16-17-wyb_zag_do_1918 - Filologia polska
Transkrypt
16-17-wyb_zag_do_1918 - Filologia polska
Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 1 Kierunek i poziom studiów: FILOLOGIA POLSKA, studia magisterskie (poziom II) Sylabus modułu: WYBRANE ZAGADNIENIA LITERATURY POLSKIEJ DO 1918 ROKU (kod modułu: 02-FP-S2-WZLPdo1918) 1. Informacje ogólne koordynator modułu rok akademicki semestr forma studiów sposób ustalania oceny końcowej modułu informacje dodatkowe dr hab. Anna Kałuża 2016-2017 zimowy stacjonarne ocena końcowa z danego kursu jest równoważna ocenie końcowej modułu ------------------------------ WYKAZ KURSÓW W ROKU AKAD. 2016/2017 1. OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH – dr hab. Anna SITKOWA wykład: wtorek 14.00-14.45, s. 401; ćwiczenia: wtorek 15.00-16.30, s. 401; 2. KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ – dr Beata STUCHLIK-SUROWIAK wykład: środa 8.45-9.30, s. 401; ćwiczenia: środa 11.30-13.00, s. 414; 3. MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ – dr Marzena WALIŃSKA wykład: poniedziałek 11.30-12.15, s. 414, ćwiczenia: poniedziałek 8.00-9.30, s. 013; 4. JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT – prof. Janusz RYBA wykład: poniedziałek 11.3012.15, s. 206, ćwiczenia: poniedziałek 13.15-14.45, s. 401; 5. ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO ROKU 1918) – prof. Aleksander NAWARECKI wykład: środa 13.15-14.00, s. 413; dr hab. Beata MYTYCH-FORAJTER ćwiczenia: poniedziałek 11.30-13.00, s. 010; 6. ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO W XIX i POCZĄTKU XX WIEKU – dr hab. Wacław FORAJTER wykład: czwartek 11.30-12.15, s. 412, ćwiczenia: czwartek 9.45-11.15, s. 412; 7. POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ prof. Jacek LYSZCZYNA wykład: czwartek 11.30-12.15, s. 206, ćwiczenia: czwartek 9.45-11.15, s. 206; Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 2 Nazwa wariantu modułu: Opis staropolskich obyczajów 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa OPIS OBYCZAJÓW STAROPOLSKICH kod 02-FP-S2-WZLdo18.OOS prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr hab. prof. UŚ Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Zajęcia poświęcone zostaną „opisowi obyczajów” staropolskich w trzech podstawowych kontekstach. Interesować nas będą ówczesne preferencje czytelnicze, łączące się z lekturą dawnych bestsellerów (m. in. Żywotów świętych Piotra Skargi, drukowanych kalendarzy), a także herbarzy, stemmatów, genetliakonów, kazań pogrzebowych. Uwaga skupiona zostanie również na opisach obyczajów, zawartych w wybranych dziełach oddających czytelnicze gusty epoki (m.in. „pijana” facecjonistyka, książki kucharskie, teksty wymierzone przeciw pijaństwu i obżarstwu, przeciw uleganiu modzie, przeciw czarom, icon nationum). Zagadnieniom tym towarzyszyć będzie „opis obyczajów” ówczesnych autorów, którzy dysponując rozmaitymi technikami wykorzystywania wzorów literackich – zgodnie z obowiązującymi wówczas normami estetycznymi – przerabiali utwory cudze lub redagowali własne, ale złożone w całości z cytatów (sygnalizowanych lub nie), zaczerpniętych z dzieł swoich poprzedników. metody prowadzenia zajęć 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące lekturę zaleconych dzieł literackich i rozpraw historycznoliterackich; przygotowanie referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. J. S. Bystroń: Dzieje obyczajów w dawnej Polsce. T. 1-2. Wstęp J. Tazbir. Warszawa 1994; A. Brückner: Encyklopedia staropolska. T. 1-2. Materiał ilustracyjny K. Estreicher. Warszawa 1990; Z. Gloger: Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 1-4. Wstęp J. Krzyżanowski. Warszawa 1989; Cudzoziemcy w Polsce. Relacje i opinie. T. 1: wiek X-XVII. Wybór J. Gintel. Kraków 1971; Słownik literatury staropolskiej. (Średniowiecze. Renesans. Barok). Red. T. Michałowska, współpraca B. Otwinowska, E. