Kobieta 68-letnia z utratą masy ciała, zmęczeniem i zmianą rytmu

Pani Gladys Brown jest 68-letnią emerytowaną prawniczką. Została skierowana do poradni z objawami przewlekłego zmęczenia i utraty energii. Początkowo uważała,
że jest to spowodowane opieką nad wnukami dwa razy
w tygodniu, jednak mimo zaprzestania opieki objawy
utrzymywały się. Pacjentka uskarża się na luźne stolce
od ostatnich kilka miesięcy i utratę 12,5 kg masy ciała.
Jakie pytania powinno się zadać?
Przewlekłe zmęczenie
Przewlekłe zmęczenie jest bardzo niespecyficznym objawem i może być wywołane przez różne czynniki zarówno organiczne, jak i czynnościowe. Należy zapytać o czas
trwania objawów i ich związek z zaprzestaniem pracy. Należy spytać również o inne okoliczności, które mogłyby
się do tego przyczynić, takie jak poprzedzająca infekcja,
intensywny wysiłek fizyczny lub stresujące wydarzenie.
Luźny stolec
Zmiana rytmu wypróżnień jest bardziej istotna. Powinny
zostać omówione:
• Kolor stolca, jego spójność i zapach: stolce jasne, oleiste,
cuchnące i trudne do spłukania (biegunka tłuszczowa)
mogą wskazywać na zaburzenie wchłaniania tłuszczów.
Stolce wodniste i płynne, o dużej częstotliwości, mogą sugerować przerost bakteryjny lub mikroskopowe zapalenie
jelita grubego. Czarne, smoliste, cuchnące stolce sugerują
krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego.
• Parcie na stolec, częstotliwość i oddawanie stolca
w nocy: mogą sugerować nieswoiste zapalenie jelit lub
chorobę nowotworową.
• Obecność krwi w stolcu lub na powierzchni stolca
(świeża krew lub skrzepy): obecność krwi powinna być
Gastroenterology: Clinical Cases Uncovered, 1st edition.
© S. Keshav and E. Culver. Published 2011
by Blackwell Publishing Ltd.
diagnozowana. Przyczyną świeżej krwi na papierze toaletowym mogą być żylaki odbytu, a także nowotwór odbytu
i odbytnicy.
• Obecność śluzu lub wydzieliny z odbytu.
• Uczucie niepełnego wypróżnienia (tenesmus): objaw
ten może sugerować mechaniczną obstrukcję, zwłaszcza jeśli jest powiązana z mechaniczną ewakuacją stolca
i parciem; objaw ten jest częstszy u pacjentów z zatwardzeniem. Parcie na stolec i niepełne wypróżnienie mogą
sugerować guz odbytnicy lub zapalenie odbytnicy.
• Nietrzymanie stolca: należy spytać o ewentualne przyczyny.
Utrata masy ciała
Należy ustalić, czy utrata masy ciała była niezamierzona,
a jeśli zamierzona, należy dopytać o zastosowane metody (dietetyczne lub inne). Możliwy jest efekt nakładania
się obydwu przyczyn zmniejszania się masy ciała. Należy
obliczyć, o ile zmniejszyła się masa ciała i w jakim czasie.
Istotna jest powiązana z nią utrata łaknienia.
Część 2: Przypadek 7
Przypadek 7
Kobieta 68-letnia z utratą
masy ciała, zmęczeniem i zmianą
rytmu wypróżnień
Dodatkowe objawy
• Ból lub dyskomfort w jamie brzusznej. Należy opisać
charakter, lokalizację, promieniowanie, intensywność,
częstość i powiązane z tym czynniki. Dyskomfort w górnym odcinku przewodu pokarmowego wskazuje na dyspepsję. Promieniowanie do pleców może sugerować
patologię trzustki lub kręgosłupa. Charakter kolkowy
bólu wskazuje na patologię żółciową.
• Powiększenie obwodu brzucha, wzdęcia i wzmożone
oddawanie gazów. Należy rozważyć zaburzenia wchłaniania.
Obraz kliniczny pacjentki nie jest zgodny z kryteriami IBS.
• Pieczenie za mostkiem lub objawy refluksu, sugerujące
patologię górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Pytania dotyczące kwestii układowych
• Należy spytać o oznaki nieswoistego zapalenia jelit,
celiakii, nawracających owrzodzeń jamy ustnej, o zapa-
73
P_07.indd 73
17.09.2013 12:59