D - Sąd Okręgowy w Olsztynie

Sygn. akt IV U 277/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 24 czerwca 2014r.
Sąd Okręgowy w Olsztynie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:
Przewodniczący:
SSO Lidia Molenda
Protokolant:
st. sekr. sądowy Katarzyna Krajewska
po rozpoznaniu w dniu 24 czerwca 2014r. w Olsztynie
sprawy O. S. (1)
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym
na skutek odwołania O. S. (1)
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.
z dnia 10 stycznia 2014 r.
nr (...)- (...) decyzja nr (...)
I. zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że wnioskodawczyni O. S. (1) jako osobą prowadzącą pozarolniczą działalność
gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu i dobrowolnie
ubezpieczeniu chorobowemu od 01 września 2013 r.
II. zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na rzecz wnioskodawczyni i kwotę 60 zł tytułem zwrotu kosztów
procesu
/-/SSO L. Molenda
Sygn. akt IV U 277/14
UZASADNIENIE
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. (w skrócie ZUS) decyzją (...) nr (...) z dnia 10 stycznia 2014 roku na
podstawie art. 83 ust 1 pkt 1 i art. 38 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 11 ust. 2, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13
października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, iż O. S. (1) jako osoba prowadząca pozarolniczą
działalność gospodarczą nie podlega od dnia 1 września 2013 r. obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu,
rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.
W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podał, iż obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby
prowadzące działalność gospodarczą od dnia jej rozpoczęcia aż do dnia zaprzestania działalności gospodarczej.
Tymczasem O. S. (1), pomimo wpisu do ewidencji działalności gospodarczej oraz zgłoszenia się z tego tytułu do
ubezpieczeń społecznych, faktycznie takiej działalności nie prowadziła. W ocenie ZUS-u aktywność wymienionej
ograniczyła się do zgłoszenia tego faktu jako podstawy do objęcia ubezpieczeniem społecznym, albowiem nie
przedsięwzięła ona czynności wskazujących na urzeczywistnienie zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej.
Mianowicie nie sporządziła biznesplanu, nie dążyła do pozyskania dotacji na zainicjowanie działalności oraz odstąpiła
od podjęcia działań promocyjnych i inwestycyjnych. Co więcej, ZUS zakwestionował kompetencje O. S. (1) do
wykonywania zadeklarowanych przez nią w (...): usług transportu drogowego oraz szkoleń z zakresu kosmetologii
i masażu. Zdaniem tego organu zachodzi podstawa do uznania, iż wykazane i zadekretowane przez wymienioną w
księdze przychodów i rozchodów transakcje były czynnościami pozornymi. W konsekwencji uznał, iż wyłącznym celem
O. S. (1), o czym świadczą również zadeklarowane przez wymienioną podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
społeczne za miesiące wrzesień i październik 2013 r., było uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych
związanych z chorobą i macierzyństwem.
Odwołanie od powyższej decyzji złożył pełnomocnik O. S. (1) zaskarżając ją w całości i domagając się jej zmiany poprzez
uznanie, iż wymieniona podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu
chorobowemu od dnia 1 września 2013 r. z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Odwołujący zarzucił:
1. naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie:
a/ art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 13 października ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń
społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585) polegających na jej błędnym zastosowaniu w sprawie, którego
skutkiem było przyjęcie, że odwołująca prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniom
społecznym;
b/ art. 13 pkt 4 ustawy z dnia 13 października ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń
społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585) poprzez jego nieprawidłowe zastosowanie w sprawie skutkujące
uznaniem, że odwołująca prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega ubezpieczeniom społecznym
w okresie prowadzenia działalności, tj. od 1 września 2013 r.;
c/ art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 672, z późń. zm.)
poprzez jego niezastosowanie skutkujące przyjęciem, że odwołująca nie prowadzi działalności gospodarczej;
2. naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 11 w zw. z art. 77 § 1 i 107 § 3 k.p.a. poprzez
ich niezastosowanie w sprawie polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz braku
wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł oraz przyczyn, z powodu których
innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej;
3. błąd w ustaleniach faktycznych poczynionych w sprawie w oparciu o zakończone postępowanie wyjaśniające,
w szczególności poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że odwołująca się strona nie prowadzi działalności gospodarczej
począwszy od 1 września 2013 r., a w związku z tym nie podlega obowiązkowym i dobrowolnym ubezpieczeniom z
tego tytułu.
W obszernym uzasadnieniu podniósł m.in., że z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż z
dniem 1 września 2013 r. O. S. (1) rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej zgłoszonej do ewidencji.
