D - Sąd Okręgowy w Gliwicach

Sygnatura akt VI Ka 296/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 17 czerwca 2016 r.
Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący SSO Marcin Schoenborn
Sędziowie SSO Bożena Żywioł (spr.)
SSO Kazimierz Cieślikowski
Protokolant Marzena Mocek
przy udziale Dagmary Janus
Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Zabrzu
po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 r.
sprawy skazanego W. A. ur. (...) w miejscowości D., syna L. i W.
w przedmiocie wydania wyroku łącznego
na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego
od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu
z dnia 26 stycznia 2016 r. sygnatura akt II K 927/15
na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 636 § 1 kpk
1. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
2. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. M. kwotę 147,60 zł (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt
groszy) obejmującą kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu
nieuiszczonych kosztów obrony skazanego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;
3. kosztami procesu za postępowanie odwoławcze obciąża Skarb Państwa.
VI Ka 296/16
UZASADNIENIE
Od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Zabrzu z dnia 26 stycznia 2016r., sygn. akt II K 927/15, apelację wniósł
prokurator.
Zaskarżył orzeczenie w całości, na korzyść skazanego W. A. zarzucając obrazę prawa materialnego, a to art. 85 § 3
kk. polegającą na jego błędnej wykładni oraz wyrażenie błędnego poglądu, że popełnienie przez skazanego w dniu 5
września 2013r. przestępstwa z art. 242 § 3 kk., za które wyrokiem Sądu Rejonowego w Zabrzu w sprawie II K 38/14
wymierzono mu karę 3 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby
wynoszący 2 lata oraz popełnienie w dniu 20 września 2014r. występku z art. 242 § 3 kk, za który wyrokiem Sądu
Rejonowego w Zabrzu w sprawie II K 689/15 wymierzono mu karę w wymiarze 1 miesiąca pozbawienia wolności,
stanowi negatywną przesłankę objęcia tych kar węzłem kary łącznej z uwagi na fakt, że w dacie ich popełnienia skazany
odbywał karę pozbawienia wolności orzeczoną w sprawie VI K 34/11 Sądu rejonowego w Wieluniu oraz w sprawie VI
K 446/11 Sądu Rejonowego w Wieluniu, podczas gdy prawidłowa wykładnia tego przepisu prowadzi do wniosku, iż
niemożność orzeczenia jednej kary łącznej dotyczy tylko i wyłącznie sytuacji, gdy skazany popełnił dane przestępstwo
po rozpoczęciu, a przed zakończeniem wykonywania innej kary podlegającej łączeniu z jeszcze inną karą wykonywaną
w chwili popełnienia tego danego przestępstwa.
Stawiając taki zarzut apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez orzeczenie wobec skazanego jednej kary
łącznej obejmującej wyroki Sądu Rejonowego w Wieluniu w sprawach VI K 34/11, VI K 446/11 i VI K 352/12 oraz
Sądu Rejonowego w Zabrzu w sprawach II K 83/14 i II K 689/15.
U podstaw podniesionego zarzutu legło przekonanie apelującego, że nieprzebywanie fizyczne skazanego w zakładzie
karnym / korzystał z przerwy w karze/ oznacza, iż w tym czasie kara nie była efektywnie wykonywana, a zatem nie
zachodzi sytuacja określona w art. 85 § 3 kk., wyłączająca orzeczenie jednej kary łącznej. Skarżący podkreślił, że z
charakteru przerwy w odbywaniu kary, jako instrumentu prawa wykonawczego wynika, że okresu udzielonej przerwy
nie wlicza się skazanemu do okresu wykonywania kary.
Sąd Okręgowy nie uwzględnił apelacji.
Uznał bowiem, że interpretacja przepisu art. 85 § 3 kk. dokonana przez prokuratora, w której zastosowano zasady
wykładni językowej prowadzi do wniosków, których nie można zaakceptować zważywszy na ratio legis wprowadzenia
przez ustawodawcę ograniczenia wynikającego z art. 85 § 3 kk.
