Ćwiczenie 3 - Hydrolizaty skrobiowe

Transkrypt

Ćwiczenie 3 - Hydrolizaty skrobiowe
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
1) OZNACZENIE LEPKOŚCI KLEIKÓW SKROBIOWYCH ORAZ ROZTWORU DEKSTRYN ZA
POMOCĄ WISKOZYMETRU HÖPPLERA
Wstęp
We współczesnym przemyśle spożywczym stosuje się bardzo wiele czynników
umożliwiających sterowanie zagęszczaniem bądź żelowaniem produktu. Substancje takie to
najczęściej biopolimery o różnej masie cząsteczkowej, rozpuszczalne w wodzie lub tworzące
w niej zawiesinę. Związki takie zwiększają lepkość roztworów lub tworzą żele, często
również wykazując właściwości emulgujące i stabilizujące. Stosuje się je w celu
zapobiegnięcia retrogradacji, stabilizacji emulsji, lepszego związania wody oraz
ukształtowania odpowiedniej tekstury produktu.
W zależności od pochodzenia można je podzielić na:
I.
Naturalne:
a. Wydzieliny roślin, np. guma arabska, tragakant, karaja, tara.
b. Składnik roślin wyższych w postaci ekstraktu, np. pektyna lub wyizolowanego
składnika, np. skrobia, mączka chleba świętojańskiego,
c. Składniki wodorostów, np.agar, alginiany, karagen,
d. Produkty pochodzenia zwierzęcego, np. żelatyna,
e. Substancje wytwarzane przez drobnoustroje, jak np. dekstran, ksantan,
kurdlan.
II.
Surowce roślinne modyfikowane metodami chemicznymi i fizycznymi, jak np.
celulozy, pektyna aminowana, skrobie modyfikowane.
III.
Syntetyczne otrzymywane w wyniku syntezy chemicznej, jak np. poli- Nwinylopirolidon (PVP).
Wszystkie te związki mogą pełnić jedną lub kilka istotnych ról w kształtowaniu właściwości
produktu spożywczego:
I.
II.
III.
Zagęszczają - zwiększenie lepkości produktu.
Żelują - zmiana struktury z ciekłej w stałą.
Stabilizują - umożliwiają utrzymanie stałej struktury przez dłuższy czas.
Spośród najbardziej powszechnych zastosowań hydrokoloidów można wymienić:
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
1.Zwiększenie lepkości i nadanie tekstury.
2.Wywołanie uczucia pełności w ustach.
3.Wywoływanie uczucia sytości.
4.Zapobieganie retrogradacji skrobi.
5.Zapobieganie krystalizacji.
6.Przedłużenie utrzymywania gazów w napojach.
7.Wiązanie wody.
Lepkość jest jedną z najważniejszych cech płynów (cieczy i gazów). Zgodnie z definicją jest
to właściwość płynów i plastycznych ciał stałych charakteryzująca ich opór wewnętrzny
przeciw płynięciu. Pomiary lepkości wykonuje się przy użyciu różnego rodzaju
wiskozymetrów. Jednym z nich jest wiskozymetr Höpplera z opadającą kulką, który służy do
dokładnych pomiarów lepkości gazów i cieczy przeźroczystych o charakterze newtonowskim.
Przy zachowaniu poprawnej temperatury próbki, lepkościomierz z opadającą kulką jest
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
1
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
najdokładniejszym z wiskozymetrów.
Najczęściej stosowany jest on do pomiarów w przemyśle:
- chemicznym,
- farmaceutycznym,
- spożywczym,
- petrochemicznym.
Schemat ideowy wiskozymetru przedstawiono na Rysunku nr 1.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rurka pomiarowa
Opadająca kulka
Płaszcz termostatujący
Wylot wody z termostatu (króciec
odprowadzający)
Statyw
Poziomica
Nacięcie pomiarowe
Nacięcie pomiarowe
Nacięcie pomiarowe
Rysunek 1. Wiskozymetr Höpplera
Analizę reologiczną wykonać dla handlowej dekstryny żółtej oraz kleiku skrobi
ziemniaczanej. Pomiar reologiczny w wiskozymetrze Hoepplera wykonać w 3 powtórzeniach.