Odmienne ustalenia faktyczne organu rentowego – sprowadzające się do odgórnego zakwestionowania wykonywania
przez wymienioną w ramach zaewidencjonowanej firmy usług transportowych i kosmetycznych - wynikają z
fragmentarycznej i niepopartej dogłębną analizą dowodów oceną okoliczności omawianego przypadku. Odwołujący
wskazał bowiem, iż w przypadku O. S. (1) dysponującej stosownym wykształceniem, (na dowód czego przedstawił
szereg dyplomów i zaświadczeń), doświadczeniem zawodowym (zdobytym u poprzednich pracodawców), a także
niezbędnym sprzętem, (z racji czynionych od daty ukończenia studiów licencjackich w 2008 r. inwestycji),
rozpoczęcie wykonywania działalności gospodarczej na własny rachunek nie musiało wiązać się z podjęciem czynności
wymienionych w skarżonej decyzji. Tym bardziej, iż skorzystanie przez O. S. (1) z dopłat do działalności nie było
możliwe z uwagi na ich niedostępność w omawianym okresie, zaś promocję firmy wymieniona wykonywała bazując
na kontaktach osobistych oraz zawodowych swoich oraz męża. Odwołujący podniósł również, iż zadeklarowana
przez O. S. (1) w rejestrze - działalność transportowa była uzupełniającą w stosunku do głównej - polegającej
na świadczeniu przez nią świadczeń z zakresu kosmetologii i masażu, czego dowodzą zapisy księgi przychodów i
rozchodów wskazujące na wykonanie szeregu zabiegów i kursów szkoleniowych w tym przedmiocie. W oparciu o
powyższe odwołujący podniósł, iż celem O. S. (1) nie było uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczeń społecznych
związanych z chorobą i macierzyństwem, ale faktyczne prowadzenie działalności gospodarczej. Jednocześnie wskazał,
że obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie
przychodem, lecz wyłącznie z istnieniem tytułu ubezpieczenia i zadeklarowaną przez ubezpieczoną kwotą. Nie można
zatem czynić O. S. (1) zarzutu, iż wymieniona podjęła zgodnie z obowiązującymi przepisami decyzję określonej treści.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. wniósł o oddalenie odwołania powołując się na argumenty podniesione
w zaskarżonej decyzji.
Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:
Ubezpieczona O. S. (1), z domu Z., urodziła się w dniu (...) w O.. W dniu 16 czerwca 2008 r., po odbyciu studiów na
kierunku (...) (...) w (...) Wyższej Szkole Wyższej im. (...) w O., uzyskała licencjat w zakresie odnowa biologiczna z
kosmetologią, zaś w dniu 14 czerwca 2010 r., w wyniku ukończenia studiów na kierunku pedagogika w/w uczelni,
otrzymała tytuł magistra w specjalności pedagogika promocji zdrowia. W trakcie nauki, przez okres 2 lat, wymieniona
podejmowała zatrudnienie jako kosmetyczka i masażystka w Hotelu (...). Następnie pracowała w tym samym
charakterze w zakładzie kosmetycznym na ul. (...) w O..
W przebiegu studiów (...) odbyła szereg kursów i szkoleń, w tym uzyskała: 12 grudnia 2006 r. – Certyficat de
Participation de Formation aux Techniques de soin du Docteur Payot; 22 maja 2009 r. – certyfikat z zakresu
przedłużania i modelowania płytki paznokciowej metodami: akrylową, fiberglasu i światłoutwardzalną; 6 sierpnia
2008 r. – certyfikat po ukończeniu podstawowego kursu masażu gorącymi kamieniami; kwiecień 2011 r. – certyfikat
poświadczający ukończenie warsztatów szkoleniowych z masażu kamieniami i bańką chińską; 22 sierpnia 2008 r.
– certyfikat obsługi aparatu Color Lifting System; 13 marca 2008 r. – zaświadczenie o ukończeniu kursu masażu
klasycznego; 28 lipca 2008 r. – certyfikat ukończenia podstawowego kursu masażu Lomi Lomi Nui; 18-19 kwietnia
2009 r. – dyplom uczestnictwa w Międzynarodowym Kongresie Kosmetycznym, 3 sierpni 2008 r. – dyplom the
Professional Training Seminar Product&Product Application oraz 20 listopada 2007 r. - dyplom z zakresu zabiegów
na twarz.
O. S. (1) posiada uprawnienie do kierowania pojazdami osobowymi zaliczanymi do kategorii B.
O. S. (1) pozostaje w związku małżeńskim z M. S. (1), z którym zamieszkuje na ul. (...) w O.. Wymienieni mają umowę o
rozdzielność majątkową małżeńską. M. S. (1) trudni się działalnością w zakresie transportu drogowego ze specyfikacją
obsługi piekarni.
