Jak mobilizować i angażować uczniów do nauki?

Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Kurs:
Centrum Edukacji Obywatelskiej
„ Jak motywować uczniów do nauki”
Moduł pierwszy:
Jak mobilizować i angażować uczniów do nauki?
Moduł ogólny
Technika 1. Zdania podsumowujące
Technika 2. Runda bez przymusu
Technika 3. Wymiana w parach
Technika 4. Test powtórka
Technika 5. Głośne myślenie
Technika 6. Głosowanie
Technika 7. Szybkie tempo
Technika 8. Zasada – „tylko raz”
Technika 1. Zdania podsumowujące
Opis:
Nauczyciel prosi uczniów o dokończenie zdań zaczynających się,
na przykład od zwrotów: „Dowiedziałem się, że...”, „Zaczynam się
zastanawiać...” „Zaskoczyło mnie, że...”, „Dzisiaj nauczyłem się...” Pomaga
to uczniom wyciągnąć najważniejsze wnioski z lekcji lub doświadczenia
i dokonać refleksji.
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Cele:
•
Nauczenie uczniów formułowania ważnych dla nich wniosków.
•
Wyrobienie nawyku uczenia się na podstawie doświadczenia.
Komentarz: Uczenie się w szkole nie może ograniczać się jedynie do
pamięciowego opanowania pojęć. Ważne jest wyrobienie w uczniach umiejętności
samodzielnego wyciągania wniosków z doświadczenia, co pozwala im wyłowić
sens tego, co robią, skłania do autorefleksji. Konsekwentne stosowanie techniki
„zdań podsumowujących” sprzyja osiąganiu tego celu, a w dalszej perspektywie
wyrabia w uczniach nawyk świadomego kształcenia się przez całe życie.
Technikę tę można stosować w różnych sytuacjach, przy każdej okazji.
Po omówieniu partii materiału warto napisać na tablicy początkowe zwroty zdań
podsumowujących i poprosić uczniów, by rozwinęli je w zeszytach lub
przygotowali ustną wypowiedź. Wielu nauczycieli na stałe umieszcza te zwroty
w widocznym miejscu w klasie, np. na plakacie. Gdy większość uczniów skończy
pisać rozpoczęte zdania, lekcję można kontynuować na jeden z dwóch sposobów:
•
Kilku ochotników odczytuje na głos swoje wnioski. Następnie uczniowie
dobierają się w pary (metoda 3 – wymiana w parach) i czytają sobie
nawzajem po kilka zdań zaczynających się od słów: „Dowiedziałem się,
że...”, „Zastanawia mnie fakt, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dzisiaj
nauczyłem się...”. W ten sposób uczniowie mogą poznać wnioski
wynikające z lekcji, których być może, sami nie dostrzegli.
•
Wszyscy uczniowie czytają kolejno jeden ze swoich wniosków albo, mówiąc
„pasuję” – zwalniają się z odpowiedzi (metoda 2 – runda bez przymusu).
W ten sposób uczniowie poznają wnioski pozostałych koleżanek i kolegów.
Obie możliwości mogą prowadzić do dyskusji podsumowującej temat.
Nauczyciel ma wtedy okazję do podkreślenia najważniejszych spraw. Wnioski te
bywają też istotną informacją zwrotną dla nauczyciela.
Technika ta znana jest nauczycielom, ewentualna nowość polega
na wprowadzeniu tego elementu jako stałego punktu każdej lekcji lub na koniec
jakiegoś działu. Systematyczność służy przyzwyczajeniu uczniów do samodzielnej
refleksji o tym, czego się nauczyli.
Technika 2. Runda bez przymusu
Opis: Poproś każdego ucznia po kolei o zabranie głosu lub, jeśli nie chce tego
robić, powiedzenie „pasuję”.
Cele:
•
Umożliwienie każdemu uczniowi wypowiedzenia się.
•
Stworzenie sytuacji, w której uczeń odpowiedzialnie decyduje o sobie.
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
„Rundę bez przymusu” można stosować w stosunku do całej klasy lub
do jej części. Technika ta jest użyteczna zwłaszcza wtedy, gdy na zadane pytanie
można się spodziewać różnych odpowiedzi, bo daje uczniom szansę poznania
różnorodnych opinii.
