Title (Arial bold 30 point) second line title
Transkrypt
Title (Arial bold 30 point) second line title
Transformacja sektora elektroenergetycznego Prezentacja kluczowych kwestii 18 listopada 2010 Odrobinę historii… Obecny fakt istnienia dużych graczy energetycznych jest wynikiem doświadczeń związanych z implementacją mechanizmów rynkowych w energetyce 1990 2000 2010 Strona 2 Lata dziewięćdziesiąte ► Zmiana modeli funkcjonowania rynków energii elektrycznej – koniec ery monopoli ► Duża „wiara w rynek” energii elektrycznej – szeroka liberalizacja i deregulacja ► Efekt: Powstanie dużej ilości przedsiębiorstw energetycznych (głownie zajmujących się obrotem energią elektryczną), które miały ze sobą konkurować i tym samym stymulować wzrost wartości dla klienta Przełom wieków ► Załamanie rozwoju rynku – kryzysy energetyczne (Kryzys Kalifornijski, upadek firmy Enron, seria blackoutów w Europie i Stanach Zjednoczonych) ► Przyczyną kryzysów był w dużej mierze zbyt szybko i szeroko wprowadzony liberalizm rynkowy ► Konsolidacja przedsiębiorstw energetycznych i wzmocnienie pozycji narodowych czempionów jako odpowiedź na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego ► Ochrona klimatu nowym wyzwaniem dla sektora energetycznego – konieczność inwestycji przyspiesza procesy konsolidacyjne Teraźniejszość ► Era zintegrowanych pionowo koncernów energetycznych konkurujących ze sobą na rynkach globalnych ► Dalsza zaostrzanie wymogów środowiskowych w stosunku do sektora elektroenergetycznego W Polsce nieco później… Konsolidacja w Polsce miała miejsce z około dziesięcioletnim opóźnieniem w stosunku do krajów Europy Zachodniej 1997 2006 2010 Strona 3 Koniec lat dziewięćdziesiątych ► Początek funkcjonowania konkurencyjnego rynku energii elektrycznej w Polsce ► Podział rynku na sektory: wytwarzania, przesyłu, dystrybucji i obrotu ► Sukcesywna liberalizacja rynku i procesy prywatyzacyjne Program dla Elektroenergetyki ► Procesy konsolidacyjne - powstanie zintegrowanych pionowo przedsiębiorstw energetycznych ► Przyczyna konsolidacji – zwiększenie potencjału inwestycyjnego podmiotów ► Decyzje na temat budowy dużych podmiotów energetycznych podjęte z ok. dziesięcioletnim opóźnieniem w stosunku do innych krajów ► Dyskusja na temat docelowej ilości podmiotów – zapis o możliwości połączenia Grupy ENERGA z inną grupą Teraźniejszość ► Pakiet klimatyczny i jego szczególny wymiar dla Polski ► Program budowy energetyki jądrowej ► Proces powstawania rynków regionalnych Czy Polska jest bezpieczna energetycznie? Polska znacznie odbiega od średniej europejskiej w zakresie mocy zainstalowanej per capita Fakty Moc zainstalowana netto w krajach Unii Europejskiej [kW/per capita] Polska Węgry Rumunia Łotwa Bułgaria Grecja Słowacja Litwa Malta Wielka Brytania Portugalia Słowenia Cypr Holandia Belgia Niemcy Irlandia Włochy Czechy Francja Estonia Hiszpania Dania Austria Finlandia Luksemburg Szwecja Strona 4 0,9 0,9 0,9 0,9 UE 27: ~ 1,6 ► Moc zainstalowana netto w polskim systemie elektroenergetycznym ~ 32,5 GW ► Wskaźnik mocy zainstalowanej netto per capita: ~ 0,9 