s - Team 360

Gliwice
Przyszłość jest tu | The future is here | Die Zukunft ist hier
Serdecznie zapraszam do odwiedzenia naszego miasta!
s Come and visit Gliwice!
s Ich lade Sie herzlich dazu ein, unsere Stadt zu besuchen!
Prezydent Gliwic | Mayor of Gliwice | Stadtpräsident von Gliwice
Od średniowiecza po XXI w.
s From the Middle Ages to the 21st century
s Vom Mittelalter bis ins 21. Jahrhundert
Gliwice są jednym z najstarszych miast Górnego Śląska. Jego lokacja
na prawie magdeburskim nastąpiła przed 1276 r. U schyłku średniowiecza miasto zajmowało kilka hektarów powierzchni i liczyło ok. 900
mieszkańców. Przeważającą ich część stanowili przybysze z zachodniej
Europy i Dolnego Śląska. Na przestrzeni wieków władali nad nim Polacy, Czesi i Niemcy.
Starówka Gliwic do dziś zachowała czytelny układ architektoniczno-przestrzenny z czasów lokacji. Na jej zabudowę składają się kwadratowy rynek z ratuszem oraz kamienice o początkach sięgających XV w.
Dawniej otaczały ją kamienne mury obronne z basztami oraz fosa.
Do miasta wiodły dwie bramy – Biała (Bytomska) i Czarna (Raciborska). W XIV w., nieopodal tej ostatniej książę Siemowit ze śląskiej linii Piastów wzniósł zamek. Dziś nie ma już po nim najmniejszego śladu. Natomiast obecna budowla, nazywana Zamkiem Piastowskim, to
w rzeczywistości dawny dwór Fryderyka Cetrycza. Swój wygląd i kształt
zawdzięcza on przebudowom dokonywanym od XVI do XX w.
➤
Gliwice is one of the oldest cities in Upper Silesia. It was founded in 1276
on Magdeburg Law. At the twilight of the Middle Ages the town occupied the
territory of a few hectares and it was inhabited by ca. 900 people. The majority
of them were newcomers from Western Europe and Lower Silesia. Over the centuries it was ruled by Poles, Czechs and Germans.
The Old Town of Gliwice has preserved its legible architectural and spatial
layout from the times of its foundation. Its architecture consists of a quadratic
market square with a town hall and tenements reaching back to the 15th century.
The Old Town used to be surrounded with stone fortifications with towers and
a moat. Two gates led to the town – the White Gate (Bytom) and the Black Gate
(Racibórz). In the 14th century near the latter prince Siemowit from the Silesian
line of the Piast dynasty erected a castle. Today not even a trace is left after it.
The present edifice called the Piast Castle is in fact a former manor of Friedrich
Zetritz. It owes its present appearance and form to reconstructions executed
from the 16th to the 20th century.
➤
Gliwice ist eine der ältesten Städte Oberschlesiens. 1276 wurde sie nach Magdeburger Recht gegründet. Gegen Ende des Mittelalters umfasste die Stadt eine
Fläche von mehreren Hektar und zählte 900 Einwohner, überwiegend Ankömmlinge aus Westeuropa und Niederschlesien. Über die Jahrhunderte stand die Stadt
unter polnischer, böhmischer und deutscher Herrschaft.
Die Altstadt von Gliwice hat bis heute ihren klar erkennbaren städtebaulichen
Grundriss aus der Gründungszeit mit einem quadratischen Marktplatz (Ring) mit
Rathaus und Bürgerhäusern, die im Kern bis ins 15. Jahrhundert zurückreichen,
bewahrt. Früher war sie von einer steinernen Stadtmauer mit Wehrtürmen und
einem Wallgraben umgeben. In die Stadt führten zwei Tore: das Weiße (Beuthener) und das Schwarze Tor (Ratiborer). Im 14. Jahrhundert ließ unweit des letzteren Fürst Siemowit aus der schlesischen Linie des Geschlechts der Piasten eine
Burg errichten, von der heute keine Spuren mehr erhalten sind. Bei dem heutigen Gebäude an dieser Stelle, dem sogenannten Piastenschloss, handelt es sich in
Wirklichkeit um den ehemaligen Hof des Friedrich Zetritz. Seine heutige Gestalt
verdankt er baulichen Veränderungen, die vom 16. bis zum 20. Jahrhundert vorgenommen wurden.
➤
Gliwice od średniowiecza otaczały
mury obronne (dł. 1125 m) z 36 basz­tami (widok miasta z 1750 roku),
fosą oraz dwiema bramami.
s Since the Middle Ages Gliwice
was surrounded by fortifications
(1125 m long), with 36 towers
(view of the town from 1750),
a moat and two gates.
s Das mittelalterliche Gliwice war
von einer Wehrmauer (1125 m) mit
36 Basteien, einem Stadtgraben und
zwei Toren umgeben (Ansicht der
Stadt im Jahr 1750).
1
Pierwszy drewniany ratusz, siedzibę władz miejskich, wzniesiono tutaj w XIII w. Później stał się on budowlą
murowaną. Obecnie jest to obiekt w stylu klasycystycznym o wysokości 41,5 m. W jego reprezentacyjnym
wnętrzu znajdują się sale: sesyjna, konferencyjna i koncertowa, a podcienia zajmują stylowe kawiarnie.
