16-17-wyb_zag_do_1918 - Filologia polska

Transkrypt

16-17-wyb_zag_do_1918 - Filologia polska
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 1
Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia
magisterskie (poziom II)
Sylabus modułu: WYBRANE ZAGADNIENIA LITERATURY
POLSKIEJ DO 1918 ROKU
(kod modułu: 02-FP-S2-WZLPdo1918)
1. Informacje ogólne
koordynator modułu
rok akademicki
semestr
forma studiów
sposób ustalania
oceny końcowej
modułu
informacje
dodatkowe
dr hab. Anna Kałuża
2016-2017
zimowy
stacjonarne
ocena końcowa z danego kursu jest równoważna ocenie końcowej modułu
------------------------------
WYKAZ KURSÓW W ROKU AKAD. 2016/2017
1. OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH – dr hab. Anna SITKOWA wykład: wtorek 14.00-14.45, s.
401; ćwiczenia: wtorek 15.00-16.30, s. 401;
2. KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ – dr Beata STUCHLIK-SUROWIAK wykład:
środa 8.45-9.30, s. 401; ćwiczenia: środa 11.30-13.00, s. 414;
3. MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ – dr Marzena WALIŃSKA wykład:
poniedziałek 11.30-12.15, s. 414, ćwiczenia: poniedziałek 8.00-9.30, s. 013;
4. JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT – prof. Janusz RYBA wykład: poniedziałek 11.3012.15, s. 206, ćwiczenia: poniedziałek 13.15-14.45, s. 401;
5. ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO ROKU 1918) – prof. Aleksander
NAWARECKI wykład: środa 13.15-14.00, s. 413; dr hab. Beata MYTYCH-FORAJTER ćwiczenia:
poniedziałek 11.30-13.00, s. 010;
6. ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO W XIX i POCZĄTKU XX WIEKU – dr hab.
Wacław FORAJTER wykład: czwartek 11.30-12.15, s. 412, ćwiczenia: czwartek 9.45-11.15,
s. 412;
7.
POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ
prof. Jacek LYSZCZYNA wykład:
czwartek 11.30-12.15, s. 206, ćwiczenia: czwartek 9.45-11.15, s. 206;
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 2
Nazwa wariantu modułu: Opis staropolskich obyczajów
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH
kod
02-FP-S2-WZLdo18.OOS
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr hab. prof. UŚ Anna Sitkowa
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Zajęcia poświęcone zostaną „opisowi obyczajów” staropolskich w trzech
podstawowych kontekstach. Interesować nas będą ówczesne preferencje czytelnicze,
łączące się z lekturą dawnych bestsellerów (m. in. Żywotów świętych Piotra Skargi,
drukowanych kalendarzy), a także herbarzy, stemmatów, genetliakonów, kazań
pogrzebowych. Uwaga skupiona zostanie również na opisach obyczajów, zawartych w
wybranych dziełach oddających czytelnicze gusty epoki (m.in. „pijana” facecjonistyka,
książki kucharskie, teksty wymierzone przeciw pijaństwu i obżarstwu, przeciw
uleganiu modzie, przeciw czarom, icon nationum). Zagadnieniom tym towarzyszyć
będzie „opis obyczajów” ówczesnych autorów, którzy dysponując rozmaitymi
technikami wykorzystywania wzorów literackich – zgodnie z obowiązującymi wówczas
normami estetycznymi – przerabiali utwory cudze lub redagowali własne, ale złożone
w całości z cytatów (sygnalizowanych lub nie), zaczerpniętych z dzieł swoich
poprzedników.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię
wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia
literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące lekturę zaleconych dzieł literackich i rozpraw
historycznoliterackich; przygotowanie referatu.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
J. S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1-2. Wstęp J. Tazbir. Warszawa
1994; A. Brückner: Encyklopedia staropolska. T. 1-2. Materiał ilustracyjny K.
Estreicher. Warszawa 1990; Z. Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1-4.
Wstęp J. Krzyżanowski. Warszawa 1989; Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie. T. 1:
wiek X-XVII. Wybór J. Gintel. Kraków 1971; Słownik literatury staropolskiej.