Jako wynik analizy podać wartości cząstkowe, średnią oraz odchylenie standardowe.
Wykonanie analizy
Przygotowanie roztworu dekstryny żółtej
Czystą zlewkę o pojemności 250 ml wraz z termometrem szklanym zważyć i zapisać wynik.
Do zlewki odważyć 40±0,01 g dekstryny w przeliczeniu na suchą substancję (zawartość wody
w dekstrynie wynosi 11%). Do dekstryny wlać 50 ml wody destylowanej i dokładnie
wymieszać. Następnie zlewkę umieścić w łaźni wodnej i ogrzewać, tak by roztwór dekstryny
osiągnął temperaturę 67oC i utrzymywać ją w granicach ±1oC przez dalsze 5 minut. Po
zakończeniu ogrzewania roztwór ochłodzić do 20 ±1oC. Zlewkę osuszyć dokładnie z
zewnątrz i uzupełnić wodą destylowaną do 100±1 g. Po dokładnym wymieszaniu roztwór
przelać do suchego rozdzielacza i pozostawić na 1 godzinę. Po tym czasie przelać do suchego
cylindra miarowego i zmierzyć jego gęstość metodą aerometryczną.
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
2
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
Przygotowanie kleiku skrobiowego otrzymanego ze skrobi ziemniaczanej
W wytarowanej wraz z mieszadłem zlewce odważyć 5±0,01 g skrobi w przeliczeniu na suchą
substancję, uzupełnić wodą do 250 g. Następnie zlewkę umieścić na płycie grzejnej/palniku
gazowym. Zainstalować mieszadło mechaniczne. Obroty mieszadła dobrać tak, by skrobia nie
opadała na dno naczynia. Całość należy ogrzewać minimum 15 min, by doprowadzić do
powstania kleiku skrobiowego. Po wytworzeniu kleiku zawartość zlewki uzupełnić wodą do
pierwotnej masy, otrzymując w ten sposób kleik skrobiowy o stężeniu 2%(w/w). Następnie
kleik przelać do suchego cylindra miarowego i zmierzyć jego gęstość aerometrycznie.
Wykonanie oznaczenia
Sklarowanym roztworem napełnić rurkę lepkościomierza Hoepplera (Rysunek1) połączonego
z termostatem nastawionym na temperaturę 20±2oC. Włożyć kulkę pomiarową i po kilku
minutach zmierzyć sekundomierzem czas jej opadania pomiędzy markami pomiarowymi 7 i
9. Kulka powinna być tak dobrana, aby czas jej spadania mieścił się w granicach 20-200 s.
Wykonać trzy pomiary czasu spadania kulki, z których obliczyć czas średni i przyjąć do
obliczenia lepkości.
Lepkość dekstryn żółtych obliczyć w milipaskalosekundach (mPa·s) wg. wzoru:
= ∙ − ∙ w którym:
t - czas spadania kulki [s]
dk - gęstość użytej kulki [g/cm3]
dr - gęstość badanego roztworu dekstryny [g/cm3]
k – stała użytej kulki [mPa·cm3/g] – do odczytania z Tabeli 1.
Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną wyników dwóch równoległych oznaczeń
nieróżniących się więcej niż o 5 mPa·s. Wynik podawać z dokładnością do 1 mPa·s.
Tabela 1. Wielkości charakteryzujące kulki do wiskozymetru Höplera.
Kulka
Szklana 1
Szklana 2
Metalowa 1
Metalowa 2
Metalowa
mała
Metalowa
najmniejsza
Średnica kulki
[mm]
15,805±0.002
15,634±0.002
15,560±0.002
15,000±0.002
Masa kulki
[g]
4,9634
4,8023
16,0667
14,3708
Gęstość kulki
[g/cm3]
2,401
2,400
8,150
8,130
Stała kulki
[(mPa·cm3)/g]
0,010071
0,076064
0,128506
1,222074
13,540±0.002
10,0299
7,730
11,100000
10,000±0.002
4,0405
7,720
40,500000
W przypadku dekstryny można wykonać także pomiar stopnia zgęstnienia. W tym celu
roztwór dekstryny przygotowany do poprzedniego ćwiczenia pozostawić do dojrzewania
przez 24 godz. w zamkniętej kolbie stożkowej w temperaturze 20±0,2oC w łaźni wodnej lub
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
3
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
termostacie. Po upływie tego czasu zmierzyć lepkość dekstryny jak w poprzednim ćwiczeniu.