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego literatura uzupełniająca str. 3 Sarnowska-Temeriusz. Wrocław 1990; Słownik sarmatyzmu. Idee, pojęcia, symbole. Red. A. Borowski. Kraków 2001 oraz wybrane teksty literackie - np.: Dawna facecja polska (XVI-XVIII w.). Oprac. J. Krzyżanowski, K. Żukowska-Billip. Warszawa 1960; P. Skarga: Żywoty świętych. T. 1-2. Petersburg 1860; J. Wereszczyński: Gościniec pewny niepomiernym moczygębom a omierzłym wydmikuflom świata tego do prawdziwego obaczenia a zbytków swych pohamowania. Oprac. A. Sitkowa. Lublin 2014. Uczestnicy zajęć otrzymają spis lektur uzupełniających, z których wybiorą teksty lub opracowania przeznaczone do indywidualnej lektury. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa „OPIS OBYCZAJÓW” STAROPOLSKICH kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.OOS --------------------dr hab. prof. UŚ Anna Sitkowa logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Test, stanowiący podstawę zaliczenia wykładu, obejmuje wyłącznie problematykę omawianą w jego ramach. Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. Test przeprowadzony zostanie na ostatnim wykładzie. Nazwa wariantu modułu: Kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod 02-FP-S2-WZLdo18.KLS dr Beata Stuchlik-Surowiak logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Przedmiot kobieta w literaturze i kulturze staropolskiej to próba nowatorskiego spojrzenia na sytuację kobiety w epokach dawnych – od średniowiecza do początku XVIII w. Poprzez analizę ciekawych – często prawie zupełnie nieznanych – tekstów literackich, których autorkami bądź bohaterkami były kobiety, studenci zyskają możliwość zgłębienia niezwykle barwnego obszaru dawnej kultury. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 4 W toku zajęć poruszane będą następujące zagadnienia: 1. Kogo naprawdę kochała królowa Jadwiga – czyli o skandalu w średniowiecznej Polsce. 2. Portret staropolskiej czarownicy. 3. Rej i Kochanowski nie dla każdego - wizerunek niewiasty w nieprzystojnych fraszkach mistrzów literatury renesansu. 4. „Pobożna i stateczna” niewiasta w świetle XVI-wiecznych poradników. 5. „Techniczne” aspekty bicia żony w utworach Bartosza Paprockiego. 6. Ekonomiczne aspekty wyboru żony w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska. 7. O ucinaniu nosów cudzołożnicom – czyli kobieta w oczach staropolskich kaznodziejów. 8. Wizerunek idealnej małżonki w staropolskich epitalamiach. 9. Trzy małżeństwa Anny Stanisławskiej. 10. „Żoneczko moja najśliczniejsza…” – czyli dzieje Jana Sobieskiego i Marysieńki w listach zaklęte. 11. „Świat na opak” – czyli wizerunek kobiety w literaturze sowizdrzalskiej. 12. Pierwsza polska „emancypantka” – Regina Salomea Pilsztynowa. metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 1/ Wykład (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) – praca z konkretnym źródłem literackim oraz dyskusja na jego temat. 45 135 Zapoznanie się z tekstem źródłowym i (ewentualnie) opracowaniami naukowymi, przygotowanie do dyskusji oraz do kolokwium. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. Teksty źródłowe – starodruki i edycje współczesne (obowiązują fragmenty): 1. J. Długosz, Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga X 1370-1405, przeł. J. Mrukówna, Warszawa 1981 (lub inne wyd.). 