Z pewną „zarozumiałością” możemy powiedzieć, że teologia dogma

Wielcy Mistrzowie i Profesorowie
Drodzy Przyjaciele
Koledzy Dogmatycy
Z pewną „zarozumiałością” możemy powiedzieć, że teologia dogmatyczna jest królową nauk teologicznych, ma prawo i obowiązek traktować
i o Bogu i o rzeczywistości doczesnej, a tym bardziej wobec prowadzonej
coraz ostrzejszej walki z chrześcijaństwem, religią i Kościołem na świecie,
w Europie, a także i w Polsce.
Wielki napór różnych nurtów zachodnich, zlewających się w jedną falę
antychrześcijańską i antykatolicką, przez co zagrożony jest Kościół i życie
chrześcijańskie, myśl i nauki katolickie - stawia teologię dogmatyczną w
nowej sytuacji, choć podobnej do pierwszych wieków chrześcijaństwa w
walce z gnozą. Trzeba równie nowego ustawienia na wiek XXI, a więc
rozwijania i publikowania, że wkrada się olbrzymi zamęt myślowy, zanika
myślenie systematyczne, a wkrada się dadaizm, pointyzm myślowy, dla
którego nie ma zasad wyjściowych, świadomość ludzka staje się rozbita i
zaczyna panować skrajny indywidualizm. Prowadzi to do tego, że każdy
ma swoją religię, swoją prawdę, swoją własną logikę.
Obecne czasy wymagają wielkiej teologii, sięgającej do samych podstaw
życia i myśli, a także do nowych ujęć i ściślejszej współpracy między teologami. Chodzi o ożywienie myśli chrześcijańskiej, związanej z nauczaniem całego Kościoła, Episkopatu Polski i Stolicą Apostolską.
Wczuwając się w ducha wszystkich dogmatyków polskich, związanych z
ośrodkami uniwersyteckimi i wyższymi uczelniami Polski, przywołujemy
wszystkie czynniki decydujące o życiu religijnym, moralnym i kulturowym o odbudowę głębokiej religijności i ładu w życiu naszych społeczeństw. Niech to będzie nasza cegiełka w budowę naszej ojczyzny i Kościoła w Polsce.
***
Nadszedł czas i możliwość bezpośredniej komunikacji na naszych stronach
internetowych. Pragnę, w imieniu całego Zarządu Sekcji Dogmatyków Polskich, zwrócić naszą uwagę na jeszcze kilka innych spraw, nas wszystkich dotyczących.
1. Już historia
Sekcja Dogmatyczna Teologów Polskich organizuje coroczne, wrześniowe
seminaria naukowe. Ostatnie, jak pamiętamy, miało miejsce w Łomży, w
dniach 19-21 września 2005, i dotyczyło Teologii i teologów XX wieku. Krąg
języka niemieckiego. Tematyka ta stanowiła kontynuację wcześniej podjętej
analizy teologii kręgu języka francuskiego. Tym razem członkowie Sekcji Do-
2
gmatycznej Teologów Polskich zajęli się poglądami następujących autorów,
ukazanymi w formie syntetycznych konspektów ich dzieł: Romano Guardini,
Oscar Cullmann, Hans Urs von Balthasar, Karl Barth, Karl Rahner, kard. Leo
Scheffczyk, kard. Walter Kasper, kard. Karl Lehmann, kard. Joseph Ratzinger,
Horst Bürkle, bp Gerhard L. Müller i in.
W ostatnim dniu obrad, obecni członkowie Sekcji Dogmatycznej Teologów
Polskich, która niebawem zostanie decyzją Episkopatu Polski przekształcona w
Stowarzyszenie Teologów Dogmatyków Polskich, wybrała nowe władze. Ustępujący z urzędu trzyletniej kadencji prezes Sekcji, ks. bp Jacek Jezierski, przeprowadził wybory, które wyłoniły nowego prezesa - ks. Krzysztofa Góźdźia,
KUL.
