Sylwetka polityczna Jerzego Giedroycia w świetle archiwum

Iwona Hofman
„Ja żyję sprawami kraju”.
Sylwetka polityczna Jerzego Giedroycia w świetle archiwum
osobistego
Jerzy Giedroyc (1906 – 2000) rozporządził przed śmiercią, aby jego tzw. archiwum
osobiste uporządkował Leopold Unger, współpracujący jako „Brukselczyk” z „Kulturą” od
początku lat 70. XX wieku. Archiwum składające się z 14 teczek, zawiera wycinki prasowe
oraz maszynopisy wypowiedzi Giedroycia (często niedrukowane), datowane na lata 19651999. Zgromadzone materiały cechuje różnorodność formalna, gatunkowa i tematyczna.
Redaktor gromadził wycinki z prasy drukowanej w Polsce (m.in. „Polityka”, „Tygodnik
Powszechny”, „Przegląd”, „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita”, „Tygodnik Solidarność”,
ale dawniej także: „Żołnierz Wolności”, „Trybuna”, „Perspektywy”), z prasy emigracyjnej
(przykładowo: „Dziennik Związkowy”, „Głos Poranny”), z tytułów drugiego obiegu (tu
choćby przedruki z „Kultury”). Osobne źródło wycinków stanowi prasa zagraniczna, w tym:
„Le Figaro”, „Lietuvos Aidas”, „Time”, „Newsweek”, „Literaturnaja Gazieta”, „Die Welt”,
„Neue Zȕcher Zeitung”, „Prawda”, „Dagens Nyheter”). Dotyczyły one, co okazało się po
zblokowaniu tekstów (w pracy tej brałam udział na zaproszenie L. Ungera) następujących
problemów: historia najnowsza, stosunki Polski z Niemcami, ZSRR, Ukrainą, Litwą, relacji
Kościół-państwo, reform ustrojowych i kosztów transformacji w Polsce, kondycji mediów,
elit politycznych, reformy systemu obronności i wojska, oceny „Solidarności”, recepcji
„Kultury”.
Przyjąć można, że Giedroyc, przechodząc do roli autora cyklu „Notatki Redaktora”, w
połowie lat 90., z nawyku gromadzenia uczynił obowiązek źródłowego poszukiwania
informacji i traktował tę prasę jako swoisty podkład własnych komentarzy. Tezę taką można
udowodnić przez analizę porównawczą.
Wskazane determinanty tematyczne w ciekawym świetle ustawiają sylwetkę
Giedroycia jako polityka (warto podjąć ten trop biograficzny) przekonanego o oddziaływaniu
ośrodka, który stworzył w Maisons-Laffitte.