Podstawowe informacje dotyczące przepisów prawnych

Podstawowe informacje dotyczące przepisów prawnych chroniących
interesy psychiczne, społeczne i ekonomiczne osób starszych
i niepełnosprawnych
Przemoc domowa to zamierzone działanie kierowane ku członkom rodziny
z naruszaniem ich praw i dóbr osobistych powodujących cierpienie i szkody.
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180 poz.1493) przez przemoc w rodzinie należy rozumieć
jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające
prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo
utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym
seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także
wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą.
Członek rodziny to osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 kodeksu karnego,
a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca.
Przemoc może przybierać różne formy:
 przemocy fizycznej: bicie, rzucanie przedmiotami, popychanie, szczypanie, celowe
narażenie na niebezpieczeństwo,
 przemocy seksualnej,
 przemocy psychicznej: szantażowanie, odrzucenie, wyzywanie, straszenie,
obrażanie,
 przemocy ekonomicznej: zabieranie pieniędzy, uzależnienie finansowe ofiary od
sprawcy.
Rodzaje zagrożeń najczęściej występujących w rodzinie wobec osób starszych i nie
w pełni świadomych swoich praw:
1. Pożyczanie pieniędzy – bez umowy. Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami
kodeksu cywilnego, umowa pożyczki, której wartość przekracza pięćset złotych
powinna być stwierdzona na piśmie. Jest to istotne ze względów dowodowych.
W przypadku bowiem gdy zaistnieje problem z uzyskaniem zwrotu pożyczonej
kwoty, dający pożyczkę ma możliwość wykazania, że pożyczka została udzielona
i w jakiej wysokości.
2. Zaciąganie długu – może wystąpić także sytuacja, iż osoba jest namawiana przez
członka rodziny lub kogoś znajomego do zaciągnięcia zobowiązania pieniężnego
np. kredytu czy pożyczki i przekazania mu pieniędzy. Początkowo zapewnia, iż
będzie sama uiszczała kolejne raty, jednak potem przestaje płacić i w konsekwencji
obowiązek spłaty całego kredytu ciąży na osobie, która zaciągnęła dane
zobowiązanie. W ostateczności komornik zajmuje część wynagrodzenia, emerytury
lub renty.
3. Pożyczanie dowodu osobistego lub innego dowodu tożsamości – warto zaznaczyć, że
nikt nie musi zgadzać się, aby ktoś inny korzystał z jego dowodu osobistego. Może
się bowiem później okazać, że dane te zostaną bezprawnie wykorzystane do
zawarcia umowy pożyczki, zakupu na raty lub zaciągnięcia innego zobowiązania
finansowego.
Ochrona prawna
1. Przemoc fizyczna
Artykuł 207 kodeksu karnego przewiduje przestępstwo znęcania się fizycznego lub
psychicznego nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub
przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad małoletnim lub osobą nieporadną
ze względu na jej stan psychiczny lub fizyczny.
Znęcanie się to działanie lub zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu
fizycznego lub dolegliwych cierpień moralnych, powtarzającym się albo jednorazowym lecz
intensywnym i rozciągniętym w czasie jak np. bicie, głodzenie, straszenie, znieważanie,
wyrzucanie z mieszkania. Adresatem działań ma być osoba najbliższa sprawcy. Znęcanie się
może też być dokonywane w stosunku do innych osób, jeżeli są one małoletnie, a więc nie
ukończyły 18 lat albo nieporadne np. z powodu kalectwa, a także w stosunku do osób
