Odpowiedzialność cywilno- prawna lekarza

 Info-serwis
Odpowiedzialność cywilnoprawna lekarza-stomatologa.
Lekarz-dentysta ponosi odpowiedzialność
za szkodę wywołaną przez swoje działania.
Jednak sposób i zasady ponoszenia
odpowiedzialności uzależnione są od kilku
czynników.
Możemy mieć bowiem
do czynienia z odpowiedzialnością
deliktową - na podstawie art.
415 Kodeksu cywilnego albo odpowiedzialnością kontraktową –
na podstawie art. 471 kc.
Odpowiedzialność deliktowa
ma
miejsce
w sytuacji dokonania czynu niedozwolonego, czyli
deliktu. Jest nim każde
działanie, albo zdarzenie
powodujące szkodę wyrządzoną innej osobie lub
mieniu do niej należącemu. Przykładem będzie
wywołanie
uszczerbku
na zdrowiu lub zniszczenie odzieży pacjenta.
Natomiast
odpowiedzialność kontraktowa
zachodzi wówczas, gdy
dentystę oraz pacjenta
łączył stosunek prawny
– umowa, nawet w formie ustnej, a szkoda jest
następstwem
niewykonania lub nienależytego
wykonania zobowiązania.
Rozróżnienie rodzajów
odpowiedzialności
ma
duży wpływ na ukształtowanie się postępowania sądowego. W przypadku deliktu należy
wykazać (ciężar dowodu
ciąży na pacjencie) istnienie szkody, fakt dokonania czynu niedozwolonego oraz związek
przyczynowy
pomiędzy
szkodą, a działaniem lub
zaniechaniem
dentysty.
Natomiast w przypadku
odpowiedzialności
kontraktowej należy wykazać, że szkoda powstała
na skutek niewykonania
lub nienależytego wykonania zobowiązania. Nie
jest konieczne dowodzenie winy dentysty. W tym
miejscu należy zauważyć,
że umowa o świadczenie usług medycznych
jest umową starannego wykonania, a nie rezultatu. Wynika z tego,
że lekarz nie odpowiada
za niewyleczenie zęba,
jako skutek, ale za niezachowanie należytej staranności przy leczeniu.
Warto przytoczyć fragment wyroku Sądu Apelacyjnego
w
Lublinie
z dnia 25 września 2005
r. „Do obowiązków lekarzy oraz personelu medycznego należy podjęcie takiego sposobu
postępowania (leczenia),
które gwarantować powinno, przy zachowaniu
aktualnego stanu wiedzy
i zasad staranności, przewidywalny efekt w postaci wyleczenia, a przede
wszystkim nie narażenie pacjentów na pogorszenie stanu zdrowia.”
(Sygn. akt I ACa 510/05).
W celu określenia odpowiedzialności stomatologa, należy ustalić także
formę w jakiej świadczy
on usługi oraz ewentualnie charakter placówki, w której pracuje. Jeżeli bowiem korzystamy
z usług publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej, a
lekarz zatrudniony jest w
nim na podstawie umowy
o pracę, podmiotem odpowiedzialnym jest ZOZ,
któremu następnie przysługuje roszczenie regresowe do dentysty. Jest
to odpowiedzialność deliktowa, dlatego że ZOZ
świadczy usługi na postawie ustawy, a nie umowy. Natomiast, gdy lekarz
wykonuje pracę w ZOZie
na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. zlecenia)
ponosi on odpowiedzialność solidarną z ZOZem.
Inaczej jest w przypadku niepublicznego ZOZu,
ponieważ dentysta ponosi
odpowiedzialność
za
popełnienie
czynu
niedozwolonego, a więc
delikt.
Istnieje
także
możliwość solidarnej odpowiedzialności dentysty
i niepublicznego ZOZu,
na podstawie art. 430 kc.,
co jasno wynika z wyroku
Sądu Najwyższego z dnia
26 stycznia 2011 r. (Sygn.
akt IV CSK 308/10). Z kolei odpowiedzialność kontraktową ponosi niepubliczny ZOZ, a to dlatego,
ze strony łączyła umowa.
Jeszcze
inaczej
sytuacja przedstawia się
w
przypadku
leczenia
w prywatnym gabinecie
stomatologicznym. Wówczas dochodzi do zbiegu
odpowiedzialności
kontraktowej i deliktowej.
Pierwsza zachodzi w przypadku niewykonania lub
nienależytego wykonania
umowy która łączy pacjenta z dentystą, a druga w przypadku popełnienia deliktu, a więc np.
uszkodzenia
zdrowego
zęba, który tylko sąsiaduje z zębem leczonym.
Na zakończenie warto dodać, że ciężar dowodu jeżeli chodzi o zrealizowanie
obowiązku informacyjnego np. o sposobie postępowania po leczeniu zęba
spoczywa na dentyście.
To on musi udowodnić,
że poinformował pacjenta np. o sposobie jedzenia oraz dbania o właśnie
wyleczony ząb, a nie pacjent faktu niepoinformowania. Ciężar dowodowy
spoczywa na dentyście,
co
ułatwia
dochodzenie praw przez pacjenta.
Mateusz Lisy
Specjalista ds. Prawnych