie dał wiary. Potwierdzające argumentację pozwanego zeznania
złożone przez jego żonę – B. S. (2) oraz ojca stron – Z. S., który zamieszkuje wspólnie z pozwanym, stały w sprzeczności
z zeznaniem świadków M. Z. (2) oraz R. S. (2). R. S. (2) zeznał, iż wedle jego wiedzy sytuacja finansowa pozwanego
w okresie zakupu przedmiotowego pojazdu nie pozwalała mu na zakup tegoż samochodu. Natomiast będący osobą
obcą dla stron, świadek M. Z. (2), z którym strony spotkały się na terenie Niemiec przed dokonaniem transakcji
zeznał, że pozwany dysponował jedynie drobną kwotą pieniędzy przeznaczoną na prezenty dla najbliższej rodziny. Ze
względu na bliskie pokrewieństwo i relacje pomiędzy pozwanym a B. S. (2) i Z. S., Sąd nie dał wiary zeznaniom tych
świadków w zakresie sytuacji finansowej pozwanego latem 2008 roku. Świadek P. S. zeznał, iż pozwany zwracał się
do niego z prośbą o pomoc przy zakupie znacznej kwoty euro po korzystnym kursie, jednakże odbyło się to w drodze
rozmowy telefonicznej i świadek nie miał wiedzy, czy w rzeczywistości pozwany był w posiadaniu tych pieniędzy oraz
czy do transakcji doszło. Pozwany nie przedłożył również żadnych dokumentów obrazujących jego sytuacje finansową
w okresie zakupu przedmiotowego pojazdu. Ciężar dowodu w zakresie nabycia na swój rachunek spornego pojazdu
spoczywał w oparciu o treść art. 6 k.c. na pozwanym. Dodatkowo z zeznań świadka R. K. (2) wynika, iż sprzedażą
pojazdu w Polsce miał zajmować się pozwany i dlatego w celu ułatwienia zbycia samochodu wskazanego w treści
umowy z dnia 10 lipca 2008 roku jako nabywcę pozwanego. W ocenie Sądu współpraca pomiędzy stronami co do
zasady polegać miała na wspólnym ponoszeniu kosztów zakupu pojazdów oraz podziału uzyskiwanych zysków w
częściach równych. Ze względu na fakt, iż przedmiotowy pojazd był pierwszym nabywanym przez strony w ramach
wspólnego przedsięwzięcia oraz dysponowania środkami finansowymi umożliwiającymi zakup pojazdu wyłącznie
przez powoda, strony ustaliły, że cena oraz pozostałe koszty poniesione zostaną przez powoda. Rolą pozwanego miało
być sprowadzenie samochodu do Polski i jego zbycie. Z kwoty uzyskanej ze sprzedaży pozwany miał zwrócić powodowi
wszystkie poniesione koszty, zaś zyskiem strony miały podzielić się po połowie.
Zgodnie z treścią art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub
nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem
okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Podstawą odpowiedzialności kontraktowej stanowi
niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania, fakt poniesienia szkody oraz związek przyczynowy pomiędzy
zaistniałą szkodą a niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania. Dla zaistnienia odpowiedzialności
kontraktowej przesłanki te wystąpić muszą łącznie. W niniejszej sprawie powód poniósł szkodę majątkową w
postaci utraty poniesionych na zakup przedmiotowego pojazdu środków finansowych. Szkoda powoda wynikała
z niewłaściwego wykonania zobowiązania przez pozwanego, który w ramach poczynionych pomiędzy stronami
uzgodnień po przekazaniu mu pojazdu stał się zobowiązany do jego zbycia oraz zwrotu powodowi poniesionych
kosztów.
Jak ustalono z treści akt dochodzenia prowadzonego przez Komendę Powiatową Policji w T. pod sygnaturą akt Ds.
(...) pozwany przekazał powodowi tytułem rozliczenia za nabycie przedmiotowego pojazdu kwotę w łącznej wysokości
9 000 zł. Na kwotę tą złożyła się kwota przelana na rachunek bankowy powoda przez żonę pozwanego w wysokości
7 000 zł oraz kwoty uiszczane gotówką bezpośrednio do rąk powoda wynoszące łącznie 2 000 zł. Fakt zapłaty przez
pozwanego kwoty 9 000 zł nie tylko nie był kwestionowany przez powoda, ale również przyznany w składanych
na etapie dochodzenia zeznaniach oraz przedkładanych przez samego powoda rozliczeniach poniesionych kosztów.
Wbrew twierdzeniom powoda zawartym w żądaniu pozwu, pozwany zobowiązany był w związku z dokonanymi
spłatami do zapłaty na jego rzecz nie kwoty 80 000 zł, a kwoty 71 000 zł.
Rozpoznając niniejszą sprawę, wobec złożenia jako dowodu w sprawie jedynie dokumentu umowy z dnia 10 lipca
2008 roku oraz sporządzonego przez powoda kosztorysu, Sąd zmuszony był dla ustalenia staniu faktycznego
sprawy oprzeć się na zeznaniach wnioskowanych przez strony świadków oraz przesłuchaniu powoda. W związku
z niestawiennictwem pozwanego na rozprawie w dniu 27 lutego 2013 roku Sąd postanowił pominąć dowód z jego
zeznań. W pozostałym zaś zakresie należało dokonać ustaleń w oparciu o akta prowadzonego pod sygnaturą Ds. (...)
przez Komendę Powiatową Policji w T. dochodzenia.
Mając powyższe na względzie należało orzec, jak w punktach I i II sentencji wyroku.
Powództwo uwzględnione zostało jedynie w części, a zatem orzeczenie o kosztach oparto na treści art. 100 k.p.c.,
na mocy którego w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo
rozdzielone.
Powód w sprawie poniósł koszty opłaty sądowej od pozwu w kwocie 4 000 zł.
Pozwany poniósł koszty honorarium reprezentującego go adwokata w kwocie 3 600 zł (§ 6 pkt 6 Rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Dz. U. z 2002 roku, nr 163, poz. 1348
z późn. zm.) oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, co łącznie wyniosło 3 617 zł.
Uwzględniając wynik procesu powód wygrał w 88,75 %, a pozwany w 11,25 %.
W związku z powyższym zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3 143,09 zł tytułem kosztów postępowania
znosząc je w pozostałej części, o czym orzeczono jak w punkcie III sentencji wyroku.