dlaczego warto uprawiać soję?
Transkrypt
dlaczego warto uprawiać soję?
Wyniki badań odmianowych DLACZEGO WARTO UPRAWIAĆ SOJĘ? Polska importuje aż 2 mln ton śruty sojowej rocznie, głównie z odmian transgenicznych, z genem odporności na glifosat (RR). Błędem jest niewłączenie tej rośliny do programu dopłat do materiału siewnego dla strączkowych, które aktualnie wynoszą 160 zł/ha. Światowa produkcja soi utrzymuje się na poziomie 200 mln ton rocznie, a jej liderami są USA, Brazylia, Argentyna i Chiny. W Europie soję uprawia się na blisko 1,9 mln ha, średnie plony wynoszą 13,9 dt/ha. W Polsce soja rośnie na ok. 300 ha, w tym plantacje nasienne w ubiegłym roku zajmowały 48 ha. Najlepsze regiony do uprawy tego gatunku to Śląsk, Małopolska i Podkarpacie, z wyjątkiem terenów górzystych oraz Wielkopolska, Mazowsze i Pomorze Zachodnie. Rozwój uprawy soi w naszym kraju zależy głównie od możliwości zbytu dla przemysłu olejarskiego i paszowego. Duże wymagania. Soja jest rośliną dnia krótkiego, ciepłolubną (optymalna suma temperatur w okresie wegetacji wynosi około 1500 st. C, zero fizjologiczne 6 st. C) Wymaga gleb żyznych, przewiewnych, o dobrej kulturze. Nie toleruje odczynu kwaśnego, a optymalne pH wynosi 6,5-7. Ma duże wymagania wodne w okresie kiełkowania i kwitnienia. W warunkach Polskich do uprawy przydatne są odmiany wczesne 000 i 00 (120 -130 dni wegetacji), dojrzewające na przełomie sierpnia i września. Ze względu na nisko umieszczone na roślinach dolne strąki, soja wymaga bardzo starannego doprawienia gleby, które pozwala uniknąć większych strat w czasie zbioru kombajnowego. Konieczne jest szczepienie nasion (bezpośrednio przed siewem) szczepionką zawierającą bakterie brodawkowe Bradyrhizobium japonicum. Wiele zalet Soja wzbogaca płodozmiany zbożoworzepakowe lub zbożowo-kukurydziane), poprawia właściwości fizyko-chemiczne gleby, zwiększa zawartość próchnicy, dostarcza do gleby około 100 kg N/ha (dla roślin następczych 60-75 kg N/ha), jest uprawą proekologiczną, nie wymaga intensywnej ochrony chemicznej (choroby i szkodniki występują w małym nasileniu) i nawożenia azotem. Nowe odmiany wcześniej dojrzewają i są przystosowane do zbioru bezpośredniego (przy odpowiedniej wilgotności nasion), bez desykacji, jest cenną paszą i produktem żywnościowym, zawiera 35-40 proc. białka, 18-22 proc. tłuszczu (ze znaczną ilością nienasyconych kwasów tłuszczowych) oraz związki mineralne i witaminy z grupy B (dla polepszenia strawności należy ją poddać działaniu wysokiej temperatury – to – stosowaniu, w celu pozbycia się inhibitorów trypsyny). Odmiany soi z Krajowego Rejestru i będące w badaniach rejestrowych w Polsce nie są modyfikowane genetycznie, a poziom ich plonowania i właściwości rolnicze odmian są zadowalające. Szczepionki zawierające bakterie brodawkowe B. japonicum są dostępne (np. Nitragina sojowa – Biofood Wałcz, Hi Stick Soybean – Becker Underwood Lilited, Unit 1 Harwood Industrial Estate – Littlehampton, West Sussex, BN 177 AU, Anglia), coraz większa jest możliwość zbytu, głównmie do celów paszowych (ZT Bielmar Bielsko Biała, CEHAVE Szamotuły), objęta jest specjalną płatnością obszarową do powierzchni uprawy roślin strączkowych, która za ten rok wynosi 100 euro/ha.