Raport ewaluacji - ZSO3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ:
Procesy Środowisko
Gimnazjum nr 10
Ruda Śląska
Śląski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Katowicach
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji. Raport z ewaluacji problemowej dotyczy jednego z przedstawionych poniżej
obszarów.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Gimnazjum nr 10
2 / 34
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 22-03-2013 - 27-03-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Beata Orwat-Nowacka, Beata Zielińska.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli organu prowadzącego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
"Moja szkoła"
"Mój dzień"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele organu
prowadzącego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja zajęć pozalekcyjnych
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
51
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
uczniów klas rok niższych od
najstarszych
uczniów najstarszych klas
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, dobrani
losowo oraz przedstawiciele
samorządu szkolnego
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Przedstawiciele organu
prowadzącego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
14
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
5
113
93
10
7
88
5
6
nd
3 / 34
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Gimnazjum nr 10
Patron
Jan Paweł II
Typ placówki
Gimnazjum
Miejscowość
Ruda Śląska
Ulica
Oświęcimska
Numer
90
Kod pocztowy
41-707
Urząd pocztowy
Ruda Śląska
Telefon
0322437806
Fax
Www
zso3.pl
Regon
27659585800000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
420
Oddziały
17
Nauczyciele pełnozatrudnieni
63
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
8
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
4
Średnia liczba uczących się w oddziale
24.71
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
6.67
Województwo
ŚLĄSKIE
Powiat
Ruda Śląska
Gmina
Ruda Śląska
Typ gminy
gmina miejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 34
Wprowadzenie: obraz placówki
Zespół Szkół nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej jest placówką oświatową, w skład której wchodzą
Gimnazjum nr 10 oraz III Liceum Ogólnokształcące. Od 1999 r. szkoła mieści się przy ulicy Oświęcimskiej 90
w nowoczesnym i bardzo funkcjonalnym budynku. W Gimnazjum nr 10 realizuje się nauczanie dwujęzyczne
z językiem francuskim oraz klasy sportowe z sekcjami pływanie i piłka nożna. Najistotniejszymi efektami działań,
kreującymi pozytywny wizerunek placówki jest realizacja programów finansowanych z Europejskiego Funduszu
Społecznego jako szansa na rozwijanie umiejętności kluczowych uczniów. W szkole wykorzystuje się nowoczesne
środki dydaktyczne m.in. tablice multimedialne, elektroniczny system testowania umiejętności uczniów,
co uatrakcyjnia proces edukacji oraz pozwala sprostać wymaganiom współczesnej cywilizacji. Szkoła dysponuje
bardzo dobrą i nowoczesną baza dydaktyczną, do dyspozycji uczniowie mają przestronne, jasne klasy, pracownie,
sale gimnastyczne, amfiteatralną aulę, korzystają z sąsiadującego basenu należącego do MOSIR-u. Gimnazjum
umożliwia uczniom rozwój różnych zainteresowań, posiada bogatą ofertę edukacyjną. W dzielnicy Kochłowice pełni
rolę kulturotwórczą, prowadzi ogólnodostępne muzeum poświęcone historii dzielnicy i Rudy Śląskiej, prężnie
działają dwa teatry „Klakier” i „Plejada”, organizowane są liczne imprezy szkolne, okolicznościowe, charytatywne.
Co roku, po zbiórce na Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy odbywa się na terenie szkoły koncert i kończące
akcję „Światełko do Nieba”. Zauważalny jest wzrost współpracy ze środowiskiem lokalnym, które docenia działania
podejmowane przez szkołę.
Szkoła funkcjonuje zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy, zaakceptowaną przez uczniów
i rodziców. Podejmowane przez szkołę liczne i różnorodne działania wynikają z prowadzonych analiz i modyfikacji
oraz są spójne z koncepcją pracy szkoły. Szczególny nacisk położony jest na podniesienie poziomu nauczania,
bezpieczeństwo oraz zaangażowanie rodziców w działania szkoły. Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą
programową oraz zgodna z potrzebami uczniów i rynku pracy. Oferta jest monitorowana i modyfikowana, czego
dowodem są wprowadzone nowatorskie rozwiązania wzbogacające i umożliwiające rozwój zainteresowań uczniów
m.in. poprzez współpracę z Ambasadą Francji oraz wykorzystanie platformy e-learningowej Moodle. Organizacja
procesów edukacyjnych obejmuje planowanie i monitorowanie ich realizacji, w tym realizacji podstawy
programowej. Respondenci w większości potwierdzili, że działania wspierające i motywujące prowadzone przez
nauczycieli pomagają uczniom uczyć się. Współdziałanie nauczycieli polega na konsultacjach, analizach
i planowaniu pracy. Zespoły zadaniowe podejmują wspólne działania oraz kolegialnie decydują o wprowadzanych
w życie zmianach. Współpraca jest unormowana w statucie i na bieżąco dokumentowana.
W szkole kształtuje się postawy uczniów dzięki podejmowanym spójnym działaniom, które są znane i akceptowane
zarówno przez uczniów, jak i przez ich rodziców. Nauczyciele biorą pod uwagę zainteresowania uczniów
i wspierają ich w różnego typu działaniach. Uczniowie chętnie podejmują działania i inicjatywy tworzące wizerunek
szkoły. Współpraca z wieloma podmiotami stanowi jeden z ważniejszych czynników gwarantujący sukcesy uczniów
na wielu płaszczyznach: naukowych, sportowych, kulturalnych, prozdrowotnych, charytatywnych. Realizacja
projektów unijnych i finansowanych przez różne organizacje przekładają się na sukcesy odnoszone przez uczniów.
Szkoła bardzo aktywnie współpracuje z absolwentami, wykorzystując informacje o ich osiągnięciach
do motywowania i podejmowania przez uczniów dodatkowych działań i pracy nad rozwijaniem swoich
zainteresowań i talentów poprzez m.in. organizację akcji „Powrót do szkoły”.
5 / 34
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Szkoła funkcjonuje zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy, zaakceptowaną
przez uczniów i rodziców. Podejmowane przez szkołę liczne i różnorodne działania wynikają
z prowadzonych analiz i modyfikacji oraz są spójne z koncepcją pracy szkoły. Szczególny nacisk położony
jest na podniesienie poziomu nauczania, bezpieczeństwo oraz zaangażowanie rodziców w działania szkoły.
Szkoła działa zgodnie z przyjętą przez radę pedagogiczną koncepcją pracy (protokół z 7.04.2011 r.). Wszyscy
nauczyciele czują się jej współautorami. Najważniejsze jej założenia wskazywane są zgodnie przez dyrektora,
nauczycieli oraz pracowników niepedagogicznych i dotyczą: działań służących osiąganiu wysokiej jakości pracy
przy udziale wszystkich uczestników życia szkoły (dyrektora szkoły, nauczycieli, rodziców uczniów, pracowników
administracji i obsługi); stymulacji kreatywności uczniów, ich pasji i zainteresowań; tworzenia szkoły otwartej,
aktywnie uczestniczącej w życiu społeczności lokalnej; rozwoju nauczycieli. W oparciu o dokumentację
stwierdzono, że absolwent szkoły potrafi stawić czoło wyzwaniom cywilizacyjnym oraz przygotowany jest
do uczenia się przez całe życie.
Jak wynika z przeprowadzonych badań szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję pracy. Znajduje to
potwierdzenie we wskazanych przez dyrektora i nauczycieli przykładach, które dotyczą między innymi:
- działań służących poprawie bezpieczeństwa uczniów (modernizacji ulega monitoring szkolny - zakup nowego
monitora wizyjnego oraz kamer);
- wzmocnienia komunikacja szkoły z rodzicami i uczniami poprzez wprowadzenie systemu dziennika
elektronicznego;
- uaktualnienia programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki;
- kontynuacji istniejących w szkole klubów szkolnych oraz kół zainteresowań;
- cyklicznej organizacji zajęć Akademii Filmowej, wyjazdów Klubu Górskiego, aktywnego włączania się w akcję
Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, Nocy Filmowych, działań wolontariackich np. opieka nad schroniskiem dla
zwierząt „Fauna”;
- wykorzystywania na zajęciach dodatkowych zasobów stworzonych na platformie elearningowej Moodle (np. kurs
na uzyskanie karty rowerowej);
- popularyzacji nauki patrona służącej nowej tradycji szkoły, czyli uczestnictwo w pielgrzymce szkół im. Jana Pawła
II.
Stale realizuje się ideę szkoły otwartej, która uczestniczy w życiu społeczności lokalnej. Cyklicznie organizowany
jest Koncert Młodych Talentów, Dni Sportu, Dzień Języków Obcych, przedstawienia kółka teatralnego „Plejada”
i teatru „Klakier”, a w ostatnim czasie dni profilaktyki na temat szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu,
brania narkotyków oraz zajęcia z udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadków. W szkole znajduje się Muzeum
Szkolne im. Dr Pelagii Kwapulińskiej, w rozbudowaniu którego uczniowie i środowisko szkolne czynnie
uczestniczyli.
Wśród działań zainicjowanych w ostatnim okresie znalazły się:
- wymiana nauczycieli ze szkołą partnerską w Bochum,
- organizacja balu charytatywnego dla klas 3 gimnazjum z inicjatywy samorządu (środki zebrane na WOŚP),
- unowocześnienie strony internetowej szkoły skierowanej do rodziców i społeczności lokalnej przeprowadzone
w całości przez uczniów,
- udział w projekcie Szkoła Humanitarna w ramach projektu Polskiej Akcji Humanitarnej (uzyskanie certyfikatu).
Nauczyciele i dyrektor potwierdzili, że uczestniczą w pracach nad analizą i modyfikacją koncepcji pracy. Ich
zdaniem koncepcja pracy szkoły jest analizowana na bieżąco, zgodnie z potrzebami np.:
- analiza wyników egzaminów wewnętrznych i zewnętrznych pozwala uaktualniać bazę zajęć dodatkowych
pozwalających uczniom poszerzać swoje zainteresowania oraz zajęć wyrównawczych pozwalających
na uzupełnienie zaległości;
- dzięki stałej współpracy z pedagogiem i psychologiem szkolnym na bieżąco można monitorować sytuację szkolną
6 / 34
i rodzinną uczniów;
- systematycznie odbywa się dyskusja na temat profilów klas gimnazjum.
Ostatnio sformułowane przez zespoły przedmiotowe wnioski dotyczyły:
- zintensyfikowania pracy z uczniem zdolnym;
- opracowania planu imprez, wycieczek, wyjść z uczniami;
- kontynuowania prac nad wdrożeniem wytycznych wynikających z analizy egzaminów zewnętrznych.
W procesie analizy i modyfikacji pracy szkoły uczestniczą również rodzice, którzy sformułowali wnioski w zakresie
opracowania harmonogramu spotkań z rodzicami w celu zwiększenia kontaktów ze szkołą i podjęcia skutecznych
działań dotyczących uaktualnień na stronie internetowej szkoły. Wnioski wypracowane przez samorząd uczniowski
przedstawia opiekun. W poprzednim roku szkolnym dotyczyły kwestii poprawy komunikacji pomiędzy Radą
Samorządu Uczniowskiego i uczniami oraz zintensyfikowania działań zwianych z zachęceniem uczniów do pracy
w Samorządzie.
Modyfikacje koncepcji pracy szkoły w ostatnim okresie dotyczyły nieznacznej zmiany w wizji, w której uzupełniono
sylwetkę absolwenta o ideę uczenia się przez całe życie. W ramach kierunków dotyczących rozwoju szkoły
przedstawione zostały nowe działania, których celem było dostosowanie koncepcji do aktualnych wyzwań
cywilizacyjnych, organizacji szkoły oraz środowiska lokalnego. Nowe działania mające charakter projektów
rozwojowych szkoły. Do takich przedsięwzięć zaliczyć należy realizację projektu współfinansowanego ze środków
Unii Europejskiej „Aktywny w szkole - Aktywny w życiu”, organizowanie „Festiwali Nauki”, poszerzenie oferty
edukacyjnej szkoły o język włoski. Wynikiem zmian dokonywanych w perspektywie krótkoterminowej są działania,
które wynikają z bieżącej działalności szkoły, jak na przykład: badanie motywów podejmowania przez uczniów
gimnazjum nauki w szkole ponadgimnazjalnej, organizacja spotkania w ramach akcji „Powrót do szkoły”.
O bardzo wysokim poziomie spełnienia tego wymagania świadczy fakt, że istniejąca w szkole koncepcja pracy
szkoły jest znana uczniom i ich rodzicom oraz jest przez nich akceptowana. Uczniowie podkreślają, że szkoła
dokładne przygotowuje do dalszej edukacji. W szkole odbywają się częste akademie z różnych okazji, jest bogata
oferta klas gimnazjalnych (sportowa – piłka nożna, językowa – j. rosyjski, niemiecki, francuski, angielski
obowiązkowo i ogólna). Odbywają się wycieczki np. klubu górskiego, wycieczki oraz wymiany międzynarodowe.
Szkoła posiada nowoczesne wyposażenie np. basen, salę bokserską, siłownię i bardzo dobre zaplecze sportowe,
często wychodzi z inicjatywami na zewnątrz np. odbywają się otwarte dni, jest aktywna w weekendy, Uczniowie
mają możliwość wszechstronnego rozwoju, odbywają się liczne zajęcia obowiązkowe i dodatkowe (koła
zainteresowań, przedmiotowe, klub górski, sportowe, fotograficzne i teatralne).
Rodzice, jako najważniejsze w szkole wskazali promocję wartości edukacyjnych, tak aby uczniowie odczuwali,
że uczenie się jest pasjonujące i aby wiedzieli jak się uczyć, by było to przyjemne i efektywne. Ważna jest dla nich
opracowana w szkole sylwetka absolwenta, który ma poczucie własnej godności i wartości, jest twórczy i aktywny,
potrafi zastosować w praktyce zdobytą wiedzę i umiejętności, jest dobrze przygotowany do następnego etapu
nauki, potrafi stawić czoło wyzwaniom cywilizacyjnym, szanuje wielowiekowe dziedzictwo kulturowe, kieruje się
w swoim postępowaniu zasadami humanizmu i chrześcijaństwa zgodnie z nauką patrona szkoły, jest wyposażony
w podstawowe umiejętności społeczne, dzięki którym potrafi współpracować z innymi, jest kulturalny
i odpowiedzialny, potrafi zadbać o zdrowie i bezpieczeństwo swoje i innych. Rodzice stwierdzili, że kierunki pracy
szkoły spełniają ich wszystkie najważniejsze oczekiwania. Dyrektor poinformował, że uczniowie są zapoznawani
z koncepcją pracy szkoły na godzinach wychowawczych i apelach, natomiast rodzice podczas zebrań z rodzicami
i spotkań z radą rodziców. Koncepcja pracy szkoły znajduje się na stronie internetowej gimnazjum, wizja i misja
szkoły wywieszona w głównym korytarzu szkoły.
W roku szkolnym 2012/2013 dokonano ewaluacji wewnętrznej w zakresie kryterium „Koncepcja pracy jest
analizowana”. W ramach ewaluacji wewnętrznej wszyscy członkowie Rady Pedagogicznej uczestniczyli
w warsztatach dotyczących analizy koncepcji pracy szkoły. Jeden z wniosków sformułowanych w oparciu
o badania dotyczył roli nauczyciela w procesie dydaktyczno – wychowawczym. Ponadto stwierdzono, że struktura
zarządzania powinna pozostać jako struktura otwarta, co oznacza, że osoby zarządzające szkołą powinny być
otwarte na nowatorstwo i eksperyment.
Powyższe informacje potwierdzają spełnienie wymagania na bardzo wysokim poziomie.
Poziom spełniania wymagania: A
7 / 34
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową oraz zgodna z potrzebami uczniów i rynku
pracy. Oferta jest monitorowana i modyfikowana, czego dowodem są wprowadzone nowatorskie
rozwiązania wzbogacające i umożliwiające rozwój zainteresowań uczniów m.in. funkcjonowanie klas
dwujęzycznych współpracujących z Ambasadą Francji oraz wykorzystanie platformy elearningowej
Moodle.
W opinii dyrektora i nauczycieli oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową. Wszystkie elementy
podstawy programowej są wykorzystywane w programach nauczania tj. cele kształcenia, wymagania szczegółowe
(treści kształcenia), umiejętności określone w podstawie programowej. Zdaniem dyrektora realizowanie podstawy
programowej na wszystkich przedmiotach odbywa się z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów
realizacji. Podczas wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele realizowali elementy podstawy programowej.
Oferta edukacyjna jest zgodna z potrzebami uczniów i uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku
pracy. Fakt ten potwierdzili drugoklasiści (82 z 113) deklarując, iż szkoła umożliwia im nauczenie się tych
najważniejszych dla nich rzeczy. W ich opinii wśród rzeczy, których najbardziej chcą się nauczyć w szkole są
przedmioty, głównie języki obce, matematyka, informatyka, język polski, fizyka, chemia, geografia, historia,
biologia. Uczniowie chcieliby nauczyć się również odpowiedzialności, systematyczności i dyscypliny,
zaangażowania, współpracy z innymi ludźmi, przyjaźni, koleżeństwa i wzajemnego szacunku. Chcieliby rozwijać
swoje zainteresowania i talenty, zdobyć umiejętność rozwiązywania konfliktów oraz oczekują pomocy w wyborze
przyszłej pracy. Zdecydowana większość rodziców (81 z 88) uważa, że szkoła zaspokaja potrzeby edukacyjne ich
dzieci. Wymienione przez nich potrzeby to najczęściej umiejętność posługiwania się językami obcymi,
technologiami informacyjnymi i komputerowymi, rozwijanie zainteresowań, umiejętność współpracy z ludźmi,
radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz tolerancja.