Stopień zgęstnienia dekstryny obliczyć z następującego wzoru:
=
∙ − w którym:
TF – stopień zgęstnienia,
η0 – lepkość początkowa [mPa·s],
η24 – lepkość po upływie 24 godz. [mPa·s].
2) OZNACZENIE KWASOWOŚCI DEKSTRYN WEDŁUG PN-71/A-74700
Wstęp
Kwasowość dekstryn jest jednym z kluczowych parametrów rzutujących na możliwości ich
zastosowania zarówno w przemyśle spożywczym jak i poza nim. Dyskwalifikująca jest
szczególnie zbyt wysoka kwasowość, będąca rezultatem błędów w trakcie procesu
produkcyjnego – niedokładnego usunięcia kwasów mineralnych służących do hydrolizy
skrobi.
W przypadku dekstryn białych kwasowość można określać przy pomocy konwencjonalnego
miareczkowania alkacymetrycznego z użyciem fenoloftaleiny. Dla tej dekstryny zmiana
barwy jest wyraźna i pozwala na wizualne określenie punktu końcowego. Analiza
kwasowości dekstryn żółtych, ze względu na ich barwę musi jednak być prowadzona
potencjometrycznie. W metodach potencjometrycznych do celów analitycznych wykorzystuje
się pomiar SEM (siły elektromotorycznej) ogniwa zbudowanego z elektrody porównawczej
oraz wskaźnikowej zanurzonych w badanym roztworze. Wartość SEM ogniwa zależy od
potencjałów elektrod, a potencjały te są zależne od stężenia jonów (oksoniowych) w badanym
roztworze.
W ramach ćwiczenia wykonać analizę komercyjnych dekstryny białej oraz żółtej. Otrzymane
wartości porównać z danymi producenta.
Wykonanie oznaczenia dla dekstryn białych
Do kolby stożkowej o pojemności 250 ml odważyć na wadze technicznej 25±0.01 g badanej
dekstryny i dodać 100 ml wody destylowanej wolnej od dwutlenku węgla. Następnie dodać
10 kropli roztworu fenoloftaleiny, wymieszać i szybko miareczkować 0,1 mol/l roztworem
wodorotlenku sodowego przy ciągłym energicznym mieszaniu. Miareczkowanie jest
zakończone, gdy powstałe wyraźnie różowe zabarwienie roztworu utrzyma się przez 1 min.
Wykonanie oznaczenia dla dekstryn żółtych i żółtopodobnych
Do zlewki o pojemności 150 ml odważyć na wadze technicznej 10±0.01 g badanej dekstryny i
dodać 100 ml wody destylowanej wolnej od dwutlenku węgla. Po dokładnym wymieszaniu i
rozpuszczeniu próbki miareczkować potencjometrycznie 0,1 mol/l roztworem wodorotlenku
sodowego przy ciągłym mieszaniu. Miareczkowanie jest zakończone, gdy pehametr wykaże
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
4
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
wartość pH=8,3.
Kwasowość badanych dekstryny obliczyć w stopniach kwasowości (czyli w mililitrach 1
mol/l roztworu NaOH na 100 g produktu). Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną wyników
dwóch równoległych oznaczeń nieróżniących się więcej niż o 0,1 ml. Wynik podawać z
dokładnością do 0,1 ml.
