PROGRAM PRACY Z UCZNIEM SŁABYM

PROGRAM PRACY Z UCZNIEM SŁABYM
WSTĘP
W praktyce szkolnej spotykamy się z pewną grupą uczniów, których
najczęściej określamy jako słabych . Są to uczniowie, u których nie stwierdzono
dysfunkcji (dysleksja, dysgrafia, dysortografia, dyskalkulia), a mimo to nie
osiągają oni zadowalających efektów w nauce. Przyczyn takiego stanu rzeczy
może być wiele. Często są to niższe niż u reszty klasy możliwości intelektualne ,
wolniejsze tempo pracy, brak ciekawości poznawczej lub brak motywacji .
Uczniowie ci są przedmiotem naszej szczególnej nauczycielskiej troski. Jako
pedagodzy zakładamy, że każdy uczeń może osiągnąć sukces, a my powinniśmy
go wspierać w tych dążeniach.
Mamy ku temu ogromny wachlarz możliwości, począwszy od
indywidualizacji procesu nauczania, poprzez właściwe motywowanie do pracy,
pobudzanie wiary we własne możliwości, po współdziałanie z rodzicami
w rozwiązywaniu konkretnych problemów.
Bez wątpienia uczeń słaby jest podmiotem równie wartościowym co uczeń
zdolny, a jedynie wymagającym od nas większej uwagi.
1
CHARAKTERYSTYKA UCZNIA SŁABEGO
Przystępując do charakteryzowania ucznia słabego , należy uświadomić
sobie, dlaczego nasi uczniowie nie mogą sprostać stawianym przed nimi
wymaganiom edukacyjnym. Dlaczego cechuje ich nieumiejętność kierowania
własnymi procesami psychicznymi, takimi jak uwaga i pamięć, dlaczego z
trudem zapamiętują reguły, daty, nie wykazują głębszego zainteresowania
problemami i przedmiotami, a ich słaba aktywność myślowa staje się przyczyna
bierności oraz rezygnacji?
Niepowodzenia szkolne mają różnorodne uwarunkowania. Możemy
podzielić je na te o podłożu społecznym, szkolnym, oraz wynikające z cech
osobowościowych i fizycznych ucznia.
1.Czynnikiem warunkującym wyniki pracy dydaktycznej, jest
niewątpliwie sam uczeń, jego stan zdrowia, zdolności, umiejętności,
ogólny rozwój na który składają się dotychczasowe doświadczenia,
wiedza, uczucia, cechy charakteru, aktywność, poziom samodzielności
i dążenia do celu, zainteresowania, zamiłowania, oraz tendencje
samokształceniowe. Bardzo ważny jest także aktualny okres rozwoju
ucznia. Dodatkowo ogromny wpływ na ewentualne niepowodzenia
szkolne mają tutaj wszelkie zakłócenia w rozwoju psychofizycznym
ucznia, wynikające z:
 Wszelkich chorób, urazów i wypadków, a także zdarzeń losowych,
które pogarszają stan zdrowia ucznia,
 Defektów, na przykład: wzroku, słuchu,
 Obniżonej sprawności intelektualnej,
 Opóźnień w rozwoju procesów umysłowych,
 Zaburzeń w funkcjonowaniu narządów ruchu,
 Mikrodeficytów rozwojowych,
 Zakłóceń w sferze uczuć, motywacji, postaw, a także związanych
z nimi zaburzeń w funkcjonowaniu społecznym.
2. Ogromny wpływ na ucznia w procesie przyswajania przez niego
wiedzy, ma środowisko społeczne, a zwłaszcza rodzina. Możemy tutaj
wyodrębnić wiele czynników warunkujących niepowodzenia szkolne
dziecka:
 Sytuacja materialna rodziny,
 Prace ucznia w gospodarstwie domowym,
 Warunki odrabiania zadań domowych,
 Liczebność, struktura i skład rodziny,
 Poziom świadomości wychowawczej rodziców lub opiekunów ucznia,
2






Ewentualne patologie w rodzinie,
Dbałość o dziecko i jego wychowanie,
Współpraca domu ze szkołą,
Poziom kulturalny i moralny rodziny,
Wpływ otoczenia, grup rówieśniczych.
