Raport z ewaluacji zewnętrznej w Szkole Podstawowej w Trzcielu

Transkrypt

Nadzór pedagogiczny
System Ewaluacji Oświaty
RAPORT Z EWALUACJI CAŁOŚCIOWEJ
Szkoła Podstawowa w Trzcielu
Trzciel
Lubuski Kurator Oświaty
Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim
Przebieg ewaluacji:
Prezentowany raport jest rezultatem ewaluacji zewnętrznej przeprowadzonej w szkole (lub placówce) przez
wizytatorów do spraw ewaluacji.
Ewaluacja polega na zbieraniu i analizowaniu informacji:
o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej działalności statutowej szkoły
lub placówki (na podstawie danych informujących o wynikach pracy szkoły (lub placówki) odzwierciedlonych
w umiejętnościach, zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach
na różnego rodzaju testach, egzaminach),
o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które informują o procesach
i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole (lub placówce), a decydujących o sposobie
funkcjonowania, charakterze szkoły (lub placówki) i przede wszystkim prowadzących do pożądanych
efektów),
o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w zakresie współpracy
z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o sposobie współpracy ze środowiskiem
i funkcjonowaniu w środowisku oraz wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),
o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach zarządzania
decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).
Ewaluacja ma na celu zebranie informacji i ustalenie poziomu spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań
zawartych w załączniku do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 października 2009 r. w sprawie
nadzoru pedagogicznego.
Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:
Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub placówkę.
Raport z ewaluacji: Szkoła Podstawowa w Trzcielu
2 / 55
Opis metodologii:
Badanie zostało zrealizowane w dniach 07-03-2013 - 21-03-2013 przez zespół wizytatorów ds. ewaluacji, w skład
którego weszli Katarzyna Piechota, Grażyna Kołogrecka-Dul.
W trakcie ewaluacji w placówce zbierano informacje pochodzące z wielu źródeł - dyrektora, uczących w szkole
nauczycieli, innych pracowników, uczniów, rodziców, partnerów szkoły i przedstawicieli samorządu lokalnego.
Do gromadzenia danych wykorzystano metody ilościowe (ankiety w wersji elektronicznej i papierowej), jakościowe
(wywiady indywidualne, grupowe, obserwację i analizę źródeł zastanych). Zestawienie metod, technik doboru
próby i liczby osób, które wzięły udział w badaniach znajduje się w tabeli poniżej.
Wywiady grupowe zostały przeprowadzone po realizacji i analizie ankiet, pełniąc wobec nich funkcję wyjaśniającą.
Kategoria badanych/źródła
danych
Dyrektor szkoły
Nauczyciele
Pracownicy
niepedagogiczni
Uczniowie
Metoda/technika
Sposób doboru próby
Indywidualny wywiad
pogłębiony
Ankieta elektroniczna (CAWI)
"Szkoła, w której pracuję"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
nd
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
"Moja szkoła"
"Mój dzień"
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Rodzice
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Ankieta audytoryjna (PAPI)
Partnerzy szkoły,
przedstawiciele samorządu
lokalnego
Wywiad grupowy
zogniskowany (FGI)
Obserwacja zajęć
Obserwacja szkoły
Analiza danych zastanych
Wielkość próby/liczba
obserwowanych jednostek
nd
nd
Badanie na próbie pełnej
nd
15
Nauczyciele zróżnicowani pod
względem stażu, nauczanego
przedmiotu i pracy w
zespołach zadaniowych oraz
pedagog szkolny
Pracownicy inni niż
nauczyciele
uczniów klas rok niższych od
najstarszych
uczniów najstarszych klas
Przedstawiciele trzech
ostatnich roczników, dobrani
losowo
Przedstawiciele rady rodziców
i rad klasowych,
reprezentujący różne roczniki
oraz wszyscy chętni
rodziców uczniów klas rok
niższych od najstarszych
Przedstawiciele samorządu
lokalnego i instytucji
wskazanych przez dyrektora
jako partnerzy
Klasy trzecie i czwarte (szkoły
podstawowe)
Na zewnątrz, przed i po
lekcjach, podczas przerw,
podczas zajęć pozalekcyjnych
10
10
19
29
7
9
37
12
6
nd
3 / 55
Informacja o placówce
Nazwa placówki
Szkoła Podstawowa w Trzcielu
Patron
mjr H.Dobrzański "HUBAL"
Typ placówki
Szkoła podstawowa
Miejscowość
Trzciel
Ulica
kościuszki
Numer
21
Kod pocztowy
66-320
Urząd pocztowy
Trzciel
Telefon
957431218
Fax
Www
Regon
21119163700000
Publiczność
publiczna
Kategoria uczniów
Dzieci lub młodzież
Charakter
brak specyfiki
Uczniowie, wychow., słuchacze
227
Oddziały
13
Nauczyciele pełnozatrudnieni
21
Nauczyciele niepełnozat. (stos.pracy)
2
Nauczyciele niepełnozat._(w etatach)
1
Średnia liczba uczących się w oddziale
17.46
Liczba uczniów przypadających na jednego
pełnozatrudnionego nauczyciela
10.81
Województwo
LUBUSKIE
Powiat
międzyrzecki
Gmina
Trzciel
Typ gminy
gmina miejsko-wiejska
Liczba mieszkańców
Wysokość wydatków na oświatę
Stopa bezrobocia
4 / 55
Wprowadzenie: obraz placówki
Szkoła Podstawowa im. mjr. H. Dobrzańskiego Hubala, wraz z Gimnazjum i Przedszkolem, wchodzi w skład,
utworzonego w roku 2011, Zespołu Edukacyjnego w Trzcielu. Znaczna część uczniów szkoły mieszka w pobliskich
miejscowościach i jest dowożona szkolnymi autobusami. Obie szkoły mieszczą się w jednym budynku, który po
powstaniu Zespołu został zmodernizowany w kierunku większej łączności między nimi. Wspólna jest biblioteka
z czytelnią, czytelnia multimedialna, stołówka, pracownia komputerowa, sala gimnastyczna, boisko wielofunkcyjne
i niektóre gabinety. Szkoły mają odrębne rady pedagogiczne i samorządy uczniowskie.
Warunki lokalowe, wyposażenie i organizacja procesów edukacyjnych Szkoły Podstawowej pozwalają na realizację
podstawy programowej I i II etapu edukacyjnego. Dyrektor, zgodnie z koncepcją pracy, dba o zapewnienie
nowoczesnej bazy dydaktycznej, wyposażając szkołę w laptopy, projektory multimedialne w każdym gabinecie oraz
tablice interaktywne (aktualnie są 2, a planuje się zakup kolejnych). W bieżącym roku podjęto działania w kierunku
poprawy komunikacji w środowisku szkolnym np. poprzez wprowadzenie dziennika elektronicznego oraz
uatrakcyjnienia oferty edukacyjnej, wprowadzając szereg nowych zajęć pozalekcyjnych, w tym projektowych oraz
przedsięwzięć, jak np.teatr on-line, zgodnie potrzebami, zainteresowaniami i możliwościami edukacyjnymi
uczniów.
Ważną rolę odgrywa w szkole edukacja regionalna, stąd współpraca z licznymi przedstawicielami lokalnego
środowiska, a zwłaszcza ze Stowarzyszeniem Miłośników Trzciela oraz Stowarzyszeniem Gmin Rzeczypospolitej
Polskiej Regionu Kozła i zespołem „Obrzanie”. Dzieci pomagały w zbieraniu materiałów do monografii
Stowarzyszenia Miłośników Trzciela na temat historii miasta, przygotowywały ozdoby i kartki świąteczne
na kiermasze organizowane przez Stowarzyszenie, z których fundusze przekazywane są na cele charytatywne,
uczestniczyły w projekcie wykonując wspólnie z dorosłymi wyroby wikliniarskie charakterystyczne dla regionu.
Część uczniów szkoły korzysta ze świetlicy środowiskowej prowadzonej przez Stowarzyszenie. Z kolei w ramach
współpracy z gminami Regionu Kozła, szkoła organizuje Festiwal Tańca i Spotkania Teatrów Szkolnych, a zespół
ludowy „Obrzanie” uczestniczy w szkolnych imprezach i koncertach.
Wyniki sprawdzianu szóstoklasisty, sprawdzianów próbnych oraz klasyfikacji śródrocznej i rocznej są w szkole
analizowane systemowo – dokonywana jest wielopłaszczyznowa analiza ilościowa i jakościowa. Na jej podstawie
formułowane są wnioski, które przekładają się na działania nauczycieli – bieżące lub planowane w nowym roku
szkolnym. Dotyczą one modyfikacji planów dydaktycznych oraz metod i form pracy, sprzyjających doskonaleniu
opanowania przez uczniów określonych zagadnień i umiejętności. Co roku, w sierpniu, opracowywany jest także
„Plan poprawy efektywności kształcenia”, który zawiera wskazania do pracy nauczycieli w związku
z niesatysfakcjonującymi wynikami sprawdzianu w poprzednim roku szkolnym. Podejmowane w szkole działania
w zakresie poprawy efektów kształcenia są prowadzone zespołowo, monitorowane, analizowane i modyfikowane,
przyczyniając się do systematycznego wzrostu wyników w zakresie poszczególnych umiejętności, a zwłaszcza
„czytanie” i „wykorzystanie wiedzy w praktyce” i całego sprawdzianu. Wewnętrzny nadzór pedagogiczny również
ukierunkowany jest na wzrost jakości pracy szkoły i jej rozwój.
Uczniowie osiągają liczne sukcesy w konkursach artystycznych i wokalnych oraz zawodach sportowych Lubuskiej
Olimpiady Młodzieży: wicemistrzostwo powiatu i rejonu, 8 miejsce w województwie w szachach, wicemistrzostwo
powiatu w unihokeju dziewcząt i chłopców, indywidualne mistrzostwa powiatu w LA dziewcząt i chłopców. Dzieci
brały udział w finale ogólnopolskim „czwartków lekkoatletycznych” w Łodzi. Szkoła stara się o znaczące sukcesy
w konkursach przedmiotowych.
5 / 55
Wyniki ewaluacji:
Obszar: Efekty
Wymaganie: Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu gimnazjalnego, egzaminu
maturalnego i egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Komentarz:
Wyniki sprawdzianu są w szkole analizowane na poziomie ucznia, klasy i szkoły. Analiza prowadzona jest
systemowo, w kilku etapach, z wykorzystaniem metod ilościowych i jakościowych; uczestniczą w niej
dyrektor i wszyscy nauczyciele. W wyniku prowadzonej analizy wyników sprawdzianu formułowane są
wnioski, które przekładają się na działania podejmowane w nowym roku szkolnym, opisane w "Planie
poprawy efektywności kształcenia". Działania te przyczyniają się do poprawy wyników, zwłaszcza
w odniesieniu do umiejętności czytanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce.
Sposób prowadzenia analizy wyników sprawdzianu. Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) stwierdzili,
że otrzymali informację dotyczącą wniosków z analizy wyników sprawdzianu, z tego 14/15 uznało, iż była to
informacja pełna. Według dyrektora wyniki sprawdzianu analizowane są na poziomie pojedynczych uczniów,
zespołów klasowych i całej szkoły. Podczas wywiadu dyrektor i nauczyciele powiedzieli o działaniach związanych
z prowadzeniem analizy wyników sprawdzianu. Bezpośrednio po otrzymaniu danych z OKE, dyrektor dokonuje
analizy ilościowej – na podstawie tych informacji opracowuje zestawienie statystyczne, w którym porównuje wyniki
szkoły ze średnimi wynikami uzyskanymi przez szkoły z terenu gminy, powiatu, województwa okręgu i kraju,
z uwzględnieniem osiągnięć populacji uczniów z gmin wiejskich oraz ustala pozycję szkoły w skali staninowej. Jest
ono dostępne w dokumentacji szkolnej.
W dalszej części szczegółowo analizowane są wyniki poszczególnych uczniów, klasy i szkoły w odniesieniu
do poszczególnych kategorii umiejętności sprawdzanych w sprawdzianie. Informacje te dyrektor przedstawia
na zebraniu rady pedagogicznej. Podczas tej prezentacji dyrektor wstępnie odnosi się również do poziomu
opanowania przez uczniów umiejętności badanych sprawdzianem, a następnie wydaje nauczycielom polecenie
dokonania szczegółowej analizy wyników. Prowadzona jest ona przez nauczycieli indywidualnie, w odniesieniu
do nauczanego przedmiotu oraz w ramach zespołu przedmiotowego ("nauczanie blokowe").
Nauczyciele dokonują pogłębionej analizy jakościowej – jest to szczegółowa analiza współczynnika łatwości
w poszczególnych zadaniach i w rozbiciu na konkretne kategorie wiadomości i umiejętności (czytanie, pisanie,
rozumowanie, korzystanie z informacji, wykorzystanie wiedzy w praktyce); analizowana jest poprawność
wykonania konkretnych zadań na poziomie pojedynczych uczniów, klas i szkoły w porównaniu do wyników
uzyskanych przez uczniów w kraju; z dokumentacji szkolnej wynika, że na podstawie ustalonych współczynników
łatwości dla poszczególnych umiejętności (i zadań) wskazywane są umiejętności najlepiej i najsłabiej opanowane
przez uczniów szkoły.
Jednocześnie zespół wychowawczy przeprowadza kontekstową analizę wyników - zastanawia się w jakim stopniu
warunki środowiska miały wpływ na wyniki sprawdzianu. Wnioski sformułowane przez oba zespoły poddawane
dyskusji podczas kolejnego zebrania rady pedagogicznej, a następnie służą zespołowi ds. "Planu poprawy
efektywności kształcenia" do opracowania ogólnoszkolnego planu działań (PPEK), który obowiązuje wszystkich
nauczycieli. Przewiduje on działania dotyczące doskonalenia umiejętności uczniów - niektóre dotyczą kilku
nauczycieli (np. ortografia), inne są specyficzne dla poszczególnych przedmiotów. Każdy nauczyciel, podczas
planowania swojej pracy dydaktycznej w nowym roku szkolnym uwzględnia zapisy zawarte w PPEK. Dotyczy to
również nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej.
Formułowanie i wdrażanie wniosków z analiz wyników sprawdzianu. W opinii dyrektora oraz nauczycieli
uczestniczących w ankiecie i wywiadzie, analiza wyników sprawdzianu dostarcza szkole informacji dotyczących
efektywności procesu edukacyjnego. Informacje te służą do formułowania wniosków i podejmowania na ich
podstawie działań, które pozwolą na poprawę jakości kształcenia, w szczególności opracowania przedmiotowych
6 / 55
planów naprawczych, na podstawie których dokonują modyfikacji planów dydaktycznych w nowym roku szkolnym
(10/15), w tym metod i form pracy (4/15) oraz doboru ćwiczeń doskonalących określone umiejętności uczniów
(5/15). Dyrektor i nauczyciele wymienili tu modyfikacje planów, metod i form pracy, a nauczyciele wspomnieli
w wywiadzie o doborze podręczników, planowaniu zajęć pozalekcyjnych i indywidualizacji procesu nauczania.
Zdaniem dyrektora w efekcie prowadzonych analiz opracowywany zostaje "Plan poprawy efektywności
kształcenia", w przygotowaniu i wdrażaniu którego zaangażowani są wszyscy nauczyciele, ze szczególnym
uwzględnieniem nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej, realizujący projekt "Indywidualizacja nauczania w klasach
I-III".
Według dyrektora, po stwierdzeniu problemów uczniów w praktycznym wykorzystywaniu wiadomości i umiejętności
przyrodniczych, uruchomione zostały w nowym roku szkolnym zajęcia pozalekcyjne z matematyki i przyrody
(wspierające i rozwijające) oraz lekcje w plenerze, z wykorzystaniem ścieżek dydaktycznych (we współpracy
z Nadleśnictwem). Stwierdził również, że wnioski z analizy wyników sprawdzianu, dotyczące problemów
z poprawnością ortograficzną tworzonych przez uczniów tekstów były przyczyną przystąpienia do programu
"Ortograffiti".
Wpływ podejmowanych działań na wzrost efektów kształcenia. Według dyrektora i nauczycieli
uczestniczących w wywiadzie, formułowane podczas analizy wyników sprawdzianu wnioski są podstawą
do planowania i wdrażania działań, które stopniowo powodują poprawę wyników uzyskiwanych przez uczniów
szkoły. Dyrektor i nauczyciele wymienili tu działania podjęte w kierunku rozwijania umiejętności czytania
i korzystania z informacji poprzez zachęcanie uczniów do czytania oraz wzbogacenie zbiorów bibliotecznych
o atrakcyjne dla uczniów pozycje książkowe. Inny wniosek dotyczył potrzeby doskonalenia umiejętności pisania zwiększona została liczba i różnorodność form pisemnych na wszystkich lekcjach oraz zobowiązano wszystkich
nauczycieli do sprawdzania tych prac pod kątem poprawności językowej i ortograficznej, realizowane są zajęcia
pozalekcyjne w ramach projektów "Ortograffiti" oraz "Indywidualizacja nauczania w klasach I-III". Dyrektor
powiedział, że sformułowany został wniosek dotyczący umożliwiania uczniom działania w praktyce, np.
prowadzenie obserwacji, wyznaczanie kierunków świata i korzystanie z mapy w terenie. Z kolei nauczyciele
stwierdzili, iż dzieci miały problem z rozumieniem treści poleceń, toteż w PPEK uwzględnione zostały ćwiczenia
w czytaniu, interpretowaniu i wyjaśnianiu poleceń już od klasy I. W celu poprawy sprawności rozwiązywania przez
uczniów zadań podczas sprawdzianu nauczyciele postanowili zastosować podobne typy zadań podczas prac
klasowych.
Zdaniem dyrektora wsparciem dla nauczycieli w realizacji wniosków z analizy wyników sprawdzianu było
uczestnictwo w formach doskonalenia zawodowego z tego zakresu, a także dotyczących przygotowania uczniów
do sprawdzianu, nowoczesnych metod nauczania, w tym z wykorzystaniem TI oraz motywowania uczniów
i nauczyciela do pracy.
W zgodnej opinii dyrektora i uczestniczących w wywiadzie nauczycieli działania te przynoszą efekty w postaci
poprawy wyników w zakresie umiejętności czytanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce. W ocenie lokalnych
partnerów szkoła od 3 lat poprawia wyniki sprawdzianu, które obecnie są na poziomie średniej krajowej. Oprócz
wyników sprawdzianu, istotne są, ich zdaniem, osiągnięcia uczniów w konkursach, w tym artystycznych oraz
w zawodach sportowych. Tu szkoła może poszczycić się osiągnięciami na szczeblu ogólnopolskim, co przynosi
chlubę miastu.
Szkoła spełnia wymaganie na poziomie wysokim.
Poziom spełniania wymagania: B
7 / 55
Wymaganie: Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Komentarz:
Wyniki klasyfikacji świadczą o opanowaniu przez uczniów wiadomości i umiejętności opisanych
w podstawie programowej. Nauczyciele wierzą w możliwości uczniów i okazują im to poprzez pochwały,
zachęcanie do podejmowania się trudniejszych zadań oraz udzielanie wsparcia, kiedy tego potrzebują.
Osiągnięcia edukacyjne uczniów są w szkole analizowane w różnorodny sposób. Systemowej analizie
poddawane są wyniki próbnych sprawdzianów i wyniki klasyfikacji. Sposób diagnozowania i analizowania
pozostałych osiągnięć, zwłaszcza okresowych diagnoz wiadomości i umiejętności uczniów, jest
zróżnicowany w zależności od przeprowadzających je nauczycieli. Uwzględnianie możliwości rozwojowych
uczniów podczas prowadzenia analizy osiągnięć edukacyjnych dotyczy głównie uczniów objętych pomocą
psychologiczno-pedagogiczną. W wyniku prowadzonych analiz formułowane są wnioski dotyczące
organizacji procesu dydaktycznego, sposobu oceniania i współpracy z rodzicami. Wdrażanie wniosków
prowadzi do wzbogacenia oferty edukacyjnej szkoły, modyfikacji procesu edukacyjnego, sposobu
oceniania uczniów oraz współpracy z rodzicami. Działania te przyczyniają się do poprawy efektów
kształcenia szkoły.
Nabywanie przez uczniów wiadomości i umiejętności zgodnie z podstawą programową. Większość
ankietowanych nauczyciele (14/15) uznała, że w poprzednim roku szkolnym uczniowie opanowali wiadomości
i umiejętności opisane w podstawie programowej. Wyniki klasyfikacji potwierdzają opinię ankietowanych
nauczycieli - w roku szkolnym 2010/2011 oraz 2011/2012, wszyscy uczniowie z klas IV - VI uzyskali promocję
do następnej klasy lub ukończyli szkołę podstawową, w porozumieniu z rodzicami i poradnią
psychologiczno-pedagogiczną pozostawiono w tej samej klasie na drugi rok po jednym uczniu (klasa I i klasa III).
Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) wyrazili pozytywne opinie na temat swoich uczniów - są oni
zdyscyplinowani, aktywni i zaangażowani, przejawiają własną inicjatywę, chcą się uczyć i uzyskują lepsze wyniki.
Zdaniem zdecydowanej większości ankietowanych rodziców (32/34) oraz rodziców i uczniów uczestniczących
w wywiadzie nauczyciele wierzą w możliwości uczniów. Nauczyciele chętnie z rozmawiają z uczniami, chwalą ich,
zachęcają do udziału w konkursach (matematyczny, polonistyczny) i wykonywania zadań dodatkowych mówiąc,
że sobie poradzą, a w przypadku trudności proponują dzieciom pomoc (także podczas zajęć pozalekcyjnych dla
uczniów z trudnościami w nauce). Zdaniem rodziców nauczyciele nigdy nie mówią źle o uczniach.
Według lokalnych partnerów szkoła umożliwia uczniom rozwój oraz nabycie wielu ważnych umiejętności:
kompetencje społeczne (komunikacja, radzenie sobie ze stresem), porozumiewanie się w języku obcym,
korzystanie z TIK, współpraca w zespole, autoprezentacja, sprawność fizyczna. Poza umiejętnościami szkoła
kształtuje postawy uczniów: wrażliwość, tolerancja, systematyczność, obowiązkowość.
Sposób prowadzenia analizy osiągnięć uczniów. Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) zadeklarowali
prowadzenie analizy osiągnięć uczniów, przy czym 14/15 robi to w odniesieniu do wszystkich dzieci, a 1/15 wobec większości. Nauczyciele uczestniczący w badaniu ankietowym analizują przede wszystkim bieżące
osiągnięcia edukacyjne swoich uczniów - wyniki sprawdzianów (11/15), oceny cząstkowe (7/15), prace pisemne
(2/15), karty pracy (2/15), odpowiedzi ustne (1/15). Nauczyciele analizują wyniki aktywności uczniów w konkursach
i zawodach sportowych (9/15) oraz sprawdzianów próbnych (6/15), diagnoz wstępnych (5/15) i Ogólnopolskiego
Badania Umiejętności Trzecioklasistów OBUT (4/15). Prowadzona jest również analiza wyników klasyfikacji
śródrocznej i rocznej (5/15), frekwencji (4/15), testów sprawności fizycznej (1/15) i czytelnictwa (1/15). Zdaniem
4/15 ankietowanych nauczycieli w szczególny sposób analizuje się osiągnięcia uczniów objętych pomocą
psychologiczno-pedagogiczną - służy ona określeniu skuteczności działań zawartych w Indywidualnych
Programach Edukacyjno-Terapeutycznych (IPET-ach).
