D - Sąd Rejonowy dla Wrocławia

Sygn. akt IV GC 355/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 11 marca 2016 r.
Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu Wydział IV Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Aleksandra Ucińska
Protokolant: Agnieszka Terlecka
po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2016 r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z powództwa T. U.
przeciwko (...) Przedsiębiorstwu Budowlano-Usługowemu sp. z o.o. z siedzibą we W.
o zapłatę 2.633,97 zł
I. zasądza od strony pozwanej (...) Przedsiębiorstwa Budowlano-Usługowego
sp. z o.o. z siedzibą we W. na rzecz powoda T. U. kwotę
799,65 zł ( siedemset dziewięćdziesiąt dziewięć złotoch 65/100 ) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi:
– od kwoty 165,68 zł od dnia 7 października 2014 r. do dnia zapłaty,
– od kwoty 633,97 zł od dnia 17 listopada 2014 r. do dnia zapłaty;
II. w pozostałej części powództwo oddala;
III. zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 232,34 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt IV GC 355/15
UZASADNIENIE
Powód T. U. wniósł pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym, domagając się zasądzenia od strony
pozwanej (...) Przedsiębiorstwa Budowlano – Usługowego sp. z o.o. z siedzibą we W. kwoty 2.633,09 zł tytułem zwrotu
kosztów odzyskiwania należności poniesionych z tytułu opóźnienia w zapłacie faktury nr (...) z dnia 13.06.2014r. oraz
skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 20000 zł od dnia 28 czerwca 2014r. do dnia 24.09.2014r.
Nadto wniósł
o zasądzenie kosztów postępowania.
Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 3 grudnia 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie
uwzględnił powództwo oraz orzekł o kosztach postępowania
W sprzeciwie od powyższego nakazu zapłaty strona pozwana (...) Przedsiębiorstwo Budowlano – Usługowe sp. z o.o.
z siedzibą we W. wniosła
o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie kosztów procesu.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 17 kwietnia 2014 r. powód T. U. zawarł ze stroną pozwaną (...) Przedsiębiorstwem Budowlano – Usługowym
sp. z o.o. z siedzibą we W. umowę nr (...) na wykonanie artystycznej balustrady. Z tytułu wykonanej umowy powód
wystawił stronie pozwanej w dniu 13 czerwca 2014 r. fakturę VAT
nr 05/06/2014 na kwotę 86.100,00 zł z terminem zapłaty do dnia 27 czerwca 2014 r.
dowód : faktura VAT nr (...), k. 27.
W dniu 17 września 2014 r. powód, prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) (zleceniodawca) zawarł z (...)
Sp. z o.o. z siedzibą we W. ( zleceniobiorcą) umowę zlecenie windykacji wierzytelności od strony pozwanej wynikającej
z faktury VAT nr (...) z dnia
13 czerwca 2013 r. w kwocie 20.000 zł.
dowód : umowa zlecenia windykacji z dnia 17.09.2014 r. k. 30.
Pismem z dnia 22 września 2014 r. (...) Kancelaria Sp. z o.o. z siedzibą we W. wezwała stronę pozwaną do zapłaty
kwoty 20.619,73 zł w terminie 3 dni pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego.
dowód : wezwanie do zapłaty wraz z potwierdzeniem odbioru, k .28 - 29.
Zaległą kwotę z tytułu faktury VAT nr (...) w wysokości 20.000 zł strona pozwana uiściła w dniu 23.09.2014r., po
zleceniu windykacji spółce (...)
sp. z o.o.
dowód : potwierdzenie przelewu, k. 48.
Z tytułu odzyskanej należności, w dniu 29 września 2014 r. (...) Kancelaria Sp. z o.o. we W. obciążyła powoda fakturą
VAT w kwocie 2.460 zł brutto, stanowiącej prowizję od wyegzekwowanej od strony pozwanej kwoty. Termin płatności
w/w faktury oznaczono na dzień 6 października 2014 r. Powyższą należność powód uiścił.
dowód : faktura VAT nr (...), k. 26,
potwierdzenie przelewu, k. 62.
Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów
z dokumentów, których wiarygodności ani autentyczności strony nie kwestionowały. Stanowiły one podstawę
rozstrzygnięcia sprawy.