Najważniejsze działania szkoły z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów przedstawione przez nauczycieli
to:
- przygotowanie oferty zajęć dodatkowych, wśród których znajdują się zajęcia umożliwiające rozwijanie
zainteresowań uczniom zdolnym oraz zajęcia wyrównawcze, których celem jest zapewnienie uczniom słabszym
możliwości pracy nad zagadnieniami sprawiającymi im problemy;
- dostosowanie wymagań do indywidualnych potrzeb uczniów;
- organizacja zajęć z doradztwa zawodowego, wyjazdy do Centrum Kształcenia Ustawicznego;
- zajęcia z przedstawicielem Ochotniczego Hufca Pracy, wyjazdy na giełdę szkół organizowane corocznie dla klas
2 i 3 gimnazjum;
- uwzględnianie opinii Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, z którą szkoła systematycznie współpracuje;
- przeprowadzenie diagnozy potrzeb oraz badanie zainteresowań, mocnych i słabych stron ucznia;
- organizowanie zajęć rewalidacyjnych i indywidualnych;
- prowadzenie działań profilaktycznych (m.in. na temat dopalaczy, narkotyków, palenia papierosów, problemów
alkoholowych, zagrożenia sektami, zdrowego odżywiania);
- organizowanie spotkań z psychologiem i pedagogiem szkolnym (udział uczniów w szkoleniu na temat udzielania
pierwszej pomocy przed medycznej);
- możliwość sprawdzenia swoich umiejętności przez uczniów poprzez udział w różnych konkursach szkolnych
i pozaszkolnych, zajęciach dodatkowych np. przedmiotowych (matematyka, fizyka), kołach zainteresowań
(astronomiczne, techniczne, teatralne, zajęcia chóru, strzeleckie, historyczne, fotograficzne, klub górski),
projektach edukacyjno – wychowawczych oraz poprzez udział w zawodach sportowych, wyjazdach narciarskich,
zajęciach sportowych (siatkówka, koszykówka, piłka ręczna);
- organizacja imprez, na których uczniowie mogą prezentować swoje uzdolnienia i umiejętności m.in.: Konkurs
Młodych Talentów, WOŚP, Koncert dla rodziców, Bal Charytatywny, Dzień Nauk Ścisłych, Dzień Języków Obcych;
- wykorzystywanie na zajęciach technologii informacyjnych;
- organizacja wyjazdów do kina, teatru, wycieczek dydaktycznych i turystyczno - krajoznawczych,
- organizacja wymian językowych ze szkołami zagranicznymi (na zajęciach językowych obowiązuje podział
na grupy zaawansowania).
Wyniki badań wskazują, że oferta edukacyjna uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy.
Zarówno dyrektor, nauczyciele jak i przedstawiciele środowiska lokalnego zgodnie podkreślają, że szkoła kształtuje
u uczniów:
- umiejętność pracy w zespole (np. realizacja projektów edukacyjnych, wycieczki klasowe, organizacja imprez
8 / 34
klasowych i szkolnych, udział w realizacji projektu Szkoła Humanitarna);
- umiejętność posługiwania się nowoczesną technologią informacyjną i komunikacyjną (np. prowadzenie przez
uczniów strony internetowej, muzeum szkolnego, korzystanie z dziennika elektronicznego, wykorzystywanie
prezentacji multimedialnych na zajęciach, korzystanie z platformy Moodle);
- umiejętność rozwiązywania problemów, w tym przedsiębiorczość oraz inicjatywa własna (np. realizacja projektów
edukacyjnych, organizowanie kiermaszy szkolnych, organizacja nocy filmowych, akcji charytatywnych, Góra
Grosza),
- umiejętność porozumiewania się w językach obcych (nauka języka angielskiego, niemieckiego, rosyjskiego, klasa
dwujęzyczna z językiem francuskim, wprowadzenie do oferty języka włoskiego, udział uczniów w wymianie
międzynarodowej z Bochum/Niemcy; organizacja Dnia Języków Obcych, udział uczniów w konkursach
przedmiotowych z języków obcych);
- umiejętność skutecznego porozumiewania się w języku ojczystym (np. prezentacja publiczna wyników projektów
edukacyjnych, organizacja Dnia Języka Polskiego, uczestnictwo w konkursach przedmiotowych);
- umiejętność uczenia się przez całe życie (poprzez np. udział w projekcie „Aktywny w szkole - Aktywny w życiu”).
Ponadto uczniowie uczą się postaw prozdrowotnych, rozwijają kulturę fizyczną, uczestniczą w zajęciach
dodatkowych - sportowych , pływackich, strzeleckich. Potrafią wygrywać i radzić sobie z popularnością, ale również
umieją przegrywać. Przygotowują prezentacje, podsumowania swoich działań, prowadzą stronę www, uczą się
rywalizacji. Zdobywają laury w licznych konkursach.
Kolejnym argumentem świadczącym o wysokim poziomie spełniania wymagania jest fakt, że szkoła monitoruje
realizację podstawy programowej i w trosce o pełny rozwój uczniów modyfikuje ofertę edukacyjną. Zarówno
dyrektor jak i nauczyciele stwierdzili, że w szkole opracowano i wdrożono karty monitoringu realizacji podstawy
programowej, które wypełniane są przez uczących dwukrotnie w ciągu roku szkolnego. Do monitorowania używa
się na bieżąco dziennika elektronicznego. Dzięki zastosowaniu tego narzędzia monitoruje się minimalną liczbę
godzin realizacji poszczególnych przedmiotów nauczania, zgodność zapisów tematów lekcji z przedstawionymi
przez nauczycieli rozkładami materiału. Monitorowaniu służą także arkusze samokontroli np. arkusz kontroli
w zakresie wyboru podręczników, arkusz monitorowania podstawy programowej z wychowania fizycznego,
obserwacje lekcji, uroczystości. Nauczyciele monitorują efekty realizacji podstawy programowej, organizując
badania wyników nauczania oraz badania diagnostyczne (egzaminy próbne OKE, egzamin gimnazjalny
z Operonem, Sesja z Plusem; w szkole analizuje się szczegółowo wyniki edukacyjnej wartości dodanej). Wnioski
wynikające z monitoringu realizacji podstawy programowej obejmowały m.in. kryteria doboru zastępstw doraźnych,
opracowanie szczegółowego harmonogramu wyjść dla każdej klasy, rzetelne numerowanie lekcji w przypadku
zastępstw za nieobecnego nauczyciela, stosowanie na zajęciach zróżnicowanych form pracy (metod aktywnych).
Zdaniem respondentów (dyrektora, nauczycieli i partnerów), aby umożliwić uczniom pełniejszy rozwój w ofercie
szkoły wprowadzono zmiany dotyczące:
- realizacji projektu „Szkoła humanitarna”,
- realizacji projektu matematycznego dla klas gimnazjum „Matematyka innego wymiaru”,
- realizacji projektu „Aktywny w szkole – Aktywny w życiu”,
- ogłoszeniem roku szkolnego 2012/2013 rokiem dr Pelagii Kwapulińskiej, inicjatorki i założycielki szkolnego
muzeum,
- inicjowania akcji proekologicznej – zbieranie makulatury,
- zajęć dodatkowych z matematyki dla uczniów zdolnych, koła historycznego o tematyce II wojny światowej, koła
astronomicznego,
- realizacji projektów zaproponowanych przez uczniów np. „Podania i legendy Rudy Śląskiej”, „Wynalazki, które
zmieniły świat”, „Środowisko wokół nas”,
- organizacji spotkania „Powrót do szkoły” dla absolwentów,
- wyjazdów zagranicznych, turystycznych (Hiszpania, Włochy, Francja) oraz współpracy ze szkołą partnerską
w Bochum,
- doposażenia sal lekcyjnych: fizycznej, biologicznej, języka niemieckiego i rosyjskiego, historycznej i języka
polskiego,
- wykorzystania tablic multimedialnych.
Większość ankietowanych uczniów (75 z 113) i rodziców (80 z 88) dostrzega pomoc szkoły w rozwijaniu
zainteresowań i aspiracji uczniów.
Na zakończenie warto dodać, że szkoła realizuje nowatorskie rozwiązania programowe. Z wywiadu z dyrektorem i
nauczycielami wynika, że w szkole realizowany jest projekt rozwojowy klasy dwujęzycznej z językiem francuskim,
we współpracy z Ambasadą francuską. W języku francuskim prowadzone są zajęcia z matematyki, wiedzy
o społeczeństwie oraz historii. Szkoła prowadzi klasy sportowe z sekcjami pływania oraz piłką nożną, oraz klasy,
które mają możliwość nauki języka obcego w dodatkowym wymiarze. Ponadto w tych klasach nauczyciele realizują
9 / 34
dodatkowe zajęcia z języków obcych w ramach godzin dodatkowych. W przeciągu ostatnich trzech lat, w szkole
prowadzony był projekt, finansowany ze środków unijnych, we współpracy z Uniwersytetem Śląskim „Aktywny
w szkole-Aktywny w życiu”, w ramach którego organizowane były między innymi zajęcia dla uczniów zdolnych
z przedmiotów ścisłych i przyrodniczych, dwa razy w roku szkolnym organizowano Festiwale Nauki. Dzięki
udziałowi w projekcie doposażono także pracownie - fizyczną i biologiczną o nowoczesne pomoce naukowe
(tablice multimedialne, rzutniki multimedialne, komputery przenośne, specjalistyczne pomoce dydaktyczne).
Nauczyciele brali udział w projekcie „e-dukacj@ w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II
w Rudzie Śląskiej - "Kompetencje nauczycieli do kształcenia multimedialnego w dydaktyce szkolnej”. Udział
w projekcie pozwolił na znaczne podniesienie ich kompetencji w zakresie nauczania na odległość oraz był okazją
do propagowania idei uczenia się przez całe życie. Udział w projekcie wiązał się także z wdrożeniem w szkole
platformy e-learningowej Moodle. W roku szkolnym 2011/2012 wdrożono dziennik elektroniczny, który znacznie
usprawnił komunikację rodziców i uczniów ze szkołą, a uczniowie tworzą serwis społecznościowy Facebook, który
odpowiada potrzebom młodzieży w zakresie komunikacji. W szkole funkcjonuje muzeum szkolne im. dr Pelagii
Kwapulińskiej, w którym odbywają się lekcje historii oraz od 2011/2012 Galeria Szkolna Imańska jako forum
korespondencji ze sztuką. W szkole organizuje się liczne konkursy o zasięgu miejskim i rejonowym np. „Turniej
Wiedzy Rycerskiej”, Konkurs Przyrodniczy dla uczniów szkół podstawowych, Konkurs wiedzy przyrodniczej i ścisłej
dla uczniów gimnazjów.
Powyższe informacje potwierdzają spełnienie wymagania na bardzo wysokim poziomie.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
Organizacja procesów edukacyjnych obejmuje planowanie i monitorowanie ich realizacji, w tym
realizacji podstawy programowej. Respondenci w większości potwierdzili, że działania wspierające
i motywujące prowadzone przez nauczycieli pomagają uczniom uczyć się.
W szkole planuje się procesy edukacyjne z wykorzystaniem zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy
programowej, co było dowiedzione na podstawie ankiet, wywiadów, analizy dokumentów i obserwacji. Dyrektor
i nauczyciele stwierdzili, że w szkolnym zestawie programów nauczania są uwzględnione wszystkie zalecane
warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Nauczyciele, wprowadzając nowe treści nauczania,
wykorzystują metody aktywizujące (np. dyskusja, drama, debata, projekt edukacyjny). Szkoła prowadzi zajęcia
dodatkowe dla uczniów, którzy mają trudności w nauce między innymi z języka polskiego, matematyki, biologii,
geografii oraz zajęcia, które pozwalają rozwijać zdolności literackie, językowe i kulturowe uczniów. Uczniowie
uczestniczą w wycieczkach dydaktycznych, organizuje się dla nich zajęcia w kinie, teatrze, prowadzi się wyjazdy
interdyscyplinarne. W szkole organizuje się wycieczki krajoznawcze, w trakcie których uczniom umożliwia się
korzystanie z obserwacji bezpośrednich i nawiązuje się do regionu, w którym uczeń mieszka. Nauczanie języka
obcego skupia się na kształtowaniu postaw ciekawości, tolerancji i otwartości wobec innych kultur. Zajęcia
prowadzone są w odpowiednio wyposażonych salach, znajdują się w nich słowniki, pomoce wizualne, odtwarzacz
płyt CD, komplet płyt do nauczania, a także rzutniki multimedialne oraz komputery przenośne. W salach
zapewniony jest także bezprzewodowy dostęp do Internetu. Zajęcia z języków obcych nowożytnych prowadzone
są na poziomach wymaganych poziomach. Szkoła stwarza warunki do obcowania z „żywą” muzyką, uczniowie
uczestniczą w koncertach organizowanych na terenie szkoły, promuje się także talenty muzyczne organizując
Koncert Młodych Talentów. Pracownia muzyki wyposażona jest w sprzęt muzyczny oraz sprzęt do odtwarzania,
nagrywania i nagłaśniania dźwięku oraz bibliotekę muzyczną. W zakresie rozwijania zainteresowań plastycznych,
szkoła stwarza możliwości udziału uczniów w kulturze poprzez organizację wyjść na ważne wydarzenia artystyczne
oraz stwarza warunki do prezentacji własnej twórczości uczniów. Upowszechnia się kulturę plastyczną poprzez
udział uczniów w wielu konkursach plastycznych. Pracownia plastyki wyposażona jest w reprodukcje dzieł sztuki
na różnych nośnikach oraz zestawy narzędzi medialnych z odpowiednim oprogramowaniem. Zajęcia artystyczne
realizowane są w dwóch modułach: blok plastyczny i blok muzyczny. Uczniom stwarza się możliwość publicznego
prezentowania efektów pracy w ramach zajęć artystycznych, stymuluje się uczniów do udziału w koncertach,
przeglądach i konkursach. Zajęcia techniczne organizuje się w blokach mechaniczno-motoryzacyjnym oraz
elektryczno-elektronicznym. Nauczanie wiedzy o społeczeństwie odbywa się w formie uczniowskiego projektu
edukacyjnego. Szkoła stwarza warunki, aby uczniowie w szczególności brali udział w dyskusjach i debatach
na forum klasy, szkoły, mieli realny wpływ na wybrane obszary życia szkoły przez uczestnictwo w pracach
10 / 34
Samorządu Szkolnego, uczestniczyli działaniach obywatelskich oraz korzystali z różnych form komunikowania się
w sprawach publicznych, mieli dostęp do różnych źródeł informacji i różnych punktów widzenia. Nauczanie chemii
odbywa się w pracowni wyposażonej w niezbędne sprzęty i odczynniki chemiczne. Nauczyciele na zajęciach
wykorzystują substancje z życia codziennego. Wyposażona w sprzęt multimedialny pracownia fizyczna umożliwia
ilustrowanie omawianych zagadnień realnymi przykładami w postaci filmów, pokazów, demonstracji. Wykonuje się
pomiary i doświadczenia, korzystając z możliwie prostych i tanich środków. Wiele doświadczeń wykonywanych jest
bezpośrednio przez uczniów. W nauczaniu informatyki wykorzystuje się istniejącą bazę szkoły, umożliwia się
uczniom korzystanie z komputerów podczas prac nad projektami. Zajęcia wychowania fizycznego prowadzone są
w dużej sali gimnastycznej, w małej sali gimnastycznej, na boisku szkolnym, na basenie, na siłowni oraz w sali
bokserskiej. Organizuje się przedsięwzięcia, które umożliwiają prowadzenie zajęć ruchowych poza budynkiem
szkoły: m.in. wyjazdy narciarskie, wyjścia na lodowisko, basen.
Zdaniem dyrektora planowanie procesów edukacyjnych rozpoczyna się od przygotowania arkusza
organizacyjnego. Przy przygotowywaniu arkusza bierze się pod uwagę ramowe plany nauczania, zasoby kadrowe,
warunki lokalowe szkoły oraz potrzeby w zakresie organizacji zajęć wspierających rozwój ucznia zdolnego
lub wymagającego pomocy. Uwzględnia się zmiany, które wynikają z oferty edukacyjnej szkoły. Nauczyciele
w czasie spotkań w zespołach przedmiotowych wybierają programy nauczania, podręczniki, przygotowują
dokumentację (rozkłady materiału, wymagania edukacyjne, planują pracę wychowawcy klasowego). Zespoły
przedmiotowe przygotowują plany pracy, opracowuje się harmonogram uroczystości szkolnych, dni wolnych
od zajęć dydaktyczno-wychowawczych, przedstawia się harmonogram próbnych egzaminów gimnazjalnych.
Nauczyciele przygotowują ofertę zajęć dodatkowych, opracowuje się także zestaw projektów edukacyjnych.
Planowanie procesów edukacyjnych odbywa się również na podstawie analizy wniosków płynących z nadzoru
pedagogicznego z poprzedniego roku szkolnego, uwzględnia potrzeby uczniów i rodziców w zakresie organizacji
zajęć dodatkowych. Wszyscy nauczyciele w planowaniu procesów edukacyjnych, w odniesieniu do przedmiotu,
którego uczą uwzględniają potrzeby uczniów, liczebność klas, możliwości uczniów, organizację roku szkolnego,
czas potrzebny do zrealizowania poszczególnych treści oraz wyposażenie sali lekcyjnej np. w projektor, tablicę
interaktywną.