Obok ratusza stoi fontanna Neptuna, autorstwa Johannesa Nietschego z 1794 r.
s The first wooden town hall, the main seat of the municipal authorities, was erected here in the 13th
century. Later on it became a brick edifice. At present it is a building in the classicist style with the height
of 41.5 m. Its representative interiors hold a session hall, a conference hall and a concert hall, and in the
arcades there are stylish cafés. Next to the town hall there is a fountain with the statue of Neptune by
Johannes Nietsche from 1794.
s Das erste, aus Holz errichtete, Rathaus, der Sitz der städtischen Obrigkeit, wurde hier im 13. Jahrhundert
errichtet. Später wurde es durch ein gemauertes Bauwerk ersetzt. Heute präsentiert es sich als klassizistisches
Gebäude mit einem 41,5 m hohen Rathausturm. Im repräsentativen Inneren befinden sich der Sitzungssaal,
der Konferenzsaal und der Konzertsaal, in den Kellergewölben und im Bogengang stilvoll eingerichtete Cafés.
Neben dem Rathaus steht der 1794 von Johannes Nietsche geschaffene Neptunbrunnen.
2
Pierwsze murowane kamienice przy
rynku zaczęto wznosić w XV w.
Przebudowywane w wiekach
późniejszych uległy częściowemu
zniszczeniu w 1945 r. Obecny ich
wygląd to zasługa rewaloryzacji
dokonanej pod kierunkiem
prof. Franciszka Maurera
w latach 1957–1959.
s The first brick tenements at the
market square started to be erected
in the 15th century. Reconstructed in
the subsequent centuries, they were
partially destroyed in 1945. They
owe their present appearance to the
revalorization carried out under the
supervision of prof. Franciszek Maurer
in the period 1957–1959.
s Die ersten gemauerten Häuser
am Marktplatz wurden im 15. Jahr‑
hundert errichtet. In der späteren
Zeit mehrmals umgebaut fielen sie
teilweise den Kriegshandlungen
von 1945 zum Opfer. Ihr heutiges
Aussehen wurde ihnen im Rahmen
der Wiederaufbauarbeiten unter
Leitung von Prof. Franciszek Maurer
verliehen, die 1957–1959 durchgeführt wurden.
Dawny dwór Cetrycza, nazywany Zamkiem Piastowskim (ul. Pod Murami 2), jest dziś jednym z oddziałów
Muzeum w Gliwicach. Przed wiekami pełnił on również funkcje arsenału, więzienia i folwarku.
s The former Zetritz manor, called the Piast’s Castle (2 Pod Murami street), today is one of the departments
of the Museum in Gliwice. Ages ago it was also used as an arsenal, a prison and a grange.
s Der frühere Zetritz-Hof (ul. Pod Murami 2), heute Piasten-Schloss genannt, beherbergt eine der Abteilungen
des Museums Gliwice. Im Laufe der Geschichte diente das Gebäude als Zeughaus, Kerker und Vorwerk.
3
Dynamiczny rozwój społeczno-gospodarczy Gliwic nastąpił wraz
z industrializacją Górnego Śląska w XIX i XX w. Ich potęgę budowało
hutnictwo żelaza i górnictwo węgla kamiennego. W ślad za nowymi
zakładami przemysłowymi wznoszono osiedla mieszkaniowe, kamienice, rezydencje, budynki i obiekty użyteczności publicznej. W miejskiej architekturze pojawiły się różne style architektoniczne: od historyzmu, przez secesję, po modernizm.
Pod koniec I wojny światowej miasto liczyło ok. 60 tys. mieszkańców.
Po powstaniach śląskich i plebiscycie (1919–1921) pozostało w granicach Niemiec. W przededniu wybuchu II wojny światowej doszło tutaj
do tzw. prowokacji gliwickiej (31.08.1939 r.). To wtedy Niemcy upozorowali atak ze strony Polaków na budynek miejscowej Radiostacji, co
było jednym z pretekstów do wypowiedzenia Polsce wojny. W 1945 r.
n
Gliwice i cały Górny Śląsk stały się częścią państwa polskiego.
Neogotycki budynek Poczty Głównej
wzniesiono w latach 1904–1905
(ul. Dolnych Wałów 8). Do jego
budowy zużyto ponad 1,75 mln cegieł.
s The neo-gothic edifice of the Main
Post Office was erected in 1904–1905
(8 Dolnych Wałów street).
Over 1.75 million bricks were used
to build it.
s Das neugotische Hauptpostamt
wurde 1904–1905 erbaut
(ul. Dolnych Wałów 8). Für den Bau
wurden mehr als 1,75 Mio Ziegel
verwendet.
The dynamic socioeconomic development of Gliwice was brought about
by the industrialisation of Upper Silesia in the 19th and 20th century. Its power was built by ferrous metallurgy and hard coal mining. Modern industrial
plants were followed by housing estates, tenements, residences, public utility
buildings and facilities. The municipal architecture was enriched with various
architectural styles: from historicism, through Art Nouveau to modernism.
At the end of the World War I the population of the town was ca. 60 thousand.
After the Silesian uprising and the plebiscite (1919–1921) the town remained within the territory of Germany. At the eve of the outbreak of the World War II the
so-called Gliwice provocation took place here (31 August 1939). Germans faked
a Polish assault on the building of the local Radio Station, which constituted one
of the pretexts to declare war on Poland. In 1945 Gliwice and the whole territory
n
of Upper Silesia became part of the Polish state.
Eine dynamische gesellschaftliche und wirtschaftliche Entwicklung der Stadt
Gliwice setzte im Zuge der Industrialisierung Oberschlesiens im 19. und 20.
