Tytuł: „Historia pieniądza – od barteru do karty płatniczej”

Tytuł: „Historia pieniądza
Grupa wiekowa: gimnazjum
Ścieżka: bankowość
– od barteru do karty płatniczej”
Inspiracje:
Możesz poszerzyć wiedzę i doświadczenia uczniów zabierając klasę na warsztaty edukacyjne w Centrum Pieniądza
NBP w Warszawie.
Cel zajęć:
uczeń potrafi- przedstawić na przykładach funkcje i formy pieniądza w gospodarce rynkowej oraz wyjaśnić, czym zajmują się: bank centralny, banki komercyjne.
Pojęcia kluczowe:
• pieniądz
• barter
• gospodarka rynkowa
• bank centralny
• banki komercyjne
Metody pracy:
• rozmowa kierowana
• praca grupowa
• prezentacja
• burza mózgów
Przebieg zajęć:
1. WPROWADZENIE: 2 min.
Trudno byłoby utrzymać pieniądz przez wieki w niezmiennym kształcie, ale taka jest jego natura. Prehistoryczni
ludzie, którzy jako pierwsi zaczęli używać pieniędzy, nie zaakceptowaliby tego, co my dzisiaj np. plastikowej karty
płatniczej. My zaś prawdopodobnie nie użylibyśmy do płacenia dawnych rodzajów waluty np. chińskich muszli.
Podczas dzisiejszej lekcji dowiecie się, jak powstał pieniądz i jak się zmieniał, a także jaki może być w przyszłości
jego nowy kształt. Cofnijmy się o sześć tysięcy lat temu, aby zrozumieć jak, to wszystko się zaczęło.
2. MINI WYKŁAD Z PREZENTACJĄ: 5 min.
Historia rozwoju pieniądza cz. 1 (animacja z serwisu www.finansiaki.pl) – nauczyciel omawia najważniejsze etapy
rozwoju pieniądza przed powstaniem monet i banknotów:
1.
Barter – wymiana bezgotówkowa.
a.
Zagadka 1: Jak starożytni ludzie płacili jajkami za np. krowę, albo kurami za stół stolarzowi, który nie je mięsa?
2.
Wymiana pośrednia – środki płatnicze (sól, tytoń, żelazne motyki, muszelki, futra, miód, lniane chusty, owoce avocado).
a.
Pojawiły się środki wymiany, które każdy chciał nabywać, a jednocześnie były to najłatwiej zby
walne towary.
b.
Zagadka 2: Hoduję krowy i chcę kilka jajek, ale nie opłaca mi się wymiana 10 jajek za całą kro
wę. Idę do kogoś, kto ma coś, co mogę wymienić na jajka. Podzielność pieniądza:
10 jajek = avocado
Avocado = 2 kg soli
10 kg soli = krowa
Pieniądz ważony (kawałki metali i kruszców)
Pieniądz odliczany (sztabki złota)
3. ROZMOWA: 2 min.
W czasie prezentacji nauczyciel pyta uczniów: dlaczego ludzie się wymieniają?
Arystoteles stwierdził, że wymieniając się, wymieniają rzeczy równe sobie. Jednak późniejsze rozumienie „wymiany dóbr” prowadzi do tezy, że ludzie się wymieniają, dlatego że różnie wartościują rzeczy, np. jestem szewcem,
robię buty i kiedy przychodzę do stolarza po to, by zamienić te buty na stół, którego potrzebuję, to robię to dlatego, że w danym momencie oceniam wartość butów niżej niż wartość stołu. A stolarz dokładnie odwrotnie – jemu
bardziej zależy na butach niż na stole.
Wymiana dóbr jest zawsze zamknięta w czasie i przestrzeni i dokonuje się w danej chwili.
4. BURZA MÓZGÓW: 5 min.
Podziel uczniów na 5-6 osobowe grupy i poproś by spisali na arkuszu papieru wszystkie funkcje i cechy pieniądza, jakie przyjadą im na myśl. Po pracy w grupie uczniowie prezentują na forum swoje pomysły. Nauczyciel
omawia funkcje, które nie pojawiły się w grupach.
SLAJD – podsumowanie funkcji i cech pieniądza:
Środek wymiany i płatności
Miernik wartości
Wytrzymały
Zamienny
Przenośny
Podzielny
Przechowuje wartość w długim okresie czasu
5. PRACA W PARACH: 2 min.
Poproś uczniów, by do każdego z rodzajów pieniądza dotąd omawianych dopisali adekwatne cechy i funkcje. Poproś ich by zastanowili się, który z rodzajów późniejszych pieniędzy zaczął spełniać wszystkie te cechy i funkcje
jednocześnie.
MINI WYKŁAD: 10 min.
Historia rozwoju pieniądza cz. 2 (ikonografika) – nauczyciel omawia dalsze najważniejsze etapy rozwoju pieniądza:
1.
Metale nieszlachetne.
2.
Sztabki złota.
3.
Monety z Lidii – 640 r. p.n.e.
4.
Składowanie monet u jubilerów – kwit na posiadanie danej ilości monet (początki bankowości).
5.
Banknoty – emisja, bank centralny
6.
Pieniądz bezgotówkowy – czeki, przelewy, karty płatnicze, płatnicze karty elektroniczne – banki komercyjne.
7.
Rodzaje i rola banków.
6. PRACA W GRUPIE: 10 min.
Uczniowie zostają podzieleni na kilka grup i otrzymują następujące zadania:
Zaprezentować w formie plakatu, komiksu:
- historię pieniądza (od barteru do pieniądza elektronicznego),
- rodzaje pieniądza
- rola i zadania banków
7. PODSUMOWANIE: 5 min.
Zaproś zespoły, by zaprezentowały wynik swojej pracy.
8. ZAKOŃCZENIE: 3 min.
W oparciu o ikonografiki i slajdy powtórz historię pieniądza oraz rodzaje i rolę banków.