3) OZNACZANIE ROZPUSZCZALNOŚCI DEKSTRYN BIAŁYCH WEDŁUG PN-71/A-74700
Wstęp
Dekstryny, bez względu na rodzaj są produktami rozkładu skrobi na oligosacharydy. Skrobia
natywna jest nierozpuszczalna w zimnej wodzie. Produkty jej rozpadu mają jednak mniejsze
masy cząsteczkowe. Im większy stopień depolimeryzacji dekstryny, tym większa zmiana
podstawowych właściwości użytkowych. Podstawowe z nich to lepkość i rozpuszczalność. W
związku z zastosowaniem dekstryn ich produkcja prowadzona jest tak, aby końcowy stopień
depolimeryzacji umożliwił otrzymanie produktu o pożądanej lepkości przy jak największej
rozpuszczalności.
Analizę rozpuszczalności dekstryn przeprowadzić na wybranej dekstrynie białej. Otrzymane
wyniki porównać z danymi producenta.
Wykonanie analizy
Do wytarowanej kolby stożkowej o pojemności 200 ml z pręcikiem szklanym odważyć z
dokładnością do 0.01 g taką ilość dekstryny, aby zawartość suchej masy wynosiła 10g
(wilgotność dekstryny wynosi 11%). Dodać 30 ml wody destylowanej o temperaturze 1215oC i stale mieszać. Następnie dodać dalsze 50 ml wody destylowanej, po czym uzupełnić
zawartość kolby wodą destylowaną do 100±0.01g. Zamknąć kolbę korkiem, wstrząsać przez
około 20 s, a następnie wstawić do termostatu lub łaźni wodnej o temperaturze 25±0.02oC na
okres 30 min. W tym czasie wstrząsać kolbę kilkakrotnie. Następnie całość przesączyć przez
sączek karbowany, odrzucając pierwsze 10 ml przesączu. Z dalszej ilości przesączu pobrać
pipetą kilka kropel, nałożyć na pryzmaty refraktometru, oświetlić odpowiednio i odczytać
współczynnik załamania światła w temperaturze 20oC. Z tabeli 2 odczytać rozpuszczalność
dekstryny na podstawie oznaczonego współczynnika załamania światła.
Rozpuszczalność
[%]
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tabela 2. Zależność współczynnika załamania światła
od rozpuszczalności dekstryny białej
Rozpuszczalność
Rozpuszczalność
n
N
[%]
[%]
1.33300
34
1.33837
67
1.33316
35
1.33853
68
1.33332
36
1.33869
69
1.33348
37
1.33885
70
1.33380
38
1.33901
71
1.33396
39
1.33917
72
1.33412
40
1.33931
73
1.33427
41
1.33949
74
1.33443
42
1.33965
75
n
1.34355
1.34370
1.34385
1.34400
1.34416
1.34432
1.34447
1.34463
1.34478
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
5
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
1.33458
1.33474
1.33490
1.33506
1.33522
1.33538
1.33554
1.33570
1.33586
1.33592
1.33618
1.33633
1.33648
1.33663
1.33678
1.33694
1.33710
1.33726
1.33742
1.33758
1.33773
1.33789
1.33801
1.33822
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
1.33981
1.33997
1.34013
1.34029
1.34045
1.34061
1.34076
1.34091
1.34106
1.34121
1.34136
1.34151
1.34166
1.34181
1.34196
1.34212
1.34228
1.34244
1.34260
1.34276
1.34291
1.34307
1.34323
1.34339
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
1.34494
1.34510
1.34525
1.34540
1.34555
1.34570
1.34584
1.34584
1.34613
1.34628
1.34642
1.34657
1.34671
1.34685
1.34700
1.34715
1.34730
1.34745
1.34759
1.34774
1.34789
1.34804
1.34819
1.34833
1.34848
4) OZNACZANIE ROZPUSZCZALNOŚCI DEKSTRYN ŻÓŁTYCH METODĄ WIRÓWKOWĄ
WEDŁUG NORMY PN-71/A-74700
Zasada oznaczania polega na rozpuszczeniu dekstryny w wodzie, odwirowaniu roztworu i
odczytaniu z podziałki probówki zawartości części nierozpuszczalnych. Do zlewki
pojemności 200 ml odważyć z dokładnością do 0.01 g taką ilość dekstryny, aby zawartość
suchej masy wynosiła 5 g (wilgotność dekstryny wynosi 11%). Dodać 5 ml alkoholu
metylowego i dokładnie wymieszać. Po otrzymaniu jednolitej zawiesiny dodać 50 ml wody
destylowanej o temperaturze 12-15oC, ciągle energicznie mieszając. Następnie zawartość
przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 100 ml i uzupełnić do kreski wodą
destylowaną. Wstawić kolbę na 10 min. do termostatu o temperaturze 25±0.2oC, następnie
dokładnie wymieszać, pobrać pipetą 10 ml roztworu i umieścić w probówce z podziałką.