Zdaniem dyrektora osiągnięcia edukacyjne uczniów analizuje się na podstawie:
diagnoz wstępnych i końcowych, prowadzonych na każdym etapie edukacyjnym, które służą zebraniu
pełnych informacji o uczniu; klasach I-III stosowana jest również diagnoza śródroczna; po przeprowadzeniu
diagnoz nauczyciele modyfikują swoje plany dydaktyczne, dostosowując je do możliwości uczniów;
bieżących ocen (cząstkowych) - pod kątem jakości, częstotliwości, systematyczności, co w bieżącym roku
8 / 55
jest ułatwione dzięki wprowadzeniu dziennika elektronicznego;
aktywności uczniów na lekcjach i poza nimi - np. liczba uczestników konkursów przedmiotowych i innych
("Kangur", ortograficzny, artystyczne) na etapie szkolnym oraz ich wyniki (awans do kolejnych etapów,
sukcesy).
Dyrektor powiedział, że nauczyciele są obowiązani przedkładać dwa razy w roku szkolnym sprawozdania,
w których analizują osiągnięcia edukacyjne uczniów klas, których są wychowawcami. Sprawozdania te są
analizowane przez zespoły nauczycielskie (edukacji wczesnoszkolnej i "nauczania blokowego"), następnie przez
dyrektora i wicedyrektora, a wyniki tej analizy prezentowane są na zebraniach rady pedagogicznej i prowadzą
do formułowania wniosków do dalszej pracy.
W dokumentacji szkolnej znajdują się informacje o prowadzeniu następujących analiz osiągnięć uczniów:
wyniki klasyfikacji w poszczególnych klasach – sprawozdania wychowawców „Wyniki klasyfikacji”,
zawierające następujące dane: liczbę uczniów nieklasyfikowanych, promowanych, niepromowanych;
nazwiska uczniów nieklasyfikowanych wraz z przyczyną, uzasadnienie braku promocji; nazwiska uczniów
zwolnionych z wf, objętych nauczaniem indywidualnym, z orzeczeniami i opiniami poradni
psychologiczno-pedagogicznej objętych zajęciami wyrównawczymi; frekwencję klasy oraz ogólną
charakterystykę klasy, pozytywy i negatywy pracy dydaktyczno-wychowawczej, ważniejsze wydarzenia
z życia klasy i sukcesy uczniów;
wyniki klasyfikacji (śródrocznej i rocznej) na poziomie szkoły – średnia ocen klasyfikacyjnych
z poszczególnych przedmiotów w każdej klasie, rozkład ocen cząstkowych w poszczególnych klasach,
średnia ocen z poszczególnych zajęć edukacyjnych w klasach, rozkład ocen cząstkowych z poszczególnych
przedmiotów, rozkład ocen klasyfikacyjnych w szkole, średnia ocen statystycznego ucznia, najwyższa
i najniższa średnia ocen w szkole, osoby wyróżnione (średnia ocen 4,5), liczba uczniów ze średnią 5,0
i wyżej oraz poniżej 3, oceny niedostateczne z przedmiotów i rozkład ocen niedostatecznych
w poszczególnych klasach, uczniowie z największą liczba ocen niedostatecznych, rozkład ocen zachowania
w klasach;
udział uczniów w konkursach, olimpiadach i zawodach wiadomości i umiejętności (w sprawozdaniu z nadzoru
pedagogicznego) – liczba uczestników etapu szkolnego, rejonowego konkursów przedmiotowych;
osiągnięcia uczniów w Lubuskiej Olimpiadzie Młodzieży (wicemistrzostwo powiatu i rejonu, 8 miejsce
w województwie w szachach, wicemistrzostwo powiatu w unihokeju dziewcząt i chłopców, indywidualne
mistrzostwa powiatu w LA dziewcząt i chłopców, udział w finale ogólnopolskim „czwartków lekkoatletycznych”
w Łodzi), osiągnięcia w konkursach artystycznych i wokalnych;
diagnoza wstępna w klasie I – określenie poziomu umiejętności dzieci: wysoki, średni, niski (ogólnie
i indywidualnie); wnioski do pracy (zwiększenie ilości ćwiczeń w dostrzeganiu różnic, na odwzorowywanie,
rysowanie po śladzie, w analizie i syntezie wyrazów, wprowadzanie liter, sprawdzanie techniki czytania
i rozumienia czytanego tekstu);
wyniki OBUT-u – tabelaryczne zestawienie wyników uczniów, średnia arytmetyczna w klasie, średni wynik
w kraju dla poszczególnych umiejętności w zależności od części testu (czytanie, pisanie, słownictwo,
gramatyka oraz wykonywanie obliczeń, rozwiązywanie zadań tekstowych, czytanie tekstu z danymi, za całą
część językową i matematyczną oraz za cały test, % uzyskanych punktów, bez analizy i wniosków;
wyniki testów na tempo czytania – zestawienie wyników uczniów (liczba wyrazów, ocena osiągniętego
poziomu, miejsce w klasie) w czasie całego I etapu edukacyjnego (od I do III klasy); dla klasy II – wskazanie
liczby uczniów osiągających poziom klasy I, II, III; brak wniosków;
diagnoza wstępna z matematyki w klasie II, wyniki sprawdzianów semestralnych z matematyki – zestawienie
wyników poszczególnych uczniów z podziałem na badane umiejętności/czynności wraz z wnioskami: zwrócić
uwagę na czytanie ze zrozumieniem zadań z treścią, wykorzystywać do obliczeń sytuacje spotykane w życiu
codziennym, utrwalić stronę prawą i lewą, oraz orientację na kartce papieru z punktu widzenia drugiej osoby;
wyniki sprawdzianów diagnozujących poziom opanowania różnych umiejętności matematycznych (klasy V
i VI) – analiza ilościowa i jakościowa (z przewagą jakościowej): wskazanie części uczniów w klasie (w %),
9 / 55
którzy opanowali badane umiejętności (np. mnożenie, zamiana jednostek, kolejność wykonywania działań);
oddzielna ocena wyników uczniów posiadających opinie o dostosowaniu wymagań edukacyjnych; wnioski;
diagnozy z j. polskiego (kl. IV i VI) – określenie działań naprawczych dla grup uczniów (wskazanych z imienia
i nazwiska), które wynikają z ich trudności w zakresie badanych w diagnozie standardów z poszczególnych
obszarów (pisanie, czytanie).
Uwzględnianie możliwości rozwojowych uczniów podczas prowadzonej analizy ich osiągnięć
edukacyjnych. Informacje na temat możliwości rozwojowych uczniów szkoła pozyskuje, zdaniem dyrektora
i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, dzięki obserwacjom uczniów, diagnozom, szczegółowej analizie opinii
i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznej oraz rozmowom z uczniami i ich rodzicami.
Nauczyciele powiedzieli, że dla uczniów, którzy wymagają pomocy psychologiczno-pedagogicznej opracowywane
są IPET-y i dostosowuje się wymagania edukacyjne. Podczas analizy wyników tych uczniów zwraca się uwagę
przede wszystkim na ich postępy, a wnioski służą do oceny skuteczności udzielanej im pomocy - jeżeli w wyniku
analizy osiągnięć tych uczniów stwierdza się brak postępów, nauczyciele wraz pedagogiem zastanawiają się
nad przyczyną tego stanu i wnioskują o objęcie dziecka dodatkowymi zajęciami wspierającymi, np.
logopedycznymi, dydaktyczno-wyrównawczymi lub terapią psychologiczną. Podobnie dzieje się w przypadku
uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. Dyrektor stwierdził, że niedawno
zdiagnozowano ponadprzeciętne uzdolnienia matematyczne u jednego z uczniów i zapadła już decyzja
o opracowaniu dla niego indywidualnego programu nauczania z matematyki. W opinii dyrektora, mimo
że uczniowie szkoły nie odnoszą spektakularnych sukcesów w konkursach przedmiotowych, mają szereg osiągnięć
sportowych na poziomie województwa (unihokej, piłka ręczna, nożna, szachy).
Formułowanie i wdrażanie wniosków z analizy osiągnięć uczniów. Podczas wywiadu nauczyciele powiedzieli,
że prowadzą analizę ocen cząstkowych, śródrocznych, rocznych (na poziomie ucznia, klasy i szkoły), osiągnięć
uczniów w konkursach, zawodach sportowych, tempa czytania i pisania, diagnoz, OBUT, próbnego sprawdzianu.
W wyniku wymienionych analiz sformułowane zostały następujące wnioski i podjęte na ich podstawie działania:
ogromny wpływ na wyniki ma dyscyplina pracy ucznia i nauczyciela - powstał dokument Plan Poprawy
Bezpieczeństwa i Dyscypliny na Zajęciach Dydaktyczno-Wychowawczych w ZE, który zakłada poprawę
efektywności wykorzystania czasu na lekcji przez nauczycieli (lekcja powinna być dobrze przygotowana
merytorycznie i organizacyjnie);
niewystarczające motywowanie ucznia do aktywności podczas lekcji - modyfikacja WSO, wprowadzająca
większą liczbę ocen za aktywność;
na osiągnięcia uczniów zasadniczy wpływ mają rodzice, więc konieczna jest ściślejsza współpraca z domem,
rodzic powinien być na bieżąco informowany o sytuacji szkolnej dziecka - rozmowy telefoniczne
z wychowawcą, spotkania z psychologiem, wprowadzenie dziennika elektronicznego;
zbyt mała efektywność pracy z uczniem zdolnym, gdyż uczniowie nie do chodzą do końcowego etapu
konkursu - uruchomione zostały dodatkowe kółka przedmiotowe;
dzieci mają niewielką wiedzę o miejscowości, z której pochodzą - opracowany został projekt „Trzciel znany
i nieznany”, który pozwolił im na lepsze poznanie swojego miasteczka (wyjazdy, powstał film o Trzcielu).
Dyrektor powiedział o stwierdzeniu niskich wyników z przyrody i języka polskiego, co skutkowało wprowadzeniem
zajęć w terenie i zwiększeniem liczby ćwiczeń i doświadczeń na zajęciach z przyrody oraz zajęć dodatkowych
z języka polskiego. Według dyrektora wnioski z analizy osiągnięć uczniów przyczyniły się również do zwiększenia
oferty zajęć pozalekcyjnych.
W opinii dyrektora wnioski z analizy osiągnięć uczniów przekładają się na wzrost efektów kształcenia. Jako
przykład podał realizowanie większej liczby zadań związanych z sytuacjami praktycznymi - ćwiczenia, obserwacje
i doświadczenia, co przyczyniło się do uzyskania przez uczniów najlepszego od 5 lat wyniku w kategorii
"rozumowanie" podczas sprawdzianu w 2012 r. Analiza dokumentacji szkolnej wskazuje na uzyskiwanie przez
szkołę w ostatnich dwóch latach (2011, 2012) wyników na poziomie średnim (stanin 5.). W porównaniu do roku
2010, w którym szkoła uzyskała wynik na poziomie niżej średnim (stanin 4.), nastąpił wzrost efektów kształcenia.
10 / 55
Wymaganie: Uczniowie są aktywni
Komentarz:
Uczniowie aktywnie uczestniczą w zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych, uważając je w większości za
interesujące. Zaangażowanie uczniów jest inspirowane działaniami nauczycieli, którzy stosują atrakcyjne
dla uczniów, aktywizujące metody i formy pracy oraz odpowiednio ich motywują do aktywności na lekcji.
Szkoła stwarza uczniom możliwości do zgłaszania propozycji dotyczących życia klasy i szkoły oraz ich
osobistego rozwoju. Głównym forum ich prezentowania i planowania realizacji jest Samorząd Uczniowski.
Uczniowie prezentują swoje oczekiwania i pomysły nauczycielom, przede wszystkim opiekunowi SU,
a następnie dyrektorowi szkoły. Duża część uczniowskich propozycji i pomysłów wprowadzana jest
w życie, dotyczy to zwłaszcza akcji charytatywnych, imprez szkolnych, a także wzbogacenia oferty
edukacyjnej oraz poprawy organizacji i higieny pracy szkoły.
Zaangażowanie uczniów w zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne. W opinii większości ankietowanych uczniów zajęcia
lekcyjne są dla nich interesujące - 19/48 uczniów za wciągające uznało wszystkie, a 17/48 dużą część lekcji.
Zdaniem 14/15 ankietowanych nauczycieli i 33/37 ankietowanych rodziców oraz na podstawie 6/6 obserwacji
zajęć, uczniowie angażują się podczas lekcji. Według nauczycieli aktywność uczniów przejawia się poprzez:
wykonywanie przydzielonych zadań - np. praca w grupach, w parach, wypełnianie kart pracy, wykonywanie
ćwiczeń, śpiew (12/15);
przygotowywanie materiałów do wykorzystania na lekcji, w tym prezentacje multimedialne (7/15);
zgłaszanie propozycji działań i ich realizację - koncerty, tematy zajęć, akcje charytatywne (7/15);
zgłaszanie się do odpowiedzi podczas lekcji (5/15);
zadawanie pytań (1/15).
Podczas wywiadu nauczyciele powiedzieli o działaniach podejmowanych przez siebie w celu wyzwalania
aktywności uczniów:
realizacja interesujących lekcji, w tym z wykorzystaniem aktywizujących metod i form pracy (projekt, drama,
dyskusja panelowa, praca zespołowa lub samodzielna, konkursy, rebusy) oraz we współpracy z Państwową
Szkołą Muzyczną w Zbąszyniu (koncerty) i Nadleśnictwem (sadzenie drzewek);
motywowanie poprzez ocenianie aktywności na lekcjach lub stosowanie zadań "na +";
różnicowanie zadań dodatkowych dla uczniów o różnych możliwościach, tak aby każdy uczeń mógł je
wykonać i osiągnąć sukces;
umożliwianie uczniom udziału w konkursach pozaszkolnych (np. recytatorski, zawody sportowe) oraz
nagradzanie i promowanie ich osiągnięć za pośrednictwem gazetki szkolnej;
stwarzanie możliwości do aktywności własnej uczniów, np. podczas organizacji wycieczki edukacyjnej (trasa,
miejsce docelowe, ceny biletów, koszty podróży).
Obserwacje lekcji pozwalają na stwierdzenie, iż aktywność uczniów przejawia się w różnych częściach zajęć
i wynika z działań nauczycieli, którzy organizują pracę w grupach lub parach, dyskusję, dramę, zabawę
dydaktyczną.
W opinii 33/48 ankietowanych uczniów duża część zajęć pozalekcyjnych jest dla nich interesująca. Wszyscy
ankietowani nauczyciele (15/15) wysoko ocenili zaangażowanie uczniów w zajęcia pozalekcyjne. Ich zdaniem
uczniowie chętnie uczęszczają na te zajęcia (15/15) i mają wpływ na ich rodzaj (2/15), przygotowują akcje
charytatywne (10/15) oraz imprezy szkolne (6/15) i uczestniczą w nich, przygotowują się do udziału w konkursach
i zawodach sportowych (8/15), a także wykonują gazetki szkolne i klasowe (3/15). Zdaniem 35/37 rodziców
uczestniczących w ankiecie ich dzieci uczęszczają na zajęcia pozalekcyjne i, według 31/37 ankietowanych, robią to
chętnie.
11 / 55
Podejmowanie przez uczniów inicjatyw dotyczących ich własnego rozwoju i rozwoju szkoły. Uczniowie
uczestniczący w wywiadzie powiedzieli, że zwykle nie mają wpływu na przebieg lekcji, ale mają możliwość
wypowiadania swoich opinii i dyskutowania z nauczycielami. Podczas nieobecności większej liczby uczniów (np.
z powodu choroby) dzieci proponują nauczycielom, aby zamiast realizacji nowego tematu powtórzyć trudniejsze
zagadnienia lub bawić się w gry edukacyjne, a ich propozycje są przez pedagogów akceptowane.
Zdaniem uczniów, dyrektora, nauczycieli i rodziców uczestniczących w wywiadach, uczniowskie inicjatywy
dotyczące życia szkoły są przedstawiane i realizowane za pośrednictwem Samorządu Uczniowskiego. Podczas
kampanii wyborczej do Samorządu, kandydaci przedstawiają swój program, w którym proponują podjęcie
określonych działań w szkole. Praca SU jest planowana przez uczniów i opiekuna, ale zdaniem uczniów
i dyrektora, w trakcie roku szkolnego pojawia się wiele nowych pomysłów i one również są realizowane. Uczniowie
powiedzieli, że członkowie klasowych samorządów zbierają propozycje działań w swoich klasach, notują je,
a następnie przedstawiają podczas spotkań szkolnego Samorządu, a przedstawiciele Samorządu Uczniowskiego
spotykają się z dyrektorem szkoły wtedy, gdy zgromadzą większą liczbę pomysłów na działania, które chcieliby
zrealizować. Według informacji uzyskanych podczas wywiadów z dyrektorem, nauczycielami i uczniami większość
uczniowskich propozycji jest wprowadzana w życie.
Uczestniczący w wywiadach uczniowie, dyrektor, nauczyciele, rodzice i lokalni partnerzy stwierdzili, że dzieci
zaproponowały i przeprowadziły szereg akcji charytatywnych – „Serduszko”, zbiórka zakrętek na rzecz chorych
osób, prezentów świątecznych dla dzieci z ubogich rodzin, karmy dla zwierząt ze schroniska. Według uczniów,
7/15 ankietowanych nauczycieli, z inicjatywy uczniów odbyły wybory Miss i Mistera szkoły oraz organizacja
pierwszego dnia wiosny, a zdaniem dyrektora, nauczycieli (5/15 ankietowanych) i rodziców, wprowadzone zostały
nowe zajęcia pozalekcyjne (np. origami). Dyrektor, nauczyciele podczas wywiadu i w ankiecie (7/15) oraz rodzice
uznali, że uczniowie wpływają na organizację i przebieg różnych szkolnych imprez – Dzień Kobiet, Dzień Chłopaka,
Święto Niepodległości, Dzień Edukacji Narodowej (pasowanie na uczniów wraz z piknikiem i zawodami
uczniowie-nauczyciele), Dzień Kapcia oraz uroczyste zakończenie roku dla szóstoklasistów. Nauczyciele
w wywiadzie i ankiecie (7/15) oraz dyrektor podali kolejne zrealizowane pomysły dzieci: uczniowie zgłosili potrzebę
zakupu szafek, a nauczyciele w wywiadzie – wyjazdów na basen, przeniesienia szatni z piwnicy na parter,
wyposażenia toalet w mydło i papier toaletowy, biblioteki szkolnej w większą liczbę komputerów (tak, aby
jednocześnie mogła z nich korzystać połowa uczniów z klasy). Nauczyciele podczas wywiadu wymienili także:
organizację koncertu muzycznego (dla klas I-III) i przedstawienia kukiełkowego. Z kolei dyrektor powiedział
o inicjatywie utworzenia klubu sportowego w szkole oraz o wpływie dzieci na rodzaj i miejsce wycieczek
edukacyjnych. Partnerzy lokalni stwierdzili, iż uczniowie występują z propozycjami dotyczącymi spotkań
z ciekawymi ludźmi (pisarzami, Indianinem, podróżnikiem, dziennikarzem). Obserwacja szkoły dostarczyła
informacji o zorganizowaniu przez Samorząd Uczniowski dyskoteki integracyjnej.
Uczniowie podczas wywiadu wymienili również zgłaszane przez siebie propozycje, które nie zostały zrealizowane:
dzień filmowy - z obawy o porządek i bezpieczeństwo w szkole dyrektor nie wyraził zgody na jego
organizację;
mleko czekoladowe - uczniowie zbierali podpisy pod petycją o dostarczanie również takiego mleka
do stołówki szkolnej, ale bez powodzenia.
Uczniowie zauważyli także, że niektóre działania nie spełniają ich oczekiwań z powodu niesatysfakcjonującego
przepływu informacji na tematy organizacyjne, np. Dzień Kapcia (dotyczy to niektórych klas).
Uczestniczący w wywiadzie nauczyciele uznali, że pomagają uczniom w planowaniu własnego rozwoju poprzez
rozwijanie umiejętności - np. czytania, komunikacji w językach obcych oraz kształtowanie postaw - samodzielności
i odpowiedzialności. Zdaniem nauczycieli sprzyja temu prowadzenie współpracy z WOŚP oraz współpracy
polsko-niemieckiej, w ramach której uczniowie wyjeżdżają do Niemiec, a następnie przyjmują w rodzinach
niemieckich kolegów.
12 / 55
Wymaganie: Respektowane są normy społeczne
Komentarz:
Szkoła diagnozuje zachowania uczniów i szkolne zagrożenia za pomocą obserwacji, rozmów i ankiet,
a także analizując dokumentację i kontaktując się z instytucjami zewnętrznymi. Większą uwagę kieruje się
na negatywne zachowania uczniów i zagrożenia stąd wynikające - agresja słowna, fizyczna i w
cyberprzestrzeni. Szkoła podejmuje działania wychowawcze i profilaktyczne, które służą ograniczaniu
negatywnych i wzmacnianiu pozytywnych zachowań uczniów. Uczniowie są chwaleni i nagradzani
lub karani, prowadzone są programy profilaktyczne, działania promujące pozytywne przykłady zachowań,
a w sytuacjach trudnych szkoła współpracuje z zewnętrznymi instytucjami, głównie z policją. Skuteczność
podejmowanych w szkole działań wychowawczych i profilaktycznych jest analizowana na bieżąco przez
nauczycieli wychowawców, podczas spotkań zespołów wychowawczych oraz na forum rady
pedagogicznej. Analiza działań wychowawczych i profilaktycznych skutkuje podejmowaniem nowych
działań ("Plan poprawy dyscypliny") lub modyfikowaniem dotychczas prowadzonych (zasady oceniania
zachowania). Udział uczniów w tych modyfikacjach jest znikomy, a sami uczniowie nie mają poczucia
możliwości wpływania nie. Znają przede wszystkim swoje obowiązki, wiedzą czego im w szkole robić nie
wolno oraz czego się od nich oczekuje. Starają się im sprostać i, zdaniem partnerów szkoły, z dobrym
skutkiem. Nie wszyscy nauczyciele respektują ustalone zasady dotyczące uczniowskich przywilejów (np.
"Dzień dla solenizanta"). Szkoła zapewnia poczucie bezpieczeństwa większości uczniom. Sprzyjają temu
dyżury nauczycielskie, szybka reakcja nauczycieli i pedagoga na zagrożenie bezpieczeństwa dzieci,
monitoring wizyjny, realizacja programów profilaktycznych, opieka podczas przejazdu autobusem
szkolnym oraz wyposażenie dzieci w znaczki odblaskowe. Dzieci kulturalnie zachowują się podczas
uroczystości szkolnych, w teatrze i podczas wycieczek. Są tolerancyjne i wrażliwe na potrzeby innych
ludzi. Nie sprawiają problemów z używaniem nikotyny, alkoholu i narkotyków. Szkoła wciąż pracuje
nad poprawą zachowania uczniów podczas przerw (bieganie, zachowanie w toaletach).
Diagnozowanie zachowań uczniów i zagrożeń. Według dyrektora w szkole diagnozuje się zachowania uczniów
z wykorzystaniem przede wszystkim metody obserwacji oraz rozmowy z rodzicami i partnerami szkoły, w tym
przedstawicielami Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego. Spotykający się raz w miesiącu zespół wychowawczy
analizuje pozyskane informacje, zapisy w dzienniku uwag i frekwencji. W momencie zdefiniowania problemu,
zdaniem dyrektora, podejmowane są adekwatne działania. W związku z dużą liczbą diagnozowanych problemów
w zachowaniu uczniów, zatrudniony został w szkole psycholog.