(dowód: akta ZUS nr (...)- (...): kserokopie dyplomów k. 25-27, k. 29-47; wyjaśnienia odwołującej k. 73-74, zeznania
M. S. (1) k. 72v-73; i k. 8 akt sprawy IV U 277/14)
O. S. (1) od 15 stycznia 2012 r. do 31 sierpnia 2013 r. była zatrudniona na pełen etat z wynagrodzeniem minimalnym w
charakterze pracownika biurowego w firmie Usługi (...). Stosunek pracy z wymienioną uległ rozwiązaniu z przyczyn
leżących po stronie zakładu pracy – likwidacja stanowiska pracy.
(dowód: świadectwo pracy O. S. k. 8; wyjaśnienia odwołującej k. 73-74, zeznania M. S. (1) k. 72v-73)
W związku z utratą zatrudnienia O. S. (1), po konsultacji z mężem M. S. (1), podjęła decyzję o rozpoczęciu własnej
działalności gospodarczej. W realizacji tego zamierzenia w dniu 27 sierpnia 2013 r. złożyła wniosek o wpis do
Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (w skrócie CEIDG). Od dnia 1 września 2013 r.
rozpoczęła zaś prowadzenie firmy pod nazwą O. S. (1), w ramach której świadczy usługi transportu drogowego
towarów pojazdami o masie do 3,5 tony oraz pozaszkolną edukację w zakresie kosmetologii i masażu. Jako siedzibę
firmy wskazała miejsce swojego zamieszkania. Wymieniona, z racji wykształcenia oraz zdobytego doświadczenia
zawodowego, dysponowała specjalistycznym sprzętem, tj. łóżkiem do masażu oraz zestawami do manicure i pedicure.
Ponadto, w zakresie świadczenia usług transportowych, wynajmowała od M. S. (1), który - w ramach prowadzonej
przez siebie firmy - dysponował trzema samochodami, pojazd marki Ford Transit.
Obsługę finansowo-księgową firmy (...) zleciła w dniu 2 września 2013 r. Biuru (...) na ul. (...) w O..
W dniu 3 września 2013 r. O. S. (1) zgłosiła się obowiązkowo do ubezpieczeń społecznych: emerytalnego, rentowych,
wypadkowego oraz dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego.
W chwili podjęcia działalności gospodarczej wymieniona pozostawała w czwartym miesiącu ciąży. Pierwsza jej wizyta
u lekarza ginekologa, w trakcie której założona została karta ciąży, miała miejsce w dniu 22 maja 2013 roku. Następne
zaś odbywały się co miesiąc w okresie od lipca 2013 r. do lutego 2014 r.
(dowód: umowa zawarta z biurem rachunkowym k. 8; akta ZUS nr (...)- (...): wniosek do CEIDG k. 15-19; wpis k.
21-23;odpis karty ciąży k.61; wyjaśnienia odwołującej k. 73-74, zeznania M. S. (1) k. 72v-73)
O. S. (1) na początkowym etapie prowadzenia działalności wykorzystywała własne oraz męża kontakty zawodowe i
osobiste celem pozyskania klientów.
We wrześniu 2013 r. dokonała następujących transakcji w ramach firmy: w dniu 25 września zakupiła pieczątkę, 26
września wykonała po uprzednim wynajęciu od męża samochodu usługę transportową na rzecz E. D. o wartości 1.340
zł oraz tego samego dnia przeprowadziła szkolenie z zakresu manicure na rzecz A. K. i M. P. (1) o łącznej wartości 300
zł, 27 września przeprowadziła szkolenie z manicure hybrydowego na rzecz M. P. (1) o wartości 200 zł.
W październiku i listopadzie 2013 r. wymieniona dokonała następujących transakcji w ramach prowadzonej
działalności: 22 października przeprowadziła kurs masażu klasycznego na rzecz A. P. (1) o wartości 950 zł, 28
października wykonała usługę transportu na rzecz A. T. o wartości 1.430 zł i 27 listopada 2013 r. wykonała usługę
transportu na rzecz K. W. o wartości 500zł.
O. S. (3) zadeklarowała podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe za
wrzesień 2013 r. w wysokości 8.500 zł, zaś za październik 2013 r. w wysokości 4.935,48 zł. Uiściła również za wskazany
okres składki w należytych wysokościach.