kW ► Średni wskaźnik mocy zainstalowanej netto per capita dla krajów UE 27: ~1,6 kW ► Konieczność rozbudowy sieci przesyłowej i dystrybucyjnej Strefa Euro (16 krajów): ~ 1,74 1,3 1,3 1,4 1,4 1,4 1,4 1,5 1,5 1,5 1,5 1,6 1,6 1,6 1,6 1,7 1,8 2,0 2,0 Konkluzje 2,3 2,5 3,1 3,4 3,7 ► Potrzeba budowy ok. 25 GW dodatkowych mocy wytwórczych w celu osiągnięcia średniej europejskiej. ► Szacunkowe nakłady inwestycyjne związane z „reelektryfikacją” kraju wynoszą klika miliardów euro rocznie przez wiele lat. Jakie są skutki polityki energetyczno-klimatycznej UE? Zapisy pakietu klimatycznego przyjętego przez UE wymuszają zmianę struktury paliwowej polskiej energetyki, w tym budowę energetyki jądrowej Jednostkowa emisja CO2 dla wybranych technologii energetycznych [t/MWh] 1,05 0,85 0,8 0,95 0,75 ► Cel redukcyjny 20% lub 30% w stosunku do roku 1990 ► Rok bazowy 1990 a 2005 – istotna różnica ► System aukcyjny – docelowy system alokacji uprawnień. ► Możliwość darmowych derogacji dla elektroenergetyki pod warunkiem przeprowadzenia inwestycji skutkujących ograniczeniem emisji oraz dywersyfikacją struktury paliwowej. 1 1 Brak emisji 1,25 Fakty 0,9 0,8 0,75 0,5 0,4 0,25 0,35 0 Węgiel Wegiel Węgiel Węgiel bunatny (stare brunatny (nowe kamienny (stare kamienny (nowe instalacje) instalacje) instalacje) instalacje) Gaz ziemny (blok gazowoparowy) Blok jądrowy Procentowa struktura paliwowa mocy zainstalowanej Konkluzje 16% 17% 22% 3% 19% ► Konieczność dywersyfikacji struktury paliwowej w sektorze elektrowni i elektrociepłowni, który odpowiada obecnie za ok. 75% krajowej emisji CO2, obejmująca budowę energetyki jądrowej. ► Konieczność uwzględnienia bardzo wysokich kosztów środowiskowych w cenie energii, w przypadku braku dywersyfikacji struktury paliwowej skutkująca obniżeniem konkurencyjności gospodarki. 56% 45% 27% 67% 20% 36% 37% Wielka Brytania Niemcy Elektrownie węglowe Elektrownie odnawialne Strona 5 12% 12% 11% Francja Włochy Elektrownie gazowe i olejowe Elektrownie jądrowe Polityka energetyczna zakłada wzrost mocy Wspólnym mianownikiem celów polskiej polityki energetycznej są inwestycje w nowe moce wytwórcze, w tym w energetykę jądrową Główne kierunki Polityki Energetycznej Polski Prognoza rozwoju mocy zainstalowanej w Polsce 60 GW 50 Węgiel Gaz Atom OZE ► Wzrost bezpieczeństwa energetycznego ► Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej ► Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw ► Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii ► Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko ► Poprawa efektywności energetycznej (jedyny z celów nie związany bezpośrednio z inwestycjami w nowe źródła wytwórcze. 