Oto dwa inne przykłady wykorzystania tej strategii. Nauczyciel zwraca się
do klasy:
•
„Mamy różne zdania na ten temat. Każdy z was
może się krótko
wypowiedzieć w tej sprawie. Jeśli ktoś nie chce, mówi „pasuję”. Najpierw
zastanówcie się przez chwilę nad tym, co chcielibyście powiedzieć. (pauza)
Robert, zaczynaj.”
•
„Przyjrzyjmy się wnioskom, jakie zapisaliście po zapoznaniu się z tym
tematem. Posłuchajmy osób siedzących pod ścianą. Każdy przeczyta
głośno jeden wybrany wniosek. Jeśli ktoś nie chce, mówi „pasuję”.
Zaczniemy od Anny.”
Uczniów spoza grupki „dyżurnych ochotników” można zachęcić do zabrania
głosu słowami: „Teraz może wypowiedzą się po kolei osoby z rzędu pod oknem.
Każdy, na kogo przyjdzie kolej, może podzielić się z nami swoimi przemyśleniami.
Jeśli ktoś nie chce odpowiadać, mówi „pasuję”.
Technika „runda bez przymusu” nie tylko daje wszystkim możliwość
wypowiedzenia się, ale także wzmaga zainteresowanie. Uczniowie zwykłe
uważnie słuchają, jak na pytanie, na które przyjdzie im za chwilę odpowiedzieć,
odpowiadają inni. Technika ta ponadto przynosi dobre rezultaty w pracy
z uczniami nieśmiałymi, którzy w innych warunkach mogliby nie zdecydować się
na wypowiedź, a przy tym daje możliwość wyboru i stanowienia o sobie:
„Czy mam zaryzykować i zabrać głos, czy też zaryzykować i spasować?” Należy
bowiem pamiętać, że „spasowanie” dla wielu uczniów też może wiązać się
z ryzykiem i stresem.
Nie obawiaj się, że wielu uczniów skorzysta z możliwości spasowania.
Po pewnym czasie wszyscy będą chcieli podzielić się swoją opinią. Jeśli nie ma
przymusu, to nie ma też napięcia związanego z ocenianiem!
Technika 3: Wymiana w parach
Opis: Uczniowie dobierają się w pary i dzielą się swymi poglądami.
Cel:
Ćwiczenie wyrażania swoich poglądów i słuchania innej osoby.
Zachęcenie uczniów do rozmowy o ich pomysłach znakomicie mobilizuje
do aktywności. Najbardziej angażują się, gdy mogą wymieniać myśli
i spostrzeżenia w parach, ponieważ każdy jest wtedy słuchaczem, a następnie
mówcą. Nikt nie pozostaje na uboczu.
Wymiana w parach skłania uczniów do sformułowania myśli, które być może
nie były jeszcze dość klarowne. Pozwala im uświadomić sobie i często zrozumieć
to, co właśnie poznali. Zaspokaja też podstawową potrzebę kontaktu
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
z rówieśnikami oraz swobody wypowiedzi. Zapewnia uczniom bezpieczeństwo
i daje możliwość uczenia się od siebie nawzajem.
Technikę tę można stosować w najróżniejszych celach i sytuacjach:
•
Aby wymienić opinie. Na przykład powiedz klasie: „Wielu ludzi nie
zgadza się z poglądem, że... . Zanim zastanowimy się nad tym wspólnie,
dobierzcie się w pary i przedstawcie sobie swoje opinie i wątpliwości
na ten temat. Macie na to kilka minut.”
•
Aby podzielić się tym, co zrozumieli. Poproś uczniów, by w parach
wymienili zdania podsumowujące na temat danej lekcji lub pracy domowej.
Pozwól im samodzielnie dobrać się w pary, pomagaj tylko tym, którzy sobie
nie radzą. Ogłoś, że mają kilka minut na wymianę opinii. Powiedz „Start!”
jak na wyścigach. Podgrzewaj atmosferę. Gdy zauważysz, że dwie lub trzy
pary skończyły wymianę opinii, powiedz: „Jeszcze tylko krótka chwila” albo
„Skończcie jeszcze zaczętą myśl”. Następnie stanowczo poproś o zajęcie
poprzednich miejsc. Nawet, jeśli niektórzy uczniowie dopiero zaczęli
wyłuszczać swoje przemyślenia, nie przejmuj się. Po jakimś czasie
zorientują się, że nie dajesz im czasu na pogawędki i nauczą się szybko
włączać do dyskusji.