Diagnoza zagrożeń prowadzona jest według dyrektora na podstawie obserwacji, rozmów i w oparciu o wyniki
ankiet. Dokumentacja szkolna zawiera informacje o prowadzeniu rozmów z uczniami, rodzicami, nauczycielami,
pracownikami niepedagogicznymi szkoły, policją, pracownikami socjalnymi, kuratorami sądowymi, a także
o przeprowadzeniu ankiet dla nauczycieli: „Respektowanie norm społecznych w szkole” i dla uczniów klas V-VI
„Agresja w szkole”. W wyniku tych działań zdiagnozowano w szkole zagrożenie w postaci agresji słownej, fizycznej
oraz w cyberprzestrzeni. Informacje na temat zagrożeń występujących w szkole otrzymuje 22/37 rodziców.
Poczucie bezpieczeństwa uczniów. Zdecydowana większość ankietowanych uczniów uznała, że w szkole zarówno podczas lekcji, jaki i w czasie przerw - czują się bezpiecznie (43/48). Na brak poczucia bezpieczeństwa
wskazało 4/48 uczniów. Z kolei po lekcjach - 15/19 uczniów klasy V czuje się bezpiecznie, a 2/19 nie ma takiego
poczucia. Podczas 6/6 obserwowanych lekcji nie zaistniały sytuacje zagrażające bezpieczeństwu dzieci, a w czasie
3/6 nauczyciele wykazywali dbałość o fizyczne bezpieczeństwo uczniów. Pracownicy niepedagogiczni i 13/19
ankietowanych uczniów klasy V stwierdzili, że w szkole nie ma miejsc niebezpiecznych. Kilkoro dzieci wskazało
miejsca, w których czują się mało bezpieczne: korytarz (6/19), boisko (5/19), toalety (4/19), szatnia (3/19), stołówka
(1/19), wejście przed szkołą (1/19), a jedno dziecko napisało, iż nie czuje się w szkole bezpiecznie. Uczniowie
klasy V zapytani w ankiecie o częstotliwość niebezpiecznych zdarzeń, których doświadczają w szkole, wymienili:
nieprzyjemne żarty i "kawały" - połowa uczniów była ich obiektem (9/19): 1 raz (5/19), 2-3 razy (3/19), 4 razy
lub więcej (1/19);
agresję słowną (przezywanie) - doznało jej 8/19 uczniów: 1 raz (4/19), 4 razy lub więcej (3/19), 2-3 razy
(1/19);
wykluczenie z grupy - doświadczyło go 4/19 uczniów.
13 / 55
Pozostałe zdarzenia miały charakter jednorazowy - pobicie (3/19), zniszczenie cudzej własności (2/19), bójka
z użyciem ostrego narzędzia (2/19), kradzież, wymuszanie i obrażanie w Internecie (po 1/19).
Rodzice, pracownicy niepedagogiczni oraz lokalni partnerzy stwierdzili podczas wywiadów, że szkoła jest
bezpieczna, dzieci chętnie do niej uczęszczają, a nauczyciele szybko reagują na niepokojące zjawiska. Ich
zdaniem bezpieczeństwo w szkole osiągane jest poprzez dyżury nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych
oraz system monitoringu wizyjnego, dzięki czemu nikt obcy nie może wejść do szkoły. Pracownicy niepedagogiczni
powiedzieli tu również o dyżurze przy drzwiach wejściowych, pełnionym przez cały dzień przez ucznia gimnazjum,
który odnotowuje wejścia i wyjścia wszystkich osób spoza szkoły. Pomaga też najmłodszym dzieciom podczas
ubierania się w szatni oraz korzystania z toalety. Pracownicy niepedagogiczni stwierdzili, że oni również
przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa uczniów, ponieważ opiekują się dziećmi podczas przejazdów
szkolnym autobusem oraz wspomagają nauczycieli w czasie dyżurów na boisku.
Według rodziców nauczyciele swoją postawą wobec dzieci zapewniają im poczucie bezpieczeństwa
emocjonalnego, a szkolny pedagog wspiera uczniów w rozwiązywaniu konfliktów rówieśniczych. Lokalni partnerzy
zauważyli podejmowane w szkole działania profilaktyczne służące poprawie bezpieczeństwa - pogadanki
i programy profilaktyczne prowadzone przez policjantów, udział uczniów w konkursie BwRD oraz wyposażenie
wszystkich uczniów z klas I-III w „odblaski” na tornistry i ubrania (dyrektor pozyskał na ten cel środki z GKRPA).
Znajomość obowiązujących w szkole zasad wśród uczniów. Zdecydowana większość ankietowanych uczniów
(46/48) zadeklarowała znajomość obowiązujących w szkole zasad właściwego zachowania. Podczas wywiadu
uczniowie powiedzieli, że na pierwszych lekcjach w nowym roku szkolnym nauczyciele przypominają im te zasady.
Dzieci wymieniły swoje prawa i obowiązki:
prawa - prawo do własnego zdania, do uzasadnienia oceny;
obowiązki - systematycznej nauki i przygotowywania się do lekcji, uzupełniania braków powstałych wskutek
nieobecności w szkole.
Uczniowie stwierdzili, że w szkole nie wolno im biegać i grać w piłkę po korytarzu, chodzić podczas lekcji po klasie,
wychodzić poza teren szkoły na przerwie oraz rzucać śnieżkami. Według uczniów uczestniczących w wywiadzie
do niedawna obowiązywał w szkole tzw. "szczęśliwy numerek", zmieniony później na "dzień dla solenizanta",
polegające na zwolnieniu z odpowiedzi ustnych i niezapowiedzianych kartkówek osób, które miały odpowiedni
numer w dzienniku, bądź obchodziły imieniny lub urodziny. Jednakże, zdaniem uczniów, zrezygnowano z tych
zasad, ponieważ nauczyciele nie stosowali się do nich.
Lokalni partnerzy zauważyli podczas wywiadu, że uczniowie są opiekuńczy - starsi opiekują się młodszymi. Po
dzwonku na lekcję dzieci grzecznie ustawiają się w parach i zgodnie z ustalonym porządkiem wchodzą do klas.
Poprawnie i kulturalnie zachowują się w miejscach publicznych (kościół, kino, teatr, restauracja), są
zdyscyplinowani, okazują szacunek dorosłym. W opinii partnerów szkoła uczy norm i zasad postępowania,
a uczniowie je przestrzegają.
Działania wychowawcze mające na celu zmniejszanie zagrożeń oraz wzmacnianie pożądanych zachowań.
Rodzice stwierdzili w ankiecie, że nauczyciele szybko reagują na niewłaściwe (30/37) oraz na ryzykowne
zachowania uczniów (26/37), przy czym 9/37 rodziców uznało, iż te ostatnie nie mają w szkole miejsca. Podczas
wywiadu rodzice powiedzieli o niewłaściwym traktowaniu jednego dziecka przez kolegów i koleżanki z klasy
(wyśmiewanie się, bicie, zastraszanie), które zakończyło się po tym jak jeden z nauczycieli zauważył je i podjęte
zostały odpowiednie działania. W przypadku stwierdzenia (lub uzyskania informacji), że dziecku dzieje się krzywda,
szkoła podejmuje natychmiastowe działania, a w sytuacji przemocy i agresji fizycznej powiadamiana była policja,
co zdaniem rodziców znacznie ograniczyło obecnie tego typu zdarzenia. Według dyrektora ważne jest szybkie
zdefiniowanie zagrożeń, podjęcie natychmiastowych działań profilaktycznych we współpracy z domem rodzinnym
uczniem i instytucjami wspomagającymi pracę szkoły w tym obszarze oraz prowadzenie stałego monitoringu
zagrożeń przez nauczycieli i pracowników szkoły. Dyrektor powiedział o prowadzeniu rozmów dyscyplinujących
i wyjaśniających, pracy wychowawczej w zespołach klasowych, pogadankach prowadzonych przez pedagoga,
rozmowach z rodzicami i zwracaniu im uwagę na niepokojące zachowania dzieci, a wreszcie o stosowanych
w ostateczności, karach statutowych.
Pozytywne zachowania dziecka są zdaniem dyrektora, 34/37 ankietowanych rodziców i pracowników
niepedagogicznych chwalone przez nauczycieli. Organizowane są apele promujące pozytywne zachowania
uczniów, np. udział w akcjach charytatywnych, sukcesy sportowe i edukacyjne. Są one organizowane w miarę
potrzeb, bezpośrednio po dokonaniach dzieci oraz zawsze na zakończenie półrocza i roku szkolnego (SU
14 / 55
prezentuje wówczas osiągnięcia uczniów na przestrzeni całego semestru i roku). Rodzice powiedzieli o chwaleniu
dzieci za pomoc kolegom i koleżankom w nadrabianiu zaległości spowodowanych chorobą, a pracownicy
niepedagogiczni zwrócili uwagę na wykorzystywanie przez nauczycieli pozytywnych (i negatywnych) uwag
wpisywanych w zeszycie przez dyżurnego gimnazjalistę. Ważnym elementem wzmacniania pozytywnych
zachowań jest, zdaniem dyrektora, nagradzanie dzieci. Oprócz nagród rzeczowych, za najlepsze wyniki w nauce,
czytelnictwo i frekwencję, wręczanych podczas uroczystości zakończenia roku szkolnego, stosowane jest
dofinansowanie do biwaków, biletów do kina, a uczeń z najlepszą średnią ocen jest rekomendowany
do stypendium Stowarzyszenia Wspieramy Młode Talenty. Narzędziem do kreowania właściwych postaw jest
według dyrektora również współpraca ze szkołą w Falkenbergu i fundacją Died Maroz - w wieloletnim planie pracy
przyjęto, że uczniowie wyróżniający się, nagradzani są wyjazdem do Niemiec, Rosji lub na Ukrainę oraz
do Zielonej Góry i Słubic.
Dokumentacja szkolna zawiera informacje o prowadzonych w szkole działaniach:
a) wychowawczych:
uroczystości i imprezy: pasowanie na ucznia (klasa I) – uroczystość szkolna z występami artystycznymi
uczniów; Dzień Edukacji Narodowej; Rocznica Odzyskania Niepodległości; Rocznica Konstytucji 3-go Maja
(uroczystości szkolne z występami); „Mikołajki”; bal karnawałowy; Pierwszy Dzień Wiosny (topienie
Marzanny, przemarsz z kukłami, zawody sportowe ognisko); Dzień Ziemi; Dzień Patrona (szkolna
uroczystość, w tym występy teatralne, festyn sportowy z udziałem zaprzyjaźnionej szkoły niemieckiej
w Falkenbergu); Dzień Dziecka; Festiwal Piosenki Dziecięcej i Młodzieżowej w Trzcielu; Koncert kolęd;
Jasełka;
spotkania z ciekawymi ludźmi: z Jankiem Melą – niepełnosprawnym najmłodszym polskim polarnikiem
(zdobywcą w wieku 15 lat bieguna północnego i południowego); pisarzem (Grzegorz Kasdepke); strażakiem;
poetą, reporterem i podróżnikiem (Łukasz Wierzbicki); leśnikiem;
projekt „ Internetowy Teatr dla szkół” (we współpracy Z TVP Gorzów Wielkopolski) – sztuka teatru z Olsztyna
„Ania z Zielonego Wzgórza”; w tym roku dla klas I – III„ Pinokio”;
projekt „Wiklina w Trzcielu” realizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Trzciela;
koncerty organizowane przez Państwową Szkołę Muzyczną I stop. w Zbąszyniu (2 razy w roku);
zawody sportowe np.: Otwarte Mistrzostwa Województwa Lubuskiego; halowy turniej piłki nożnej o Puchar
Dyrektora ZE w Trzcielu, zawody lekkoatletyczne;
współpraca z Caritas (dzieci robią stroiki i inne prace plastyczne, które przekazują na aukcje);
b) profilaktycznych:
szkolne programy profilaktyczne;
Program „Doskonałe mleko w szkole”; „Warzywa i owoce” – kl. I –III;
spotkania z policjantem (kl. I – III) – "Bezpieczna droga do szkoły";
programy prowadzone przez SANEPID: „Nie pal przy mnie proszę”, „Znajdź właściwe rozwiązanie”;
warsztaty „Jak radzić sobie z agresją" – prowadzone przez psychologa szkolnego;
koncert profilaktyczny dla uczniów klas VI.
Analiza i modyfikacja podejmowanych w szkole działań mających na celu eliminowanie zagrożeń oraz
wzmacnianie pożądanych zachowań uczniów. Nauczyciele powiedzieli w wywiadzie, że dwa razy w roku
pedagog przedstawia radzie pedagogicznej wyniki ewaluacji działań wychowawczych i profilaktycznych,
prowadzonej przez zespół wychowawczy na podstawie ankiet, rozmów i obserwacji. Wyniki te są podstawą
do formułowania wniosków dotyczących skuteczności tych działań. Z kolei nauczyciele prowadzący bieżącą pracę
wychowawczą na podstawie programu wychowawczego, który jest skorelowany z programem profilaktyki,
monitorują realizowane działania, a wyniki - dokumentują w teczkach wychowawców. Jako przykład takich działań
nauczyciele podali pracę nad akceptacją przez klasę dziecka początkowo odrzuconego. Po przeprowadzeniu testu
socjometrycznego, omówieniu jego wyników na spotkaniu zespołu wychowawczego, zaplanowane zostały
działania, których skuteczność była na bieżąco monitorowana przez wszystkich nauczycieli uczących w klasie. Po
pół roku ponownie przeprowadzony został test socjometryczny i wraz z obserwacjami nauczycieli był źródłem
wniosków dotyczących skuteczności podjętych działań w danej klasie.
Dyrektor stwierdził, że analizie poddawana jest skuteczność działań wzmacniających pozytywne zachowania
uczniów, np. nagrody w formie wycieczek do Niemiec. Podczas rozmów indywidualnych, na forum klasy oraz
z rodzicami, dokonywana jest ocena, na ile działania te przyczyniają się do pobudzania aktywności społecznej
uczniów i uzyskiwania lepszych wyników w nauce.
15 / 55
Dyrektor i nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, że na skutek monitorowania i analizy działań
mających na celu eliminowanie zagrożeń postanowiono o opracowaniu i wdrożeniu "Planu poprawy dyscypliny",
który wprowadził nowe zasady obowiązujące uczniów i nauczycieli w zakresie rozpoczynania i kończenia lekcji (np.
ustawienie uczniów po dzwonku przed gabinetem oraz spokojne spakowanie się i wyjście z klasy po lekcji).
Nauczyciele powiedzieli również o opracowaniu procedur dotyczących 3-stopniowych oddziaływań w przypadku
niepożądanych zachowań uczniów (wychowawca-pedagog-dyrektor), które nałożyły na wychowawców obowiązek
podjęcia działań, zanim zwrócą się do pedagoga szkolnego. Ponadto ustalono, iż rozmowy z niektórymi rodzicami
powinny być prowadzone w obecności pedagoga lub wicedyrektora, dyrektora albo innego nauczyciela. Kolejna
modyfikacja, według nauczycieli, dotyczyła zmian w zasadach oceniania zachowania - uwzględniony został poziom
aktywności (np. udział w konkursach, akcjach) oraz ubiór uczniów. Na skutek analizy poczucia bezpieczeństwa
uczniów (obserwacje, rozmowy z uczniami i rodzicami) opracowany został nowy regulamin dyżurów
nauczycielskich.
Lokalni partnerzy szkoły powiedzieli o realizowaniu programów profilaktycznych, z których część jest finansowana
z budżetu gminy z uwagi na wpisanie ich do programu GKRPA. Zdaniem partnerów istotne znaczenie dla
skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych ma dobry kontakt szkoły z rodzicami uczniów
i przekazywanie im na bieżąco informacji o niepokojących zachowaniach dzieci. Jednocześnie, społeczność
lokalna informowana jest o osiągnięciach uczniów, co jest dla dodatkową nagrodą i motywuje ich do dalszej pracy.
Uczestniczący w wywiadzie uczniowie stwierdzili, że nie występują z inicjatywami dotyczącymi modyfikacji działań
wychowawczych. Ich rezygnacja wynika z nierespektowania przez niektórych nauczycieli ustaleń dotyczących
zasad „szczęśliwego numerka” i "Dnia dla solenizanta". Dyrektor i nauczyciele za inicjatywy uczniów uznali ich
wypowiedzi w ankietach dotyczących bezpieczeństwa w szkole - zwiększenie liczby dyżurujących nauczycieli,
dyscypliny na lekcjach i podczas przerw. Zdaniem nauczycieli w czasie dokonywania zmian w zasadach oceniania
wykorzystany został wniosek uczniów dotyczący uwzględniania ich sposobu ubierania się.
Zachowania uczniów. Według pracowników niepedagogicznych dzieci są sympatyczne, wesołe, chętnie dzielą się
z nimi swoimi przeżyciami. Powiedzieli również, że wszystkim pracownikom szkoły (pedagogicznym
i niepedagogicznym) zależy na wychowaniu dzieci na dobrych ludzi. Stwarza się uczniom możliwości rozwijania
umiejętności i zainteresowań, po to by potrafili poradzić sobie w dorosłym życiu. Jednocześnie oczekuje się od nich
szacunku dla innych ludzi, stosowania form grzecznościowych, kulturalnego zachowania przy stole, zachowania
czystości na korytarzu i w toaletach. Ważne jest również unikanie wulgaryzmów, a także nikotyny, alkoholu
i narkotyków. Jak stwierdzili pracownicy niepedagogiczni oraz nauczyciele w wywiadzie, w szkole nie występuje
problem stosowania przez uczniów wymienionych używek. Zdaniem nauczycieli sukcesem w pracy wychowawczej
jest kulturalne i stosowne do okoliczności zachowanie uczniów podczas uroczystości szkolnych, wyjazdów
na wycieczki, do teatru oraz ich adekwatny do okoliczności ubiór. Udział uczniów w akcjach charytatywnych
wpłynął na rozwój ich tolerancji i wrażliwości na potrzeby innych ludzi oraz chęci niesienia pomocy. Dzieci same
dostrzegają kolegów, którzy wymagają pomocy i zgłaszają ten fakt nauczycielom oraz same proponują rodzaj
i sposób tej pomocy. Nauczyciele uznali, iż dzięki podjętym w roku ubiegłym działaniom skierowanym przeciwko
cyberprzemocy, obecnie nie zdarzają się przypadki nagrywania filmów i umieszczania ich w Internecie bez zgody
filmowanej osoby.
Nauczyciele przyznali, że wciąż maja problem z agresją słowną u dzieci. Ich zdaniem utrudnieniem w osiągnięciu
sukcesu w tej materii jest sytuacja rodzinna uczniów, a zwłaszcza przyjęty w domu sposób porozumiewania
i słownictwo. W ocenie nauczycieli obserwuję się tu pewien postęp, zwłaszcza porównując sposób wypowiadania
się dzieci od klasy I do III - uczniowie uświadamiają sobie niewłaściwość niektórych wyrażeń oraz uczą się
kulturalnego wyrażania swoich uczuć i potrzeb. Nauczyciele i pracownicy niepedagogiczni uznali, że nie udaje się
im opanować "nadruchliwości" dzieci, zwłaszcza tych najmłodszych - uczniowie biegają po korytarzach podczas
przerw, pomimo zwracania im uwagi i upominania. Obserwacja szkoły podczas przerw, przed i po lekcjach,
pozwoliła na stwierdzenie, że uczniowie zachowują się swobodnie, bez agresji fizycznej. Nauczyciele upominają
biegające i głośniej zachowujące się dzieci, a one reagują pozytywnie na zwracaną im uwagę. Dyrektor szkoły
stwierdził, iż w bieżącym i poprzednim roku szkolnym uczniowie poprawiali swoje zachowanie po rozmowie
dyscyplinującej i nie zaistniała konieczność udzielania im kar statutowych.
Szkoła spełnia wymaganie na poziomie średnim.
Poziom spełniania wymagania: C
16 / 55
Obszar: Procesy
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Komentarz:
Istniejąca w szkole koncepcja pracy szkoły została przez nauczycieli wspólnie wypracowana, a następnie
przyjęta przez radę pedagogiczną. Główne założenia i kierunki pracy szkoły znane są jej pracownikom,
uczniom i rodzicom oraz są przez nich akceptowane. Szkoła prowadzi działania realizujące koncepcję
pracy w zakresie: poprawy efektów kształcenia, indywidualnego rozwoju każdego ucznia, doskonalenia
obiegu informacji, promocji szkoły i współpracy ze środowiskiem lokalnym oraz wzbogacania bazy.
Koncepcja pracy szkoły jest wspólnie przez nauczycieli analizowana w zakresie skuteczności
i efektywności działań realizujących jej założenia, ujętych w rocznym planie rozwoju. Wynikiem tych analiz
są modyfikacje koncepcji polegające na wprowadzaniu nowych efektywniejszych działań np. zastosowanie
programu Librus, wprowadzenie nowych metod pracy z uczniem zdolnym (Omnibus). Uczniowie są
zapoznawani w szczególności z sylwetką absolwenta, znają też główne kierunki rozwoju szkoły i zgadzają
się z nimi (rozwój szkoły, oferta edukacyjna, formy zajęć, współpraca polsko niemiecka, nacisk na naukę,
kulturę, bezpieczeństwo, współzawodnictwo), przy czym nie są bezkrytyczni obserwując pracę szkoły.
Główne założenia koncepcji pracy szkoły. Zgodnie z analizą dokumentów ( „Koncepcja pracy szkoły
podstawowej w Trzcielu na lata 2011-2016”) i wypowiedzią dyrektora w wywiadzie koncepcja pracy szkoły
obejmuje: 1.Misję szkoły, którą jest edukacja i pomoc rodzinie w wychowaniu dziecka na dobrego człowieka; 2.
Wizję szkoły; 3. Sylwetkę absolwenta; 4. Kierunki rozwoju szkoły. Dyrektor i nauczyciele w wywiadach wymienili
kierunki rozwoju szkoły zgodne za zapisami w dokumencie, są to:
podnoszenie efektów kształcenia;
wzmacnianie pozytywnego wizerunku szkoły w środowisku lokalnym poprzez upowszechnianie jej osiągnięć
i rozszerzanie oferty edukacyjnej;
doskonalenie obiegu informacji w szkole;
tworzenie warunków do pełnego, indywidualnego rozwoju każdego ucznia zgodnie z jego możliwościami
i potrzebami;
poprawa bazy dydaktycznej szkoły;
eliminowanie przejawów demoralizacji uczniów poprzez zintegrowane działania wychowawcze
i profilaktyczne.
Załącznikiem do koncepcji, jak wynika z analizy dokumentów i opinii respondentów jest roczny plan rozwoju, który
szczegółowo określa zadania na dany rok szkolny, w tym zadania w obszarach: a) Zarządzanie i organizacja; b)
Wychowanie i opieka; c) Kształcenie. Zakłada się, że koncepcja będzie monitorowana na koniec każdego roku
i zostanie poddana ewaluacji. W opinii pracowników niepedagogicznych w szkole za ważne uznaje się takie
wartości, jak: nauka, wspomaganie uczniów w rozwijaniu ich talentów, a zwłaszcza pomoc i wspieranie uczniów
z rodzin potrzebujących wsparcia; promowanie świąt i uroczystości przez organizowanie np. apeli, jasełek;
umożliwianie uczniom prezentowania ich umiejętności.