Jahrhundert ein. Mit den neuen Industriebetrieben wurden Wohnsiedlungen,
Mietshäuser, Residenzen und öffentliche Gebäude errichtet. Die Stadtarchitektur ist von verschiedenen Stilen geprägt: vom Eklektizismus über den Jugendstil
bis hin zum Modernismus. Gegen Ende des Ersten Weltkriegs zählte Gliwice
etwa 60.000 Einwohner.
Nach den Schlesischen Aufständen und dem Plebiszit (1919–1921) verblieb
die Stadt bei Deutschland. Am Vorabend des Zweiten Weltkriegs ereignete sich
hier die sogenannte Gleiwitzer Provokation (31.08.1939). Die Deutschen simulierten einen polnischen Angriff auf den örtlichen Radiosender, der einen der
Vorwände zur Kriegserklärung liefern sollte. 1945 wurde Gliwice zusammen mit
n
ganz Oberschlesien zum Bestandteil des polnischen Staates.
Kamienice przy ul. Zwycięstwa urzekają pięknem detali architektonicznych.
s Tenements at Zwycięstwa street captivate with the beauty of their architectural details.
s Die Häuser an der Straße ul. Zwycięstwa verzaubern mit der Schönheit ihrer
architektonischen Details.
4
Do stylu renesansowej architektury pałacowej nawiązuje
XIX-wieczny budynek przy skrzyżowaniu ul. ks. M. Strzody
i ul. Wrocławskiej. Po gruntownym remoncie jest dziś
siedzibą Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej
(od 2011 r.).
s The style of the renaissance palace architecture is referred
to in the 19th c. building at the junction of ks. M. Strzody
and Wrocławska streets. After a thorough renovation,
today it is the seat of the Faculty of Architecture of the
Silesian University of Technology (since 2011).
s Das an der Ecke der ul. ks. M. Strzody und ul. Wrocławska
gelegene Gebäude aus dem 19. Jahrhundert knüpft architektonisch an Paläste der Renaissance-Zeit an. Nach einer
gründlichen Sanierung dient es (seit 2011) der Fakultät
für Architektur der Schlesischen Technischen Hochschule.
5
Panorama Starego Miasta
s Panorama of the Old Town
s Panorama der Altstadt
6
7
Gospodarka, nauka
i nowoczesne technologie
s Economy, education and modern technologies
s Wirtschaft, Wissenschaft und moderne Technologien
Przez ostatnich kilkanaście lat Gliwice stały się jednym z najnowocześniejszych miast Górnego Śląska. Jego atutami są: dobre położenie,
nowoczesna gospodarka, wszechstronny rozwój nauki i edukacji oraz
bogate życie kulturalne i sportowo-rekreacyjne.
Gliwice leżą w południowo-zachodniej części kraju, na terenie województwa śląskiego. Zajmują powierzchnię 134,2 km² i liczą ponad
190 tys. mieszkańców. Na liście największych polskich miast daje im to
odpowiednio 17. i 18. miejsce. Jednocześnie wchodzą w skład Metropolii Silesia (14 miast) – największego organizmu wielkomiejskiego tej
➤
części Europy, zamieszkanego przez ok. 2 mln osób.
For the last years Gliwice has become one of the most modern cities of Upper
Silesia. Its strengths are its favourable location, advanced economy, comprehensive development of science and education, as well as rich cultural, sports and
recreation life.
Gliwice is located in the south-western part of Poland, within the territory
of the Province of Silesia. It occupies the surface area of 134.2 km2 and has the
population of over 190 thousand. This gives it the 17th and 18th position, respectively, on the list of the largest Polish cities. Simultaneously, it constitutes
a part of Silesia Metropolis (14 cities) – the largest urban organism of this part
➤
of Europe, inhabited by ca. 2 million people.
In den vergangenen zwei Jahrzehnten hat sich Gliwice zu einer der modernsten Städte Oberschlesiens entwickelt. Ihre Vorzüge sind: die günstige Lage, eine
florierende Wirtschaft, die ganzheitliche Entwicklung von Bildung und Wissenschaft sowie das reichhaltige Kultur-, Sport- und Freizeitangebot.
Gliwice liegt im Südwesten Polens auf dem Gebiet der Woiwodschaft Schlesien. Die Stadt erstreckt sich über eine Fläche von 134,2 km2 und zählt über
190.000 Einwohner. Auf der Liste der größten polnischen Städte liegt sie damit
entsprechend auf Platz 17. bzw. 18. Zugleich gehört sie zur Metropolregion Silesia (14 Städte), der größten urbanen Agglomeration in diesem Teil Europas, die
➤
von 2 Millionen Menschen bewohnt wird.
Węzeł autostradowy Gliwice-Sośnica oddano do użytku w 2009 r. Stanowi on połączenie
autostrad A4 i A1 oraz drogi krajowej nr 44. Ma trzy poziomy, 16 wiaduktów oraz 33 km dróg
dojazdowych. Najwyższy jego punkt znajduje się 14 m nad ziemią.
s The motorway hub Gliwice-Sośnica was put into use in 2009. It constitutes a junction of the
A4 and A1 motorways and the national road No. 44. It has three levels, 16 overpasses and 33
km of access roads. Its highest point is at the altitude of 14 m above the ground.
s Das Autobahnkreuz Gliwice-Sośnica wurde 2009 fertiggestellt. Es verbindet die
Autobahnen A4 und A1 und die Landstraße 44. Es hat drei Ebenen, 16 Viadukte und 33 km
Zufahrtsstraßen. Der höchste Punkt liegt 14 m über der Erdoberfläche.