5% Inne 15,1 GW 23% 40 6% 6% 30 9% 2% Wygaszenia istniejących jednostek 7% 20 86% 56% 10 0 2010 2030 Planowany rozwój energetyki jądrowej - moc zainstalowana [MW] Ostateczna moc elektrowni jądrowych w poszczególnych okresach będzie zależeć od wybranej technologii warunkującej wielkość pojedynczych jednostek. Wybór technologii nie został jeszcze dokonany. Poziom 4000 – 5000 MW Poziom 1000 – 1600 MW 2010 Strona 6 2020 ► Poziom 3000 – 3500 MW 2025 Konkluzja 2030 Wspólnym mianownikiem dla kierunków Polskiej Polityki Energetycznej są inwestycje głównie w sektorze wytwarzania. Energetyka jądrowa jest zarezerwowana dla dużych Obecnie projekty dotyczące budowy elektrowni jądrowych są realizowane tylko przez największych graczy Specyfika inwestycji w energetykę jądrową ► ► ► Energetyka jądrowa wymaga bardzo dużych nakładów kapitałowych. Inwestor musi udowodnić, że inwestycja spełnia wszystkie wymogi bezpieczeństwa jądrowego. Inwestor – operator musi zapewnić gromadzenie środków finansowych i składowanie odpadów, wypalonego paliwa jądrowego oraz likwidację instalacji jądrowych. ► Inwestor – operator ponosi odpowiedzialność za ewentualne szkody jądrowe. ► Wszystkie projekty jądrowe są realizowane przy wsparciu Państwa. Projekty inwestycyjne i inwestorzy w zakresie energetyki jądrowej Francja: Projekt Flamanville i Projekt Penly – EDF Finlandia: Projekt Olkiluoto III – TVO (m.in. Fortum), Projekt Olkiluoto IV TVO (m.in. Fortum), Projekt Fennovoima (m.in. E.ON) Słowacja: Projekt Mohovce III i IV – Slovenske Elektrarne (Enel), Projket Bohunice (CEZ) Rumunia: Projekt Cernavoda III i IV – Nuclearelectrica i Projekt Cernavoda V – Nuclearelectrica, CEZ, Enel, GDF, RWE, Iberdrola. Bułgaria: Projekt Belene – BEH. Wielka Brytania: Program budowy elektrowni jądrowych: RWE, EdF, E.ON Olkiluoto Konkluzja ► Skala, wielkość koniecznego do zaangażowania kapitału, zakres obowiązków i odpowiedzialności powodują, że inwestycje w energetyce jądrowej są prowadzone tylko przez największe podmioty dysponujące odpowiednim potencjałem finansowym i kompetencyjnym. Strona 7 Flamanville Mochovce Penly Bohunice Cernavoda Belene Kraje budujące elektrownie jądrowe Kraje planujące lub proponujące budowę elektrowni jądrowej Dane WNA na dzień 1 grudnia 2009 Jak ważne są synergie inwestycyjne? Duże podmioty o zabezpieczonej ekspozycji na ryzyko rynkowe są w stanie realizować inwestycje taniej Krótka pozycja ENERGA [TWh] Długa pozycja PGE [TWh] Długa pozycja połączonych podmiotów [TWh] 4,2 25,5 11,6 18,1 56 56,0 30,5 30,5 13,9 18,1 4,2 Wytwarzanie Obrót Długa pozycja Wytwarzanie Obrót Krótka pozycja Wytwarzanie Obrót Długa pozycja Synergie inwestycyjne: Obniżenie kosztu kapitału Organizacja inwestycji Redukcja ekspozycji na ryzyko rynkowe: Finansowanie „na książkę” ► Niższy koszt kapitału własnego ► Niższy koszt kapitału obcego – redukcja marży Strona 8 ► Możliwość odejścia od kontraktu EPC (pod klucz) na rzecz kontraktacji wyspowej – znaczne obniżenie nakładów inwestycyjnych ► Kontrakt EPC jest zazwyczaj wymogiem formuły finansowania Project Finance ► Lepsza pozycja negocjacyjna wobec dostawców technologii w wyniku efektów skali Jak sfinansować inwestycje? Kapitał obcy jest tańszy niż kapitał własny, w związku z czym jest powszechnie wykorzystywany do finansowania inwestycji Zadłużenie netto / EBITDA w wybranych podmiotach [2008] Fakty Iberdrola EdP Enel E.ON Fortum GdF Suez EdF RWE EnBW CEZ 0 1 2 3 4 ► Przyjmuje się, iż bezpieczny poziom zadłużenia netto/EBITDA znajduje się