Sąd zważył:
Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
Powód T. U. dochodził od strony pozwanej (...) Przedsiębiorstwa Budowlano – Usługowego z siedzibą sp. z o.o. we
W. zwrotu kosztów odzyskiwania należności poniesionych z tytułu opóźnienia w zapłacie faktury
nr 05/06/2014 z dnia 13.06.2014r. oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 20000 zł od
dnia 28 czerwca 2014r. do dnia 24.09.2014r. Podstawę roszczenia
z tytułu kosztów odzyskiwania należności stanowił przepis art. 10 ustawy z dnia
8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2013r., poz. 413). Strona pozwana
zakwestionowała wysokość dochodzonych kwot, zarówno z tytułu kosztów windykacji, jak i naliczonych odsetek.
Poza sporem w niniejszej sprawie pozostaje podstawa i wysokość wierzytelności głównej stanowiącej podstawę
wystawienia faktury (...), jak również okoliczność, że pozwana spełniła swoje świadczenie po ustalonym terminie
płatności. W przypadku wspomnianej faktury termin płatności został ustalony na dzień 27.06.2014r. (k.27).
Kwestią zasadniczą było rozważenie, czy powodowi z tytułu opóźnienia w płatnościach przysługuje wobec pozwanej
roszczenie na podstawie art. 10 w/w ustawy oraz, czy powód należycie wykazał wysokość dochodzonych odsetek.
Do oceny roszczeń powoda znajduje zastosowanie ustawa z dnia 8 marca 2013 r.
o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, która weszła w życie od dnia
28 kwietnia 2013 r. Zgodnie z art. 2 pkt 1 tej ustawy, ustawę stosuje się do transakcji handlowych, których wyłącznymi
stronami są przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej. Stosownie zaś do art. 4 ust 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie
działalności gospodarczej, przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka
organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym
imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie
wykonywanej przez nich działalności gospodarczej (art. 4 ust. 2).
Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, od dnia nabycia przez wierzyciela
uprawnienia do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia
w zapłacie należności wynikającej z umowy, bez wezwania, przysługuje od dłużnika z tytułu rekompensaty za
koszty odzyskiwania należności równowartość kwoty 40 euro przeliczonych na złote według średniego kursu
euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w
którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Stosownie zaś do ust. 2, w przypadku gdy koszty odzyskiwania
należności poniesione z tytułu opóźnień w zapłacie w transakcji handlowej przekroczą kwotę, o której mowa w ust. 1,
wierzycielowi przysługuje zwrot tych kosztów, w tym kosztów postępowania sądowego, pomniejszonych o tę kwotę.
Wierzyciel będzie miał zatem możliwość uzyskania na drodze sądowej zwrotu wszelkich wydatków.
Należy podkreślić, że powyższy przepis stanowi implementację art. 6 ust. 1 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2011/7/UE z dnia 16 lutego 2011 r. w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych,
który zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia, aby wierzyciel był uprawniony do uzyskania co najmniej
stałej kwoty 40 euro w przypadku powstania po stronie dłużnika obowiązku zapłaty odsetek za opóźnienie. Zgodnie z
preambułą dyrektywy, opóźnienia w płatnościach stanowią naruszenie postanowień umowy, które stało się korzystne
finansowo dla dłużników w większości państw członkowskich z uwagi na naliczanie niskich lub zerowych odsetek za
opóźnienia
w płatnościach lub powolne procedury ściągania należności. Konieczna jest więc zdecydowana zmiana w kierunku
kultury szybkich płatności, w ramach której wszelkie zapisy uniemożliwiające naliczanie odsetek należy zawsze
uznawać za rażąco nieuczciwy warunek umowy lub praktykę, w celu odwrócenia tej tendencji i zniechęcenia do
przekraczania terminów płatności. Zmiana ta powinna również obejmować wprowadzenie szczegółowych przepisów
dotyczących terminów płatności i rekompensaty dla wierzycieli za poniesione koszty oraz, między innymi, na zapisie,
że wykluczenie prawa do rekompensaty za koszty odzyskiwania należności powinno być uważane za rażąco nieuczciwe.