(dowód: deklaracje rozliczeniowe k. 8; akta ZUS nr (...)- (...): odpis księgi przychodów i rozchodów k. 49-51; faktury
i rachunki k. 53-64; zeznania świadków: M. P. (1) k. 53, A. P. (1) k. 53,70; odpis księgi przychodów i rozchodów k. 61;
wyjaśnienia odwołującej k. 73-74, zeznania M. S. (1) k. 72v-73)
W dniu 9 października 2013 r. O. S. (1), w związku ze stwierdzoną niezdolnością do pracy od 3 października 2013 r.
z tytułu choroby w stanie ciąży, wystąpiła z roszczeniem o wypłatę zasiłku chorobowego. Wymieniona przebywała na
zwolnieniu lekarskim do końca lutego 2014 r.
W dniu 26 listopada 2013 r. O. S. (1) zawarła z P. R. (1) umowę zlecenia obsługi administracyjno-biurowej firmy (...)
w dniach 26-28 listopada 2013 r.
W dniu 7 stycznia 2014 r. O. S. (1) zawarła z A. P. (1) umowę zlecenia w zakresie świadczenia przez wymienioną w
okresie 7 stycznia – 31 grudnia 2014 r. na rzecz jej firmy usług kosmetycznych.
W dniu 30 stycznia 2014 r. O. S. (1) zawarła z H. S. umowę zlecenia na wykonanie pracy kierowcy, pomocy przy
załadunku i rozładunku w okresie 30 styczeń -30 czerwiec 2014 r.
W styczniu 2014 r. O. S. (1) poszerzyła zakres swojej działalności o świadczenie usług kosmetycznych. W okresie
styczeń – marzec 2014 r. wymieniona dokonała szeregu transakcji z tego zakresu osiągając przychód w łącznej
wysokości: w styczniu - 1.830 zł (przy wydatkach 809,55 zł), w lutym – 3.430 zł (przy wydatkach 1.948,73 zł), zaś w
marcu – 3.180 zł (przy wydatkach 1.452,02 zł).
(dowód: umowa zlecenia k. 8; kserokopia podatkowej księgi przychodów i rozchodów k. 25-27; zeznania świadków:
J. K. k. 52v, T. O. k. 52v-53, A. P. (1) k. 53 i 70, H. S. k.53v; karta ciąży k. 61)
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwoliła na podzielenie jako w pełni zasadnej argumentacji
przedstawionej w odwołaniu przez pełnomocnika O. S. (1).
Decydujące znaczenie dla rozważenia zasadności stanowiska strony odwołującej miało rozstrzygnięcie spornej kwestii,
czy O. S. (1) prowadzi od dnia 1 września 2013 r. zgłoszoną 27 sierpnia 2013 r. do Centralnej Ewidencji i Informacji
o Działalności Gospodarczej działalność gospodarczą pod firmą (...), co skutkuje podleganiem wymienionej
ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.
Przepis art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, (zwanej w dalszej części uzasadnienia ustawą
systemową), stanowi bowiem, iż obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne,
które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą pozarolniczą działalność. W myśl natomiast art. 12 ust. 1 w/
w ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym, zaś zgodnie z art. 11 ust. 2 tej ustawy dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój
wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5.
Przy czym, stosownie do treści art. 13 pkt 4 ustawy systemowej, wskazanym ubezpieczeniom obowiązkowo podlegają
osoby prowadzące pozarolniczą działalność od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania
wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na
podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
W tym miejscu wskazać wypada, iż za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność w świetle art. 8 ust. 6 pkt 1 ustawy
o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie
przepisów o działalności gospodarczej. Działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095, z późn. zm.) jest zaś zarobkowa
działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin
ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Co istotne, działalność gospodarcza jest faktem - kategorią o charakterze obiektywnym. Nie konstytuuje jej żaden wpis
bądź jego brak do odpowiedniego rejestru (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2005 r., I UK 80/05,
OSNP 2006 nr 19-20, poz. 309, z dnia 5 maja 1999 r., I PKN 665/98, OSNAPiUS 2000 Nr 14, poz. 535 i z dnia 10
grudnia 1997 r., II UKN 392/97, OSNAPiUS 1998 Nr 19, poz. 584; wyrok NSA z dnia 29 marca 1999 r., II SA 124/99,
LEX nr 46193; wyrok SA w Rzeszowie z dnia 26 października 1993 r., III AUr 312/93, OSA 1994 Nr 3, poz. 17).
Dla uznania zatem określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą - zgodnie z ugruntowanym
stanowiskiem doktryny i judykatury - konieczne jest wykazanie istnienia łącznie jej tak zwanych cech immanentnych,
tj. zarobkowego charakteru, zorganizowania i ciągłości, (a zatem zawodowego sposobu jej wykonywania). Brak
którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być kwalifikowana w kategorii działalności gospodarczej. Z
tego też powodu przy ocenie, czy dana osoba prowadzi tego typu działalność należy uwzględniać wszelkie okoliczności
konkretnego przypadku, nie pomijając kierujących nią motywów oraz zamiaru.