8
9
Naukowo-Dydaktyczne Centrum
Nowych Technologii – Politechnika
Śląska (ul. Konarskiego).
s Scientific and Didactic Centre
of New Technologies – Silesian
University of Technology
(Konarskiego street).
s Wissenschaftlich-Didaktisches
Zentrum für Neue Technologien
der Schlesischen Technischen
Hochschule (ul. Konarskiego).
10
W latach 90. XX w. dominujące w mieście przemysł ciężki i górnictwo węgla kamiennego ustąpiły miejsca przedsiębiorstwom i firmom
wykorzystującym najnowsze osiągnięcia wiedzy i wysokie technologie.
Dużą rolę w tym procesie odgrywają Politechnika Śląska oraz liczne
instytucje naukowo-badawcze, w tym placówki Polskiej Akademii
Nauk. Dziś w Gliwicach działa ponad 22 tys. podmiotów gospodarczych (2011 r.). Reprezentują one różne branże, począwszy od handlu,
przez budownictwo i przemysł, po działalność naukowo-techniczną.
Wśród nich jest także 17 dużych spółek prawa handlowego, będących
➤
własnością lub współwłasnością miasta.
In the 1990s heavy industry and hard coal mining dominating in the city gave
way to businesses and companies applying the latest achievements of knowledge
and high technologies. A large part in this respect has been played by the Silesian
University of Technology and numerous research institutions, inclusive of the
facilities of the Polish Academy of Sciences. Today over 22 thousand of business entities operate in Gliwice (2011). They represent various fields, from trade,
through construction and industry, to scientific and technical activities. Among
them there are also 17 large commercial law companies, owned or co-owned by
➤
the city.
In den neunziger Jahren des 20. Jahrhunderts wurden die in der Stadt vorherrschende Schwerindustrie und der Steinkohlebergbau von Unternehmen abgelöst, die auf Wissen und hochentwickelten Technologien basieren. Eine große
Rolle spielen die Schlesische Technische Universität und zahlreiche Forschungseinrichtungen, darunter Institute der Polnischen Akademie der Wissenschaften.
Heute (Stand 2011) sind in Gliwice über 22.000 Gewerbe tätig, die verschiedene
Branchen, von Handel über Bauwesen und Industrie bis hin zu Technik und Forschung, vertreten. Unter ihnen sind auch 17 große Handelsgesellschaften, deren
➤
Eigentümer oder Miteigentümer die Stadt ist.
Laboratorium Wydziału Chemicznego
Politechniki Śląskiej (ul. ks. M. Strzody 9).
s Laboratory of the Faculty of
Chemistry at the Silesian University of
Technology (9 ks. M. Strzody street).
s Labor der Chemischen Fakultät der
Schlesischen Technischen Hochschule
(ul. ks. M. Strzody 9).
Komputerowe symulatory lotów na Politechnice Śląskiej (ul. Akademicka 16).
s Computer flight simulator at the Silesian University of Technology (16 Akademicka street).
s Computer-Flugsimulatoren in der Schlesischen Technischen Hochschule (ul. Akademicka 16).
11
Centrum Edukacji i Biznesu „Nowe Gliwice” (ul. Bojkowska).
s Education and Business Centre „Nowe Gliwice” (Bojkowska street).
s Bildungs- und Geschäftszentrum „Nowe Gliwice“ (ul. Bojkowska).
12
Podstawą dynamicznego rozwoju miasta jest jego współczesne oblicze edukacyjne i naukowe. To z kolei przekłada się na pozyskiwanie
nowoczesnych kadr dla tutejszej gospodarki, wspieranej przez liczne szkoły, uczelnie oraz instytucje naukowo-badawcze. Wśród nich
szczególną rolę odgrywa Politechnika Śląska, założona w 1945 r. Dziś
jest to jedna z największych polskich uczelni. Obecnie tworzy ją 13
wydziałów oraz Instytut Fizyki i Kolegium Języków Obcych. Każdego
roku studiuje tu ponad 30 tys. osób. Drugą ważną uczelnią miasta
jest Gliwicka Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości, kształcąca rocznie
➤
ok. 1,4 tys. studentów.
The foundation of the dynamic development of the city is its contemporary
condition in terms of education and science. This in turn translates into access
to modern specialists for the local economy, supported by numerous schools,
universities and science and research institutes. Among them a special role is
played by the Silesian University of Technology, established in 1945. Today it
is one of the largest Polish universities. At present it consists of 13 faculties, as
well as the Institute of Physics and the Foreign Languages Teachers Training
College. Each year over 30 thousand people study here. The second important
school in Gliwice is the Gliwice School of Entrepreneurship, which educates ca.
➤
1.4 thousand students yearly.
Bildung und Wissenschaft stellen die Entwicklungsgrundlage der Stadt dar.
Die Unternehmen der Stadt Gliwice haben einen leichten Zugriff auf die in hiesigen Schulen, Hochschulen sowie Wissenschafts- und Forschungsinstituten
ausgebildeten Arbeits­kräfte. Eine besondere Rolle spielt in diesem Bereich die
1945 gegründete Schlesische Technische Hochschule. Mit 30.000 Studierenden gehört sie zu den größten polnischen Hochschulen. Eine andere wichtige
akademische Institution der Stadt ist die Hochschule für Unternehmertum,
➤
die jährlich ca. 1.400 Studierende ausbildet.
