Autorski program edukacji europejskiej w kształceniu

Halina Janczo
Dorota Stróżycka
Beata Ziętek
Autorski program edukacji europejskiej w kształceniu zintegrowanym
,,Europa potrzebuje Polski. Polska potrzebuje Europy.’’
Jan Paweł II
,,Do życia przygotowuje się przez życie.’’
,,Nie odrywajcie dzieci od ich korzeni’’ Celestyn Freinet
Autorski program edukacji europejskiej opracowany został przez nauczycieli kształcenia zintegrowanego uczestniczących w warsztatach metodycznych ,, Edukacja europejska w nauczaniu zintegrowanym’’ zorganizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Katowicach. Inspiracją do napisania programu były również warsztaty metodyczne ,, Z Unią Europejską na TY – czyli z piosenką dookoła Europy’’, które odbyły się w Szkole Podstawowej Nr 1 w Czeladzi.
Program przeznaczony jest dla uczniów klas I- III do realizacji :
¾ w czasie dodatkowych zajęć pozalekcyjnych;
¾ podczas zajęć dydaktycznych;
¾ w czasie imprez okolicznościowych;
¾ zgodnie z inwencją nauczyciela i pomysłami uczniów.
Edukacja europejska znalazła swoje znaczące miejsce w procesie oddziaływania pedagogicznego w zreformowanej szkole. Prawne uregulowania MEN w
odniesieniu do nauczania i wychowania w zakresie problematyki europejskiej zostały wprowadzone do trzech etapów zreformowanej szkoły.
Podstawa programowa dla pierwszego etapu kształcenia uwzględnia tematykę europejską , którą odnajdujemy w podstawowych celach i treściach nauczania zintegrowanego.
Dzieci w młodszym wieku szkolnym poznają środowisko lokalne, region, kraj. Pojęcia takie jak Unia Europejska, Europa, kontynent, są dla nich wręcz abstrakcyjne.
Mamy nadzieję, że program który opracowałyśmy ułatwi uczniom zdobywanie kompleksowej wiedzy o Europie, i zachęci do uczenia się języków obcych.
1
CELE EDUKACYJNE
Opracowany program realizuje następujące cele:
Cele główne
¾ Określenie miejsca i roli Polski i Polaków w Europie.
¾ Kształtowanie świadomości europejskiej.
¾ Rozwijanie zainteresowań i wzbudzanie motywacji do doskonalenia się.
¾ Kształtowanie postaw zainteresowania otaczającym światem poprze korzystanie z mediów, z uwzględnieniem elementów edukacji ekologicznej i kulturalnej.
Cele szczegółowe
¾ Poznawanie nowych wiadomości o swoim regionie, kraju, Europie.
¾ Kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej, narodowej, europejskiej.
¾ Zapoznanie z sylwetkami sławnych Polaków i poznanie ich wkładu w rozwój dziedzictwa kulturowego Europy.
¾ Poznanie sylwetek sławnych Europejczyków.
¾ Pogłębianie wiedzy o krajach Europejskich.
¾ Poznanie genezy i idei integracji europejskiej.
¾ Zachęcenie do pokonywania barier językowych.
¾ Kształtowanie postaw tolerancji i szacunku do ,, inności’’, oraz umiejętności przeciwstawiania się aktom przemocy, terroru i dyskryminacji.
¾ Stymulowanie kreatywności uczniów, ich intelektualnej ciekawości oraz umiejętności rozwiązywania problemów.
METODY
Aktywność dziecka odgrywa najważniejszą rolę w procesie poznawania świata .Sprzyjają jej trafnie wybrane metody i techniki pracy. Spośród wielu najskuteczniejsze wydają się metody twórczego rozwiązywania problemów, efektywnego współdziałania w grupie, samodzielnego poszukiwania, porządkowania
i wykorzystywania informacji z różnych źródeł.
Oto wybrane propozycje aktywnych metod i technik kształcenia do stosowania na zajęciach edukacji europejskiej.
Burza mózgów –metoda ta pozwala na uzyskanie w krótkim czasie dużej liczby różnych pomysłów i rozwiązań danego problemu. Rozwija twórcze myślenie.
Graffiti – technika sprzyjająca twórczemu myśleniu i pozwalająca dzielić się swoimi pomysłami. Mogą to być zabawy w niedokończone zdania np.: Gdybym pojechał na wycieczkę do Włoch, to .... , Gdyby do mojej miejscowości przyjechała wycieczka z Francji, to....
Mapa mentalna ( pojęciowa) – to opracowanie pojęć za pomocą rysunków, symboli, obrazków, krótkich tekstów (pismo drukowane). Metoda sprawdza się
podczas realizacji niemal każdego tematu.
Słoneczko ( promyczkowe uszeregowanie) –technika służąca do określania cech, definiowania pojęć, hierarchizacji. Uczniowie wypisują na kartkach swoje
propozycje, a następnie układają je w promyczki wokół hasła przewodniego.
Kiermasz ofert –metoda pozwalająca na twórcze rozwiązywanie problemów, kształcenie umiejętności prezentacji, przekonywania do własnego pomysłu i precyzyjnego wyrażania myśli, np. Jak zorganizować Dzień Europejski w naszej klasie?
2
Ćwierćland – jedna z zabaw integracyjnych, gdzie uczestnicy pracują w grupach realizując określone zadania, np. prezentują wylosowany przez siebie kraj
europejski.
Pomoce dydaktyczne
- czasopismo ,, Mały Artysta’’ nr 3/2004
- płyta CD ,, Unia jest jak rodzina’’
- czasopismo ,, ATLAS ŚWIATA W ZASIĘGU RĘKI’’ wyd. De Agostini Polska sp. z o.o.