Wypracowanie i przyjecie koncepcji pracy szkoły przez radę pedagogiczną. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora
w wywiadzie w szkole zostały powołane zespoły zadaniowe do opracowania koncepcji pracy szkoły, angażujące
wszystkich nauczycieli. Początkowym zadaniem zespołów było zebranie informacji na temat kierunków, w których
szkoła chce się rozwijać, pomocniczo przekazana została im koncepcję pracy konkursowej dyrektora, następnie
została opracowana i przedstawiona do konsultacji dyrektorowi wstępna propozycja koncepcji. Wypracowana
koncepcja pracy szkoły została zaprezentowana i zatwierdzona przez Radę Pedagogiczną w dniu 16 grudnia 2011
r.; koncepcja została też zatwierdzona przez Radę Rodziców. W opinii 15/15 ankietowanych nauczycieli Rada
Pedagogiczna przyjęła wypracowaną wspólnie koncepcję pracy; 13/15 nauczycieli zdecydowanie czuje się jej
współautorami.
Działania realizujące koncepcję pracy szkoły. Dyrektor w ankiecie i nauczyciele w wywiadzie podali
przykładowe działania podejmowane w określonych obszarach pracy szkoły, realizujące koncepcję pracy:
17 / 55
Poprawa efektów kształcenia: Działania: opracowanie i realizacja Planu Poprawy Efektywności Kształcenia;
analiza sprawdzianu i osiągnięć uczniów; wprowadzanie zajęć dodatkowych; modyfikowanie metod pracy
przez nauczycieli, w tym stosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnej;
Tworzenie warunków do pełnego, indywidualnego rozwoju każdego ucznia zgodnie z jego możliwościami
i potrzebami; Działania: zapewnianie uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej wraz z zajęciami
specjalistycznymi; prowadzenie zajęć dla dzieci z trudnościami oraz zajęć rozwijających dla uczniów
uzdolnionych, realizowanych w edukacji wczesnoszkolnej w ramach projektu „Indywidualizacja procesu
nauczania w klasach I-III”; prowadzenie dodatkowych zajęć w klasach IV -VI w ramach godzin z KN;
prowadzenie zajęć logopedycznych; według rodziców w wywiadzie ważne jest indywidualne nauczanie,
prowadzone w takli sposób, że dzieci te nie czują się wyobcowane z grupy, bo są zapraszane do szkoły
na apele, uroczystości;
Doskonalenie obiegu informacji w szkole; Działania: wdrożenie dziennika elektronicznego; wprowadzenie
„drzwi otwartych” dla rodziców (raz w miesiącu dodatkowe konsultacje); współpraca pedagoga z rodzicami;
wykorzystanie poczty elektronicznej do kontaktowania się; wpisywanie informacji na tablicy szkolnej w pokoju
nauczycielskim;
Wzmacnianie pozytywnego wizerunku szkoły w środowisku lokalnym poprzez upowszechnianie jej osiągnięć
i rozszerzanie oferty edukacyjnej; Działania: szkoła, jak powiedzieli w wywiadach rodzice i nauczyciele,
szanuje osiągnięcia indywidualne uczniów i dba o ich upowszechnianie za pośrednictwem gazetki ściennej,
strony internetowej, gazety lokalnej - Informator Trzcielski (kwartalnik), Gazeta Powiatowa; współpraca
z instytucjami środowiska, w tym: udział szkoły w uroczystościach gminnych, jak np. Spotkania Teatrów
Szkolnych RP Regionu Kozła organizowane z okazji Dnia Patrona; współpraca z gminą niemiecką; imprezy
sportowe – na szczeblu powiatu, województwa, kraju; organizowanie stoiska szkolnego podczas Dni
Trzciela;
Poprawa bazy dydaktycznej szkoły; Działania: wykonywanie prac poprawiających stan techniczny terenu
wokół szkoły; budowę boiska wielofunkcyjnego oraz placu zabaw dla dzieci; wyposażenie gabinetu
logopedycznego; wyposażenie szkoły w komputery, tablice interaktywne; zakup książek do biblioteki.
W szkole realizuje się program wychowawczy i program profilaktyki, prowadzi, jak podał w ankiecie dyrektor,
systematyczną pracę wychowawczą szkoły w celu poprawy bezpieczeństwa uczniów; organizuje imprezy np. Dzień
Patrona, Dzień Edukacji, które według rodziców w wywiadzie uczą poszanowanie tradycji, wartości patriotycznych.
Zgodnie z wypowiedzią rodziców szkoła uczy: życia w grupie, organizując odpowiednio pracę; szacunku dla
starszych osób, zapraszając ich na spotkania; szacunku dla własnej pracy i osiągnięć, które promuje się
na apelach; wrażliwości na potrzeby innych poprzez prowadzenie akcji charytatywnych.
Analiza i modyfikacje koncepcji pracy szkoły. Według dyrektora i nauczycieli w wywiadzie analizie podlegają
głównie działania realizujące koncepcję pracy szkoły zawarte w rocznym planie rozwoju, wnioski z tych działań
pojawiają się w trakcie i na zakończenie roku oraz dotyczą sposobów realizacji założeń stosowanych w minionym
lub bieżącym roku szkolnym. Nauczyciele, jak powiedział dyrektor, pracując w zespołach analizują realizację planu,
dokonują podsumowania i na podstawie efektów pracy szkoły oceniają zasadność i efektywność prowadzonych
działań, opisują to w sprawozdaniach. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora w wywiadzie koncepcja pracy szkoły
funkcjonuje dopiero drugi rok, więc za wcześnie jest na zmiany w jej założeniach, dotyczą one jedynie sposobów
realizacji założeń stosowanych w minionym roku.
Przykłady wniosków z analizy koncepcji pracy szkoły i wprowadzonych na tej podstawie zmian w realizacji
założeń, podane przez dyrektora i nauczycieli, to:
stwierdzono potrzebę zwiększenia w środowisku szkolnym przepływu informacji, dlatego dokonano zmiany
wprowadzając dziennik elektroniczny, który pozwala na bieżące informowanie rodziców o postępach czy
nieobecnościach uczniów;
zauważono, iż dotychczasowa praca z uczniem szczególnie uzdolnionym jest za mało efektywna (szkoła nie
ma sukcesów w konkursach przedmiotowych), więc postanowiono w kolejnym roku zwrócić uwagę na ten
obszar i podjąć nowe działania, np. wprowadzono OMNIBUS, indywidualizację pracy, napisano i złożono
wniosek na nowy projekt.
Wynikiem analizy działań realizujących koncepcję, według nauczycieli, jest decyzja o prowadzeniu systematycznej
analizę czytelnictwa w bibliotece; doskonalenie zawodowe w kierunku uzyskiwania nowych kwalifikacji ze względu
na potrzebę prowadzenia dla dzieci zajęć specjalistycznych. W analizie i modyfikacji koncepcji pracy szkoły,
zgodnie ze wskazaniem dyrektora w ankiecie uczestniczą wybrani przez dyrekcję nauczyciele oraz rodzice.
Ankietowani nauczyciele (15/15) stwierdzili, że uczestniczyli w pracach nad analizą i/lub modyfikacją koncepcji
pracy szkoły. Według nauczycieli w wywiadzie wpływ na zmiany w rocznym planie realizującym koncepcję pracy
18 / 55
mają też wnioski z analizy sprawdzianu, z ewaluacji wewnętrznej i innych analiz prowadzonych w szkole.
Znajomość i akceptacja koncepcji pracy przez uczniów szkoły. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora w wywiadzie
uczniowie są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły przez wychowawców lub pedagoga szkolnego na lekcjach
wychowawczych. Uwagę uczniów skupia się na sylwetce absolwenta, uświadamiając im: po co są w szkole,
co mają osiągnąć, jak to należy zrobić, żeby byli prawymi, dobrymi i kreatywnymi ludźmi. Wizerunek absolwenta,
jak powiedział dyrektor jest przywoływany przy każdej okazji świat patriotycznych, zakończenia roku. Uczniowie są
też informowani o zmianach np. w doposażeniu szkoły. Jak wynika z wypowiedzi uczniów w wywiadzie,
dostrzegają oni to, iż dyrektor stara się rozwijać szkołę, wymieniają nowe inwestycje, jak: wielofunkcyjne boisko,
wysepka dla autobusów, plac zabaw dla dzieci, z którego korzystają młodsze klasy, kostka przed szkołą, nowe
sprzęty, nowe białe tablice na pisaki. Uczniowie zgłaszali nauczycielom również swoje potrzeby w zakresie
wyposażenia szkoły, np. dotyczące ławek przed szkołą, na których mogliby siadać, lecz bezskutecznie. Według
uczniów w wywiadzie w szkole kładzie się nacisk na:
przygotowanie do każdej lekcji, w tym odrabianie zadań domowych, przynoszenie podręczników (za ich brak
otrzymują uwagi);
kulturę; bezpieczeństwo uczniów, na które nauczyciele zwracają szczególną uwagę (choć nie wszyscy);
rywalizację międzyklasową, w szkole jest dużo konkursów np. sportowych, na wystrój klasy; konkurs
przedstawień teatralnych na Dzień Patrona, na najlepszą prezentację kraju zagranicznego;
współpracę: szkoła współpracuje z niemiecką szkołę, uczniowie z Niemiec są zapraszani do Polski,
a uczniowie ze szkoły jeżdżą do Niemiec, podczas tych wizyt wszyscy, jak powiedzieli uczniowie, dobrze się
bawią; szkoła współpracuje też ze szkołą muzyczną, która przyjeżdża z koncertami muzycznymi;
ofertę edukacyjną, która jest bogata, gdyż w szkole są: zajęcia sportowe, SKS, zawody sportowe,
obowiązkowe zajęcia dodatkowe z polskiego i matematyki, kółka rozwijające zainteresowania.
Opinie uczniów o szkole. W opinii uczniów nauczyciele podczas zajęć dodatkowych i lekcji „panują
nad uczniami”, dają możliwość wypowiadania własnej opinii; starają się urozmaicać zajęcia; na polskim,
matematyce, przyrodzie, historii, muzyce – nauczyciele korzystają z komputerów; na matematyce i polskim,
czasem na przyrodzie pracują w grupach i taka forma pracy podoba się uczniom, co wykazała też ankieta robiona
przez nauczycieli. Uczniowie, jak wynika z ich wypowiedzi lubią większość przedmiotów i ogólnie lubią się uczyć,
przychodzić do szkoły spotykać się z przyjaciółmi. Jednocześnie uważają, że mają za mało godzin historii przez
co nie ma czasu na dyskusje, gdyż nauczyciel spieszy się z realizacją materiału; przydało by się więcej zajęć
na powietrzu; dodatkowe obowiązkowe zajęcia z matematyki i języka polskiego dla niektórych lepszych uczniów są
obciążeniem, bo już się tego nauczyli a muszą siedzieć na zajęciach; wychowanie fizyczne dla niektórych uczniów
jest za trudne, zadania są za ciężkie, biegi długodystansowe zbyt męczące, nauczyciele w małym stopniu zwracają
uwagę na ich bezpieczeństwo. Uczniowie zwrócili również uwagę na to, że ogrodzenie często się psuje, śruby
puszczają, do czego przyczyniają się głównie gimnazjaliści i czasem uczniowie szkoły podstawowej (kopią
w ogrodzenie), w efekcie jest to nieestetyczne , a także niebezpieczne miejsce i niestety za rzadko sprawdzane
oraz naprawiane; pozytywnie oceniają sklepik, który mają na terenie szkoły, ale w ich opinii jest tam za dużo
słodyczy, nie ma zdrowej żywności (pizza, frytki, pączki, drożdżówki, nie ma owoców) i za drogo.
Znajomość i akceptacja koncepcji pracy szkoły przez rodziców. Rodzice, zgodnie z wypowiedzią dyrektora
i rodziców w wywiadzie, są zapoznawani z koncepcją pracy szkoły podczas spotkań dyrektora z radą rodziców
na początku roku i na zakończenie roku szkolnego. Dyrektor spotyka się z rodzicami po dwa razy najpierw z radą
rodziców Zespołu Edukacyjnego i drugi raz z radą rodziców szkoły podstawowej. Na początku roku omawia
szczegółowo główne kierunki pracy szkoły, przedstawia co szkoła chce zrobić i co już jest zrobione, na końcu roku
w formie prezentacji multimedialnej dyrektor prezentuje efekty pracy szkoły, chwali się sukcesami, promuje szkołę,
co jest w opinii dyrektora konieczne, by uczniowie pozostawali w tym środowisku. Z przedstawianych rodzicom
kierunków rozwoju, jak powiedzieli rodzice w wywiadzie, widać, że dla szkoły ważne są wyniki egzaminów
zewnętrznych i podnoszenie efektów kształcenia, do czego wszyscy są zachęcani; rozwijanie zainteresowań dzieci
(artystycznych, przedmiotowych); rozwój indywidualny ucznia, aktywności uczniów w rozwijaniu się oraz na rzecz
innych ludzi, pomoc dla innych; współpraca ze szkołą niemiecką oraz inne działania wychowawcze, które są
omawiane przez dyrektora. W szkole, jak powiedzieli rodzice, kładzie się nacisk na współpracę z rodzicami, np.
dziennik elektroniczny, jest on dobrym rozwiązaniem, gdyż umożliwia korzystanie z wszystkich informacji
o dziecku. W opinii rodziców wszystkie kierunki pracy szkoły są istotne, szkoła rozwija wiedzę i wartości, np.
podczas współpracy polsko-niemieckiej dzieci uczą się o innej kulturze, ludziach, kraju, uczą się życia w Europie;
w szkole uczą się pozyskiwania informacji o innych miejscach; rodzice akceptują to, że szkoła uczy wrażliwości
na innych ludzi i wzajemnego wspierania się. Chcieliby, żeby działań było więcej, żeby szkoła miała nowe boisko,
salę gimnastyczną na terenie, żeby dzieci nie traciły czasu na chodzenie do odległej od szkoły hali. Rodzice
19 / 55
rozumieją, że na wszystko potrzebne są środki, które dyrektor musi pozyskiwać, woleliby jednak, by szkoła,
dyrektor zamiast myśleć o finansach i walczyć o nie skupiał uwagę na dzieciach.
Wymaganie: Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej
Komentarz:
Oferta edukacyjna jest spójna z podstawą programową, jest urozmaicona i dostosowana
do zróżnicowanych potrzeb uczniów, uwzględnia kształtowanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy.
Realizacja podstawy programowej jest w szkole monitorowana przez dyrektora i nauczycieli
z zastosowaniem określonych metod, w tym z wykorzystaniem dziennika elektronicznego. Oferta
edukacyjna szkoły jest modyfikowana w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. W ostatnim roku
oferta szkoły została wzbogacona o szereg zajęć pozalekcyjnych, w tym projektowych, specjalistycznych
oraz przedsięwzięć (teatr on-line, współpraca z biblioteką miejską) umożliwiających wielokierunkowy
rozwój uczniów. Szkoła podejmuje działania edukacyjne o nowatorskim charakterze, głównie projektowe
pozwalające na zdobywanie przez uczniów wiedzy i umiejętności w inny atrakcyjniejszy sposób, w tym
celu wykorzystuje również technologię informacyjno-komunikacyjną ( szkolna platforma edukacyjna).
Spójność oferty edukacyjnej z podstawą programową. Dyrektor w ankiecie stwierdził, że w szkole układając
programy nauczania zwraca się uwagę na to, by podstawa programowa była wykonalna w warunkach organizacji
i funkcjonowania szkoły, na kompetencje nauczyciela tworzącego program oraz możliwość realizacji programu
ukierunkowanego na rozwój konkretnego ucznia. Podczas obserwowanych zajęć (6) nauczyciele w większości
realizowali elementy podstawy programowej, w tym treści nauczania i wymagania (cele) szczegółowe oraz
podejmowali określone działania, np. nauczyciel języka polskiego wskazał elementy podstawy programowej, które
realizował podczas lekcji i działania, w których były one zawarte, takie jak: III. Tworzenie wypowiedzi. 1. Mówienie
i pisanie. Uczeń: 5) tworzy wypowiedzi pisemne w następujących formach gatunkowych; opis postaci (pogadanka,
prezentacja); I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Uczeń: 7) wyszukuje w tekście
informacje wyrażone wprost i pośrednio (uzupełnianie kart pracy nt. bohatera); 8) rozumie przenośne i dosłowne
znaczenie wyrazów w wypowiedzi (nazwa swojego biura detektywistycznego); 9) wyciąga wnioski wynikające
z przesłanek zawartych w tekście (nazywanie cechy charakteru i wskazanie wydarzenia, w którym się ujawniła).
Zgodność oferty edukacyjnej z potrzebami uczniów. Uczniowie w ankiecie wskazali czego najbardziej chcieliby
się nauczyć w szkole: sportu, gry w piłkę nożną (na wf nie grają) (5/19); muzyki, śpiewu (3/19); języka obcego
(4/19); matematyki, w tym liczyć (5/19); informatyki, (3/19); języka polskiego, w tym pisać (6/19); historii (2/19);
przyrody (3/19); pojedynczy uczniowie wymienili: techniki; wychowania do życia w rodzinie, chemii, fizyki; tego
co będzie przydatne w życiu; zawodu; grać na gitarze; pisania wierszy; jak być dobrym człowiekiem. Nauczyciele
podczas wywiadu wymienili najważniejsze działania szkoły z punktu widzenia potrzeb edukacyjnych uczniów, takie
jak:
prowadzenie kół zainteresowań: wokalne, manualno-artystyczne, origami, informatyczne, UKS, przyrodnicze,
koło szachowe, języka niemieckiego, języka angielskiego;
przygotowanie do konkursów w ramach kółka matematycznego i języka polskiego;
przygotowanie do sprawdzianu: z matematyki, języka niemieckiego;
prowadzenie zajęć pozalekcyjnych w ramach programów realizowanych w młodszych klasach, jak: Szkoła
przyjazna uczniom z dysleksją "Ortograffiti z Bratkiem", Indywidualizacja procesu nauczania w klasach I-III;
prowadzenie zajęć wyrównawczych, specjalistycznych z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
W opinii większości ankietowanych uczniów (12/19) szkoła umożliwia im nauczenie się tych najważniejszych dla
nich rzeczy, pozostali uczniowie (7/19) są przeciwnego zdania.
Uwzględnianie w ofercie kształtowania kompetencji potrzebnych na rynku pracy. Dyrektor w ankiecie
20 / 55
i nauczyciele w wywiadzie stwierdzili, że szkoła kształtuje u uczniów kompetencje potrzebne na rynku pracy, takie
jak: posługiwanie się językami obcymi, umiejętność pracy w grupie, odpowiedzialność, samodzielność
i kreatywność. Dyrektor wymienił też: umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz kultura osobista.
Monitorowanie realizacji podstawy programowej. Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli i dyrektora w wywiadach
monitorowaniu realizacji podstawy programowej pomocny jest kalendarz roku szkolnego opracowywany przez
dyrektora, na podstawie którego nauczyciele muszą zaplanować 32 efektywne tygodnie zajęć i awaryjne 4 godziny.
Dyrektor monitoruje realizację podstawy programowej podczas często prowadzonych przez siebie obserwacji zajęć
z wykorzystaniem arkusza obserwacji, w którym nauczyciel wpisuje realizowane elementy podstawy programowej.
Dyrektor wymaga od nauczyciela, by pokazał mu w którym momencie ma zaplanowane np. doświadczenia, jak
zaplanowane zostały wycieczki, jak wdrażana jest nowa lektura, czy występują na lekcji zaplanowane elementy
podstawy programowej, zwraca uwagę na realizację godzin, ale przede wszystkim też na jakość pracy, metody
i formy oraz warunki. Nauczyciele, jak powiedzieli w wywiadzie, monitorują realizację podstawy programowej
wykorzystując dziennik lekcyjny, w którym numerują tematy kontrolując w ten sposób realizację zaplanowanych
godzin oraz swoje plany pracy służące do monitorowania realizowanych treści podstawy programowej. Zgodnie
z wypowiedzią dyrektora i nauczycieli dwa razy w roku nauczyciele piszą sprawozdania dotyczące stopnia
realizacji podstawy programowej. Od bieżącego roku funkcjonuje w szkole dziennik elektroniczny, który ułatwia
nauczycielom i dyrektorowi monitorowanie realizacji godzin, gdyż są one tam zliczane z podaniem wskaźnika
procentowego określającego stopień realizacji.
Modyfikowanie oferty edukacyjnej szkoły w celu umożliwienia pełniejszego rozwoju uczniów. Według
ankietowanych nauczycieli i dyrektora w wywiadzie, aby umożliwić uczniom pełniejszy, wielokierunkowy rozwój
w ofercie szkoły zostały wprowadzone w ostatnim roku szkolnym takie zmiany, jak:
rozpoczęto w klasach I-III realizację projektu „Indywidualizacja procesu nauczania” (10/15);
wprowadzono zajęcia pozalekcyjne wynikające z potrzeb uczniów, np.: wokalno-muzyczne, origami, robótki
ręczne, SKS (8/15), zajęcia logopedyczne (4/15); zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, socjoterapeutyczne,
dydaktyczno-wyrównawcze (13/15); dodatkowe zajęć z języka angielskiego, języka niemieckiego (3/15);
wprowadzone w pełnym wymiarze zajęcia logopedycznych, co było możliwe dzięki zatrudnieniu logopedy;
zaplanowano konkretną ofertę - piłka ręczna i nożna w ramach Uczniowskiego Klubu Sportowego, który, jak
powiedział dyrektor, teoretycznie do tej pory istniał, ale nie miał żadnej oferty edukacyjnej.
Nauczyciele w ankietach wskazali też takie zmiany, jak:
przystąpienie do projektu - teatr on-line; udział uczniów w przekazie internetowym przedstawienia teatralnego
(Ania z Zielonego Wzgórza) (6/15) oraz opracowanie projektu "Omnibus" (6/15);
współpraca z Biblioteką Miejską (8/15); spotkania z ciekawymi ludźmi (7/15); udział w Dyskusyjnym Klubie
Książki; połączenie bibliotek - wzbogacenie księgozbioru w bibliotece szkolnej (6/15);
poszerzenie oferty Multimedialnego Centrum Informatycznego (4/15); wprowadzenie dziennika
elektronicznego (9/15); korzystanie z multibooka (6/15);
doposażenie szkoły w pomoce dydaktyczne (6/15); sprzęt multimedialny (5/15).
Partnerzy szkoły w wywiadzie wymieniając zmiany w ofercie edukacyjnej szkoły zwrócili uwagę na: program
LIBRUS, projekt Indywidualizacja procesu nauczania w klasach I-III (4 rodzaje zajęć); nacisk na prace z uczniem
zdolnym, kontakty z PPP, konstruowanie indywidualnych programów, np. z matematyki nauczyciel przygotowuje
zdania; przygotowywanie nowych projektów we współpracy z samorządem, według partnerów wszystko co jest
ujęte w projekcie szkoła proponuje i prowadzi w zależności od potrzeb, jeśli jest potrzeba zajęć dla słabszych
uczniów albo zdolnych, jest to w szkole realizowane. Według 16/19 ankietowanych uczniów i 21/34 ankietowanych
rodziców szkoła pomaga uczniom rozwijać zainteresowania i aspiracje ; nieliczni uczniowie (3/19) i 12/34
ankietowanych rodziców jest przeciwnego zdania.
