handel detaliczny na ukrainie - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji

WYDZIAŁ PROMOCJI HANDLU I INWESTYCJI
AMBASADY
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
W KIJOWIE
Kijów, listopad 2013 r.
HANDEL DETALICZNY NA UKRAINIE
Podczas gdy gospodarka ukraińska przeŜywa okres spadku produkcji przemysłowej, sektor
handlu detalicznego dynamicznie się rozwija. Dominującą tendencją jest wypieranie handlu
ulicznego przez bardziej „cywilizowane” kanały handlu.
W roku 2013 handel detaliczny, obok rolnictwa, jest najszybciej rozwijającą się branŜą
ukraińskiej gospodarki. Jednak tempo wzrostu zaczęło spadać. Według danych Państwowego
Komitetu Statystyki Ukrainy, w okresie styczeń-sierpień 2013 r. obroty operatorów handlu
detalicznego zwiększyły się o 10,2% w porównaniu do odpowiedniego okresu roku 2012
(przy czym wzrost w okresie 8 miesięcy 2012 r. stanowił 16,0%). Ogólnie w 2012 r. obroty w
handlu detalicznym osiągnęły poziom 804 331 mln UAH (około 80 mld EUR).
W ubiegłym roku Państwowy Komitet Statystyki Ukrainy odnotował zmniejszenie liczby
pracowników branŜy o 3,1% (około 2 tyś. osób). Przy czym liczba tzw. małych form
architektonicznych (kioski) i stacji paliw zmniejszyła się z 15,8 tyś. do 15 tyś., co razem z
tendencją likwidacji bazarów z towarami spoŜywczymi świadczy o kontynuacji procesu
wypierania tych form handlu przez bardziej współczesne (w szczególności sieci marketów).
Handel detaliczny artykułami spoŜywczymi
Udział towarów spoŜywczych w strukturze handlu detalicznego na Ukrainie w 2012 r.
zwiększył się o 1,3 % i stanowił 40,2%. W roku bieŜącym zachowała się podobna tendencja:
w pierwszym półroczu udział towarów spoŜywczych w obrotach detalicznych zwiększył się
do 41,8%. Zdaniem ekspertów powyŜsze wskaźniki świadczą o braku równowagi pomiędzy
wysokim poziomem cen i niskimi dochodami ludności.
W zaistniałych warunkach ekonomicznych potencjał do rozwoju posiadają przede wszystkim
operatorzy handlu artykułami spoŜywczymi, co potwierdzają wyniki wiodących uczestników
tego segmentu rynku. W szczególności, w 2012 r. obroty sieci „Fozzy Group” wzrosły,
według danych firmy, o 25% i osiągnęły 26,3 mld UAH (około 2,6 mld EUR). Dochód
kolejnej wiodącej sieci detalicznej „ATB-Market” zwiększył się o 43% w ubiegłym roku,
m.in. dzięki otworzeniu 156 nowych marketów. Natomiast sieć hipermarketów „AuchanUkraina” zwiększyła sprzedaŜ o 12% bez otwierania nowych sklepów.
Pomimo dynamicznego rozwoju wiodących operatorów, handel detaliczny artykułami
spoŜywczymi nadal charakteryzuje się niskim stopniem koncentracji. Wg stanu na koniec
czerwca br. na rynku ukraińskim działało ponad 100 operatorów handlu detalicznego
artykułami spoŜywczymi, przy czym w kaŜdym regionie Ukrainy średnio działa po 10 takich
operatorów. Tym samym udział liderów rynku w poszczególnych regionach Ukrainy nie
przekracza 40%. Ogółem udział 10 wiodących sieci detalicznych w obrotach handlu
detalicznego artykułami spoŜywczymi stanowił zaledwie 23% w 2012 r. i w porównaniu do
2011 r. wzrósł tylko o 1%.
1
Pierwszą pozycję w dziesiątce liderów handlu detalicznego artykułami spoŜywczymi na
Ukrainie zajmuje „Fozzy Group”, która rozwija cztery formaty marketów: supermarkety
„Silpo”, discount markety „Fora”, hipermarkety „Fozzy” oraz delikatesy „Le Silpo”, w sumie
zajmując 6,5% rynku. Kolejna firma „ATB-Market” z siecią discount marketów ATB zajmuje
6,4% rynku. Następne pozycje zajmują: „Metro Cash & Carry Ukraina” (2,3%), „Fourchet”
S.A. (1,5%), „Auchan Ukraina Hipermarket” Sp. z o.o. (1,5%), „Retail Group” Sp. z o.o.
(1,4%), „Tavria V” Sp. z o.o. (1,0%), „Eko” Sp. z o.o. (0,9%), „Amstor” (0,9%) oraz
„Omega” Sp. z o.o.