Probówkę wstawić do wirówki i odwirować przez 5 min. przy 3000 rpm, po czym odczytać
procent rozpuszczalności wprost z podziałki umieszczonej na probówce.
Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną wyników z dwóch równoległych oznaczeń
nieróżniących się od siebie więcej niż 0.2%. Wynik podawać z dokładnością do 0.01%.
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
6
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
5) OZNACZANIE ZAWARTOŚCI CUKRÓW REDUKUJĄCYCH WEDŁUG PN-71/A-74700
W trakcie depolimeryzacji skrobi z niewielkiej ilości długich łańcuchów (amylozy) lub
rozgałęzionych cząsteczek amylopektyny powstają krótsze fragmenty – dekstryny (Rysunek
2). W skrajnym przypadku możemy skrobię zdepolimeryzować do jej monomeru, czyli
glukozy. Każda ingerencja prowadząco do zmniejszenia długości łańcuchów powoduje jednak
zwiększenie ilości końców redukujących, czyli takich, które posiadają wolna grupę
aldehydową. Dzięki temu, wykorzystując znane reakcje wykrywania cukrów redukujących,
można śledzić postęp hydrolizy.
Rysunek 2. Dekstrynizacja skrobi
Ilościową miarą postępu hydrolizy jest równoważnik glukozowy (DE), czyli ilość wiązań
glikozydowych, które uległy hydrolizie (oznaczonych na drodze określenia zmian
redukcyjności) do całkowitej ilości wiązań glikozydowych obecnych w 100g materiału
(skrobi) wyjściowego. W praktyce wielkość te określa się na podstawie zawartości (masy)
cukrów redukujących przeliczonych na glukozę w stosunku do ilości (masy) materiału
wyjściowego:
= !.#$!%ą$ę
∙ %
Zasada oznaczenia zawartości grup redukujących polega na jodometrycznym oznaczeniu
nadmiaru miedzi, która nie przereagowała z cukrami w reakcji redoks. Niezredukowaną ilość
miedzi ustala się na podstawie równoważnej ilości jodu wydzielonego z jodku potasowego,
który należy odmiareczkować tiosiarczanem sodowym. Reakcje chemiczne przebiegające
umożliwiające przeprowadzenie analizy obejmują:
1. Utlenianie wolnych grup karbonylowych cukrów redukujących do odpowiednich grup
karboksylowych przy pomocy jonów miedzi (II). Jony te redukują się w trakcie
reakcji do jonów Cu (I).
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
7
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
utlenianie
O
C H
+1
+
2 Cu 2+
O
C OH +
+3
4 OH-
+
2 Cu +
+
H 2O
redukcja
Rysunek 3. Utlenianie grup redukujących sacharydów
2. Nadmiar miedzi (II) ulega reakcji z jonami jodkowymi utleniając je do wolnego jodu:
3. Wolny jod w reakcji redoks redukuje się do jonów jodkowych a tiosiarczan sodu
utlenia do czterotionianu
2+
2Cu
I2
+
+
2I
2S2O 3
-
2-
I2
+
-
+
2I
+
2Cu
S 4O 6
2-
Rysunek 4. Dodatkowe reakcje redoks przebiegające podczas analizy cukrów redukujących
Na podstawie tych reakcji stwierdzić można, że masa cukrów redukujących (wolnych grup CHO) w próbce jest związana z ilością jonów miedzi na odpowiednim stopniu utlenienia
(Rysunek 3):
#,1
#,1
).*. = #+,-. ∙ /0 = /0 ∙
= /0 ∙
W rzeczywistości stosunek molowy reagentów w tej reakcji odbiega od stechiometrycznego i
wynosi nie 1:2 ale 1:5,58. Sytuacje tę należy uwzględnić przy obliczeniach!