Przenosząc powyższe rozważania natury ogólnej na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy - wbrew
zapatrywaniom organu rentowego - iż z zebranego na potrzeby niniejszego postępowania materiału dowodowego
nie wynika, aby czynności O. S. (1) w spornym okresie, tj. od dnia 1 września 2013 r., miały charakter sporadyczny,
okazjonalny i pozorny – to znaczy by były podejmowane nie w celu zarobkowym, ale dla uzyskania wysokich świadczeń
z ubezpieczeń społecznych związanych z chorobą i macierzyństwem wymienionej.
W pierwszej kolejności wskazać wypada, iż O. S. (1) po rozwiązaniu z nią umowy o pracę przez poprzedniego
pracodawcę podjęła szereg działań o charakterze organizacyjnym, które jednoznacznie wskazują, iż miała zamysł
i w konsekwencji 1 września 2013 r. rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu
usług transportu drogowego towarów pojazdami o masie do 3,5 tony oraz edukacji w zakresie kosmetologii i masażu
połączonej z obsługą klientów w tym zakresie. Mianowicie wymieniona dysponując stosownym wykształceniem,
(czego dowodzą zarówno dyplomy odbycia przez nią studiów licencjackich na kierunku zdrowie publiczne oraz
magisterskich w specjalności pedagogika promocji zdrowia w (...) Wyższej Szkole Wyższej im. (...) w O., jak
też liczne certyfikaty ukończenia specjalistycznych kursów) oraz doświadczeniem zawodowym i umiejętnościami,
(podejmowała zatrudnienie jako kosmetyczka i masażystka, następnie pracowała w firmie transportowej), przy
wsparciu ze strony męża M. S. (1), zaplanowała pod względem prawnym i faktycznym wykonywanie czynności
zawodowych w ramach firmy (...). I tak 27 sierpnia 2013 r. zgłosiła do (...) swą działalność w określonej formie
organizacyjno - prawnej, 2 września 2013 r. zawarła umowę z biurem (...) z siedzibą w O. na prowadzenie
obsługi finansowo-księgowej, zaś 3 września 2013 r. dokonała zgłoszenia związanego z ubezpieczeniem społecznym.
Powyższe dowodzi, iż w sposób poważny i profesjonalny traktowała fakt podjęcia pracy na własny rachunek. Tezę tę
wzmacnia okoliczność, iż już pod koniec września – pomimo akcji promocyjnej ograniczającej się do tzw. marketingu
„szeptanego”, tj. polegającego na rekomendowaniu firmy głównie wśród osób bliskich i znajomych – świadczyła
pierwsze usługi transportowe oraz przeprowadziła szkolenia z zakresu kosmetologii. Zapotrzebowanie na wskazane
usługi – czego dowodzi treść księgi przychodów i rozchodów potwierdzona stosownymi fakturami i rachunkami utrzymało się również w kolejnych miesiącach, tj. październiku i listopadzie 2013 r.
Podkreślić przy tym wypada, iż nie można podzielić jako słusznego zapatrywania organu rentowego – opierającego
się wyłącznie na subiektywnych zastrzeżeniach nie popartych konkretnymi dowodami - jakoby posiadane przez
odwołującą wykształcenie oraz doświadczenie zawodowe nie dawały jej uprawnienia do przeprowadzania kursów
szkoleniowych z zakresu manicure, pedicure oraz masażu. W świetle przedstawionych licznych dyplomów i
certyfikatów potwierdzających umiejętności O. S. (1) w tym zakresie – i przy braku inicjatywy ze strony ZUS-u do
wykazania, jakimi konkretnie dokumentami wymieniona winna się legitymować, aby usługi te móc świadczyć w
majestacie prawa – twierdzenia te uznać wypada za chybione.