•
Podczas wykładu. Aby dać uczniom możliwość lepszego zrozumienia
wykładu, poproś ich: „Podzielcie się swoimi przemyśleniami na temat
usłyszanych informacji z osobą, którą macie najbliżej. Macie na to kilka
minut”.
•
Po postawieniu pytania, na które można udzielić wielu różnych
odpowiedzi. Gdy uczniowie napiszą odpowiedzi, powiedz: „Przeczytajcie
sobie nawzajem swoje odpowiedzi, a potem wspólnie porozmawiamy,
co myślicie na ten temat”.
•
W trakcie dyskusji. Aby większej
do wyrażenia opinii lub wątpliwości.
•
Aby zmobilizować uczniów do większej aktywności. Kiedy uczniowie
przez jakiś czas pracują samodzielnie lub głównie słuchają innych, poproś,
żeby przez kilka minut porozmawiali z inną osobą na temat
dotychczasowej pracy.
liczbie
uczniów
dać
okazję
Technika 4. Test powtórka
Opis: Nauczyciel zadaje wiele pytań odnoszących się do omawianego wcześniej
materiału, a uczniowie odpowiadają na nie pisemnie. Nauczyciel podaje
prawidłowe odpowiedzi, a uczniowie sami sprawdzają poprawność swoich
odpowiedzi/rozwiązań.
Cel: Zaangażowanie wszystkich uczniów w powtórkę materiału i korygowanie
błędów.
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Test daje uczniom możliwość sprawdzenia, w jakim stopniu opanowali jakąś
umiejętność, bądź pewien zakres wiadomości i ewentualnej korekty błędów.
Każdy ma okazję przekonać się, na ile pytań potrafi poprawnie odpowiedzieć,
natomiast nauczyciel może się zorientować, w jakim stopniu klasa przyswoiła
materiał. Najważniejszym jednak celem jest powtórzenie wiadomości
w interesujący sposób.
Oto przykłady:
Język polski. Nauka o języku. Nauczyciel dyktuje jakieś słowo, np. „hojność”.
Gdy uczniowie zaczynają pisać, on odwraca się do tablicy i zapisuje prawidłowo
ten wyraz. Po skończeniu pisania uczniowie sprawdzają swoją wersję z tym,
co widzą na tablicy i, w razie potrzeby, poprawiają błędy. Zaraz potem nauczyciel
dyktuje kolejny wyraz. Aby uniknąć bezczynności, należy utrzymywać szybkie
tempo. Uczniowie sprawdzają pisownię wyrazu, nauczyciel podaje następny. W
ten sposób dyktuje 10 wyrazów, nie zwalniając nawet, gdy uczniowie o to proszą.
Następnie przeprowadza ”głosowanie”: „Ile osób czuje się pewnie w tym, co
robiliśmy? Ile osób musiało poprawić błędy? Ile osób znalazło co najmniej jeden
wyraz, który powinny dodać do swojego słowniczka ortograficznego?” Potem
może powiedzieć: „Jutro pracując w parach, będziecie ćwiczyć pisownię tych
wyrazów, które dzisiaj sprawiały wam kłopoty.”
Matematyka. Nauczyciel pisze na tablicy pierwsze zadanie, na przykład:
1. (a+2) (a+5) =
Uczniowie zaczynają rozwiązywać zadanie. Kiedy pochylają głowy nad zeszytami,
nauczyciel pisze rozwiązanie na tablicy. Po skończeniu pracy uczniowie widzą:
(a+4) (a+5) = a2 + 4a + 5a + 20 = a2 + 9a + 20
Uczniowie sprawdzają rozwiązanie i, w razie potrzeby, poprawiają błędy.
Nauczyciel widząc, że dwóch lub trzech uczniów rozgląda się niepewnie, nie
wdaje się w wyjaśnienia, lecz pisze drugie zadanie, bardzo podobne
do poprzedniego oczekując, że wzór rozwiązania, pozostawiony na tablicy
pomoże tym, którzy mają wątpliwości.