Ponieważ jednak w trakcie analizy stosuje się nadmiar Cu2+ w rzeczywistości ilość tych
cukrów można obliczyć znając ilość moli Cu(I). Możemy ją obliczyć znając ilość miedzi
dodanej jako odczynniki Fehlinga oraz określając nieprzereagowaną ilość Cu2+:
#,1 %#$ = #,1 $$# + #,1 #$$ #,1 $$# = #,1 %#$ − #,1 #$$
Ze stechiometrii reakcji (Rysunek 3) wynika, że:
#,1 $$#
= #,1 Z reakcji przedstawionych na Rysunku 4 wynika, że:
#,1 = #* .34
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
8
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
Co umożliwia proste określenie ilości miedzi (II):
#,1 #,1 $$#
$$#
= #,1 = 5,
* .3 4
%#$
∙ 6
* .3 4
− #,1 #$$
7 − 8,* .34 ∙ 6* .34 9
Gdzie indeks 0 oznacza dane dla próby zerowej. Dodatkowo, ponieważ stężenie tiosiarczanu
w próbie zerowej i właściwej jest takie samo, równanie ulega uproszczeniu:
#,1 $$#
= ,* .34 ∙ 6
* .3 4
− 6*.3 4 Obliczenie ilości przereagowanej miedzi(II) daje informacje o ilości cukrów redukujących. Z
danych doświadczalnych wynika jednak, że reakcja redoks z Rysunku nr 3 przebiega w
sposób niestechiometryczny. Empiryczne dane wskazują, że 1mmol Cu2+ jest w stanie utlenić
jedynie 0,148mmol glukozy. Czyli, reakcja nie przebiega w stosunku stechiometrycznym 1:2
a 1:5,58. Niestechiometryczność reakcji należy wziąć pod uwagę wykonując ostateczne
obliczenia liczby moli cukrów redukujących
W ramach ćwiczeń określić DE wybranego, komercyjnego syropu skrobiowego. Otrzymane
wyniki porównać z danymi producenta.
Wykonanie analizy
W zlewce o pojemności 50 cm3 odważyć na wadze analitycznej około 2,5g ± 0,01mg
badanego produktu (syrop skrobiowy) i rozpuścić w wodzie destylowanej. Roztwór syropu
skrobiowego przenieść następnie ilościowo do kolby miarowej o pojemności 250 cm3. Kolbę
uzupełnić wodą destylowaną do kreski i wymieszać. Do kolby stożkowej o pojemności 300
cm3 odmierzyć 10 cm3 roztworu Fehlinga I, 10 cm3 roztworu Fehlinga II, dodać pipetą 10 cm3
roztworu badanego produktu i 20 cm3 wody destylowanej. Po wymieszaniu zawartość kolby
ogrzewać, tak, aby ciecz zawrzała po upływie 3 minut od momentu rozpoczęcia ogrzewania i
gotować przez 2 minuty, sprawdzając czas na stoperze. Roztwór ochłodzić w bieżącej wodzie
do temperatury około 20oC, dodać 3g jodku potasowego, 10 cm3 kwasu siarkowego i
miareczkować 0,05 mol/l roztworem tiosiarczanu sodowego. Gdy ciecz osiągnie barwę
jasnożółtą, dodać 5 cm3 roztworu skrobi rozpuszczalnej i miareczkować do zaniku powstałej
niebieskiej barwy.
Równolegle wykonać próbę zerową, biorąc zamiast 10 cm3 badanego roztworu taką samą
ilość wody destylowanej. Z różnicy między ilością tiosiarczanu zużytego w próbie zerowej i
we właściwym oznaczaniu określić ilość substancji redukujących, wyrażonych, jako glukoza.
