ZAKRES DAT I WYDARZEŃ NA KONKURS HISTORYCZNY DLA

ZAKRES DAT I WYDARZEŃ NA KONKURS HISTORYCZNY DLA KLAS
TRZECICH NA TEMAT: „UMIEM HISTORIĘ NA SZÓSTKĘ”
4 mln lat temu – pojawienie się człowieka pierwotnego,
3tys. lat temu – zjednoczenie Dolnego i Górnego Egiptu,
776 r.p.n.e – pierwsze igrzyska olimpijskie,
508r.p.n.e – początek demokracji w Atenach,
338r.p.n.e – bitwa pod Cheroneą,
534r.p.ne – początek teatru antycznego,
753r.p.ne – założenie Rzymu,
395r. – podział cesarstw rzymskiego na zachodniorzymskie i wschodniorzymskie,
476r .– upadek cesarstwa zachodniorzymskiego ,
313r. – ogłoszenie edyktu mediolańskiego,
392r. – ogłoszenie religii chrześcijańskiej jako religii panującej w cesarstwie rzymskim,
843r. – traktat w Verdun i podział państwa Franków,
1054r. – wielka schizma wschodnia i podział chrześcijaństwa,
1075r .– początek sporu o inwestyturę,
966r. – chrzest Polski,
972r. – zwycięstwo Mieszka I pod Cedynią,
1000 r. – zjazd gnieźnieński ,
1025r. – koronacja Bolesława Chrobrego,
1122r. – konkordat w Wormacji,
1138r. – testament Bolesława Krzywoustego i początek rozbicia dzielnicowego,
1226r. – sprowadzenie Krzyżaków do Polski,
1320r. – koronacja Władysława Łokietka i zjednoczenie Polski po rozbiciu dzielnicowym,
1331r. – bitwa pod Płowcami z Krzyżakami,
1364r. – założenie Akademii Krakowskiej przez Kazimierza Wielkiego,
1385r. – unia polsko- litewska w Krewie,
15 lipca 1410r. – bitwa pod Grunwaldem ,
1411r. – I pokój w Toruniu,
1413r. – unia w Horodle,
1414-1418 – sobór w Konstancji,
1444r. – bitwa pod Warną,
1454- 1466 – wojna trzynastoletnia z Krzyżakami ,
1466r. – II pokój w Toruniu,
1337r. – początek wojny stuletniej ,
1388 - przywilej piotrkowski
Władysław Jagiełło - król musiał wykupić szlachcica do niewoli, jeśli ten dostał się do
niej poza granicami kraju; wypłata żołdu w wysokości 3 grzywny od kopii podczas
wyprawy zagranicznej; niepowierzanie zamków osobom obcej narodowości
1422 - przywilej czerwiński
Władysław Jagiełło - zakaz łączenia stanowiska sędziego ziemskiego i starosty w
jednym ręku; nietykalność majątkowa bez wyroku sądowego; sądy miały sądzić
według prawa pisanego; król musiał uzyskać zgodę rady królewskiej na bicie monety
1423 - statut warcki
Władysław Jagiełło - szlachta mogła wykupić majątki sołtysów "krnąbnych i
nieużytecznych" i sama wyceniała wartość sołectw; ograniczenie wychodźstwa
chłopów ze wsi; taksy wojewodzińskie - wojewodowie ustalali ceny maksymalne na
produkty rzemieślnicze w miastach
1430, 1433 - przywilej jedlneńsko-krakowski
Władysław Jagiełło - nietykalność osobista i majątkowa szlachty (Neminem
captivabimus nisi iure victum - "nikogo nie będziemy więzić bez wyroku sądowgo");
tylko szlachcic mógł zostać dostojnikiem kościelnym
1454 - przywileje cerekwicko-nieszawskie
Kazimierz Jagiellończyk - potwierdzenie dotychczasowych praw dla szlachty; król nie
mógł wydać nowych praw, nakładać nowego podatku i zwoływać pospolitego
ruszenia bez zgody sejmików ziemskich; przywilej stał się podstawą polskiego
parlamentaryzmu
1456 - przywilej korczyński
Kazimierz Jagiellończyk - gwarantował, że w sprawach dotyczących losów danej
ziemi zawsze o zdanie będą pytani jej dygnitarze
1496 - statuty piotrkowskie
Jan Olbracht - ograniczenie wychodźstwa chłopów ze wsi (tylko jeden chłop w roku
mógł opuścić wieś, tylko jeden przedstawiciel rodziny chłopskiej mógł zmienić zawód
i iść do miasta; jeśli był to jedynak, nie mógł opuścić wsi); zwolnienie szlachty z opłat
