Sprawy rozwodowe

W strone ojca - portal o ojcostwie i ojcostwie w kryzysie
Sprawy rozwodowe - Orzecznictwo
04.02.2007.
W 1994 roku orzeczono 31574 rozwody, w tym w prawie 1/3 spraw (10153) sądy orzekały o winie. W
sprawach, w których orzekano o winie, w 75% spraw orzeczono o winie męża, w 17% o winie obu stron,
zaś zaledwie w 8% przypadków o winie żony1.
ORZECZNICTWO SĄDÓW RODZINNYCH - SPRAWY ROZWODOWE
Maciej Kołodziejczyk
W 1994 roku orzeczono 31574 rozwody, w tym w prawie 1/3 spraw (10153) sądy orzekały o winie. W
sprawach, w których orzekano o winie, w 75% spraw orzeczono o winie męża, w 17% o winie obu stron,
zaś zaledwie w 8% przypadków o winie żony1.
W każdej z wymienionych w roczniku statystycznym 10 kategorii przyczyn rozkładu pożycia małżeńskiego
sądy rodzinne winę przypisują na ogół mężczyznom. Poniżej omawiam wyłącznie te statystyki, w których
orzekano o winie na podstawie tylko jednej przyczyny rozkładu pożycia. Pomijam statystyki, w których
główna przyczyna rozkładu pożycia występowała w powiązaniu z innymi przyczynami, żeby powodów
takich a nie innych orzeczeń sądów nie wyjaśniać nieznanymi, a być może również ważnymi przyczynami.
Do najczęstszych przyczyn rozkładu pożycia należy niezgodność charakterów. Pojęcie to sugeruje,
obiektywną niemożność trwałego współżycia dwojga ludzi z powodu dzielących ich różnic
temperamentów, upodobań, zainteresowań, uznawanych tradycji i zwyczajów rodzinnych, itp. Wydaje
się, że trudno wtedy mówić o czyjejkolwiek winie, jeśli za wyłączną przyczynę rozkładu pożycia uznaje się
niezgodność charakterów. Co innego, gdyby sąd oceniał charakter stron pod względem ich zdolności do
tworzenia udanego małżeństwa. Mógłby wówczas stwierdzić, że któraś ze stron, nie jest do tego zdolna,
ma bowiem tak zły charakter. Sąd nie jest jednak kompetentny w dziedzinie oceny charakterów stron,
ani nie ma po temu ustawowych uprawnień Nie ocenia, kto ma dobry, a kto zły charakter, ani kto do
kogo powinien się przystosować w kwestii upodobań i zwyczajów rodzinnych. Nie rozstrzyga np. czy żona
powinna polubić wędkarstwo, tak jak jej mąż, czy też mąż powinien zrezygnować ze swojego hobby, bo
żona go nie znosi. Jeśli stwierdza się różnicę charakterów jako wyłączną przyczynę rozkładu pożycia, to
orzekanie o winie kogokolwiek jest absurdalne. Tymczasem niejednokrotnie sądy rodzinne orzekały o
winie w takich sprawach, najczęściej orzekając winę obu stron (52%) lub męża (41%). Zaledwie w 7%
takich spraw orzeczono o winie żony.
Częstą przyczyną rozkładu pożycia jest niewierność małżeńska. Wydaje się oczywiste, że zdradzający
małżonkowie na ogół popełniają zdradę małżeńską z osobami przeciwnej płci. Zatem liczba zdradzanych
żon i mężów musi być mniej więcej zbliżona. Można by spodziewać się niewielkiej przewagi spraw
dotyczących niewiernych mężów nad sprawami dotyczącymi niewiernych żon, ze względu na zdrady
mężczyzn popełnione z prostytutkami. Jednak jest to dyskusyjne przypuszczenie, gdyż liczbę tą może
równoważyć większa skłonność kobiet do wybaczania zdrady i nie wnoszenie wówczas pozwu o rozwód.
Tymczasem w sprawach, w których niedochowanie wierności małżeńskiej było jedyną przyczyną rozkładu
pożycia, w 69% spraw orzeczono o winie męża, w 21% spraw o winie żony, zaś w 10% spraw o winie
obu stron. Być może sądy rodzinne wychodzą z założenia, że niekiedy to mąż ponosi winę, gdy żona go
zdradza.