Konieczna jest uczciwa rekompensata za ponoszone przez wierzycieli koszty odzyskiwania należności
w związku z opóźnieniami w płatnościach, aby zniechęcić do opóźnień w płatnościach. Koszty odzyskiwania
należności powinny obejmować również odzyskiwanie kosztów administracyjnych oraz rekompensatę za koszty
wewnętrzne poniesione z powodu opóźnień w płatnościach, w odniesieniu do których niniejsza dyrektywa powinna
przewidzieć stałą minimalną kwotę, którą można połączyć z odsetkami za opóźnienia w płatnościach. Rekompensata
w postaci stałej kwoty powinna mieć na celu ograniczenie kosztów administracyjnych i wewnętrznych związanych z
odzyskiwaniem należności. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności powinna zostać ustalona bez naruszania
przepisów prawa krajowego, zgodnie z którymi sąd krajowy może przyznać wierzycielowi rekompensatę za każdą
dodatkową szkodę powstałą w związku z opóźnieniem w płatnościach dłużnika. Oprócz roszczenia o zapłatę stałej
kwoty na pokrycie kosztów odzyskiwania należności wierzyciele powinni mieć również roszczenie o zwrot pozostałych
kosztów odzyskiwania należności, które ponoszą z powodu opóźnień w płatnościach dłużnika. Do tych kosztów zalicza
się w szczególności koszty poniesione przez wierzycieli w związku ze skorzystaniem z usług prawnika lub firmy
windykacyjnej.
W niniejszej sprawie roszczenie powoda wynikało z faktury nr (...) z dnia 13.06.2014r. wystawionej na kwotę
86.100,00 zł z terminem płatności w dniu 27.06.2014 r.
Z tytułu powyższej faktury pozwana zalegała z zapłatą kwoty 20000 zł, którą wpłaciła
w dniu 23.09.2014r. , po zleceniu windykacji spółce (...) sp. z o.o.
Skoro zatem strona pozwana nie uregulowała płatności w terminie, to popadła
w zwłokę ze spełnieniem świadczenia, czego zresztą nie kwestionowała. Powód miał w tej sytuacji prawo żądać zapłaty
odsetek za zwłokę ustalonych na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy
o terminach zapłaty w transakcjach handlowych tj. określonych na podstawie art. 56 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U z 2012 r. poz. 749 ze zm.). Do dochodzenia roszczeń na podstawie art. 10 ustawy
nie jest konieczne równoczesne żądanie zapłaty tych odsetek, ale samo nabycie roszczenia jest uwarunkowane od
nabycia uprawnienia do naliczania tych odsetek. Zatem od dnia opóźnienia w płatnościach powodowi przysługiwała,
bez konieczności wezwania, kwota tzw. stałej rekompensaty w wysokości równowartości 40 euro według kursu NBP
ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne. Powód w
niniejszej sprawie, domagając się zwrotu kosztów odzyskiwania należności twierdził, że poniósł wyższe wydatki na
rzecz firmy windykacyjnej.
Z uwagi na nieprecyzyjne zapisy dotyczące rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, o których art. 10 ust. 2
ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
z dnia 8 marca 2013 r., konieczne jest sięgnięcie do zapisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/7/
UE, a konkretnie do art. 6 ust. 3. Według tego przepisu wierzyciel domagając się zwrotu kosztów jest uprawniony do
uzyskania „rozsądnej rekompensaty”. Dyrektywa wprowadziła zatem swoiste kryterium wysokości tej rekompensaty,
przy czym jest to kryterium nieostre. Podzielić należy pogląd wyrażony
w wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VIII Wydziału Gospodarczego z dnia
30 marca 2015r., sygn. akt VIII Ga 66/15, zgodnie z którym koszty tzw. windykacji nie mogą być wyższe niż ewentualne
koszty postępowania sądowego i jest to górna granica odpowiedzialności, a do ustalenia tych kosztów należy stosować
te same kryteria, w tym określone w przepisach rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002
r. (Dz.U.2013.490 j.t.) w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu. Powód w niniejszej sprawie domagał się łącznie kwoty 2000 zł za koszty dochodzenia wierzytelności.
