cb-Tożsamość DDD w nurcie zmian [tryb zgodności]

2012-05-29
PERSPEKTYWY LECZNICTWA ODWYKOWEGOSPECYFICZNE PROBLEMY W PSYCHOTERAPII
OSÓB Z SYNDROMEM DDA
w świetle stanu obecnego na terenie Województwa Dolnośląskiego
Wrocław, 31 maj 2012 roku
Dr Dorota Dyjakon
Dolnośląska Szkoła Wyższa
Zakład Nauk o Rodzinie
Ośrodek Psychoterapeutyczno-Szkoleniowy
Tożsamość osób
z syndromem
DDA w nurcie
zmian
Tożsamość osób
z syndromem DDA w nurcie zmian
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Syndrom DDA
Tożsamość jako kategoria praktyczna
Tożsamość Dorosłych Dzieci Alkoholików
Etapy procesu terapeutycznego
Analiza zmian w tożsamości
Zmiany zachodzące w tożsamości w trakcie
procesu terapeutycznego
7. Bibliografia
1
2012-05-29
Syndrom DDA
Syndrom DDA oznacza, że:
osoba pochodzi z rodziny alkoholowej gdzie piła jedna
osoba bądź kilka osób
w konsekwencji ukształtowały się u niej w miarę
trwałe cechy osobowości i obronne strategie
postępowania, które utrudniają osobie adekwatny
kontakt z rzeczywistością zarówno wewnętrzną, jak i
zewnętrzną.
trudności dotyczą takich obszarów, jak: tożsamość,
poczucie wartości, określanie celów w życiu,
podejmowanie decyzji, wyznaczanie granic w relacjach,
izolacja od innych.
Tożsamość jako kategoria praktyczna
Tożsamość scala nasze doświadczenie i stanowi
podstawę do poczucia bycia sobą przez całe życie.
Tożsamość stanowi kategorię dynamiczną, tworzy się w
trakcie życia wzbogacając kompetencje ego lub
zamykając dostęp do zasobów.
Tożsamość zawiera w sobie: poczucie odrębności od
otoczenia, poczucie ciągłości własnego „ja”, poczucie
wewnętrznej
spójności, poczucie
posiadania
wewnętrznej treści.
Tożsamość przybiera formę narracji i traktowana jest
jako tożsamość narracyjna czyli opowieść o własnym
życiu.
Tożsamość Dorosłych Dzieci
Alkoholików
W jaki sposób życie w rodzinie alkoholowej wpływa na
kształtowanie się tożsamości osoby?
Tożsamość niekompletna, ponieważ osoba unika
wspomnień z dzieciństwa, przekształca je na bardziej
pozytywne albo je wypiera (amnezja dysocjacyjna)
Brak spójności, ponieważ jest wielu autorów opowieści
o tym „Kim jestem”. Realizują oni swoje wizje „Moich
zasobów, właściwości i charakterystyk”.
Brak lub niejasność granic pomiędzy sobą a innymi
(izolacja lub związki symbiotyczne). Poczucie lojalności
wobec osób ważnych: „lojalność za każdą cenę”, „brak
lojalności”.
2
2012-05-29
Tożsamość Dorosłych Dzieci
Alkoholików c.d.
Tworzenie się podwójnej tożsamości Dorosłe –
Dziecko.
Wstyd i wina jako kontekst opowieści „Moje
życie”.
Inni ludzie są narratorami i bohaterami opowieści
„Moje życie” (rodzice, rodzeństwo i inni)
Dezintegracja w pojmowaniu relacji – trudno
oddzielić siebie od rodziców „pomimo, że nie
akceptuję tego co robili”.
Trudności w określaniu własnych uczuć, potrzeb i
praw w relacjach z innymi.
Etapy procesu terapeutycznego
Pierwszy etap tego procesu stanowi
formułowanie problemu, polegający na
mówieniu o swoich doświadczeniach, w taki
sposób, jak jest to dostępne dla świadomości
osoby. Pierwsza opowieść „Moje życie”
Następny etapem terapii jest praca nad
rekonstruowaniem historii życia z
uwzględnieniem zdarzeń traumatycznych oraz
nadawanie znaczeń swoim doświadczeniom.
Etapy procesu terapeutycznego c.d.
Trzecim etapem staje się uwalnianie
stłumionych uczuć żalu, krzywdy, złości
poprzez wyrażenie ich w sposób symboliczny
lub rzeczywisty.
Czwartym etapem terapii jest odbudowywanie
związków z innymi ludźmi i utraconymi
wartościami.
3
2012-05-29
Analiza zmian w tożsamości
Kryteria oceny zachodzących zmian:
Integrowanie w swojej opowieści wielu etapów życia,
przewodnim motywem opowieści staje się „moja historia”.
Narrator i bohater , to ta sama osoba.
spójność opowiadanej historii, wyrazistość identyfikacji autora
narracji z jej głównym bohaterem
zrozumienie wykazujące nowe lub bogatsze interpretowanie
zdarzeń swojego zachowania lub kontaktów z innymi ludźmi.
kierowanie się w swoim działaniu lub relacjonowaniu zdarzeń
nowymi wartościami ( autonomia i sukces, siła i jedność,
miłość, niezaspokojona tęsknota, bezsilność i izolacja, agresja i
złość)
planowanie i realizacja nowych celów i projektów w życiu;
podejmowanie nowych strategii działania (współpraca z
innymi, poszukiwanie nowych rozwiązań, odraczanie reakcji).
Co zmienia się w tożsamości osób z syndromem
DDA w trakcie psychoterapii
Identyfikacja z dorosłością jako podstawowym wymiarem
tożsamości aktualnej
Tworzenie nowych interpretacji minionych zdarzeń „Ja jako
autor i bohater opowieści” (tożsamość narratora i bohatera,
dążenie do siły i autonomii )
Uznanie krzywdy dziecka, którym byłem (uznanie bezsilności i
złości).
Odkrywanie nowych zasobów, właściwości i integracja nowych
umiejętności. Wzbogacenie wewnętrznych treści – „kim
jestem, kim bywam”.
Wyznaczanie granic w relacjach z innymi ludźmi.
Elastyczność i wielowymiarowość tożsamości ( łatwość w
podejmowaniu i pełnieniu wielu ról w życiu, świadomość
procesu dookreślania siebie).
Bibliografia
Adamiec, M (1988). Doświadczenie przemian jako kategoria psychologiczna.
Katowice: Uniwersytet Śląski
Bradshaw, J (1994). Zrozumieć rodzinę. Warszawa: Instytut Psychologii
Zdrowia i Trzeźwości. tłum. Szczepańska, H.
Dyjakon, D. (2012) Świat według DDA. Świat Problemów, 2: 15-19
Herman, J (1998). Przemoc. Uraz psychiczny i powrót do równowagi.
Gdańsk: GWP
Hermans, H, Hermans-Jansen, E (2000). Autonarracje. Tworzenie znaczeń
w psychoterapii, Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych
PTP.
Kucińska, M. (2001) Dorosłe Dzieci Alkoholików, Charaktery, 8: 42
Martyn-Pisarska, M. (2011) Psychospołeczne funkcjonowanie
Dorosłych Dzieci Alkoholików – konsekwencje przewlekłego
chronicznego urazu psychicznego. w: A. Widera-Wysoczańska, A.
Kuczyńska. (red.)Interpersonalna trauma. Mechanizmy i
konsekwencje.
s. 256-267
Tokarska, U (2002). ‘Narracja autobiograficzna w terapii i promocji zdrowia.
W: red. Trzebiński,J. Narracja jako sposób rozumienia świata.
Gdańsk: GWP
4