Czas i wysiłek, który uczeń musi codziennie włożyć w dojazd do
szkoły i powrót do domu,
3. Trzecią kategorię czynników wpływających na naukę stanowią : szkoła
i nauczyciele. Poważnym źródłem niepowodzeń szkolnych może być
szkoła, poprzez:
 Warunki lokalowe i wyposażenie w pomoce naukowe,
 Atmosfera szkoły,
 Organizacja życia szkolnego,
 Praca pozalekcyjna,
 Warunki społeczne internatu i jego zaplecze materiałowe, lokalowe,
 Kontakty między uczniami oraz oddziaływanie grup rówieśniczych.
Przyczyny niepowodzeń uczniów mogą wynikać z pracy samego
nauczyciela, a więc:
 Przygotowania pedagogicznego,
 Doświadczeń życiowych,
 Charakteru, postaw, zdolności,
 Zamiłowania, lub niechęci do pracy nauczycielskiej,
 Pozycji społecznej i autorytetu nauczyciela,
 Warunków materialnych życia.
Jeżeli zburzone zostaną niektóre z przedstawionych czynników, powstaje
odbicie w psychice ucznia, które powoduje zaburzenia w zachowaniu lub
obniżenie motywacji do nauki. Uczeń staje się zalękniony, niezrównoważony,
czasem agresywny, przeżywa strach, uczucie zagrożenia, stresy, kompleksy.
Taki stan psychiczny sprzyja narastaniu niepowodzeń szkolnych, oraz
pogłębianiu się pozycji ucznia słabego na tle klasy.
Odnosząc się do przyczyn niepowodzeń szkolnych, powstaje obraz ucznia
słabego, charakteryzującego się:
 Trudnościami w rozumieniu i przyswajaniu materiału,
 Brakiem zainteresowań poszczególnymi przedmiotami i niechęcią do ich
poznawania,
 Brakiem umiejętności w kierowaniu własnymi procesami psychicznymi,
 Biernością i rezygnacją wynikającą ze słabej aktywności myślowej,
 Nieumiejętnością pokonywania trudności intelektualnych.
3
CELE PROGRAMU
Indywidualizacja procesu nauczania stymulująca rozwój ucznia.
Rozwijanie zainteresowań i motywacji do pracy.
Kształtowanie osobowości i pobudzanie wiary w siebie.
Wyrównanie deficytów i zaległości w nauce.
Utrwalenie zdobytych wiadomości i umiejętności.
Wspomaganie ucznia w pokonywaniu trudności w nauce.
Rozwijanie zdolności koncentracji uwagi, logicznego myślenia,
analizowania i wyciągania wniosków.
8. Wdrażanie do systematycznej pracy.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
DZIAŁANIA PODEJMOWANE W RAMACH PRACY Z UCZNIEM
SŁABYM
Oprócz dyktowanego specyfiką przedmiotu podejścia do pracy z uczniem
słabym, wymienić należy kilka istotnych punktów o tematyce ogólnej:
1. Poznanie ucznia słabego przez nauczyciela:
Nauczyciel powinien zadbać u uzyskanie następujących informacji na temat
ucznia słabego:
- jakie trudności uczeń wykazuje ,
- czy trudności te zostały zdiagnozowane przez poradnię psychologicznopedagogiczną i jakie są wskazania do pracy z uczniem
jak uczeń funkcjonuje w środowisku rodzinnym.
2. Stworzenie uczniowi szansy poznania samego siebie:
Najlepszą metodą poznania ucznia jest przeprowadzenie analizy SWOT, czyli
poznania jego słabych i mocnych stron oraz szans i zagrożeń. W przypadku
ucznia słabego nauczyciel musi przeprowadzić taką analizę razem z uczniem.
Odpowiednio przeprowadzona rozmowa pozwoli na pozbycie się lęków
i pozwoli wzmocnić motywację do nauki.
3. Indywidualizacja i opieka nad uczniem w czasie procesu dydaktycznego:
Nauczyciel powinien rozpoznać sytuację na tyle, by stwierdzić, czy uczniowi
wystarczy pomoc koleżanek i kolegów z klasy, czy też potrzebna jest mu stała
opieka nauczyciela.