Z analizy dokumentów wynika, że liczba godzin zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie
na poszczególne dni tygodnia. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się. Zajęcia rozpoczynają się
o stałej porze, liczba godzin w planie nie przekracza siedmiu, każdego dnia odbywają się zajęcia o charakterze
ruchowym, artystycznym lub godziny wychowawcze i religia. Plan jest opiniowany przez uczniów oraz rodziców.
Pomieszczenia, w których prowadzone są zajęcia, sprzyjają osiąganiu zamierzonych celów. Uczniowie w ankietach
wskazywali w większości, że odczuwają zmęczenie z powodu liczby zajęć w szkole. Podczas obserwowanych
lekcji nie było sytuacji, w której uczniowie przejawiali brak zaangażowania.
Procesy edukacyjne przebiegające w szkole są monitorowane, co potwierdzili uczestnicy badania (dyrektor
i nauczyciele). W szkole monitoruje się realizację podstawy programowej. Nauczyciele dwukrotnie w ciągu roku
szkolnego przedstawiają dyrektorowi liczbę zrealizowanych zajęć lekcyjnych, a dzięki wprowadzeniu dziennika
elektronicznego realizacja podstawy programowej monitorowana jest na bieżąco. W ramach nadzoru
pedagogicznego dokonuje się kontroli i analizy dokumentacji przebiegu nauczania, obserwuje się zajęcia
pod kątem realizacji podstawy programowej oraz dokonuje się obserwacji postaw uczniowskich w sytuacjach
pozalekcyjnych (imprezy, uroczystości szkolne, wycieczka szkolna). Przedmiotowe zespoły nauczycielskie
przedstawiają plany pracy, w których zamieszczają informacje dotyczące planowanych badań osiągnięć uczniów,
imprez szkolnych, działań rozwijających zainteresowania i uzdolnienia uczniów, wymiany doświadczeń
pedagogicznych. Ich monitoring odbywa się poprzez składanie sprawozdań cząstkowych wraz z wnioskami.
Diagnozuje się wiedzę i umiejętności uczniów „na wejściu”. Nauczyciele realizują badania wyników nauczania oraz
egzaminy próbne. W czasie zebrań zespołów przedmiotowych analizuje się wyniki badań osiągnięć edukacyjnych
uczniów, które przedstawiane są przez zespół ds. diagnozy edukacyjnej. Na bieżąco dokonuje się analizy
osiągnięć edukacyjnych i postaw wychowawczych uczniów. Z analiz korzystają pedagog i psycholog szkolny,
którzy dwukrotnie w ciągu roku szkolnego przedstawiają "Ocenę sytuacji wychowawczej w szkole" uwzględniając
wnioski płynące z monitoringu. Efektywność procesu nauczania oceniana jest przez pryzmat wyników uczniów
biorących udział w konkursach przedmiotowych oraz zawodach sportowych, które prezentuje się dwukrotnie
w ciągu roku szkolnego. Monitoruje się organizację imprez dla uczniów, w tym wycieczek programowych,
krajoznawczo-turystycznych, udziału w spektaklach teatralnych, seansach filmowych. Dla uczniów, którzy
zagrożeni są niepowodzeniami szkolnymi, przygotowywane są Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia.
Najważniejsze wnioski wynikające z monitorowania procesów edukacyjnych wymienione przez respondentów to:
- organizacja zajęć dodatkowych dla uczniów zdolnych i dla uczniów mających trudności w nauce,
- regularne ocenianie pracy uczniów,
- dostosowanie metod i form nauczania do możliwości ucznia, zapewnienie indywidualizacji nauczania,
- stwarzanie szans na podejmowanie przez uczniów własnych działań,
11 / 34
- położenie większego nacisku na rozwijanie umiejętności rozumienia ze słuchu,
- położenie większego nacisku na rozwijanie umiejętności pisania,
- zwiększenie kontaktu z rodzicami uczniów, którzy sprawiają problemy wychowawcze,
- wprowadzenie e-dziennika i zmodyfikowanie systemu oceniania,
- szkolenie nauczycieli ( kursy, warsztaty).
Zdaniem dyrektora i nauczycieli wnioski z monitoringu są wykorzystywane do planowania procesów edukacyjnych
np.:
- zmieniono w ramowych planach nauczania ilości godzin z biologii;
- zmieniono przydział godzin tzw. „dyrektorskich” w klasach trzecich gimnazjum;
- nauczyciele przedmiotów przyrodniczych oraz ścisłych przedstawili do realizacji programy naprawcze jako wynik
analiz egzaminu gimnazjalnego;
- w oparciu o diagnozę „na wejściu” nauczyciele przygotowali ofertę zajęć dodatkowych rozwijających
zainteresowania uczniów oraz zajęć wyrównawczych;
- w wyniku ewaluacji wewnętrznej zrealizowano wniosek związany z częstszymi kontaktami z rodzicami poprzez
wprowadzenie dziennika elektronicznego;
- informacja bieżąca dotyczące kontroli dokumentacji przyczyniła się do zmniejszenia liczby przypadków
nieprawidłowości związanych z prowadzeniem dokumentacji szkolnej;
- przedyskutowano zasadność i konieczność organizacji dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych
na rzecz realizacji podstawy programowej, zaplanowano w roku szkolnym 2012/2013 mniej dni wolnych niż w roku
poprzednim;
- zorganizowano pomoc uczniom będącym w trudnej sytuacji finansowej: dofinansowania do wycieczek, obiady
szkolne, zwolnienie z opłat za ubezpieczenie, wyprawka szkolna.
Dodatkowo nauczyciele wymienili:
- przygotowanie większej ilości ćwiczeń w zakresie pisania i rozumienia ze słuchu ,
- zachęcanie uczniów do korzystania z konsultacji w celu uzupełnienia zaległości, poprawy oceny, ćwiczenia
trudniejszych zadań,
- jak największe zróżnicowanie metod pracy z uczniami,
- wdrażanie ustaleń zawartych w ewentualnych programach naprawczych,
- rytmiczne ocenianie uczniów.
Stosowane w szkole metody nauczania sprzyjają uczeniu się. W opinii nauczycieli, najczęściej stosowanymi
metodami sprzyjającymi uczeniu się są:
- metody aktywizujące (burza mózgów, układanie zagadek i krzyżówek, praca w parach, praca w grupach
i indywidualna, ćwiczenia i karty pracy ucznia),
- dyskusje, debaty, dramy,
- prezentacje multimedialne, filmy edukacyjne,
- twórcze zadania domowe,
- metody projektu.
Ich zdaniem uczniowie mają szansę na zajęciach pracować metodą projektu raz na rok (18 z 51) bądź kilka razy
w roku (29 z 51). Wszyscy ankietowani nauczyciele uznali, że na wybór metod pracy z uczniami wpływają cele
zajęć, treści zajęć, możliwości uczniów, potrzeby uczniów, liczba uczniów, dostęp do pomocy, miejsce realizacji
zajęć, inicjatywy uczniów oraz wyposażenie sali lekcyjnej w np. projektor czy tablicę multimedialną.
Ankietowani drugoklasiści wskazali, że pracują w grupach na niektórych zajęciach (103 z 113). Rozwiązują
problemy sformułowane przez nauczycieli lub uczniów na większości zajęć (47 z 113) lub na niektórych zajęciach
(44 z 113). Trzecioklasiści w dniu badania na zajęciach pracowali w grupach wykonując zadania na niektórych
zajęciach bądź na większości zajęć (67 z 93), pozostali nie pracowali w grupach.
Mieli możliwość postawienia pytania i poszukiwania odpowiedzi na nie samodzielnie lub w grupie (71 z 93). Ucząc
się, uczniowie czuli się zaciekawieni (45 z 93) inni przeciwnie (48 z 93). Aktywnie uczestniczyli w zajęciach (67
z 93). W dniu badania ktoś pomógł im się zastanowić czego się nauczyli (44 z 93), pozostali uznali, że raczej nie
(49 z 93). Na lekcjach wykorzystywane były: komputer, projektor, internet, tablica interaktywna. Z obserwacji zajęć
wynika, że nauczyciele stwarzali uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań przez większość lekcji (3
z 6) bądź przez całą lekcję (3 z 6). Na wszystkich obserwowanych lekcjach stosowali formy pracy zespołowej. Na
wszystkich zajęciach nauczyciele tworzyli sytuacje, w których uczniowie mogli rozwiązywać problemy sprzyjające
uczeniu się przez całą bądź przez większość lekcji, odwoływali się do doświadczeń uczniów. Dobierali zadania
odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów/ grup uczniów. Uczniom, którzy szybciej wykonywali zadania
wydawali polecenia i dodatkowe zadania. Uczniom, którzy mieli trudności z wykonaniem zadania pomagali
indywidualnie, wskazywali rozwiązania metodą krok po kroku, zapraszali na zajęcia dodatkowe przed
sprawdzianem.
W wyniku obserwacji placówki stwierdzono, że szkoła ma możliwości korzystania z technologii
12 / 34
informatyczno-komunikacyjnych w pracy uczniów i nauczycieli. Szkoła dysponuje pracowniami komputerowymi,
biblioteką ze stanowiskami komputerowymi, sprzętem multimedialnym, tablicami interaktywnymi. W szkole nie ma
ograniczeń w korzystaniu ze sprzętu. W budynku jest także dostępny Internet bezprzewodowy.
Ocenianie, motywuje uczniów do dalszej pracy i daje im informację o ich postępach w nauce, co wynika
z informacji z różnych źródeł. Uczniowie w większości wiedzą dlaczego otrzymali określoną ocenę (104 z 113
ankietowanych wskazało, że zawsze lub prawie zawsze). Nauczyciele, wystawiając ocenę, odnoszą się do tego,
co umieli lub wiedzieli wcześniej (na wszystkich bądź na większości zajęć 36 z 113, na około połowie i na mniej niż
połowie 44 z 113 oraz na żadnych 33 z 113). Drugoklasiści uważają, że:
- nauczyciele rozmawiają z nimi na temat przyczyn ich sukcesów w nauce (nigdy 40 z 113, rzadko 50 z 113, często
21 z 113, bardzo często 2 z 113);
- nauczyciele rozmawiają z nimi na temat przyczyny ich trudności w nauce (nigdy 27 z 113, rzadko 54 z 113,
często 30 z 113, bardzo często 2 z 113).
Gdy są oceniani postanawiają, że się poprawią (72 z 113), wiedzą, co mają poprawić (68 z 113), są zadowoleni (56
z 113), mają ochotę się uczyć (30 z 113). Inni czują się zniechęceni (34 z 113), jest im to obojętne (21 z 113), nie
wiedzą, co dalej robić (20 z 113), nie chce im się uczyć dalej (15 z 113).
W wywiadzie stwierdzili, że „mam ochotę się uczyć, ponieważ gdy zdobędę dobry stopień motywuje mnie to
do dalszej nauki, a przez to mogę zdobyć kolejne dobre oceny”, „postanawiam, że się poprawię ponieważ gdy
dostanę zły stopień obniża on moją średnią z danego przedmiotu i podczas wystawiania ocen końcoworocznych
może mi niewiele zabraknąć do wyższej oceny”, „wiem co mam poprawić, gdy czegoś nie potrafię podczas
odpowiedzi, kartkówki bądź sprawdzianu zapamiętuję tą rzecz i staram się ich nauczyć, ponieważ na egzaminie
gimnazjalnym mogą znaleźć się te pojęcia i stracę na nich punkty”.
Zdaniem rodziców ocenianie zachęca dziecko do dalszego uczenia się na wszystkich lekcjach i na większości
lekcji (56 z 88). Pozostali byli odmiennego zdania (32 z 88).
Szkoła posiada dokumenty potwierdzające monitorowanie jakości i efektywności procesu uczenia się uczniów m.in.
w ramach nadzoru pedagogicznego. Wynika z nich, że:
- podstawa programowa jest realizowana zgodnie z przygotowanymi rozkładami,
- realizacja godzin wynikających z podstawy programowej jest systematycznie monitorowana,
- sposoby realizacji podstawy programowej są monitorowane poprzez cosemestralne sprawozdania (zajęcia są
prowadzone zgodnie z zalecanymi sposobami i warunkami).
W szkolnym systemie oceniania funkcjonują zapisy wskazujące, że ocenianie zakłada dawanie uczniom informacji
o postępach w nauce – „Zasady wewnątrzszkolnego oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów”. Informacja
o postępach w nauce pomaga uczniom uczyć się. Ankietowani drugoklasiści stwierdzili, że wszyscy lub większość
nauczycieli (64 z 113) wyjaśnia im, jak się uczyć. Inni (44 z 113) uznali, że czyni tak około połowa nauczycieli.
Zdecydowana większość uważa, że potrafi się uczyć (102 z 113). Ponad połowa trzecioklasistów (48 z 93), w dniu
badania dostała od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć. W wywiadzie, stwierdzili, że w szkole
wielokrotnie rozmawia się, o tym, jak się uczyć. Temat ten jest przede wszystkim podejmowany na lekcji
wychowawczej, ale właściwie na każdym przedmiocie dostają rady dotyczące przyswajania wiedzy np. wielokrotnie
sprawdzali, czy są wzrokowcami czy słuchowcami, co pomaga w znalezieniu tego jednego, naprawdę dobrego
sposobu uczenia się. Nauczyciele uczący języków obcych wielokrotnie przypominają, aby zakreślać sobie słówka,
czy wyłapywać zwroty z tekstu czytanego lub słuchanego. Nauczyciele przedmiotów humanistycznych czy
przyrodniczych powtarzają, żeby sporządzać notatki z materiału zawartego w podręcznikach. Do takich wskazówek
można również zaliczyć zachęcanie uczniów do nauki w grupach na przykład poprzez wykonywanie projektów
edukacyjnych. „Taka forma jest dużo ciekawsza i wiele więcej jesteśmy w stanie z niej wynieść”.
Podobne zdanie prezentują rodzice. W ich opinii nauczyciele wyjaśniają dzieciom, jak się uczyć (wszyscy
lub większość - 38 z 88 wskazań). 31 z 88 ankietowanych rodziców uznała, że czyni tak około połowa nauczycieli.
18 z 88 rodziców nie ma zdania na ten temat. Jednocześnie stwierdzili, że ich dzieci potrafią się uczyć (73 z 88).
Podczas wszystkich obserwowanych zajęć nauczyciele zwracali uwagę na te elementy odpowiedzi lub działania
ucznia, które były nieprawidłowe.
Uczestnicy badania (nauczyciele, uczniowie i rodzice) potwierdzają, że nauczyciele stosują różne sposoby
wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się m.in.:
• uatrakcyjniają zajęcia dydaktyczne np. poprzez przygotowywanie prezentacji multimedialnych,
• wykorzystują wszelkie możliwe pomoce dydaktyczne,
• przekazują wiedzę w sposób ciekawy, przedstawiają przykłady dla lepszego zrozumienia tematu,
• dostosowują formę przekazu informacji na prośbę uczniów,
• współpracują z rodzicami,
• organizują wycieczki edukacyjne,
• w różny sposób motywują uczniów do nauki, np. chwalą, stosują dodatkowa ocenę za tzw. „pluski” (za aktywność,
kreatywność),
13 / 34
• przekazują uczniom informację zwrotną na temat zadawanych prac, omówień poprawy sprawdzianów,
• inspirują i zachęcają uczniów do poszerzania wiedzy pozwalając im samodzielnie przygotowywać prezentacje
i materiały potrzebne do zajęć,
• organizują spotkania na uczelniach,
• organizują spotkania z ciekawymi ludźmi i organizują konkursy wiedzy.
Uczniowie pytani w wywiadzie co nauczyciele robią, aby uczniowie chcieli się uczyć odpowiadali, że zachęcają
do podejmowania wyzwań, wysiłku, motywują punktami za aktywność, proponują udział w konkursach, olimpiadach
i zawodach, kółkach zainteresowań, podczas lekcji wykorzystują sprzęt informatyczny, tablice multimedialne,
nagłaśniają sukcesy na apelach oraz stronie internetowej, telewizji.
W szkole widoczne są informacje o sukcesach uczniów na korytarzach – puchary, dyplomy, prace uczniów.
Zdaniem dyrektora i nauczycieli w szkole na bieżąco monitoruje się osiągnięcia uczniów. Nauczyciele monitorują
postępy uczniów prowadząc analizę systematycznie w sposób zorganizowany (49 z 51) bądź próbują prowadzić
systematyczną analizę (2 z 51). Monitorują osiągnięcia wszystkich uczniów (51 z 51). Zgodnie z zapisami Statutu
Szkoły na zajęciach lekcyjnych dokonuje się na bieżąco oceny poziomu wiedzy i umiejętności uczniów w formie
kartkówek, sprawdzianów, odpowiedzi ustnych, badań wyników nauczania, zadań domowych oraz projektów,
na bieżąco proces ten monitorowany jest poprzez nadzór pedagogiczny. W czasie posiedzeń klasyfikacyjnych
Rady Pedagogicznej przedstawiane są wyniki klasyfikacji śródrocznej i końcoworocznej, w szczególności średnie
ocen w każdej z klas, liczby uczniów z ocenami niedostatecznymi oraz osiągającymi najwyższe średnie w klasie.