Nowy Prezes zaproponował następujący Zarząd, który został następnie wybrany: wiceprezesem został ks. Włodzimierz Wołyniec z PWT we Wrocławiu,
sekretarzem p. Karol Klauza z KUL, a członkami zarządu: ks. Bogdan Ferdek z
PWT i ks. Krzysztof Guzowski z KUL.
Pierwszymi decyzjami, jednomyślnie zaakceptowanymi przez obecnych na
spotkaniu członków, był uroczysty telegram do Jego Świątobliwości Benedykta
XVI, także dogmatyka, o zapewnieniu uprawiania przed polskich dogmatyków
teologii „wiernej służbie Prawdzie”, o czym pisał Jan Paweł II w Donum veritatis, 2. Podjęto także inicjatywę utworzenia własnej strony internetowej
www.dogmatyka.pl , kierowanej przez ks. Grzegorza Strzelczyka z UŚ, wizytówki naukowej naszej Sekcji in spe Stowarzyszenia.
2. Obecne inicjatywy
a. VII Kongres Teologów Polskich
Ukazały się 4 publikacje, przed i po Kongresie: Kościół w życiu publicznym. Teologia polska i europejska wobec nowych wyzwań,
t. I: Wykłady i wprowadzenia do dyskusji grupowych (Lublin 2004, ss.
474);
t. II: Materiały spotkań sekcyjnych (Lublin 2004, ss. 576)
t. III: Dyskusje, komunikaty, uzupełnienia, dokumenty końcowe(Lublin
2005, ss. 791)
Teologia polska na XXI wiek (Lublin 2005, ss. 292).
Istota tego przedsięwzięcia skupia się wokół naczelnej idei pontyfikatu Jana
Pawła II, jaką było ukazanie, że Kościół musi mieć swoje godne miejsce w życiu
publicznym i w świecie. Już pierwsze słowa Papieża wyraziły tę myśl w słowach: „Nie lękajcie, Otwórzcie drzwi Chrystusowi!” (1978). Dobitnie podkreślił
to Jan Paweł II w ostatniej swojej adhortacji Ecclesia in Europa (2003). Z kolei
wejście Polski „papieskiej” w struktury UE (2004) z konieczności postawiło
pytanie o miejsce Kościoła w Europie, w życiu publicznym i w świecie. Pytanie
3
to wymagało jednocześnie określenia tożsamości teologii polskiej w kontekście
przemian związanych z integracją europejską i ukazanie obecności Kościoła w
urzędach i instytucjach UE. Cel ten został omówiony nie tylko na płaszczyźnie
polskiej (wszystkie Wdziały Teologiczne), ale także europejskiej (Niemcy, Italia, Hiszpania, Francja, Belgia, Ukraina, Słowacja, Białoruś etc) jako najbardziej kompetentnych i religijnie wrażliwych.
Efektem pracy wykonanej przez uczestników lubelskiego Kongresu stało się
wykazanie, że życie w społeczności i państwie wymaga elementu religijnego. W
centrum życia społecznego musi być obecne misterium transcendentnego Boga, bowiem Bóg i człowiek znajdują się w historii wspólnie na tej samej drodze.
Obecnie Europa rozwinęła kulturę, w której Bóg został wyłączony z publicznej
świadomości w sposób dotąd całkiem nieznany ludzkości. Na tym polega kryzys Europy! To tłumaczy, dlaczego korzenie chrześcijańskie są zaprzeczane w
UE. Chrześcijaństwo może być więc znaczącym faktorem przy budowaniu dzisiejszej Europy. Mówią o tym nie tylko autorytety dwóch papieży, Jana Pawła
II i Benedykta XVI.
Zrodziła się więc oferta wykorzystania wyników pracy badawczej VII Kongresu Teologów Polskich. Najkrócej można ją zebrać w następujące punkty:
1. Zostajemy wyzwoleni z mitu, że człowiek będzie prawdziwie wolny, gdy nie
będzie zajmował się Bogiem, a wyłącznie swoimi ideami i swoją wolą. Odrzucenie Boga w życiu publicznym tworzy dezorientację integracji, gdyż społeczności takiej brakuje wspólnej esencji, godności naszej istoty jako ludzi.