4. Wzbogacenie lekcji o środki dydaktyczne, które wspomagać będą
przyswajanie wiedzy przez ucznia:
4
Istotnym elementem jest w procesie dydaktycznym rozpoznanie, jakie zmysły
ucznia w największym stopniu uczestniczą w przyswajaniu wiedzy, a więc czy
jest on wzrokowcem, słuchowcem, a może posiada zdolności manualne. Ważne
jest także, jakie tempo pracy jest optymalne dla ucznia. Zbyt duże
nagromadzenie form i środków może spowodować zniechęcenie i zmniejszenie
motywacji do nauki. Środki dydaktyczne powinny być różnorodne, aby ciągle
budziły zaciekawienie ucznia.
5. Różnicowanie zadań i prac:
Uczeń słaby powinien otrzymywać zadania klasowe i prace domowe
odpowiednie do swoich możliwości. Prace zbyt trudne mogą zniechęcać go do
samodzielnej pracy.
6. Uczenie umiejętności systematycznej pracy.
Uczeń powinien nabrać przekonania, że wszystkie jego działania będą
sprawdzone przez nauczyciela oraz podlegają ocenie, co wpływa pozytywnie na
systematyczną pracę.
7. Kontakty z rodzicami:
W celu wczesnego wykrycia przyczyn trudności i przeciwdziałania im,
potrzebny jest stały i dobry kontakt z rodzicami. Właściwa współpraca przekona
ucznia, że cały czas ktoś o niego dba , interesuje się jego osobą, co
w konsekwencji może wpływać na wzrost motywacji do nauki.
8. Nagradzanie i karanie:
Metoda taka pozwala na ciągłe motywowanie ucznia. Nagradzanie to nie
tylko stawianie ocen, ale także pochwały słowne, karanie natomiast ma sens
tylko wtedy, gdy nauczyciel zadba o klarowne zasady pracy na lekcji. Uczeń
musi znać swoje obowiązki i wiedzieć, że zostanie rozliczony ze swoich działań.
9. Stosowanie odpowiednich metod nauczania:
W przypadku uczniów słabych wskazana jest np. metoda pracy w grupie,
nauczyciel jednak cały czas powinien monitorować aktywność uczniów. Ważną
rolę mogą odegrać liderzy grup i ich aktywność w rozdzielaniu zadań.
REALIZACJA CELÓW
I. Diagnozowanie potrzeb edukacyjnych ucznia, poprzez:
 Opracowanie Raportu Wstępnego
 Kontakty z wychowawcami w celu monitorowania ewentualnych
niepowodzeń szkolnych
 Stałe kontakty z Poradnią Psychologiczno - Pedagogiczna Nr 2
w Rzeszowie, lub innymi specjalistami (wg potrzeb)
5
II. Praca z uczniem słabym w ramach przedmiotów ogólnokształcących
(na lekcjach i poza lekcjami)
1. Język polski
 zajęcia wyrównawcze dla uczniów potrzebujących dodatkowego
wyjaśnienia materiału
 uczniowie z dysleksją otrzymują polecenie wcześniejszego zapoznania
się z tekstem czytanym i omawianym na zajęciach następnych
 uczniom z dysgrafią zaleca się przepisywanie fragmentów tekstów
z podręcznika, dbając o poprawną kaligrafię w zeszycie w wąską linię
 uczniowie słabi przepisują partie tekstu z podręcznika kształcąc styl
wypowiedzi i poszerzając słownictwo.
 Zajęcia fakultatywne dla klas maturalnych.