Podobnie, na akceptację nie zasługiwało twierdzenie ZUS-u, jakoby na przeszkodzie wykonywaniu działalności
przez O. S. (1) stała okoliczność, iż wskazała ona jako miejsce jej wykonywania miejsce swego zamieszkania. Z
relacji wymienionej oraz spójnych i wzajemnie ze sobą korespondujących zeznań M. P. (1), A. P. (1) i M. S. (1)
wynika bowiem, iż usługi kosmetyczne odwołująca w początkowym okresie prowadzenia firmy świadczyła u siebie
w domu przy wykorzystaniu sprzętu specjalistycznego, który nabyła w okresie wcześniejszym, kiedy brała udział
w szeregu specjalistycznych szkoleń i kursów. Podkreślić należy, iż organ rentowy – pomimo ciążącej na nim
powinności w tym zakresie - nie podważył prawdziwości wskazanych twierdzeń. Tym samym brak jest podstaw do
ich kontestowania. Tym bardziej, że tłumaczą one okoliczność odstąpienia od czynienia przez O. S. (1) dodatkowych
nakładów finansowych w tym przedmiocie. Uznać zatem wypada, iż wymieniona dysponowała niezbędną aparaturą,
która umożliwiała jej wykonywanie zadań w zakresie zgłoszonej działalności.
Podkreślić nadto należy, że - wbrew odmiennym wywodom ZUS-u – odwołująca się nie doznała przeszkód w
prowadzeniu usług transportowych wynikających z faktu, że nie posiadała własnego samochodu. Z jasnych i logicznych
twierdzeń wymienionej – mających potwierdzenie w niekwestionowanych pod względem formalnym fakturach wynika bowiem, że na początkowym etapie prowadzenia działalności wymieniona wynajmowała pojazdy z firmy
(...). Zdaniem Sądu krytyczna ocena organu rentowego sposobu działania O. S. (1) – upatrującego we współpracy
małżonków pozorności - nie zasługuje na aprobatę. Czynienie zarzutu wymienionej, iż mając ku temu sposobność,
przeprowadzała zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa transakcje handlowe z mężem, który również jest
przedsiębiorcą – bez wykazania im konkretnych naruszeń w tym zakresie – jest niezrozumiałe. Tym bardziej, że ze
zgodnych oświadczeń O. i M. S. (1) wynika, że działalność odwołującej była uzupełniająca wobec jej męża, który usługi
– z uwagi na specyfikę branży piekarniczej, w której działa – świadczy głównie w porze nocnej. Podkreślić ponadto
należy, iż aktualnie – w dobie gospodarki wolnorynkowej, gdzie podstawową zasadą jest swoboda podejmowania
i prowadzania działalności - nie funkcjonuje zakaz prawny, czy też moralny, podejmowania kooperacji między
osobami spokrewnionymi, bądź małżonkami. Tym samym za całkowicie chybione należy poczytać zapatrywanie
organu rentowego, jakoby O. S. (1) podejmując działania z zakresu transportu towarów przy wykorzystaniu pojazdów
męża winna czynić to dla dobra rodziny – z obowiązku nałożonego na nią mocą art. 23 i 27 ustawy Kodeks rodzinny
i opiekuńczy, tj. w ramach zwyczajowej pomocy wymaganej od współmałżonka. Tym bardziej, jeśli zważy się na
okoliczność, iż O. S. (1) i M. S. (1) zawarli umowę o rozdzielność majątkową małżeńską. Tym samym każdy z
wymienionych prowadzi działalność gospodarczą na własne ryzyko i odpowiedzialność. Osiągany zaś z tego tytułu
dochód - niezależnie od kwestii, że może zostać przeznaczony na cel wspólny - stanowi ich majątek osobisty.
Co więcej, jako zbyt daleko idący należy potraktować wniosek ZUS-u odnośnie kwestionowania wykonania przez O.
S. (1) usługi transportu na rzecz agenta ubezpieczeniowego. Podkreślić należy, iż czynienie założenia – całkowicie
dowolnego, niepopartego żadnymi dowodami - jakoby osoba wykonująca wskazany zawód nie mogła, bądź nie miała
potrzeby, zawarcia umowy o przewóz towarów, jest całkowicie alogiczne.
Biorąc powyższe pod uwagę, przy uwzględnieniu okoliczności, że odwołująca z różnym natężeniem, ale w sposób
powtarzalny i stały od dnia 1 września 2013 r. świadczyła na rzecz różnych podmiotów usługi transportowe,
kosmetyczne i szkoleniowe osiągając z tego tytułu określony dochód stwierdzić należało, iż jej działalność nosi cechę
ciągłości. Podkreślić przy tym należy, iż przesłanki tej nie należy utożsamiać – jak błędnie czyni to ZUS w skarżonej
decyzji - z koniecznością wykonywania działalności bez przerwy (por. wyrok NSA w W. z dnia 28 kwietnia 2011 r.,
sygn. II OSK 333/11, LEX nr 992553). Ciągłość działalności gospodarczej oznacza bowiem, że jest to względna stałość
(stabilność) jej wykonywania, przy założeniu, iż nie jest to aktywność okazjonalna, jednostkowa (zob. wyrok WSA w
Gliwicach z dnia 10 czerwca 2008 r., I SA/Gl 886/07, LEX nr 1019500).