Nowatorskie rozwiązania programowe realizowane przez szkołę. Nauczyciele w wywiadzie wymienili
stosowane przez nich działania edukacyjne, które uważają za nowatorskie:
projekt edukacyjny "Hogwart" prowadzony w klasach VI w celu zachęcenia uczniów do czytelnictwa;
uczniowie, dzieleni na zespoły (tak, jak w Hogwarcie) przebierali się, powtarzali formy pisemne przed
sprawdzianem szóstoklasisty (w formie zabawy), np. pisali list z Hogwartu, robili atlas magicznych roślin,
zaproszenie na bal czarownic, plan lekcji w Hogwarcie;
projekt realizowany w celu zapoznania uczniów z historią Trzciela; w ramach projektu angażowano uczniów
21 / 55
do przeprowadzania i opracowywania razem z dorosłymi wywiadów z najstarszymi mieszkańcami Trzciela,
które zostały wykorzystane w książce "Sercem pisane" , następnie uczniowie uczestniczyli w promowaniu tej
książki;
projekt „Trzciel znany i nieznany" współfinansowany ze środków Unii Europejskiej: w ramach projektu
odbywały się zajęcia i wyjazdy edukacyjne, zakupiono kamerę, laptop, aparat cyfrowy, wydano folder
o Trzcielu, nakręcono przy udziale uczniów film o Trzcielu, który jest wykorzystywany na lekcjach, uczniowie
byli: w Muzeum Archeologicznym i Muzeum Instrumentów w Poznaniu, w Międzyrzeckim Rejonie
Umocnionym, w skansenie w Ochli, Pszczewskim Parku Krajobrazowym; osiągnięcia z projektu prezentowali
podczas Dni Trzciela;
stosowanie elementów kinezjologii edukacyjnej na języku polskim; nauczyciel systematycznie na początku
lekcji wprowadza ćwiczenia naprzemienne, uaktywniające półkule mózgowe.
Jako przykłady nowatorskich działań edukacyjnych dyrektor w ankiecie wymienił:
wprowadzenie platformy edukacyjnej do zasobów edukacyjnych szkoły, co daje możliwość wykorzystania
niezliczonych prezentacji, filmów, ćwiczeń oraz innych pomocy multimedialnych w pracy na lekcji i w domu
przez ucznia;
zajęcia nauki gry w szachy, jako alternatywny sposób spędzania wolnego czasu i próba oderwania ucznia
od np. komputera.
Wymaganie: Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Komentarz:
W szkole znane są i stosowane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej. Procesy edukacyjne
w odniesieniu do szkoły są planowane wspólnie przez dyrektora i nauczycieli, a w odniesieniu
do nauczanego przedmiotu przez nauczycieli. Szkolny plan zajęć, organizacja i przebieg zajęć
edukacyjnych raczej sprzyjają uczeniu się. Liczba i wielkość klas (oprócz jednej w edukacji
wczesnoszkolnej) jest odpowiednia do liczby uczniów. Podczas zajęć edukacyjnych nauczyciele stosują
sprzyjające uczeniu się metody i formy pracy, w tym pracę w grupie, metodę projektu, mają możliwość
korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych, uczniowie w większości aktywnie uczestniczą
w zajęciach i są nimi zaciekawieni. W opinii większości ankietowanych uczniów nauczyciele uzasadniają
stawiane im oceny, rzadziej odnoszą się do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności. Ocenianie zachęca
uczniów do uczenia się, większości z nich dostarcza pozytywnych odczuć oraz informacji o tym, co mają
poprawić i jak.
Osiągnięcia uczniów są w szkole monitorowane i systematycznie analizowane. Nauczyciele i dyrektor
wyciągają wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów i je wdrażają podejmując takie działania, jak np.
wprowadzenie dziennika elektronicznego, zwiększenie oferty zajęć dodatkowych dostosowanej do potrzeb
i możliwości uczniów; uaktywnienie kontaktów z rodzicami. Nauczyciele mają rożne sposoby wspierania
uczniów w nauce i motywowania ich do nauki, co jest dostrzegane i doceniane przez uczniów i rodziców.
Szkoła wspiera uczniów w uczeniu się, przekazując informacje, które pomagają im się uczyć.
Szkoła celowo i według określonych sposobów monitoruje przebieg procesów edukacyjnych, wnioski
z monitoringu znajdują zastosowanie do podnoszenia efektywności i jakości pracy szkoły. Dyrektor
i nauczyciele wykorzystują je do planowania działań w kolejnym roku szkolnym w zakresie oferty
edukacyjnej, pracy z uczniem, prowadzenia szkoleń i współpracy ze środowiskiem. Nauczyciele
i uczniowie współpracują w obszarze procesów edukacyjnych, głównie w obszarze działań
wychowawczych.
Wykorzystywanie w szkole zalecanych warunków i sposobów realizacji podstawy programowej. Według
dyrektora i nauczycieli w ankiecie szkolne programy uwzględniają zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy
programowej, w tym np. liczbę ćwiczeń, doświadczeń; aktualny kanon lektur; zajęcia komputerowe odbywają się
w pracowni informatycznej (3/15); w nauczaniu informatyki dostosowuje się warunki - każdy uczeń
22 / 55
przy komputerze; wychowanie fizyczne - zajęcia na boisku oraz na sali gimnastycznej (5/15), na lekcjach
wychowania fizycznego stosuje się rożne rodzaje sportów, podział na grupy, odpowiednia ilość osób. Nauczyciele
w ankiecie wymienili też stosowane przez nich zalecane warunki i sposoby realizacji podstawy programowej, takie
jak:
znajomość podstawy programowej wychowania przedszkolnego (4/15); edukacja w klasach I-III realizowana
jest w formie kształcenia zintegrowanego (3/15); sala lekcyjna podzielona na dwie części: edukacyjna
i rekreacyjną (5/15); edukacja w klasach I-III szkoły podstawowej odbywała się w zespołach rówieśniczych
liczących nie więcej niż 26 uczniów (4/15);edukacja wczesnoszkolna z jednym nauczycielem (3/15);
edukacja matematyczna - w pierwszych miesiącach w centrum uwagi jest wspomaganie rozwoju czynności
umysłowych, są zabawy, gry i sytuacje zadaniowe, w których dzieci manipulują dobranymi przedmiotami np.
liczmanami (3/15); edukacja przyrodnicza odbywa się również w naturalnym środowisku (4/15); w klasie
znajduje się kącik przyrodniczy (1/15); ważnym celem edukacji polonistycznej jest rozwijanie u dzieci
zamiłowania do czytelnictwa i połowę czasu dzieci mogą wykorzystać na rysowanie i pisanie (2/15):
uczniowie korzystają z zeszytu ćwiczeń około jedną czwartą czasu (1); edukacja muzyczna oprócz zajęć
typowo muzycznych, muzyka do słuchania do codziennych zajęć jako tło (3/15); edukacja zdrowotna
zamieszczona jest w różnych obszarach kształcenia (2/15);
szkoła organizuje zajęcia opiekuńcze i zwiększające szanse edukacyjne (2/15); realizacja zajęć poza
systemem klasowo-lekcyjnym (4/15); odpowiednia organizacja zajęć plastycznych, języka obcego (1); zajęcia
praktyczne z wykorzystaniem przedmiotów codziennego użytku oraz produktów stosowanych
w gospodarstwie domowym (2/15); prowadzenie doświadczeń przez uczniów, dokumentowanie
i prezentowanie (1/15);
kontynuowanie procesu kształtowania dojrzałości (2/15); dbanie o adaptację dzieci do warunków szkolnych
i poczucie bezpieczeństwa (3/15); odkrywanie dobrych stron ucznia, jego zdolności (3/15); uwzględnianie
zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych uczniów poprzez dostosowanie metod i form pracy; prace klasowe,
sprawdziany (2/15);
stosowanie i udostępnianie uczniom sprzętu multimedialnego, audiowizualnego i pomocy dydaktycznych
(zestaw płyt CD, filmy DVD, słowniki, plansze, mapy, atlasy, uczniowie mają pełen dostęp do map, atlasów,
lektur szkolnych (7/15); umożliwianie wyszukiwania informacji z różnych źródeł (3/15);
pojedynczy nauczyciele wymienili: zapewniam dzieciom czynny udział w zdobywaniu wiedzy, rozwoju
kreatywności i w samodzielnym odkrywaniu związków i zależności; dbam o poprawność języka
matematycznego; dopuszczam pewną swobodę językową wypowiedzi celem otwarcia dziecka
na zrozumienie zadania; akceptuję wszelkie poprawne strategie; uczniowie angażują się w działania
obywatelsko-społeczne poprzez realizację projektów, przeprowadzają wywiady; rozwijam u dzieci
zamiłowanie do czytelnictwa poprzez słuchanie pięknego czytania i rozmawianie o przeczytanych książkach;
stwarzam przyjazną atmosferę oraz proponuje interesujące formy spędzania czasu wolnego w bibliotece,
motywuje uczniów do samokształcenia i samodzielnego docierania do informacji, uzupełniam zbiory biblioteki
pod kątem potrzeb uczniów i nauczycieli.
Planowanie procesów edukacyjnych. W opinii dyrektora wyrażonej podczas wywiadu planowanie nigdy się nie
kończy i nie zaczyna, bo w ciągu całego roku pojawiają się nowe problemy, które trzeba rozwiązywać. Przed
opracowaniem arkusza organizacyjnego dyrektor zbiera dokumenty dotyczące demografii w całej gminie
i przewiduję możliwości zatrudnienia nauczycieli oraz planuje konkretne działania dotyczące zdobywania nowych
kwalifikacji przez nauczycieli; obecnie, jak powiedział dyrektor, prawie wszyscy nauczyciele mają dwa kierunki.
Przy planowaniu arkusza organizacyjnego, zgodnie z wypowiedzią dyrektora, prowadzi on rozmowy indywidualne
z nauczycielami, rozmawia o potrzebach i wspólnie ustala się zakresy obowiązków; po zatwierdzeniu arkusza
w sierpniu przy udziale zespołów zadaniowych następuje doprecyzowanie obszarów aktywności nauczycieli,
przydzielanie czynności dodatkowych. Nauczyciele ustalają przewodniczących i składy zespołów WDN (zespół
nauczania zintegrowanego, blokowego, wychowawców i wychowania fizycznego, zespoły ds. pomocy
psychologiczno-pedagogicznej), doprecyzowuje się działalność opiekunów SKS, samorządu uczniowskiego, ustala
się osobę odpowiedzialną za stronę internetową, za zbieranie informacji na temat działalności szkoły, koordynatora
ds. projektów edukacyjnych, zespół archiwizowania wydarzeń i uroczystości szkolnych oraz losów absolwenta
(oddzielnie prowadzi się dokumentowanie kariery edukacyjnej i zawodowej absolwentów). Ustala się osoby, które
będą zajmowały się ewaluacją i obszary jakie będą jej poddane. Jeśli jest potrzeba to powołuje się odpowiedni
23 / 55
zespół, np. do opracowania szkolnego programu poprawy dyscypliny i bezpieczeństwa. Zgodnie z wypowiedzią
dyrektora dla spójność nauczania w obrębie danego przedmiotu wybiera się wspólny podręcznik i program,
nauczyciele wspólnie piszą plany pracy, w tym nauczyciele klas IV - VI w formie rozkładu materiału, a nauczyciele
wf i edukacji wczesnoszkolnej w formie planu wynikowego. Przedmiotowe systemy oceniania są również pisane
wspólnie, a dyrektor weryfikuje w kontekście spójności z WSO. Ze wskazań ankietowych nauczycieli wynika,
że w planowaniu procesów edukacyjnych w odniesieniu do przedmiotu uwzględniają: potrzeby uczniów (14/15);
liczebność klas (9/15); możliwości uczniów (14/15); organizację roku szkolnego (13/15); czas potrzebny
do zrealizowania poszczególnych treści (14/15); inne (7/15), jak: dostosowanie metod i form pracy do potrzeb
uczniów o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych; wskazania wynikające z opinii orzeczeń Poradni
Psychologiczno Pedagogicznej (5/15); zainteresowania uczniów (2/15); problemy bieżące.
Organizacja procesów edukacyjnych sprzyjająca uczeniu się Z analizy dokumentów wynika, że liczba godzin
zajęć dla poszczególnych klas jest rozłożona równomiernie na poszczególne dni tygodnia z uwzględnieniem
mniejszy liczy zajęć w piątek. Ułożenie przedmiotów w planie dnia sprzyja uczeniu się poprzez zachowanie higieny
pracy, zblokowane po 2 godziny są tylko język polski w klasach V i VI oraz przyroda w klasach VI, wychowanie
fizyczne po 2 godziny oddzielnie chłopcy i dziewczynki; w klasach I –III w planie oprócz edukacji wczesnoszkolnej,
znajdują się zajęcia komputerowe, języki obce, wychowanie fizyczne, religia. Większość ankietowanych uczniów
(17/29) nie czuje zmęczenia z powodu liczby zajęć w szkole (12/29 – odczuwa zmęczenie); z powodu liczby zajęć
w szkole jednego dnia zmęczenie uczniowie od czuwają: codziennie (5/19); kilka razy w tygodniu (5/19); raz
w tygodniu (5/19); rzadziej niż raz w tygodniu lub nigdy (4/19). Podczas obserwacji zajęć (6) zaobserwowano, iż
nauczyciele podczas lekcji w większości:
prowadzą lekcję tak, by uczniowie mieli możliwość wzajemnie od siebie uczyć się (5/6), w tym: cała lekcja
jest oparta na modelu uczenia się od siebie (2/6) lub podczas lekcji nauczyciel wykorzystuje elementy
uczenia się od siebie (3/6);
umożliwiają uczniom poprawę popełnionych błędów (6/6), w tym: w każdej lub większości sytuacji, gdy uczeń
popełnił błąd (5/6); w niektórych sytuacjach (1/6);
reagują na brak zaangażowania poszczególnych uczniów/grup uczniów (6/6), w tym: w każdej sytuacji
w przypadku każdego niezaangażowanego ucznia (4/6) lub w większości sytuacji, tylko pojedynczy
uczniowie są niezaangażowani (2/6);
prowadzą lekcję w taki sposób, by uczniowie mieli możliwość wyrażania własnych opinii (6/6), w tym: przez
większość lekcji (4/6); sporadycznie podczas lekcji (2/6);
z obserwacji zajęć i placówki wynika, że w szkole liczebność klas pozwala na organizację procesów
edukacyjnych w sposób sprzyjający uczeniu się (5/6) oprócz jednej klasy w edukacji wczesnoszkolnej, której
wielkość jest za mała w stosunku do liczby uczniów (26), przez co nie utworzono w klasie części rekreacyjnej
(brak dywanika).
Metody nauczania sprzyjające uczeniu się stosowane w szkole. Nauczyciele w ankiecie stwierdzili, że w pracy
z uczniami stosują metody sprzyjające uczeniu się, w szczególności metody aktywizujące (15/15) - zachęcające
do dostrzegania i rozwiązywania problemów. Wymienili takie metody i formy pracy, jak: praca w grupach
lub parach (8/15); metoda projektu (7/15); burza mózgów (9/15); drama (5/15); gry i zabawy dydaktyczne (6/15);
pokaz (6/15); prezentacja (4/15); ćwiczenia praktyczne (4/15); dyskusja (5/15); mapa mentalna (3/15); praca
z tekstem (2/15); czytanie, pisanie (2/15); pytania i odpowiedzi (2/15); oglądanie filmu (3/15); metody ewaluacyjne
pozwalające na dokonywanie samooceny (2/15). Pojedynczy nauczyciele wymienili: wywiad, bingo, obserwacja
i opis, wykonywanie plakatów, praca ze słownikiem, techniki szybkiego uczenia, elementy kinezjologii edukacyjnej,
indywidualizacja pracy, wykorzystanie komputera, multibooka, środki plastyczne i muzyczne. Według nauczycieli
w ankietach na wybór metody pracy stosowanej na zajęciach mają wpływ: cele zajęć (15/15); treści zajęć (11/15);
możliwości uczniów (15/15); potrzeby uczniów (13/15); inicjatywy uczniów (13/15); liczba uczniów (7/15); dostęp
do pomocy (7/15); miejsce realizacji zajęć (7/15); inne (5/15), w tym: czas jakim nauczyciel dysponuje (2/5); efekty,
jakie chcę osiągnąć (2/5); osobiste preferencje nauczyciela; obserwacja klasy i decyzja, którą metodę zastosować.
Większość ankietowanych nauczycieli (13/15) stwierdziło, że ich uczniowie mają szansę na zajęciach pracować
metodą projektu kilka razy w roku.
Uczniowie w ankietach podali, że w grupach lub parach pracują: na mniej niż połowie lekcji (10/19) lub na około
połowie lekcji (7/19). Zadania wymyślone przez nich lub innych uczniów, według większości ankietowanych
uczniów (14/19), wykonują na mniej niż połowie lekcji. Uczniowie uczestniczący w badaniu ankietowym
w większości stwierdzili, iż w dniu badania:
pracowali w grupach, wykonując zadania: na niektórych zajęciach (17/29), na większości lub wszystkich
zajęciach (10/29);
24 / 55
aktywnie uczestniczyli w zajęciach (27/29);
ucząc się, czuli się zaciekawieni (23/29);
ktoś dzisiaj pomógł im zastanowić się, czego się nauczyli (18/29).
Z prowadzonych obserwacji zajęć wynika, że nauczyciele:
stwarzają uczniom możliwość samodzielnego wykonania zadań (5/6), w tym: przez większość lekcji (4/6)
lub sporadycznie podczas lekcji (1/6);
stosują formy pracy zespołowej (5/6), w tym: przez większość lekcji (4/6);
tworzą sytuacje, w których uczniowie mogą rozwiązywać problemy (sprzyjające uczeniu się) (5/6), w tym:
przez większość lekcji (4/6), sporadycznie podczas lekcji (1/6); były to takie sytuacje, w których uczniowie:
odpowiadają na pytania; rozwiązują ćwiczenia; pracują w grupie nad zadaniem o problemowym charakterze;
przedstawiają scenki ilustrującej pewne pozytywne lub negatywne zachowania ludzi, a reszta klasy ocenia;
formułują zasady kulturalnego zachowania;
odwołują się do doświadczeń uczniów (6/6), w tym: przez całą lekcję (2/6), większość lekcji (2/6)
lub sporadycznie podczas lekcji (2/6);
w małym stopniu dobierają zadania odpowiednio do kompetencji poszczególnych uczniów/ grup uczniów
(2/6); podczas 4/6 lekcji – nie wystąpiła taka czynność nauczyciela.
Z obserwacji placówki wynika, że uczniowie i nauczycieli mogą korzystać z technologii
informatyczno-komunikacyjnych mając do dyspozycji: duży gabinet informatyczny (17 stanowisk komputerowych);
czytelnie multimedialną w bibliotece (8 stanowisk komputerowych); nauczyciele mają dostęp do komputera
i Internetu w pokoju nauczycielskim, bibliotece oraz w swoich gabinetach.
Udzielanie informacji uczniom o ich postępach w nauce podczas oceniania. Z obserwacji zajęć (6/6) wynika,
że nauczyciele w każdej sytuacji lub w niektórych podają uczniom przyczyny, dla których odpowiedź ucznia jest
prawidłowa lub nieprawidłowa; w każdej sytuacji (1/6) lub w niektórych (3/6) udzielają uczniom opisowej informacji
zwrotnej po ich odpowiedziach. W opinii 17/19 ankietowanych uczniów nauczyciele uzasadniają stawiane im oceny
(w tym: 5/19 uważa, że każdy stawiany stopień, 8/19 - większość stawianych stopni, 4/19 - około połowy stopni).
Według 9/19 ankietowanych uczniów, nauczyciele na większości lub wszystkich zajęciach, wystawiając ocenę
odnoszą się do ich wcześniejszych osiągnięć lub trudności; 10/19 uczniów uważa, że odnoszą się na mniej niż
połowie zajęć lub na żadnych.
Motywacyjna rola oceniania. Według większości ankietowanych uczniów (11/19) nauczyciele rzadko rozmawiają
z nimi o tym, co wpłynęło na ich trudności w nauce oraz o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w nauce.W badaniu
ankietowym oraz podczas wywiadu uczniowie stwierdzili, że w czasie oceniania zazwyczaj czują się: zadowoleni
(14/19); mają ochotę się uczyć (12/19); nie czują zniechęcenia (18/19); nie jest im obojętne (18/19); postanawiają,
że się poprawią (9/19); wiedzą, co mają poprawić (11/19); wiedzą, co robić dalej (17/19). Według większości
ankietowanych rodziców (22/37) ocenianie zachęca ich dziecko do dalszego uczenia się, zdaniem 14/37 rodziców
– zachęca na nielicznych lekcjach lub w ogóle nie zachęca.
Monitorowanie osiągnięć uczniów. Dyrektor podczas wywiadu powiedział, że w szkole monitoruje się: średnie
ocen śródrocznych i końcowych; wyniki uzyskiwane na dodatkowych formach sprawdzających, testach
zewnętrznych; wyniki uzyskiwane z innych aktywności szkolnych i pozaszkolnych. Monitoring prowadzony jest
poprzez: gromadzenie informacji o osiągnięciach uczniów, śledzenie wiadomości ukazujących się na temat
osiągnięć uczniów szkoły, rozmowę o osiągnięciach uczniów z uczniami, wywiady środowiskowe. Według
dyrektora informacje o osiągnięciach są zbierane i analizowane. Monitorując osiągnięcia uczniów ustala się, jak
wypadli uczniowie szkoły na olimpiadach, ile punktów zabrakło do sukcesu; jak wynik ucznia przedstawia się na tle
innych uczniów lub uczniów innych szkół; wyciąga się wnioski i ustala co należy zrobić, żeby było lepiej np. aby
podnieść średnią ocen z matematyki. Nauczyciele w ankietach (15/15) stwierdzili, że monitorują postępy
i osiągnięcia wszystkich swoich uczniów prowadząc analizę systematycznie i w sposób zorganizowany; 1/15
ankietowanych nauczycieli wskazał, że koncentruję się na uczniach zdolnych; 2/15 - koncentruję się na uczniach
z problemami, w tym uczniach z orzeczeniami i opiniami PPP.
Wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów i ich wdrożenie. Przykłady wniosków z monitorowania osiągnięć
uczniów podane przez dyrektora w wywiadzie i nauczycieli w ankiecie oraz sposoby ich wdrożenia podane przez
dyrektora i nauczycieli w ankietach, to:
Zwiększenie liczbę zajęć specjalistycznych, wyrównawczych (5/15), w ujęciu dyrektora - zajęć
25 / 55
pozalekcyjnych; poszerzenie oferty dla uczniów uzdolnionych (3/15). Wnioski zostały wdrożone, jak podali
nauczyciele w ankietach, przez: zwiększenie oferty zajęć dodatkowych (8/15), w tym prowadzenie zajęć
wyrównujących szanse edukacyjne i zajęć dla uczniów zdolnych (kółko matematyczne, kółko z języka
angielskiego, kółko języka polskiego, zajęcia z edukacji czytelniczej i medialnej, zajęcia sportowe);
zakwalifikowanie dzieci na zajęcia wyrównawcze (3/15);
Dbałość o dobry przepływ informacji i stały kontakt z rodzicami (2/15); dyrektor wskazał też na potrzebę
zwiększenia informacji na temat bieżących osiągnięć uczniów pomiędzy nauczycielami, uczniami i rodzicami.