2. Języki obce (język angielski, niemiecki, francuski, rosyjski)
Metody pracy w czasie lekcji:
 rozbudzanie zainteresowań i wyrabianie właściwej motywacji do nauki,
 ułatwianie uczniowi opanowania umiejętności czytania i pisania przez
ćwiczenia koncentracji uwagi, rozwijanie spostrzegawczości,
usprawnianie koordynacji wzrokowo-ruchowej i manualnej,
 rozwijanie percepcji słuchowej
 podnoszenie graficznego poziomu pisania i czytania
 kształtowanie
umiejętności
porównywania,
segregowania
i samokontroli
 monitorowana przez nauczyciela prowadzącego praca w grupach
 kolejne metody podpowiedzi, które polegają na konkretyzacji zadania
i jednoczesnym rozwiązaniu analogicznego zadania; na bezpośrednim
wskazaniu
sposobu
rozwiązania
lub
rozwiązanie
dzięki
naprowadzającym pytaniom
 różnicowanie trudności pracy domowej (uczniowie otrzymują do
wyboru dwa lub więcej zadań, które są o różnym stopniu trudności)
 wzbogacanie lekcji o środki dydaktyczne, które wspomagają
przyswajanie wiedzy przez ucznia i rozbudzają zainteresowanie
tematem lekcji
 stosowanie pomocy dydaktycznych i wizualizacji obrazujących temat/
zagadnienie
 stosowanie metod aktywnych w czasie lekcji: inscenizacja, mapa
mentalna, studium przypadku itp.
 pomoc nauczyciela w rozwiązywaniu ćwiczeń indywidualnych
w czasie lekcji
6
 dostosowywanie wymagań, trudności i tempa pracy do możliwości
uczniów
 praca w grupach lub parach „wg zasady uczeń słaby + uczeń zdolny”
 pochwały za przejaw aktywności ucznia słabego
 propozycja samodzielnego przygotowania fotografii z bieżących
działów tematycznych wraz z opisem i spekulacją tematyczną
 prowadzenie kroniki klasowej w języku obcym, uczniowie w grupach
przygotowują krótkie zapisy zdarzeń opatrzonych odpowiednią szatą
graficzną (każdy uczeń dopasowuje swój fragment wpisu do swoich
możliwości i może liczyć na pomoc i wskazówki innych uczniów oraz
nauczyciela)
 fakultety dla klas programowo najwyższych.
Poza zajęciami lekcyjnymi:
 zajęcia wyrównawcze dla uczniów klas pierwszych (w miarę potrzeb)
 udostępnianie i wskazywanie czasopism i literatury obcojęzycznej do
ćwiczenia czytania ze zrozumieniem
 udzielanie konsultacji indywidualnych
 udostępnianie dodatkowych zadań do utrwalenia słownictwa
i gramatyki
3. Matematyka i fizyka
W pracy z uczniem słabym nie powinno się jednoznacznie rozdzielać metod
pracy z uczniem na zajęciach przedmiotowych i poza nimi (oczywiście zdając
sobie sprawę ze specyfiki pracy na lekcji i pracy ucznia poza lekcją). Także
różnicowanie zadań domowych ma związek z dwoma wcześniejszymi
aspektami rozważanego problemu.
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 uczenie systematycznej pracy
 praca z podręcznikiem
 praca w grupie (z ciągłym monitorowaniem aktywności uczniów)
 nagradzanie i karanie (nie tylko za pomocą oceny)
 metody podpowiedzi (konkretyzacja zadania i jednoczesne rozwiązanie
podobnego problemu)
 różnicowanie prac i zadań
 wzbogacanie lekcji w odpowiednie pomoce dydaktyczne
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
 uczenie systematycznej pracy (zadania sprawdzone i ocenione)
 różnicowanie zadań domowych
7
 fakultety maturalne dla klas programowo najwyższych.
Sposoby różnicowania zadań domowych:
 uczeń może wybrać zadanie z kilku pozostałych zadanych
 uczeń nie musi rozwiązać zadania „do końca” ale powinien albo
przedstawić plan rozwiązania albo jednoznacznie nazwać problem,
którego nie potrafi rozwiązać.
4. Biologia i chemia
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 praca w grupach lub parach „wg zasady uczeń słaby + uczeń zdolny”
 monitorowanie indywidualnej pracy uczniów słabych w czasie lekcji
oraz pomoc w trudnościach (w trakcie uzupełniania ćwiczeń w zeszycie
ćwiczeń, samodzielnego pisania równań)
 różnicowanie zadań na kartkówkach i sprawdzianach
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
 indywidualne konsultacje poza zajęciami
Zadania domowe:
Zzróżnicowanie trudności zadań domowych.
