Wymagania na poszczególne stopnie szkolne

Wymagania na poszczególne stopnie szkolne- historia i społeczeństwo klasa VI
LP.
1
NAZWA DZIAŁU
WYMAGANIA NA OCENĘ DOPUSZCZAJĄCĄ I
NA OCENĘ DOBRĄ
DOSTATECZNĄ
I BARDZO DOBRĄ
U progu czasów nowożytnych. Uczeń:
Uczeń:
(Przemiany społeczne,
- pamięta pojęcia: busola, humanizm,
- pamięta pojęcia: karawela, astrolabium,
polityczne i gospodarcze w
renesans, odrodzenie, reformacja,
ekumenizm, kalwinizm, luteranizm,
XVIw.)
protestantyzm, Wawel, tolerancja, szlachta,
anglikanizm, arras, gołota, patrycjat,
magnat, sejm walny, wolna elekcja, stan,
pospólstwo, plebs
przywilej, mieszczanie, chłopi
- daty: 12 X 1492r., 1519-1522, 1498r.
- daty: 1492r., 1517r., 1525r., 1569r.
- postaci: Amerigo Vespucci, Bartłomiej
- postaci: Krzysztof Kolumb, Ferdynand
Diaz, Rafael Santi, Henryk VIII, Bona,
Magellan, Leonardo da Vinci, Michał
Jan Kochanowski, Mikołaj Rej
Anioł, Marcin Luter, Jan Kalwin, Zygmunt
- wskaże na mapie, gdzie znajdowały się
I Stary, Zygmunt II August, Mikołaj
państwa Majów, Azteków i Inków oraz
Kopernik,
państwa Hiszpania, Portugalia, Anglia i
- potrafi podać przyczyny i skutki wielkich
Francja
odkryć geograficznych
- dokona podziału skutków odkryć
- oceni znaczenie wpływu nowości
geograficznych na pozytywne i
nawigacyjnych dla rozwoju żeglarstwa
negatywne
- określi wpływ odkryć na zmiany
- wymieni główne dzieła twórców
gospodarcze w Europie
renesansu
- opowie o wybranych osiągnięciach
- scharakteryzuje poglądy humanistów
cywilizacyjnych Indian
- porówna poglądy humanistów i
- zaznaczy na osi czasu poznane na lekcjach
filozofów średniowiecza
daty
- opowiedzieć o zmianach jakie nastąpiły
- wskaże na mapie trasy podróży Krzysztofa
w życiu codziennym w XVI w.
Kolumba i Ferdynanda Magellana
- wymieni i wskaże na mapie państwa, w
- wie, że sztuka renesansu nawiązywała do
których miały miejsce wojny religijne
antyku
- wyjaśni ideę ekumenizmu
1
-
-
2
Barok pełen kontrastów.
zna genezę renesansu i czas trwania tej
epoki
wskaże charakterystyczne elementy
architektury renesansu np. kopuła,
dziedziniec
zna przyczyny wystąpienia Marcina Lutra
wymieni wyznania protestanckie powstałe
po 1517 roku
wymieni dwóch twórców renesansu w
Polsce
wyjaśni znaczenie odkrycia Mikołaja
Kopernika
wskaże na mapie Polski 3 miejsca, gdzie
znajdują się zabytki architektury
renesansowej
wyjaśni, na czym polegała zasada
tolerancji religijnej
wie z jakich stanów sejmujących składał
się sejm walny
wymieni stany społeczne w Polsce w XVI
wieku
potrafi wskazać na mapie granice
Rzeczpospolitej w XVI w.
Uczeń:
- pamięta pojęcia: barok, husaria, piechota
wybraniecka, Sarmata, sarmatyzm
- daty: 1655, 1683
- postaci: Isaac Newton, Kartezjusz, Peter
Paul Rubens, Stefan Batory, Stefan
Czarniecki, Jan Sobieski
- zna podstawowe cechy sztuki i
architektury baroku
2
-
dokona oceny skutków reformacji
oceni wkład ostatnich Jagiellonów w
rozwój kultury
wie jak przebiegał proces kształtowania
się sejmu walnego
wyjaśni wpływ przywilejów na
wzmocnienie pozycji szlachty
potrafi scharakteryzować różnice między
stanami, dotyczące zajęć, trybu życia,
strojów
Uczeń:
- pamięta pojęcia: opera, misteria,
kalwaria
- daty: 1582, 1672
- postaci: Galileusz, Claudio Monteverdi,
Giovani Bernini, Georg Friedrich
Haendel, Jan Vermeer van Delft
- wyjaśni na czym polegały kontrasty w
życiu codziennym baroku
-
-
wymienić i wskazać na mapie państwa, z
którymi Rzeczpospolita toczyła wojny w
XVII w.