Prezentowane są zbiorcze zestawienia ocen niedostatecznych z poszczególnych przedmiotów. W ten sam sposób
prowadzi się monitoring ocen zachowania.
Monitorując osiągnięcia uczniów szkoła poszukuje odpowiedzi na pytania:
Czy nauczyciele stosują zapisy statutowe oceniając wiedzę i umiejętności ucznia?
Jaka jest rytmiczność oceniania?
Jakie są przyczyny niepowodzeń szkolnych?
Jak efektywnie zaplanować proces edukacyjny?
W jaki sposób zmobilizować uczniów do pracy?
Jakie są sukcesy i porażki uczniów?
Jakie formy i metody pracy sprzyjają nabywaniu wiedzy i umiejętności w konkretnym przypadku?
Co jest słabą, a co mocną stroną konkretnego ucznia?
W jaki sposób zaplanować pracę z konkretnym uczniem?
Jaki poziom wiedzy i umiejętności prezentują nasi uczniowie?
Jaki jest poziom opanowania wymagań zawartych w podstawie programowej?
Jakie podjąć działania w celu podwyższenia wyników egzaminów zewnętrznych?
Które z działań edukacyjnych szkoły są najbardziej skuteczne?
Jak nasza szkoła prezentuje się na tle innych szkół?
Osiągnięcia są podawane do publicznej wiadomości na stronie internetowej, w materiałach promocyjnych,
na gazetkach szkolnych i przekazywane są w czasie imprez i uroczystości szkolnych. Zbiorowe zestawienia
prezentowane podczas spotkań z Radą Rodziców oraz zebrań Rady Pedagogicznej. Respondenci wymienili
następujące przykłady wdrożonych wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów:
- wprowadzenie dziennika elektronicznego poprawiło znacznie komunikację dotyczącą bieżącego informowania
o postępach uczniów, ich sukcesach i porażkach;
- należy kontynuować działania związane z rozwijaniem uzdolnień uczniów zdolnych;
- należy wyeliminować problem unikania przez uczniów prac klasowych, sprawdzianów, zachęcać do większej
aktywności w olimpiadach, konkursach i zawodach sportowych.
Ponadto dostosowano zapisy Statutu Szkoły w zakresie doprecyzowania kryteriów oceny zachowania uczniów,
określenia wg. sprawdzianów diagnozujących poziom przygotowania uczniów do egzaminów zewnętrznych,
doprecyzowania kryteriów ocen egzaminów poprawkowych, zmian dotyczących nieobecności uczniów
na sprawdzianach.
Współpraca nauczycieli i uczniów dotyczy procesów edukacyjnych. Nauczyciele w ankiecie deklarowali, że biorą
pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć (na większości zajęć 42 z 51). Pomysły uczniów, które
uwzględniali dotyczyły najczęściej zajęć pozalekcyjnych, tematyki projektów edukacyjnych, tematyki i formy
organizacji zajęć dodatkowych oraz:
- organizacji wycieczek szkolnych,
- organizacji kiermaszy i imprez szkolnych, np. noce filmowe, bal charytatywny, mikołajki, akademia z okazji Dnia
Edukacji Narodowej,
- szczęśliwego numerka,
- zakładki na stronie internetowej poświęconej Szkolnemu Muzeum im. dr Pelagii Kwapulińskiej,
14 / 34
- prowadzenia szkolnego serwisu społecznościowego Facebook.
Dzięki inicjatywie uczniów zmodernizowano sprzęt nagłaśniający oraz zorganizowano studio nagrań. Uczniowie
przedstawiają uwagi dotyczące przebiegu lekcji oraz relacji nauczyciel-uczeń. Mają wpływ na decyzje nauczycieli
dotyczące oceniania.
Ankietowani uczniowie w większości (74 z 113) potwierdzili, że nauczyciele pytają ich o opinie na ten temat
na wszystkich, większości bądź na około połowie zajęć. Pozostali (39 z 113) wskazali, że nauczyciele nie pytają ich
o opinię w jaki sposób chcieliby się uczyć się na lekcjach.
W wywiadzie jako przykład zmiany, która została przygotowana wspólnie przez nauczycieli i uczniów wymienili:
- bal charytatywny i zbiórki na WOŚP,
- kiermasze na dom dziecka, na schronisko dla zwierząt (w ramach projektu),
- aktywny udział w dniu otwartym organizowanym dla szkół podstawowych,
- samodzielne stworzenie i prowadzenie przez uczniów (zespół mieszany) strony internetowej szkoły,
- realizację projektu „Szkoła humanitarna”.
Dodatkowo stwierdzili, że „dzięki tym działaniom uczniowie szkoły wykazują swoją kreatywność i uczą się
przedsiębiorczości, również w szkole jest ciekawiej”.
Powyższe informacje wskazują na wysoki poziom spełnienia wymagania.
Poziom spełniania wymagania: B
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Współdziałanie nauczycieli polega na konsultacjach, analizach i planowaniu pracy. Zespoły
zadaniowe podejmują wspólne działania oraz kolegialnie decydują o wprowadzanych w życie zmianach.
Współpraca jest unormowana w statucie i na bieżąco dokumentowana.
Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych. Jak zadeklarowali wszyscy w ankietach,
konsultują ze sobą plany zajęć edukacyjnych. Szereg zapisów w statucie szkoły, planach, regulaminach,
sprawozdaniach i protokołach świadczy o kolegialnym podejmowaniu decyzji i pracy w zespołach zadaniowych.
Wspólnie dokonywane są także analizy procesów edukacyjnych, takie jak:
- wyniki szkolnych testów diagnostycznych, egzaminów próbnych, egzaminów zewnętrznych, badania wyników
nauczania poszczególnych przedmiotów, wyniki udziału uczniów w konkursach,
- problemy w nauce i problemy wychowawcze poszczególnych uczniów,
- przestrzeganie zasad WSO oraz realizacja podstawy programowej,
- bieżące problemy wychowawcze,
- realizacja programów profilaktycznego i wychowawczego.
Analizy procesów edukacyjnych odbywają się podczas prac zespołów nauczycielskich, głównie przedmiotowych,
zespołów nauczycieli uczących w danej klasie a także na spotkaniach nauczycieli z pedagogiem i psychologiem
szkolnym.
Nauczyciele wspierają się w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Wsparcie, jakie uzyskują od innych
nauczycieli jest wystarczające (zdecydowanie tak 45 z 51, raczej tak 6 z 51). W ankietach wskazali, że otrzymują
wsparcie od innych nauczycieli w swojej pracy z uczniami przez:
- pomoc psychologa i pedagoga szkolnego,
- wspólne szukanie rozwiązań problemów uczniów,
- wspólną analizę wniosków i wdrażanie środków zaradczych,
- dzielenie się wiedzą i materiałami ze szkoleń,
- uczestnictwo w lekcjach koleżeńskich,
- wymianę materiałów dydaktycznych, rozkładów materiałów, scenariuszy lekcji,
- wspólną organizację imprez.
Dyrektor uzupełniając powyższe informacje, stwierdził, że w ramach współpracy w zespołach przedmiotowych
przygotowywane są: narzędzia badawcze wykorzystywane w ewaluacji wewnętrznej oraz propozycje zmian Statutu
Szkoły. Wymienia się doświadczenia nabyte podczas szkoleń zewnętrznych organizując szkolenia wewnętrzne np.
w zakresie obsługi tablicy multimedialnej, pracy z uczniem z zespołem Aspergera. Nauczyciele współpracują
przy realizacji programów finansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Proces zmiany jest efektem wspólnych decyzji, co potwierdzili uczestnicy badania. W ankietach większość
15 / 34
nauczycieli wskazała, że głos każdego jest brany pod uwagę (39 z 113). Odmienne zdanie prezentuje 12
nauczycieli. Jednocześnie wszyscy nauczyciele (51 z 51), uzasadniając swą odpowiedź stwierdzili, że:
- każdy ma prawo wypowiedzieć się, wyrazić opinię, zgłosić wniosek, propozycję, również na spotkaniach
zespołów przedmiotowych,
- wnioski są brane pod uwagę,
- ważne decyzje poddawane są pod głosowanie,
- mogą zgłosić uwagi w sprawozdaniu semestralnym, końcoworocznych lub z wykorzystaniem e-dziennika.
Dyrektor wymienił zmiany dotyczące procesów edukacyjnych, które zostały wprowadzone w szkole w wyniku
wspólnie podjętych decyzji:
- wdrożenie systemu dziennika elektronicznego (w podejmowaniu decyzji brała udział Rada Pedagogiczna, Rada
Rodziców), poprawiło komunikację między nauczycielami i rodzicami, nauczycielami i uczniami oraz
odbiurokratyzowało pracę nauczycieli;
- wprowadzenie do kalendarza szkolnego nowych imprez np. bal charytatywny, wyjazdy narciarskie, noce filmowe
(decyzję podjął dyrektor w wyniku aktywności uczniów i nauczycieli) zróżnicowało ofertę edukacyjną szkoły;
- uczestnictwo w projektach finansowanych ze środków Unii Europejskiej, np. „Aktywny w szkole -Aktywny w życiu”
(o wstąpieniu do projektu zdecydowali dyrektor, nauczyciele oraz uczniowie i ich rodzice) umożliwiło wzbogacenie
oferty edukacyjnej szkoły o dodatkowe zajęcia, spopularyzowało działania szkoły w środowisku lokalnym
i umożliwiło nawiązanie współpracy z Uniwersytetem Śląskim;
- organizacja konkursów przedmiotowych na szczeblu rejonowym: Turnieju Wiedzy Rycerskiej, Konkursu
przyrodniczego dla uczniów szkół podstawowych, Konkursu przyrodniczego dla uczniów gimnazjum (decyzję
podjęli dyrektor, nauczyciele) umożliwiła promowanie uczniów zdolnych oraz promocję dobrych praktyk;
- unowocześnienie procesu edukacyjnego dzięki doposażeniu pracowni w tablice multimedialne, rzutniki, głośniki
(decyzję podejmowali: dyrektor szkoły, Rada Rodziców, nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni) umożliwiło
stosowanie różnorodnych metod kształcenia.
Powyższe informacje potwierdzają wysoki poziom spełnienia wymagania.
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
W szkole kształtuje się postawy uczniów dzięki podejmowanym spójnym działaniom, które są
znane i akceptowane zarówno przez uczniów, jak i przez ich rodziców. Nauczyciele biorą pod uwagę
zainteresowania uczniów i wspierają ich w różnego typu działaniach. Uczniowie chętnie podejmują
działania i inicjatywy tworzące wizerunek szkoły.
Tezę tę poświadczyli wywiadach nauczyciele i dyrektor, mówiąc, że działania wychowawcze są spójne dzięki
realizacji zapisów Statutu Szkoły, realizacji programów wychowawczego i profilaktycznego, ścisłej współpracy
pomiędzy nauczycielami, pedagogiem i psychologiem szkolnym, wspólnemu omawianiu problemów
wychowawczych oraz działań wychowawczych oraz współpracy z rodzicami uczniów. Dużą rolę odgrywa udział
rodziców w wywiadówkach, konsultacjach z nauczycielami w ramach tzw. „Dnia otwartego”, spotkaniach
z dyrektorem, rozmów indywidualnych na terenie szkoły, rozmów telefonicznych, korespondencji pisemnej,
korespondencji elektronicznej poprzez e-dziennik. Nauczyciele rozwiązują na bieżąco wszelkie problemy
wychowawcze prowadząc rozmowy z uczniami oraz ich rodzicami, a w wypadkach najtrudniejszych, nakładanie kar
statutowych, kierowanie spraw na Policję lub do Sądu Rodzinnego (zgodnie z opracowanymi procedurami
postępowania w sytuacjach kryzysowych). W oddziaływaniach wychowawczych kładziony jest duży nacisk
na współpracę nauczycieli z Radą Rodziców i Samorządem Uczniowskim.
Uczniowie są wdrażani do różnorodnych działań na terenie szkoły: edukacyjnych, społecznych, profilaktycznych,
charytatywnych, sportowych, współtworzenie harmonogramu imprez, wyjść, włączanie się w działania
przy organizacji imprez klasowych i szkolnych. Uczniowie z problemami objęci są profesjonalną pomocą
psychologiczno-pedagogiczną, kierowani na konsultacje lub na badania do Poradni PsychologicznoPedagogicznej, (lub w szczególnych przypadkach do Poradni Zdrowia Psychicznego).
Objętym opieką psychologiczno-pedagogiczną uczniom o specjalnych potrzebach edukacyjnych dostosowywane
są wymagania edukacyjne na podstawie analizy opinii Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej i orzeczeń
o potrzebie kształcenia specjalnego, opracowywane Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU), Programy
Działań Wspierających (PDW), Indywidualne Programy Edukacyjno - Terapeutyczne (IPET);
16 / 34
Nauczyciele realizują lekcje wychowawcze m.in. rozwijające podstawowe umiejętności społeczne, pokazujące jak
skutecznie się uczyć, organizują zajęcia integracyjne dla uczniów klas I . W szkole organizowane są:
- zajęcia profilaktyczne i warsztaty dotyczące problemu uzależnień (np. „Moda na trzeźwość czy na picie”, ”Sąd
nad alkoholem”, ”Papieros- wróg czy przyjaciel”),
- prelekcje na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny (np. prelekcja „Bezpieczna szkoła”, „Uczeń
w świetle prawa”),
- działania profilaktyczne dotyczące uzależnień (np. Szkolne Dni Profilaktyki: „Zachowaj trzeźwy umysł”, ”Narkotyki
najlepsze wyjście nie wchodzić”, „Szkolny Dzień bez Papierosa”, „Dzień Sportu”, akcje informacyjno-plakatowe,
konkursy wiedzy i plastyczne),
- działania promujące zdrowe odżywianie i aktywność ruchową (np. „Szkolny Dzień Promocji Zdrowia”, „Trzymaj
Formę”, „Dzień Sportu”),
- kurs pierwszej pomocy - ,,ABC Pierwszej Pomocy”.
Szkoła aktywnie współpracuje z instytucjami wspierającymi ją w działaniach opiekuńczych, wychowawczych oraz
profilaktycznych: Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, Policją, Strażą Miejską, Sądem, Kuratorskim
Ośrodkiem Służby Sądowej (kuratorzy dla nieletnich), Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, Wydziałem Zdrowia,
Działem Integracji Społecznej MOPS-u;
W placówce odbywają się spotkania Zespołu Interdyscyplinarnego dzielnicy Kochłowice (współpraca z pedagogami
szkolnymi szkół podstawowych, kuratorem sądowym, dzielnicowymi Komisariatu III Policji, pracownikami
socjalnymi MOPS).
Dzięki podejmowanym działaniom wychowawczym udało się :
• utrzymać poczucie bezpieczeństwa uczniów w szkole,
• zmniejszyć problem agresji i wagarów,
• wyrobić w młodzieży postawę współodpowiedzialności za mienie szkolne;
• zmniejszyć liczbę uczniów sprawiających problemy wychowawcze,
• zachęcić rodziców do stałego kontaktu ze szkołą i zachęcić ich do korzystania z pomocy
psychologiczno-pedagogicznej na terenie szkoły, a także do korzystania z ofert placówek niosących pomoc
materialną czy prawną,
• zachęcić młodzież do korzystania z pomocy w nauce oferowanej przez nauczycieli (zajęcia dodatkowe, zajęcia
wyrównawcze, konsultacje) oraz pomocy pedagoga i psychologa szkolnego (rozmowy wspierające, zajęcia ,,Jak
się uczyć?”)
• zachęcić młodzież do korzystania z bogatej oferty zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań i współorganizowania
oraz udziału w różnorodnych przedsięwzięciach na terenie szkoły, apelach, uroczystościach, imprezach szkolnych,
konkursach, zawodach;
• wykształcić w młodzieży dużą wrażliwość na potrzeby innych i zaangażować ją w różnorodne akcje charytatywnenp. WOŚP, zbiórka pieniędzy na misje, na schronisko dla zwierząt ,,Fauna’’, akcje na rzecz Towarzystwa Przyjaciół
Dzieci, akcję zbieranie nakrętek, ,,Góra Grosza’’, zbiórki świąteczne zabawek, odzieży na rzecz Rodzinnych
Domów Dziecka w Rudzie Śląskiej oraz Hoteliku - Placówki Socjalizacyjno-Opiekuńczej w Rudzie Śląskiej;
• wprowadzić szkołę do programu ,,Szkoła Humanitarna” oraz przeprowadzić akcje humanitarne;
• wyrobić w uczniach poczucie własnej wartości, wspierać talenty i umożliwić im ich prezentację podczas
konkursów, olimpiad, zawodów, („Koncertu Młodych Talentów”, „Festiwalu Nauki” oraz upublicznianie sukcesów
uczniów na stronie internetowej szkoły),
• utrzymać aktywną i systematyczną współpracę z instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach opiekuńczych,
wychowawczych i profilaktycznych.
Nauczyciele nadal pracują nad 100% poczuciem bezpieczeństwa wśród uczniów szkoły (85% uczniów deklaruje,
że czuje się w szkole bezpiecznie), likwidacją sporadycznie występującego zjawiska agresji słownej, a czasem
również pojedynczych przypadków agresji fizycznej - (nie w szkole, ale w jej pobliżu), palenia papierosów
(incydenty), wagarów, pozyskaniem rodziców do stałej współpracy ze szkołą. Nauczyciele starają się zachęcić
wszystkich uczniów mających problemy w nauce do korzystania z różnorodnych form pomocy na terenie szkoły.