Zajęcia studentów wzornictwa Gliwickiej Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości.
s Classes of the design students at the Gliwice School of Entrepreneurship.
s Unterricht im Bereich Design an der Wirtschaftshochschule von Gliwice.
13
O potędze gospodarczej Gliwic decyduje również Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna SA, a dokładnie jej Podstrefa Gliwice (982
ha). Na ich terenie działa ponad 60 firm reprezentujących branże: motoryzacyjną, metalową, budowlaną, maszynową, elektroniczną i logistyczną. Są to podmioty o kapitale polskim, niemieckim, włoskim,
portugalskim, francuskim, angielskim, hiszpańskim, amerykańskim,
holenderskim, japońskim, duńskim, austriackim, belgijskim i koreańskim. Do końca 2011 r. w podstrefie zainwestowano ok. 6 miliardów
➤
złotych i stworzono prawie 14 tysięcy miejsc pracy.
The economic power of Gliwice is also dictated by the existence of the Katowice Special Economic Zone, to be more precise its Gliwice Subzone (982 ha).
Over 60 companies representing automotive, metal, construction, machine,
electronic and logistic industries operate within their territories. These are
entities with Polish, German, Italian, Portuguese, French, English, Spanish,
American, Japanese, Danish, Austrian, Belgian and Korean capital. By the end
of 2011 ca. 6 billion PLN was invested in the zone and nearly 14 thousand of
➤
jobs were created.
Das wirtschaftliche Potenzial von Gliwice wird auch durch die Sonderwirtschaftszone Katowice AG und ihre Subzone Gliwice (982 ha) mitbestimmt. Hier
sind über 60 Firmen ansässig, die verschiedene Branchen vertreten: Automobilbau, Metallverarbeitung, Bauwesen, Maschinenbau, Elektronik und Logistik. Es
sind Gesellschaften mit polnischem, deutschem, italienischem, portugiesischem,
französischem, englischem, spanischem, amerikanischem, holländischem, japanischem, dänischem, österreichischem, belgischem und koreanischem Kapital.
Bis Ende 2011 wurden in die Subzone ca. 6 Milliarden PLN investiert und knapp
➤
14.000 Arbeitsplätze geschaffen.
Zakłady GM Manufacturing Poland
w Gliwicach.
s The GM Manufacturing Poland
plant in Gliwice.
s GM Manufacturing Poland
in Gliwice.
14
Podstrefa Gliwicka należy do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej SA.
s The Gliwice Subzone belongs to the Katowice Special Economic Zone.
s Die Sonderwirtschaftszone von Katowice AG, Unterzone Gliwice.
Gliwicka firma Roca Polska należy
do najnowocześniejszych fabryk
ceramiki sanitarnej na świecie.
s The company of Roca Polska in
Gliwice belongs to the most modern
plants manufacturing sanitary ware
in the world.
s Das in Gliwice tätige Unternehmen
Roca Polska gehört zu den weltweit
modernsten Werken im Bereich der
Sanitärkeramik.
15
Od 2005 r. Gliwice wchodzą w skład międzynarodowej organizacji World Technopolis Association z siedzibą w Daejeon (Korea Południowa). W tym elitarnym gronie kilkudziesięciu miast – światowych
ośrodków badawczo-rozwojowych z Dalekiego Wschodu i Europy –
znajdują się m.in.: Frankfurt i Heidelberg (Niemcy), Lille (Francja)
i Uppsala (Szwecja). Ich przedstawiciele co dwa lata spotykają się na
zgromadzeniach ogólnych w różnych częściach świata. We wrześniu
2012 r. organizację tej trzydniowej imprezy powierzono Gliwicom,
jedynemu przedstawicielowi Polski w WTA. Wymianie międzynarodowych doświadczeń towarzyszyło również zwiedzanie przez gości
Parku Naukowo-Technicznego „Technopark Gliwice”, Podstrefy Gliwickiej Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej SA oraz obiektów
Politechniki Śląskiej.
–To piękne i bardzo dobrze rokujące na przyszłość miasto – powiedział
Hong-Chul Yum, prezydent WTA, dziękując Gliwicom za sprawną
n
organizację zgromadzenia generalnego WTA 2012.
Since 2005 Gliwice has been a member of an international organisation World
Technopolis Association with its seat in Daejeon (South Korea). This prestigious
group of several dozen cities – the world’s research and development centres
from the Far East and Europe – includes e.g. Frankfurt and Heidelberg (Germany), Lille (France) and Uppsala (Sweden). Their representatives meet every
two years at general assemblies in different parts of the world. In September
2012 the organisation of this 3-day event was entrusted to Gliwice, the only
representative of Poland in WTA. The exchange of international experiences was
accompanied by visiting the Science and Technology Park “Technopark Gliwice”,
the Gliwice Subzone of the Katowice Special Economic Zone and facilities of the
Silesian University of Technology.
‘It is a beautiful city, with great prospects for the future’, said Hong-Chul Yum,
WTA President, thanking Gliwice for efficient organisation of the WTA general
n
assembly 2012.
Seit 2005 gehört Gliwice dem internationalen Verband World Technopolis
Association mit Sitz in Daejeon (Südkorea) an. Zu diesem elitären Kreis von Developmentzentren aus Fernost und Europa gehören unter anderem Frankfurt/
Main und Heidelberg (Deutschland), Lille (Frankreich) und Uppsala (Schweden).