2. Młot na czarownice […], przeł. S. Ząbkowic, Wrocław 2000. 3. J. Kochanowski, Fraszki nieprzystojne, oprac. A. Soszyński, Białystok 1989. 4. J. Kochanowski, M. Rej, Figliki i fraszki dziś nie dla każdego, oprac. A. Soszyński, Jelenia Góra 1991. 5. E. Otwinowski, Opisanie pobożnej i szlachetnej żony i dobrej gospodyniej, [w:] tegoż, Pisma poetyckie, oprac. P. Wilczek, Warszawa 1999. 6. J. Mrowiński Płoczywłos, Stadło małżeńskie 1561, wyd. Z. Celichowski, Kraków 1890. 7. Henryka Korneliusza Agryppy O ślachetności a zacności płci niewieściej, przeł. M. Wirzbięta, wyd. S. Tomkowicz, Kraków 1891. 8. B. Paprocki, Nauka rozmaitych filozofów około obierania żony […] Kraków 1697. 9. B. Paprocki, Dziesięcioro przykazanie mężowo, Kraków 1651. 10. J. Ch. Pasek, Pamiętniki, oprac. R. Pollak, Warszawa 1971 (lub inne wyd.). 11. A. Gdacjusz, Wybór pism, oprac. H. Borek, J. Zaremba, Warszawa –Wrocław 1969. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego literatura uzupełniająca str. 5 12. P. Skarga, Kazania na niedziele i święta całego roku […] przyłączone są do nich kazania o siedmi sakramentach, Kraków 1618. 13. A. Stanisławska, Transakcyja albo opisanie całego życia jednej sieroty przez żałosne treny od tejże samej pisane roku 1685, wyd. I. Kotowa, Kraków 1935. 14. J. Sobieski, Listy do Marysieńki, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1970. 15. Antologia literatury sowizdrzalskiej XVI i XVII wieku, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław-Kraków 1985. 16. R. S. Pilsztynowa, Proceder podróży i życia mego awantur, oprac. R. Pollak, Kraków 1957. Opracowania naukowe: 1. Kobieta i rodzina w średniowieczu i na progu czasów nowożytnych, red. Z. H. Nowak, A. Radzimiński, Toruń 1998. 2. M. Bogucka, Białogłowa w dawnej Polsce. Kobieta w społeczeństwie polskim XVIXVIII wieku na tle porównawczym, Warszawa 1998. 3. H. Dziechcińska, Kobieta w życiu i literaturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2001. 4. J. Partyka, „Żona wyćwiczona”. Kobieta pisząca w kulturze XVI i XVII wieku, Warszawa 2004. 5. Z. Kuchowicz, Wizerunki niepospolitych niewiast staropolskich, XVI-XVIII wieku, Łódź 1974. 6. Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998. 7. B. Baranowski, O hultajach, wiedźmach i wszetecznicach: szkice z obyczajów XVII i XVIII wieku, Łódź 1963. 8. A. Zdziechiewicz, Staropolskie polowania na czarownice, Katowice 2004. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa KOBIETA W LITERATURZE I KULTURZE STAROPOLSKIEJ kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.KLS --------------------dr Beata Stuchlik-Surowiak logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, czyli czytanie zadanych tekstów źródłowych i orientacja w zakresie ich problematyki. Ocena z kolokwium, aktywność. Studenci wykazujący dużą aktywność na zajęciach mają możliwość uzyskania oceny końcowej wyższej o pół stopnia od oceny, którą otrzymali z kolokwium. Na pierwszym spotkaniu studenci zostaną poinformowani, iż podstawę oceny końcowej stanowi aktywność na zajęciach oraz wynik kolokwium mającego formę pisemnego testu obejmującego wyłącznie zakres zagadnień omawianych w ramach wykładów i ćwiczeń. Kolokwium zostanie przeprowadzone na ostatnich zajęciach. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 6 Nazwa wariantu modułu: Mitologia i mitologizowanie w literaturze dawnej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ prowadzący grupa(-y) treści zajęć metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa kod 02-FP-S2-WZLdo18.MIM dr Marzena Walińska logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Zajęcia poświęcone będą tradycji mitologicznej jako jednemu z głównych czynników kształtujących literaturę staropolską, a w konsekwencji także – późniejszą. Na wykładach omówione zostaną najważniejsze kwestie teoretyczne związane z obecnością mitu w literaturze, natomiast na ćwiczeniach analizowane będą teksty w różny sposób wykorzystujące wątki i postacie mitologiczne. Podjęte zostaną m. in. następujące zagadnienia: mitologia jako przedmiot badań literaturoznawstwa; antyczne i nowożytne mitografie; interpretacje mitologii (euhemeryzm, alegoreza, astrologia); mitologia vs. świat chrześcijański; Apollo i Muzy: znaczenie topiki apollińskiej w wypowiedziach autotematycznych; wizerunek Kupidyna w literaturze erotycznej XVI i XVII wieku; czy istnieje „prawda mitologiczna”? - czyli reinterpretacje, zagadki mitologiczne i pomyłki poetów. 1/ Wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.) przedstawia historię wybranych zjawisk, tendencji oraz ich konteksty. 2/ Ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu staropolskiego życia literackiego oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i historycznoliterackie; przygotowanie referatu. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz związany z nimi merytorycznie wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu Opracowania (we fragmentach wskazanych przez prowadzącego): J. Abramowska, Alegoreza i alegoria w dawnej kulturze literackiej. W: Problemy odbioru i odbiorcy. Red. T. Bujnicki i J. Sławiński. Wrocław 1977; T. Bieńkowski, Z badań nad recepcją antyku w Polsce do końca XVIII wieku. „Pamiętnik Literacki”1968, z. 3; M. Hanusiewicz, Pięć stopni miłości. O wyobraźni erotycznej w polskiej poezji barokowej, Warszawa 2004; H. Markiewicz, Literatura a mity. W: Tegoż, Literaturoznawstwo i jego sąsiedztwa, Warszawa 1989; E. Sarnowska–Temeriusz, Świat mitów i świat znaczeń. Maciej Kazimierz Sarbiewski i problemy wiedzy o Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego literatura uzupełniająca str. 7 starożytności. Wrocław 1969. Teksty źródłowe (dowolne wydania): J. A. Morsztyn, wybór poezji; K. Miaskowski, wybór poezji; Owidiusz, Przemiany (fragm.); W. Potocki, Śmierć z Kupidynem; M. Rej, Śmierć z Kupidem; M. K. Sarbiewski, Bogowie pogan. Dii gentium (fragm.); K. Twardowski, Lekcyje Kupidynowe; S. Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym; J. B. Zimorowic, Zjawienie (Sielanki nowe ruskie). T. Bieńkowski, Antyk w literaturze i kulturze staropolskiej (1450-1750). Główne problemy i kierunki recepcji. Wrocław 1976; R. Graves, Mity greckie. Przeł. H. Krzeczkowski. Wstęp A. Krawczuk. Warszawa 1967; P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Przeł. zespół pod red. J. Łanowskiego. Wrocław 1987; Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian. Warszawa 1997; J. Parandowski, Mitologia (różne wydania); J. Seznec, The survival of the Pagan Gods. The Mytological Tradition and Its Place in Renaissance Humanism and Art. Princeton 1972. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa MITOLOGIA I MITOLOGIZOWANIE W LITERATURZE DAWNEJ kod(-y) zajęć --------------osoba(-y) przeprowadzająca(e) weryfikację grupa(-y) wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.MIM dr Marzena Walińska logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Znajomość treści merytorycznych przekazanych w ramach wykładu; przygotowanie do zajęć i aktywne uczestnictwo Końcowa ocena z kursu będzie wypadkową oceny z tekstu sprawdzającego wiedzę z wykładów oraz oceny z udziału w ćwiczeniach (w tym fakultatywne wystąpienia referatowe) w proporcji 1:1 Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym (styczeń 2017) Nazwa wariantu modułu: Jan Potocki i jego spojrzenie na świat 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT prowadzący grupa(-y) treści zajęć kod 02-FP-S2-WZLdo18.JP prof. dr hab. Janusz Ryba Logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Przedmiotem refleksji będzie kilka krótszych utworów Jana Potockiego (relacja z podróży do Turcji i Egiptu; powiastki; sztuka Ślepiec). Poruszają wiele ciekawych kwestii (które staną się przedmiotem akademickich rozważań), m. in. kwestię Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca str. 8 wolności i determinizmu, szczęścia, relatywizmu, rewolucji, funkcjonowania mitów; Ślepiec analizuje problem fałszywej maski, która utrudnia dotarcie do prawdziwej ludzkiej „twarzy”; a wspomniana relacja z podróży ujawnia kapitalnie ( m. in.) technikę „salonowego” opisu świata. Wykład częściowo wychodzi poza Potockiego i analizuje obyczajowość oświeceniowych elit (z którymi związany był Potocki): kultura maskarady, turystyka, sztuka umierania światowców, konwersacja itp. 1. wykład (15 godz.) 2. ćwiczenia (30 godz.) 45 135 Przygotowanie do zajęć (lektura tekstów); opracowanie referatów. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład. Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych. J. Potocki, Podróże, Warszawa 1959 [tu: Podróż do Turek i Egiptu (z powiastkami); powiastka Podróż Hafeza]; Ślepiec [„Dialog” 1993, nr 8]; J. Lechoń, Jan Potocki; M. E. Żółtowska, Jan Potocki [hasło w Polskim Słowniku Biograficznym]; drobne wiadomości ze słowników i encyklopedii. A. Kroh, Jan Potocki. Daleka podróż; Warszawa 2007; F. Rosset, D. Triaire, Z Warszawy do Saragossy. Jan Potocki i jego dzieło, Warszawa 2005 [zbiór szkiców]. 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa JAN POTOCKI I JEGO SPOJRZENIE NA ŚWIAT kod 02-FP-S2-WZLdo18.JP kod(-y) zajęć osoba(-y) przeprowadzająca(e) weryfikację grupa(-y) wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji prof. dr hab. Janusz Ryba Logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Jeżeli chodzi o wykład – (końcowa) rozmowa sprawdzająca wiedzę; jeżeli chodzi o ćwiczenia – aktywność oraz redagowanie niedługich referatów. Proporcje między oceną z wykładu i oceną z ćwiczeń: 1 : 1. Rozmowy sprawdzające (z wykładów) – w ramach konsultacji; referaty – w trakcie ćwiczeń. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 9 Nazwa wariantu modułu: Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa ZOOFILOLOGIA. ZWIERZĘTA W LITERATURZE POLSKIEJ (DO 1918 ROKU) prowadzący grupa(-y) treści zajęć metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa kod 02-FP-S2-WZLdo18.ZOO prof. dr hab. Aleksander Nawarecki, dr hab. Beata Mytych-Forajter logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Celem zajęć nie jest poszukiwanie motywu czy obrazu literackich zwierząt, ale próba odwrócenia perspektywy i ponowienia pytań o „zwierzęce” w literaturze ze świadomością kryzysu humanizmu, postępu w naukach empirycznych oraz wzrostu świadomości ekologicznej. Podglądanie, śledzenie literackich zwierząt pozwala jeszcze raz przemyśleć nieszczelną granicę między ludzkim i pozaludzkim światem, dostrzec siłę współczucia oraz pokrewieństwo z tymi, którzy nie zawsze są do nas bardzo podobni na pierwszy rzut oka. 1/ wykład z wykorzystaniem prezentacji multimedialnych (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane tendencje w literaturze 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone filozoficzne/teoretyczne; udział w przygotowaniu referatu. lektury literackie i Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. A. Mickiewicz: Dyplomatyka i łowy. W: Idem: Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812. Oprac. S. Pigoń. Wrocław 1994. A. Mickiewicz: Wykład X (Mistrz). W: IDEM: Literatura słowiańska. Kurs czwarty. Dzieła. T.14. Przeł. L. PŁOSZEWSKI. Warszawa 1998. J. Słowacki: Król-Duch. Oprac. Julian Krzyżanowski. Wrocław 1959 (fragmenty). A. Dygasiński: Gody życia: opowieść. Warszawa 1952. E. Majewski: Doktor Muchołapski: fantastyczne przygody w świecie owadów. Posłowie C. Miłosz. Kraków 2013. J. Berger: Po cóż patrzeć na zwierzęta? W: Idem: O patrzeniu. Przeł. S. Sikora. Warszawa 1999. T. Sobieraj: Poemat witalizmu. O „Godach życia” Adolfa Dygasińskiego. „Litteraria Copernicana” 2009, nr 2. A. Nawarecki, M. Bieńczyk, D. Siwicka: Tajemnice zwierząt. Tryptyk. W: Tajemnice Mickiewicza. Red. M. Zielińska. Warszawa 1998. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego literatura uzupełniająca informacje dodatkowe str. 10 K. Darwin: O pochodzeniu człowieka. Przeł. M. Ilecki. Warszawa 2009 (fragmenty). J. G. Pawlikowski: Źródła i pokrewieństwa mistyki Słowackiego. IX. W: Idem: Mistyka Słowackiego. Red. M. Cieśla-Korytowska. Kraków 2008. J.G. Pawlikowski: Kultura a natura i inne manifesty ekologiczne. Łódź 2010 (fragmenty). R. M. Rilke: Elegie duinejskie (Elegia VIII). Przeł. M. Jastrun. Kraków 1962. F. Kafka: Sprawozdanie dla Akademii. W: Idem: Dzieła wybrane. T. 1. Przeł. J. Kydryński. Warszawa 1994. T. Nagel: Jak to jest być nietoperzem? W: Idem: Pytania ostateczne. Przeł. Adam Romaniuk. Warszawa 1997. B. Gałązka: Małpa na pustyni, czyli po co dziś czytać Darwina? „Czas Kultury” 2009, nr 5. J. Abramowska: Pisarze w zwierzyńcu. Poznań 2010 (fragmenty). J. Michelet: Ptak. Przeł. W. Stępowski. Warszawa 1859. M. Maeterlinck: Życie pszczół. Przeł. F. Mirandola. Warszawa 1988. Zwierzęta i ludzie. Red. J. Kurek i K. Maliszewski. Chorzów 2011 (wybór). Podczas ćwiczeń studenci będą interpretować zalecone lektury literackie, wykorzystując zaproponowaną literaturę przedmiotową (obowiązkową i uzupełniającą). 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu Nazwa kod Zoofilologia. Zwierzęta w literaturze polskiej (do 1918 roku) 02-FP-S2-WZLdo18.ZOO kod zajęć --------------------osoba prof. dr hab. Aleksander Nawarecki przeprowadzająca weryfikację grupa logowanie w systemie USOS – limit 10 osób wymagania Test z wykładu obejmujący problematykę omawianą w jego trakcie. merytoryczne kryteria oceny Proporcje między oceną z testu z wykładu (test obligatoryjny) a oceną z aktywności oraz z referatu, zredagowanego w formie pisemnej i wygłoszonego na ćwiczeniach 1:1:1. przebieg procesu Test zostanie przeprowadzony na ostatnim wykładzie w semestrze zimowym weryfikacji (styczeń 2015). Podstawą zaliczenia ćwiczeń jest aktywność na zajęciach oraz przygotowanie i wygłoszenie referatu na zadany temat. informacje Wykład (weryfikowany testem) dotyczyć będzie obecności zwierząt w literaturze dodatkowe dawnej (m.in. M. Rej, H. Morsztyn, J. A. Morsztyn, J. Baka) i romantycznej (Mickiewicz, Słowacki, Fredro), a także figur symbolicznych sterujących wyobraźnią animalną (m.in. Diogenes, Ezop, św. Franciszek) Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 11 Nazwa wariantu modułu: Antypody kultury: podróż w literaturze przełomu wieków 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa ANTYPODY KULTURY. POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX I POCZĄTKU XX WIEKU Kod 02-FP-S2-WZLdo18.AK prowadzący grupa(-y) treści zajęć dr hab. Wacław Forajter logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Podczas