Choroby nerwowo-mięśniowe oraz hipertermia złośliwa

Jie Zhou, Paul D. Allen, Isaac N. Pessah, Mohamed Naguib
33
Choroby nerwowo-mięśniowe
oraz hipertermia złośliwa
Najważniejsze zagadnienia
1.
Dystrofina razem z glikoproteinami związanymi z dystrofiną odpowiadają za stabilność sarkolemmy. Jej defekty są odpowiedzialne
za dystrofię mięśniową Duchenne’a (DMD, Duchenne’s muscular
dystrophy) oraz dystrofię mięśniową Beckera (BMD, Becker’s
muscular dystrophy).
2.
Chociaż u pacjentów z DMD/BMD ryzyko mutacji związanej
z hipertermią złośliwą (MH, malignant hyperthermia) jest porównywalne z populacją ogólną, częstość anestezjologicznych epizodów
MH określa się na 0,002 u pacjentów z DMD oraz 0,00036
u pacjentów z BMD.
3.
Sukcynylocholina jest przeciwwskazana u pacjentów z DMD/BMD
ze względu na ryzyko rabdomiolizy i hiperkaliemii, będących
wynikiem niestabilności błony sarkolemmy.
4.
U pacjentów z dystrofią miotoniczną (MD, myotonic dystrophy)
większość powikłań związana jest z układem oddechowym.
Płucne powikłania MD są wynikiem hipotonii, przewlekłej aspiracji
oraz ośrodkowej i obwodowej hipowentylacji.
5.
Chociaż pacjentów z nieprawidłowościami w kanale sodowym często
uważa się za podatnych na MH, nie ma u nich zwiększonego ryzyka
MH.
6.
MH jest zaburzeniem związanym ze znieczuleniem, polegającym na
zwiększonym metabolizmie mięśni szkieletowych. Jest schorzeniem
dziedzicznym i występuje u świń oraz ludzi.
7.
Mięśnie szkieletowe stanowią ok. 40% masy ciała, dlatego ich
zwiększony metabolizm ma ogromny wpływ na metabolizm
całego ustroju.
8.
Objawy MH, takie jak tachykardia, zwiększone wydechowe stężenie
CO2, sztywność mięśni oraz wzrost temperatury są związane
ze zwiększonym metabolizmem.
Schorzenia nerwowo-mięśniowe, chociaż nieczęste w codziennej
praktyce anestezjologicznej, są grupą chorób będącą wyzwaniem
w opiece okołooperacyjnej oraz w intensywnej terapii.
W tym rozdziale opisane są zaburzenia prawidłowego funkcjonowania nerwów obwodowych, złącza nerwowo-mięśniowego
oraz mięśni. Choć choroby te wydają się rzadkie, liczba dotkniętych nimi pacjentów corocznie wzrasta w związku z lepszą opieką medyczną, dłuższym czasem przeżycia oraz prawdopodobnie innymi, jeszcze niezidentyfikowanymi czynnikami. Zasadniczo
zaburzenia nerwowo-mięśniowe mogą znacząco wpływać na przebieg znieczulenia, a wszyscy dotknięci nimi pacjenci wymagają
specjalnej uwagi w trakcie postępowania anestezjologicznego.
9. W przypadku braku narażenia na czynniki wyzwalające nieprawidłowa
czynność receptora rianodyny w mięśniach szkieletowych w MH
powoduje zaburzenia kontroli stężenia jonów wapnia w komórkach.
10. Po ekspozycji na czynniki wyzwalające lub stres cieplny dochodzi
do utraty kontroli nad wewnątrzkomórkowym stężeniem wapnia
i znacznej stymulacji metabolicznej w komórce, aby dostarczyć
dodatkowy trifosforan adenozyny do pomp wapniowych, które transportują jony wapnia z powrotem do ich rezerwuarów (np. retikulum
sarkoplazmatycznego, mitochondrium, płynu pozakomórkowego).
11. Dantrolen znacznie obniża stężenie mioplazmatycznego Ca2+ i tym
samym przywraca prawidłowy metabolizm, odwracając objawy
stymulacji metabolicznej.
12. MH jest zaburzeniem dziedzicznym; jedna mutacja odpowiada
za świńską MH, podczas gdy ponad 130 mutacji odpowiada
za ludzką MH.
13. Ocena pacjentów podatnych na MH obejmuje ocenę skurczu
preparatu z biopsji mięśnia szkieletowego z halotanem oraz kofeiną,
jak również ocenę DNA celem identyfikacji mutacji. Do oceny
świńskiej MH konieczne jest tylko badanie DNA.
14. Przyszłe cele badań nad MH obejmują zaawansowane analizy
genetyczne północnoamerykańskich i europejskich programów
badawczych oraz zwiększone finansowanie badań genetycznych,
identyfikację sposobu działania dantrolenu, rozpoznanie natychmiastowej przyczyny wyzwalania MH oraz rozwój efektywnych,
nieinwazyjnych testów w przypadku podejrzenia MH.
W tej dziedzinie nadal rozwijane są środki inwazyjnej i nieinwazyjnej diagnostyki, szczególnie z zakresu genetyki. Rozdział ten
opisuje także hipertermię złośliwą (MH). Ten piorunująco przebiegający zespół jest wywoływany przez podanie wyzwalających
środków anestetycznych, takich jak anestetyki wziewne lub depolaryzujące leki zwiotczające mięśnie. MH była i nadal jest zagrażającym życiu powikłaniem znieczulenia, jeśli nie jest rozpoznana natychmiast, a leczenie nie jest rozpoczęte odpowiednio szybko.
W przeciwieństwie do innych zaburzeń opisanych w tym rozdziale, MH nie ma żadnych charakterystycznych cech fenotypowych
przed ekspozycją na środek wyzwalający i jest prawdziwym przykładem interakcji genów i środowiska.
213