w przedziale pomiędzy 2,0x a 3,0x. ► Skumulowany poziom finansowania zewnętrznego niezbędnego do realizacji planowanych inwestycji przekracza możliwości finansowe ENERGA. ► Prowadzone obecnie przez ENERGA działania poszukiwania partnerów zewnętrznych, którzy będą także dostawcami części kapitału do nowych projektów są zrozumiałe, jednak oznaczają wzrost kosztów takich inwestycji (wyższe nakłady i wyższe koszty finansowania) oraz mogą ograniczać możliwości ENERGA do zarządzania portfelem aktywów wytwórczych. 5 Prognozowane zadłużenie netto / EBITDA w GK ENERGA i PGE 6 ENERGA Konkluzje PGE 4 ► Większość realizowanych obecnie inwestycji w energetyce jest finansowanych przy znacznym wykorzystaniu kapitału obcego, jako tańszego źródła kapitału niż środki własne. ► PGE dysponuje odpowiednim potencjałem w zakresie pozyskania kapitału obcego na realizację inwestycji 2 0 2010 Strona 9 2011 2012 2013 2014 2015 Co składa się na cenę energii elektrycznej? Za ok. 40% ceny energii elektrycznej płaconej przez odbiorców końcowych odpowiadają obszary regulowane Dekompozycja ceny energii elektrycznej w 2008 Fakty 100% 8,7% 80% Prawie 60% ceny energii dla odbiorcy końcowego w 2008 roku stanowiła cena „czystej” energii elektrycznej (bez opłat przesyłowych i dystrybucyjnych) ► Sektor przesyłu oraz dystrybucji jest sektorem w pełni regulowanym – ponad 20% w przypadku rachunku prostego i ponad 30% w przypadku rachunku ciągnionego ► Istotnym składnikiem ceny energii elektrycznej są podatki ► Sektory przesyłu i dystrybucji są monopolami naturalnymi w związku z czym w ich przypadku nie można mówić o konkurencji. Połączenie PGE i ENERGA będzie miało charakter co najmniej neutralny w tych sektorach. W przypadku sektora dystrybucji, potencjalne synergie mogą przyczynić się do spadku cen. 27,8% 60% 13,6% 40% 20% ► 49,9% Obszary regulowane 0% Wytwarzanie Przesył Obrót Dystrybucja Dekompozycja ceny energii elektrycznej w 2008 roku – rachunek prosty [%] 100 Cena energii Zużycie materiałów i energii 27 Usługi obce 23 10 Amortyzacja 9 Wynagrodzenia Inne składniki niepodatkowe (2) 9 Zysk netto Podatki Strona 10 24 Co determinuje cenę w obszarze konkurencyjnym? Połączenie podmiotów nie daje bezpośrednich podstaw do oczekiwania zmian (wzrostu lub spadku) cen energii elektrycznej Determinanty cen energii elektrycznej i wpływ połączenia Podmiotów na cenę energii elektrycznej Czynnik Ceny paliw Uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych/Koszty środowiskowe Konieczność inwestycji i koszt kapitału Zysk przedsiębiorstw energetycznych Podatki i opłaty Strona 11 Wpływ połączenia Umiarkowanie pozytywny Zdecydowanie pozytywny Zdecydowanie pozytywny Umiarkowanie negatywny Neutralny Komentarz W zależności od wykorzystania synergii kosztowych wpływ połączenia podmiotów będzie pozytywny tzn. będzie prowadzić do obniżenia kosztów paliwa. Ten efekt może dotyczyć węgla kamiennego, który jest wykorzystywany jednocześnie w aktywach wytwórczych PGE i ENERGA. Koncentracja podmiotów pozytywnie wpłynie na długoterminowy koszt zakupu uprawnień do emisji. Najważniejszym