wyjaśni wpływ sztuki barokowej na rozwój
pobożności
na podstawie ilustracji opisze typowy dwór
szlachecki z XVII w. i pałac magnacki
zaznaczy na taśmie czasu poznane na
lekcjach daty
-
-
3
Myśliciele proponują zmiany.
(Dziedzictwo oświecenia)
Uczeń:
- pamięta pojęcia: oświecenie, płodozmian,
konstytucja, rewolucja, liberum veto
- daty: 4 VII 1776r., 14 VII 1789r., 1772, 3
V 1791r., 1793, 1794, 1795
- postaci: Monteskiusz, James Watt,
Wolfgang Amadeusz Mozart, Ludwig van
Beethoven, Jerzy Waszyngton, Stanisław
August Poniatowski, Tadeusz Kościuszko
- zna główne założenia filozofii oświecenia
- potrafi wyjaśnić wpływ odkryć i
wynalazków na poszerzenie wiedzy
człowieka o świecie i przemiany w życiu
codziennym
- wskaże na mapie państwa, w których
3
rozpozna na ilustracji zabytki epoki
baroku i omówi ich podstawowe cechy
zna przyczyny i skutki wojen XVII
wiecznych
oceni znaczenie zwycięstwa Jana III
Sobieskiego w bitwie pod Wiedniem
wykorzystując ilustracje opowie o
uzbrojeniu husarii, piechoty
wybranieckiej
potrafi podać przykłady literatury
barokowej
wyjaśni na czym polegała szczególna
rola szlachty w państwie
rozpozna i opisze strój szlachcica z XVII
w., wykorzystując pojęcia: żupan,
kontusz
Uczeń:
- pamięta pojęcia: klasycyzm, liberalizm,
absolutyzm, mecenat, obiady
czwartkowe, insurekcja, sejm
skonfederowany
- daty: 1764, 1773, 1778-1792
- postaci: Jan Jakub Rousseau, Wolter,
Karol Linneusz, Benjamin Franklin,
Stanisław Staszic, Hugo Kołłątaj,
Stanisław Konarski, Tadeusz Rejtan,
Stanisław Małachowski, Wojciech
Bartos, Jan Kiliński
- potrafi opisać stroje noszone w Europie
w XVIII w.
- oceni wpływ idei oświecenia na ustrój
-
-
4
rozwinęła się w XVIII w. w wysokim
stopniu oświata
opisze budowlę reprezentującą styl
klasycystyczny i wskazać elementy
nawiązujące do antyku
wie na czym opierał się trójpodział władzy,
wprowadzony przez Monteskiusza
wskaże na mapie Francję, Stany
Zjednoczone
potrafi ocenić rolę króla w rozwoju
oświaty i kultury w Polsce w XVIII w.
rozpozna zabytki w stylu klasycystycznym
potrafi analizować proste źródła
historyczne
wie, że Konstytucja 3 maja była pierwszą
w Europie, a drugą na świecie
zna przyczyny wybuchu powstania
kościuszkowskiego
wskaże na mapie zasięg kolejnych
zaborów oraz państwa biorące w nich
udział
-
współczesnych państw demokratycznych
przedstawić przyczyny i skutki wybuchu
rewolucji we Francji
wymieni instytucje oświatowe, które
powstały w Rzeczpospolitej w XVIII w.
zna wewnętrzne i zewnętrzne przyczyny
słabości Rzeczpospolitej w XVIII w.
wie jakie reformy przeprowadzono
podczas Sejmu Wielkiego
zna główne postanowienia Konstytucji 3
maja
zna okoliczności uchwalenia Konstytucji
3 maja i skutki tego wydarzenia
opowie o przebiegu powstania
kościuszkowskigo
Wielkie zmiany cywilizacyjne Uczeń:
Uczeń:
XIX w.
