Dziejsza Francja - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

Francuskojęzyczne kraje
Europy
10. seminarium
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
12 stycznia 2011 roku
[email protected]
Temat: Kto kim rządzi w Luksemburgu?
Zaproszony gość:
- Patrick Hemmer, radca Ambasady Wielkiego Księstwa
Luksemburga w Polsce
SŁOWNICZEK PRZETRWANIA
Le luxembourgeois [le luksemburżła] – język luksemburski, po luksembursku
lëtzebuergesch. Jest to język germański. Od 1984 roku jest obok francuskiego i niemieckiego
językiem urzędowym Luksemburga. Używa się go głównie w mowie, bo to jak stwierdza ustawa
z 1984 roku to tzw. język narodowy. W przypadku wypowiedzi pisemnych częściej są używane
dwa pozostałe języki. Francuski jest poza tym językiem prawodawstwa. W administracji
posługiwać się można wszystkim 3 językami. Znajomość dwóch popularnych europejskich
języków jest dla Luksemburczyków dużym ułatwieniem, umożliwia np. bezproblemowe
studiowanie we Francji lub Niemczech.
La sidérurgie [la siderurżi] – przemysł metalurgiczny. Historia metalurgii w Luksemburgu
sięga połowy XIX wieku. W kraju tym znajdują się bowiem złoża rud żelaza. Stopniowo rozwijają
się kombinaty, które nie tylko wydobywają rudy, ale i zajmują się ich przetwarzaniem (produkcja
stali). Przemysł ten był motorem gospodarki w okresie powojennym. W 1974 roku fabryki
i kopalnie tego sektora zatrudniały 25 000 osób, czyli dawały 16% miejsc pracy w całym kraju.
Popyt na siłę roboczą zaspokajany był przy użyciu imigrantów. Aktualnie metalurgia
luksemburska jest częścią światowego potentata ArcelorMittal, który ma w Luksemburgu
siedzibę. Metalurgia nadal daje w Luksemburgu pracę 6 000 osobom.
Le paradis fiscal [le paradi fiskal] – raj podatkowy. Obszar, gdzie, w porównaniu do innych
terytoriów, opodatkowanie jest niższe. Atrakcyjność podatkowa danego obszaru powoduje, że
rejestruje się tam wiele firm. Według kryteriów OECD, do rajów podatkowych zaliczają się
miejsca, gdzie podatki nie istnieją lub są nieznaczące, system podatkowy jest nieprzejrzysty, nie
wymienia się informacji podatkowych z innymi krajami. W 2009 roku Luksemburg znalazł się
na szarej liście niewspółpracujących rajów podatkowych OECD (w tym okresie debatuje na ten
temat również G20). Wielkie Księstwo zostało skreślone z tej listy w ciągu kilku miesięcy, dzięki
podpisaniu umów międzynarodowych o wymianie informacji podatkowych. Warto pamiętać, że
sektor bankowy jest bardzo ważnym elementem gospodarki Wielkiego Księstwa (działa tam ok.
15o banków).
DOBRZE POWIEDZIANE – FRAZA DNIA
Wou d'Uelzecht durech d'Wisen zéit,
Duerch d'Fielsen d'Sauer brëcht.
Wou d'Rief laanscht d'Musel dofteg bléit,
Den Himmel Wäin ons mëcht.
Dat as onst Land, fir dat mir géif,
Heinidden alles won.
Ons Heemechtsland, dat mir sou déif
An onsen Hierzer dron.
Gdzie pośród łąk Alzette się wije,
a Sauer skał przełomy pokonuje,
gdzie brzegi Mozeli winorośl kryje
i wina obfitość niebo obiecuje:
Oto nasz kraj, dla którego chwały
żaden nasz trud nie będzie zbyt mały.
Nasza Ojczyzna, skarb jakże cenny
ukryty na zawsze w serc naszych głębi.
O Du do uewen, deem séng Hand
Duurch d'Welt d'Natioune leet.
Behitt Du d'Lëtzebuerger Land
Vru friemem Joch a Leed!
Du hues ons all als Kanner schon
de fräie Geescht jo gin.
Looss viru blénken d'Fräiheetssonn
déi mir sou laang gesin.
O Panie, Ty dłonią swą z wysokości
wskazujesz drogę całej ludzkości,
miej w swej opiece luksemburską ziemię,
chroń ją przed niewolą i cierpieniem!
Ty już od dziecka wpajasz nam
wolności ideały,
co niby słońce świecą tam,
gdzie przyszłość pełna chwały!
(Tekst: Michel Lentz / Muzyka: Jean-Antoine
Zinnen)
- luksemburski hymn Ons Heemecht (Nasza Ojczyzna) w oryginalnej wersji, po luksembursku.
Pieśń pochodzi z połowy XIX wieku, hymnem jest od 1972 roku. Od hymnu państwowego należy
odróżnić tzw. Wilhelmus, hymn domu książęcego, grany w sytuacji kiedy na ceremonię
przychodzi lub też wychodzi z niej członek rodziny książęcej albo sam książę.
PORTRETY MNIEJ ZNANYCH MĘŻCZYZN I KOBIET
W 2000 roku, po abdykacji ojca Jean, Wielkim Księciem Luksemburga
został Henri (ur. 1955 r.), przedstawiciel dynastii Nassau. Przez rok
studiował w szkole oficerskiej w Wielkiej Brytanii. Książę posiada też
licencjat z nauk politycznych, uzyskany w na genewskim uniwersytecie
w Szwajcarii. Tam poznał przyszłą żonę Marię Teresę (urodzoną na
Kubie, pochodzenia hiszpańskiego), z którą ma aż pięcioro dzieci
(w tym 4 synów, najstarszy to Guillaume). Jego wykształcenie
uzupełniają podróże po świecie oraz staże w amerykańskich
przedsiębiorstwach. W latach 1978-2000 promował Luksemburg jako
miejsce międzynarodowych inwestycji. W latach 1980-1998 zasiadał
w Radzie Państwa. Według luksemburskiej konstytucji z 1868 roku,
Wielki Książę Luksemburga jest głową państwa, gwarantem
niepodległości kraju i symbolem jego ciągłości. Kiedy przychodzi do
konkretów, w praktyce możliwości księcia są węższe niż to wynika
z tekstu konstytucji. Jest elementem władzy wykonawczej, czuwa nad
poprawnym funkcjonowaniem innych instytucji, ale panuje nie rządzi. Ma też prawo do
inicjatywy ustawodawczej. Wyraża zgodę na ustawy przyjęte przez parlament. Ma być
ponadpartyjnym arbitrem w sytuacji kryzysu. Mianuje premiera, lecz nie w oderwaniu od
wyników wyborów. Może rozwiązać parlament. Henri interesuje się ochroną środowiska, działa
na rzecz walki z zażywaniem narkotyków przez nastolatki.
JAK TO SIĘ JE, CZYLI O LUKSEMBURSKICH ZWYCZAJACH
23 juin – 23 czerwca to data luksemburskiego święta narodowego, kiedy to świętuje się
urodziny władcy. Od 1961 roku data święta jest sztywna i nie ulega zmianom. W ramach
obchodów organizuje się m.in. defiladę wojskową i sztuczne ognie.
Partnerem seminariów jest Fundacja Roberta Schumana w Paryżu.