czynnikiem są w tym przypadku możliwości inwestycyjne połączonego Podmiotu, pozwalające na realizację inwestycji w technologie niskoemisyjne. Dodatkowe korzyści mogą powstać w wyniku realizacji synergii kosztowych związanych z zakupem uprawnień do emisji. Koncentracja Podmiotów zwiększy ich możliwości inwestycyjne, obniży koszt kapitału połączonego podmiotu oraz spowoduje synergie w zakresie organizacji inwestycji. Wpłynie to pozytywnie na ceny energii elektrycznej w perspektywie długo i średnioterminowej. W modelowym ujęciu koncentracja na rynkach energii może prowadzić do ryzyka nadużywania siły rynkowej podmiotów dominujących. Należy jednak pamiętać o konieczności zapewnienia odpowiedniej wielkości przedsiębiorstw energetycznych, tak aby mogły one realizować Politykę Energetyczną Państwa lub przyjętą strategię rozwoju. Koncentracja podmiotów nie wpłynie w istoty sposób na wysokość podatków i opłat, a tym samym na cenę energii elektrycznej. Cena wzrośnie bo musi W perspektywie długoterminowej, cena energii elektrycznej będzie zbiegać do poziomu ceny wejścia nowych mocy Cena wejścia nowych mocy dla poszczególnych paliw w zależności od kosztów uprawnień do emisji gazów cieplarnianych [PLN/MWh] Węgiel kamienny 535 Gaz 322 270 286 125 22 47 32 15 85 58 31 32 CO2 O&M Podatek (CIT) Paliwo Koszty kapitałowe 186 100€/t 15€/t 40€/t CO2 O&M Podatek (CIT) Paliwo Koszty kapitałowe 56 40€/t Definicja: Cenę wejścia nowych mocy ogólnie definiuje się jako hipotetyczną cenę energii elektrycznej, przy której opłacalne jest przeprowadzanie inwestycji w nowe moce. Przedstawione wyżej wyniki obliczeń zostały przygotowane dla przyjętego scenariusza warunków brzegowych, mają charakter ilustracyjny i nie mogą być traktowane jako prognoza cen energii. Strona 12 250 13 9 Cena wejścia nowych mocy ► Obecny poziom cen energii na rynku hurtowym: 190 – 220 PLN/MWh 145 31 92 ► Brak wpływu ceny uprawnień do emisji na cenę wejścia w przypadku elektrowni jądrowych. 409 311 348 15€/t Atom 100€/t O&M Podatek (CIT) 156 Paliwo Koszty kapitałowe 15€/t 40€/t 100€/t Konkluzje ► Ceny wejścia przekraczają poziom obecnej ceny energii elektrycznej na rynku hurtowym. ► Koszty związane z zakupem uprawnień do emisji znacznie zwiększają cenę wejścia. ► W przypadku energetyki jądrowej największy wpływ na cenę wejścia mają koszty kapitałowej co wskazuje na duży potencjał synergii inwestycyjnych. Przyszłością rynek regionalny W nieodległej perspektywie rynek energii będzie rynkiem europejskim Inicjatywa regionalna Europy Środkowo-Wschodniej Proces tworzenia rynków regionalnych ► 2003 - Rozporządzenie Komisji 1228/2003 ► 2006 - ERGEG tworzy inicjatywy regionalne ► 2006 - Decyzja Komisji Europejskiej 2006/770/WE ► 2008 - Powołanie CAO - Central Allocation Office ► 2009 - Rozporządzenie 714/2009 ► 2010 - „20 steps towards 2020” Eurelectric – deklaracja odnośnie powstania rynków regionalnych do roku 2015 Polska Niemcy Czechy Słowacja Austria Węgry Inicjatywa regionalna Europy Północnej Dania Norwegia Szwecja Finlandia Strona 13 Rok 2009 -9,60 7,40 Rok 2005 -16,19 5,00 