Uwzględniając, że w tym przypadku kwota wyegzekwowanej wierzytelności wynosiła 20.000 zł, to w razie dochodzenia
zapłaty tej kwoty na drodze postępowania sądowego, koszty sądowe niewątpliwie przekroczyłyby wartość zgłoszonego
w niniejszej sprawie roszczenia. Niemniej jednak skoro pozwana zakwestionowała wysokość dochodzonej kwoty z
tytułu kosztów windykacji, to zadaniem powoda było udowodnienie, że jego roszczenie spełnia wskazaną przesłankę
„rozsądnej rekompensaty” w odniesieniu do nakładu pracy i trudności sprawy. Mają tu bowiem zastosowanie ogólne
zasady dotyczące rozkładu ciężaru dowodu na mocy art. 6 kc i art. 232 kpc (vide wyrok SA w Bydgoszczy, sygn. VIII Ga
66/15). Tymczasem powód ograniczył się do samych twierdzeń i nie wykazał, aby firma windykacyjna poniosła większy
nakład pracy niż przygotowanie jednego wezwania do zapłaty (k. 28). Zresztą innych działań firma windykacyjna nie
musiała nawet podejmować, ponieważ pozwana dokonała dobrowolnej spłaty zadłużenia jeszcze przed otrzymaniem
wezwania do zapłaty. Mając zatem na uwadze niewielki nakład pracy firmy windykacyjnej, który sprowadzał się do
sporządzenia jednego nieskomplikowanego pisma, żądanie zwrotu kosztów windykacji w kwocie 2000 zł z pewnością
należy uznać za wygórowane. Powód nie udowodnił, aby wartość rynkowa takiej usługi przekraczała kwotę 165,68 zł
stanowiącą równowartość kwoty 40 euro tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (według średniego
kursu euro na dzień 30.05.2014r.). Z tych względów Sąd ograniczył powództwo w zakresie kosztów windykacji do
kwoty 165,68 zł.
Roszczenie w zakresie odsetek znajduje uzasadnienie w treści art. 481 kc. Zgodnie
z tym przepisem, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek
za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody
i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W art. 481 § 2
k.c. postanowiono, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była
z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Początek okresu, za który można żądać odsetek wyznaczany powinien
być przez termin wymagalności roszczenia. W niniejszej sprawie termin naliczania odsetek z tytułu rekompensaty
za koszty odzyskiwania należności należy liczyć zgodnie z wezwaniem do zapłaty. Natomiast skapitalizowane odsetki
z tytułu faktury (...) powód liczył od zaległej kwoty 20.000 zł od dnia płatności tej faktury do dnia zapłaty, tj.
24.09.2014r. (potwierdzenie przelewu k. 31). Sąd pozytywnie zweryfikował rozliczenie powoda. Roszczenie w zakresie
dalszych odsetek znajduje oparcie w treści art. 482 § 1 kc.
Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
8 marca 2013r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych oraz art. 481 kc i 482 § 1 kc zasądził od strony pozwanej
na rzecz powoda kwotę 799,65 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi: od kwoty 165,68 zł od dnia 07
października 2014r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 633,97 zł od dnia 17 listopada 2014r. do dnia zapłaty, o czym orzekł
w punkcie I sentencji wyroku, a w pozostałym zakresie powództwo, jako bezzasadne, oddalił – pkt II sentencji wyroku.
O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia. Powód wygrał
sprawę w 30,36%, co oznacza, że w tym zakresie przysługuje mu zwrot poniesionych kosztów procesu od strony
przeciwnej. Poniósł przy tym koszty procesu w kwocie 650 zł, na którą składają się: 33,00 zł tytułem opłaty od pozwu
oraz 617 zł kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Przysługuje mu zatem od
strony pozwanej zwrot kwoty 197,34 zł stanowiącej 30,36%
z kwoty 650 zł. Jednocześnie strona pozwana wygrała sprawę w 69,64% i w tym zakresie przysługuje jej względem
powoda zwrot kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową, tj. 69,64% z kwoty 617 zł, co stanowi kwotę
429,68 zł. Dokonując wzajemnej kompensaty tychże kosztów, powód winien zwrócić stronie pozwanej kwotę 232,34
zł.
ZARZĄDZENIE
1. odnotować,
2. odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,
3. kal. 14 dni.