zajęć studenci zapoznają się z prozą i prereportażami doby romantyzmu, pozytywizmu i Młodej Polski, jak również z podstawowymi terminami z zakresu postkolonializmu i antropologii. Celem konwersatoriów będzie ustalenie strategii retorycznych, za pomocą których Polacy oswajali egzotykę, oraz na ile były one zbieżne z ogólnoeuropejskim dyskursem wiedzy na temat kulturowej inności, a na ile języki te negowały lub przekraczały. Zajmiemy się także kolonialnymi aspektami polskiej mentalności, szczególnie zaś dziewiętnastowiecznymi reliktami sarmatyzmu. Zastanowimy się nad czynnikami społecznymi (klasowymi), które wpływały na ogląd kultur egzotycznych; przyjrzymy się najbardziej wpływowym koncepcjom z zakresu nauk biologicznych (np. cuvieryzm, darwinizm i jego pochodne w naukach o społeczeństwie) i ekonomiczno-politycznych (gł. klasyczny liberalizm), wywierającym wpływ na obrazy innych „ras”. Pojęcie „rasy” będzie zresztą na zajęciach kategorią kluczową, ponieważ to właśnie ono umożliwiało ówczesnym Europejczykom postrzeganie innych kultur jako gorszych, nieludzkich, pozbawionych cywilizacji oraz usprawiedliwiało wyzysk ekonomiczny. By je przybliżyć uczestnikom cyklu, omówię najbardziej popularne hierarchie rasowe (od Isaaca de la Péyrere’a do Ernsta Haeckela) i wspólnie przemyślimy konteksty, w których się pojawiało, oraz ideologie, które wspierało (np. mit aryjski jako usprawiedliwienie ekspansji Prus; eugenika w kontekście dyskursu degeneracji). metody prowadzenia zajęć liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa 1/ wykład (15 godz.) 2/ ćwiczenia (30 godz.) 45 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatorium oraz dedykowany im wykład. Wymaga się udziału studenta w obu składowych kursu. H. Saalmi: Europa XIX wieku. Historia kulturowa E. Said: Kultura i imperializm (fragmenty) E. Said: Orientalizm (fragmenty) Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego literatura uzupełniająca str. 12 A. Loomba: Kolonializm / postkolonializm F. Fanon: Czarna skóra, białe maski (fragmenty) H. Bhabha: Miejsca kultury (fragmenty) A. Kuper: Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego M. L. Pratt: Imperialne spojrzenie B. Anderson: Wspólnoty wyobrażone M. Sahlins: Wyspy historii J. Sowa: Fantomowe ciało króla Studia kolonialne nad kulturą i cywilizacją polską. Pod red. D. Trześniowskiego i K. Stępnika Joseph Conrad: Jądro ciemności; Szaleństwo Almayera; Stefan Szolc –Rogoziński: Wyprawa S. S. Rogozińskiego; Sygurd Wiśniowski: Dziesięć lat w Australii; Dzieci królowej Oceanii; Edward Borucki: Echo z Afryki: pamiętniki wędrowca; Bronisław Grąbczewski: Przez Pamiry i Hindukusz do źródeł rzeki Indus; Piotr Aleksander Wereszczyński: List otwarty względem założenia osady polskiej niezależnej w Oceanii; Henryk Sienkiewicz: W pustyni i w puszczy; Listy z podróży do Ameryki; Wacław Sieroszewski: Dno nędzy, Chajlach, Kulisi; Hajota: Ostatnia butelka 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa ANTYPODY KULTURY: POLSKIE PODRÓŻOPISARSTWO XIX POCZĄTKU XX WIEKU Z ELEMENTAMI TEORII POSTKOLONIALNEJ. kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji Kod I 02-FP-S2-WZLdo18.AK --------------------dr hab. Wacław Forajter logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Znajomość rozprawy H. Saalmiego o wieku XIX i podstawowych pojęć z zakresu antropologii kulturowej i teorii postkolonialnej Aktywność podczas zajęć, kolokwium kolokwium Nazwa wariantu modułu: Powstanie listopadowe w kulturze romantycznej 2. Opis zajęć dydaktycznych i pracy studenta nazwa POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ prowadzący prof. dr hab. Jacek Lyszczyna kod 02-FP-S2-WZLdo18.PL Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 13 grupa(-y) treści zajęć logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Zajęcia poświęcone będą roli wydarzenia przełomowego dla polskiej historii i kultury dziewiętnastowiecznej, jakim było powstanie listopadowe. Omawiany będzie przebieg powstania i jego odbicie w ówczesnej literaturze oraz konsekwencje, takie jak powstania Wielkiej Emigracji i przeniesienie na 30 lat centrum polskiego życia literackiego do Paryża oraz narodziny mesjanizmu narodowego. Przypomniane zostaną też sylwetki niektórych uczestników powstania, jak Maurycy Gosławski, Stefan Garczyński, Konstanty Gaszyński, Wincenty Pol. Wspomniane zostaną też kwestie luźniej związane z samym powstaniem, jak napoleonizm w kulturze polskiej. metody prowadzenia zajęć 1/ wykład (15 godz.): przedstawia konteksty, historię danego zjawiska lub tendencji, ogólne założenia itp., 2/ ćwiczenia (30 godz.) dotyczą wybranych problemów z zakresu życia literackiego do roku 1918 oraz analizy i interpretacji dzieł ilustrujących omawiane zjawiska 45 liczba godzin dydaktycznych (kontaktowych) liczba godzin pracy własnej studenta opis pracy własnej studenta organizacja zajęć literatura obowiązkowa literatura uzupełniająca 135 Przygotowanie do zajęć, obejmujące zalecone lektury literackie i krytycznoliterackie. Kurs obejmuje zajęcia o charakterze konwersatoryjnym oraz dedykowany im wykład. Wymaga się uczestnictwa studenta w obu typach zajęć dydaktycznych. Brandys M.: Koniec świata szwoleżerów. T. 1-5. Warszawa 1978. Łojek J.: Opinia publiczna a geneza powstania listopadowego. Warszawa 1982. Łojek J. Szanse powstania listopadowego. Warszawa 1980. Poezja powstania listopadowego. Oprac. A. Zieliński. Wrocław 1971. Smolarski M.: Poezja powstania listopadowego. Kraków 1911. Powstanie listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne. Militaria, Europa wobec powstania pod red. W. Zajewskiego. Warszawa 1980. Znamirowska J.: Liryka powstania listopadowego. Warszawa 1930. Gadon L.: Emigracja polska. Pierwsze lata po upadku powstania listopadowego. T. 13. Kraków 1901. Kłak Cz.: Polski Leonidas. Rzecz o legendzie historycznej i literackiej generała Józefa Sowińskiego. Warszawa 1986 Kłak Cz.: Polski Leonidas. Rzecz o legendzie historycznej i literackiej generała Józefa Sowińskiego. Warszawa 1986 Kompendium biograficzno-informacyjne Wielkiej Emigracji 1831-1900. Na podstawie spisów, sprawozdań emigracyjnych, nekrologów prasowych, prac o nekropoliach wspomnień itp. Oprac. Z. Sudolski. Warszawa 2011. Kowalczykowa A.: Warszawa romantyczna. Warszawa 1987. Mochnacki M. Powstanie narodu polskiego w roku 1830 i 1831. Oprac. i przedm. S. Kieniewicz. T. 1-2. Warszawa 1984. Powstanie czy rewolucja? Red. H. Kocój. Katowice 1981. Wawrzykowska-Wierciochowa D.: Sercem i orężem ojczyźnie służyły. Warszawa 1982. Żywczyński M.: Watykan wobec powstania listopadowego. Kraków 1995. Uniwersytet Śląski w Katowicach Wydział Filologiczny Instytut Nauk o Literaturze Polskiej im. Ireneusza Opackiego str. 14 3. Opis sposobów weryfikacji efektów kształcenia modułu nazwa POWSTANIE LISTOPADOWE W KULTURZE ROMANTYCZNEJ kod zajęć osoba przeprowadzająca weryfikację grupa wymagania merytoryczne kryteria oceny przebieg procesu weryfikacji kod 02-FP-S2-WZLdo18.PL --------------------prof. dr hab. Jacek Lyszczyna logowanie w systemie USOS – limit 10 osób Systematyczne przygotowywanie się do zajęć, lektura zaleconych dzieł literackich i aktywne uczestnictwo Aktywność podczas zajęć, test test na przedostatnich zajęciach