W wywiadzie dyrektor potwierdził, że działania wychowawcze są spójne. Program wychowawczy i profilaktyczny
szkoły zawierają założenia, które spójne są z sylwetką absolwenta szkoły. Skorelowana z celami obu programów
strategia wychowawcza szkoły opiera się na trzech sferach: rozwoju intelektualnego, społeczno-emocjonalnego
oraz fizycznego. Dla każdej sfery opracowane zostały tematy lekcji wychowawczych; wyodrębniono jednocześnie:
cele, jakie związane są z realizacją danego zagadnienia oraz dodatkowe możliwości realizacji. Wychowawcy
planują pracę z klasą odnosząc strategię wychowawczą do diagnozy potrzeb danej klasy. Taki model gwarantuje
ciągłość i kompleksowość działań wychowawczych szkoły. Systematycznie podczas spotkań z rodzicami,
posiedzeń Rady Pedagogicznej podejmuje się rozmowy na temat zachowań i postaw uczniów. Pedagog szkolny
przygotowuje dwukrotnie w ciągu roku szkolnego analizę sytuacji wychowawczej, w której w czasie posiedzeń
Rady Pedagogicznej przedstawia:
- analizę ocen zachowania uczniów, problemy uczniów sprawiających problemy wychowawcze,
17 / 34
- analizę dotyczącą uczniów niesprawiających problemów wychowawczych oraz uczniów wyróżniających się,
- analizę czynników wpływających na sytuację wychowawczą uczniów (sytuację rodzinną i osobistą uczniów),
niepowodzenia dydaktyczne, działania profilaktyczno-terapeutyczne szkoły (współpraca z organizacjami
i instytucjami wspierającymi szkołę w opiece i wychowaniu). Analiza sytuacji wychowawczej zakończona jest
wnioskami. Trudne sytuacje wychowawcze omawiane są i rozwiązywane na bieżąco z udziałem wszystkich
zainteresowanych. W przypadkach zgłoszenia przez społeczność lokalną informacji o niepożądanych
zachowaniach uczniów, w szkole podejmowane są natychmiastowe interwencje. O rozpoznaniu potrzeb uczniów
świadczą działania szkoły związane z rozwijaniem zainteresowań uczniów (oferta zajęć dodatkowych, konkursy,
zawody szkolne i pozaszkolne) oraz różne formy wsparcia dla uczniów potrzebujących pomocy (pomoc
koleżeńska, dodatkowe zajęcia). Szkoła zaspokaja potrzeby socjalne uczniów (dofinansowanie wycieczek, obiady),
wspiera rodziny dysfunkcyjne (współpraca z instytucjami oraz poradnictwo), prowadzi pedagogizację rodziców.
W wywiadzie większość uczniów klas II stwierdziła, że postawy promowane przez szkołę są zgodne z ich
poglądami. Nauczyciele w wywiadzie powiedzieli, że prowadzą diagnozę wychowawczych potrzeb uczniów
poprzez:
• obserwację uczniów i ich zachowań;
• rozmowy indywidualne z uczniami na temat ich problemów, potrzeb;
• rozmowy z rodzicami (prowadzone przez wychowawców, nauczycieli, pedagoga i psychologa szkolnego);
• analizę opinii i orzeczeń Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej;
• badania socjometryczne;
• badania ankietowe dotyczące problematyki uzależnień oraz agresji i przemocy;
• badanie ankietowe w ramach ewaluacji wewnątrzszkolnej;
• analizę zapisów w dzienniku elektronicznym;
• rozmowy z klasą podczas lekcji wychowawczych;
• rozmowy z pielęgniarką szkolną na temat sytuacji zdrowotnej uczniów;
• rozmowę z pedagogami szkolnymi szkół podstawowych, na temat sytuacji szkolnej uczniów jako uczniów szkoły
podstawowej;
• rozmowy z kuratorem sądowym, z pracownikami MOPS-u na temat aktualnej sytuacji rodzinnej uczniów oraz ich
potrzeb;
• dokonanie semestralnej oceny sytuacji wychowawczej szkoły (analiza sytuacji rodzinnej uczniów, wyników
z zachowania, problemów w nauce, działań pomocowych oraz profilaktycznych);
• analizę zapisów monitoringu wizyjnego;
• rozmowy z pracownikami niepedagogicznymi- zapoznanie z spostrzeżeniami odnośnie sytuacji na terenie szkoły,
ich propozycjami.
W wyniku diagnozy określono następujące potrzeby:
• zaktywizowanie wszystkich rodziców do współpracy ze szkołą;
• obranie wspólnego i konsekwentnego frontu działań wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły wobec
niewłaściwych zachowań uczniów;
• poprawę frekwencji w szkole;
• skoncentrowanie uwagi na uczniach sprawiających problemy wychowawcze, oraz uczniach mających trudności
w nauce celem poprawy ich sytuacji szkolnej;
• skoncentrowanie uwagi na uczniach uzdolnionych w celu dalszego rozwijania ich zdolności i zainteresowań;
• doskonalenie podstawowych umiejętności społecznych młodzieży (m.in.: asertywności, komunikowania się,
rozwiązywania problemów, konfliktów);
• wyposażenie młodzieży w wiedzę i umiejętności niezbędnych w dokonywaniu świadomych i właściwych decyzji
odnośnie własnego zdrowia i życia;
• doskonalenie umiejętności nauczycieli i rodziców w zakresie rozwiązywania problemów wychowawczych;
• dalsza współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w opiece, wychowaniu i działaniach profilaktycznych.
W celu zaspokojenia potrzeb określonych w wyniku dokonanej diagnozy w szkole:
• organizowane są różnorodne formy współpracy z rodzicami;
• konsekwentnie rozliczani są uczniowie z niewłaściwego zachowania;
• uczniowie mający trudności objęci są indywidualną opieką, dla zdolnych organizowane są zajęcia rozwijające
zdolności;
• skierowano prośby do Straży Miejskiej oraz Policji o częstsze monitorowanie obejścia szkoły;
• organizuje się prelekcje na temat odpowiedzialności nieletnich;
• organizuje się zajęcia profilaktyczne i działania profilaktyczne dotyczące uzależnień oraz promujące zdrowe
odżywianie i aktywność ruchową,
• zorganizowano wywiadówkę profilaktyczną dla rodziców, prowadzono pedagogizację rodziców.
Uczniowie biorą udział w rozmowach na temat odpowiedniego zachowania. Uczestniczą również w zajęciach
związanych z zachowaniami i relacjami z innymi ludźmi, biorą udział w działaniach kształtujących pożądane
18 / 34
postawy. Wszyscy ankietowani nauczyciele potwierdzili, że prowadzą rozmowy z uczniami na temat pożądanych
społecznie postaw. W zależności od ich charakteru biorą w nich udział wszyscy uczniowie lub określone grupy
młodzieży. Wszyscy uczniowie biorą udział w :
• wyborach do Samorządu Uczniowskiego;
• w apelach, uroczystościach rocznicowych, patriotycznych, klasowych oraz szkolnych;
• w działaniach profilaktycznych i prozdrowotnych;
• wyjściach do kina, teatru, wycieczkach klasowych;
• w akcjach charytatywnych (np. WOŚP, zbiórki pieniędzy - na misje, na schronisko dla zwierząt ,,Fauna’’, zbiórki
zabawek i odzieży na rzecz Rodzinnych Domów Dziecka, Hoteliku dla dzieci, kiermasze świąteczne – ciast,
biżuterii, kartek ręcznie robionych), humanitarnych ;
• w Dniach Przedmiotowych (np. Dni Języków Obcych, Dni Nauk Ścisłych, Dni Literatury i Języka Polskiego, Dzień
Nauk Ścisłych Festiwalu Nauki. Uczniowie wdrażani są do dbałości o mienie szkolne i o dobro intelektualne
(wyjaśnienie uczniom pojęć prawo autorskie, plagiat- m.in.: podczas korzystania z cudzych materiałów, w tym
materiałów zamieszczonych w Internecie).
Wybrane grupy biorą udział w:
• zawodach, konkursach, olimpiadach;
• w zajęciach kół zainteresowań, zajęciach pozalekcyjnych;
• w Akademii Filmowej;
• współorganizowaniu apeli, uroczystości, inicjatyw edukacyjnych, społecznych, sportowych, charytatywnych,
profilaktycznych, profilaktycznych organizowanych na terenie szkoły;
• w kółkach teatralnych – przygotowaniu spektakli o treści wychowawczej, programów artystycznych dla wszystkich
uczniów, koncertów dla rodziców i środowiska.
Uczniowie wiedzą, jakich zachowań się od nich oczekuje w szkole. W wywiadzie powiedzieli, że są to: dobre
zachowanie się na lekcjach, kultura osobista, odpowiedzialność, punktualność, tolerancja, inicjatywa uczniów.
Wszystkie wymienione wyżej postawy są ich zdaniem ważne dla funkcjonowania szkoły oraz dla dalszego rozwoju.
Swoje pomysły i oczekiwania przedstawiają na zebraniach Samorządu Uczniowskiego, na lekcjach
wychowawczych lub w rozmowach z dyrektorem placówki. Przykładami działań uczniów, które kształtują pożądane
zachowania jest udział uczniów w akcji „Góra grosza”, akcjach humanitarnych, zbieranie pieniędzy na WOŚP.
W wywiadzie rodzice potwierdzili, że ich dzieci chętnie biorą udział w zajęciach ponadprogramowych, rozumieją,
że zdobywanie przez nich wiedzy dodatkowej pomoże im w dalszej edukacji i rozwoju, pozwala im wykazać się
wiedzą, pomysłowością, inicjatywą własną (np. w szkole funkcjonuje ''Szczęśliwy numerek", „Poczta
Walentynkowa”, ,,Dzień Wody”, uczniowie z dużym zaangażowaniem włączyli się redagowanie i administrowanie
strony internetowej szkoły). Poprzez funkcjonowanie Samorządu Szkolnego mają wpływ na zapisy Statutu Szkoły.
Wszyscy nauczyciele w ankiecie potwierdzili zaangażowanie uczniów w tworzenie i zmiany działań
wychowawczych na terenie szkoły. Zaangażowanie to przejawia się poprzez działalność Samorządu
Uczniowskiego, udział w życiu klasy, współorganizowanie i udział w imprezach szkolnych, akcjach charytatywnych,
humanitarnych podejmowanych na terenie szkoły oraz poza nią, w działaniach profilaktycznych i prozdrowotnych.
Uczniowie mają możliwość zgłaszania swoich propozycji, pomysłów dyrekcji szkoły, wychowawcom, nauczycielom,
z którymi omawiają ewentualne sposoby ich realizacji. Nauczyciele w wywiadzie potwierdzili, że szkoła stwarza
warunki, aby uczniowie:
- potrafili wyrażać swoje uczucia i emocje, posiadali poczucie własnej wartości, byli tolerancyjni, potrafili
współpracować w zespole; przestrzegali ustalonych zasad społecznych, moralnych, prawnych;
- kierowali się w swoim postępowaniu zasadami humanizmu i chrześcijaństwa zgodnie z nauką patrona szkoły (Jan
Paweł II), byli wyposażeni w podstawowe umiejętności społeczne;
- dążyli do pogłębienia swojej wiedzy i doskonalenia posiadanych umiejętności;
- potrafili efektywnie uczyć się i samodzielnie zdobywać wiedzę i wykorzystywać ją w praktyce;
- aktywnie rozwijali swoje zainteresowania;
- potrafili korzystać z różnych źródeł informacji;
- umieli zaprezentować siebie, swoją wiedzę i posiadane umiejętności;
- byli dobrze przygotowani do następnego etapu kształcenia i wyboru zawodu;
- dbali o swoje zdrowie, prowadzili higieniczny i aktywny tryb życia. Zdaniem nauczycieli i dyrektora, uczniowie
biorą udział w tych działaniach i zgadzają się z tymi postawami.
W szkole nauczyciele wdrażają wszystkie wnioski z prowadzonych analiz; w wyniku analizy działań
wychowawczych zacieśniono współpracę z rodzicami, wprowadzono e-dziennik, poprawiła się frekwencja w szkole,
zorganizowano pomoc dla uczniów, (materialną, naukową), skoncentrowano uwagę na uczniach uzdolnionych,
zwiększono poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów szkoły.
Analiza wniosków umożliwia podejmowanie bardziej skutecznych działań wychowawczych w kolejnych etapach
roku szkolnego. Na ich podstawie realizowane są konkretne zadania mające na celu wzmocnienie oddziaływań
wychowawczych. W wywiadzie dyrektor stwierdził, że:
19 / 34
- uczniowie z problemami w nauce otrzymują różnorodne formy pomocy i wsparcia, uczniowie zdolni korzystają
z zajęć rozwijających ich zainteresowania, biorą udział w konkursach o zasięgu miejskim, rejonowym;
- zacieśniono współpracę z rodzicami: w roku szkolnym 2012/2013 przygotowano prelekcję dla rodziców dotyczącą
profilaktyki palenia, przedstawiono rodzicom klas trzecich gimnazjum ofertę szkół ponadgimnazjalnych Rudy
Śląskiej, zmodyfikowano harmonogram spotkań z rodzicami,
- w celu ograniczenia zjawiska celowego opuszczania przez uczniów sprawdzianów wprowadzono zmiany
w Statucie Szkoły;
- zwiększono poczucie bezpieczeństwa wśród uczniów szkoły - zminimalizowano zachowania agresywne poprzez
organizowanie akcji informacyjno - plakatowych, Szkolnych Dni Walki z Agresją i Przemocą, lekcji
wychowawczych, prelekcji na temat odpowiedzialności nieletnich i szeroko pojętego bezpieczeństwa, stosowanie
kar statutowych, w szczególnych przypadkach informowanie Sądu Rodzinnego;
- zmotywowano uczniów do pracy nad sobą, zintegrowaniem klas, doskonaleniem umiejętności współdziałania
w grupie poprzez stworzenie projektu rywalizacji międzyklasowej ,,Liga klas’’ (II semestr roku szkolnego 2012/2013
opracowanie projektu konkursu międzyklasowego).
Wszystkie podejmowane w szkole działania świadczą o bardzo wysokim stopniu spełnienia tego wymagania.
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
W szkole prowadzone są liczne działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych, diagnozują
możliwości swoich uczniów, proponują udział w zajęciach dodatkowych i rozwijających zdolności.
Dostosowują metody i formy działania do możliwości wszystkich uczniów.
Nauczyciele znają możliwości swoich uczniów. W ankiecie wszyscy potwierdzili, że dzięki prowadzonym
diagnozom otrzymują obraz możliwości uczniów, co przekłada się na metody i środki dydaktyczne jakie stosują
na lekcji. Diagnoza pozwala na określenie mocnych i słabych stron uczniów oraz klasy oraz ich potrzeb. Partnerzy
szkoły w wywiadzie stwierdzili, ze znają problemy społeczne występujące w środowisku. Ich zdaniem problemy nie
są zbyt częste, ale te najistotniejsze to bezrobocie rodziców, eurosieroctwo, problemy młodzieży niedostosowanej
społecznie. Problemy pojawiają się rzadziej, niż w innych dzielnicach Rudy Śląskiej, gdyż środowisko jest w miarę
zamożne i wykształcone. Szkoła podejmuje liczne działania przeciwdziałające patologiom, nie dochodzi
do większych spięć, monitoring zapewnia stały nadzór, a połączenie gimnazjum z liceum w jednym budynku,
pozwala w pełni oddziaływać wychowawczo na młodzież.
Większość ankietowanych uczniów klas II stwierdziła, że osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swych
możliwości. Dyrektor w ankiecie potwierdził, że w szkole w wyniku diagnozy znane są wszystkie mocne i słabe
strony uczniów oraz wpływ środowiska na ich postawy i osiągnięcia.
W wywiadzie rodzice stwierdzili, że w szkole prowadzone są działania zwiększające szanse edukacyjne ich dzieci.
Jako najistotniejsze przykłady uznali: zachęcanie uczniów do brania udziału w olimpiadach i konkursach, pomoc
w przygotowaniach do nich, prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dla zainteresowanych, kół zainteresowań (np.
plastyczne, matematyczne, sekcja pływacka, strzelecka), pomoc uczniowską, otwarcie nauczycieli na wszelkie
inicjatywy uczniów, system stypendialny i nagradzanie uczniów. Efektem tych działań są:
• osiągnięcia na poziomie miejskim, wojewódzkim i międzynarodowym,
• spełnienie i radość uczniów oraz rodziców z osiągnięć,
• możliwość rozwoju uczniów. Rodzice i partnerzy szkoły,potwierdzili, że w szkole podejmowane są działania
mające na celu odniesienie sukcesu przez dzieci poprzez umożliwienie udziału w zawodach, konkursach,
działalność klas sportowych, językowych, działalność charytatywną, prozdrowotną, teatralną, muzyczną, filmową,
turystyczną. Uczniowie biorą udział w festiwalach piosenki obcojęzycznej, odnoszą sukcesy na miarę swoich
możliwości na terenie miasta, województwa, włączają się w liczne akcje prozdrowotne, charytatywne. W ankiecie
dyrektor powiedział, że aby ograniczyć wpływ negatywnych uwarunkowań szkoła organizuje indywidualne
lub grupowe spotkania terapeutyczne, porady, konsultacje. W bieżącym roku szkolnym indywidualną pomocą
pedagogiczno-psychologiczną objęto ponad 100 uczniów. Pozostali uczniowie gimnazjum mogli korzystać
z działań o charakterze pedagogiczno-psychologicznym (pogadanki, zajęcia psychoedukacyjne, prelekcje,
warsztaty profilaktyczne). 70 uczniów objętych zostało pomocą psychologiczno-pedagogiczną na terenie szkoły
w formie różnorodnych zajęć wyrównawczych oraz dodatkowych.
