efektywnosc inwestycji na rynku nieruchomosci
Transkrypt
efektywnosc inwestycji na rynku nieruchomosci
EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Inwestycje jako kategoria ekonomiczna i finansowa - brak jednoznacznej interpretacji terminu „inwestycja” termin ten podlegał ewolucji. Obecnie rozróżnia się inwestycje jako kategorię ekonomiczną i jako kategorię finansową Inwestycje w ujęciu ekonomicznym – to działania, które przyczyniają się do realnej akumulacji kapitału, to oszczędności, przeznaczone na inwestycje celem tworzenia dóbr kapitałowych, powodują jedynie zmianę struktury składników majątku osób je zakupujących. To nakłady na powiększenie zasobu kapitału fizycznego oraz nakłady przyczyniające się do zachowania jego wartości – to ujęcie rzeczowe. W ujęciu finansowym, zwanym monetarnym inwestycje to przypływ kapitału; to każde wydatkowanie nakładów celem powiększenia kapitału; to celowo wydatkowane środki inwestora skierowane na powiększenie jego dochodów. Najszersze pojęcie inwestowania to wszelkie wydatkowanie środków finansowych celem uzyskania korzyści. Cele inwestowania na rynku nieruchomości przyrost wartości kapitału: zgodnie z inflacją realny osiąganie dochodów z nieruchomości osiąganie ulg podatkowych chęć samorealizacji, wytwarzanie poczucia aktywności obecność na rynku Wniosek: Cele są zróżnicowane, co spowodowane jest różną skłonnością do podejmowania ryzyka, zróżnicowanie celów wynika z odmiennych oczekiwań, co do stopy zwrotu czy okresu utrzymywania inwestycji. Nieruchomość jako obiekt inwestowania Cechy inwestycji w nieruchomość: o strumień dochodu o wzrost wartości kapitału o brak płynności o brak centralnego rynku o utrudniona wycena nieruchomości o trudności dywersyfikacji portfela Wniosek: Cechy te stwarzają problemy na etapie inwestowania, ale również szanse dla inwestorów. Nieruchomość jako lokata bezpośrednia Zalety: zabezpieczenie kapitału EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Wady: źródło dochodów ulgi podatkowe odmrożenie kapitału zabezpieczenie przed inflacją niepodzielność wysoka kapitachłonność mała płynność konieczność zarządzania trudność utworzenia dobrze zdywersyfikowanego portfela Nieruchomość jako lokata pośrednia Obszary pośredniego inwestowania w nieruchomość: zakup udziałów lub jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych zakup papierów wartościowych, wyemitowanych na bazie aktywów nieruchomościowych poprzez sekurytyzację Lokaty bezpośrednie Zalety Wady o zabezpieczenie kapitału mała płynność o ochrona przed inflacją konieczność zarządzania o źródło dochodów niepodzielność o źródło korzyści na rozliczeń z fiskusem etapie wysoka kapitałochłonność o odmrożenie kapitału o element dywersyfikacji portfela o fizyczna „dotykalność” Lokaty pośrednie Zalety Wady wysoka płynność brak kontroli nad nieruchomością podzielność niska elastyczność w krótkim okresie fachowe zarządzanie wysoka korelacja z rynkiem akcji Ryzyko inwestowania na rynku nieruchomości EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Pojęcie ryzyka: ujęcie neutralne: to wystąpienie zdarzenia odbiegającego od oczekiwań, bez względu na to, czy efekt jest gorszy czy lepszy od zakładanego, ujęcie negatywne: to możliwość poniesienia szkody lub straty, to zagrożenie. Klasyfikacja ryzyka wg kryterium obiektu, który jest obarczony ryzykiem: ryzyko instytucji ryzyko instrumentu finansowego z punktu widzenia przepływów dotkniętych ryzykiem ryzyko kapitału ryzyko dochodu z punktu widzenia