2. (b+6) (b+3) =
Ponownie, gdy uczniowie zabierają się do pracy, nauczyciel zapisuje na tablicy
prawidłowe rozwiązanie. W ten sposób uczniowie rozwiązują kilka zadań bez
zbędnych wyjaśnień i dyskusji.
Technikę „test powtórka” można stosować codziennie w celu przypomnienia
znanego już materiału oraz wyjaśnienia przy tej okazji nieporozumień
i wątpliwości. Powtórka jest
też przydatna jako wprowadzenie do nowego
tematu.
Geografia. Przed przejściem do pojęcia długości geograficznej można zrobić
krótki sprawdzian z szerokości. W tym celu zapisz pierwsze zadanie na tablicy.
W czasie, gdy uczniowie będą nad nim pracować w zeszytach, rozwiąż
je prawidłowo na tablicy. Poproś uczniów, by sprawdzili swoje rozwiązania
z rozwiązaniem na tablicy i ewentualnie je poprawili. W ten sam sposób postępuj
z następnymi zadaniami. Unikaj tłumaczenia. Skup uwagę na autokorekcie
uczniów i ich samodzielnej pracy. Utrzymuj takie tempo, by uczniowie byli jak
najbardziej zaangażowani.
Wielu uczniów bardzo lubi tę technikę, ponieważ mogą przekonać się, ile już
się nauczyli, a także lepiej zrozumieć zagadnienia, z którymi mają kłopoty, przy
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
czym
zaryzykowanie nieprawidłowej odpowiedzi nie wiąże się z żadnymi
konsekwencjami.
Technika 5. Głośne myślenie
Opis: Nauczyciel głośno myśli, rozwiązując jakiś problem.
Cel:
Pokazanie
uczniom,
jak
zazwyczaj
przebiega
proces
i uświadomienie im, że nie zawsze jest to proces liniowy.
myślowy
Wielu uczniów nie zdaje sobie sprawy, na czym polega przemyślenie
problemu. Obserwując najszybszych kolegów, często dochodzą do mylnego
przekonania, że do odpowiedzi dochodzi się szybko, łatwo i bez popełniania
błędów. Kiedy więc coś im się nie udaje, szybko tracą wiarę w siebie. Stają się
bierni, niezdolni do myślenia, próbują wszystko opanować pamięciowo.
Śledząc tok rozumowania nauczyciela, który głośno komentuje rozwiązywanie
problemu lub zadania, przekonują się, że dochodzenie do prawidłowej odpowiedzi
jest zazwyczaj procesem powolnym i skomplikowanym, rzadko szybkim
i prostym.
Oto przykład głośnego myślenia w trakcie rozwiązywania zadania
na tablicy:
Matematyka. „Przyjrzyjmy się, jak można obliczyć 1/6 z 50. Chwileczkę. Czy to
mi pomoże znaleźć rozwiązanie? Na czym polegało zadanie? Podzielić 50 przez 6.
Czyli powinnam zastosować dzielenie. Spróbuję i sprawdzę, czy otrzymany wynik,
choć w przybliżeniu, wydaje się prawdziwy. Jeśli nie, zacznę jeszcze raz.
Zobaczmy... 50 przez 6 ... 6 razy 5 to 30, 6 razy 7 to, hmm, 42. To pasuje. 6 razy
8 równa się ... równa... 48, czyli jeszcze bliżej. 6 razy 9 będzie za dużo, bo 48 jest
tylko o 2 mniejsze niż 50. A więc tutaj piszę 8, a 4 tutaj ...”
Język polski. ”Zobaczmy, gdzie w zdaniu pojedynczym: Kasia pożyczyła zeszyt
od swojej koleżanki znajduje się dopełnienie. Najpierw oczywiście trzeba znaleźć
i Kasia pożyczyła zeszyt od swojej koleżanki – mam więc orzeczenie. No to teraz
przechodzę do podmiotu. To jego najpierw trzeba ustalić, aby można było
wykluczyć jeden z rzeczowników występujących w tym zdaniu. Dlaczego?
Zobaczcie, gdybym chciała osobno, nie w zdaniu określić przypadek wyrazów:
Kasia oraz zeszyt, miałabym problem. Oczywiście, nie z Kasią, tylko z zeszytem.