Jak jednoznacznie wynika z projektu ustawy z 20 lutego 2015r., druk sejmowy nr 2393, uzasadnieniem dla
wprowadzenia regulacji art. 85 § 3 kk. było zapobieżenie sytuacjom, „w których skazany na surową karę pozbawienia
wolności zbliżającą się do górnej granicy zagrożenia, przed zakończeniem odbywania aktualnej kary mógłby popełnić
nawet przestępstwo o znacznej szkodliwości społecznej, a kary za nie wymierzone w ogóle lub jedynie w minimalnym
stopniu wpływałyby / z uwagi na niemożność przekroczenia górnej granicy rodzajowej kary/ na rozmiar kary
pozostającej mu jeszcze do odbycia.” W tym wypadku przyjęto zatem zasadę, że kary, w tym także kary łączne,
wykonywane będą po sobie. Nie ulega wątpliwości, że intencją ustawodawcy było przeciwdziałanie w ten sposób
dalszej deprawacji, poczuciu faktycznej bezkarności sprawców, którym już wymierzono surowe kary, w przypadku
popełnienia przez nich kolejnych przestępstw.
Tak więc z punktu widzenia ratio legis regulacji nie ma istotnego znaczenia to, że skazany w chwili popełnienia
przestępstwa nie przebywa fizycznie w zakładzie karnym, lecz to, czy chwila nowego czynu przypada pomiędzy
rozpoczęciem a zakończeniem wykonywania kary.
Niczym nieuzasadnione, w ocenie sądu odwoławczego, pozostawałoby zróżnicowanie np. sytuacji skazanego, który
dopuścił się przestępstwa podczas pobytu w zakładzie karnym, w którym odbywał karę pozbawienia wolności /
zgodnie ze stanowiskiem prokuratora kara za nowe przestępstwo nie podlegałaby łączeniu z karą, w czasie odbywania
której doszło do popełnienia tego nowego przestępstwa/, od sytuacji skazanego, który tak samo przed zakończeniem
odbywania kary pozbawienia wolności dopuściłby się nowego przestępstwa, tyle że będąc poza zakładem karnym
np. korzystając z przerwy w karze /wedle stanowiska apelującego nie byłoby przeszkód w orzeczeniu kary łącznej/.
Dlaczego bowiem przepis art. 85 § 3 kk. miałby zapobiegać deprawacji wyłącznie skazanego będącego w pierwszym
- z opisanych wyżej – położeniu? Należy nadto pamiętać o tym, że przepis art. 85 § 3 kk. dotyczy w równym stopniu
także innych rodzajowo kar. Nie ma powodów, aby różnie go interpretować w zależności od tego, jakie potencjalnie
kary i orzeczone w jakim rozmiarze mogłyby podlegać łączeniu. Czy zatem w przypadku kary ograniczenia wolności
należałoby badać i ustalać, czy nowy czyn został popełniony w czasie efektywnego wykonywania kary polegającej np.
na świadczeniu pracy społecznie użytecznej?
Skoro dokonując wykładni językowej i różnicując znaczenie zapisów ustawowych „po rozpoczęciu, a przed
zakończeniem wykonywania kary” i „kara wykonywana w chwili popełnienia przestępstwa” oraz „kara odbywana w
czasie popełnienia czynu” dochodzi się do wniosków sprzecznych z ratio legis przepisu, a nawet nie dających się
zaakceptować z racjonalnego punktu widzenia, to należy zastosować zasady innej wykładni. Wykładnia celowościowa
prowadzi do wniosku, że powyżej wskazanym zapisom w intencji ustawodawcy nie należy przypisywać różnego
znaczenia, a użycie nieco odmiennych form językowych miało na celu wyłącznie estetykę gramatyczną.
W rozumieniu art. 85 § 3 kk czas odbywania kary, czy też wykonywania kary to okres od rozpoczęcia do zakończenia
tej kary.
Stojąc na takim stanowisku uznał Sąd Okręgowy, że w sytuacji skazanego W. A., tak jak to prawidłowo przyjął sąd
pierwszej instancji, zachodziła sytuacja z art. 85 § 3 kk. uniemożliwiająca orzeczenie względem niego jednej kary
łącznej pozbawienia wolności.
Z tego względu apelacja prokuratora nie została uwzględniona.
Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy nie znajdując podstaw do jakiejkolwiek jego reformacji na korzyść skazanego.