Ihre Vertreter treffen sich alle zwei Jahre bei Ihrer Vollversammlung in verschiedenen Weltgegenden. Im September 2012 wurde die Ausrichtung dieser drei‑
tägigen Veranstaltung Gliwice anvertraut, dem einzigen polnischen Vertreter in
der WTA. Neben dem internationalen Erfahrungsaustausch standen ein Besuch
des Technoparks Gliwice, der Subzone Gliwice der Sonderwirtschaftszone Katowice AG und Einrichtungen der Schlesischen Technischen Universität auf dem
Programm.
„Das ist eine schöne und sehr zukunftsträchtige Stadt“, sagte WTA-Präsident
Hong-Chul Yum in seinem Dankwort an die Stadt Gliwice für die reibungslose
n
Organisation der Generalversammlung der WTA 2012.
Spot promujący Gliwice – miasto nowoczesnych technologii,
emitowany w 2012 r. na antenach ogólnopolskich stacji
telewizyjnych obejrzało ok. 15 mln widzów.
s The promotional video of Gliwice – a city of advanced
technologies, broadcast in 2012 in Polish television stations,
was watched by ca. 15 million of viewers.
s Den Werbespot „Gliwice – Stadt moderner Technologien“,
der 2012 von überregionalen Fernsehsendern ausgestrahlt
wurde, haben ca. 15 Millionen Zuschauer gesehen.
16
Park Naukowo-Technologiczny „Technopark Gliwice” (ul. Konarskiego 18 C)
s Science and Technology Park “Technopark Gliwice” (18C Konarskiego street)
s Technopark Gliwice (ul. Konarskiego 18 C)
Uczestnicy WTA 2012 r.
w Gliwicach. Od lewej:
Hong-Chul Yum – prezydent
WTA, Zygmunt Frankiewicz
– prezydent Gliwic, prof. Jerzy
Buzek, prof. J.O.B. Ewa
– minister nauki i technologii
Nigerii, dr Samuel W. Jimba
– ambasador Nigerii w Polsce
oraz Jerzy Łoik – prezes KSSE S.A.
s Participants of WTA 2012 in Gliwice. From the left: Hong-Chul Yum – WTA President, Zygmunt Frankiewicz – Mayor of Gliwice,
Prof. Jerzy Buzek, Prof. J.O.B. Ewa – Minister of Science and Technology of Nigeria, Dr Samuel W. Jimba – Nigerian Ambassador in
Poland and Jerzy Łoik – President of the Katowice Special Economic Zone.
s Teilnehmer der WTA 2012 in Gliwice. Von links: Hong-Chul Yum – Präsident der WTA, Zygmunt Frankiewicz – Präsident der Stadt
Gliwice, Prof. Jerzy Buzek, Prof. J.O.B. Ewa – Minister für Wissenschaft und Technologie von Nigeria, Dr. Samuel W. Jimba – Botschafter
Nigerias in Polen und Jerzy Łoik – Vorsitzender der SWZ Katowice AG.
17
Kultura, sport i rekreacja
s Culture, sport and recreation
s Kultur, Sport und Erholung
Gliwice to nie tylko dynamiczny ośrodek gospodarczy, akademicki
i naukowy. Jego wizytówką jest również bogate życie kulturalne i sportowo-rekreacyjne. Najstarszą instytucją kulturalną miasta jest Muzeum
w Gliwicach. Dziś tworzą go oddziały: Willa Caro, Zamek Piastowski,
Oddział Odlewnictwa Artystycznego i Radiostacja Gliwice. Zbiory
tej placówki liczą ponad 80 tys. eksponatów. Oprócz wystaw stałych
i czasowych organizuje ona liczne spotkania, wykłady, koncerty, lekcje
muzealne oraz duże imprezy – Gliwickie Dni Dziedzictwa Kulturowego
i Noc Muzeów. Przy Muzeum działają również Czytelnia Sztuki oraz
➤
Centrum Informacji Kulturalnej i Edukacji Regionalnej.
Gliwice is not only a dynamic economic, academic and scientific centre. It is
also famous for its rich cultural, sports and recreational life. The oldest culture
institution of Gliwice is the Museum in Gliwice. Today it consists of the following departments: the Caro Villa, the Piast Castle, the Artistic Casting Department and the Gliwice Radio Station. The collections of this facility comprise over
80 thousand exhibits. Apart from permanent and temporary exhibitions, it organises numerous meetings, lectures, concerts, museum lessons and big events
– the Gliwice Cultural Heritage Days and the Night of Museums. In Museum
there operate the Art Reading-Room and the Centre of Cultural Information and
➤
Regional Education.
Gliwice ist nicht nur ein dynamisches Wirtschafts-, Hochschul- und Forschungszentrum. Seine Visitenkarte ist auch das reiche Kultur-, Sport- und Freizeitangebot. Die älteste Kulturinstitution der Stadt ist das Museum in Gliwice. Heute besteht es aus den Abteilungen Villa Caro, Piastenschloss, Abteilung für Kunstguss und Radiosender Gleiwitz. Seine Sammlungen zählen
über 80.000 Exponate. Neben Dauer- und Zeitausstellungen veranstaltet es
zahlreiche Begegnungen, Vorträge, Konzerte, Museumslektionen und Großereignisse – die Tage des Kulturerbes in Gliwice und die Museumsnacht. Im
Museum außerdem ein Kunst-Lesesaal und das Informationszentrum für
➤
Kultur und Bildung in der Region untergebracht.