5. Geografia
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 wolniejsze tempo pracy
 stopniowanie trudności
 odpytywanie z zadań niewymagających wyciągania wniosków
 pomoc przy odpowiedzi - zadawanie dodatkowych, pomocniczych
pytań
 wydłużanie czasu odpowiedzi, czasu na odczytanie informacji z mapy
 dostosowywanie wymagań do możliwości ucznia z uwzględnieniem
jego mocnych stron
 unikanie stawiania ocen negatywnych, zachęcanie do poprawy zadań,
aż do uzyskania sukcesu
 posługiwanie się rysunkami i schematami zjawisk i procesów zamiast
formy opisowej
 stwarzanie przyjaznej uczniowi atmosfery pracy na lekcjach
(akceptacja, cierpliwość, życzliwość)
 pochwały za każdy przejaw aktywności
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
8
 umożliwianie wykonywania zadań w domu, gdzie uczeń ma
zapewniony komfort pracy
 informowanie ucznia na lekcji, o czy będzie traktować temat
następnych zajęć tak, żeby mógł w domu przeczytać tekst
z podręcznika czy innego źródła i uczestniczyć potem aktywnie
w lekcji nie czując się gorszym
 udostępnianie materiałów pomocniczych do pracy w domu
Zadania domowe:
 umożliwianie wykonywania zadań i zagadnień, które ucznia interesują
i w takiej formie, aby mógł dowieść swoich umiejętności i wiedzy.
6. Informatyka, technologia informacyjna
 zajęcia pozalekcyjne
 indywidualna praca z uczniem
 dostosowanie tempa pracy i poziomu zadań do możliwości ucznia
 stopniowanie trudności
 praca w grupach (uczeń słaby + uczeń zdolny )
 dobór zadań adekwatnych do poziomu wiedzy ucznia słabego
 stosowanie
prezentacji
dotyczących
wybranych
zagadnień
sprawiających trudności
 możliwość opracowywania przez ucznia zadań i ćwiczeń mających na
celu zaprezentowanie własnej wiedzy i zdolności
7. Wychowanie fizyczne
Metody w czasie zajęć lekcyjnych:
 metoda syntetyczna (nauczanie ćwiczenia w całości, nie naruszając
schematu ruchu – stosowana przy nauczaniu form ruchu : skoku, biegu,
rzutu)
 metoda analityczna (nauczanie ćwiczenia częściami - w przypadku
ćwiczeń złożonych – dążenie do ułatwienia skomplikowanych ćwiczeń,
przez rozbicie ich na proste składowe elementy, a następnie łączenie
w całość)
 metoda kombinowana (połączenie wyżej wymienionych metod) –
łatwych czynności uczeń uczy się w całości, trudne natomiast rozbijane
są na prostsze elementy.
Dla każdego ucznia, który wykazuje problemy z opanowaniem
pewnych form ruchowych istnieje możliwość skorzystania z zajęć
9
pozalekcyjnych, podczas których przy pomocy nauczyciela może
doskonalić to, z czym ma kłopot na lekcji wychowania fizycznego.
8. Historia i wiedza o społeczeństwie
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 Pomoc podczas odpowiedzi ustnych, poprzez zadawanie dodatkowych,
pomocniczych pytań,
 Dostosowanie tempa pracy do możliwości ucznia,
 Wydłużenie czasu odpowiedzi,
 Stworzenie przyjaznej atmosfery pracy na lekcjach
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
 Udostępnianie materiałów pomocniczych do pracy w domu,
 Umożliwianie wykonania zadań w domu
Zadania domowe:
 Umożliwienie wykonania zadań z tematyki interesującej ucznia,
 Zadania dodatkowe z tematyki podejmowanej na lekcjach, w celu
dokładniejszego opanowania materiału.
III. Praca z uczniem słabym w ramach przedmiotów artystycznych
1. Historia sztuki
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 większa częstotliwość sprawdzania zadań domowych, odpowiedzi
ustnych
 zróżnicowanie trudności zadań i pytań na sprawdzianach
 pytania sprawdzające rozumienie tematu podczas wykładu lub
podsumowania lekcji
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
 dodatkowe zadania domowe – łatwiejsze tematy
 dążenie do opanowania podstawy programowej – możliwość wyboru
łatwiejszego tematu
 uzupełnianie wiadomości na kole historii sztuki
Zadania domowe:
10
Zadania dla uczniów słabszych odnoszą się do podstawowych treści nauczania
(dla uczniów zdolnych – treści ponadprogramowe).
