Streszczenie - Wydział Nauk o Zdrowiu

Wrocław, data 03.01.2017r
Maria Przyszlak
Miejsce pracy i zajmowane stanowisko:
Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych Warszawa
Stanowisko: starszy specjalista w Biurze Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego
Tytuł pracy doktorskiej:
Wpływ wybranych czynników społeczno-demograficznych i klinicznych na jakość życia
pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc
Promotor:
dr hab. Joanna Rosińczuk prof. nadzw. UM
Dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we
Wrocławiu
Recenzenci:
Prof. dr hab. n. med. Bernard Panaszek
Kierownik Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergologii Uniwersytetu Medycznego
im. Piastów Śląskich we Wrocławiu.
Prof. dr hab. n. med. Tadeusz Płusa
NZOZ Szpital Świętej Anny w Piasecznie
Życiorys:
Data i miejsce urodzenia
7.10.1960r.
Wykształcenie:
Zespół Szkół Medycznych w Słupsku (1975-1980) – uzyskanie tytułu pielęgniarki
Wojewódzki Ośrodek Kształcenia Informatyki i Statystyki Medycznej Dział Doskonalenia
Kadr Medycznych i Promocji Zdrowia w Płocku (1999-2001) – uzyskanie tytułu specjalisty
w dziedzinie pielęgniarstwa zachowawczego
Wydział Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Collegium Medicum
im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy (2000 – 2005) – uzyskanie tytułu magistra
pielęgniarstwa
Przebieg pracy zawodowej:
Dom Pomocy Społecznej w Bytomiu (1980- 1981)
Zespół Opieki Zdrowotnej w Przysusze - oddział wewnętrzny (1984-1986)
Zakład Opieki Zdrowotnej w Płocku. Szpital Św. Trójcy - oddział wewnętrzny (1986-2005
Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych - (od 2005)
Dorobek naukowy a w szczególności ilość opublikowanych prac, materiały konferencyjne:
1. M. Głowacka, M. Przyszlak, H. Trzcińska: Jakość życia pacjentów z astmą
oskrzelową jako wyznacznik multidyscyplinarnego wymiaru opieki. Pielęgniarstwo
XXI w 2005 nr 3 s. 49-53. ISSN 1730-1912
Pkt. Punktacja MNiSW: 3.000
Index Copernicus: 4.020
2. M. Głowacka, M. Przyszlak, H. Trzcińska: Role pielęgniarki wynikające z jakości
życia pacjentów chorujących na astmę oskrzelową. Leczenie, pielęgnowanie
i zarządzanie – wybrane elementy opieki nad pacjentem. Pod red. J. Koniecznego,
Z. Bartuziego. Bydgoszcz: UMK CM, 2006 s.594-599.
3. M. Głowacka, M. Przyszlak, H. Trzcińska, E. Grochans: Role pielęgniarki wynikające
z jakości życia pacjentów chorujących na astmę oskrzelową. W: I Ogólnopolska
Konferencja Naukowa „Europejski wymiar nauk o zdrowiu”. Bydgoszcz, 20-21 IV
2006. Streszczenie prac. [Bydgoszcz 2006] s.69
4. I. Czerwińska Pawluk, E. Markut–Miotła, M. Przyszlak, W. Żukow: Postępowanie
wobec dziecka z urazem głowy.
Journal of Health Sciences. 2014;4(16):105-118. ISSN 1429-9623 / 2300-665X.
Pkt. MNiSW/KBN: 5.000
5. A. Karcz, M. Przyszlak, P. Hańczyc, A. Chudiak, K. Lomper, J. Kolasińska.: Rola i
zadania pielęgniarki w pielęgnowaniu pacjenta z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc.
W: Badania naukowe w pielęgniarstwie i położnictwie. T.2 ; pod red. Izabelli
Uchmanowicz, Joanny Rosińczuk, Beaty Jankowskiej-Polańskiej; Wrocław :
Wydawnictwo Continuo, 2015; s.206-212
ISBN 978-83-62182-48-0
Pkt. MNiSW/KBN: 4.000
6. M. Głowacka, B. Haor, A. Śnieg, M. Przyszlak, M. Rybka; Sylwetka zawodowa
polskiej pielęgniarki. W: Edukacja a rynek pracy. Kształcenie a kariera zawodowa pod
redakcją E. Wiśniewskiej, M. Jagodzińskiej, K. Przybyszewskiej Wydawnictwo
Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Płocku.
Praca zbiorowa. Płock 2014 ; ISBN 978-83-61601-50-0
Punktacja MNiSW: 4.000
7. M. Przyszlak, M. Nowak, B. Kot-Doniec, I. Uchmanowicz, J. Rosińczuk.: Ocena
kształcenia podyplomowego pielęgniarek w oparciu o realizację kursu
specjalistycznego "Kompleksowa pielęgniarska opieka nad pacjentami z najczęstszymi
schorzeniami wieku podeszłego".
Współcz. Pielęg. Ochr. Zdr. 2016 Vol.5 nr 1; s.25-30.
Pkt. MNiSW/KBN: 1.000
8. M. Przyszlak, H. Zmuda-Trzebiatowska Pielęgnacja skóry u pacjentów z ranami
pooperacyjnymi, nietrzymaniem moczu, stomią jelitową oraz żywionych dojelitowo.