20 / 34
Wiele uwagi poświęca się również uczniom zdolnym, zachęcając ich do rozwijania zainteresowań, uzdolnień i pasji
poprzez udział w konkursach, olimpiadach, zawodach, kołach zainteresowań, a także motywując ich do większej
aktywności podczas lekcji i podczas nauki w domu. Uczniowie ze 100% frekwencją otrzymują na koniec roku bon
fundowany przez Radę Rodziców.
W szkole prowadzone są działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji.
Ankietowani uczniowie klas II (113) potwierdzili, że nauczyciele pomagają się im uczyć.
W ankietach rodzice stwierdzili, że ich dziecko:
- jest traktowane indywidualnie 28 z 88,
- raczej nie 51 z 88,
- zdecydowanie nie 9 z 88.
W wywiadzie nauczyciele powiedzieli, że w celu indywidualizowania procesów edukacyjnych:
- Pracują z uczniami zdolnymi w ramach kółek przedmiotowych.
- Przygotowują uczniów do udziału w konkursach wiedzy.
- Wykorzystują godziny z Karty Nauczyciela dla tworzenia projektów edukacyjnych.
- Różnicują wymagania edukacyjne dostosowując je do możliwości uczniów.
- Mobilizują uczniów słabych poprzez udział w realizacji projektów edukacyjnych.
- Organizują wyjścia i wycieczki edukacyjne.
- Uwzględniają choroby i dysfunkcje ucznia (wychowanie fizyczne).
- Pracują z uczniami mającymi problemy w nauce w ramach dodatkowej godziny zajęć w formie konsultacji.
- Organizują wycieczki mające na celu korelację treści z różnych przedmiotów.
Pedagog, psycholog szkolny włączają się w działania:
- Prowadząc rozmowy z rodzicami i uczniami, którzy sprawiają kłopoty wychowawcze, mają wysoką absencję,
trudną sytuację rodzinną, problemy zdrowotne i emocjonalne.
- Kierując uczniów na badania do Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej,
- Stale współpracując ze środowiskiem, policją, sądem rodzinnym, kuratorami, pracownikami socjalnymi, strażą
miejską.
- Organizując pomoc międzyuczniowską.
- Wdrażając programy profilaktyczne.
- Prowadząc doradztwo zawodowe poprzez porady indywidualne, udział klas trzecich w giełdzie szkół, organizując
dla klas trzecich zajęcia na temat oferty szkół ponadgimnazjalnych.
- Stale współpracując z nauczycielami, wychowawcami.
Nauczyciele pracują z uczniami o specjalnych potrzebach poprzez :
- Prowadzenie zajęć kółek przedmiotowych i konsultacji.
- Dostarczanie wskazówek, co do poszukiwania określonej wiedzy.
- Mobilizowanie poprzez dodatkowe prace i projekty.
- Nagradzanie wysokimi ocenami.
- Pracę z uczniem na dodatkowych zajęciach w formie konsultacji.
- Ocenianie prac dodatkowych.
- Prowadzenie zajęć przygotowujących dzieci do zawodów międzyszkolnych (wychowanie fizyczne).
- Udział uczniów w konkursach przedmiotowych i spotkaniach z uczniami przygotowującymi się do konkursów
przedmiotowych oraz interdyscyplinarnych
- Stosowanie w procesie edukacyjnym sprzętu multimedialnego.
W pracy z uczniami o specjalnych potrzebach oraz uczniami mającymi problemy w nauce, nauczyciele prowadzą
spotkania w ramach godziny konsultacji, uwzględniają uwagi oraz zalecenia przekazywane w opiniach Poradni
Pedagogiczno-Psychologicznej, a także w Kartach Indywidualnych Potrzeb Ucznia.
Pedagog, psycholog szkolny wdrażają działania w zakresie IPET (Indywidualny Program EdukacyjnoTerapeutyczny), KIPU (Karta Indywidualnych Potrzeb Ucznia)i PDW (Plan Działań Wspierających), prowadzą
zajęcia wspierające uczniów z problemami, angażują chętnych uczniów do prac przy programach profilaktycznych.
Dla uczniów organizowany jest „Konkurs młodych talentów”, działa kółko teatralne „Klakier”, biorące udział
w konkursach i odnoszące sukcesy, angażuje się uczniów zdolnych w organizację Dni Języków Obcych, udział
w olimpiadach, konkursach i zawodach, pracę w kółkach zainteresowań. Wspiera się organizację akcji
charytatywnych np. na rzecz schroniska dla zwierząt.Taką samą opinię w wywiadzie wyraził dyrektor mówiąc,
że nauczyciele motywują uczniów poprzez pozytywne wzmacnianie, nagradzanie, uczniowie i ich rodzice otrzymują
listy pochwalne, promuje się osiągnięcia uczniów na stronie internetowej, na gazetkach szkolnych, podczas
uroczystości szkolnych, w prasie lokalnej. Wraz z Radą Rodziców nauczyciele organizują zakup nagród dla
najlepszych uczniów oraz uczniów wyróżniających się w pracy na rzecz klasy i szkoły. W czasie zajęć lekcyjnych
uczniowie włączani są do pracy poprzez stosowanie przez nauczycieli metod aktywizujących. W szkole stosuje się
jasne i przejrzyste kryteria oceniania (średnia ważona ocen cząstkowych), w przypadku niepowodzeń ucznia
nauczyciele zachęcają do poprawiania ocen, ustalają dodatkowe sprawdziany oraz wyznaczają terminy konsultacji.
21 / 34
Obserwacja zajęć poświadczyła, że nauczyciele dobierają sposoby motywowania odpowiednio do potrzeb
poszczególnych uczniów.
Wyżej wymienione działania świadczą o wysokim stopniu spełnienia wymagania.
22 / 34
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła podejmuje inicjatywy, które wpływają na budowanie jej wizerunku w środowisku.
Współpraca z wieloma podmiotami stanowi jeden z ważniejszych czynników gwarantujący sukcesy
uczniów na wielu płaszczyznach: naukowych, sportowych, kulturalnych, prozdrowotnych, charytatywnych.
Realizacja projektów unijnych i finansowanych przez różne organizacje przekładają się na sukcesy
odnoszone przez uczniów.
Szkoła w bardzo dużym stopniu wykorzystuje zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju, co potwierdził
dyrektor w wywiadzie mówiąc, że szkoła współpracuje z różnymi podmiotami funkcjonującymi w środowisku.
Partnerami są:
- Lokalny Samorząd finansujący zajęcia pozalekcyjne i imprezy szkolne oraz miejskie (Piknik Europejski, jasełka
dla mieszkańców Rudy Śląskiej);
- Ambasada Francji - wspierająca nauczycieli realizujących program klas dwujęzycznych i sponsorująca działania
związane z realizacją programu;
- Kluby sportowe: Manta, Urania, Uczniowski Klub Bokserski, Łucznicze Towarzystwo Sportowe 3D - użyczające
obiektów sportowych, (dzięki czemu poszerzona jest w szkole oferta sportowa o łucznictwo i boks);
- Parafia pod Wezwaniem Trójcy Przenajświętszej współorganizująca Dzień Patrona, konkursy, pielgrzymki
i wyjazdy szlakiem Jana Pawła II,
- Firma Clever - prowadząca techniki skutecznego i efektywnego uczenia się;
- Rodzice - wspierający finansowo szkołę i pomagający w rozwiązywaniu problemów wychowawczych;
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Rudzie Śląskiej prowadząca specjalistyczne doradztwo
psychologiczno-pedagogiczne, orzekająca o potrzebie indywidualnego nauczania, kształceniu specjalnym,
- Stowarzyszenie Genius Loci - Duch Miejsca - organizujące konferencje dotyczące historii dzielnicy, (wydanie
książki pt. „650 lat Kochłowic”), korzystające z ogólnodostępnego muzeum szkolnego im. dr Pelagii Kwapulińskiej.
Partnerzy szkoły w wywiadzie powiedzieli, że szkoła organizuje dla środowiska przedstawienia teatralne, festyny,
spotkania z panią Prezydent, wybory, spektakle, uroczystości szkolne i okolicznościowe, Dzień Śląski, kiermasze
bożonarodzeniowe. Szkoła współpracuje z towarzystwem "Fauna", prowadzi zbiórki dla TPD, Dni Sportu, Trzymaj
Formę, Dni Zdrowego Żywienia, Dzień bez Tytoniu, Światowy dzień AIDS. Uczniowie przygotowując uroczystości,
sami przygotowują plakaty, materiały. Włączają się w prace fundacji Godula Hope (działania prozdrowotne dla
dziewcząt), biorą udział w konferencjach profilaktycznych organizowanych przez Sanepid, spotkaniach
z przedstawicielami różnych instytucji, np. z Instytutu Onkologii.
W wywiadzie partnerzy powiedzieli, że szkoła współpracując z podmiotami działającymi w środowisku, udostępnia
swą bazę, amfiteatr, basen, muzeum. Szkoła pełni w środowisku rolę kulturotwórczą, bo w dzielnicy Kochłowice
brakuje domu kultury, kina, teatru. Ze szkolnej auli, korzystają mieszkańcy, biorąc udział w przedstawieniach
szkolnych, uroczystościach. Okoliczne szkoły biorą udział w uroczystościach organizowanych w szkole, odwiedzają
szkolne muzeum. Partnerzy uznają współpracę za satysfakcjonującą. W wywiadzie nauczyciele potwierdzili,
że placówka współpracuje z wieloma podmiotami, grupami i osobami z lokalnego środowiska, a także z innymi
szkołami i placówkami oświatowymi na terenie miasta i poza nim, zaprasza na dni otwarte, giełdę szkół,
uroczystości, przedstawienia, współpracuje z Rodziną Szkół Jana Pawła II (pielgrzymki, konkursy, akcja na rzecz
budowania szkoły w Ghanie), a poza granicami Polski ze szkołą w Bochum (wymiana uczniów i nauczycieli).
W Centrum Kształcenia Ustawicznego, uczniowie biorą udział w zajęciach z preorientacji zawodowej. Placówka
współpracuje również z Policją i Strażą Miejską (działalność profilaktyczna, pomoc w sytuacjach trudnych
i zagrożeniach) oraz Strażą Pożarną (alarmy próbne), z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną, Ośrodkiem
Pomocy Społecznej, Centralną Komisją Egzaminacyjną, z placówkami ochrony zdrowia, z Młodzieżowym
Ośrodkiem Kultury i Pałacem Młodzieży. Szczególnie spektakularna jest współpraca z Wielką Orkiestrą
Świątecznej Pomocy, w którą włącza się bardzo duża grupa wolontariuszy, organizująca kiermasze, zbiórki
pieniędzy, aukcje. W szkole po zakończeniu akcji odbywa się bal oraz uroczyste „Światełko do nieba”. Uczniowie
szkoły stanowią 1/5 biorących udział w akcji wolontariuszy z Rudy Śląskiej i szczycą się największymi zbiórkami.
Szkoła współpracuje z rodzicami w rozwiązywaniu bieżących problemów wychowawczych, finansowych, wymiany
informacji dotyczących postępów uczniów w nauce.
W wywiadzie dyrektor powiedział, że szkoła zna potrzeby środowiska i je zaspokaja poprzez:
- organizację imprez kulturalnych, profilaktycznych dla mieszkańców dzielnicy i miasta, uczestnictwo w ważnych
23 / 34
dla miasta uroczystościach (udział pocztu sztandarowego szkoły);
- promowanie działań edukacyjnych na terenie miasta i regionu oraz prowadzenie działań, których celem jest
pozyskanie uczniów ze szkół w innych miastach oraz dzielnicach;
- prowadzenie akcji charytatywnych oraz uczestnictwo w ogólnopolskich programach profilaktycznych;
- zapewnienie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły;
- promowanie działań proekologicznych.
W ankiecie dyrektor dodał, że szkoła o potrzebach i możliwościach środowiska dowiaduje się z lokalnych mediów,
rozmów indywidualnych i ofert składanych przez lokalne instytucje, prowadzi spotkania z przedstawicielami
środowiska lokalnego. Wychowawcy rozmawiają z rodzicami podczas konsultacji i na okresowych zebraniach.
Propozycje współpracy przedstawiane są podczas spotkań z Prezydentem Miasta, naczelnikiem wydziału oświaty,
proboszczem oraz dyrektorami szkół. Szkoła zbiera informacje od okolicznych mieszkańców (np. dotyczące
zachowań uczniów na terenie dzielnicy). W wywiadzie nauczyciele stwierdzili, że najważniejsze potrzeby jakie
szkoła może zaspokajać, to zapewnienie edukacji na wysokim poziomie, wspieranie wszechstronnego rozwoju
uczniów, integracja środowiska, zaspokajanie potrzeb kulturalnych, przygotowanie uczniów do rynku pracy,
wyeliminowanie zachowań agresywnych w szkole i poza nią, pokazanie alternatywnych sposobów spędzania
wolnego czasu, organizowanie imprez i uroczystości, wspieranie różnych akcji charytatywnych, udostępnianie bazy
lokalowej szkoły, promowanie zdrowego stylu życia, edukacja ekologiczna, edukacja patriotyczna i regionalna,
poradnictwo pedagogiczne dla rodziców. Rodzice w wywiadzie powiedzieli, że w dzielnicy brak kina, teatru, jest
niewielka ilość imprez okolicznościowych, dlatego wszystkie działania podejmowane w szkole mają tak duże
znaczenie dla środowiska.
Dyrektor w wywiadzie dyrektor powiedział, że w celu zaspokojenia potrzeb środowiska:
- organizowano imprezy kulturalne, profilaktyczne ("Spotkanie z teatrem", prelekcje dla rodziców), uczniowie brali
udział w ważnych uroczystościach dla miasta np. obchody dnia 3 Maja, 11 Listopada (poczet sztandarowy);
- podjęto promocyjne działania edukacyjne (konkursy wiedzy dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych
z terenu Rudy Śląskiej i miast ościennych);
-zdiagnozowano motywy podejmowania nauki w szkołach ponadgimnazjalnych, podejmowano działania
promocyjne dotyczące pozyskiwania uczniów ze szkół w innych dzielnicach i miastach poprzez zapraszanie
uczniów na lekcje otwarte, Dzień Otwarty Szkoły, promocję w lokalnych mediach);
- prowadzono działania wolontaryjne (imprezy na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy);
- rozbudowano system monitoringu szkolnego i analizowano poziom bezpieczeństwa uczniów w ramach ewaluacji
wewnętrznej;
- rozpoczęto ogólnoszkolną akcję zbierania makulatury; poinformowano społeczność szkolną o zmianach
w sposobie segregowania śmieci; nawiązano współpracę z Rudzkim Towarzystwem Przyjaciół Drzew w celu
pozyskania drzew na zagospodarowanie terenu wokół szkoły. Zdaniem wyrażonym przez nauczycieli w wywiadzie,
szkoła jest otwarta dla młodzieży i rodziców. Uczniowie mogą rozwijać swoje pasje uczestnicząc w różnych
zajęciach dodatkowych oraz kółkach zainteresowań, biorą udział w olimpiadach i turniejach międzyszkolnych,
konkursie „Młodych Talentów”. Uczniowie mogą sprawdzić swoją wiedzę w różnych konkursach (podczas tygodnia
nauk ścisłych lub dnia języków obcych), działaniach profilaktycznych i prozdrowotnych w celu kształcenia
właściwych postaw. Z wielkim zaangażowaniem młodzież uczestniczy w różnych akcjach charytatywnych przede
wszystkim w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy, która od lat jest wielkim sukcesem. Na terenie szkoły było
prowadzone szkolenie w zakresie udzielania pierwszej pomocy (uczniowie LO szkolą gimnazjalistów). Placówka
przykłada dużą wagę do działań proekologicznych, promuje turystykę, krajoznawstwo i wypoczynek organizując
wycieczki klasowe i szkolne. Integruje uczniów organizując liczne imprezy szkolne (dyskoteki, mikołajki, wigilie
klasowe), a także akademie dla uczczenia świąt państwowych. Szkoła włączyła się w unijny projekt „Aktywny
w życiu, aktywny w szkole". Uczniowie licznie uczestniczą w zajęciach sportowych, rozgrywkach międzyszkolnych
(siatkówka, koszykówka, pływanie) organizowanych w gimnazjum, ponieważ szkoła może poszczycić się bardzo
dobrą bazą sportową. Funkcjonują klasy sportowe o kierunku pływanie i piłka nożna. W auli odbywają się różne
przedstawienia (Jasełka, występy szkolnego teatru "Klakier" z udziałem uczniów gimnazjum i teatru „Plejada”),
koncerty, spotkania z rodzicami, klasowe Noce Filmowe. Szkoła udostępnia pomieszczenia dla lokalnej
społeczności. Gimnazjum bierze udział w Giełdzie Szkół i rokrocznie organizuje dzień otwarty szkoły, prezentując
swoją bogatą ofertę. Rodzice doceniają działania szkoły które jednoczą środowisko, jako najistotniejsze wymienili::
• konkursy dla szkół podstawowych (m.in. przyrodniczy, święto liczby pi),
• przedstawienia dla mieszkańców, zapraszanie członków Klubu Seniora oraz Związku Górnośląskiego,
współpraca z Parafią, ulotki w Gościu Niedzielnym,
• organizacja pomocy dla schroniska dla bezdomnych zwierząt "Fauna",
• organizacja przedstawień zespołu "Klakier" i "Plejada",
• organizacja WOŚP,
• organizacja Konkursu Młodych Talentów,
• możliwość korzystania z biblioteki szkolnej, muzeum,
24 / 34
• działania proekologiczne: akcje segregacyjne, zbieranie surowców wtórnych (mieszkańcy przynoszą makulaturę,
butelki plastikowe). W wywiadzie partnerzy poświadczyli wszystkie działania szkoły, prelekcje, przedstawienia,
imprezy środowiskowe. Szkoła swoje działania kieruje do mieszkańców Rudy Śląskiej oraz uczniów ("Spotkanie
z teatrem", „Spędźmy ten wieczór razem” - prezentacja sztuk koła teatralnego "Klakier" i osiągnięć młodzieży
w języku angielskim). We wszystkie imprezy skierowane do mieszkańców Rudy Śląskiej angażują się nauczyciele,
uczniowie szkoły oraz rodzice. W ostatnim okresie organizowano konkursy o charakterze międzyszkolnym konkurs przyrodniczy dla szkół podstawowych, konkurs przyrodniczy dla szkół gimnazjalnych, turniej wiedzy
rycerskiej, turniej siatkówki (inicjatywy skierowane do uczniów i nauczycieli rudzkich szkół podstawowych oraz
gimnazjów).