Wnioski zostały wdrożone według dyrektora i ankietowanych nauczycieli przez: wprowadzenie dziennika
elektronicznego (9/15) w celu bieżącego monitorowania osiągnięć uczniów; wzmożenie współpracy
z rodzicami (7/15); konsultacje nauczycielskie raz w miesiącu (8/15);
Inne przykłady wniosków z monitorowania osiągnięć uczniów wymienione przez nauczycieli w ankietach i sposoby
ich wdrożenia:
Zwiększyć ilość ćwiczeń czytania ze zrozumieniem (4/15); zwiększyć liczbę zadań praktycznych
z matematyki - wykorzystywać do obliczeń sytuacje spotykane w życiu codziennym (4/15); zwiększyć ilości
wypowiedzi pisemnych (4/15); analiza zadań tekstowych (3/15); zwiększenie ilości kart pracy (2/15); więcej
ćwiczeń na obliczanie czasu w historii (2/15); współpraca z matematykiem i innymi nauczycielami,
pedagogiem (4/15); kontrola absencji (4/15); wskazanie mocnych i słabych stron ucznia, określenie poziomu
wiadomości i umiejętności ucznia (2/15). Wnioski zostały wdrożone, jak podali w ankiecie nauczyciele, przez
dostosowanie metod pracy nauczycieli na lekcji do możliwości i potrzeb ucznia, w tym: zwiększenie
wykorzystania na lekcji metod aktywizujących (4/15); uwzględnianie indywidualnych potrzeb i możliwości
uczniów w trakcie prowadzenia zajęć (dodatkowe zadania dla uczniów zdolnych, zwiększenie ilości ćwiczeń,
z którymi uczniowi mają problemy, dodatkowe karty pracy, realizacja zaleceń zespołu specjalistów d/s
pomocy psychologiczno-pedagogicznej) (6/15); kontrolowanie wypowiedzi pisemnych uczniów
pod względem poprawności (1/15).
Do działań wdrażających wnioski z monitorowania osiągnięć uczniów dyrektor w ankiecie wymienił: zachęcanie
i motywowanie uczniów do lepszej pracy poprzez min. prezentację ich dorobku, stosowanie systemu pochwał
i nagród dla uczniów.
Różne sposoby wspierania i motywowania uczniów w procesie uczenia się. Nauczyciele w ankietach,
uczniowie i rodzice w wywiadach określili sposoby motywowania uczniów do uczenia się, takie jak:
uatrakcyjnianie metod i form pracy, w tym stosowanie metod aktywizujących (10/15 – ankietowanych
nauczycieli), według uczniów i rodziców nauczyciele starając się ciekawie prowadzić lekcje, np: organizują
pracę w grupach, wprowadzają prezentacje; zadają prace domowe, które potem są omawiane na lekcji;
korzystają z pomocy dydaktycznych, np. okazy, eksponaty, filmy, mikroskopy, mapy, atlasy (według uczniów
to pomaga); rodzice powiedzieli, że są lekcje na których uczniowie przyjmują rolę nauczyciela na lekcji;
szukają informacji w internecie;
wyznaczanie zadań dostosowanych do możliwości edukacyjnych uczniów, różnicowanie zadań , zadania dla
chętnych (9/15); rodzice i uczniowie wskazali na zadania praktyczne np. hodowla rzeżuchy (dzieci z dużym
zainteresowaniem patrzą, jak rośnie), opiekowanie się żółwiami; dzieci mogą przynosić różne rzeczy, jak np.
ojca znaczki; uczniom podobają się zadania nietypowe np. przygotowywanie ciekawostek;
udzielanie pochwał ustnych oraz pisemnych (9/15); nagradzanie sukcesów i aktywności oraz dodatkowej
pracy (7/15); nauczyciele według uczniów stosują różne formy pochwał i nagród, np. jeden z uczących
nagradzał ich cukierkami i chipsami;
motywowanie, zachęcanie do pracy, do udziału w zajęciach (np.SKS), do rozwijania zainteresowań (6/15);
systematyczne ocenianie pracy uczniów (2/15); motywowanie poprzez obiektywną, sprawiedliwą ocenę
(6/15); stawianie plusów za aktywność; według rodziców istotna jest możliwość poprawy oceny, żeby dziecko
mogło rozwijać się i wzmacniać, dziecko wie co ma poprawić, gdyż nauczyciel rozmawia z uczniem
i tłumaczy mu.
Pomoc uczniom w uczeniu się poprzez udzielanie informacji o sposobach uczenia się. Uczniowie
w wywiadzie i w ankietach (11/19) stwierdzili, że w szkole nauczyciele (wszyscy lub większość) rozmawiają z nimi
o tym, jak się uczyć, wyjaśniają im to zagadnienie, w opinii 8/19 uczniów jest to około połowa lub mniej niż połowa
nauczycieli. Uczniowie i rodzice podczas wywiadu powiedzieli, że od niektórych nauczycieli dzieci dostają
wskazówki o sposobach uczenia się, np.: na języku polskim mieli temat o sposobach uczenia się i zapamiętywania
26 / 55
oraz koncentracji; na języku polskim stosują też specjalne ćwiczenia na poprawę myślenia; podczas godzin
wychowawczych nauczyciele rozmawiają z uczniami o potrzebie relaksu (muzyka, wygodne siedzenie); na języku
angielskim przy uczeniu się słówek i zwrotów nauczyciel mówi, jak najlepiej je zapamiętać; nauczyciele pokazują
dzieciom, jak można nauczyć się tabliczki mnożenia, podpowiadają praktyczne rozwiązania. W opinii uczniów
rozmowy te pomagają im uczyć się, podobnie jak plakaty i prezentacje. Według 23/29 ankietowanych uczniów
w dniu badania otrzymali oni od nauczyciela wskazówkę, która pomogła im się uczyć. Większość rodziców
uczestniczących w badaniu ankietowym (21/37) stwierdziła, że nauczyciele w większości wyjaśniają ich dziecku,
jak się uczyć. Prawie wszyscy ankietowani uczniowie (18/19) twierdzą, że potrafią się uczyć; podobnie większość
ankietowanych rodziców (29/34) uważa, że ich dziecko umie się uczyć. W szkole widoczne są informacje
o aktualnych sukcesach uczniów - na tablicach ściennych zamieszczono zdjęcia i wyniki najlepszych uczniów,
wykaz laureatów Gminnego Lubuskiego Konkursu Recytatorskiego, dyplomy i puchary za osiągnięcia sportowe.
Monitoring procesów edukacyjnych przebiegających w szkole. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora w ankiecie
monitoring procesów edukacyjnych w szkole prowadzony jest poprzez: analizę dokumentacji pracy nauczyciela
oraz szkoły; analizę testów kompetencji - sprawdzianów oraz diagnoz; analizę wyników uczniów na konkursach
olimpiadach itp.; ocenę aktywności uczniów w szkole i poza nią; ocenę pracy Samorządu Szkolnego; ocenę
współpracy szkoły ze środowiskiem lokalnym i rodzicami; obserwację pracy nauczycieli, rozmowy, ankiety,
wywiady i inne. Monitorując procesy edukacyjne szkoła, według dyrektora, poszukuje odpowiedzi na pytania: Jakie
działania powinna podjąć szkoła, aby jej oferta edukacyjna mogła trafić do każdego ucznia? Jakie działania należy
podjęć, aby w większym stopniu zmotywować ucznia do efektywniejszej pracy? Jak w większym stopniu
zaangażować rodziców w działania szkoły służące poprawie efektów jej pracy? Jakie działania należy podjąć, by
we właściwy sposób wykorzystać potencjał uczniów szczególnie uzdolnionych? Nauczyciele w ankietach podali,
że monitorują procesy edukacyjne, prowadząc analizę systematycznie w sposób zorganizowany (13/15).
Wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych. Najważniejsze wnioski z monitorowania procesów
edukacyjnych podane przez dyrektora w wywiadzie i ankietowanych nauczycieli, to: zwiększenie oferty zajęć
pozalekcyjnych (6/15); poszerzenie oferty dla uczniów zdolnych (6/15); wypracowanie procedur pracy z uczniem
szczególnie uzdolnionym (5/15); dyrektor wymienił też wniosek: zwiększyć ilość zajęć z wykorzystaniem aktywnych
metod pracy. Nauczyciele w ankietach podali takie wnioski, jak: wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów
słabszych - udzielanie pomocy uczniom ze słabymi wynikami, np. poprzez ofertę zajęć wyrównawczych,
specjalistycznych (8/15); opracowanie i wdrożenie Planu Poprawy Bezpieczeństwa i Dyscypliny w Szkole (9/15);
wprowadzenie dziennika elektronicznego (8/15); zwiększenie kontaktu z rodzicami (2/15); promowanie osiągnięć
uczniów (2/15).
Wykorzystywanie wniosków z monitoringu do planowania procesów edukacyjnych. Dyrektor w ankiecie
stwierdził, że na podstawie wniosków z monitoringu procesów edukacyjnych zostały podjęte decyzje, takie jak:
zwiększenie oferty zajęć pozalekcyjnych dla uczniów szkoły w tym kółek zainteresowań; wprowadzenie do praktyki
szkolnej dziennika elektronicznego; w zakresie organizacji szkoleń dla nauczycieli w celu wzbogacenia kluczowych
kompetencji. Według ankietowanych nauczycieli wnioski z monitorowania procesów edukacyjnych wykorzystali oni
planując takie działania, jak: zwiększenie ilości aktywnych metod pracy (8/15); dostosowanie wymagań
edukacyjnych do możliwości ucznia (6/15); zwiększenie liczbę ćwiczeń zadań, które dzieci słabo opanowały (7/15);
wdrożenie dziennika elektronicznego (3/15); korzystanie z platformy edukacyjnej (2/15); zakwalifikowanie uczniów
na zajęcia wyrównujące szanse edukacyjne (3/15); organizacja zajęć dodatkowych (2/15); wymiana doświadczeń
z innymi nauczycielami, konsultacje w zespołach wychowawczym i WDN (4/15); częstszy kontakt z rodzicami
(3/15), uściślenie współpracy z PPP, Ośrodkiem Pomocy Społecznej; poszerzenie oferty zajęć w bibliotece.
Współpraca nauczycieli i uczniów w obszarze procesów edukacyjnych. Nauczyciele w badaniu ankietowym
stwierdzili, że biorą pod uwagę opinie uczniów o tym, jak chcieliby się uczyć, w tym: na większości lub wszystkich
zajęciach (12/15), na około połowie lub mniej niż połowie zajęć (3/15). W opinii większości ankietowanych uczniów
(11/19) nauczyciele rzadko pytają ich o opinie, w jaki sposób chcielibyście uczyć się na lekcjach. Według dyrektora
i uczniów w wywiadzie uczniowie chętnie uczestniczą w rożnych szkolnych przedsięwzięciach i mają wpływ na to
co mogą zrobić, np. projekty ścienne (gazetki), które prowadzone są przez nauczycieli, jak powiedzieli uczniowie,
ale to uczniowie przygotowują prace, propozycje zmiany tematów gazetek. Dyrektor wymienił też takie działania,
w które angażują się dzieci, jak: liga ortograficzna, działalność charytatywna, lekcje w centrum ekologicznym
w Pszczewie, w Ochli, rajdy i inne wyjazdy, spotkania z ciekawymi ludźmi w ramach współpracy z biblioteką, np.
z leśnikiem, ze znanymi absolwentami. W szkole organizuje się Dzień Europejski, według dyrektora nauczycielki
od języków obcych rzucają hasło, a dzieci same wymyślają co będą robiły. Nauczyciele, jak powiedział dyrektor,
inspirują dzieci do działania, ale dzieci też mają swoje pomysły, np. Dzień Kapcia był ich inicjatywą, samorząd
uczniowski decyduje o organizacji np. Dnia Ziemi, Dnia Kobiet czy Dnia Nauczyciele, obecnie planują Dzień
27 / 55
Wiosny, chcą iść nad jezioro, więc wspólnie ustalony został plan tego dnia. Uczniowie w wywiadzie jako przykład
działania, które zostało przygotowane wspólnie przez nauczycieli i uczniów, podali organizowane w szkole wybory
Miss i Mistera, wymyślone przez uczniów, do których nauczyciele się włączyli.
Wymaganie: Procesy edukacyjne są efektem współdziałania nauczycieli
Komentarz:
Nauczyciele współdziałają przy tworzeniu procesów edukacyjnych Procesy edukacyjne są w szkole
wspólnie planowane, organizowane, realizowane i analizowane przez zespoły zadaniowe
lub przedmiotowe. Analiza procesów odbywa się też na radzie pedagogicznej lub w grupach przy okazji
nieformalnych spotkań i rozmów. Nauczyciele podczas organizacji i realizacji procesów edukacyjnych
wzajemnie wspierają się korzystając z różnych sposób wsparcia zespołowego lub koleżeńskiego. Decyzje
dotyczące zmian w procesach edukacyjnych są wspólnie podejmowane przez nauczycieli
na posiedzeniach zespołów zadaniowych lub przedmiotowych, rekomendowane dyrektorowi, ustalane
na radzie pedagogicznej.
Współdziałanie nauczyciele przy planowaniu procesów edukacyjnych. Z analizy dokumentów wynika,
że w szkole zostały powołane zespoły zadaniowe do opracowania np. Szkolnego Programu Wychowawczego,
Planu Pracy Szkoły, Szkolnego Programu Profilaktyki, Planu Poprawy Efektywności Kształcenia; wyników diagnozy
prowadzonej w klas III; do ewaluacji WSO. Opracowane plany są prezentowane przez zespół na Radzie
Pedagogicznej i przez nią zatwierdzane. Zgodnie z analizą dokumentów Zespół Samokształceniowy Nauczycieli
Nauczania Zintegrowanego: planuje wspólne opracowanie testów sprawdzających wiedzę i umiejętności; pomiar
dydaktyczny w klasach III; przeprowadzenie diagnozy wstępnej i końcowej w klasach I, II, III; opracowuje plany
pracy wychowawczej dla poszczególnych poziomów kształcenia zintegrowanego (wychowawcy rozpoznają
potrzeby i możliwości edukacyjne dzieci w ramach diagnozy wstępnej). Z planu pracy zespołu WDN (blokowy)
wynika, że nauczyciele planują wspólne wdrażanie dziennika elektronicznego; organizację imprez i uroczystości,
wycieczki; ewaluują roczny plan rozwoju; planują formy pracy z uczniem zdolnym i ze specjalnymi potrzebami
edukacyjnymi. Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) stwierdzili, że konsultują swoje plany zajęć edukacyjnych
z innymi nauczycielami.
Współpraca nauczycieli przy analizie procesów edukacyjnych. Analiza procesów edukacyjnych w szkole
według dyrektora i ankietowanych nauczycieli (15/15) prowadzona jest wspólnie z innymi nauczycielami
w zespołach przedmiotowych i zadaniowych. Według nauczycieli w ankietach jest ona prowadzona również
z innymi nauczycielami przy okazji nieformalnych spotkań i rozmów (7/15) lub nauczyciele samodzielnie
przeprowadzają analizę procesów, za które ponoszę odpowiedzialność (5/15). Przykłady analiz procesów
edukacyjnych prowadzonych wspólnie przez nauczycieli w szkole, podane przez nauczycieli w wywiadzie, to:
analiza pracy zespołu ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej; zespół wspólnie tworzy dokumentację,
planuje konkretne działania dla dziecka, które zostaje nimi objęte; w ciągu roku pedagog z wychowawcami
monitorują uczęszczanie dziecka na wskazane zajęcia, na półrocze analizują wspólnie efekty zaplanowanych
działań w odniesieniu do uzyskanych lub nie postępów;
analiza osiągnięć w konkursach; prowadzona jest przez zespół przedmiotowy, który analizuje wyniki
i osiągnięcia uczniów w konkursach, wnioskuje np. o godziny na zajęcia dodatkowe;
analiza wyników sprawdzianu próbnego; w szkole w trosce o dobre przygotowanie uczniów do sprawdzianu
organizowano po każdej klasie sprawdzian próbny i analizowano stopień opanowania umiejętności;
na podstawie analizy prowadzonych działań i wyników sprawdzianu 2 lata temu zdecydowano, że tylko
w klasie VI będą organizowane trzy sprawdziany próbne; obecnie zespół nauczycieli, który planuje próby i je
przeprowadza analizował zasadność prowadzonych działań i stwierdził, że za dużo w szkole robiono
próbnych sprawdzianów, zdecydowano się na 2 próby (3 próby tylko wyjątkowo);
monitoring i analiza realizacji działań wychowawczych i z zakresu profilaktyki; wychowawcy mają teczki
wychowawców, w których gromadzą informacje; analiza prowadzona jest 2 razy w roku w zespole
28 / 55
wychowawczym w porozumieniu z pedagogiem; dotyczy ona zarówno imprez klasowych (co zrealizowane
a co nie), jak i poszczególnych dzieci; w szkole prowadzi się też analizy nieformalne (poza radą
pedagogiczną), są to rozmowy 3-4 osób na temat jednego, kilku dzieci; analizuje się skuteczność działań
porównując zachowanie ucznia w tym i minionym roku (czasami po półroczu widoczny jest sukces);
analiza wyników diagnoz; analiza wykazała rozbieżności w ocenie umiejętności między klasą I-III i IV-VI,
odbywały się spotkania zespołów obu etapów edukacyjnych w celu dokonania wspólnej analizy umiejętności,
chciano ustalić na co zwrócić uwagę, aby dziecko dobrze funkcjonowało w klasie IV; nauczyciele edukacji
wczesnoszkolnej wskazali na potrzebę znajomości podstawy programowej I etapu, żeby nie wymagać
od dzieci za dużo.
Według dyrektora w szkole prowadzi się analizę dokumentacji szkolnej, bieżącą obserwację postaw uczniów
w szkole i poza szkołą, zbiera informacje zwrotne o procesach edukacyjnych od rodziców uczniów i partnerów
szkoły. Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli w wywiadzie na skutek analiz procesów edukacyjnych niektórzy
nauczyciele postanowili się przekwalifikować lub zdobyć dodatkowe kwalifikacje (terapia pedagogiczna, logopedia,
pedagogika specjalna, bibliotekoznawstwo i inne przedmiotowe).
Wspieranie się nauczycieli w organizacji i realizacji procesów edukacyjnych. Według nauczycieli w wywiadzie
podczas organizacji i realizacji procesów edukacyjnych współpracują oni ze sobą w zespołach wzajemnie
wspierając się, np.:
nauczyciele uczący w klasach I-III wszystkie procesy wspólnie przygotowują, realizują i analizują – zespół
spotyka się przed rozpoczęciem roku szkolnego, dzieli miedzy sobą zadania, imprezy, dokonuje wyboru
programu, pomocy dydaktycznych, nauczyciele wymieniają się doświadczeniami;
nauczyciele uczący w klasach IV-VI również wspólnie planują i realizują działania, np. wycieczki, jeśli jest
kilku opiekunów, to dzielą się zadaniami; od 3 lat uroczyste zakończenie klas VI przygotowywane jest
wspólnie z wychowawcą klasy V; wspólnie przygotowuje się: Dzień Ziemi, przegląd teatrów, i inne imprezy.
Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli w planie pracy uwzględniającym ogólnoszkolne imprezy czy działania na cały
rok wskazane są osoby odpowiedzialne – koordynatorzy tych działań, ich zadaniem jest dopilnowanie, aby
wszyscy wykonywali swoje zadania. Dyrektor i nauczyciele w wywiadach oraz nauczyciele w ankietach, wymienili
sposoby wspierania się i rodzaje udzielonego nauczycielom wsparcia w pracy z uczniami przez innych nauczycieli,
jak:
dzielenie się wiedzą i doświadczeniami na zespołach samokształceniowych i wychowawczych,
przekazywanie wiadomości ze szkoleń zewnętrznych, wymiana doświadczeń, informacji (13/15);
prowadzenie lekcji otwartych w ramach awansu zawodowego oraz lekcji koleżeńskich, np.: lekcje
biblioteczne dla nauczycieli; lekcje otwarte dla wszystkich na poziomie edukacji wczesnoszkolnej, wspólnie
prowadzenie lekcji wychowawczej (nauczyciel i pedagog);
możliwość zwracania się o pomoc do nauczycieli informatyki, kiedy ktoś ma problemy informatyczne;
wspólne omawianie metody i techniki pracy z elektronicznym dziennikiem;
wspólne rozwiązywanie problemów wychowawczych (pomoc pedagoga szkolnego i innych nauczycieli)
(11/15); współpraca z pedagogiem szkolnym, uzyskiwanie informacji od pedagoga o potrzebach
i możliwościach ucznia, wskazówki pedagoga, psychologa (9/15); uzyskiwanie informacji o środowisku
rodzinnym ucznia (6/15);
współpraca przy organizowaniu imprez klasowych i szkolnych, konkursów, zawodów, wycieczek, apeli, lekcji
(9/15);
pozyskiwanie informacji od nauczycieli, w tym od wychowawcy ucznia, np. przy obejmowaniu wychowawstwa
klas IV; wzajemne konsultacje wychowawca – wychowawca (6/15);
wspieranie się podczas pracy zespołów wychowawczych nad opracowaniem KIPU, PDW i IPET-ów;
tworzenie dokumentacji szkolnej (6/15); monitorowanie aktualności w prawie oświatowym (3/15);
współpraca w różnych zespołach (4/15).
Nauczyciele, jak powiedział w wywiadzie dyrektor, dzielą się nie tylko wiedzą i doświadczeniem, lecz również
materiałami dydaktycznymi, wspólnie robią gazetki, dbają o gabinety i pomoce dydaktyczne, np. gabinet językowy
i historyczny. Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli w wywiadzie pomagają oni sobie w różnych sytuacjach np. gdy
jedna nauczycielka potrzebowała pomocy przy przygotowaniu materiału na 10-lecie współpracy polsko-niemieckiej,
druga odpowiedzialna za dokumentowanie wydarzeń w szkole, przekazała koleżance przydatne jej zdjęcia. Według
14/15 ankietowanych nauczycieli wsparcie jakie uzyskują od innych nauczycieli jest zdecydowanie wystarczające
(1/15 – raczej tak).
29 / 55
Wpływanie wspólnych decyzji na zmiany w szkole. Przykładem zmiany dotyczącej procesów edukacyjnych,
jaka została wprowadzone w szkole w wyniku wspólnie podjętych decyzji, podanym przez dyrektora w wywiadzie
jest uruchomienie w tym roku zajęć wspierających rozwój wychowawczy np. z psychologiem, logopedą, zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych dla dzieci posiadających orzeczenia o danej dysfunkcji. Nad koncepcją zmian
pracował zespół specjalistów ds. pomocy psychologiczno-pedagogicznej (podzespół w zespole wychowawców
klasowych). Po przeanalizowaniu dokumentacji uczniów zespół zarekomendował dyrektorowi szkoły określone
zajęcia, które zostały wprowadzone do arkusza organizacyjnego. Nauczyciele w ankietach (14/15) stwierdzili,
że głos ich jest brany pod uwagę w trakcie podejmowania decyzji o wprowadzaniu koniecznych zmian w realizacji
procesów edukacyjnych. W uzasadnieniu swojego stanowiska nauczyciele podali, że: wprowadzanie zmian
odbywa się na posiedzeniach Rad Pedagogicznych, których są członkami, biorą udział w zgłaszaniu wniosków,
w opracowywaniu dokumentów szkolnych (4/15); zgłaszane przez nauczycieli wnioski znajdują się
w opracowywanych dokumentach szkoły np. w Planie Poprawy Dyscypliny i Bezpieczeństwa, Programie
Wychowawczym, Programie Profilaktyki, procedurach szkolnych, Statucie, Planie Poprawy Efektywności
Kształcenia, WSO, PSO, Koncepcji Pracy Szkoły, regulaminie Rady Pedagogicznej (12/15); uwzględniane zostały
ich postulaty w zakresie potrzeby prowadzenia zajęć dodatkowych; wybierali wspólnie program i pakiet edukacyjny
(2/15).