pozostających w stosunku zależności od sprawcy.
Stosunek zależności zachodzi wtedy, gdy pokrzywdzony nie jest zdolny z własnej
woli przeciwstawić się znęcaniu i znosi je z obawy przed pogorszeniem swej sytuacji,
np. utratą pracy, środków utrzymania, mieszkania itp.
Znęcanie się nad rodziną ścigane jest w trybie publiczno-skargowym, czyli
z urzędu, a na podstawie art. 304 § 2 kodeksu postępowania karnego, na funkcjonariuszach
publicznych /instytucjach/ ciąży ustawowy obowiązek zawiadomienia o popełnieniu
przestępstwa.
W trakcie postępowania karnego osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić
składania zeznań (art. 182 § 1 k.p.k.). Prawo odmowy zeznań trwa mimo ustania
małżeństwa lub przysposobienia.
Osoba doznająca przemocy ma również prawo poinformowania o tym organy
ścigania. Zawiadomienie może złożyć ustnie lub na piśmie. Najlepiej zgłosić się na
najbliższy Komisariat Policji lub do Prokuratury. W przypadku obawy o swoje zdrowie lub
życie można zadzwonić na ogólnopolskie telefony alarmowe 997 lub 112.
2. Ubezwłasnowolnienie
Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba, która ukończyła lat trzynaście, może
być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli:
 wskutek choroby psychicznej,
 niedorozwoju umysłowego,
 innego rodzaju zaburzeń psychicznych,
nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla osoby ubezwłasnowolnionej
całkowicie ustanawia się opiekę, jeżeli nie jest sprawowana nad nią władza rodzicielska.
Wskutek ubezwłasnowolnienia całkowitego osoba traci zdolność do czynności
prawnych, co oznacza, że dokonywane przez nią czynności prawne (np. zawieranie umów,
zaciąganie kredytów, pożyczek) są nieważne. Nie dotyczy to jednak drobnych bieżących
spraw życia codziennego.
Osoby ubezwłasnowolnione częściowo posiadają ograniczoną zdolność do czynności
prawnych. Ubezwłasnowolniona częściowo może być osoba pełnoletnia, której z powodu
choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń
psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii potrzebna jest pomoc
w prowadzeniu jej spraw. Dla takiej osoby ustanawia się kuratelę. Warto podkreślić, że
ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności
prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia tej
umowy przez przedstawiciela. Jeżeli jednak osoba ubezwłasnowolniona częściowo dokonała
sama jednostronnej czynności prawnej, do której ustawa wymaga zgody przedstawiciela
ustawowego, czynność ta jest nieważna. Podobnie jak w przypadku ubezwłasnowolnienia
całkowitego, osoba ubezwłasnowolniona częściowo może bez zgody przedstawiciela
ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych
bieżących sprawach życia codziennego.
3. Obowiązek opieki nad osobą zależną oraz zaniedbywanie tego obowiązku
W języku potocznym często utożsamia się instytucję opieki i kurateli. Jednakże pomiędzy
nimi zachodzą bardzo istotne różnice:
- Opieka jest instytucją, mającą na celu zapewnienie pieczy i reprezentacji osoby
małoletniej niebędącej pod władzą rodzicielską lub osoby pełnoletniej ubezwłasnowolnionej
całkowicie. Sprowadza się to do sprawowania pieczy nad daną osobą, dbałości o rozwój
psychiczny i fizyczny oraz spełniania obowiązków wychowawczych. Ponadto na opiekunie
ciąży obowiązek dbania o majątek osoby podlegającej jego opiece. Możliwe jest także
zarządzanie tym majątkiem w porozumieniu z sądem.