W wywiadzie dyrektor powiedział, że szkoła korzysta z zasobów środowiska. Najczęściej są to:
- obiekty sportowe (boiska, sala treningowa, basen);
- wsparcie finansowe ze strony samorządu lokalnego oraz Sanepid-u (finansowanie zajęć profilaktycznych,
dodatkowych, promocja laureatów konkursów przedmiotowych);
- w ramach Akademii Filmowej współpraca z kinem Patria;
- pomoc ze strony Stowarzyszenia Genius Loci - Duch Miejsca, którzy pomagają w organizacji wycieczek
do „Kochłowickiego Gródka”;
- w ramach projektu „Aktywny w szkole - Aktywny w życiu” - wsparcie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
w organizacji Festiwali Nauki;
- umożliwienie przez LOK uczniom korzystania ze strzelnicy podczas zajęć ze strzelectwa, wypożyczanie broni;
- parafia Trójcy Przenajświętszej w Kochłowicach - rekolekcje, msze rozpoczynające i kończące rok szkolny,
pielgrzymki;
- Towarzystwo Przyjaciół Dzieci - prowadzenie akcji charytatywnych dla uczniów potrzebujących wsparcia,
organizacja kolonii. Wszystkie te działania poświadczył dyrektor również w ankiecie, dodając, że we współpracy
z klubami sportowymi oraz rodzicami organizowano wycieczki i wyjazdy na zawody sportowe, zorganizowano
wycieczkę do Francji i Niemiec w ramach współpracy ze szkołą w Bochum (wsparcie finansowe ze strony
Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży oraz rodziców). Korzystając ze środków samorządu lokalnego, środków
własnych szkoły oraz przy wsparciu Rady Rodziców zmodernizowano i unowocześniono sale lekcyjne (zakupiono
nowy sprzęt: komputery przenośne, rzutniki multimedialne, głośniki, stoliki i krzesła do sal lekcyjnych),
zmodernizowano system nagłośnienia w szkole; rozbudowano monitoring szkolny, zakupiono dziennik
elektroniczny. W roku szkolnym 2012/2013 szkoła uczestniczy w projekcie „Szkoła humanitarna”, dzięki któremu
uczniowie zdobywają wiedzę o globalnych powiązaniach społecznych, ekonomicznych i kulturowych (między
mieszkańcami globalnego Południa, a globalną Północą). Szkoła utworzyła wraz z Uniwersytetem Ekonomicznym
w Katowicach i Fundacją Giesche „Konsorcjum Ruda Śląska”, w celu realizacji projektu „Emocjonalnie o Rudzie
Śląskiej”. Dzięki uczestnictwu w projekcie młodzież rozwija wiedzę i umiejętności w zakresie nauk ścisłych oraz
poznaje historię dzielnicy i miasta Ruda Śląska. W roku 2012/2013 we współpracy ze szkołami gimnazjalnymi
zrealizowano badania naukowe, których celem było określenie motywów podejmowania przez rudzkich uczniów
nauki w szkołach ponadgimnazjalnych. Nauczyciele w ankiecie powiedzieli, że najczęściej korzystają z zasobów
środowiska przy organizacji wycieczek, zakupie sprzętu, nagród, organizacji zajęć pozalekcyjnych, zajęć
profilaktycznych, prowadzeniu lekcji, organizacji imprez środowiskowych, pomocy socjalnej, projektach
edukacyjnych. W wywiadzie rodzice podali przykłady współpracy środowiska ze szkołą:
• zbiórka eksponatów do muzeum,
• pogadanki dla uczniów prowadzone przez ciekawymi ludźmi z okolicy,
• pomoc rodziców w naprawie sprzętu,
• pomoc w przygotowaniu wypieków na kiermasze.
Zdaniem partnerów "trudne jest wspieranie szkoły przez środowisko", najczęściej włączają się w akcje rodzice,
piekąc ciasta, przygotowując stroje do przedstawień, czy scenografie. Dokonują również zbiórek finansów,
przeznaczając je na konieczne zakupy.
Dzięki współpracy z podmiotami działającymi w lokalnym środowisku uczniowie: uzyskują dofinansowanie
do wyjazdów, konkursów, kolonii, kształtują postawy prospołeczne i patriotyczne oraz promują naukę patrona
szkoły, doskonalą swoje umiejętności sportowe, kontaktują się z absolwentami szkoły, angażują się w akcje
i inicjatywy podejmowane na terenie szkoły i miasta, uczestniczą w życiu kulturalnym i edukacyjnym miasta
i regionu (np. współpraca z Teatrem Śląskim w Katowicach, Teatrem Nowym w Zabrzu, Planetarium). Zdaniem
wyrażonym przez nauczycieli w wywiadzie, najistotniejszą korzyścią wypływającą ze współpracy ze środowiskiem
jest poprawa wizerunku szkoły, pomoc finansowa i wsparcie przy podejmowaniu różnorodnych działań.
Nauczyciele mają pełny obraz efektów w postaci podziękowań od instytucji, wyników zbiórek charytatywnych,
rozmów z uczniami ich rodzicami, prowadzonych ankiet. W wywiadzie uczniowie powiedzieli, że w szkole
organizowane są spotkania z ciekawymi ludźmi mieszkającymi w okolicy. Na rozpoczęcie nowego roku szkolnego
do szkoły przybył studiujący w Szwajcarii najlepszy student roku 2012, który przekonywał uczniów, że warto
wierzyć w siebie i stawiać sobie odważne cele. Uczniowie klas trzecich gimnazjum brali udział w wyjazdach
25 / 34
na giełdę szkół, co pomogło im podjąć decyzję co do wyboru nowej szkoły.
Duża liczba działań podejmowanych przez szkołę dla środowiska, zaangażowanie wszystkich podmiotów są
dowodem na bardzo wysoki stopień tego wymagania.
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Szkoła bardzo aktywnie współpracuje z absolwentami, wykorzystując informacje o ich
osiągnięciach do motywowania uczniów do podejmowania dodatkowych działań i pracy nad rozwijaniem
swoich zainteresowań i talentów.
O bardzo wysokim stopniu spełnienia tego wymagania świadczą wypowiedzi nauczycieli i dyrektora, którzy
powiedzieli, że absolwenci szkoły zapraszani są do organizacji i uczestnictwa w imprezach i uroczystościach
szkolnych (Koncert Młodych Talentów, Spotkanie z Teatrem, jasełka szkolne, Święto Szkoły, Dzień Edukacji
Narodowej). W roku szkolnym 2011/2012 do szkoły zaproszono absolwentkę szkoły w ramach projektu „Powrót
do szkoły” organizowanego przez Unię Europejską. W szkole stwarza się warunki do spotkań rocznicowych
absolwentów oraz spotkań towarzyskich. Absolwenci podejmują praktyki studenckie, prowadzą na terenie szkoły
badania pedagogiczne i podejmują się działań wolontariackich (koło fotograficzne, uczestnictwo w Wielkiej
Orkiestrze Świątecznej Pomocy). W roku 2012/2013 zorganizowano podczas uroczystości rozpoczęcia roku
szkolnego spotkanie uczniów gimnazjum z absolwentem szkoły, najlepszym studentem roku 2012r, studiującym
w Szwajcarii. Na spotkanie zaproszono Prezydenta Miasta oraz lokalne media. Absolwenci są autorami cyklu lekcji
skierowanych do gimnazjalistów w ramach projektu edukacyjnego "Szkoła humanitarna".
Dyrektor i nauczyciele potwierdzili również, że szkoła regularnie podejmuje współpracę z absolwentami.
Współpraca najczęściej polega na zapraszaniu absolwentów, aby zaprezentowali swoje osiągnięcia
i zainteresowania, włączyli się w pomoc przy organizacji wycieczek, imprez okolicznościowych, umożliwieniu
absolwentom odbycie praktyk studenckich w gimnazjum. Współpraca z absolwentami-uczniami liceum polega
na wspólnej działalności w Samorządzie Uczniowskim, pracy w Muzeum Szkolnym. Absolwenci angażują się we
wspólnotach religijnych przy Parafii, działają w ramach szkolnego koła teatralnego, wspierając młodszych kolegów.
Szkoła przygotowuje do dalszej edukacji. Ankietowani uczniowie mają poczucie, że kończąc tę szkołę będą dobrze
przygotowani do dalszej nauki.Takiej odpowiedzi udzieliło 94 z 113 ankietowanych, jednocześnie w pytaniu "czy
potrzebujesz korepetycji lub innych zajęć poza szkołą?" 67 uznało, że nie, 46, że raczej i zdecydowanie tak. 46
ankietowanych rodziców również uważa, że ich dzieci nie będą musiały korzystać z korepetycji, 42 uważa, że tak.
Ankietowani nauczyciele przychylają się do tezy, że uczniowie dadzą sobie radę bez korepetycji.
Szkoła przygotowuje uczniów do funkcjonowania na rynku pracy, co poświadczyli ankietowani rodzice, którzy
w większości mają poczucie, że uczniowie są dobrze przygotowani do funkcjonowania w dalszym życiu. Zdaniem
wyrażonym przez nauczycieli w wywiadzie, szkoła prowadzi liczne działania by przygotować uczniów
do funkcjonowania na rynku pracy. Jako najistotniejsze uznali:
- udział klas 2 i 3 w Giełdzie Szkół organizowanej przez Urząd Miasta Ruda Śląska.
- udział klas 3 w warsztatach doradztwa zawodowego w CKU.
- zajęcia dla klas 3 z przedstawicielem Klubu Pracy w Chorzowie na temat oferty szkół ponadgimnazjalnych,
- spotkania z przedstawicielami OHP - zajęcia w ramach unijnego projektu „ Aktywny w szkole - aktywny w życiu”,
- szkolenia dla uczniów klas 3 związane z naborem elektronicznym do szkół ponadgimnazjalnych,
- stała pomoc w wypełnianiu podań i drukowaniu dokumentów,
- zajęcia, oraz rozmowy indywidualne z pedagogiem w zakresie doradztwa zawodowego,
- naukę pisania podań, CV, listów motywacyjnych w ramach języka polskiego,
- tematykę doradztwa zawodowego omawianą na lekcjach wychowawczych i zajęć technicznych. W wywiadzie
dyrektor powiedział, że w roku szkolnym 2012/2013 zdiagnozowano potrzeby uczniów związane
z funkcjonowaniem na rynku pracy (badanie ankietowe "Motywy wyboru szkoły ponadgimnazjalnej"). Uczniowie
uczestniczą corocznie w Giełdzie Szkół Ponadgimnazjalnych (od roku szkolnego 2012/2013 włączono w działanie
uczniów klas drugich). W roku szkolnym 2011/2012 zorganizowano dla uczniów: warsztaty „Ja i moja grupa”
prowadzone przez przedstawiciela OHP, w roku szkolnym 2012/2013 zorganizowano we współpracy z Centrum
Kształcenia Ustawicznego w Rudzie Śląskiej zajęcia z zakresu preorientacji zawodowej "Planuję swoją przyszłość".
W ramach projektu „Aktywny w szkole - Aktywny w życiu”, uczniowie uczestniczyli w zajęciach dodatkowych
z zakresu przedsiębiorczości, na których kształtowano umiejętności potrzebne na rynku pracy. W szkole organizuje
26 / 34
się spotkania z przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych. Orientację zawodową prowadzi się także w ramach
lekcji wychowawczych (w programie wychowawczym zawarte są przykładowe tematy: „Poznaję zawody”, „Moje
plany na przyszłość- szkoła- zawód”). Zdaniem partnerów oferta szkoły jest dostosowana do potrzeb rynku pracy.
Wielopłaszczyznowe działania podejmowane w szkole świadczą o bardzo wysokim stopniu spełnienia tego
wymagania.
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Gimnazjum informuje środowisko na temat swojej bogatej oferty edukacyjnej o osiągnięciach
i sukcesach odnoszonych przez uczniów. Bogate wyposażenie, nowoczesne pomoce dydaktyczne
uatrakcyjniają uczniom proces edukacyjny oraz pozwalają sprostać wymaganiom współczesnej cywilizacji.
Szkoła prowadzi działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć poprzez
przygotowane ulotek, informatorów, prowadzenie własnej strony internetowej, umieszczanie informacji na tablicy
ogłoszeń, banerze umieszczonym przed szkołą, prezentowanie się w lokalnych mediach, Facebook, newsletter,
prowadzenie lekcji otwartych. Osiągnięcia są fotografowane i prezentowane w kronice szkolnej. W mediach
lokalnych „Wiadomościach Rudzkich” i telewizji Sfera oraz na stronie internetowej szkoły zaprezentowane zostały
osiągnięcia działań charytatywnych w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
Każdego roku na stronie internetowej oraz w mediach lokalnych zamieszczane są informacje np. o wymianie
zagranicznej polsko - niemieckiej ze szkołą w Bochum, organizowane są wyjazdy nauczycieli do pobliskich szkół
podstawowych promujące naukę języka francuskiego w systemie dwujęzycznym (na promocyjne lekcje języka
francuskiego zorganizowane przez nauczycieli i uczniów zostali zaproszeni uczniowie ze SP nr 18 i 20).
Szkoła przygotowała prezentację multimedialną, zabawy i konkursy, pokaz wykorzystania tablicy interaktywnej
na zajęciach. Zaproszeni uczniowie otrzymali zakładki do książek promujące klasę dwujęzyczną z adresem
internetowym szkoły wykonane przez uczniów gimnazjum. Na bieżąco na stronie internetowej szkoły publikowane
są informacje o osiągnięciach uczniów, informacje o konkursach, informacje o rekrutacji, ofercie edukacyjnej,
o zasobach szkoły, imprezach szkolnych, charytatywnych, informacje o udziale szkoły w projekcie unijnym
„Aktywny w życiu, aktywny w szkole”. Na stronie internetowej szkoły została również zamieszczona informacja, iż
w związku z ogłoszeniem roku szkolnego 2012/2013 rokiem dr Pelagii Kwapulińskiej (byłej nauczycielki) zachęca
się uczniów do odwiedzenia szkolnego muzeum, zapoznania się ze stroną internetową muzeum. W korytarzach
szkolnych oraz pracowniach przedmiotowych eksponowane są dyplomy, nagrody, puchary. Szkoła podejmuje
na bieżąco wszelkie możliwe działania promujące swoją działalność. Zdanie wyrażone w ankiecie przez dyrektora
poświadczyła analiza dokumentów.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska znają i dobrze oceniają osiągnięcia szkoły i jej uczniów, że słyszeli
o wszystkich sukcesach uczniów na olimpiadach, sukcesach sportowych, nagrodach, stypendiach, wyróżnieniach
dla pracowników. Twierdzą, że uzyskują pełną informację o osiągnięciach szkoły, gdyż są publikowane w prasie,
mediach lokalnych i na szkolnej stronie www.
Szkoła informuje o celowości i skuteczności swoich działań, co poświadczyli w ankiecie rodzice, którzy są
informowani:
- o celach edukacyjnych, które chce realizować szkoła 57 z 88,
- działaniach edukacyjnych szkoły 35 z 88,
- celach edukacyjnych 53 z 88,
- celach wychowawczych 40 z 88,
- działaniach wychowawczych 22 z 88. Wszyscy ankietowani nauczyciele poświadczyli, że te informacje przekazują
rodzicom. Partnerom również znane są wszystkie działania organizowane w szkole.
Szkoła prowadzi działania w lokalnej społeczności promujące wartość uczenia się przez całe życie. W ankiecie
rodzice (88) stwierdzili, że szkoła prowadziła różnorodne działania dla dorosłych były to miedzy innymi:
- kursy i szkolenia 10,
- projekty edukacyjne 21,
- konkursy 20,
- konsultacje 21,
27 / 34
- akcje społeczne 28,
- działania informacyjne 28.