(Średniowiecze. Renesans. Barok). Red. T. Michałowska, współpraca B. Otwinowska, E.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
literatura
uzupełniająca
str. 3
Sarnowska-Temeriusz. Wrocław 1990; Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole.
Red. A. Borowski. Kraków 2001 oraz wybrane teksty literackie - np.: Dawna facecja
polska (XVI-XVIII w.). Oprac. J. Krzyżanowski, K. Żukowska-Billip. Warszawa 1960; P.
Skarga: Żywoty świętych. T. 1-2. Petersburg 1860; J. Wereszczyński: Gościniec pewny
niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego
obaczenia a zbytków swych pohamowania. Oprac. A. Sitkowa. Lublin 2014.
Uczestnicy zajęć otrzymają spis lektur uzupełniających, z których wybiorą teksty lub
opracowania przeznaczone do indywidualnej lektury.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
„OPIS OBYCZAJÓW” STAROPOLSKICH
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.OOS
--------------------dr hab. prof. UŚ Anna Sitkowa
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Test, stanowiący podstawę zaliczenia wykładu, obejmuje wyłącznie problematykę
omawianą w jego ramach.
Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności
oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1.
Test przeprowadzony zostanie na ostatnim wykładzie.
Nazwa wariantu modułu: Kobieta w literaturze i kulturze
staropolskiej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
kod
02-FP-S2-WZLdo18.KLS
dr Beata Stuchlik-Surowiak
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Przedmiot kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej to próba nowatorskiego
spojrzenia na sytuację kobiety w epokach dawnych – od średniowiecza do początku
XVIII w. Poprzez analizę ciekawych – często prawie zupełnie nieznanych – tekstów
literackich, których autorkami bądź bohaterkami były kobiety, studenci zyskają
możliwość zgłębienia niezwykle barwnego obszaru dawnej kultury.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 4
W toku zajęć poruszane będą następujące zagadnienia:
1. Kogo naprawdę kochała królowa Jadwiga – czyli o skandalu w średniowiecznej
Polsce.
2. Portret staropolskiej czarownicy.
3. Rej i Kochanowski nie dla każdego - wizerunek niewiasty w nieprzystojnych
fraszkach mistrzów literatury renesansu.
4. „Pobożna i stateczna” niewiasta w świetle XVI-wiecznych poradników.
5. „Techniczne” aspekty bicia żony w utworach Bartosza Paprockiego.
6. Ekonomiczne aspekty wyboru żony w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska.
7. O ucinaniu nosów cudzołożnicom – czyli kobieta w oczach staropolskich
kaznodziejów.
8. Wizerunek idealnej małżonki w staropolskich epitalamiach.
9. Trzy małżeństwa Anny Stanisławskiej.
10. „Żoneczko moja najśliczniejsza…” – czyli dzieje Jana Sobieskiego i Marysieńki w
listach zaklęte.
11. „Świat na opak” – czyli wizerunek kobiety w literaturze sowizdrzalskiej.
12. Pierwsza polska „emancypantka” – Regina Salomea Pilsztynowa.
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
1/ Wykład (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) – praca z konkretnym źródłem literackim oraz dyskusja na jego
temat.
45
135
Zapoznanie się z tekstem źródłowym i (ewentualnie) opracowaniami naukowymi,
przygotowanie do dyskusji oraz do kolokwium.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
Teksty źródłowe – starodruki i edycje współczesne (obowiązują fragmenty):
1. J. Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga X 1370-1405,
przeł. J. Mrukówna, Warszawa 1981 (lub inne wyd.).
2. Młot na czarownice […], przeł. S. Ząbkowic, Wrocław 2000.
3. J. Kochanowski, Fraszki nieprzystojne, oprac. A. Soszyński, Białystok 1989.
4. J. Kochanowski, M. Rej, Figliki i fraszki dziś nie dla każdego, oprac. A. Soszyński,
Jelenia Góra 1991.
5. E. Otwinowski, Opisanie pobożnej i szlachetnej żony i dobrej gospodyniej, [w:]
tegoż, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999.
6. J. Mrowiński Płoczywłos, Stadło małżeńskie 1561, wyd. Z. Celichowski, Kraków
1890.