W celu uzupełnienia zaległości polecana jest uczniom przystępna w formie
i treści literatura do samodzielnej pracy w domu.
2. Rysunek i malarstwo
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 podstawowym elementem edukacji ucznia słabego jest utrzymanie
stałego rozwoju artystyczno - poznawczego w zakresie sztuki,
a szczególności rysunku i malarstwa,
 metodyka i dydaktyka w rozwoju artystyczno - poznawczym ucznia
słabego musi być dostosowana do możliwości intelektualnych
i zdolności ucznia.
 zindywidualizowany dobór środków dydaktycznych: indywidualny
dobór zadań domowych, indywidualne dostosowanie wymagań
w pracy na lekcji,
 zindywidualizowany dobór środków opiekuńczo-wychowawczych:
przyjęcie zasady, że uczeń powinien pracować więcej, nigdy mniej
aniżeli uczniowie zdolni, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa
(korekta indywidualna orz grupowa nie powinna być bardziej lub
mniej krytyczna w ujęciu poza dydaktycznym)
 koło rysunku i malarstwa
3. Rzeźba
Metody pracy w czasie zajęć lekcyjnych:
 zróżnicowanie tematyczne prac
 częste ocenianie podczas zespołowego przeglądu pracy i omawianie
wyników
 dostosowanie oceny do indywidualnego rozwoju emocjonalnego oraz
umiejętności manualnych
 rozmowa indywidualna, korekta pracy
 przedstawienie tematu pracy w sposób przystępny z omówieniem
szczegółów i udzieleniem wskazówek
 określenie granic strefy poszukiwań w relacji do indywidualnych
możliwości ucznia
 omawianie pozytywnych elementów realizowanego ćwiczenia
 prezentacja przykładów uznanych mistrzów oraz realizacji szkolnych
prac, sięganie do bogatych zbiorów biblioteki szkolnej dotyczących
sztuki
11
Metody pracy poza zajęciami lekcyjnymi:
 rozmowa motywująca
 zachęcanie do uczestnictwa w zajęciach koła rzeźby
 umożliwienie realizacji ćwiczenia podczas lekcji innych grup
 system indywidualnego toku pracy przez realizację ćwiczeń
wspomagających – dodatkowych realizowanych w domu
 w celu uzupełnienia i zredukowania zaległości możliwe jest
wydłużenie czasu realizacji ćwiczenia
4.Podstawy projektowania
Do zasadniczych metod pracy z uczniem słabym zalicza się wszelkiego rodzaju
metody aktywizujące pracę ucznia na lekcji.
Metody aktywizujące rozumiane są, jako wskazówki, sposoby działania, które
pomogą uczniom:
 pogłębić zainteresowanie wspólną sprawą, tematem,
 przyswoić bez trudu nową wiedzę,
 rozwinąć własne pomysły i idee,
 podjąć działania na rzecz własnej szkoły.
Do metod pracy z uczniem słabym zalicza się takie metody jak:
 burza mózgów
 argumenty za i przeciw
 haki pamięciowe
 mapa skojarze
 rozmowa dydaktycza
 rozwiązywanie problemów.
Przedmiot podstaw projektowania obejmuje w głównej mierze ćwiczenia,
podczas których uczeń musi narysować, zaprojektować rzecz, wykreować układ
o określonym nastroju, odnosi się więc w głównej mierze do predyspozycji
manualnych ucznia, z którymi często połączona jest pomysłowość i wyobraźnia.
Na zajęciach z podstaw projektowania uczeń słaby jest przede wszystkim
zachęcany do pracy, pomoc nauczyciela opiera się często na przedstawianiu
gotowych przykładów prac, pomysłów do narysowania, zaprojektowania.
W związku z tym, iż praca ucznia w ramach przedmiotu odnosi się w znacznej
mierze do wyobraźni ucznia, często stosowanymi metodami aktywizującymi
ucznia słabego są więc burza mózgów, haki pamięciowe, mapa skojarzeń,
rozwiązywanie problemów.