Willa Caro pochodzi z końca
XIX w., jest siedzibą
Muzeum w Gliwicach
(ul. Dolnych Wałów 8a).
s The Caro Villa dates back to
the end of the 19th century and
is the main seat of the Museum
in Gliwice (8a Dolnych Wałów
street).
s Die Villa Caro stammt aus
dem späten 19. Jahrhundert
und ist der Sitz des Museums
in Gleiwitz (ul. Dolnych
Wałów 8a).
18
Zamek Piastowski należy do najstarszych budowli miasta. Dziś jest on jednym z obiektów Muzeum w Gliwicach. W jego wnętrzu
prezentowane są zbiory działów archeologii i historii. Po rewitalizacji w 2005 r. otrzymał on również nocną iluminację.
Pod zamkiem odbywają się miejskie imprezy plenerowe, a jedną z nich był Jarmark Siemowita.
s The Piast Castle belongs to the oldest buildings in the city. Today it is one of the facilities of the Museum in Gliwice. Its
interiors hold collections of the divisions of archaeology and history. After its revitalisation in 2005 it also received night
illumination. Near the castle municipal outdoor events take place, Siemowit’s Fair being one of them.
s Das Piastenschloss gehört zu den ältesten Gebäuden der Stadt. Heute gehört es zum Museum in Gliwice. Hier sind die
archäologischen und historischen Sammlungen untergebracht. Nach seiner Inwertsetzung im Jahr 2005 erhielt es auch eine
llumination. Unter dem Schloss finden städtische Freilichtveranstaltungen statt, darunter der Siemowit-Jahrmarkt.
19
Zróżnicowane formy artystyczne, od operetki, po spektakle tańca
współczesnego, prezentuje Gliwicki Teatr Muzyczny. W jego strukturze funkcjonują dwie inne placówki kulturalne miasta – Ruiny Teatru
„Victoria” oraz Scena Bajka – Kino Amok. W tej pierwszej od 2004 r. gości Międzynarodowy Festiwal „Jazz w Ruinach”, którego gospodarzem
jest Śląski Jazz Club w Gliwicach. Natomiast w tej drugiej, posiadającej obecnie nowoczesne zaplecze techniczne, transmitowane są m.in.
przedstawienia operowe live z Metropolitan Opera w Nowym Jorku.➤
Diversified artistic forms, from operetta to modern dance shows, are presented in the Gliwice Music Theatre. Two other cultural facilities function under its
auspices – Ruins of “Victoria” Theatre and the “Bajka” Stage – “Amok” Cinema.
The latter since 2004 organises the International Festival of “Jazz in the Ruins”,
with the Silesian Jazz Club as its host. In the latter, on the other hand, equipped
now with modern back up facilities, live opera shows are broadcast from the
➤
Metropolitan Opera in New York.
Drewniany maszt nadawczy
Radiostacji Gliwickiej z 1935 r. jest
jedną z najwyższych konstrukcji
tego typu na świecie (111 m).
W konkursie na Najlepszą Przestrzeń
Publiczną Województwa Śląskiego
2010 zrewitalizowane tereny wokół
radiostacji otrzymały nagrodę
w kategorii urbanistyka.
Unterschiedliche Kunstformen, von Operette bis Gegenwartstanz, präsentiert das Musiktheater Gliwice. Unter seiner Betreuung stehen zwei andere
städtische Kulturinstitutionen: die Ruinen des Theaters „Victoria“ und die Märchenbühne – Kino Amok. In ersterer findet seit 2004 das Internationale Festival
„Jazz in Ruinen“ statt, dessen Gastgeber der schlesische Jazz Club in Gliwice ist.
In letzterer mit ihrer modernen technischen Ausstattung werden unter anderem
Live-Opernvorstellungen der Metropolitan Opera in New York übertragen. ➤
s The wooden broadcasting mast
of the Gliwice Radio Station from
1935 is one of the tallest structures
of the kind in the world (111 m). In
the competition for the Best Public
Space of the Province of Silesia 2010
the revitalized area around the radio
station was awarded in the category
of urban planning.
s Der Holzmast des Rundfunksenders
Gliwice aus dem Jahr 1935 gehört
zu den höchsten Konstruktionen dieser
Art in der ganzen Welt (111 m). In der
Preissausschreibung für den besten
öffentlichen Raum in der Woiwodschaft
Schlesien erhielt das neu gestaltete
Gelände am Sender einen Preis in der
Kategorie Stadtplanung.
Oddział Odlewnictwa Artystycznego – Muzeum w Gliwicach (CEiB „Nowe Gliwice”
ul. Bojkowska).
s Artistic Casting Department – Museum in Gliwice (Bojkowska street).
s Abteilung für Kunstguss – Museum Gliwice (ul. Bojkowska).
20
Musical „Hair” w Gliwickim Teatrze Muzycznym (ul. Nowy Świat 55-57).
s Musical “Hair” in the Gliwice Music Theatre (55-57 Nowy Świat street).
s Musical „Hair“ im Musiktheater von Gliwice (ul. Nowy Świat 55-57).