Większość z wymienionych wyŜej sieci rozwija po kilka formatów handlu i tylko zagraniczni
uczestnicy „Metro Cash & Carry” i „Auchan Ukraina Hipermarket” oraz ukraińska sieć
„ATB-Market” działają wyłącznie w jednym formacie. Do najpopularniejszych formatów
handlu detalicznego artykułami spoŜywczymi na Ukrainie naleŜą supermarkety, hipermarkety
i tzw. „sklepy przy domu”.
Handel detaliczny towarami niespoŜywczymi
Pomimo tego, Ŝe udział towarów niespoŜywczych w strukturze wydatków konsumpcyjnych
na Ukrainie jest nadal niewielki, w roku ubiegłym w segmencie odzieŜowym odnotowano
wysoką aktywność nowych operatorów. Według analizy firmy consultingowej CBRE, Kijów
jest liderem w rankingu miast z krajów rozwijających się pod względem ilości nowych marek
wprowadzonych na rynek w roku 2012 – 39 nowych marek handlowych, co częściowo było
wynikiem otwarcia nowego centrum handlowo-rozrywkowego Ocean Plaza o powierzchni 72
tyś. m2.
W segmencie AGD i RTV, wg słów uczestników rynku, w ciągu ostatniego roku odnotowano
pozytywną dynamikę. Jeszcze w 2012 r. poziom sprzedaŜy AGD i RTV nie zwiększył się w
porównaniu do 2011 r. Ale juŜ w 2013 r. odnotowano wzrost praktycznie we wszystkich
grupach towarowych. Charakterystyczną tendencją bieŜącego roku w segmencie AGD i RTV
jest istotny wzrost sprzedaŜy techniki przez Internet. Przy czym w tym kierunku rozwijają się
równieŜ sieci detaliczne, które oprócz tradycyjnych kanałów sprzedaŜy w formie
supermarketów AGD i elektroniki i wyspecjalizowanych sklepów, rozwijają sprzedaŜ w
Internecie.
Do największych sieci w segmencie AGD i RTV na Ukrainie naleŜą: Comfy, Foxtrot,
Eldorado, Moyo, Allo. Do najwaŜniejszych wydarzeń na rynku handlu detalicznego sprzętem
AGD i RTV zaliczyć moŜna połączenie się sieci Eldorado i Technopolis, które zaczęły
działać pod wspólną marką Eldorado, oraz przejęcie przez wyspecjalizowaną sieć handlu
telefonami i akcesoriami komórkowymi Allo sieci Mobiloczka.
Rynek handlu detalicznego materiałami budowlanymi jest równie mocno skonsolidowany jak
segment AGD i elektroniki. Lwią część rynku zajmuje kilku operatorów: „Epicentr K” (który
wykupił niedawno konkurencyjną sieć „Nowa Linia”), Leroy Merlin i Praktiker.
Tabela 1
Dynamika wskaźników działalności przedsiębiorstw handlu detalicznego
Wskaźnik
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Obroty w handlu detalicznym, mld EUR
31,8
44,9
44,2
52,9
67,4
80,4
Zmiana w porównaniu do poprzedniego roku,
%
128,8
118,6
83,4
107,6
114,7
115,9
2
Tabela 2
Ranking wiodących firm sektora handlu
Miejsce w
rankingu
Nazwa firmy
BranŜa
Dochód w
2012, w mld
EUR
Ilość
pracowników
1
„ATB-Market” Sp. z o.o.
Artykuły
spoŜywcze
2,12
30 730
2
„Koncern „Galnaftogaz” S.A.
Paliwa
1,39
7 250
3
„TK „Megapolis-Ukraina” Sp. z o.o.
Wyroby
tytoniowe
2,74
2 800
4
„Epicentr K” Sp. z o.o.
Materiały
budowlane
1,46
20 200
5
Grupa „Kontinuum” (w skład grupy Paliwa
wchodzą: „Kontinuum Galyczyna”,
„Złoty Ekwator”, „Kontynent Nafto
Trade”)
2,27
3 000
6
„Fozzy Group” (w skład grupy Artykuły
wchodzą: „Fozzy Food” Sp. z o.o., spoŜywcze
“Fozzy Group” S.A., “Fozzy Retail”
S.A., “Silpo Retail” S.A., “DŜerelo”
S.A., “Dniprianka” S.A., “Ekspansja
Retail” S.A., „Fozzy Farm” S.A.,
„Fora” Sp. z o.o., „Fora Retail” S.A.)
1,98
34 670
7
„Optima Pharm Ltd” Sp. z o.o.
Preparaty
medyczne
0,67
1 920
8
„SAV-distribution” Sp. z o.o.
AGD
0,65
4 670
9
„Alba Ukraina” S.A.
Preparaty
medyczne
0,65
1 380
10
„Badm” Sp. z o.o.
Preparaty
medyczne
0,92
2 690
Źródła:
1. Dom Wydawniczy „Kommersant-Ukraina”
2. Państwowy Komitet Statystyki Ukrainy
Opracowano: Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Kijowie
3