- paszport ,, Mały Europejczyk’’
- mapa Polski , Europy
- teksty legend i podań
- życiorysy wybitnych postaci,
- wywiady ze sławnymi ludźmi,
Inne formy pracy
- piosenki, pląsy, zabawy tematyczne związane z krajami UE,
- wycieczki ,
- konkursy.
Literatura :
1. Barankiewicz Z., Mosiński B., Waluch K. ,,Gry i zabawy w edukacji europejskiej’’Płock 2003
2. Bieda H. ,,15 lekcji o Europie’’ Wokół nas
3. Fechner-Sędzińska, D. Główczewska ,,111 zabaw w edukacji europejskiej’’ Aker
4. Fechner-Sędzińska I, Główczewska D, Nehring A. ,,Poznajemy kraje Unii Europejskiej’’ Aker 2003
5. Fesnak M.,,Przyjaciele z Europy część1 , 2, 3 ‘’Polskie Wydawnictwo Edukacyjne
6. ,,Unia bez tajemnic- wczoraj, dziś, jutro’’ Pełnomocnik Rządu ds. Informacji Europejskiej 2003
7. Bloch S., Tabor J.,, Europejska podróż Krzysia ’’ Nowik 2003
8. Kuczewski M., Zawiślański S. ,, 50 pytań o UE’’ Warszawa 2003
9. Krzyżewska J. ,,Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej’’ Suwałki 1998
10. Czachór Z. ,,VADEMECUM EUROPA OD A DO Z’’
11. www.ukie.gov.pl
12. www.perspektywy.pl (serwis europejski)
13. www.ue.sarr.com.pl
3
Dział tematyczny
Moja mała ojczyzna
Zakres treści
Kto tworzy moją rodzinę ?
Formy realizacji
•
•
•
Moje miasto i region
- piękno okolicy
- tradycje kulturowe
- legendy
- zabytkowe budowle
•
•
•
•
•
•
•
Jesteśmy Polakami
Symbole narodowe
Historia naszej ojczyzny
- podania i legendy o powstaniu
państwa Polskiego
- stolice Polski
- sławni Polacy
•
•
•
•
•
Wykonanie albumu rodzinnego/
drzewa genealogicznego rodziny
Zabawy tematyczne
Drama
Praca z mapą Polski
Wycieczka po okolicy
Poznawanie legend związanych z
miastem i regionem
Tradycje regionalne
Spotkania z ciekawymi ludźmi
Wykonywanie prac plastycznych
związanych z tematem
Wykonanie albumu o swoim mieście
Nauka hymnu państwowego
Flaga i godło Polski – kolorowanie,
wyszukiwanie wśród innych, układanie z puzzli
Czytanie legend i podań związanych z genezą państwa polskiego
Zapoznanie z historią stolicy i poznanie dawnych stolic Polski
Poznanie sylwetek sławnych Polaków
4
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Oczekiwane efekty pracy ucznia
( cele operacyjne )
zna strukturę rodziny i
swoje miejsce w niej
wykona album lub drzewo genealogiczne
potrafi wskazać na mapie Polski
swoją miejscowość
potrafi opowiedzieć legendę związaną z regionem w którym mieszka
wykona album o swojej miejscowości
umie zaśpiewać polski hymn i zna
symbole narodowe
potrafi opowiedzieć legendę lub
podanie związane z powstaniem państwa polskiego
potrafi wskazać na mapie Polski
Warszawę i dawne stolice
zna najważniejsze fakty z życia
sławnych Polaków
docenia zasługi wielkich Polaków
dla rozwoju nauki i kultury światowej
Dział tematyczny
Mieszkamy w Europie
Zakres treści
Legenda o powstaniu Europy
•
Położenie Europy w świecie
•
Znani Europejczycy
•
Miejsce Polski w Europie
•
•
Unia Europejska
Geneza powstania UE
Symbole UE
Kraje członkowskie
Oczekiwane efekty pracy ucznia
( cele operacyjne )
Formy realizacji
•
•
•
•
•
•
•
poznanie legendy o powstaniu Europy
praca z mapą świata i z mapą Europy
gromadzenie i przedstawianie informacji dotyczących naszych najbliższych sąsiadów
poznanie życia i twórczości znanych Europejczyków
udział w konkursach
•
•
poznanie wiersza ,,Unia jest jak
rodzina’’ – po co powstała UE ?
wykonanie lub kolorowanie flagi
UE
nauka hymnu UE
,,podróż’’ po wybranych krajach
unii - uzupełnianie projektu paszportu
praca z mapą – wskazywanie
państw członkowskich
zapoznanie z symbolami narodowymi wybranych państw UE
prezentacja wybranych państw
unijnych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
5
zna legendę o powstaniu Europy
potrafi wskazać na mapie swoje miasto,
kraj i wybrane kraje europejskie
wymienia i wskazuje na mapie kraje
sąsiadujące a Polską
zna symbole narodowe i stolice wybranych państw sąsiadujących z Polską
potrafi wymienić słynnych Europejczyków i ich zasługi
dostrzega znaczenie współpracy europejskiej
zna symbole UE
potrafi wykonać flagę UE
potrafi zaśpiewać ,, Odę do radości’’
wie jakie informacje zawiera paszport
wskazuje na mapie wybrane kraje i ich
stolice
potrafi wymienić charakterystyczne elementy kojarzące się
z danym krajem UE
potrafi (w grupie) zaprezentować dane
państwo
umie rozróżniać walutę euro
bierze udział w konkursach o tematyce
europejskiej
zdobywa sprawność ,,Małego Europejczyka’’
SPOSOBY EWALUACJI
Osiągnięcia uczniów można zbadać różnymi metodami:
- wypowiedzi ustne na bieżących zajęciach ;
- praca w grupie;
- prezentacje;
- quizy, konkursy;
- prace plastyczne.
6