Wymaganie: Kształtuje się postawy uczniów
Komentarz:
Działania wychowawcze podejmowane w szkole są spójne, ich spójność zapewnia organizacja pracy
szkoły i pracy wychowawców klas, dobry przepływ informacji oraz współpraca pomiędzy poszczególnymi
grupami społeczności szkolnej. Szkoła diagnozuje potrzeby wychowawcze uczniów i podejmuje adekwatne
działania. W działaniach kształtujących społecznie pożądane postawy, prowadzonych w szkole,
uczestniczą: wszyscy uczniowie (np. akcje charytatywne, Dzień Patrona), grupy uczniów (np. projekty,
organizacja uroczystości, apeli) i pojedynczy uczniowie (np. pomoc koleżeńska). Nauczyciele w większości
rozmawiają z uczniami na temat odpowiedniego zachowania oraz wpływają na kształtowanie społecznie
pożądanych postaw u uczniów swoim sposobem zachowania. Podczas planowania, realizowania
i modyfikowania działań wychowawczych bierze się pod uwagę inicjatywy uczniów, w szczególności
samorządu uczniowskiego. Szkoła analizuje działania wychowawcze, wyciąga wnioski z analizy, które są
wdrażane przez nauczycieli.
Spójność działań wychowawczych podejmowanych w szkole. Według dyrektora i nauczycieli w wywiadach
w szkole spójność działań wychowawczych zapewnia szkolny program wychowawczy i program profilaktyki,
na podstawie których wychowawcy poszczególnych klas piszą roczne plany pracy wychowawczej oraz
koordynowanie spraw wychowawczych w szkole przez panią pedagog, będącą przewodniczącą zespołu
wychowawczego. Zespół wychowawczy, w skład którego wchodzą wszyscy nauczyciele opracowuje założenia
wychowawcze różnicowane na poziomach edukacyjnych, ale spójne dla całej szkoły. Według dyrektora
w wywiadzie zawsze odnoszą się one do modelu absolwenta, kształtowania postaw, co jest kontynuowane
w gimnazjum. Ujednoliceniu dokumentowania działań wychowawczych, jak powiedział dyrektor, służy teczka pracy
wychowawcy klasowego, która wyznacza ramy organizacji pracy wychowawczej dla wszystkich nauczycieli
wychowawców, gdyż zawiera: plan wychowawcy na rok szkolny, tematykę godzin wychowawczych, plan wycieczek
wyjść klasowych na poziomie klasy, wykaz uczniów z opiniami i orzeczeniami PPP, informacje pedagoga
szkolnego oraz informacje o uczniach korzystających z pomocy. Zgodnie z wypowiedzią w wywiadach dyrektora
i pracowników niepedagogicznych w szkole zostały opracowane procedury dotyczące np. organizacji imprez
popołudniowych oraz procedury postępowania w sytuacjach kryzysowych. Nauczyciele w wywiadzie powiedzieli,
że realizacja wspólnie ustalonych działań wychowawczych odbywa się z udziałem nauczycieli i uczniów np.
uczenie kultury osobistej - wychowawcy rozmawiali o tym w klasach oraz samorząd uczniowski omawiał
stosowanie form grzecznościowych.
30 / 55
Nauczyciele obserwują zachowania uczniów i po półroczu zgłaszają wnioski, ustalają co jeszcze powinni
wprowadzić do swoich planów wychowawczych, np. zauważono, że nie wszystkie dzieci znają hymn, więc
postanowiono zająć się nauką hymnu oraz właściwą postawą uczniów podczas uroczystości. Zgodnie
z wypowiedzią nauczycieli wspólnie postanowili stwarzać przyjazną atmosferę w szkole i zwracać się do uczniów
po imieniu. Według pracowników niepedagogicznych uczestniczących w wywiadzie w szkole prowadzi się dyskusje
na temat pożądanych postaw uczniów, biorą w nich udział: nauczyciele, dyrektor, pedagog, psycholog, rodzice,
pracownicy Punktu Konsultacyjnego PPP.
Pracownicy niepedagogiczni mają możliwość zgłaszania swoich uwag i propozycji dotyczących zachowań uczniów
do pedagoga lub podczas spotkań z dyrektorem, na których są informowani o najważniejszych założeniach
dotyczących np. bezpieczeństwa, postaw i innych spraw. Według pracowników był czas, że uczniowie bardzo
bałaganili w toaletach, zgłosili wtedy problem pedagogowi, a on nauczycielom, którzy rozmawiali z uczniami
na lekcjach wychowawczych. W opinii pracowników niepedagogicznych w szkole istnieje współpraca nauczycieli
z pracownikami obsługi, są oni informowani o planowanych działaniach wcześniej, żeby nie było akcyjności, co im
ułatwia pracę. Nauczyciele uczestniczący w wywiadzie stwierdzili, iż przepływ informacji w szkole jest większy
i lepszy, pomaga w tym poczta elektroniczna oraz program Librus wykorzystywany do współpracy z rodzicami.
W szkole kładzie się nacisk na współpracę z domem rodzinnym, został uporządkowany system pomocy dziecku
oraz rozwiązywania problemów z dziećmi.
Według 15/19 ankietowanych uczniów i 23/37 ankietowanych rodziców nauczyciele traktują uczniów sprawiedliwie.
Większość ankietowanych uczniów (15/19) twierdzi, że czują się w szkole traktowani w równy sposób z innymi
uczniami. Według większości ankietowanych rodziców (25/37) to, w jaki sposób szkoła wychowuje uczniów
odpowiada potrzebom ich dziecka; 8/37 ankietowanych rodziców jest przeciwnego zdania.
Adekwatność działań wychowawczych do potrzeb uczniów. Nauczyciele podczas wywiadu stwierdzili, iż
w szkole diagnozuje się wychowawcze potrzeby uczniów i podali sposoby ich przeprowadzania, są to: rozmowa
wychowawców z rodzicami; rozmowa bezpośrednia z dziećmi; ankieta wśród uczniów, której celem jest ustalenie
czy uczniowie czują się bezpiecznie i w jakich zajęciach chcieliby uczestniczyć; obserwacja dzieci; nauczyciel
wychowania do życia w rodzinie zawsze na pierwszych spotkaniach rozdaje uczniom karteczki, na których wpisują
swoje potrzeby w odniesieniu do tych zajęć.
Potrzeby określone podczas diagnozy i działania prowadzone lub podjęte w celu ich zaspokojenia, to:
korekta wad postawy, zostały zorganizowane zajęcia korekcyjne;
potrzeba integracji zespołów klasowych, wspólnego spędzania czasu - organizuje się więcej wyjazdów,
wycieczek, np. do teatru, przy czym szkoła skutecznie pracuje nad tym, by wszystkie dzieci wiedziały, jak się
tam zachować;
potrzeba zagospodarowania dzieciom wolnego czasu - zwiększono liczbę dodatkowych zajęć
popołudniowych, proponuje się dzieciom, np.: zajęcia taneczne, muzyczne w Domu Kultury, wokalne zajęcia
w szkole; wyjście na grzyby; zwiększono liczbę godzin SKS, organizuje się wyjazdy do Brójec na halę
sportową;
potrzeby materialne, brak pieniędzy na podstawowe potrzeby w rodzinach uczniów - organizując wyjazdy
i wycieczki szkoła stara się pozyskać sponsorów, aby wszystkie dzieci mogły uczestniczyć; dyskretnie
wspiera się rodziców rzeczowo;
konieczność zatrudnienie psychologa w szkole, gdyż rodzice nie radzą sobie z rozwiązywaniem problemów
z dziećmi - psycholog został zatrudniony na część etatu.
W opinii nauczycieli nadal istnieje zapotrzebowanie na pomoc logopedyczną, ale nie ma tyle godzin, żeby
zaspokoić potrzeby w tym zakresie; istnieją trudności w organizowaniu zajęć pozalekcyjnych z udziałem uczniów
dojeżdżających oraz trudności związane z brakiem czasu.
Udział uczniów w działaniach sprzyjających kształtowaniu pożądanych społecznie postaw. Według
nauczycieli uczestniczących w wywiadzie uczniowie biorą udział w działaniach kształtujących społecznie pożądane
postawy, takich jak np.:
działania charytatywne; w akacje i zbiórki na rzecz innych osób zaangażowani są wszyscy uczniowie;
organizowanie apeli i uroczystości szkolnych, dyskotek; klasa, która jest organizatorem zajmuje się
wszystkim np. przygotowuje plakat, zaproszenia, piecze ciasto, itd.;
udział w projekcie, w którym uczniowie (10-15 osób) wspólnie z mieszkańcami Trzciela wykonywali wyroby
z wikliny; podczas Dni Trzciela odbył się pokaz mody z wikliny oraz prezentacja ich produktów wikliniarskich
31 / 55
wykonanych wspólnie z dorosłymi;
pomoc koleżeńska organizowana np. w czytelni; uczniowie chętnie pomagają kolegom i koleżankom;
przygotowywanie kartek świątecznych, które sprzedaje się na aukcji i pieniądze przekazuje potrzebującym;
Dzień Patrona; cała społeczność szkolna uczestniczy we mszy z udziałem pocztu sztandarowego, odbywa
się przemarsz przez miasto;
Dzień Babci, Dzień Dziadka, inne tradycyjne uroczystości;
udział w akcjach bezpośrednich, jak: sprzątanie świata, Dzień Ziemi.
Obserwacja zajęć wykazała, że na większości z nich (5/6) nauczyciele poprzez swój sposób zachowania mogli
wpływać na kształtowanie społecznie pożądanych postaw (wątpliwość budzą takie zachowania, jak np. brak reakcji
nauczyciela na spóźnianie się uczniów, wykorzystanie ławki do siedzenia podczas prowadzenie lekcji w szkole
podstawowej). Uczniowie w badaniu ankietowym (13/19) stwierdzili, że w bieżącym roku szkolnym brali udział
w rozmowie na temat odpowiedniego zachowania; 6/19 ankietowanych uczniów wskazało, że nigdy nie brało
udziału w rozmowie na temat odpowiedniego zachowania.
Udział uczniów w planowaniu i modyfikowaniu działań wychowawczych w szkole. Według dyrektora
w wywiadzie i 14/15 ankietowanych nauczycieli uczniowie uczestniczą w tworzeniu i zmianie szkolnego systemu
oddziaływań wychowawczych. Dyrektor i nauczyciele w ankietach podali przykłady określające w jaki sposób
uczniowie uczestniczą we współtworzeniu i modyfikowaniu działań wychowawczych:
biorą udział w planowaniu wycieczek, biwaków, apeli, konkursów (7/15); wychodzą z inicjatywami imprez
o charakterze kulturalnym i sportowym; współdecydują o organizacji np. Dnia Kobiet, Dnia Wiosny, Dnia
Sportu, współredagują gazetki szkolne; współorganizują szkolne i klasowe wycieczki i imprezy (9/15);
prowadzą akcje charytatywne, organizują pomoc dla potrzebujących (8/15); organizują np. zbiórkę karmy dla
psów, górę grosza, zbiórkę żywności przy okazji świąt, paczkę świąteczną "Serduszko" itp.;
poprzez działalność samorządu uczniowskiego (4/15); dyrektor powiedział, że na wniosek uczniów wdrożono
Szkolny Program Poprawy Dyscypliny i Bezpieczeństwa w Zespole Edukacyjnym w Trzcielu;
poprzez ankiety diagnozujące (6/15); na wniosek uczniów rozszerzono ofertę zajęć pozalekcyjnych.
Nauczyciele w ankietach stwierdzili, iż uczniowie: mają wpływ na tematykę godzin wychowawczych (6/15);
organizują pomoc koleżeńską (7/15); aktywnie uczestniczą w godzinach wychowawczych, uroczystościach
szkolnych (3/15). Zgodnie z wypowiedzią rodziców uczniowie mają wpływ na ustalanie zasad obowiązujących
w szkole, np. w sprawie komórek postulowali o zniesienie całkowitego zakazu noszenia ich, co zostało
wprowadzone; samorząd uczniowski bierze udział w rozmowach o obowiązujących zasadach, na godzinie
wychowawczej dzieci rozmawiają ustalają i samorząd przekazuje dalej.
Postawy społecznie pożądane promowane w szkole. Postawy promowane w szkole według uczniów,
nauczycieli i rodziców uczestniczących w wywiadzie, to:
obowiązkowość; w uczęszczaniu do szkoły, podczas pełnienia dyżurów uczniowskich; systematyczna nauka,
aktywność na lekcjach;
kultura na co dzień, używanie form grzecznościowych;
przestrzeganie regulaminu; uczniowie wiedzą, że nie należy malować się, malować paznokci, nosić dziwnych
fryzur, trzeba ubierać się właściwie; według rodziców wiedzą, np. że nie mają wychodzić poza teren szkoły,
nie chodzić na górkę, nie używać komórek, nie chodzić w kapturach.
Nauczyciele i rodzice wymienili: wrażliwość, koleżeńskość, patriotyzm, tolerancję na odmienność, np. dziewczynka
z nauczaniem indywidualnym na wózku uczestniczy w niektórych zajęciach oraz imprezach szkolnych i jest bardzo
dobrze przyjmowana w klasie. Rodzice w wywiadzie stwierdzili, że szkoła uczy: szacunku dla siebie i dla starszych
osób, współpracy, konsekwencji, nie pozwala na przemoc (popychanie, bicie). Według rodziców, nauczycieli
i uczniów promowane postawy i zasady są dla uczniów ważne, uczniowie je akceptują, jednak uczniowie, jak
powiedzieli w wywiadzie, dostrzegają brak konsekwencji wśród dorosłych np. w szkole jest dziewczyna, która
chodzi z dużym dekoltem, a nauczyciele nie zwracają na to uwagi..
Wdrażanie wniosków z analizy działań wychowawczych. Dyrektor oraz nauczyciele podczas wywiadów podali
przykłady wniosków z analiz działań wychowawczych oraz sposoby ich wykorzystania. Wnioski zbieżne dotyczyły:
wyjazdów np. do teatru, na wycieczki; według dyrektora podczas wyjazdów obserwowano postawy
i zachowanie uczniów, które okazały się pozytywne, dzieci zachowują się cicho i nie stwarzają problemów,
32 / 55
więc wniosek był taki, że trzeba takie wyjazdy kontynuować; w opinii nauczycieli wycieczki pełnią funkcje
integracyjną, są zwykle na koniec roku, a w klasach IV potrzebne są na początku roku – w tych klasach
organizowane są wyjścia i wyjazdy integracyjne we wrześniu;
współpracy z rodzicami; dyrektor podczas wywiadu stwierdził, że w zakresie współpracy z rodzicami podjęto
działania w obszarze procedur; było tak, że rodzic ze wszystkim przychodził do dyrektora, szkoła podjęła
działania, by to zmienić, obecnie dyrektor jest ostatnią osobą do której rodzic się zwraca, a pierwszą
wychowawca; przeprowadzona ankieta ewaluacyjna wykazała, że rodzice wiedzą do kogo się zgłaszać;
nauczyciele stwierdzili, że wyniki analiz i badań prowadzonych w szkole wskazują na potrzebę dobrej
współpracy z rodzicami, która ciągle jest modelowana (metody, formy), aby była jeszcze skuteczniejsza. Inne
wnioski wskazane przez dyrektora:
wniosek dotyczył braku dyscypliny uczniów; postanowiono napisać szkolny program o nazwie Plan Poprawy
Bezpieczeństwa i Dyscypliny na Zajęciach Dydaktyczno-Wychowawczych w ZE, stanowiący uzupełnienie
Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki (inicjatywa uczniów i nauczycieli), chodziło
o wprowadzenie jednolitego sposobu postępowania w szkole podstawowej i w gimnazjum np. wchodzenia
do klasy; opracowano procedury, jak zachować się przed i po dzwonku, na apelu, strój apelowy;
wniosek dotyczył potrzeby przeciwdziałania agresji słownej; temat został ujęty w planie pracy wychowawców
i był realizowany na lekcjach wychowawczych i informatyce;
wniosek dotyczył potrzeby stałego monitorowania bezpieczeństwa uczniów; w szkole angażuje się do tego
zadania również pracowników niepedagogicznych;
stwierdzono, że szkoła ma mało skuteczny i niejasny sposób informowania o zagrożeniach (nie był
skanalizowany), ze wszystkim szło się do dyrektora, a pominięty był wychowawca; opracowano sposoby
zgłaszania problemów i komunikowania o problemie.
Przykłady wdrożonych wniosków z analiz działań wychowawczych podane przez nauczycieli w wywiadzie:
w związku z pomysłem organizacji Przeglądu Pieśni Patriotycznej stwierdzono, że dzieci nie znają żadnych
pieśni, zaistniała potrzeba aktywnej nauki, więc zaplanowano konkurs szkolny, w którym każda klasa dostała
pieśń do zaprezentowania jej historii i zaśpiewania przez dzieci (chodziło głównie o naukę śpiewania);
wniosek dotyczył potrzeby ujednolicenia oddziaływań na uczniów, którzy korzystają ze świetlicy
socjoterapeutycznej (około 29); nauczycielka uaktywniła współpracę ze świetlicą.
Wymaganie: Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans edukacyjnych
Komentarz:
Nauczyciele diagnozują możliwości edukacyjne swoich uczniów i uzyskują informacje potrzebne im
do pracy z uczniem. Uczniowie są narażeni na trudne sytuacje związane z problemami społecznymi, jakie
pojawiają się w środowisku. Szkoła prowadzi działania zwiększające szanse edukacyjne skierowane
do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz innych, tak aby każdy uczeń mógł odnosić
sukcesy na miarę swoich możliwości. Nauczyciele wierzą w możliwości rozwoju swoich uczniów, motywują
do pełnego ich wykorzystania oraz stwarzają im warunki indywidualizując proces edukacji. W opinii
większości uczniów i rodziców uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich możliwości.
Diagnozowanie możliwości edukacyjnych uczniów. Nauczyciele w ankietach (14/15) wskazali, że diagnozują
możliwości edukacyjne swoich uczniów, w tym 13/15 – w odniesieniu do wszystkich uczniów których uczą; 1/15 w odniesieniu do większości. Według ankietowanych nauczycieli z tej diagnozy wynikają informacje, dotyczące:
poziomu (stopnia) opanowania wiadomości i umiejętności przez uczniów (11/15);dostosowania warunków i metod
pracy z uczniem o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych (8/15); mocnych i słabych stron ucznia
(10/15);umiejętności i treści sprawiających uczniom mniejsze lub większe trudności, nad którymi trzeba jeszcze
popracować (8/15); działań, metod i form pracy z uczniem, jakie należy zastosować w celu poprawy wyników
nauczania (4/15); indywidualnego obrazu każdego ucznia oraz całej klasy co pozwala na dokonanie diagnozy
porównawczej (2/15). Zgodnie z wypowiedzią w wywiadzie przedstawicieli partnerów i samorządu w miejscach,
33 / 55
w których mieszkają uczniowie pojawiają się problemy społeczne, takie jak: alkoholizm np. zdarza się, że dzieci
muszą sobie same radzić, gdyż matka jest niedyspozycyjna; bezrobocie; mogą pojawiać się narkotyki (brak
konkretnych danych). Z diagnozy robionej przez gminę wynika, jak powiedzieli partnerzy szkoły, że występują tu
różne problemy, np. środowisko jest narażone na obcowanie z obcokrajowcami, dzieci czasami obserwują sytuacje
związane z przestępstwami, bezkarnością, prostytucją; zdarza się, że rodzice wyjeżdżają za granicę do pracy
i dzieci są pozostawione pod opieką dziadków lub innych członków rodziny, gdy rodzice wracają zmienia się osoba
opiekująca, dziecko, które musi nadal normalnie funkcjonować narażone jest na te zmiany.
Działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów prowadzone w szkole. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora
w ankiecie dla ograniczenia wpływu uwarunkowań środowiskowych na osiągnięcia uczniów szkoła: zwiększyła
ofertę zajęć dodatkowych; stosuje system zachęt, nagród i innych form motywujących uczniów do lepszej pracy,
jak np. oferta pracy świetlicy, biblioteki i czytelni czy eksponowanie wyników pracy ucznia w szkole; prowadzi
współpracę z domem rodzinnym; dba o stałą poprawę warunków pracy ucznia na lekcji.
Uczniowie posiadający orzeczenia lub opinie poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie terapii
pedagogicznej stanowią ok. 30 % uczniów szkoły, jak podał dyrektor w ankiecie i są objęci terapią. Wobec tych
uczniów, według dyrektora, nauczycieli i rodziców uczestniczących w wywiadzie szkoła prowadzi działania
zwiększające szanse edukacyjne, po to, by każdy uczeń mógł odnosić sukcesy w nauce na miarę swoich
możliwości, są to:
zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, zajęcia socjoterapeutyczne, logopedyczne, wyrównawcze, terapia
psychologiczna;
zajęcia prowadzone w ramach projektu unijnego "Indywidualizacja procesu nauczania w klasach I-III" dla
uczniów z trudnościami matematycznymi i dyslektycznymi oraz dla uczniów zdolnych rozwijające
zainteresowania matematyczne i przyrodnicze – uczestniczy w nich ok. 70 % uczniów klas I-III; według
rodziców zajęcia realizowane są z wykorzystaniem różnych ciekawych metod pracy, np. lektura połączona
z prezentacją spektaklu albo z filmem;
zwiększenie oferty zajęć dodatkowych dla uczniów o ponadprzeciętnych zdolnościach (uczniów zdolnych),
szkoła oferuje im kółka zainteresowań (przyrodnicze, języków obcych, matematyczne);
praca psychologa, pedagoga, lepsza współpraca z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną;
indywidualizacja pracy z uczniem na lekcji;
wsparcie materialno-finansowe i rzeczowe dla uczniów, w tym dofinansowanie do różnych form zajęć
pozalekcyjnych i pozaszkolnych, wycieczek i wyjazdów edukacyjnych;
fundowanie stypendiów naukowych za wyniki w nauce, stypendiów socjalnych, stypendiów sponsorskich;
od wielu lat szkoła zabiega o fundacje stypendiów dla uczniów szczególnie uzdolnionych w ramach
współpracy ze stowarzyszeniem Wspieramy Młode Talenty;
Szkoła według dyrektora w ankiecie i rodziców w wywiadzie wszystkim uczniom klas IV – VI proponuje szeroką
ofertę zajęć dodatkowych, w tym: zajęcia sportowo-rekreacyjne organizowane we współpracy ze szkolnym
związkiem sportowym i Uczniowskim Klubem Sportowym – uczestniczy w nich 60 chłopców i dziewcząt; zajęcia
kółka językowego w ramach współpracy polsko-niemieckiej; zajęcia z "Origami", zajęciach manualne; zajęcia
wokalne – dla uczniów uzdolnionych artystycznie; kółka rozwijające zainteresowania, np. kółko przyrodnicze,
teatralne dla uczniów biorących odpowiednio udział w przygotowaniach do konkursów przedmiotowych oraz
przeglądów teatralnych. Spora grupa uczniów, według dyrektora, uczestniczy w działaniach promujących szkolę,
w tym: organizują apele i uroczystości szkole, są autorami wielu gazetek ściennych i autorami publikacji do prasy
lokalnej i na stronę internetową szkoły - jest to ok 30- 40% uczniów szkoły, którzy regularnie korzystają z takiej
formy wsparcia; w przypadku uczniów I-III, według dyrektora, odsetek ten jest znacznie większy i wynosi ok. 65%
wszystkich uczniów.