Eksport [TWh] Import Konkluzje ► Realizowany obecnie plan integracji rynków europejskich będzie w długim terminie prowadził do konwergencji warunków działania przedsiębiorstw energetycznych w Europie. W związku z tym rozważane połączenie powinno być rozpatrywane w kontekście przyszłego rynku regionalnego. ► Istotnym jest natomiast, aby w okresie przejściowym doprowadzić do wzmocnienia pozycji podmiotów krajowych tak, aby mogły efektywnie konkurować na rynku regionalnym. Elementem drogi do tego celu jest połączenie PGE i ENERGA. Polska Niemcy Import i eksport energii elektrycznej w Polsce Czy obecny potencjał PGE jest wystarczający? Nawet po połączeniu, powstały podmiot będzie znacznie mniejszy niż główni gracze europejscy obecni w regionie Europy Środkowej i Wschodniej Przychody ze sprzedaży (mld EUR 2008) EBITDA (mld EUR 2008) 14 14 14 13 ENEL EDF GDF Suez E.ON 4 EDP ENBW PGE Fortum Verbund 0 ENERGA 125 EDF 95 ENEL 50 RWE 44 Iberdrola 35 15 14 14 14 12 12 CEZ Fortum PGE + E EDP PGE 9 Verbund ENERGA Strona 14 ► Obecnie nawet połączone PGE i ENERGA są zdecydowanie mniejsze niż inne europejskie firmy energetyczne jak EdF, RWE, czy Vattenfall. ► Większość z dużych graczy prowadzi już działalność w Polsce i z dużym prawdopodobieństwem będą brały udział w procesach prywatyzacyjnych polskiego sektora energetycznego w przyszłości 73 68 E.ON GDF Suez EnBW 1 3 2 Konkluzje Moc elektryczna (GW 2008) Vattenfall 8 7 6 6 CEZ 1 Verbund ENERGA EDP PGE + E 2 PGE 16 15 14 ENBW 2 PGE + E 25 Vattenfall 3 3 Fortum 49 RWE Iberdrola 3 3 CEZ 64 61 EDF 6 Vattenfall 83 ENEL 8 RWE Iberdrola 87 E.ON GDF Suez Co robili konkurenci regionalni? (1) CEZ w przeciągu 10 lat dzięki wspieranej przez Państwo aktywnej strategii ekspansji krajowej i zagranicznej stał się jednym z liderów regionu Spółka wytwórcza Do 2003 Fakty Etapy rozwoju Grupy CEZ ► CEZ prowadził strategię rozwoju poprzez integrację łańcucha wartości kupując w pierwszej kolejności krajowe spółki energetyczne. W 2004 roku CEZ zakupił 5 spółek działających na rynku dystrybucji i obrotu. ► Po zbudowaniu masy krytycznej w kraju CEZ rozpoczął działalność M&A na rynku Europy Środkowej i Południowej. W okresie rozwoju działalności CEZ notował średnioroczny wzrost EBITDA na poziomie 21%. ► CEZ przyjął strategię, której zasadniczym celem jest osiągnięcie statusu lidera regionalnego w zakresie działalności w sektorze energetycznym. ► Działalność CEZ koncentruje się w regionie Europy Centralnej i Południowo-Wschodniej, gdzie spółka realizuje sformułowaną strategię poprzez aktywną działalność akwizycyjną na rynku energii i ciepła. ► Strategia rozwoju CEZ zakładająca wzrost potencjału w regionie poprzez aktywną działalność M&A przyczyniła się do utrzymania wysokiego poziomu i dynamiki wzrostu EBITDA spółki. Aktywa CEZ Akwizycje krajowe 2003-2005 Aktywa CEZ Znaczący gracz regionalny Zmiany EBITDA CEZ - wzrost możliwości finansowania rozwoju (mld CZK) 2005-2010 CAGR 21% 87,2 90,3 2008 2009 75,3 64,3 50,1 39,6 22,98 25,11 2002 2003 Aktywa energetyczne CEZ Działalność handlowa CEZ Strona 15 2004 2005 2006 2007 