- Kuratela ma za zadanie ochronę praw i interesów osób, które takiej ochrony potrzebują.
Jest ona ustanawiana głównie w celu sprawowania zarządu majątkiem, dbania o interesy
finansowe osoby, nad którą kuratela jest sprawowana. Tylko w przypadku ustanowienia
kurateli nad osobą częściowo ubezwłasnowolnioną sąd dodatkowo nakłada na kuratora
obowiązek sprawowania pieczy nad tą osobą.
W przypadku kurateli krąg osób, które mogą jej podlegać oraz zakres spraw, w których
kuratora należy powołać jest szeroki. Można powołać kuratora:
- dla dziecka poczętego, a jeszcze nie urodzonego (dla strzeżenia przyszłych praw dziecka),
- dla osoby ułomnej,
- dla osoby nieobecnej (takiej, której miejsce pobytu nie jest znane lub jest znane, lecz osoba
ta znajduje się w warunkach uniemożliwiających jej osobiste prowadzenie jej spraw),
- zastępującego przedstawiciela ustawowego,
- stricte do zarządu majątkiem,
- w sprawach o prawa stanu,
- procesowego,
- osoby prawnej
- spadku.
4. Obowiązki alimentacyjne
Obowiązek alimentacyjny powstaje wówczas, gdy rodzice znajdują się
w niedostatku, tzn. gdy nie są oni w stanie własnymi siłami zaspokoić swoich
usprawiedliwionych potrzeb, w szczególności gdy nie mają niezbędnych środków i nie
mogą ich uzyskać ze względu na wiek, stan zdrowia itp.
Podstawową przesłanką wszystkich roszczeń alimentacyjnych jest wystąpienie stanu
potrzeby po stronie uprawnionego do alimentów tj. sytuacji, w której dana osoba nie jest
w stanie samodzielnie się utrzymać oraz zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Przy ocenie, czy uprawniony może zaspokoić swoje potrzeby własnymi siłami, należy brać
pod uwagę nie tylko rzeczywiste zarobki, lecz te, jakie według swoich sił mógłby
uzyskiwać.
Zakres tego obowiązku jest również uzależniony od możliwości zarobkowych
i majątkowych dzieci. Jeżeli rodzice mają kilkoro dzieci to wszystkie one zobowiązane są
do alimentacji względem rodziców. Każde z dzieci zobowiązane jest w części
odpowiadającej jego możliwościom. Przy jednakowych możliwościach części te są równe,
przy różnych – proporcjonalne do sytuacji każdego z dzieci. Jeżeli jedno z dzieci nie jest
w ogóle w stanie spełnić ciążącego na nim obowiązku, cały ciężar alimentów rozkłada się na
pozostałe. Zdarza się, że jedno z dzieci wypełnia swój obowiązek zapewniając rodzicom np.
mieszkanie i opiekę - w tej sytuacji pozostałe dzieci winny zaspokoić resztę
usprawiedliwionych potrzeb.
5. Uzależnienie w rodzinie
Nadużywanie alkoholu jest powszechnym i trudnym problemem, wpływającym
destrukcyjnie na całą rodzinę. Jeżeli dana osoba z powodu uzależnienia uchyla się od pracy,
systematycznie zakłóca spokój lub porządek publiczny, powoduje swoim zachowaniem
rozkład życia rodzinnego lub demoralizację małoletnich i sama nie wyraża zgody na
podjęcie terapii może być skierowana na badanie przez biegłego, który wypowie się
w kwestii jego uzależniania i ewentualnie wskaże odpowiedni rodzaj leczenia
(ambulatoryjne, udział w grupie terapeutycznej, zamknięty zakład). Na takie badanie kieruje
gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych.
O obowiązku poddania się leczeniu orzeka sąd rejonowy właściwy według miejsca
zamieszkania lub pobytu osoby, której postępowanie dotyczy. Jest to postępowanie
nieprocesowe, wszczynane na wniosek gminnej/miejskiej komisji rozwiązywania
problemów alkoholowych lub prokuratora, poinformowanych o problemie np. przez rodzinę