- pamięta pojęcia: fabryka, rewolucja
- pamięta pojęcia: płodozmian, burżuazja,
proletariat, cywilizacja techniczna,
(Droga Polaków do
przemysłowa, urbanizacja, uwłaszczenie,
niepodległości)
powszechne prawo wyborcze, emigrant,
impresjonizm, realizm
Legiony Polskie, powstanie, germanizacja,
- daty: 1848-1849, 29/30 XI 1830, 1846,
rusyfikacja, praca organiczna
1848, 1802, 1901
- postaci: Aleksander Graham Bell,
- daty: 1797, 1807, 1815, 1830, 1863
Wilhelm Roendgen, Ludwik Pasteur,
- postaci: James Watt, Tomasz Edison, Jan
Henryk Dąbrowski, Napoleon Bonaparte,
książę Józef Poniatowski, Józef Bem,
Józef Wybicki, Maria Skłodowska Curie,
Maria Konopnicka, Eliza Orzeszkowa,
4
-
-
-
-
Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki,
Henryk Sienkiewicz, Jan Matejko
wyjaśni istotę przewrotu przemysłowego
opowie o wyglądzie XIX- wiecznego
miasta
scharakteryzuje życie mieszkańców miasta
w XIX w.
wie jakie zmiany zaszły w rolnictwie w
XIX w.
wymieni państwa w których najwcześniej
doszło do przewrotu przemysłowego
potrafi ocenić wpływ osiągnięć naukowotechnicznych na życie ludzi w XIX
wskazać na mapie i nazwać ziemie polskie
leżące w zaborze rosyjskim, austriackim i
pruskim
wie w jakich dziedzinach gospodarki
najlepiej rozwijały się ziemie polskie w
poszczególnych zaborach
uzasadni, że Kraków w XIX w. był
centrum życia kulturalnego
określi, w jakim zaborze znajdował się
Dzierżoniów
wie kiedy, gdzie i w jakich
okolicznościach powstały Legiony Polskie
zna historię powstania hymnu narodowego
wymieni w kolejności chronologicznej
powstania narodowe jakie podjęli Polacy
po III rozbiorze
wyjaśni dlaczego Polacy podejmowali w
XIX w. walkę zbrojną
zaznaczy na taśmie czasu daty poznane na
5
-
-
-
-
-
-
Bolesław Prus, Stanisław Wyspiański,
Artur Grotger, Józef Chełmoński,
Stanisław Moniuszko
zna główne przyczyny wybuchu Wiosny
Ludów
wyjaśni związek między rozwojem
przemysłu a procesem urbanizacji
określi jakie zmiany społeczne nastąpiły
w XIX w.
wyjaśni z czego wynikały różnice w
poziomie życia poszczególnych warstw
społeczeństwa w XIX w.
rozpozna wybitne dzieła malarzy
impresjonistycznych, realistycznych
wykazać na podstawie przykładów, że
sztuka XIX w. nawiązywała do dawnych
epok
wyjaśni z czego wynikały różnice w
zagospodarowaniu i organizacji ziem w
trzech zaborach
scharakteryzuje rozwój gospodarczy
ziem polskich w poszczególnych
zaborach
wskaże, które z obecnych ośrodków
przemysłowych mają swój początek w
XIX w.
scharakteryzuje kolejne powstania
narodowe w XIX w.
zna okoliczności utworzenia i likwidacji
Księstwa Warszawskiego
opowie historię Legionów Polskich we
Włoszech
-
-
5
Między demokracją a
dyktaturą.