Co robili konkurenci regionalni? (2) Vattenfall po osiągnięciu silnej pozycji na rynku krajowym rozpoczął ekspansję na rynkach Europy Zachodniej Rozwój krajowy Do 1997 Fakty Etapy rozwoju Grupy Vattenfall ► W latach 1992-1996 Vattenfall realizuje plan rozwoju/akwizycji na rynku krajowym oraz przygotowuje się do ekspansji międzynarodowej. W roku 1996 nastąpiło połączenie rynku nordyckiego w jeden wspólny rynek energii elektrycznej. Początek ekspansji międzynarodowej – akwizycje na rynku nordyckim. ► W 1997 przyjęta została strategia rozwoju Vattenfall, która zakładała uzyskanie pozycji czołowego europejskiego przedsiębiorstwa energetycznego. Następuje stopniowa ekspansja na rynkach międzynarodowych. ► Vattenfall realizuje strategię ekspansji od 1997 roku i ma ambicje pan-europejskie. Ekspansja na rynku europejskim pozwoliła na znaczące zwiększenie potencjału wytwórczego tj. o 94% na przestrzeni lat 1997 - 2008. ► Strategia rozwoju zakładająca wzrost potencjału w regionie poprzez aktywną działalność M&A przyczyniła się do utrzymania wysokiego poziomu i dynamiki wzrostu EBITDA spółki. Dominująca pozycja na rynku krajowym Znaczący gracz pan-europejski Zmiany EBITDA Vattenfall- wzrost możliwości finansowania rozwoju (mld SEK) 1997-2010 CAGR 19% 43,2 43,8 45,8 46,0 2005 2006 2007 2008 31,3 25,5 24,5 2002 2003 18,2 Główne rynki Vattenfall Docelowe rynki Vattenfall Strona 16 9,8 11,7 1999 2000 2001 2004 Co robili konkurenci regionalni? (3) EDF jest spółką energetyczną o zasięgu globalnym. Potencjał rynkowy grupy zapewnia EDF możliwość efektywnego inwestowania w energetykę jądrową i podtrzymanie pozycji globalnego lidera w tym zakresie Spółka wytwórcza Do 1946 Fakty ► Po ugruntowaniu pozycji na francuskim rynku i osiągnięciu tym samym odpowiedniej wielkości i potencjału finansowego, EdF rozpoczął ekspansję na rynki europejskie oraz światowe. ► Obecnie EDF jest głównym graczem francuskiego i brytyjskiego rynku energii, jednym ze znaczących podmiotów w Niemczech, Włoszech i w szeregu innych krajów na kontynencie europejskim oraz w Azji i Stanach Zjednoczonych. Potencjał zbudowany na krajowym rynku pozwolił mu na konkurowanie z największymi graczami na całym świecie. ► Dominująca pozycja Grupy EDF na rodzimym rynku elektroenergetycznym pozwoliła spółce na ekspansję na rynki europejskie i światowe oraz stanie się jednym z czołowych podmiotów na światowym rynku energetycznym. ► EdF jest monopolistą w zakresie energetyki jądrowej na narodowym rynku energii elektrycznej oraz największym podmiotem na świecie w tym zakresie. Pozwala to na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych i redukcję ryzyk związanych z regulacjami środowiskowymi. We Francji EdF jest właścicielem i operatorem 19 elektrowni jądrowych z 58 reaktorami. W 2009 r. elektrownie te wyprodukowały 389,8 TWh energii elektrycznej, co odpowiadało 86% całkowitego wolumenu produkcji energii elektrycznej przez EdF we Francji. Dominująca pozycja na rynku Etapy rozwoju Grupy EDF Gracz europejski do 1970 Gracz globalny od 1984 Obszar ekspansji międzynarodowej Strona 17