specyfikacji ryzyka ryzyko systematyczne ryzyko niesystematyczne (specyficzne), zwane dywersyfikowalnym z punktu widzenia cech nieruchomości i rynku nieruchomości ryzyko rynku ryzyko inflacji ryzyko płynności ryzyko bankructwa Inne ryzyka: ryzyko najemcy ryzyko lokalizacji ryzyko zarządcy Ryzyko inwestowania w nieruchomości na tle innych lokat oceniane jest jako ryzyko umiarkowane. Ryzyko inwestowanie odwzorowane jest w stopie zwrotu. Czym wyższe ryzyko, tym wyższa stopa zwrotu. Stopy zwrotu na rynku nieruchomości. Inwestorzy na rynkach nieruchomości. Klasyfikacja inwestorów: indywidualni instytucjonalni Stopień instytucjonalizacji rynków nieruchomości. Znaczenie inwestorów instytucjonalnych dla rynku nieruchomości. Kryteria inwestowania EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Klasyfikacja kryteriów: Klasyfikacja A: Trzy typy kryteriów: kryteria tradycyjne, tzw. statyczne kryteria oparte na analizie wartości kryteria złożone, oparte na dyskontowanych pieniężnych Klasyfikacja B: podejście frontalne podejście „tylnymi drzwiami” strumieniach Analizy stosowane w ocenie opłacalności projektów inwestycyjnych analiza pojedynczego projektu inwestycyjnego typu: przyjąć-odrzucić analiza dwóch alternatywnych projektów – A lub B Wybór dokonywany jest na podstawie najkorzystniej kształtujących się wskaźników. EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Kryteria tradycyjne Zestawienie tradycyjnych kryteriów oceny inwestycji w nieruchomości Nazwa kryterium I. Sposób obliczeń OKRES ZWROTU Mnożnik dochodu brutto okres zwrotu = Całkowite nakłady inwestycyjne Mnożnik dochodu netto okres zwrotu = Całkowite nakłady inwestycyjne Mnożnik wpływów opodatkowaniem kasowych DON przed okres zwrotu = Kapitał własny okres zwrotu = Kapitał własny Mnożnik wpływów kasowych po opodatkowaniu II. PDB lub EDB CF* CF STOPA ZWROTU DON R = Stopa kapitalizacji Stopa zwrotu kapitału opodatkowaniem własnego Stopa zwrotu po opodatkowaniu III. przed R* = R** = Całkowite nakłady inwestycyjne CF* Kapitał własny CF Kapitał własny x 100 x 100 x 100 ŚREDNIA STOPA DOCHODU DON Średnia stopa dochodu operacyjnego netto R = Średnia stopu wpływów kasowych przed opodatkowaniem R* = Średnia stopa wpływów kasowych po opodatkowaniu R** = IV. Całkowite nakłady inwestycyjne CF* Kapitał własny CF Kapitał własny x 100 x 100 x 100 Wskaźniki finansowe Stopa pokrycia obsługi długu WPD = Stopa wydatków operacyjnych WWOP= Stopa równowagi wpływów kasowych WRWK= Wskaźnik obrotu kapitału WOK = DON OD WOP OD WOP+OD ED EDB x 100 x 100 x 100 x 100 EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI WN WMZ = Wskaźnik marży zysku System analizy finansowej (ang. System of financial analysis) SFA = CF x 100 EDB CF x 100 WN Kryteria oparte na kategorii wartości nieruchomości rodzaje wartości istotne dla inwestora: wartość indywidualna wartość odtworzeniowa wartość rynkowa Wartość a cena Kryteria dynamiczne W rozważaniach teoretycznych uzyskują pierwszeństwo. Do kryteriów dynamicznych zalicza się m.in. Inwestycyjną wartość kapitału [E] NPV NPVR IRR Wspólne cechy kryteriów dynamicznych: uwzględniają one: zmienność strumienia pieniądza w czasie, zmienność poziomu ryzyka, zmienność wartości pieniądza w czasie, aprecjacja lub deprecjacja nieruchomości zmiana poziomu ryzyka może być uwzględniana bądź w poziomie oczekiwanych dochodów bądź w poziomie stopy dyskontowej. Przykład Oblicz opłacalność inwestycji w nieruchomość przy założeniu, że: cena zakupu 200 00 zł przewidywany okres