7. Henryka Korneliusza Agryppy O ślachetności a zacności płci niewieściej, przeł.
M. Wirzbięta, wyd. S. Tomkowicz, Kraków 1891.
8. B. Paprocki, Nauka rozmaitych filozofów około obierania żony […] Kraków 1697.
9. B. Paprocki, Dziesięcioro przykazanie mężowo, Kraków 1651.
10. J. Ch. Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1971 (lub inne wyd.).
11. A. Gdacjusz, Wybór pism, oprac. H. Borek, J. Zaremba, Warszawa –Wrocław 1969.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
literatura
uzupełniająca
str. 5
12. P. Skarga, Kazania na niedziele i święta całego roku […] przyłączone są do nich
kazania o siedmi sakramentach, Kraków 1618.
13. A. Stanisławska, Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty przez
żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, wyd. I. Kotowa, Kraków 1935.
14. J. Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970.
15. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk,
Wrocław-Kraków 1985.
16. R. S. Pilsztynowa, Proceder podróży i życia mego awantur, oprac. R. Pollak, Kraków
1957.
Opracowania naukowe:
1. Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red.
Z. H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998.
2. M. Bogucka, Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVIXVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998.
3. H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001.
4. J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku,
Warszawa 2004.
5. Z. Kuchowicz, Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich, XVI-XVIII wieku, Łódź
1974.
6. Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998.
7. B. Baranowski, O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach: szkice z obyczajów XVII i
XVIII wieku, Łódź 1963.
8. A. Zdziechiewicz, Staropolskie polowania na czarownice, Katowice 2004.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.KLS
--------------------dr Beata Stuchlik-Surowiak
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, czyli czytanie zadanych tekstów
źródłowych i orientacja w zakresie ich problematyki.
Ocena z kolokwium, aktywność. Studenci wykazujący dużą aktywność na zajęciach
mają możliwość uzyskania oceny końcowej wyższej o pół stopnia od oceny, którą
otrzymali z kolokwium.
Na pierwszym spotkaniu studenci zostaną poinformowani, iż podstawę oceny
końcowej stanowi aktywność na zajęciach oraz wynik kolokwium mającego formę
pisemnego testu obejmującego wyłącznie zakres zagadnień omawianych
w ramach wykładów i ćwiczeń. Kolokwium zostanie przeprowadzone na ostatnich
zajęciach.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 6
Nazwa wariantu modułu: Mitologia i mitologizowanie w
literaturze dawnej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
kod
02-FP-S2-WZLdo18.MIM
dr Marzena Walińska
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Zajęcia poświęcone będą tradycji mitologicznej jako jednemu z głównych czynników
kształtujących literaturę staropolską, a w konsekwencji także – późniejszą. Na
wykładach omówione zostaną najważniejsze kwestie teoretyczne związane z
obecnością mitu w literaturze, natomiast na ćwiczeniach analizowane będą teksty w
różny sposób wykorzystujące wątki i postacie mitologiczne. Podjęte zostaną m. in.
następujące zagadnienia: mitologia jako przedmiot badań literaturoznawstwa;
antyczne i nowożytne mitografie; interpretacje mitologii (euhemeryzm, alegoreza,
astrologia); mitologia vs. świat chrześcijański; Apollo i Muzy: znaczenie topiki
apollińskiej w wypowiedziach autotematycznych; wizerunek Kupidyna w literaturze
erotycznej XVI i XVII wieku; czy istnieje „prawda mitologiczna”? - czyli reinterpretacje,
zagadki mitologiczne i pomyłki poetów.
1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia
historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty.
2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia
literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w
literaturze
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie;
przygotowanie referatu.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz związany z nimi
merytorycznie wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu
Opracowania (we fragmentach wskazanych przez prowadzącego):
J. Abramowska, Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy
odbioru i odbiorcy. Red. T. Bujnicki i J. Sławiński. Wrocław 1977; T. Bieńkowski, Z
badań nad recepcją antyku w Polsce do końca XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki”1968,
z. 3; M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji
barokowej, Warszawa 2004; H. Markiewicz, Literatura a mity. W: Tegoż,
Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989; E. Sarnowska–Temeriusz,
Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
literatura
uzupełniająca
str. 7
starożytności. Wrocław 1969.