(Niespokojny wiek XX)
lekcjach
wie kto był twórcą Księstwa
Warszawskiego
wyjaśni w jaki sposób i dlaczego zaborcy
stosowali politykę wynaradawiania wobec
Polaków
poda kilka przykładów obrony Polaków
przed polityką wynaradawiania
wie czym była praca organiczna
-
-
wie czym była Wielka Emigracja
dokona oceny działalności Polaków,
zmierzającej do utrzymania tradycji,
języka i kultury narodowej
przedstawi przykłady pracy organicznej
zna okoliczności strajku dzieci we
Wrześni
Uczeń:
Uczeń:
- Trójprzymierze, Trójporozumienie,
- pamięta pojęcia: I wojna światowa,
proklamacja, nazizm, SS, S.A., plebiscyt,
komunizm, państwa centralne, ententa,
kanclerz, swastyka, policja polityczna,
rozejm, bolszewicy, dyktator, faszyzm,
obóz koncentracyjny, koalicja
militaryzacja, łagier, żelazna kurtyna
antyhitlerowska, wojna totalna, okupant,
- daty: 1917, 27 XII 1918, 1920,
NATO, mniejszość narodowa,
1921,1922, 1933, 1938, 1941, VIII 1939,
analfabetyzm
6 VIII 1945, 1949, 1955, 1956
- daty: 1914, 11 XI 1918, 1919, 15 VIII
- postaci: Benito Mussolini, Lenin,
1920, 1 IX 1939, 17 IX 1939, 1 VIII1944,
Mikołaj II, Stanisław Mikołajczyk,
1945, 1978, 13 XII 1981, 1989
Władysław Raczkiewicz, Stefan
Starzyński, Ribbentrop, Mołotow,
- postaci: Józef Stalin, Adolf Hitler, Józef
Piłsudski, Władysław Sikorski,
Roman Dmowski, Ignacy Jan
Paderewski, Henryk Sucharski, Michaił
Jan Paweł II, Tadeusz Mazowiecki
Gorbaczow, Władysław Reymont, Maria
- zna przyczyny wybuchu I wojny światowej
- wie na jakich zasadach opierał się ustrój
Dąbrowska, Kornel Makuszyński, Julian
wprowadzony w Rosji w 1917 r.
Tuwim
- wie czego dotyczył traktat wersalski
- wie jakie bloki militarne ukształtowały
- wymieni główne państwa walczące ze sobą
się przed I wojną światową
w czasie I wojny światowej
- podzieli przyczyny wybuchu wojny na
- wskaże na mapie państwa, które odrodziły
pośrednie i bezpośrednie
się i powstały po I wojnie światowej
- wymieni najważniejsze miejsca bitew w
- opowie o postępie techniki wojskowej w
czasie I wojny światowej
6
-
-
-
czasie I wojny światowej
wyjaśni dlaczego dni 11 XI 1918 i 15 VIII
1920 r. obchodzone są jako święta
państwowe
zna skutki I wojny światowej
opowie o wydarzeniach jakie miały
miejsce w Polsce w dniach 10-11 XI 1918
wymieni główne instytucje władzy II
Rzeczpospolitej
wskaże na mapie granice II
Rzeczpospolitej i jej sąsiadów
wymieni kilka inwestycji okresu XX- lecia
międzywojennego w Rzeczpospolitej
wymieni państwa dyktatorskie i nazwie
ustrój jaki w nich wprowadzono
scharakteryzuje życie społeczeństwa w
krajach dyktatorskich
przedstawi najważniejsze wydarzenia II
wojny światowej
omówi formy terroru stosowane wobec
ludności polskiej i żydowskiej
podczas trwania II wojny światowej
zna przyczyny wybuchu powstania
warszawskiego
wie jakie były cele działalności rządu
emigracyjnego
wyjaśni dlaczego doszło do podziału
Europy
rozumie zagrożenia wynikające z wyścigu
zbrojeń
wskaże na mapie linię podziału Europy
poda przykłady łamania praw człowieka w
7
-
-
-
-
-
-
-
nazwie fronty na których toczyły się
działania zbrojne w czasie I wojny oraz
określi ich zasięg terytorialny
wie jakie były przyczyny wybuchu
rewolucji w Rosji w 1917 r.
wyjaśni znaczenie traktatu wersalskiego
dla kształtowania powojennej Europy
zna skutki I wojny światowej
wyjaśni znaczenie działalności
dyplomatycznej i walki Polaków dla
odzyskania niepodległości
określi jakie wydarzenia wpłynęły na
kształtowanie granicy zachodniej i
wschodniej Polski
wyjaśni różnice między państwem
demokratycznym, a totalitarnym
wyjaśni wpływ agresywnej polityki
sąsiadów na zagrożenie bezpieczeństwa
Polski
poda kilka przykładów agresywnej
polityki Hitlera przed II wojną i oceni
postawę państw Europy Zachodniej
wobec tej polityki
wskaże na mapie podział ziem polskich
po upadku kampanii wrześniowej oraz
określi zasięg okupacji niemieckiej i
radzieckiej
zna okoliczności zrzucenia bomby
atomowej na Hiroszimę i Nagasaki
wskaże na mapie miejsca bitew Polaków
w czasie II wojny światowej
wyjaśni znaczenie konferencji w
-
-
6
7
państwach komunistycznych
opowie o zmianach jakie wystąpiły w
życiu codziennym
wyjaśni na czym polegało przełomowe
znaczenie wydarzeń z 1989 r.