Kino plenerowe na placu Grunwaldzkim
s Outdoor cinema at Grunwaldzki square
s Freiluftkino auf dem Grunwaldzki-Platz
21
W wolnym czasie gliwiczanie chętnie korzystają z różnych form
sportu i aktywnego wypoczynku. Sprzyjają temu duże tereny zielone miasta (ok. 368 ha) oraz jego nowoczesne obiekty, w tym: boiska,
stadiony, hale sportowe, kryte pływalnie i kąpieliska, korty tenisowe,
kryte lodowisko i ścianka wspinaczkowa. Niemal w samym centrum
Gliwic położony jest Park Chopina z Palmiarnią Miejską. W jej czterech
pawilonach zgromadzono ponad 5,6 tys. roślin. W mieście nie brakuje
też placów zabaw dla dzieci, które zlokalizowane są w parkach, przy
n
szkołach i na terenie osiedli mieszkaniowych. Gliwice citizens like spending their free time doing all kinds of sports and relaxing actively. All this is possible thanks to vast green areas in the city (ca. 368 ha)
and its state-of-the-art facilities, such as sports fields, stadiums, sports halls,
indoor and outdoor swimming pools, an indoor skating rink and a climbing wall.
Nearly in the very centre of Gliwice there is Chopin Park with the Municipal
Palm House. Its four pavilions hold over 5.6 thousand plants. The city is also
full of playgrounds for children, located in parks, near schools and in housing
n
estates.
Pawilon roślin tropikalnych, w którym
rosną m.in. palmy, sagowce i paprocie,
ma ponad 20 m wysokości.
s The pavilion of tropical plants, where
palm trees, cycads and ferns grow, is over
20 m tall.
s Das Pavillon für Tropenpflanzen, in dem
unter anderem Palmen, Palmfarne und
Farne wachsen, ist über 20 m hoch.
In ihrer Freizeit treiben die Bewohner von Gliwice gerne verschiedene Sportarten und Freizeitbeschäftigungen. Dies begünstigen die ausgedehnten Grünflächen der Stadt (ca. 368 ha) sowie moderne Einrichtungen wie Sportplätze
und -stadien, Hallen- und Freibäder, ein Eisplatz und eine Kletterwand. Fast
mitten im Zentrum liegt der Chopin-Park mit dem Städtischen Palmenhaus, in
deren vier Pavillons über 5.600 Pflanzen wachsen. Auch an Kinderspielplätzen
n
in Parks, bei Schulen und in den Wohnsiedlungen mangelt es nicht.
Plac zabaw dla dzieci przy SP nr 10.
s Playground for children at the Primary School No. 10.
s Spielplatz an der Grundschule Nr. 10.
22
Kryta Pływalnia „Neptun” (ul. Dzionkarzy 58). Obiekt ten dysponuje m.in. basenem sportowym (12,5x25 m) i basenem
rekreacyjnym, zjeżdżalnią do wody, saunami oraz bawialnią dla dzieci.
s “Neptun” Indoor Swimming Pool (58 Dzionkarzy street). This facility administers e.g. a sports swimming pool (12.5x25 m)
and a recreation pool, a water slide, saunas and a playroom for children.
s Schwimmhalle „Neptun“ (ul. Dzionkarzy 58). Das Objekt verfügt u. a. über ein Sportschwimmbecken (12,5x25 m) und ein
Erholungsbecken, eine Rutschbahn, Sauna und Spielräume für Kinder.
Centrum Wspinaczkowe „Fabryka Mocy” przy ul. Jana Śliwki 86.
s “Fabryka Mocy” Climbing Centre (86 Jana Śliwki street).
s Kletterzentrum „Fabryka Mocy“ (ul. Jana Śliwki 86).
23
Wspaniały wypoczynek w mieście zapewniają Kąpielisko Leśne (zdjęcie powyżej) i Ośrodek Wypoczynkowy
„Czechowice”. To pierwsze ma kilka malowniczych basenów, zjeżdżalnie do wody, boiska sportowe i place
zabaw dla dzieci.
s Perfect relaxation opportunities in the city are provided by the “Leśne” Outdoor Swimming Complex (see: above)
and the “Czechowice” Leisure Centre. The former has a few picturesque pools, water slides, sports fields and
playgrounds for children.
s Ausgezeichnete Erholungsmöglichkeiten in der Stadt bieten das Waldbad (Bild oben) und das Erholungszentrum „Czechowice“. Das Waldbad besitzt mehrere malerische Schwimmbecken, eine Wasserrutsche,
Sport- und Kinderspielplätze.
24
Lodowisko „Tafla” (ul. Akademicka
29) oraz trening drużyny
futbolu amerykańskiego w Parku
Chrobrego.
s “Tafla” Skating Rink
(29 Akademicka street), training
of an American football team
in Chrobry Park.
s Die Eislaufbahn „Tafla“
(ul. Akademicka 29), Training
einer American-Football-Mannschaft
im Chrobry-Park.
W maju 2012 r. miasto
świętowało powrót piłkarzy GKS Piast Gliwice
do rozgrywek w polskiej
ekstraklasie.
s In May 2012 the city celebrated the return of the team
of the Gliwice Sports Club
Piast Gliwice to the Polish
first division.
s Im Mai 2012 feierte die
Stadt die Rückkehr der Fußballmannschaft GKS Piast
Gliwice in die höchste polnische Spielklasse, die Ekstraklasa.
WYDAWCA | PUBLISHED BY | HERAUSGEBER
Urząd Miejski w Gliwicach, Wydział Kultury i Promocji Miasta
Municipal Office in Gliwice, Department of Culture and Municipal Promotion
Stadtverwaltung Gliwice, Abteilung für Kultur und Öffentlichkeitsarbeit
44-100 Gliwice, ul. Zwycięstwa 21
www.gliwice.eu