Unia Europejska 12.02.2016 do druku.2016 do

Spis treści
Biogramy autorów ................................................................................... 7
Wykaz skrótów ....................................................................................... 11
Wstęp ....................................................................................................... 13
Dagmara Kornobis-Romanowska
Prawa podstawowe w orzecznictwie TSUE jako czynnik
konstytucjonalizacji czy umiędzynarodowienia prawa UE? .......... 15
1. Wprowadzenie .............................................................................. 15
2. Konstytucjonalizacja i umiędzynarodowienie
praw podstawowych w UE – zakres i skutki ............................... 17
3. Badanie zgodności aktów prawa UE z prawami podstawowymi
jako wyraz autonomii walidacyjnej .............................................. 22
4. Obowiązywanie praw podstawowych
wobec państw członkowskich ...................................................... 25
4.1. W zakresie stosowania prawa UE ...................................... 25
4.2. Poza zakresem prawa UE ................................................... 30
5. Przystąpienie UE do EKPC
– fiasko umiędzynarodowienia? ................................................... 33
6. Wnioski ......................................................................................... 39
Marek Maciejewski
Geneza oraz początki koncepcji i regulacji
praw podstawowych .............................................................................. 43
1. Wprowadzenie .............................................................................. 43
2. Pierwotne koncepcje praw człowieka w filozofii i prawie ......... 45
3. Liberalne koncepcje praw człowieka .......................................... 50
4. Prawa człowieka w normach prawa stanowionego ..................... 61
5. Od doktryny liberalnej do ideologii indywidualistycznej .......... 72
3
Unia Europejska w roli gwaranta i promotora praw podstawowych
Robert Grzeszczak
Zupełny i efektywny system ochrony praw podstawowych
w Unii Europejskiej ............................................................................... 77
1 Uwagi wprowadzające ................................................................... 78
2. Pluralizm wartości i pluralizm
źródeł ochrony praw człowieka .................................................. 80
3. Koncepcja ochrony praw podstawowych
w Unii Europejskiej – wprowadzenie do problematyki ............. 82
4. Strukturalna niespójność: zagrożenie konfliktami
proceduralnymi i prawnomaterialnymi ....................................... 85
5. Traktatowy wymóg przystąpienia Unii
do Konwencji i ochrona autonomii jej prawa ............................. 90
6. Trzecia płaszczyzna – standard krajowy ...................................... 97
Podsumowanie ................................................................................... 99
Aleksander Cieśliński
Status wolności gospodarczej w systemie
Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ................................ 103
1. Ogólne rozumienie wolności gospodarczej .............................. 103
2. Charakterystyka właściwych postanowień
Karty praw podstawowych ......................................................... 106
2.1 Rola artykułu 15 ................................................................... 107
2.2 Artykuł 16 i problem jego ogólnego brzmienia ................. 113
2.3 Wyzwanie określenia wzajemnych
relacji artykułów 15 i 16 ........................................................117
3. Wolność gospodarcza w aktualnym orzecznictwie .................. 124
3.1 Ograniczone znaczenie artykułu 15 ................................... 124
3.2 Zakres zastosowania artykułu 16 ....................................... 126
3.2.1 Bezpośrednia kontrola działań
instytucji unijnych .................................................. 127
3.2.2 Kontrola środków krajowych ................................ 129
3.3 Zagadnienie powiązania ochrony wolności
gospodarczej i własności ..................................................... 133
3.4 Szczególny przypadek spraw z zakresu
rynku wewnętrznego .......................................................... 136
4
Spis treści
Krystyna Kowalik-Bańczyk
Prawo do dobrej administracji z Karty praw podstawowych
UE w postępowaniach krajowych ..................................................... 143
1. Prawo do dobrej administracji .................................................... 145
2. Zakres podmiotowy stosowania art. 41 KPP ............................. 152
2.1. Podmioty uprawnione ....................................................... 153
2.2. Podmioty związane art. 41 KPP ....................................... 154
3. Praktyka sięgania po art. 41 KPP przez sądy polskie ................ 157
3.1. Zasada państwa prawa ........................................................ 158
3.2. Obowiązek działania w rozsądnym terminie ................... 159
3.3. Technika powoływania art. 41
przez polskie sądy administracyjne ................................. 160
4. Podsumowanie ............................................................................. 161
Monika Szwarc
Stosowanie Karty praw podstawowych w dziedzinie
prawa karnego Unii Europejskiej ..................................................... 165
1. Wprowadzenie ............................................................................. 165
2. Stosowanie Karty praw podstawowych w kontekście
wymierzania przez państwa członkowskie sankcji (karnych)
– za naruszenia prawa Unii Europejskiej ................................... 170
3. Stosowanie Karty w kontekście wymierzania przez państwa
członkowskie sankcji (karnych) – w ramach korzystania
z wyjątków od swobód rynku wewnętrznego ............................ 176
4. Obowiązki sądu krajowego w przypadku związania państwa
członkowskiego Kartą praw podstawowych ............................ 180
Zakończenie ...................................................................................... 185
Agnieszka Grzelak
Ochrona danych osobowych ofiar przestępstw
w prawie Unii Europejskiej ................................................................ 187
1. Wprowadzenie ............................................................................. 187
2. Pojęcie „ofiary przestępstwa” oraz potrzeba
ochrony jej danych osobowych .................................................. 190
3. Obowiązujące normy prawa UE dotyczące
ochrony danych osobowych ofiar przestępstw ......................... 197
5
Unia Europejska w roli gwaranta i promotora praw podstawowych
4. Propozycje zmian w zakresie ochrony
danych osobowych ofiar przestępstw ........................................ 203
5. Wnioski ....................................................................................... 206
Sylwia Majkowska-Szulc
Egzekwowanie prawa do prywatności w stosunku
do operatorów wyszukiwarek internetowych po wyroku Trybunału
Sprawiedliwości w sprawie Google Spain SL ................................. 209
1. Wprowadzenie ............................................................................ 209
2. Status prawny operatorów wyszukiwarek internetowych
w kontekście ochrony danych osobowych ................................ 210
3. Prawo do informacji publicznej a prawo do prywatności
i prawo do ochrony danych osobowych ..................................... 218
4. Nowa polityka prywatności Google Inc.
po wyroku Trybunału Sprawiedliwości ...................................... 221
5. Rozwój gospodarki cyfrowej
przy poszanowaniu praw podstawowych ................................... 222
6. Podsumowanie ............................................................................. 225
Olga Śniadach, Monika Adamczak-Retecka
Prawo do wody jako element prawa do środowiska? Rozważania na
gruncie art. 37 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ..... 227
1. Prawo do środowiska – wprowadzenie ...................................... 227
2. Uprawnienia proceduralne związane z ochroną środowiska ... 229
3. Ochrona środowiska w prawie unijnym .................................... 230
4. Zrównoważony rozwój
– fundament dla ochrony środowiska ........................................ 234
5. Prawo do środowiska jako prawo człowieka .............................. 235
6. Prawo do wody – element prawa do środowiska ....................... 236
7. Prawo do wody jako prawo człowieka ........................................ 238
8. Podstawy prawne uznania prawa
do wody jako prawa człowieka ...................................................240
9. Wnioski końcowe ....................................................................... 242
Bibliografia ............................................................................................ 245
6