2. Należy odrzucić tzw. logikę racjonalności (naukowa i funkcjonalna), panująca w Europie i mówiąca, że odniesienie do Boga w życiu publicznym jest
niedopuszczalne. Nie ma więc racji bytu ani relatywizm, ani samowystarczalność, ani sekularyzm czy tzw. wolność od wszystkiego. Brak tu moralności, której nie da się niczym zastąpić w życiu społeczeństw.
3. Opowiadamy się za odrzuceniem tezy, że nie ma polskiej teologii. Polska
myśl teologiczna ma swoją specyfikę, żarliwość, praktyczność i emocjonalność.
Dlatego w polskiej teologii „Bóg nie umarł”, tak jak na Zachodzie.
Wyniki te mogą służyć: zrodzeniu nowych badań szczegółowych, napisania
rozpraw naukowych, tworzenia nowych trendów teologii, jednania zwaśnionych społeczeństw na bazie transcendentalnej, prawdziwej integracji europejskiej i ogólnoludzkiej.
b. Seminarium naukowe we Wrocławiu
Kolejne seminarium naukowe Stowarzyszenia Dogmatyków Polskich będzie
miało miejsce we Wrocławiu, w dniach 20-22 września 2006. Temat
będzie dotyczył teologii polskiej. Pomocą w tym przedsięwzięciu może być
książka Teologia polska na XXI wiek, stanowiąca pokłosie VII Kongresu Teologów Polskich. Ukazuje ona nie tylko próbę określenia historycznych podstaw
4
polskiej tożsamości teologicznej, ale też stara się wyznaczyć dla niej perspektywy na XXI w.
W przygotowaniach posłuży nam nowa, szybka ścieżki komunikowania się
między sobą www.dogmatyka.pl. Tu niebawem zostaną podane dalsze szczegóły i forma zgłaszania propozycji do ostatecznego określenia tematu seminarium.
3. Najbliższa przyszłość
Dysponujemy własną, rozrastającą się „siecią w sieci”, co pomoże nam nie
tylko być razem (choćby wirtualnie), ale także usprawni przygotowywanie
wspólnych inicjatyw i wymianę myśli. Idąc po tej myśli, którą rozpoczął biuletyn „Teologia w Polsce” czy strona „teolog.pl”, chcemy iść dalej. Od nas zależy,
czy środek ten właściwie zostanie wykorzystany, gdy dosyłając do sieci informacje dokumentujące naszej działalności i dorobku naukowego, będziemy
wspólnie realizować naszą stronę, czyli wizerunek nas samych.
W środowisku dogmatyków polskich odkrywamy coraz to nowe perspektywy
i wyzwania. Obrady ostatniego spotkania Międzynarodowej Komisji Teologicznej ukierunkowały naszą refleksję na zagadnienia eschatologii, które w różnych
aspektach podejmują nasi dogmatycy. Byłoby rzeczą interesującą zorientować
się, w jakich kierunkach prowadzimy te prace.
Także problematyka komunikacji społecznej, dotykająca ostatnio kontekstu
Kościoła Polskiego stwarza potrzebę refleksji nie tylko w wymiarze pastoralnym i prawno-kanonicznym, ale także dogmatycznym, zwłaszcza gdy chodzi o
wizję Kościoła jako communio.
Kolejnym, ważnym wyzwaniem staje się wizyta w Polsce papieża Benedykta
XVI (25-28 maja 2006). Nowe doświadczenia dla naszych środowisk, a także
wielka sympatia, z jaką wierni odnoszą się do Ojca Świętego, mogą z powodzeniem przysłużyć się popularyzowaniu wspólnej myśli teologicznej.
W nadziei na ożywioną pracę między posiedzeniami naszej Sekcji zachęcam
do wspólnego uprawiania świętej teologii „z rozumem i sercem”.
W trudzie codziennego znoju pracy
i pamięci modlitewnej
Lublin, Święto Ofiarowania Pańskiego 2006
ks. Krzysztof Góźdź