12
Poza zajęciami lekcyjnymi uczniowie zachęcani są do samodzielnej pracy
w domu przez pracę nad zadaniem domowym, z którego otrzymać mogą
dodatkową ocenę i tym sposobem poprawić rezultat z lekcji. Uczeń słaby
motywowany jest często do pracy możliwością uzyskania lepszej oceny. Metoda
ta ma na celu dbałość o rozwój umiejętności manualnych i intelektualnych
ucznia. Uczeń słaby może rozwijać swoje umiejętno ścina kle architektury.
W stosunku do ucznia słabego nie stosuje się różnicowania trudności zadania
domowego. Uczeń słaby powinien przy odpowiednim nakładzie czasu poradzić
sobie z zagadnieniami projektowymi prawie jak uczeń zdolny. Pracując
z uczniem słabym, jak i uczniem zdolnym istotne jest nastawienie do
przedmiotu oraz pracowitość.
4. Zajęcia praktyczne (reklama wizualna, snycerstwo, metaloplastyka)
Metaloplastyka:
Praca z uczniem słabym wymaga zdwojonej uwagi prowadzących zajęcia
z metaloplastyki, gdyż istotną rzeczą jest by potrafić pomimo pierwszych
niepowodzeń ucznia w czasie zajęć zachęcać go do dalszej pracy przez pomoc
nauczycielską, która wyraża się w praktycznym pokazie obróbki danego
ćwiczenia oraz częstej korekcie indywidualnej w trakcie zajęć.
Poza zajęciami dla uczniów słabych w ramach pomocy i nadrobienia
zaległości manualnych i technologicznych, prowadzone jest kółko
metaloplastyki, na którym uczeń pod opieką nauczyciela może realizować prace
zaległe.
Reklama wizualna:
 zwiększenie uwagi na pracę ucznia słabego, częstsze i bardziej
analityczne, szczegółowe korekty przy wykonywanych projektach,
 naprowadzanie na rozwiązanie zagadnienia plastycznego przez
podanie przykładów, prezentacje wyróżniających się prac oraz
pokazywanie sposobów realizacji projektu,
 dopingowanie ucznia do pracy, w przypadku ucznia słabego
plastycznie lecz pracowitego docenianie jego wkładu pracy
i podkreślanie tego faktu na forum grupy,
 podczas przygotowywania pracy dyplomowej: ograniczanie zakresu
opracowania temat pracy dyplomowej oraz wyznaczanie tematu
o mniejszym stopniu trudności.
13
5. Fotografia
Na lekcjach fotografii rzadko spotyka się uczniów, którzy nie byliby
zainteresowani rejestrowaniem i przetwarzaniem rzeczywistości. Problemy
z zaliczeniem przedmiotu mają uczniowie o niskiej frekwencji na zajęciach.
W takim przypadku praca z uczniem problematycznym (słabym) realizowana
jest w następujących formach:
 Rozmowy z uczniem słabym w obecności grupy oraz rozmowy
indywidualne o sposobach nadrobienia zaległego materiału
 Wyznaczenie uczniów do pomocy w czasie ćwiczeń praktycznych
i próba realizacji zadań,
 Prezentacja literatury z zakresu omawianego materiału,
 Propozycja zaczerpnięcia informacji w zbiorach biblioteki szkolnej,
 Próba prezentacji prac uczniów słabych w grupie ćwiczeniowej, na
forum klasy i omówienie pracy,
 Indywidualna praca z uczniem słabym po zajęciach lekcyjnych,
 Próba zainteresowania ucznia słabego wystawami fotograficznymi
na terenie miasta,
 Zachęta do udziału w konkursach fotograficznych,
 Naprowadzenie ucznia słabego na tematykę przyszłych prac
fotograficznych związanych z miejscem i środowiskiem, w którym
mieszka (rodzina, ulica, osiedle, wieś, miasto, region),
 Szukanie w pracach fotograficznych ucznia słabego pozytywnych
elementów i eksponowanie ich, jako mobilizacja do pracy nad
warsztatem fotograficznym,
 Rozwijanie umiejętności na kole fotografii.