Teksty źródłowe (dowolne wydania):
J. A. Morsztyn, wybór poezji; K. Miaskowski, wybór poezji; Owidiusz, Przemiany
(fragm.); W. Potocki, Śmierć z Kupidynem; M. Rej, Śmierć z Kupidem; M. K. Sarbiewski,
Bogowie pogan. Dii gentium (fragm.); K. Twardowski, Lekcyje Kupidynowe; S.
Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym; J. B. Zimorowic, Zjawienie (Sielanki nowe
ruskie).
T. Bieńkowski, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne
problemy i kierunki recepcji. Wrocław 1976; R. Graves, Mity greckie. Przeł. H.
Krzeczkowski. Wstęp A. Krawczuk. Warszawa 1967; P. Grimal, Słownik mitologii
greckiej i rzymskiej. Przeł. zespół pod red. J. Łanowskiego. Wrocław 1987; Z. Kubiak,
Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa 1997; J. Parandowski, Mitologia (różne
wydania); J. Seznec, The survival of the Pagan Gods. The Mytological Tradition and Its
Place in Renaissance Humanism and Art. Princeton 1972.
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ
kod(-y) zajęć
--------------osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.MIM
dr Marzena Walińska
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu;
przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo
Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę
z wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach (w tym fakultatywne wystąpienia
referatowe) w proporcji 1:1
Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym
(styczeń 2017)
Nazwa wariantu modułu: Jan Potocki i jego spojrzenie
na świat
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
kod
02-FP-S2-WZLdo18.JP
prof. dr hab. Janusz Ryba
Logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Przedmiotem refleksji będzie kilka krótszych utworów Jana Potockiego (relacja z
podróży do Turcji i Egiptu; powiastki; sztuka Ślepiec). Poruszają wiele ciekawych
kwestii (które staną się przedmiotem akademickich rozważań), m. in. kwestię
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
str. 8
wolności i determinizmu, szczęścia, relatywizmu, rewolucji, funkcjonowania mitów;
Ślepiec analizuje problem fałszywej maski, która utrudnia dotarcie do prawdziwej
ludzkiej „twarzy”; a wspomniana relacja z podróży ujawnia kapitalnie ( m. in.)
technikę „salonowego” opisu świata. Wykład częściowo wychodzi poza Potockiego i
analizuje obyczajowość oświeceniowych elit (z którymi związany był Potocki): kultura
maskarady, turystyka, sztuka umierania światowców, konwersacja itp.
1. wykład (15 godz.)
2. ćwiczenia (30 godz.)
45
135
Przygotowanie do zajęć (lektura tekstów); opracowanie referatów.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych.
J. Potocki, Podróże, Warszawa 1959 [tu: Podróż do Turek i Egiptu (z powiastkami);
powiastka Podróż Hafeza]; Ślepiec [„Dialog” 1993, nr 8]; J. Lechoń, Jan Potocki; M. E.
Żółtowska, Jan Potocki
[hasło w Polskim Słowniku Biograficznym]; drobne
wiadomości ze słowników i encyklopedii.
A. Kroh, Jan Potocki. Daleka podróż; Warszawa 2007; F. Rosset, D. Triaire, Z Warszawy
do Saragossy. Jan Potocki i jego dzieło, Warszawa 2005 [zbiór szkiców].
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT
kod
02-FP-S2-WZLdo18.JP
kod(-y) zajęć
osoba(-y)
przeprowadzająca(e) weryfikację
grupa(-y)
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
prof. dr hab. Janusz Ryba
Logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Jeżeli chodzi o wykład – (końcowa) rozmowa sprawdzająca wiedzę; jeżeli chodzi o
ćwiczenia – aktywność oraz redagowanie niedługich referatów.
Proporcje między oceną z wykładu i oceną z ćwiczeń: 1 : 1.
Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji; referaty – w trakcie
ćwiczeń.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 9
Nazwa wariantu modułu: Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze
polskiej (do 1918 roku)
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO 1918
ROKU)
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
kod
02-FP-S2-WZLdo18.ZOO
prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, dr hab. Beata Mytych-Forajter
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Celem zajęć nie jest poszukiwanie motywu czy obrazu literackich zwierząt, ale próba
odwrócenia perspektywy i ponowienia pytań o „zwierzęce” w literaturze ze
świadomością kryzysu humanizmu, postępu w naukach empirycznych oraz wzrostu
świadomości ekologicznej. Podglądanie, śledzenie literackich zwierząt pozwala jeszcze
raz przemyśleć nieszczelną granicę między ludzkim i pozaludzkim światem, dostrzec
siłę współczucia oraz pokrewieństwo z tymi, którzy nie zawsze są do nas bardzo
podobni na pierwszy rzut oka.
1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia
konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp.,
2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do
1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze
45
135
Przygotowanie
do zajęć, obejmujące zalecone
filozoficzne/teoretyczne; udział w przygotowaniu referatu.
lektury
literackie
i
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
A. Mickiewicz: Dyplomatyka i łowy. W: Idem: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na
Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812. Oprac. S. Pigoń. Wrocław 1994.
A. Mickiewicz: Wykład X (Mistrz). W: IDEM: Literatura słowiańska. Kurs czwarty. Dzieła.
T.14. Przeł. L. PŁOSZEWSKI. Warszawa 1998.
J. Słowacki: Król-Duch. Oprac. Julian Krzyżanowski. Wrocław 1959 (fragmenty).
A. Dygasiński: Gody życia: opowieść. Warszawa 1952.
E. Majewski: Doktor Muchołapski: fantastyczne przygody w świecie owadów.
Posłowie C. Miłosz. Kraków 2013.
J. Berger: Po cóż patrzeć na zwierzęta? W: Idem: O patrzeniu. Przeł. S. Sikora.
Warszawa 1999.
T. Sobieraj: Poemat witalizmu. O „Godach życia” Adolfa Dygasińskiego. „Litteraria
Copernicana” 2009, nr 2.
A. Nawarecki, M. Bieńczyk, D. Siwicka: Tajemnice zwierząt. Tryptyk. W: Tajemnice
Mickiewicza. Red. M. Zielińska. Warszawa 1998.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
literatura
uzupełniająca
informacje
dodatkowe
str. 10
K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przeł. M. Ilecki. Warszawa 2009 (fragmenty).
J. G. Pawlikowski: Źródła i pokrewieństwa mistyki Słowackiego. IX. W: Idem: Mistyka
Słowackiego. Red. M. Cieśla-Korytowska. Kraków 2008.
J.G. Pawlikowski: Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź 2010
(fragmenty).
R. M. Rilke: Elegie duinejskie (Elegia VIII). Przeł. M. Jastrun. Kraków 1962.
F. Kafka: Sprawozdanie dla Akademii. W: Idem: Dzieła wybrane. T. 1. Przeł. J.
Kydryński. Warszawa 1994.
T. Nagel: Jak to jest być nietoperzem? W: Idem: Pytania ostateczne. Przeł. Adam
Romaniuk. Warszawa 1997.
B. Gałązka: Małpa na pustyni, czyli po co dziś czytać Darwina? „Czas Kultury” 2009, nr
5.
J. Abramowska: Pisarze w zwierzyńcu. Poznań 2010 (fragmenty).
J. Michelet: Ptak. Przeł. W. Stępowski. Warszawa 1859.
M. Maeterlinck: Życie pszczół. Przeł. F. Mirandola. Warszawa 1988.
Zwierzęta i ludzie. Red. J. Kurek i K. Maliszewski. Chorzów 2011 (wybór).
Podczas ćwiczeń studenci będą interpretować zalecone lektury literackie,
wykorzystując zaproponowaną literaturę przedmiotową (obowiązkową i
uzupełniającą).
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
Nazwa
kod
Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku)
02-FP-S2-WZLdo18.ZOO
kod zajęć
--------------------osoba
prof. dr hab. Aleksander Nawarecki
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
wymagania
Test z wykładu obejmujący problematykę omawianą w jego trakcie.
merytoryczne
kryteria oceny
Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności
oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1.
przebieg procesu Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym
weryfikacji
(styczeń 2015).
Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i
wygłoszenie referatu na zadany temat.
informacje
Wykład (weryfikowany testem) dotyczyć będzie obecności zwierząt w literaturze
dodatkowe
dawnej (m.in. M. Rej, H. Morsztyn, J. A. Morsztyn, J. Baka) i romantycznej
(Mickiewicz, Słowacki, Fredro), a także figur symbolicznych sterujących wyobraźnią
animalną (m.in. Diogenes, Ezop, św. Franciszek)
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 11
Nazwa wariantu modułu: Antypody kultury: podróż w
literaturze przełomu wieków
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
ANTYPODY KULTURY. POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I
POCZĄTKU XX WIEKU
Kod
02-FP-S2-WZLdo18.AK
prowadzący
grupa(-y)
treści zajęć
dr hab. Wacław Forajter
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Podczas zajęć studenci zapoznają się z prozą i prereportażami doby romantyzmu,
pozytywizmu i Młodej Polski, jak również z podstawowymi terminami z zakresu
postkolonializmu i antropologii. Celem konwersatoriów będzie ustalenie strategii
retorycznych, za pomocą których Polacy oswajali egzotykę, oraz na ile były one
zbieżne z ogólnoeuropejskim dyskursem wiedzy na temat kulturowej inności, a na ile
języki te negowały lub przekraczały. Zajmiemy się także kolonialnymi aspektami
polskiej mentalności, szczególnie zaś dziewiętnastowiecznymi reliktami sarmatyzmu.
Zastanowimy się nad czynnikami społecznymi (klasowymi), które wpływały na ogląd
kultur egzotycznych; przyjrzymy się najbardziej wpływowym koncepcjom z zakresu
nauk biologicznych (np. cuvieryzm, darwinizm i jego pochodne w naukach o
społeczeństwie) i ekonomiczno-politycznych (gł. klasyczny liberalizm), wywierającym
wpływ na obrazy innych „ras”. Pojęcie „rasy” będzie zresztą na zajęciach kategorią
kluczową, ponieważ to właśnie ono umożliwiało ówczesnym Europejczykom
postrzeganie innych kultur jako gorszych, nieludzkich, pozbawionych cywilizacji oraz
usprawiedliwiało wyzysk ekonomiczny. By je przybliżyć uczestnikom cyklu, omówię
najbardziej popularne hierarchie rasowe (od Isaaca de la Péyrere’a do Ernsta
Haeckela) i wspólnie przemyślimy konteksty, w których się pojawiało, oraz ideologie,
które wspierało (np. mit aryjski jako usprawiedliwienie ekspansji Prus; eugenika w
kontekście dyskursu degeneracji).
metody
prowadzenia
zajęć
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
1/ wykład (15 godz.)
2/ ćwiczenia (30 godz.)
45
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu.
H. Saalmi: Europa XIX wieku. Historia kulturowa
E. Said: Kultura i imperializm (fragmenty)
E. Said: Orientalizm (fragmenty)
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
literatura
uzupełniająca
str. 12
A. Loomba: Kolonializm / postkolonializm
F. Fanon: Czarna skóra, białe maski (fragmenty)
H. Bhabha: Miejsca kultury (fragmenty)
A. Kuper: Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego
M. L. Pratt: Imperialne spojrzenie
B. Anderson: Wspólnoty wyobrażone
M. Sahlins: Wyspy historii
J. Sowa: Fantomowe ciało króla
Studia kolonialne nad kulturą i cywilizacją polską. Pod red. D. Trześniowskiego i K.
Stępnika
Joseph Conrad: Jądro ciemności; Szaleństwo Almayera; Stefan Szolc –Rogoziński:
Wyprawa S. S. Rogozińskiego; Sygurd Wiśniowski: Dziesięć lat w Australii; Dzieci
królowej Oceanii; Edward Borucki: Echo z Afryki: pamiętniki wędrowca; Bronisław
Grąbczewski: Przez Pamiry i Hindukusz do źródeł rzeki Indus; Piotr Aleksander
Wereszczyński: List otwarty względem założenia osady polskiej niezależnej w Oceanii;
Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy; Listy z podróży do Ameryki; Wacław
Sieroszewski: Dno nędzy, Chajlach, Kulisi; Hajota: Ostatnia butelka
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX
POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ.
