Kazmierczak - Wypadki (04) (0

Aleksandra Kaźmierczak
Wypadek przy pracy – i co dalej?
Poradnik dla pracownika
słuŜby bhp i pracodawcy
ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k.
Gdańsk 2016
Spis treści
Zastosowane w ksiąŜce skróty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Wstęp
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Rozdział I. Pojęcia ogólne dotyczące wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . 11
1. Regulacje prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.1. Ustawa Kodeks pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.2. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.3. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy
i chorób zawodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
1.4. Ustawa o świadczeniach pienięŜnych z ubezpieczenia społecznego
w razie choroby i macierzyństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
1.5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności
i przyczyn wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie wzoru
protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy . . . . 18
1.7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu
uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia
wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej
zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia . . . . . . . 19
1.8. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
statystycznej karty wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.9. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie
szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym
uszczerbku na zdrowiu, tryb postępowania przy ustalaniu tego
uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego
odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2. Czym jest wypadek przy pracy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.1. Definicja wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
2.2. Nagłość zdarzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.3. Działanie przyczyny zewnętrznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
2.4. Uraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
2.5. Związek z pracą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.6. Wybrane orzeczenia sądów dotyczące wypadków przy pracy . . . . . . 32
3. Rodzaje wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
4. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy . . . . . . . . . . . 35
3
Spis treści
5. Czy zgłoszenie wypadku przy pracy przedawnia się? . . . . . . . . . . . . . 37
6. Sposoby postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków
przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
6.1. Pierwsze kroki przy ustalaniu okoliczności wypadku przy pracy . . . . 38
6.2. Wybór metody badania wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . 40
7. Istotne kwestie mające wpływ na uznanie wypadku przy pracy . . . . . . . 44
7.1. Zerwanie związku z pracą a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . 44
7.2. Badania lekarskie pracownika a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . 47
7.3. Szkolenia z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy a wypadek
przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
7.4. Wykonywanie pracy przez pracownika w okresie niezdolności
do pracy lub urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
7.5. Stan nietrzeźwości lub stan pod wpływem środków odurzających
i psychotropowych a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
7.6. RaŜące niedbalstwo lub umyślne naruszenie przepisów a wypadek
przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
7.7. Wymóg stałego nadzoru nad pracownikami przy niektórych pracach
oraz wykaz prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby
a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
7.8. Niestosowanie przez pracowników ochron indywidualnych
a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Rozdział II. Badanie wypadku przy pracy – krok po kroku . . . . . . . . . . . 63
1. Obowiązki pracowników związane z zaistniałym wypadkiem przy pracy . . 63
2. Obowiązki pracodawcy związane z zaistniałym wypadkiem przy pracy . . . 67
2.1. Wyeliminowanie lub ograniczenie zagroŜenia
. . . . . . . . . . . . . . 67
2.2. Zapewnienie udzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym . . 68
2.3. Powiadomienie właściwych organów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
2.4. Ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku . 71
2.5. Obowiązek prowadzenia rejestru wypadków przy pracy . . . . . . . . . 72
2.6. Sporządzanie i przekazywanie statystycznej karty wypadku
przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
2.7. Aktualizacja oceny ryzyka zawodowego po zaistniałym wypadku
przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
2.8. Obowiązki pracodawcy w sytuacji, kiedy poszkodowana została
osoba niebędąca pracownikiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
3. Obowiązki zespołu powypadkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.1. Zadania zespołu powypadkowego w świetle rozporządzenia Rady
Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności
i przyczyn wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
3.2. Analiza wypadków przy pracy na wybranych przykładach
4
. . . . . . . 94
Spis treści
Rozdział III. Świadczenia pienięŜne z tytułu wypadków przy pracy . . . . . 109
1. Świadczenia przysługujące z ustawy o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ustawy
wypadkowej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109
1.1. Zasiłek chorobowy z tytułu wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . 109
1.2. Świadczenie rehabilitacyjne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
1.3. Zasiłek wyrównawczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
1.4. Jednorazowe odszkodowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
1.5. Renty przysługujące z tytułu wypadku przy pracy
. . . . . . . . . . . 119
1.6. Pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień
ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne . . . . . . 123
2. Świadczenia przysługujące z ustawy o zaopatrzeniu z tytułu wypadków
lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach . . . 123
Rozdział IV. Środki odszkodowawcze dla pracowników z tytułu
wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Roszczenia poszkodowanego w sprawach związanych z wypadkiem
przy pracy w zakresie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych .
2. Roszczenia z tytułu wypadków przy pracy na drodze cywilnej . . .
3. Odszkodowanie za przedmioty utracone lub zniszczone podczas
wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . 127
. . . . 127
. . . . 128
. . . . 132
Rozdział V. Odpowiedzialność pracodawcy i pracownika słuŜby bhp
za zaistniały wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Rozdział VI. Błędy najczęściej popełniane podczas postępowania
powypadkowego i przy sporządzaniu dokumentacji . . . . . . . . . . . . . . 139
Wykaz aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
Spis schematów
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Spis wzorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
5