Za wynik przyjąć średnią arytmetyczną z dwóch równoległych oznaczeń nieróżniących się
więcej niż o 0,2 cm3 roztworu tiosiarczanu sodowego. Wynik należy podawać z dokładnością
do 0,1 %.
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
9
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
WYCIĄG Z KART CHARAKTERYSTYKI SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH UŻYWANYCH W
TRAKCIE ĆWICZEŃ
Roztwór jodu w KI
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Produkt nie wymaga oznakowania zgodnie z dyrektywami UE lub odpowiadającymi im przepisami
krajowymi.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Substancja lub mieszanina nie stwarza zagrożenia zgodnie z dyrektywami 67/548/EWG lub 1999/45/WE
PIERWSZA POMOC
W przypadku wdychania
Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeśli poszkodowany nie oddycha,
zastosować sztuczne oddychanie
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
Roztwór NaOH i HCl
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
C Produkt żrący
Klasyfikacja:
R35 Powoduje poważne oparzenia.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy i skórę.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z lekarzem.
Można przepłukać oczy roztworem kwasu bornego.
W przypadku połknięcia
Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Roztwór tiosiarczanu sodu
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Produkt nie wymaga oznakowania zgodnie z dyrektywami UE lub odpowiadającymi im przepisami
krajowymi.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Substancja lub mieszanina nie stwarza zagrożenia zgodnie z dyrektywami 67/548/EWG lub 1999/45/WE
PIERWSZA POMOC
W przypadku wdychania
W razie narażenia droga oddechowa zapewnić dostęp świeżego powietrza. W razie trudności w oddychaniu
wezwać lekarza.
W przypadku kontaktu ze skórą
W przypadku zanieczyszczenia natychmiast umyć skórę mydłem i dużymi ilościami wody.
W przypadku zanieczyszczenia oczu
Płukać dużymi ilościami wody przez co najmniej 15 minut. Zapewnić właściwe przepłukanie rozwierając
powieki palcami. Wezwać lekarza.
W przypadku połknięcia
W razie połknięcia wyplukać usta wodą, o ile poszkodowany jest przytomny. Wezwać lekarza.
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
10
TECHNOLOGIA WĘGLOWODANÓW - TECHNOLOGIA ŻYWNOŚCI
Siarczan (VI) miedzi (II)
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Znaki ostrzegawcze:
Xn - Produkt szkodliwy
N - Produkt niebezpieczny dla środowiska
Klasyfikacja:
R22 - Działa szkodliwie po połknięciu.
R36/38 - Działa drażniąco na oczy i skórę.
R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się
niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Działa szkodliwie po połknięciu. Działa drażniąco na oczy i skórę. Działa bardzo toksycznie na organizmy
wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.
PIERWSZA POMOC
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody. Zasięgnąć porady medycznej.
W przypadku kontaktu z oczami
Przemywać dokładnie dużą ilością wody przynajmniej przez 15 minut i skonsultować się z lekarzem.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą. Zasięgnąć porady medycznej.
Winian sodowo-potasowy
OZNAKOWANIE ZGODNE Z DYREKTYWAMI UE
Produkt nie wymaga oznakowania zgodnie z dyrektywami UE lub odpowiadającymi im przepisami
krajowymi.
WSKAZANIA RYZYKA DLA LUDZI I ŚRODOWISKA
Ta substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z dyrektywą 67/548/EWG.
PIERWSZA POMOC
W przypadku wdychania
Jeżeli osoba poszkodowana oddycha, przenieść na świeże powietrze. Jeśli poszkodowany nie oddycha,
zastosować sztuczne oddychanie
W przypadku kontaktu ze skórą
Zmyć mydłem i dużą ilością wody.
W przypadku kontaktu z oczami
Zapobiegawczo przemyć oczy wodą.
W przypadku połknięcia
Nieprzytomnej osobie nigdy nie podawać nic doustnie. Wypłukać usta wodą.
____________________________________________________________________________________________________________
KATEDRA TECHNOLOGII WĘGLOWODANÓW – WTŻ – UR KRAKÓW
11

Podobne dokumenty