osoby uzależnionej, Policję lub pracowników ośrodka pomocy społecznej.
6. Sprawy majątkowe
1) Umowa darowizny ma na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści
kosztem majątku darczyńcy. Bezpłatność świadczenia na rzecz obdarowanego
należy do istoty umowy darowizny. Brak spełnienia tego kryterium powoduje, że
daną umowę nie można potraktować jak darowiznę.
Przedmiotem darowizny mogą być wszelkie prawa majątkowe, a także prawa nie
mające wartości majątkowej, jeżeli tylko posiadają wartość dla stron.
Oświadczenie darczyńcy powinno być pod rygorem nieważności złożone w formie
aktu notarialnego, jednakże umowa darowizny zawarta bez wymaganej formy, staje
się ważna w momencie, gdy obiecane świadczenie zostaje spełnione. W przypadku,
gdy przedmiotem darowizny jest nieruchomość, akt notarialny powinien być spisany
przez wszystkie strony umowy.
Jeżeli obdarowany zachował się w stosunku do darczyńcy w sposób rażąco
niewdzięczny, darczyńca może darowiznę odwołać. Przykładem rażącej
niewdzięczności może być ciężkie naruszenie obowiązków rodzinnych, pobicie,
zniewaga, kradzież, nieudzielenie pomocy w chorobie, uchylanie się od obowiązku
alimentacyjnego.
Uprawnienie do odwołania darowizny posiada darczyńca lub jego spadkobiercy.
Oświadczenie o odwołaniu darowizny musi być złożone w formie pisemnej i nie jest
dopuszczalne, jeśli darczyńca przebaczył obdarowanemu. Jeżeli darczyńca popadnie
w niedostatek, obdarowany zobowiązany jest (w granicach istniejącego jeszcze
wzbogacenia) do dostarczania darczyńcy środków do życia. Może zwolnić się od
tego obowiązku zwracając równowartość darowizny.
Od zawarcia umowy darowizny należy uiścić podatek od spadków i darowizn. Od
1 stycznia 2007 r. zwolnione z tego podatku jest nabycie własności rzeczy lub praw
majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma
i macochę, jeżeli zostanie ono zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu
skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.
2) Na podstawie zawartej umowy dożywocia jedna ze stron w zamian za przeniesienie
na jej rzecz własności nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie
utrzymanie.
Umowa dożywocia skutkuje przeniesieniem własności nieruchomości, dlatego musi
być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Przeniesienie
własności nieruchomości jednocześnie powoduje obciążenie nieruchomości prawem
dożywocia.
Dokładny zakres uprawnień dożywotnika zwykle określa umowa. W przypadku
braku takich zapisów nabywca powinien przyjąć zbywcę jako domownika,
dostarczać mu wyżywienie, ubrania, zapewnić mieszkanie, a także zapewnić mu
odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem
pogrzeb.
Prawo dożywocia może zostać ustanowione na rzecz więcej niż jednej osoby.
W razie śmierci jednej z tych osób świadczenia nabywcy ulegają odpowiedniemu
zmniejszeniu.
Na żądanie jednej ze stron umowy sąd może zamienić wszystkie lub niektóre
uprawnienia wynikające z prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą
wartości tych uprawnień. Dotyczy to sytuacji, gdy między stronami takiej umowy
wytworzyły się tak złe relacje, że nie ma możliwości, aby nadal zamieszkiwały
wspólnie.
3) Spadek to wszelkie prawa i obowiązki majątkowe należące do spadkodawcy
w chwili jego śmierci i przechodzące na jego następców prawnych. Nie można
jednak nabyć w drodze dziedziczenia obowiązków lub praw majątkowych ściśle
związanych z osobą spadkodawcy, zależnych od jego osobistych przymiotów (np.
