Zasady komunikacji z osobami z

Projekt
Trochę kultury uczymy się razem
W Sandomierzu, Stowarzyszenie „Dobrze, że jesteś” www.dobrze-ze-jestes-sandomierz.pl realizuje projekt – kampanię społeczną pn. Trochę kultury
– uczymy się razem. Zadanie dotyczy zasad komunikowania się i właściwego postępowania w życiu
społecznym z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie, z autyzmem, z niepełnosprawnością ruchową. Wszystkie działania projektu mają na celu
uświadomienie społeczeństwu, a może i nauczenie,
że z osobą niepełnosprawną intelektualnie należy
się NORMALNIE komunikować i traktować z szacunkiem. Projekt jest wzmocniony wizerunkowo akcją
plakatową, w której oprócz niepełnosprawnych intelektualnie osób wziął udział społecznie p. Andrzej
Seweryn, wybitny aktor dramatyczny, dyrektor Teatru Polskiego w Warszawie. Na ulicach Sandomierza, w witrynach sklepów, banków, urzędów, bibliotek, restauracji rozklejono plakaty – sześć rodzajów
oraz dwa różne billboardy. Plakaty mają „mówić” do
społeczeństwa, zatrzymać na chwilę, pokazać różne
umiejętności społeczne osób niepełnosprawnych
intelektualnie. Została wydana i rozpowszechniona
ta ulotka – poradnik z zasadami dobrej komunikacji
z osobami niepełnosprawnymi. Odbędą się wizyty
w sandomierskich szkołach, podczas których osoby
niepełnosprawne będą starały się nauczyć młodzież
jak efektywnie i kulturalnie rozmawiać, zachowywać
się, np. że do dorosłego mężczyzny z zespołem Downa – mimo, że nie wygląda na np. 24 lata – zwracamy się „proszę pana” a nie na ty, co jest nagminne.
Sporządzony zostanie subiektywny spis miejsc
przyjaznych osobom niepełnosprawnym intelektualnie w Sandomierzu. Projekt zakończy debata
w Ratuszu, podczas której uczestnicy i realizatorzy
zadania dokonają oceny czy Sandomierz jest miastem przyjaznym osobom niepełnosprawnym intelektualnie.
***
Pomysł i realizacja projektu:
Stowarzyszenia „Dobrze, że jesteś”
Partner projektu: Urząd Miejski w Sandomierzu
Autor plakatów: Cyryl Karwat
Materiał fot. Andrzej Gajewski
Patronat medialny: Radio Leliwa
Zadanie dofinansowane ze środków PFRON
będących w dyspozycji Samorządu Województwa
Świętokrzyskiego w 2013 roku
Projekt wspiera Agencja Reklamowa Victoria
Zasady komunikacji
z osobami
z niepełnosprawnością
intelektualną
Jak do nas mówić?
Każdy człowiek jest wyjątkowy, niezależnie od posiadanego ilorazu inteligencji, ma niepowtarzalną
osobowość i niezbywalne prawo do godności i szacunku. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
wymagają takiego samego traktowania jak wszyscy
inni, mają takie same potrzeby, pragnienia jak każdy
z nas.
To, co nieznane, często budzi w nas niepokój,
dlatego poniższe zasady ułatwią i pomogą Państwu
w nawiązaniu właściwych relacji i zachowania się
w kontakcie z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie.
Najważniejszą z nich jest zasada – abyśmy nie wyśmiewali się z osób niepełnosprawnych, traktowali
je poważnie i z odpowiednim szacunkiem. Naganne
jest również zwracanie nadmiernej uwagi, wpatrywanie się w nie oraz używanie obraźliwego słownictwa.
Wybrane zasady komunikacji
z osobami
z niepełnosprawnością intelektualną:
• Mów bezpośrednio do danej osoby.
• Mów wyraźnie, krótkimi zdaniami. Zwracaj się
używając prostych słów, bez abstrakcyjnych pojęć, nie używaj języka dziecięcego, ani nie traktuj
rozmówcy protekcjonalnie.
• Mów wolno i daj czas na zrozumienie Twoich
słów.
• Dostosuj tempo, stopień, złożoność Twojej wypowiedzi do osoby z którą rozmawiasz.
• Jeżeli osoba korzysta ze wspomagających lub alternatywnych narzędzi komunikacji zapewnij jej
dostęp do nich, używaj symboli, przedmiotów,
zdjęć lub schematów.
• Wykorzystuj pozawerbalne sposoby komunikacji
jak: wyraz twarzy, ciała i zachowanie.
• Sprawdź u danej osoby uwagę, nawiąż kontakt
wzrokowy i utrzymuj uwagę.
• Sprawdź zrozumienie własnych słów Nie wystarczy po prostu zapytać: „rozumiesz?”.
• Bądź cierpliwy i daj Twojemu rozmówcy wystarczającą ilość czasu, aby udzielił odpowiedzi.
Czekaj na odpowiedź, nie spiesz się, nie komentuj odpowiedzi.
• Kiedy nie można zrozumieć – zastosuj następujące strategie – powtórz to, co przed chwilą powiedziałaś/eś. Powiedz to w inny sposób za pomocą
innych słów lub pomocy komunikacyjnych. Poproś towarzyszącą osobę np. członka rodziny aby
pomógł zrozumieć co mówi Twój rozmówca.
Pamiętaj!
• Osoby z upośledzeniem umysłowym mogą starać
się za wszelką cenę zadowolić rozmówcę. Podczas rozmowy taka osoba może mówić to, co jej
zdaniem chcesz usłyszeć, może to jednak skutkować poważnymi konsekwencjami. Chcąc uzyskać
ważne dla nas informacje pytania powinny być
formułowane neutralnie. Należy je weryfikować
zadając pytania w inny sposób.
• Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
mogą mieć trudności z podejmowaniem szybkich decyzji.
• Miej świadomość tego, że zmiana otoczenia lub
ustalonego porządku może wymagać czasu na
nawiązanie rozmowy.
• Pewne określenia odbierane są przez nich bardzo negatywnie, wręcz obraźliwie. Ponadto
sposób mówienia o osobach niepełnosprawnych jest także wyrazem szacunku do tej grupy
społecznej. Jeśli np. powiemy „głuchy” zamiast
„niesłyszący” albo „inwalida, kaleka” zamiast
„osoba niepełnosprawna” z całą pewnością urazimy tę osobę.
• Jeżeli nie jesteś w bliskim kontakcie z osobą niepełnosprawną, unikaj zadawania pytań osobi-
stych dotyczących jej niepełnosprawności lub
jej przyczyn.
• Bądź taktowny i wyrozumiały – być może osoba
niepełnosprawna potrzebuje więcej czasu, aby
coś zrobić.
• Nie użalaj się nad osobami niepełnosprawnymi.
Traktuj je jak równych sobie, bo tacy są.
• Traktuj osoby niepełnosprawne tak, jak sam
chciałbyś być traktowany, a jeśli nie wiesz, jak
się zachować, to pamiętaj, że podstawą jest
zwykła ludzka życzliwość i empatia. To niewiele
– ale może wiele zdziałać.
***