Nie bez znaczenia dla oceny wyżej wskazanej okoliczności pozostaje natomiast fakt, że O. S. (1) nadal prowadzi swoją
działalność, czego dowodzą nie tylko jej wyjaśnienia, ale również logiczne i wzajemnie się uzupełniające zeznania J.
K. (2), T. O., H. S. oraz A. P. (1) i M. S. (1) korespondujące dodatkowo z zapisami księgi przychodów i rozchodów za
miesiące styczeń – marzec 2014 r. oraz treścią umów cywiloprawnych potwierdzających fakt zlecenia przez odwołującą
A. P. (1), H. S. i P. R. (2) za wynagrodzeniem - w związku z jej niezdolnością do pracy - określonych działań w ramach
prowadzonej przez nią firmy. Powyższe – mając na względzie nakład pracy i czasu O. S. (1) - przeczy tezie, jakoby
rozpoczęcie prowadzenia przez nią w dniu 1 września 2013 r. działalności miało na celu wyłącznie uzyskanie świadczeń
z ubezpieczenia.
Wreszcie, odnosząc się do ostatniego kryterium definiującego prowadzenie działalności gospodarczej, to jest jej
zarobkowego charakteru, wskazać wypada, iż nie znalazły potwierdzenia wywody organu rentowego, jakoby O. S. (1)
podejmując w ramach prowadzonej firmy określone czynności nie działała w celu osiągnięcia zysku. Zwrócić wszak
trzeba uwagę, iż O. S. (1) w spornym okresie świadczyła usługi, za które wystawiała rachunki i faktury - mające
następnie odzwierciedlenie w księdze przychodów i rozchodów - otrzymując w zamian za nie wynagrodzenie.
W kontekście powyższego uprawnionym jest wyprowadzone przez stronę odwołującą twierdzenie, iż sam fakt,
że działalność przez nią prowadzona okazała się przynosić niższe od zamierzonych zyski - co skutkowało jej
rozszerzeniem na usługi stricte kosmetyczne w styczniu 2014 r. - nie świadczy o tym, że nie była ona prowadzona od
1 września 2013 r. Osoba zakładająca firmę nigdy nie ma wszak gwarancji co do efektów swojej działalności. Oceny
tej nie zmianie przy tym okoliczność wcześniejszego sporządzenia, bądź odstąpienia przez nią biznesplanu, czy też
wystąpienia o dotacje finansowe. Przepisy nie zabraniają bowiem dywersyfikacji usług w celu osiągnięcia wyższych
dochodów. Stąd nie można wywodzić wniosków, iż rozszerzenie profilu prowadzonej działalności gospodarczej
przesądza o tym, że działalność pierwotnie zgłoszona nie była faktycznie prowadzona.
Jednocześnie błędnym jest poczynione przez organ rentowy ustalenie w skarżonej decyzji, że o braku zamiaru
osiągnięcia przez O. S. (1) zysku z tytułu prowadzonej firmy świadczy fakt, iż wymieniona w dacie jej rejestracji
znajdowała się w ciąży. Podkreślić należy w oparciu o dokumentację lekarską wymienionej, iż ciąża O. S. (1) przebiegała
prawidłowo do początku października 2013 r. Tym samym nie zachodziły przeciwwskazania do skutecznego
rozpoczęcia przez nią prowadzenia działalności gospodarczej. Zwłaszcza, że działalność ta nie wymagała nadmiernego
wysiłku fizycznego oraz pozwalała na ustalenie elastycznych godzin wykonywania usług, a nawet świadczenie pracy
we własnym domu. Samo rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej w okresie ciąży, nawet gdyby głównym
jego motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego, nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem.
W oparciu o powyższe Sąd uznał, iż O. S. (1) wykazała fakt prowadzenia w okresie od dnia 1 września 2013 r.
na terenie kraju działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej. Tym samym - mając na uwadze, że do postępowania odrębnego z zakresu ubezpieczeń społecznych
w zakresie postępowania dowodowego ma zastosowanie bez żadnych ograniczeń reguła wynikająca z przepisu art.
232 k.p.c. - przerzuciła na ZUS ciężar dowodu w zakresie wykazania odmiennych okoliczności faktycznych, tzn.
udowodnienia, że w okresie objętym sporem nie zajmowała się przedmiotową działalnością. Organ rentowy temu
zobowiązaniu natomiast nie sprostał i nie wykazał niewiarygodności zarówno osobowych, (tj. zeznań świadków), jak
też materialnych, (tj. dokumentów), źródeł dowodowych. Przypomnieć zaś wypada, że wydanie decyzji przez organ
rentowy w postępowaniu administracyjnym nie zwalnia tego organu od udowodnienia przed sądem jej podstawy
faktycznej, zgodnie z zasadą rozkładu ciężaru dowodu wynikającą z przepisu art. 6 k.c. (por. wyrok SN z dnia 7 stycznia
2010 r. w sprawie II UK 148/09, publik. LEX nr 577847).