celnych na towary własne i sól; zakaz kupowania ziemi przez mieszczan;
wprowadzenie taks wojewodzińskich na towary miejskie
1505 - konstytucja "Nihil novi"
anulowanie przywilejów Senatu z 1501; nowe prawa i podatki mogą być stanowione
tylko za zgodą Sejmu i Senatu
1520 - sejm w Toruniu i Bydgoszczy
ustalono wymiar obowiązkowej pańszczyzny w wysokości minimum jednego dnia z
łanu w tygodniu; swoboda żeglugi po Wiśle dla szlachty; ograniczenie praw sądów
miejskich w razie, gdy sprawcą przestępstwa popełnionego w mieście był szlachcic
1573 - artykuły henrykowskie
Henryk Walezy - w 21 artykułach zagwarantowanao "złotą wolność" szlachecką i
tolerancję religijną; wolna elekcja; władza ustawodawcza sprowadzona do
dwuizbowego sejmu zwoływanego co 2 lata na 6 tygodni (sprawy podatków, cła,
pospolitego ruszenia); kontrola senatu nad polityką zagraniczną; 16 senatorów
rezydentów miało kontrolować działalność króla; prawo szlachty do rokoszu jeżeli
król złamie prawo
1578
oddanie szlachcie sądownictwa apelacyjnego w ręce Trybunałów Koronnego i
Litewskiego (1581) przez Stefana Batorego zakończyło proces kształtowania się
przywilejów szlacheckich
1453r. – koniec wojny stuletniej,
1453r. – zdobycie Konstantynopola przez Turków i upadek cesarstwa wschodniorzymskiego,
1492r. – odkrycie Ameryki przez Krzysztofa Kolumba,
1522r. – wyprawa Magellana dookoła świata,
1517r. – ogłoszenie 95 tez przez Marcina Lutra w Wittenberdze i początek reformacji w
Europie,
1445r. – wynalezienie druku przez Jana Gutenberga,
1525r. – hołd pruski,
1569r. – unia lubelska Polski z Litwą,
1605r. – bitwa pod Kircholmem ze Szwecją,
1618r. – początek wojny trzydziestoletniej,
1655-1660 – potop szwedzki,
1660 r. – pokój w Oliwie kończący wojnę ze Szwecją,
1648r. – początek powstania kozackiego na Ukrainie,
1673r. – bitwa pod Chocimiem,
1772r. – I rozbiór Polski,
1793r. – II rozbiór Polski,
1792r. – konfederacja targowicka,
1795r. – III rozbiór Polski,
1794r. – wybuch powstania kościuszkowskiego,
1756-1763 – wojna siedmioletnia,
1764r. – elekcja Stanisława Augusta Poniatowskiego,
1792r. – ustanowienie orderu Virtuti Militari,
1788-1792- obrady Sejmu Wielkiego,
3 maj 1791r. – uchwalenie Konstytucji 3 maja,
1776r. – uchwalenie Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych,
1787r.- uchwalenie konstytucji USA – pierwszej konstytucji na świecie,
1789r. – początek wielkiej rewolucji francuskiej,
1792r. – ogłoszenie Francji republiką,
1804r. – koronacja Napoleona jako cesarza,
1807r. – utworzenie Księstwa Warszawskiego,
1848-1849- Wiosna Ludów w Europie,
1830-1831- powstanie listopadowe,
1815r. – powstanie Świętego Przymierza, Kongres Wiedeński,
1846r. – powstanie krakowskie,
1863-1864 – powstanie styczniowe,
1861-1865- wojna secesyjna w USA,
1882r. – powstanie Trójprzymierza,
1896r. – pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie,
1901r. – strajk szkolny dzieci we Wrześni,
1905r. – rewolucja w Rosji
1907r. – powstanie Trójporozumienia,
28.06.1914r. – zamach w Sarajewie i początek I wojny światowej,
11.11.1918r. – koniec I wojny światowej,
1917r. – rewolucja październikowa w Rosji,
1919r. – podpisanie traktatu wersalskiego,
Podział dziejów na epoki:
I.
II.
III.
IV.
V.
Prahistoria ( epoka kamienna, epoka brązu, epoka żelaza),
Starożytność – ok. 4tys. r.p.n.e – 476r.( upadek cesarstwa zachodniorzymskiego)
Średniowiecze – 476r. – 1492r. ( odkrycie Ameryki przez K. Kolumba)
Nowożytność- 1492r. – 1914r. ( wybuch I wojny światowej)
Współczesność – 1914r. – do dziś