Oba rzeczowniki występują w mianowniku (klasyczny – gramatyczny podmiot
występuje w mianowniku). Ale jeśli wyjdziemy z pytaniem o przypadek od strony
orzeczenia, czyli: pożyczyła: kto? co? Mamy odpowiedź Kasia w mianowniku.
I to ona staje się podmiotem. Wiemy też, że w zdaniu pojedynczym podmiot
występuje tylko jeden. Co więc z tym naszym zeszytem? Ano, postępujemy z nim
tak samo jak z Kasią, czyli wychodzimy od orzeczenia: pożyczyła. Zadajemy
pytanie: kogo? co? i zeszyt okazuje się być biernikiem. A wiem, że dopełnienie
odpowiada na wszystkie pytania przypadków oprócz mianownika i wołacza. W ten
sposób w naszym zdaniu Kasia jest podmiotem, a zeszyt dopełnieniem”.
Głośne myślenie pokazuje uczniom proces dochodzenia do prawidłowego
rozwiązania drogą kolejnych przymiarek, pomyłek, korygowania ich i innych
etapów, przez które przechodzi się w myślach. Technika ta dodaje otuchy
uczniom, którzy niechętnie przyznają się do tego, że czegoś nie rozumieją.
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Ponadto uczy ona umiejętności rozwiązywania rzeczywistych problemów, które
pojawiają się w życiu.
Technika 6. Głosowanie
Opis: Zadawanie
np. „Ile osób...?”
Cel:
pytań,
na
które
można
odpowiedzieć
niewerbalnie
Sprawdzenie toku myślenia uczniów bez zwalniania tempa lekcji.
Pytania wymagające odpowiedzi słownych spowalniają tempo lekcji, co zwykle
nie jest korzystne. Stopień zrozumienia tematu można sprawdzić szybko i łatwo,
zadając pytania, na które uczniowie odpowiadają przez podniesienie ręki.
Jak pokazują zamieszczone niżej przykłady, pytania wymagające odpowiedzi
werbalnych łatwo jest zamienić na pytania do głosowania:
• Czy ktoś ma jakieś pytanie? – Ile osób ma jeszcze pytania?
• Czy możemy przejść dalej? – Ile osób jest gotowych przejść do nowego
tematu?
• Czy zgadzacie się z tym, co powiedziała Kasia? – Ile osób zgadza się
z Kasią?
Stosowanie tej metody pozwala utrzymać wysoki poziom zaangażowania
uczniów, ponieważ:
• unika się uczniowskich komentarzy, które spowalniają bieg lekcji,
• wszyscy chętnie włączają się w lekcję, bo odpowiadanie na tak postawione
pytania jest łatwe.
Odpowiedzi niewerbalne mogą dostarczać informacji bardziej złożonych,
na przykład:
Stopnie wyrażenia zgody. Kto się zgadza, podnosi rękę wysoko. Kto się zgadza
częściowo, podnosi rękę do połowy. Kto się nie zgadza, obraca kciuk do dołu.
Gotowość do odpowiedzi. Kto ma jakiś pomysł, ale nie chce odpowiadać,
podnosi jeden palec. Kto jest gotowy wypowiedzieć się przed klasą, ale nie jest
pewny, podnosi dwa palce. Kto jest dość pewny i chce odpowiadać, podnosi trzy
palce. Osoby, które nic nie rozumieją, podnoszą otwartą dłoń. Nauczyciel pyta
tylko tych uczniów, którzy podnieśli dwa lub trzy palce.
Technika 7. Szybkie tempo
Opis: Tempo pracy tak szybkie,
zaangażowani w lekcję.
Cel:
by
wszyscy
uczniowie
byli
aktywnie
Niedopuszczanie do rozproszenia uwagi uczniów.
Szybkie tempo to coś więcej niż szybkie powiedzenie tego samego, co zwykło
się mówić
na lekcji. Nie chodzi też o kilkakrotne powtarzanie tych samych
wyjaśnień w nieco inny sposób: najpierw tłumaczenie na kilka sposobów jednego
problemu, potem pytanie: „Czy są jakieś pytania?” (wtedy uczniowie, którzy
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
zrozumieli wszystko za pierwszym razem, zaczynają się niecierpliwić). Gdy ktoś
zgłasza teraz jakieś pytanie, nie można odmówić mu odpowiedzi i trzeba wyjaśnić
problem po raz kolejny. Wtedy znaczna część klasy „wyłącza się”.
