karol borsuk (1905

***
SŁAWNI POLSCY MATEMATYCY
***
STEFAN BANACH (1892-1945)
***
MARIAN ADAM REJEWSKI (1905-1980)
***
KAROL BORSUK (1905-1982)
Historia
Stefan Banach urodził się 20 marca 1892 roku
w Krakowie, gdzie spędził swoje dzieciństwo,
o którym brak większej ilości informacji. Jego
prawdziwe nazwisko to Greczek. Wiadomo tylko że Banach to nazwisko praczki, u której wychowywał się i do której został oddany przez
ojca, który był urzędnikiem krakowskiej Dyrekcji Kolejowej i pochodził z rodziny góralskiej z Jordanowa. Pochodzenie to Banach często podkreślał. Rodzice nie interesowali się
nim. Gdy był starszy udzielał korepetycji. Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i Politechnice Lwowskiej, ale żadnej z tych uczelni
nie ukończył. Po wybuchu wojny wrócił ze
Lwowa do Krakowa.
***
Praca akademicka
Miała ona pierwszorzędne znaczenie dla
analizy funkcjonalnej. Widocznie musiano
ją wówczas wysoko ocenić, skoro nadano
mu stopień doktora, mimo że nie miał
ukończonych studiów wyższych. W roku
1922 habilitował się i natychmiast został
mianowany profesorem nadzwyczajnym, a
w roku 1927 profesorem zwyczajnym. W
roku 1939 uzyskuje wielką nagrodę Polskiej Akademii Nauk Umiejętności oraz
zostaje wybrany dziekanem na Uniwersytecie Lwowskim i prezesem Polskiego Towarzystwa Matematycznego."
Główna Teoria
Ten samouk do historii matematyki wszedł
jako główny współtwórca analizy funkcjonalnej, zwanej także teorią operacji
(pracował także nad innymi działami matematyki). Podstawowe pojęcie tej dyscypliny matematycznej stanowi „Przestrzeń
Banacha”, a do podstawowych opracowań
w tej dziedzinie należy główne dzieło Banacha-„Teoria operacji”, wydane najpierw
w języku polskim, następnie we francuskim jako „The-orie des operations lineaires” i wreszcie w roku 1948 w języku
ukraińskim. Książka Banacha dobrze jest
znana w światowej literaturze matematycznej, podręcznik ten zawiera przede
wszystkim wyniki autora i jego uczniów.
Księga Szkocka
Banach, Mazur i Pulman byli najważniejszymi osobami w Kawiarni Szkockiej we Lwowie. Tam odbywały się ich posiedzenia.
Trwały one nawet po 17 godzin. Wiele jego
twierdzeń zostało nie zapisanych i straconych. Na szczęście Łucja Banachowa zakupiła gruby zeszyt i powierzyła go płatniczemu Kawiarni Szkockiej. Tam zapisywano zagadnienia na pierwszych stronnicach obok
tekstu pytań. Książka ta zwana księgą szkocką była do dyspozycji każdego matematyka.
Historia
Marian Adam Rejewski (ur. 16 sierpnia 1905 w Bydgoszczy, zm. 13 lutego1980 w
Warszawie) – polski matematyk i kryptolog,
który w 1932 roku złamał szyfr Enigmy, najważniejszej maszyny szyfrującej używanej
przez hitlerowskie Niemcy. Sukces Rejewskiego i współpracujących z nim kryptologów
z Biura Szyfrów, między innymi Henryka Zygalskiego i Jerzego Różyckiego, umożliwił odczytywanie przez Brytyjczyków zaszyfrowanej
korespondencji niemieckiej podczas II wojny
światowej przyczyniając się do wygrania wojny
przez aliantów.
Maszyna szyfrująca Enigma
Maszyna szyfrująca Enigma była elektromechanicznym urządzeniem wyposażonym w 26 przyciskową klawiaturę i zestaw 26 lampek oznaczonych
literami alfabetu łacińskiego.
Wewnątrz maszyny znajdował się zestaw wirników
kodujących i bęben odwracający, których zadaniem była zamiana znaków tekstu jawnego na znaki zaszyfrowane. Dodatkowo Enigma posiadała
przełącznice kablową zamieniającą pary znaków
miejscami, co dodatkowo komplikowało szyfr.
Historia
Karol Borsuk był przedstawicielem Warszawskiej
szkoły matematycznej – jeden z trzech ośrodków polskiej szkoły matematycznej (obok Krakowa i
Lwowa) reprezentowany przez grupę matematyków działających w latach 1915–1939 w środowisku Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, którzy zajmowali się logiką matematyczną, teorią mnogości, topologią, teorią funkcji rzeczywistych.
W latach 1939-1944 prowadził wykłady w tajnym Uniwersytecie Warszawskim.
Po wojnie powrócił na Uniwersytet Warszawski, gdzie
w 1946 został profesorem zwyczajnym i kierownikiem
Katedry Geometrii. W latach 1952-1964 był kierownikiem Katedry Matematyki (później Instytutu Matematyki) Uniwersytetu Warszawskiego.
Praca naukowa
Profesor Borsuk opublikował ponad 170 prac badawczych, wiele z nich miało duże znaczenie dla rozwoju topologii.
Jeden z najwybitniejszych topologów, twórca
teorii retraktów i teorii kształtu.
Karol Borsuk stworzył i rozwinął teorię retraktów; wprowadzone przez niego tzw. retrakty absolutne, które są uogólnieniami sympleksów i tzw. absolutne retrakty otoczeniowe, które są uogólnieniami
wielościanów, okazały się ważnymi klasami przestrzeni topologicznych.