Wśród innych działań szkoły skierowanych do środowiska wymienili wieczory poetyckie, Światełko do Nieba,
Akademię Filmową. W wywiadzie dyrektor potwierdził wymienione działania. Poświadczyła je również analiza
dokumentów. W wywiadzie partnerzy powiedzieli, że wiedzą o organizowanych spotkaniach z ciekawymi ludźmi,
akcjach społecznych, działaniach informacyjnych.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o jakość uczenia się. Partnerzy
powiedzieli w wywiadzie, że ich zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się. Świadczą o tym sukcesy uczniów
odnoszone na wielu polach od naukowych poprzez sportowe do charytatywnych. W ankiecie rodzice powiedzieli,
że ich zdaniem szkoła dba o jakość uczenia się. Takiej odpowiedzi udzieliło 75 z 88, 12 było odmiennego zdania.
W wywiadzie również potwierdzili, że szkoła dba o jakość uczenia się poprzez:
• Badanie wyników nauki,
• Podnoszenie kwalifikacji przez nauczycieli,
• Unowocześnienie sal lekcyjnych (wyposażenie w projektory, ekrany, komputery ze stosownym
oprogramowaniem, głośniki).
Dzięki tym działaniom uczniowie odnoszą większe sukcesy w olimpiadach i konkursach. W wywiadzie rodzice
stwierdzili, że w szkole działa biblioteka wraz z czytelnią z bardzo bogatym księgozbiorem. Na terenie szkoły
uczniowie mają do dyspozycji bezprzewodową sieć internetową, która pozwala na przeglądanie ulubionych
serwisów internetowych podczas przerw. Szkoła posiada bogate zaplecze sportowe, uczniowie na co dzień
wykorzystują właściwie całe udostępnione zaplecze sportowe: dużą i małą salę gimnastyczną, siłownię, boisko
"zielone” (sztuczna trawa), boiska wielofunkcyjne, stoły pingpongowe, bieżnię 60m. Szkoła posiada bogato
wyposażone pracownie przedmiotowe. Niektóre z nich posiadają tablice multimedialne oraz liczne pomoce
dydaktyczne. Nauczyciele dysponują laptopami, zestawami DVD oraz bezprzewodowym dostępem do Internetu.
Ponadto szkoła posiada dwie sale informatyczne, po 20 oraz 16 stanowisk komputerowych. Do użytku jest też
system TESTICO. W ramach polskiego systemu szkolnictwa w szkole funkcjonują sekcje dwujęzyczne z językiem
francuskim. Opiekę dydaktyczną sprawuje Ambasada Francji w Polsce i Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie.
W szkole znajdują się szatnie z szafkami dla wszystkich, każdy nowy uczeń w szkole dostaje kluczyk do swojej
indywidualnej szafki, które znajdują się w podziemnej szatni.
Rodzice i przedstawiciele lokalnego środowiska postrzegają szkołę jako dbającą o relacje z lokalnym
środowiskiem. W ankiecie większość rodziców stwierdziła, że nauczycielom zależy na współpracy z nimi.
Partnerzy również wyrazili opinię, że szkole zależy na współpracy ze środowiskiem. Wyżej wymienione działania
podejmowane w szkole świadczą o wysokim stopniu spełnienia tego wymagania.
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Rodzice wspierają szkołę w jej działaniach, włączają się w pomoc przy organizacji różnego rodzaju
działań i akcji, uczestniczą w spektaklach teatru i uroczystościach szkolnych, wspierają finansowo zakupy
nagród i pomocy dydaktycznych, włączają się w pomoc przy drobnych naprawach. Pomimo licznych
działań podejmowanych przez szkołę, nie wszyscy rodzice mają poczucie współdecydowania o jej życiu.
Rodzice dzielą się opiniami na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania, co stwierdzili ankietowani rodzice (88)
mówiąc, że dzielili się z nauczycielami swymi opiniami:
najczęściej na zebraniach rodziców, w czasie indywidualnych rozmów w wyznaczonych godzinach, przy okazji
uroczystości szkolnych, a także poprzez dziennik elektroniczny. Nauczyciele i dyrektor w ankiecie potwierdzili,
że rodzice dzielą się z nimi swoimi opiniami. Obserwacja placówki wykazała, że na tablicach informacyjnych
znajdują się informacje na temat spotkań rodziców, terminów spotkań z rodzicami.
W wywiadzie nauczyciele powiedzieli, że szkoła podejmuje różne działania pod wpływem sugestii rodziców.
Wymienili między innymi:
- wprowadzenie dziennika elektronicznego,
- wyposażenie pracowni np. sal językowych w sprzęt multimedialny,
- zwiększenie ilość zebrań z rodzicami,
- przygotowanie imprez okolicznościowych,
- ustanowienie nagrody dla uczniów za 100% frekwencję,
28 / 34
- zakupy dla biblioteki szkolnej (zakup książek i jednego nowego stanowiska komputerowego).
Rodzice zaproponowali wypracowanie nowych standardów i comiesięczne spotkania dyrekcji szkoły
z przedstawicielami Rady Rodziców, wybór firmy ubezpieczającej dzieci i szkołę, konsultację i akceptację planu
lekcji. Rodzice opiniują awans zawodowy nauczycieli i uczestniczyli w konkursie na dyrektora szkoły, współtworzą
program pracy i wychowawczy szkoły. W ankiecie 61rodziców potwierdziło, że ich opinie brane są pod uwagę
przy planowaniu działań szkoły, 18 było innego zdania, 9 nie udzieliło odpowiedzi. Nauczyciele w ankiecie
potwierdzili, że biorą pod uwagę opinie rodziców. Takiej odpowiedzi udzieliło 46 z 51 nauczycieli, 5 nie
wykorzystuje opinii rodziców. W wywiadzie wymienili opinie, które miały wpływ na planowanie działań szkoły, były
to między innymi:
- organizacja uroczystości klasowych, wycieczek,
- zmiana kształtu strony internetowej – spotkania zespołu redakcyjnego strony z rodzicami,
- opinia o nauczycielu potrzebna w zatwierdzeniu awansu zawodowego,
- opinia w sprawie planu lekcji,
- propozycja w sprawie dni wolnych,
- propozycje i opiniowanie programu profilaktyki i programu wychowawczego. Dyrektor w wywiadzie stwierdził,
że opinie rodziców są brane pod uwagę, a wśród dodatkowych przykładów wymienił:
- ustalenie harmonogram finansowego wsparcia szkoły, w tym przede wszystkim w zakresie stałych wydatków oraz
wyposażenia szkoły w sprzęt dydaktyczny oraz malowania sal i wyposażenia w stoliki i krzesła;
- podejmowanie decyzji dotyczącej wyboru ubezpieczyciela;
- przedstawienie propozycji zmian na stronie internetowej szkoły,
- członkowie Rady Rodziców wspomagają uczniów i rodziców w rozwiązywaniu problemów na poziomie klas, są
obecni na spotkaniach z przedstawicielami rodziców;
- wnioskowanie o udzielenie pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
- rodzice opiniują: szkolne zestawy podręczników, programy nauczania oraz przedstawianą przez dyrektora ocenę
pracy nauczycieli odbywających staż, plan lekcji; uczestniczyli w pracach nad uaktualnieniem programu
wychowawczego i profilaktycznego szkoły; przedstawili propozycje dotyczące dni wolnych;
- w jednym przypadku pod wpływem opinii rodziców zmieniono nauczyciela uczącego w klasie na innego,
wskazanego przez rodziców.
Ankietowani rodzice powiedzieli, że szkoła wspiera ich w wychowaniu dzieci poprzez:
- współpracę wychowawcy 77 z 88,
- pomoc pedagoga 69 z 88,
- pośrednictwo przy uzyskiwaniu zewnętrznej pomocy 21 z 88,
- pomoc psychologa 54 z 88,
- prowadzenie warsztatów dla rodziców 4 z 88,
- pomoc poradni psychologiczno- pedagogicznej 16 z 88,
- poradnictwo wychowawcze 10 z 88,
- opiekę socjalną 12 na 88,
- współpracę nauczycieli z rodzicami 45 z 88,
- współpracę dyrektora z rodzicami 36 z 88.
Szkoła umożliwia dostęp do :
- pomocy pedagoga, psychologa szkolnego 78 z 88,
- prowadzi warsztaty 9 z 88,
- oferuje pomoc poradni 25 z 88,
- oferuje opiekę socjalną 12 z 88,
- prowadzi doradztwo wychowawcze 31 z 88,
- udziela rad i wsparcia 34 z 88.
Rodzice jako najbardziej pomocne uznali:
- pomoc pedagoga i psychologa i Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej
- prowadzenie warsztatów,
- opiekę socjalną,
- doradztwo w ramach spotkań z nauczycielem i wsparcie wychowawców.
Nauczyciele i dyrektor poświadczyli zaangażowanie we wspomaganie rodziców w wychowywaniu dzieci poprzez
- utrzymywanie stałego kontaktu z rodzicami, rozpoznawanie sytuacji życiowej uczniów, prowadzenie
indywidualnych spotkań z rodzicami, służenie radą, zapraszanie na uroczystości, pedagogizację rodziców.
Ankietowani rodzice (88) stwierdzili, że szkoła informuje ich o sukcesach dzieci; takiej odpowiedzi udzieliło 72
ankietowanych, 12 wyraziło odmienną opinię, 4 nie udzieliło odpowiedzi. O trudnościach dzieci dowiaduje się 79
rodziców, 8 nie otrzymuje takich informacji. Jeden respondent nie odpowiedział na to pytanie. W wywiadzie rodzice
powiedzieli, że ich zdaniem w szkole sprawna jest komunikacja pomiędzy dyrektorem, nauczycielami, a rodzicami
poprzez dziennik elektroniczny, która pomaga w szybkiej reakcji na problemy i ich rozwiązywanie. Bardzo pomocne
29 / 34
w wychowaniu dzieci są również comiesięczne konsultacje z nauczycielami, praca pedagoga, dostępność
nauczycieli. Wszyscy nauczyciele w ankiecie uznali, że ich zdaniem, rodzice są wystarczająco informowani
o sukcesach i trudnościach swoich dzieci.
Rodzice uczestniczą w działaniach organizowanych w szkole. W ankiecie powiedzieli, że najczęściej uczestniczą
w przedstawieniach i wieczorach poetyckich, wywiadówkach, konsultacjach, Światełku do Nieba, zbiórkach Wielkiej
Orkiestry Świątecznej Pomocy, zebraniach rodziców, wywiadówkach, w Dniach Języków Obcych, konsultacjach,
Wieczorze Poetyckim, jasełkach, przedstawieniach teatru Klakier, pracują w klasowej radzie rodziców, pieką ciasta,
biorą udział w kiermaszach, akademiach, uroczystościach. W wywiadzie również podali przykłady zaangażowania
rodziców w sprawy szkoły. Były to między innymi:
• „Spędźmy ten wieczór razem” - spotkanie dla rodziców (ok. 200 osób), na którym była pani Prezydent Miasta,
• „Spotkanie ze sztuką”,
• rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego,
• kiermasze,
• zbiórka makulatury i plastikowych butelek i wywóz surowców wtórnych do punktu skupu przez rodziców,
• pomoc w naprawie sprzętu klasowego,
• wymiana uczniów z zagranicy,
• udział w dniu otwartym szkoły,
• modernizacja strony internetowej.
W wywiadzie nauczyciele potwierdzili wszystkie działania, w których uczestniczyli rodzice, ich zdaniem bardzo
istotne jest zaangażowanie w zbiórki pieniędzy na cele charytatywne, nagrody, wzbogacanie bazy, udział
w imprezach organizowanych przez szkołę.
W oparciu o wyniki ewaluacji wewnętrznej współpracę ze szkołą deklaruje ok. 20% rodziców, w spotkaniach
z wychowawcą jest 67% frekwencja, na konsultacjach 47% frekwencja. Efekty tych działań to dalsza współpraca ze
szkołami zagranicznymi, wymiany, pomoc innym organizacjom pozarządowym, pomoc dzieciom z ubogich rodzin,
poprawa bazy dydaktycznej, szybsze rozpoznawanie zarówno sytuacji trudnych jak i bardzo pozytywnych.
Pomimo tak licznych działań podejmowanych przez szkołę, większość rodziców nie ma poczucia udziału
w podejmowaniu decyzji. 47 z 88 z ankietowanych rodziców stwierdziło, że nie uczestniczyło w podejmowaniu
decyzji, 6 nie odpowiedziało na to pytanie. 35 powiedziało, że brało udział w podejmowaniu decyzji dotyczących
życia szkoły. Jako przykłady swoich działań podali pracę przy:
- wprowadzeniu dziennika elektronicznego, zmianach na stronie internetowej,
- opiniowaniu pracy nauczycieli,
- doposażeniu szkoły,
- opiniowaniu dni wolnych i spraw finansowych,
- opiniowaniu awansów nauczycieli,
- udziale w uroczystościach szkolnych,
- podejmowaniu decyzji dotyczących zebrań z rodzicami,
- opiniach rodziców przy wyborze dyrektora i opiniowaniu pracy nauczycieli,
- organizacji wyjazdów szkolnych,
- dostarczaniu materiałów na gazetki szkolne, usługi ksero. W wywiadzie rodzice podali dodatkowe przykłady
włączania się w podejmowanie decyzji dotyczących szkoły, były to miedzy innymi:
- udział przedstawiciela RR w konkursie na dyrektora szkoły,
- udział w dniach otwartych i konsultacjach,
- wspólne rozwiązywanie problemów klasowych, uczniowskich przez mediację i dialog,
- zakup dziennika elektronicznego sfinansowany przez Radę Rodziców,
- wybór ubezpieczyciela,
Conajmniej raz w roku Rada Rodziców podejmuje się realizacji większego projektu, na przykład w tym roku
szkolnym zaplanowano stworzenie ministudia filmowego, wyposażenie pracowni językowych w laptop, projektor
i nagłośnienie.
W wywiadzie dyrektor powiedział, że rodzice poprzez swoich przedstawicieli wnoszą uwagi i propozycje dotyczące
działań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych szkoły, a Rada Rodziców spotyka się z nim regularnie.
Rada Rodziców na każdym spotkaniu rozpatruje wnioski nauczycieli, uczniów oraz dyrektora i podejmuje decyzje
dotyczące każdej omawianej sprawie. Przewodniczący Rady Rodziców kontaktuje się drogą elektroniczną
z pozostałymi członkami Rady Rodziców oraz dyrektorem i nauczycielami. Analiza wyników ewaluacji wewnętrznej
wskazuje, że 55% rodziców deklaruje comiesięczny kontakt ze szkołą, 34% raz w okresie, badanie zapisów
w dziennikach wskazała, ze aż 82% rodziców pojawia się tylko raz w okresie. Przedstawione efekty działań
świadczą o średnim stopniu spełnienia wymagania.
30 / 34
Poziom spełniania wymagania: C
31 / 34
Wnioski z ewaluacji:
Koncepcja pracy, akceptowana przez całą społeczność szkoły, jest konsekwentnie realizowana przez
wielokierunkowe, nowoczesne działania edukacyjne we współpracy z zewnętrznymi partnerami szkoły.
Szkoła jest uczestnikiem projektów unijnych m.in. we współpracy z Uniwersytetem Śląskim „Aktywny
w szkole – Aktywny w życiu”, „e-dukacj@ … - kompetencje nauczycieli do kształcenia multimedialnego
w dydaktyce szkolnej” w oparciu o nowoczesne techniki multimedialne.
Uczniowie gimnazjum są dobrze przygotowani do dalszej edukacji, podejmują naukę w wybranych
szkołach. Aktywnie uczestniczą w licznych działaniach charytatywnych np. na rzecz Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy – „Światełko do nieba”, współtworzą teatr „Klakier”, podejmują działalność sportową.
Działania nakierowane na wyrównywanie szans i osiąganie sukcesów przez uczniów odbywają się
z uwzględnieniem indywidualizacji procesu edukacyjnego oraz poprzez organizację licznych kół
zainteresowań, działalność klas sportowych, językowych, działalność prozdrowotną, teatralną, muzyczną,
filmową, turystyczną.
Pomimo licznych działań podejmowanych przez szkołę, nie wszyscy rodzice mają poczucie
współdecydowania o życiu szkoły.
Szkoła promuje wartość edukacji, dba o swój wizerunek pełniąc w środowisku lokalnym rolę „ośrodka
kultury”. Jej działalność jest pozytywnie postrzegana przez rodziców, partnerów społecznych.
32 / 34
Wymaganie
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Poziom spełniania wymagania
A
A
B
B
A
B
A
A
B
C
33 / 34
Raport sporządzili:
Beata Orwat-Nowacka
Beata Zielińska
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
34 / 34

Raport ewaluacji - ZSO3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej

Transkrypt

Podobne dokumenty

RAPORT EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W ROKU SZKOLNYM 2012

Program V spotkania Grupy Sterującej

PRAKTYKA NA STANOWISKU: MARKETING ASSISTANT

Szkoła Podstawowa nr 86 prezentuje wysoki poziom

Ewaluacja-Edukacja-Efekt. Spotkanie z radą pedagogiczną

Praca zespołowa w szkole

Ewaluacje - Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Wywiad Wicepremiera Ministra Rozwoju Mateusza Morawieckiego

zobacz - sp5wisla.republika.pl