Konsekwencją powyższego ustalenia jest konieczność przyjęcia, że w okresie objętym sporem O. S. (1) podlega z tytułu
wykonywania działalności gospodarczej obowiązkowo - w oparciu o art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 w zw. z art. 13 pkt
5 ustawy systemowej - ubezpieczeniom społecznym oraz - na podstawie 11 ust. 2 w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 13 pkt
5 ustawy systemowej - dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od dnia 1 września 2013 r.
W świetle powyższych rozważań nie mogła również skutkować oddaleniem odwołania kwestia relatywnie wysokiej
podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zadeklarowanej przez O. S. (1) w miesiącach wrzesień
i październik 2013 r. Zgodzić bowiem wypada się z wymienioną, że organ rentowy nie jest uprawniony do
kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawy wymiaru
składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą o systemie ubezpieczeń
społecznych. Nie budzi bowiem wątpliwości, iż objęcie ochroną ubezpieczeniową wiąże się z powstaniem obowiązku
opłacania składek. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, w myśl art. 20 ust. 1 ustawy systemowej,
określa zawsze podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i ubezpieczenia rentowe, jedynie z
ograniczeniem wynikającym z art. 20 ust. 3 tej ustawy. Co istotne, podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia
społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność została określona inaczej niż w przypadku ubezpieczonych,
co do których podstawę tę odniesiono do przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych (art. 4 pkt 9 i 10) lub kwoty uposażenia, wynagrodzenia bądź innego rodzaju świadczenia. Łączy
się to ze specyfiką działalności prowadzonej na własny rachunek i trudnościami przy określaniu przychodu z
tej działalności. Z tych względów określenie wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne
ustawodawca pozostawił osobom prowadzącym pozarolniczą działalność, stanowiąc w art. 18 ust. 8 ustawy, że
podstawę tę stanowi zadeklarowana kwota, z zastrzeżeniem jej dolnej granicy w wysokości 60% przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.
W konsekwencji w przypadku tych ubezpieczonych obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ich
wysokość nie są powiązane z osiągniętym faktycznie przychodem. To zatem po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą
działalność istnieje uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy
wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest więc
niedopuszczalna. Wysokość świadczeń nie zależy zatem od uznania organu ubezpieczeń społecznych. Zakład ma
obowiązek wypłacać świadczenia w takiej wysokości, jaka wynika z przepisów ustaw, które nie przewidują możliwości
uchylenia się od tej powinności w całości lub w części ze względu na to, że w ocenie organu ubezpieczeń świadczenie jest
"nienależnie wysokie", "nieekwiwalentne", bądź że kwota, jaką należy wypłacić, jest "niesłuszna", "niesprawiedliwa",
czy "niegodziwa" (tak: Sąd Najwyższy w uchwale 7 sędziów z dnia 21 kwietnia 2010 r. w sprawie II UZP 1/10, publik.
OSNP z 2010 r., nr 21-22, poz. 267; LEX nr 575822; Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 13 marca 2013 r.,
III AUa 1542/12, LEX nr 1311944; Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 lutego 2013 r., III AUa 1555/12,
LEX nr 1293068).
Tak więc wysokość podstawy wymiaru składek zadeklarowana przez O. S. (1) nie mogła mieć wpływu na treść
przedmiotowego rozstrzygnięcia, nawet jeśli pewne wątpliwości Sądu budziło określenie ich wysokości na poziomie
znacznie przewyższającym osiągany przez nią dochód w spornym okresie. Powyższa okoliczność wynika z faktu, że
już sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej rodzi obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym, wobec
czego organ rentowy nie może pozbawić przedsiębiorcy ubezpieczeń tylko dlatego, że zadeklarował on wysoką składkę
(mieszczącą się jednak w granicach dozwolonych przez przepisy ustawy systemowej). Skoro zaś O. S. (1) rzeczywiście
wykonywała pozarolniczą działalność gospodarczą, (co zostało wykazane w toku postępowania dowodowego), to
podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym.
Mając zatem powyższe okoliczności na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 47714 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną
decyzję i orzekła jak w punkcie I.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy
prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) zasądzając od organu
rentowego na rzecz O. S. (1) kwotę 60,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II wyroku).