zaznaczy na taśmie czasu daty: wystąpień
społeczeństwa polskiego wobec władzy,
wyboru Karola Wojtyły na papieża,
wprowadzenia stanu wojennego, upadku
rządów komunistycznych
wskaże na mapie: Poznań, Gdańsk,
Radom, Czechosłowację, Węgry
-
-
-
Teheranie, Jałcie i Poczdamie na kształt
powojennej Europy i granice Polski
poda przykłady wrogiej rywalizacji
ZSRR i Stanów Zjednoczonych po II
wojnie światowej
wymieni i wskaże na mapie państwa
należące do bloków: NATO i Układ
Warszawski
przedstawi realia życia obywateli w
państwach bloku wschodniego
wyjaśni dlaczego w Polsce wielokrotnie
dochodziło do wystąpień społecznych
przeciw władzy
Dobrodziejstwa i przekleństwa Uczeń:
Uczeń:
cywilizacyjne XX w.
- pamięta pojęcia: penicylina, broń masowej
- pamięta pojęcia: cenzura, Polska Ludowa
- datę 1969
zagłady, kultura masowa
- postaci: Tadeusz Różewicz, Zbigniew
- datę 1918- 1939
- postać Aleksander Fleming
Herbert, Czesław Miłosz, Wisława
Szymborska, Andrzej Wajda , Jerzy
- wymieni najważniejsze osiągnięcia drugiej
Hoffman, Krzysztof Penderecki
połowy XX w.
- określi wpływ postępu naukowo- wymieni pozytywne i negatywne skutki
technicznego na życie ludzi
postępu cywilizacyjnego
- wskaże na mapie : państwa wysoko
- omówi najważniejsze zjawiska w
kulturze okresu międzywojennego
rozwinięte, kraje Trzeciego Świata
- wie jakie były osiągnięcia polskiej
- zna nazwę państwa polskiego w latach
gospodarki w okresie powojennym
1952- 1989
- przedstawi sposoby spędzania wolnego
- wie jak wyglądało życie codzienne
czasu przez mieszkańców PRL-u
mieszkańców Polski Ludowej
W stronę demokracji i
Uczeń:
Uczeń:
dobrobytu.
- pamięta pojęcia: obywatel, mniejszość
- pamięta pojęcia: radny, burmistrz, wójt,
8
-
-
narodowa, powiat, gmina, województwo,
samorząd terytorialny, urząd miejski,
prywatyzacja, gospodarka rynkowa, euro
datę 1993r., 2004
wie jakie są główne instytucje władzy w
Polsce
zna i wie kiedy obchodzimy główne święta
narodowe
wie jak i dlaczego należy okazywać
szacunek symbolom narodowym
opisze polskie symbole narodowe
na podstawie konstytucji określi prawa i
obowiązki obywateli
wskaże na mapie i określi położenie
miejscowości, w której mieszka, w jakim
leży województwie
wie jakie sprawy można załatwić w
urzędzie miasta
opisze symbole swojego miasta
określi istotę zmian gospodarki polskiej po
1989 r.
wskaże największe zakłady w środowisku
lokalnym
zna główne cele i zadania Unii
Europejskiej
wskaże na mapie siedzibę UE
zna podstawowe prawa przysługujące
człowiekowi
zna główne cele działalności ONZ
9
-
-
-
-
sesja
daty: 1997, 1999
wie jakie mniejszości narodowe
zamieszkują w Polsce i jakie prawa im
przysługują
określi na czym polegają zadania
głównych instytucji władzy
wie jakie zadania wykonują
samorządowe władze gminne,
powiatowe, wojewódzkie
oceni wpływ działalności gospodarczej
na środowisko i potrzebę jego ochrony
wskaże najistotniejsze problemy
związane z działalnością gospodarczą i
zaproponuje ich rozwiązanie
zna genezę Unii Europejskiej
potrafi wymienić państwa UE
wymieni nazwy kilku instytucji stojących
na straży praw człowieka
10