Forum Zakażeń 2016;7(1):33-38
ISSN 2082-0623
Pkt. MNiSW/KBN: 5.000
Streszczenie pracy doktorskiej
Wstęp. Dane światowe wskazują, iż przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) jest
obecnie jedną z głównych przyczyn zachorowalności i śmiertelności na całym świecie, przez
co stanowi bardzo istotne wyzwanie współczesnej medycyny. W Polsce POChP jest
najczęstszym schorzeniem układu oddechowego i prowadzi do niepełnosprawności, a także
pogarszającej się jakości życia chorych (QoL).
Cele pracy. Celem niemniejszej rozprawy było ukazanie wpływu wybranych czynników
społeczno-demograficznych i klinicznych na jakość życia pacjentów z POChP.
Materiał i metoda. Badaniami objęto 100 pacjentów (34 kobiety, 66 mężczyzn) leczonych
w Poradni Alergologicznej przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Alergologii
Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Do udziału w badaniach zakwalifikowano chorych
cierpiących na POChP przez okres co najmniej 6 miesięcy. Ponadto, kryteria włączenia do
badań obejmowały: (1) wiek badanego 18 lat i powyżej; (2) zdiagnozowaną POChP; (3)
uzyskanie pisemnej i świadomej zgody każdego pacjenta na udział w badaniu. Z kolei
kryteria wyłączenia z badań stanowiły: (1) nie wyrażenie zgody na udział w badaniach; (2)
zaburzenia psychiczne/choroba psychiczna; (3) inne uwarunkowania uniemożliwiające
wypełnianie ankiet. Od wszystkich uczestników zebrano aktualne dane socjo-demograficzne.
Do oceny jakości życia posłużono się standaryzowanymi metodami kwestionariuszowymi
(SF-36, SGRQ, MRC, CAT, AIS) oraz ankietą autorską. Projekt badania uzyskał zgodę
Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu (nr KB - 481/2015).
Wyniki. Wykazano brak istotnie statystycznych różnic podyktowanych płcią pacjentów
względem wszystkich analizowanych wymiarów QoL i poziomu akceptacji choroby (p>0,05).
Zaobserwowano, że wraz z wiekiem chorych dochodzi do statystycznie znamiennego
obniżenia poziomu akceptacji choroby, szczególnie po 60 r.ż. (p=0,001). Dowiedziono, iż
wyższy poziom wykształcenia pacjentów przekładał się istotnie statystycznie na wyższą QoL
(p<0,05) oraz na większy poziom akceptacji choroby (p=0,013). Ponadto wykazano, że
wielkość miejsca zamieszkania chorych nie miała istotnie statystycznego wpływu na QoL
i poziom akceptacji choroby (p>0,05). Zaobserwowano, że wraz ze wzrostem częstości
występowania duszności dochodziło do statystycznie pogorszenia QoL i poziomu akceptacji
choroby (p<0,001). Zarejestrowano, że wraz z dłuższym niż 5 lat od rozpoznania okresem
trwania choroby dochodziło do statystycznie znamiennego pogorszenia QoL i obniżenia
poziomu akceptacji choroby (p<0,001). Kolejno potwierdzono, że gorsza sytuacja finansowa
pacjentów przekłada się na niższą QoL (p<0,001) oraz gorszą akceptację choroby (p<0,002).
Ciekawym okazał się fakt braku znamiennego statystycznie wpływu czynnego palenia tytoniu
oraz nadmiernej masy ciała pacjentów na pogorszenie ich QoL i akceptacji choroby (p>0,05).
Udowodniono, iż wsparcie ze strony najbliższych skutkuje poprawą QoL (p<0,001) oraz
przekłada się na zwiększenie poziomu akceptacji choroby (p=0,039). Wykazano, że pacjenci
ze schorzeniami współistniejącymi cechowali się znamiennie gorszą QoL oraz niższym
poziomem akceptacji choroby (p<0,001). Dowiedziono, że osoby z dodatnim wywiadem
rodzinnym w kierunku schorzeń układu oddechowego cechowały się istotnie statystycznie
gorszą QoL (p<0,05) oraz niższym poziomem akceptacji choroby (p<0,020). Potwierdzono,
że pacjenci stosujący tlenoterapię cechowali się znacząco niższą QoL (p<0,001) oraz niższym
poziomem akceptacji choroby (p=0,001) w odniesieniu do pacjentów z POChP, których stan
zdrowia nie wymagał stosowania tlenoterapii. Odkryto, iż wzrost nasilenia lęku wywierał
statystycznie istotne pogorszenie QoL oraz obniżenie akceptacji choroby (p<0,001).
Odnotowano również, że płeć badanych nie wpływa na nasilenie niekorzystnego wpływu
występowania lęku i długotrwałej choroby, przekładających się na pogorszenie QoL (p<0,05)
i poziomu akceptacji choroby (p=0,305).
Wnioski. W oparciu o przeprowadzone badania postawiono następujące wnioski: (1) Płeć
chorych na POChP nie wywiera wpływu na ich jakość życia ani na poziom akceptacji
choroby; (2) Zamieszkanie na wsi wpływa negatywnie na domenę wymiaru mentalnego
kwestionariusza SF-36; (3) Wraz z wiekiem dochodzi do obniżenia poziomu jakości życia
i akceptacji choroby; (4) Wyższe wykształcenie wpływa na poprawę oceny jakości życia; (5)
Nasilenie duszności, dłuższy czas trwania choroby, występowanie chorób współistniejących,
stosowanie tlenoterapii oraz obciążenia rodzinne chorobami układu oddechowego wpływają
na pogorszenie jakości życia; (6) Wsparcie społeczne wpływa na polepszenie jakości życia
i lepszą akceptację choroby; (7) Niezadawalająca sytuacja materialna wpływa negatywnie na
jakość życia chorych z POChP.