Do częstych przyczyn rozkładu pożycia należy alkoholizm. Nie ulega wątpliwości, że znacznie więcej
mężczyzn niż kobiet jest uzależnionych od alkoholu. Statystki wskazują, że kobiety stanowią tylko 17%
ogółu osób uzależnionych od alkoholu, leczonych w poradniach odwykowych, wobec 83% uzależnionych
mężczyzn. Trzeba jednak jeszcze wziąć pod uwagę, że alkoholiczki częściej niż alkoholicy są
rozwiedzione. Odsetek rozwiedzionych kobiet wśród alkoholiczek wynosi 23% i jest wyższy niż odsetek
rozwiedzionych mężczyzn wśród alkoholików, który wynosi 17%. Fakt ten wyjaśnia się tym, że mężczyźni
zazwyczaj są mniej tolerancyjni wobec alkoholizmu współmałżonka niż kobiety i łatwiej podejmują
decyzję o rozwodzie z osobą uzależnioną. Na podstawie powyższego można by spodziewać się, że w
sprawach rozwodowych, w których wyłączną przyczyną rozkładu pożycia było nadużywanie alkoholu,
odsetek orzeczeń o winie żony będzie wynosił ok. 17-25%. Tymczasem w rzeczywistości odsetek ten
wynosi zaledwie... 2%. W 7% spraw orzeczono winę obu stron, zaś w 90% spraw winę męża. Jak
wytłumaczyć znikomy odsetek orzeczeń o winie żony w takich sprawach? Czyżby sądy rodzinne
uznawały, że za alkoholizm w rodzinie zawsze odpowiedzialny jest mąż, nawet, gdy pije żona?
Nieporozumienia finansowe są niekiedy wyłączną przyczyną rozkładu pożycia. Trudno się temu dziwić,
http://wstroneojca.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 18:08
W strone ojca - portal o ojcostwie i ojcostwie w kryzysie
skoro ponad połowa rodzin w Polsce żyje w granicach minimum socjalnego. Jak w takiej sytuacji sąd
może ustalić, kto jest nazbyt rozrzutny a kto powinien zarabiać więcej, gdyż leży to w granicach jego
możliwości? Mimo to sądy rodzinne orzekały o winie w takich sprawach. W 58% spraw orzeczono o winie
męża, 36% spraw o winie obu stron, zaś zaledwie w 3% spraw o winie żony.
Sądy rodzinne orzekały o winie także w innych sprawach, w których mówienie o winie kogokolwiek
wydaje się absurdalne. Orzekano o winie w 36 sprawach, w których wyłączną przyczyną rozkładu pożycia
był niedobór seksualny. W 51% spraw uznano winę męża, w 31% żony, w 19% winę obu stron. Podobnie
orzekano o winie w 12 sprawach, w których jedyną przyczyną rozkładu pożycia były trudności
mieszkaniowe. Sytuacja mieszkaniowa w kraju jest powszechnie znana. Można dopatrzyć się jakiegoś
sensu w poszukiwaniu winnego tego stanu rzeczy, gdyby chodziło o postawienie przed Trybunałem Stanu
ministra odpowiedzialnego za budownictwo mieszkaniowe, jednak na nic takiego się nie zanosi.
Tymczasem w 5 sprawach rozwodowych sądy rodzinne uznały winę męża, w 7 winę obu stron. Nigdy nie
uznano winy żony. Także w sytuacji, gdy wyłącznym powodem rozkładu były różnice światopoglądowe, w
5 sprawach sądy rodzinne orzekały o winie. Zastanawiające jest, na jakiej podstawie prawnej sądy
oceniały słuszność lub niesłuszność światopoglądów małżonków? W 2 sprawach niewłaściwy światopogląd
miał mąż, również w 2 sprawach oboje, zaś w jednej sprawie za przyczynę rozkładu pożycia uznano
niewłaściwy światopogląd żony.
W jaki sposób wyjaśnić absurdalne orzeczenia sądów rodzinnych i tak silną tendencję do obwiniania
mężczyzn? Jedyna interpretacja, która nie wydaje się karkołomna, to dyskryminacja mężczyzn ze
względu na płeć przez sfeminizowane sądy rodzinne.
1 Rocznik Statystyczny Demografii, s. 161. Warszawa 1995. GUS
http://wstroneojca.pl
Kreator PDF
Utworzono 2 March, 2017, 18:08