Kiedy już się coś zrozumie, słuchanie po raz kolejny tego samego jest
frustrujące jak czekanie w długiej kolejce. To skutecznie tłumi zapał uczniów do
pracy. Zamiast zadać pytanie: „Czy ktoś ma jakieś wątpliwości?”, lepiej zapytać:
„Ile osób chciałoby wrócić do tego tematu?” albo „Sądzę, że więcej osób zadaje
sobie to pytanie. Dobierzcie się w pary i postarajcie się wspólnie wyjaśnić
wątpliwości”.
Szybkie tempo zmusza do pełnego zaangażowania, mobilizuje uwagę.
Aby je utrzymać, komponuj lekcję z krótkich części różniących się sposobem
pracy lub tematem. Obserwuj klasę i gdy tylko zauważysz, że zaangażowanie
i aktywność uczniów słabnie, a ich uwaga odbiega od tematu lekcji, natychmiast
wprowadzaj zmianę.
Tempo lekcji trzeba oczywiście dostosowywać do omawianego tematu oraz
do możliwości klasy. Są sytuacje, kiedy powinniśmy je zwolnić, na przykład, gdy
temat wymaga czegoś więcej niż proste rozumowanie, a pracujemy z uczniami,
których umysły pędzą zbyt szybko. Można wtedy robić dłuższe przerwy, mówić
z większym namysłem czy też prosić o głębsze zastanowienie, zrobienie notatek
lub wymienienie opinii w parach. Zwolnienie tempa przydaje się także wtedy, gdy
uczniowie są nazbyt rozgorączkowani i trzeba ich uspokoić. Problemem
większości nauczycieli nie jest zbyt szybkie pędzenie z lekcją do przodu, lecz
raczej skłonność do „wałkowania” godzinami jednego zagadnienia.
Technika 8: Zasada „tylko raz”
Opis: Nauczyciel oznajmia, że będzie wyjaśniał zagadnienie tylko jeden raz
i uczniowie potrzebujący pomocy będą musieli wykorzystać swą
inteligencję, żeby sobie poradzić.
Cele:
• Zmobilizowanie uczniów do uważnego słuchania.
• Kształtowanie w nich odpowiedzialności za siebie.
Nauczyciel mówi: „Popatrzcie na mnie. Od tej pory będę mówił tylko raz:
polecenia, wyjaśnienia, numery stron, wskazówki. Proszę więc, żebyście uważali.
Jeśli coś wam umknie, sami wymyślcie, jak to nadrobić. Możecie spytać koleżankę
lub kolegę albo po prostu popatrzcie, co robią inni. Skupcie się nad tym,
co robimy, a nie powinniście mieć trudności. A teraz zaczynamy lekcję”.
Od tej chwili nauczyciel udziela wskazówek tylko raz. Nie pyta: „Czy macie
jakieś pytania?”, bo być może musiałby powtórzyć to, co właśnie powiedział.
Jeśli polecenie ma być wydane tylko raz, koniecznie trzeba skupić uwagę klasy
i zrobić odpowiednią pauzę, dlatego na początku nauczyciel poprosił uczniów, aby
na niego popatrzyli. W ten sposób unika zamieszania, które nieuchronnie
powstaje, gdy to samo mówimy w hałasie i daje wszystkim szansę, by usłyszeli
polecenie.
Czy da się poprowadzić lekcję bez powtarzania poleceń? Tak, jak najbardziej.
Kiedy uczniowie zorientują się, że proszenie nauczyciela o powtórzenie daty lub
numeru strony jest bezskuteczne, szybko nauczą się radzić sobie sami. Jeśli
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej
Kurs: „Jak motywować uczniów do nauki?”
Materiał dydaktyczny nr 1
Centrum Edukacji Obywatelskiej
będziemy od nich oczekiwać, że przystosują się do reguły „tylko raz”, to zrobią
to. Doświadczenie wskazuje, że nauczycielom jest znacznie trudniej trzymać się
tej zasady niż uczniom się do niej dostosować. Technika ta wymaga konsekwencji
ze strony nauczyciela.
Kurs internetowy „Jak motywować uczniów do nauki?”
Wszystkie prawa zastrzeżone
Centrum Edukacji Obywatelskiej