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
Kod
I 02-FP-S2-WZLdo18.AK
--------------------dr hab. Wacław Forajter
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Znajomość rozprawy H. Saalmiego o wieku XIX i podstawowych pojęć z zakresu
antropologii kulturowej i teorii postkolonialnej
Aktywność podczas zajęć, kolokwium
kolokwium
Nazwa wariantu modułu: Powstanie listopadowe w kulturze
romantycznej
2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta
nazwa
POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ
prowadzący
prof. dr hab. Jacek Lyszczyna
kod
02-FP-S2-WZLdo18.PL
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 13
grupa(-y)
treści zajęć
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Zajęcia poświęcone będą roli wydarzenia przełomowego dla polskiej historii i kultury
dziewiętnastowiecznej, jakim było powstanie listopadowe. Omawiany będzie przebieg
powstania i jego odbicie w ówczesnej literaturze oraz konsekwencje, takie jak
powstania Wielkiej Emigracji i przeniesienie na 30 lat centrum polskiego życia
literackiego do Paryża oraz narodziny mesjanizmu narodowego. Przypomniane
zostaną też sylwetki niektórych uczestników powstania, jak Maurycy Gosławski,
Stefan Garczyński, Konstanty Gaszyński, Wincenty Pol. Wspomniane zostaną też
kwestie luźniej związane z samym powstaniem, jak napoleonizm w kulturze polskiej.
metody
prowadzenia
zajęć
1/ wykład (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji,
ogólne założenia itp.,
2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do
roku 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska
45
liczba godzin
dydaktycznych
(kontaktowych)
liczba godzin
pracy własnej
studenta
opis pracy
własnej
studenta
organizacja
zajęć
literatura
obowiązkowa
literatura
uzupełniająca
135
Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie.
Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład.
Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych.
Brandys M.: Koniec świata szwoleżerów. T. 1-5. Warszawa 1978.
Łojek J.: Opinia publiczna a geneza powstania listopadowego. Warszawa 1982.
Łojek J. Szanse powstania listopadowego. Warszawa 1980.
Poezja powstania listopadowego. Oprac. A. Zieliński. Wrocław 1971.
Smolarski M.: Poezja powstania listopadowego. Kraków 1911.
Powstanie listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria, Europa wobec
powstania pod red. W. Zajewskiego. Warszawa 1980.
Znamirowska J.: Liryka powstania listopadowego. Warszawa 1930.
Gadon L.: Emigracja polska. Pierwsze lata po upadku powstania listopadowego. T. 13. Kraków 1901.
Kłak Cz.: Polski Leonidas. Rzecz o legendzie historycznej i literackiej generała Józefa
Sowińskiego. Warszawa 1986
Kłak Cz.: Polski Leonidas. Rzecz o legendzie historycznej i literackiej generała Józefa
Sowińskiego. Warszawa 1986
Kompendium biograficzno-informacyjne Wielkiej Emigracji 1831-1900. Na podstawie
spisów, sprawozdań emigracyjnych, nekrologów prasowych, prac o nekropoliach
wspomnień itp. Oprac. Z. Sudolski. Warszawa 2011.
Kowalczykowa A.: Warszawa romantyczna. Warszawa 1987.
Mochnacki M. Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831. Oprac. i przedm. S.
Kieniewicz. T. 1-2. Warszawa 1984.
Powstanie czy rewolucja? Red. H. Kocój. Katowice 1981.
Wawrzykowska-Wierciochowa D.: Sercem i orężem ojczyźnie służyły. Warszawa 1982.
Żywczyński M.: Watykan wobec powstania listopadowego. Kraków 1995.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Wydział Filologiczny
Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego
str. 14
3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu
nazwa
POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ
kod zajęć
osoba
przeprowadzająca
weryfikację
grupa
wymagania
merytoryczne
kryteria oceny
przebieg procesu
weryfikacji
kod
02-FP-S2-WZLdo18.PL
--------------------prof. dr hab. Jacek Lyszczyna
logowanie w systemie USOS – limit 10 osób
Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, lektura zaleconych dzieł literackich i
aktywne uczestnictwo
Aktywność podczas zajęć, test
test na przedostatnich zajęciach