obowiązek alimentacyjny).
Kluczową dla spadkobrania jest „chwila otwarcia spadku”, czyli moment śmierci
spadkodawcy. Z tą chwilą należące do spadkodawcy prawa i obowiązki majątkowe
zmieniają swój charakter i stają się spadkiem, czyli wyodrębnioną masą majątkową,
która może być odziedziczona przez spadkobierców.
Powołanie do spadku może nastąpić :
 w drodze testamentu, który pozwala uregulować sytuację majątku należącego do
osoby po jej śmierci,
 w drodze dziedziczenia ustawowego, w przypadku, gdy spadkodawca w ogóle nie
sporządził testamentu lub gdy żadna z osób, które powołał w testamencie do
dziedziczenia nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Spadkobiercą nie może być osoba fizyczna, która nie żyje w chwili otwarcia spadku
i osoba prawna, która w tym czasie nie istnieje. Wyjątkiem jest dziecko, które już
było poczęte w chwili otwarcia spadku, pod warunkiem że urodzi się żywe oraz
fundacja ustanowiona w testamencie przez spadkodawcę, zarejestrowana w ciągu
dwóch lat od ogłoszenia testamentu.
4) Testament. Są trzy formy testamentu zwykłego:
- własnoręczny: To najprostsza forma testamentu. Wymagane jest jedynie
sporządzenie dokumentu w całości pismem ręcznym, podpisanie go przez
spadkodawcę i opatrzenie testamentu datą. Testament napisany na komputerze lub
na maszynie do pisania, pomimo opatrzenia go własnoręcznym podpisem
spadkodawcy, jest dokumentem nieważnym. Mniej rygorystycznie podchodzi się do
braku daty – w niektórych sytuacjach np. gdy z treści jednoznacznie wynika data
sporządzenia, nie powoduje to nieważności testamentu. Należy pamiętać, iż
sporządzenie testamentu własnym pismem, ale całkowicie nieczytelnym, pociąga za
sobą bezskuteczność testamentu.
- notarialny: Testament ten jest sporządzany w formie aktu notarialnego przez
notariusza i daje tym samym wysoki stopień bezpieczeństwa co do zgodności treści
testamentu z rzeczywistą wolą spadkodawcy. Oryginał testamentu pozostaje
w kancelarii notarialnej, co uniemożliwia jego zniszczenie, ukrycie czy sfałszowanie.
- allograficzny: Ten rodzaj testamentu nie może być sporządzony przez osoby
głuche lub nieme. Sporządzając ten testament, w obecności dwóch świadków,
spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza,
prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo
gminy lub kierownika USC. Tak złożone oświadczenie jest spisywane w formie
protokołu, który powinien być odczytany spadkodawcy w obecności świadków oraz
podpisany przez spadkodawcę, urzędnika i świadków.
Poza testamentami w formie zwykłej występują także ich szczególne formy, które
można sporządzać w razie zaistnienia wyjątkowych okoliczności. Tracą one jednak
moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności uzasadniających
niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed
upływem tego terminu.
Najczęściej występująca w praktyce forma testamentu szczególnego to testament
ustny, który może być sporządzany gdy występuje obawa rychłej śmierci
spadkodawcy lub jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej
formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione (np. kataklizmy, epidemia,
całkowite przerwanie komunikacji). W przypadku zaistnienia tych okoliczności
spadkodawca może oświadczyć co i komu przeznacza przy jednoczesnej obecności
co najmniej trzech świadków.
Treść testamentu ustnego może być stwierdzona w dwojaki sposób:

poprzez spisanie oświadczenia spadkodawcy przez jednego ze świadków lub
osobę trzecią przed upływem roku od jego złożenia. W piśmie, poza wolą
spadkodawcy, należy podać miejsce, datę oświadczenia oraz miejsce i datę
sporządzenia pisma. Pismo musi podpisać spadkodawca i dwaj świadkowie albo
wszyscy świadkowie,

jeśli nie stwierdzono treści oświadczenia w powyższy sposób, można tego
dokonać poprzez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem. Jest to możliwe
wyłącznie w okresie sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku tj. od dnia śmierci
spadkodawcy. Wyjątkowo sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch
świadków, jeśli przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka
trudne do przezwyciężenia przeszkody.
Sporządzony przez spadkodawcę testament może okazać się nieważny,
w szczególności jeśli:

zawiera rozrządzenia więcej niż jednego spadkodawcy (tylko jedna osoba
może wyrazić swoją wolę w testamencie, nieważne są testamenty wspólne),

został sporządzony przez osobę niemającą pełnej zdolności do czynności
prawnych, przez przedstawiciela lub oświadczenie spadkodawcy było obarczone
wadami,

został sporządzony z naruszeniem przepisów o formie,

spadkobierca został powołany pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu,
a z treści testamentu lub okoliczności wynika, że bez takiego zastrzeżenia
spadkobierca nie zostałby powołany,

został sporządzony w stanie wyłączającym świadome albo swobodne
powzięcie decyzji i wyrażenie woli, pod wpływem błędu lub groźby.
Sąd może uznać spadkobiercę za niegodnego dziedziczenia. Konsekwencją takiego
uznania jest wyłączenie go od dziedziczenia. Może to mieć miejsce w sytuacji, gdy
spadkobierca:

dopuścił się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy,

podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania
testamentu albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych
czynności,

umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił
jego testament albo świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę
podrobionego lub przerobionego.
Z żądaniem uznania za niegodnego może wystąpić każdy, kto ma w tym interes
prawny. Wniosek musi być złożony w ciągu roku od dnia, w którym wnioskujący
dowiedział się o przyczynie niegodności, jednakże nie później niż przed upływem
trzech lat od śmierci spadkodawcy.
5) Dziedziczenie (kto może dziedziczyć – co mówi prawo)
W języku potocznym używa się sformułowania „wydziedziczenie” do sytuacji,
w których spadkodawca pozbawia spadkobiercę przypadającego mu z mocy prawa
udziału w spadku.
W świetle prawa jest to pozbawienie osoby uprawnionej do przysługującego jej
prawa zachowku. Zachowek to prawo osób najbliższych, które nie zostały
spadkobiercami, do pieniężnego udziału w majątku spadkowym.
Pozbawienie prawa do zachowku może nastąpić tylko w testamencie, ze wskazaniem
jednej z przyczyn wydziedziczenia, mających zastosowanie, jeżeli uprawniony do
zachowku:
 wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami
współżycia społecznego,
 dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego
przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
 uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Umowy o spadek po osobie żyjącej są nieważne. Możliwe jest jednak zawarcie
umowy o zrzeczenie się dziedziczenia. Dotyczy to wyłącznie dziedziczenia
ustawowego. Zrzeczenie nie może jednak nastąpić na korzyść innej osoby.
Dokonuje się jej w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy pociąga za
sobą nieważność umowy. Skutki zrzeczenia rozciągają się na dzieci osoby, która
zawarła umowę ze spadkodawcą i kolejne pokolenia. Można jednak wyraźnie
wskazać, że skutki umowy odnoszą się tylko do zawierającego tę umowę. Istnieje
także możliwość uchylenia zrzeczenia się dziedziczenia przez umowę miedzy tymi
samymi osobami.
Jedna z podstawowych zasad prawa rodzinnego mówi, iż małżonkowie mają równe
prawa i obowiązki w małżeństwie. W związku z tym, jeżeli jeden z małżonków
pozostających we wspólnym pożyciu nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania
się do zaspokajania potrzeb rodziny tj. nie partycypuje w opłacaniu rachunków, nie
przekazuje pieniędzy na żywność i inne uzasadnione wydatki, sąd może nakazać, aby jego
wynagrodzenie za pracę lub inne należności takie jak np. świadczenia wypłacane przez
ZUS były w całości lub w części wypłacane do rąk drugiego małżonka. Trzeba pamiętać,
że taki nakaz pozostaje w mocy nawet gdy pomiędzy małżonkami ustanie wspólne pożycie.
Orzeczenie sądu może być zmienione lub uchylone tylko na wniosek któregoś z małżonków.
Opracowały:
Mariola Tuszyńska
Edyta Chądzyńska
Agnieszka Regel – Brajsa
Monika Urbanek