utrzymania inwestycji przewidywany strumień dochodów 3 lata – po 20 000 zł kolejne trzy lata 50 000 z w siódmym roku 60 000 zł 7 lat przez pierwsze EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI inwestor zakłada sprzedaż nieruchomości 7-ego roku posiadania wymagana przez niego stopa zwrotu wynosi 10% na Rozwiązanie przykładu nr 4. Lata Cash flow PV przy r=10% DCF 0 200.000 1 -200.000 1 20.000 0,909 18.180 2 20.000 0,826 16.520 3 20.000 0,751 15.020 4 50.000 0,683 34.150 5 50.000 0,621 31.050 6 50.000 0,564 28.200 7 60.000 + 250.000 0,513 159.030 PV 302.150 kapitał 200.000 NPV = +102.150 Obliczanie dla wyznaczenia IRR Lata Cash flow PV przy r=10% DCF 0 -200.000 1 -200.000 1 20.000 0,833 16.660 2 20.000 0,694 13.380 3 20.000 0,578 11.560 4 50.000 0,482 24.100 5 50000 0,401 20.050 6 50.000 0,334 16.700 7 60.000 + 250.000 0,279 86.490 PV 189.440 kapitał NPV 200.000 10.560 koniec EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI 102 150 IRR 10 % x10 10 % 9 ,06 % 19 ,06 % 102 150 10 560 ZWROT NA KAPITALE Zmiany w dochodach w ciągu siedmiu lat wzrost dochodu z 20 000 60 000 60 000 3 20 000 Roczny wzrost dochodu = 7 3 16,99% ZWROT KAPITAŁU Zmiany w kapitale z 200 000 do 250 000 w ciągu siedmiu lat 250 000 1,25 7 1,25 3 ,25 200 000 CAŁKOWITY ZWROT 3,25% + 16,99% = 20,24% IRR = 19,06% Przykład 5 Porównaj efektywność dwóch inwestycji Inwestycja A Inwestycja B Nakład początkowy - 14 000 zł Nakład początkowy - 8 000 zł Strumień dochodu: Strumień dochodu: 1.7 000 2.5 000 3.4 000 4.2 000 1.6 000 2.3 000 3.800 4.500 EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Wyznaczanie NPV Inwestycja A Lata Cash Flow PV (8%) 1 7 000 0,926 6 482 2 5 000 0,857 4 285 3 4 000 0,794 3 176 4 2 000 0,735 1 470 15 413 nakład początkowy -14 000 NPV + 1 413 Inwestycja B Lata Cash Flow PV (8%) 1 6 000 0,926 5 556 2 3 000 0,857 2 571 3 800 0,794 635 4 500 0,735 368 9 130 nakład początkowy -8 000 NPV +1 130 Wniosek: Bardziej opłacalna jest inwestycja A, dla której NPV jest wyższa. Wyznaczanie IRR Inwestycja A Rok Cash Flow PV (13%) PV (14%) 1 7 000 0,885 6 195 0,877 6 139 2 5 000 0,783 3 915 0,769 3 845 3 4 000 0,693 2 772 0,675 2 700 4 2 000 0,613 1 226 0,592 1 184 14 108 nakład początkowy -14 000 NPV = +108 13 868 nakład początkowy -14 000 = -132 EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI IRR 13% 108 x100% 13 ,45% (108 132) Inwestycja B Rok Cash Flow PV (17%) PV (18%) 1 7 000 0,885 5 130 0,847 5 082 2 5 000 0,783 2 193 0,718 2 154 3 4 000 0,693 499 0,609 487 4 2 000 0,613 267 0,516 258 8 089 nakład początkowy - 8 000 NPV = +89 IRR 17% 7 981 nakład początkowy - 8 000 = - 19 89 x100% 17,82% 89 19 Wniosek: Z punktu widzenia kryterium IRR bardziej opłacalna inwestycja B Zestawienie wyników NPV IRR A B +1 413 13.5% +1 130 17,8% Wniosek: Przyjęte kryteria dają sprzeczne sygnały, trzeba przeprowadzić analizę przyrostową. EFEKTYWNOŚĆ INWESTYCJI NA RYNKU NIERUCHOMOŚCI Analiza przyrostowa Wyszczególnienie A B A-B Nakład: - 14 000 - 8 000 - 6 000 Dochody: Rok 1 2 3 4 + + + + + 6 000 + 3 000 + 800 + + 1 000 + 2 000 + 3 200 7 5 4 2 000 000 000 000 Różnica w nakładach: 6 000 Wyznaczanie NPV i IRR Rok Różnica PV (9%) PV (10%) 1 1 000 0,917 917 0,909 909 2 2 000 0,842 1 684 0,826 1 652 3 3 200 0,772 2 470 0,751 2 403 4 1 500 0,708 1 062 0,683 1 025 6 133 5 989 - 11 różnica nakładów 6 000 różnica nakładów NPV + 133 NPV IRR 9% 6 000 133 x100% 9.9% 133 11 Wniosek: Lepszą inwestycją jest inwestycja A. (8%). Stopa zwrotu pozostaje wyższa od rynkowej