konserwanty i konserwacja leków i kosmetyków

1.
2.
3.
4.
SYLABUS zajęć fakultatywnych na rok akad. 2015/2016
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK: ZAKŁAD MIKROBIOLOGII
FARMACEUTYCZNEJ I DIAGNOSTYKI MIKROBIOLOGICZNEJ
WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY
PROFIL KSZTAŁCENIA: PRAKTYCZNY
POZIOM KSZTAŁCENIA: STUDIA MAGISTERSKIE
5. Nazwa przedmiotu: KONSERWANTY I KONSERWACJA LEKÓW I
KOSMETYKÓW
Cele przedmiotu: Przedmiot ma na celu wzbogacić wiedzę przyszłych farmaceutów na
temat stosowanych w lekach i kosmetykach układach konserwujących oraz metodach badania
ich skuteczności ochrony przeciw-drobnoustrojowej. Student zdobędzie też wiedzę na temat
wymogów czystości mikrobiologicznej stawianych kosmetykom i metod ich badania.
Zdobyta wiedza i umiejętności pomocne będą szczególnie tym studentom, którzy planują
związać swoją karierę zawodowa z przemysłem farmaceutycznych czy kosmetycznym oraz
ośrodkami naukowo-badawczych zajmujących się formulacją nowych postaci leków czy
kosmetyków. Przydatna będzie również w pracy farmaceuty – aptekarza.
6. Forma studiów: STACJONARNE I NIESTACJONARNE
7. Rok studiów: III (semestr 5)
8. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć:
15 godzin
Zajęcia seminaryjne – 5 godz.
Warsztaty - 10 godz.
9. Liczba punktów ECTS – 1
10. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących:
dr Paweł Lisiecki, dr Anna Kwaszewska
11. Wymagania wstępne:
Zaliczone przedmioty: Mikrobiologia.
12. Metody dydaktyczne:
Seminaria – przekaz słowny, praca przy komputerze, dyskusja ze studentami.
Warsztaty – demonstracje, praca grupowa, praca przy komputerze, dyskusja.
13. Treści programowe przedmiotu:
Jednym z kluczowych etapów projektowania nowego produktu leczniczego czy kosmetyku jest
uwzględnienie w jego składzie związków hamujących namnażanie się drobnoustrojów. Takimi
właściwościami charakteryzują się substancje, które określamy jako konserwanty. Stosowanie
konserwantów ma na celu zachowanie bezpieczeństwa mikrobiologicznego produktów podczas
ich wytwarzania, pakowania i przechowywania ale przede wszystkim w trakcie całego okresu
użytkowania. Konserwanty choć stosowane są już od wielu lat i poddawane nieustannym
badaniom, ciągle budzą wiele kontrowersji ze względu na możliwość powodowania działań
niepożądanych.
Współczesna apteka to nie tylko wydawanie leków ale także wytwarzania leków aptecznych i
recepturowych oraz sprzedaży produktów kosmetycznych w tym dermokosmetyków, które
często stosowane są na skórę zmienioną procesem chorobowym. Z tego to właśnie powodu
farmaceuta – aptekarz powinien dysponować wiedzą na temat czystości mikrobiologicznej tej
grupy preparatów i niebezpieczeństw płynących dla pacjenta z obecności w nich zanieczyszczeń
mikrobiologicznych.
Treści zajęć seminaryjnych:
1. Zakażenia odlekowe i od kosmetyków – fikcja czy realne zagrożenie – 1 h.
2. Układy konserwujące w lekach i kosmetykach – 1 h.
3. Metody badania skuteczności ochrony przeciwdrobnoustrojowe konserwantów . Test
konserwacji – istotny element raportu bezpieczeństwa produktu - 2 h.
4. Wymagania czystości mikrobiologicznej kosmetyków i metody ich badania – 1h.
Treści zajęć warsztatowych:
1. Analiza składu potencjalnych układów konserwujących w oparciu o listę substancji
konserwujących dozwolonych do stosowania w lekach i kosmetykach - 2h.
2. Ocena skuteczności ochrony przeciwdrobnoustrojowej wybranego układu konserwującego.
Studenci otrzymują wykonany w formie demonstracji test konserwacji. Ich zadaniem jest
odczytanie wyników testu, opracowanie protokołu i wyniku badania, ocena czy zastosowany
układ spełnia wymogi odpowiednich norm oraz omówienie walidacji badania - 3h.
3. Wykonanie badania czystości mikrobiologicznej kosmetyku wg obowiązujących norm polskich i
europejskich – poszukiwanie i analiza obowiązujących norm, opracowanie planu badania,
wykonanie badania, walidacja metod, opracowanie protokołu i wyniku badania – 5 h.
14. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia
przedmiotu:
Obecności na wszystkich zajęciach.
Przygotowanie sprawozdań z zajęć warsztatowych.
Wymagany przepisami sprawdzian testowy na zakończenie zajęć obejmie 30 pytań testu
jednokrotnego wyboru (60% - zalicza)
Wzór pytania:
Wskaż, do jakiego gatunku należy szczep bakterii, wykorzystywany w teście konserwacji:
A. Bacillus subtilis
B. Staphylococcus aureus
C. Staphylococcus epidermidis
D. Clostridium botulinum
Należy krzyżykiem zakreślić literę odpowiadającą prawidłowej odpowiedzi.
15. Data: 20.V.2015 r.
.