IV Działania biblioteki szkolnej skierowane na pomoc uczniom słabym
Opiekun biblioteki szkolnej proponuje w oparciu o swoją wiedzę oraz
księgozbiór następujące formy pracy z uczniem słabym:
a) pomoc w wyszukiwaniu informacji na określony temat
b) instrukcje i wskazówki odnośnie sposobów pracy ze słownikiem,
encyklopedią, leksykonem – wyszukiwanie pojęć i zagadnień
c) wskazywanie możliwości wyszukiwania informacji ze spisów treści,
indeksów, bibliografii
d) prezentacja sposobów czytania ze zrozumieniem przez śledzenie lub
wykonywanie ilustracji do książki, wiersza, tekstu
e) pomoc przy odrabianiu pracy domowej
14
f) wyszukiwanie materiałów do inspiracji twórczej, do rozwiązań
kompozycyjnych na zajęcia artystyczno - zawodowe
g) organizowanie pomocy koleżeńskiej w czasie zajęć wychowania
fizycznego (dla osób zwolnionych z lekcji wf)
h) przygotowywanie warsztatu pracy dla osób, które nie uczestniczą
w lekcjach religii
i) prezentacja filmów edukacyjnych w czytelni – pomoc przy pisaniu
recenzji
j) organizacja pracy świetlicy dla uczniów klas gimnazjalnych oczekujących
na zajęcia lub na przyjazd rodziców – pomoc przy odrabianiu zadań
domowych.
V Praca internatu nad niwelowaniem niepowodzeń szkolnych
a) Indywidualizacja procesu nauczania stymulująca rozwój uczniów:
 Przeprowadzenie rozmów, ankiet, testów diagnozujących
 Dostosowanie sposobu i tempa pracy na nauce własnej do
indywidualnych potrzeb uczniów
 Konsultacje przedmiotowe i zajęcia wyrównawcze
 Organizowanie pozalekcyjnej pomocy koleżeńskiej
 Systematyczna kontrola postępów w nauce (przegląd dzienników,
zeszytów, sprawdzanie obecności na nauce własnej )
b) Rozwijanie zainteresowań i motywacji do pracy
 Organizowanie zajęć pozalekcyjnych
 Zachęcanie uczniów do opracowania materiału z podręcznika
i referowania go na zajęciach
 Praca w grupach z udziałem uczniów „słabych”
 Częste rozmowy mobilizujące do nauki
 Udzielanie praktycznych porad nt. efektywnego uczenia się
i zapamiętywania
 Wskazywanie możliwości korzystania z odpowiednich stron
w internecie
c) Kształtowanie osobowości i pobudzanie wiary w siebie
 Rozpoznanie sytuacji rodzinnej i materialnej ucznia
 Współpraca z pedagogiem szkolnym i rodzicami
 Pedagogizacja rodziców
 Praca w grupach z udziałem uczniów słabych ułatwiająca
otrzymanie pozytywnych ocen i odniesienie sukcesu
 Zachęcanie uczniów do aktywności pozalekcyjnej np. udział
w akademiach, imprezach w internacie, organizacja wycieczek,
dające mu szansę przeżycia sukcesu
 Rozmowy indywidualne na tematy osobiste, wzmacniające
poczucie własnej wartości
15
VI Pedagog Szkolny
Praca pedagoga z uczniem słabym ma dwa kierunki:
- Diagnoza przyczyn niepowodzeń szkolnych ucznia, która opiera się na
wywiadach o uczniu z nauczycielami, rozmowy diagnozujące z uczniami i jego
rodzicami. Na tym etapie pomocy uczniom słabym pedagog może podejmować
konsultacje ze specjalistami, oraz kierować ucznia pełnoletniego, lub rodziców
ucznia niepełnoletniego do odpowiedniej poradni.
- Praca wyrównawcza polega na realizacji zaleceń poradni specjalistycznych
lub na poszukiwaniu optymalnych metod nauki dla danego ucznia – poprzez
indywidualne rozmowy z uczniem słabym, udzielanie wskazówek jego
rodzicom oraz konsultowanie oddziaływań dydaktycznych z nauczycielami.
VII Współpraca z rodzicami
 Spotkania z rodzicami
 Dyżury wychowawców
 Konsultacje z nauczycielami przedmiotów
i artystycznych
 Porady pedagoga szkolnego dla rodziców
 Pedagogizacja rodziców
16
ogólnokształcących