Działania uwzględniające indywidualizację procesu edukacji prowadzone w szkole. Szkoła motywuje
uczniów, jak powiedział dyrektor i nauczyciele w wywiadzie, do pełnego wykorzystania swoich możliwości
wskazując obszary, w których uczniowie mogą się rozwijać, poprzez:
organizowanie zajęć dodatkowych i zachęcanie uczniów do udziału w nich np. po utworzeniu sekcji unihokeja
nauczyciel proponował zapisywanie się uczniom mającym predyspozycje; nauczyciele przedmiotów
zachęcają do udziału w kółkach rozwijających;
przedstawianie uczniom oferty pozaszkolnej i możliwości rozwoju, np. w sporcie są dwa kluby sportowe:
Obra Trzciel i Orlęta Trzciel;
umożliwianie rozwijania zainteresowań np. dziennikarskich, fotograficznych poprzez możliwość działania, jak
pisanie do gazetki ściennej;
34 / 55
udział i przygotowanie do konkursów przedmiotowych i innych np. Kangur, w którym uczniowie odnoszą
sukcesy;
zachęcanie do udziału w życiu kulturalno-sportowym – uczniowie rozwijają się twórczo i organizacyjnie, gdy
trzeba coś przygotować dla szkoły lub miasta, zorganizować konkurs, np. pomysł przeglądu piosenki
patriotycznej z okazji Święta Niepodległości, uczniowie mieli możliwość wyboru piosenek;
stosowanie zachęty w formie nagród, wyjazdów na wycieczki; według nauczycieli uczniowie w każdym roku
otrzymują około 100 nagród za różne osiągnięciach w różnych dziedzinach;
organizowanie spotkań z absolwentami, którzy osiągnęli sukces, np. spotkania z olimpijczykiem (absolwent
jest wicemistrzem Europy).
Nauczyciele w wywiadzie powiedzieli, że w szkole odbywa się indywidualizacja procesu edukacji, gdyż:
stosuje się wszystkie zapisy w opiniach i orzeczeniach PPP; dla każdego dziecka zostały napisane: Karta
Indywidualnych Potrzeb Ucznia (KIPU), Plan Działań Wspierających (PDW) lub Indywidualny Program
Edukacyjno-Terapeutyczny (IPET), który jest odpowiednio realizowany:
uwzględnia się: wydłużony czas pracy na sprawdzianach; dostosowanie form zadań; podręczniki
z powiększoną czcionką dla dzieci słabo widzących; konieczność siedzenia z przodu w przypadku dziecka
słabo widzącego lub słabo słyszącego;
wychowawcy współpracują z nauczycielami uczącymi dziecko.
Indywidualizacja procesu edukacji podczas lekcji, według nauczycieli w wywiadzie, odbywa się przez stosowanie:
różnej formy realizacji zadania domowego w zależności od możliwości i chęci ucznia;
podręczników, które zawierają tekst dla zdolniejszych uczniów i tych z trudnościami w czytaniu (I-III);
kart pracy przygotowywanych na różne poziomy; zadań dla chętnych.
Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli w wywiadzie są oni dobrze zaopatrzeni w materiały i pomoce do pracy
z dziećmi o specjalnych potrzebach edukacyjnych za pośrednictwem biblioteki. Natomiast pracę z uczniem
zdolnym utrudniają: dojazdy; duża ilość godzin pracy jaką ma dziecko w ciągu dnia, gdyż uczniowie zdolni chcieliby
wszędzie uczestniczyć i są rozchwytywane na różne zajęcia w szkole oraz poza szkołą; brak współpracy
z niektórymi rodzicami.
Ankietowani rodzice (15/37) mają poczucie, iż w szkole dziecko jest traktowane indywidualnie; większość
ankietowanych rodziców (20/37) jest przeciwnego zdania. Podczas obserwacji zajęć (6/6) stwierdzono,
że nauczyciele raczej motywują wszystkich uczniów do angażowania się, stosując różne sposoby, np.: obiecują
plusy za aktywność; dobre oceny dla najlepszych (nauczyciel wprowadza elementy rywalizacji "kto najlepiej
przedstawi?"); otrzymanie oceny celującej przez wszystkich członków grupy. Zaobserwowano, że na 2/6
obserwowanych zajęć nauczyciel dobierał lub próbował dobierać sposób motywowania odpowiednio do potrzeb
poszczególnych uczniów, na pozostałych zajęciach (4/6) sposób motywowania dla wszystkich uczniów był
jednakowy.
Większość ankietowanych uczniów (17/19) stwierdziło, że kiedy mają kłopoty z nauką, mogę liczyć na pomoc
nauczycieli. Według wszystkich uczniów biorących udział w ankiecie (19/19) nauczyciele mówią im, że mogę się
nauczyć nawet trudnych rzeczy.
Osiąganie sukcesów edukacyjnych przez uczniów na miarę ich możliwości. Zgodnie ze wskazaniami uczniów
w ankietach, myśląc o swoich wynikach w nauce większość uczniów (17/19) ma pozytywne odczucia, w tym: 8/19 czuje radość, 9/19 - uważa, że wszystko jest w porządku; 2/19 - czuje niezadowolenie, że nie mogli zrobić więcej.
Ankietowani uczniowie (18/19) określili swój największy sukces, jaki osiągnęli w tym lub poprzednim roku
szkolnym. Sukcesy uczniów dotyczyły: ocen np. uzyskania wysokiej średniej, 6 lub 5 z danego przedmiotu (6/18);
zawodów sportowych, w tym bardziej udziału niż wyników, np. udziału w zawodach piłki nożnej, unihokeja,
szachowych, strzelenia kilku goli (6/18); konkursów (kangurek, wybory Miss) (2/18), pomocy udzielonej dla
zwierzątka. Według dyrektora w ankiecie na ogół uczniowie osiągają sukcesy edukacyjne na miarę swoich
możliwości, ale występują też czynniki, które sprawiają, że uczniowie średnio-zdolni lub wysoko-zdolni nie osiągają
sukcesu edukacyjnego. Są to takie czynniki, jak: ograniczona możliwość uczestniczenia ucznia w zajęciach
dodatkowych; sytuacja ekonomiczno-społeczna rodziny ucznia; ogólny brak chęci i motywacji; zaniedbania domu
rodzinnego
W opinii rodziców uczestniczących w wywiadzie i 25/37 ankietowanych rodziców w szkole podejmuje się starania,
by ich dziecko miało poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości; 11/37 ankietowanych rodziców jest
odmiennego zdania.
W pytaniu otwartym ankiety rodzice, którzy uważają, że w szkole podejmuje się działania, by ich dziecko miało
35 / 55
poczucie sukcesu w nauce na miarę jego możliwości, podali przykłady takich działań: ocenianie różnych form
aktywności dzieci na lekcjach i kółkach, np. prac uczniów, takich jak: plakaty, prezentacje, scenki dramowe,
nauczyciele biorą pod uwagę zaangażowanie i wkład pracy dziecka (5/25); wyróżnianie uczniów za działania
i osiągnięcia w nauce, konkursach, festiwalach, zawodach, np. za aktywną prace w samorządzie uczniowskim
uczeń został wyróżniony wyjazdem do Niemiec; zamieszcza się informacje o osiągnięciach na gazetkach (3/25);
chwalenie, motywowanie (3/25); ocenianie, nauczyciele wskazują jak poprawić oceny i uzyskać lepsze (2/25).
W opinii rodziców w wywiadzie działaniem wspierającym osiąganie przez dzieci sukcesu na miarę ich możliwości
jest również współpraca z innymi instytucjami.
36 / 55
Obszar: Środowisko
Wymaganie: Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz wzajemnego rozwoju
Komentarz:
Szkoła systematycznie współpracuje z licznymi podmiotami działającymi w środowisku lokalnym. Na rzecz
mieszkańców miasta i gminy oraz instytucji działających środowisku podejmuje inicjatywy, głównie
o charakterze artystycznym, sportowym i charytatywnym. Identyfikacja potrzeb środowiska lokalnego
następuje w trakcie rozmów bezpośrednich z przedstawicielami podmiotów w nim działających oraz dzięki
uczestniczeniu pracowników szkoły w działalności wszystkich organizacji i zespołów na terenie gminy.
Szkoła realizuje działania, dzięki którym zaspokaja potrzeby kulturalne środowiska, ułatwia
zagospodarowanie czasu wolnego dzieciom i osobom dorosłym. Organizacja festynów sprzyja integracji
mieszkańców, a akcje charytatywne i dożywianie dzieci w stołówce szkolnej - wspomagają osoby i rodziny
w trudnej sytuacji materialnej. Szkoła wykorzystuje zasoby środowiska głównie podczas organizacji
imprez, wycieczek i zajęć pozalekcyjnych oraz pomocy materialnej dla uczniów. Rzadziej ma to miejsce
podczas zajęć edukacyjnych - głównie w klasach I-III oraz w ramach realizacji zajęć z przyrody i historii
oraz wychowania fizycznego (w klasach IV-VI). Dzięki współpracy z podmiotami działającymi w środowisku
zajęcia edukacyjne, zwłaszcza pozalekcyjne, są dla uczniów bardziej atrakcyjne, mają możliwości
rozszerzania swojej wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów, kompetencji społecznych oraz
kształtowania pożądanych społecznie postaw.
Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku. Według dyrektora, środowisko lokalne szkoły
tworzą: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, policja, świetlica socjoterapeutyczna, lokalny samorząd, ośrodek
pomocy społecznej, ośrodek kultury, szkoły lub inne placówki edukacyjne, biblioteki, organizacje pozarządowe,
rodzice, kościoły i związki wyznaniowe. W ankiecie nauczycieli wskazali pomioty działające w środowisku,
z którymi współpracowali w ciągu ostatnich dwóch lat:
rodzice - 15/15;
lokalny samorząd - 14/15;
poradnia psychologiczno-pedagogiczna - 14/15;
biblioteka - 14/15;
szkoły lub inne placówki edukacyjne - 13/15;
ośrodek kultury -13/15;
ośrodek pomocy społecznej - 12/15;
placówki ochrony zdrowia - 10/15;
policja - 9/15;
świetlica socjoterapeutyczna - 9/15;
organizacje pozarządowe - 7/15;
kościoły i związki wyznaniowe - 6/15;
przedsiębiorcy - 6/15;
grupy nieformalne - 4/15;
inne instytucje samorządowe - 3/15;
Szkoła Podstawowa w Falkenbergu ( Niemcy) - 3/15;
centrum pomocy rodzinie - 2/15;
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA), Zespół Interdyscyplinarny przy UMiG
Trzciel - 1/15;
kluby sportowe - 1/15;
fundacje - 1/15.
Współpraca z poszczególnymi podmiotami działającymi w środowisku, według wypowiedzi dyrektora, nauczycieli,
partnerów oraz zapisów w dokumentacji, polega na następujących działaniach:
organ prowadzący finansuje pracę szkoły; szkoła współpracuje z Gminną Komisją Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych i Zespołem Interdyscyplinarnym w zakresie działań profilaktycznych, informacje
z komisji wykorzystywane są do pracy wychowawczej i diagnozy środowiska, uzyskiwana jest pomoc
37 / 55
materialna, przeznaczona na finansowanie wyjazdów uczniów oraz zakup pomocy dydaktycznych; Urząd
Miasta i Gminy finansuje stypendia socjalne, nagrody dla najlepszych absolwentów, wyprawkę szkolną,
przekazuje informacje o absolwentach, koordynuje realizację projektu „Indywidualizacja (...)”, przekazuje
w darowiźnie książki do biblioteki szkolnej;
Ośrodek Pomocy Społecznej – sprawy dotyczące opieki nad uczniami, np. dofinansowanie obiadów, wspólna
organizacja wypoczynku letniego, dofinansowanie wycieczek szkolnych, obiadów i zakupu sprzętu do kuchni
szkolnej; przekazywanie informacji o problemach uczniów i ich rodzin;
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Międzyrzeczu – w szkole prowadzony jest punkt konsultacyjny,
w którym raz w tygodniu, rodzice z dziećmi mogą zgłaszać się po pomoc, bez żadnego skierowania;
współpraca dotyczy również udzielania pomocy p-p; Poradnia prowadziła warsztaty „Szkoła dla rodziców”,
dla uczniów i rodziców kl. III „Czytanie ze zrozumieniem”, szkolenia dla rady pedagogicznej z zakresu
motywowania uczniów do uczenia się i umiejętności odczytywania opinii przez nauczycieli, a na zaproszenie
wychowawcy klasy psycholog uczestniczy w lekcjach wychowawczych;
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu – pomoc szkoły w organizacji imprez kulturalnych, poprzez udział
nauczycieli w komisjach konkursowych, przygotowanie dzieci do występów, udostępnianie sali gimnastycznej
i nagłośnienia - "Święto tańca", "Przegląd Piosenki", konkurs recytatorski; współpraca w zakresie sportu
(uczniowie uczestniczą w treningach i rozgrywkach, korzystając ze stadionu Ośrodka, organizacja zawodów
i wyjazdy na zawody szkolnym autokarem);
Gminna Biblioteka Publiczna – zajęcia dla kl. I-III: przedstawienie teatralne „Tajemnicze święta Skrzata”,
andrzejkowe wróżby, warsztaty literacko-detektywistyczne wydawnictwa „Zakamarek”; spotkania z ciekawymi
ludźmi pracownikiem Nadleśnictwa, pisarzem, burmistrzem, podróżnikiem; organizacja konkursów
z nagrodami; prezentacja zwyczajów i obrzędów wielkanocnych, tradycji bożonarodzeniowych;
Kluby Sportowe „Obra Trzciel” i „Orlęta Trzciel” – od ubiegłego roku szkoła jest członkami klubu „Orlęta
Trzciel”, jeden z uczniów jest członkiem kadry narodowej w zapasach; dzieci uprawiają sport i mają okazję
spotykać się z zapaśniczką, p. Moniką Michalik (dwukrotną uczestniczką Olimpiady); szkoła udostępnia salę
gimnastyczną na treningi;
Powiatowa Komeda Policji w Międzyrzeczu – współpraca z Grupą Prewencyjną ds. nieletnich w zakresie
zapewniania bezpieczeństwa i profilaktyki, poprzez interwencje w przypadku niebezpiecznych zachowań
uczniów, zabezpieczanie imprez oraz realizację pogadanek, programów profilaktycznych (LUPO), pomoc
w przygotowaniu uczniów do egzaminu na kartę rowerową (i samego egzaminu); uczniowie uczestniczą
w Ogólnopolskim Turnieju Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym (BwRD), a w uroczystościach policyjnych
bierze udział szkolny poczet sztandarowy;
Państwowa Szkoła Muzyczna w Zbąszyniu - dwa razy w roku szkoła muzyczna występuje z koncertami,
które są promocją szkoły i pozwalają na pozyskiwanie nowych chętnych do nauki gry na instrumentach,
z kolei dzieci z Trzciela, które już są uczniami szkoły muzycznej mogą zaprezentować swoje umiejętności
przed kolegami i koleżankami, a pozostałe realizują edukację muzyczną i poznają instrumenty muzyczne;
Gospodarczy Bank Spółdzielczy w Międzyrzeczu Oddział Trzciel - wspiera szkolę w działaniach
edukacyjnych poprzez zakup nagród, sponsorowanie imprez, a uczniowie oszczędzają w SKO (konta
w GBS).
Dyrektor i nauczyciele powiedzieli również o współpracy z Nadleśnictwem (zajęcia edukacyjne w terenie,
sponsorowanie wycieczek) i Ochotniczą Strażą Pożarną w Trzcielu (wizyty dzieci z klas I-III w ramach zajęć
edukacyjnych, pokazy na festynie z okazji Dnia Dziecka, próby ewakuacji), a dyrektor i partnerzy o współpracy
z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych i Zakładem Doskonalenia Zawodowego w Trzcielu (korzystanie z obiektów
sportowych ZSP, wymiana nauczycieli, członków zespołów nadzorujących podczas sprawdzianu i egzaminów
zewnętrznych).
Z kolei nauczyciele stwierdzili, że szkoła współpracuje także z:
Kościołem i Caritas – kartki świąteczne, pomoc dla potrzebujących;
PCPR – rodziny zastępcze i dzieci niepełnosprawne z rodzin borykających się z problemami finansowymi;
38 / 55
Przedsiębiorstwo Ochrony Środowiska „Mrówka” – podczas akcji sprzątania świata;
Polskim Związkiem Wędkarskim – egzaminy na kartę wędkarską, konkursy;
SANEPID-em – realizacja programów profilaktycznych z wykorzystaniem przekazanych materiałów
edukacyjnych;
mieszkańcem Siercza - wykonywanie wyrobów z siana.
W dokumentacji znajdują się zapisy dotyczące realizacji wspólnych imprez wraz z Zespołem Edukacyjnym
w Brójcach, a uczestniczący w wywiadzie członek Stowarzyszenia Miłośników Trzciela powiedział, że w okresach
przedświątecznych dzieci przygotowują rożne przedmioty na kiermasze organizowane przez Stowarzyszenie,
z uzyskane ze sprzedaży fundusze przekazywane są Caritas na akcje charytatywne; dzieci korzystają ze świetlicy
prowadzonej przez Stowarzyszenie przy kościele, odrabiają tam lekcje, kupowane są im podręczniki szkolne.
Inicjatywy na rzecz środowiska, podejmowane przez szkołę. Zdaniem dyrektora i lokalnych partnerów oraz
w świetle dokumentacji, szkoła podejmuje inicjatywy na rzecz środowiska:
występy artystyczne dzieci uatrakcyjniają wydarzenia na terenie gminy - Dzień Trzciela, jasełka, Przegląd
Teatrów Szkolnych RP „Regionu Kozła”;
szkoła pomaga Gminnemu Ośrodkowi Kultury i Sportu w organizacji imprez kulturalnych, poprzez udział
nauczycieli w komisjach konkursowych, przygotowanie dzieci do występów, udostępnianie sali gimnastycznej
i nagłośnienia - "Święto tańca", "Przegląd Piosenki", konkurs recytatorski.
Z wypowiedzi partnerów i dokumentacji szkolnej wynika, że w szkole organizowane są uroczystości z okazji Dnia
Babci, Dnia Dziadka, Dnia Matki, Dnia Dziecka, a dyrektor i partnerzy powiedzieli o akcjach charytatywnych
na rzecz osób potrzebujących - zbiórka pieniędzy, robienie paczek świątecznych, sprzedaż własnoręcznie
zrobionych gadżetów świątecznych na kiermaszu, pomoc świetlicy środowiskowej, WOŚP. Według dyrektora
uczniowie wykonywali prace użyteczne na rzecz miasta, np. porządkowanie Cmentarza Ewangelickiego, a szkoła
wspiera działającą na terenie gminy sekcję lekkoatletyczną udostępniając autokary przewożące sportowców
na zawody. W dokumentacji znajdują się informacje dotyczące organizowania przez szkołę środowiskowych
zawodów sportowych - biegi przełajowe, czwartki lekkoatletyczne.
Identyfikowanie i zaspokajanie potrzeb środowiska. Zdaniem dyrektora, szkoła identyfikuje potrzeby
środowiska głównie poprzez kontakt bezpośredni, rozmowy - często podmioty same zgłaszają się do szkoły
i zgłaszają jej swoje potrzeby. Partnerzy stwierdzili, iż we wszystkich organizacjach i zespołach gminnych działają
przedstawiciele szkoły, co ułatwia im rozpoznanie problemów środowiska lokalnego.
W celu zaspokojenia potrzeb lokalnego środowiska szkoła, zdaniem dyrektora, nauczycieli, rodziców, partnerów i w
świetle dokumentacji, prowadzi następujące działania:
potrzeby kulturalne, patriotyczne, kultywowanie tradycji i wspieranie lokalnych inicjatyw - przedstawienia
jasełkowe, z okazji Dnia Patrona, pomoc dzieci w zbieraniu materiałów do monografii Stowarzyszenia
Miłośników Trzciela na temat historii miasta, obchody Dnia Trzciela, Festiwal Tańca i Spotkania Teatrów
Szkolnych RP (imprezy gmin "Regionu Kozła");
zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i dorosłych mieszkańców – zajęcia pozalekcyjne, świetlica
i biblioteka funkcjonująca do godziny 18 (dla dzieci), udostępnianie sali gimnastycznej klubom sportowym
i osobom prywatnym.
Nauczyciele, rodzice i partnerzy powiedzieli, że potrzebę środowiska w zakresie integracji społeczności lokalnej
szkoła zaspokaja organizując np. festyn z okazji Dnia Dziecka i Festyn Rodzinny.
Rodzice i partnerzy stwierdzili, iż szkoła podejmuje również działania w celu:
zapewnienia dzieciom opieki i bezpieczeństwa - dostosowanie trasy autobusu szkolnego do potrzeb dzieci
dojeżdżających, funkcjonowanie stołówki szkolnej, współpraca z policją i reagowanie w każdym przypadku
zagrożenia bezpieczeństwa dzieci;
wsparcia materialnego osób potrzebujących - inicjowanie własnych lub udział w akcjach charytatywnych
innych organizatorów (Caritas, WOŚP), realizacja programu dożywiania dzieci.
Nauczyciele uznali, iż potrzeby przedsiębiorstwa "Mrówka" dotyczą promowania przez szkołę postaw
39 / 55
proekologicznych poprzez udział dzieci w akcji sprzątania świata. Dokumentacja szkolna zawiera informacje
dotyczące realizacji tego działania.
Wykorzystywanie zasobów środowiska w procesie nauczania. Według dyrektora i ankietowanych nauczycieli
szkoła korzystała z zasobów środowiska podczas następujących działań:
imprezy środowiskowe (14/15);
wyjazdy i wycieczki szkolne (13/15);
zajęcia pozalekcyjne (12/15);
pomoc socjalna dla uczniów (10/15);
stypendia dla najlepszych uczniów (5/15);
zakup sprzętu dla szkoły (5/15).
Nauczyciele w ankiecie wymienili także:
projekty edukacyjne (11/15);
zajęcia profilaktyczne (8/15);
prowadzenie lub współprowadzenie lekcji (6/15);
kierowanie uczniów na kolonie letnie, refundowane przez GKRPA (1/15).
Zdaniem dyrektora szkoła wykorzystuje następujące zasoby środowiska:
Biblioteka Publiczna – spotkania przedświąteczne dla klas I-III – omawianie zwyczajów świątecznych;
Dom Kultury (sprzęt nagłaśniający, osoba prowadzącą konkursy, przestronną salę na imprezy) – sprawy
dydaktyczne (wystawy, spotkania z ciekawymi ludźmi), kulturalno-oświatowe (przeglądy piosenki, przeglądy
i konkursy recytatorskie, bale, dyskoteki);
Rada Miejska - uczestniczenie uczniów klasy VI w sesjach RM;
baza sportowa MOKiS – stadion lekkoatletyczny (bieżnia, rzutnia);
poczta, apteka, bank, urząd miejski - wycieczki uczniów klas I-III w ramach realizacji podstawy programowej;
Nadleśnictwo w Trzcielu – pomoc leśniczych i podleśniczych w korzystaniu ze ścieżki dydaktycznej, wieży
widokowej w okolicy Jeziora Wielkiego, organizacja imprez integracyjnych (dostarczają kiełbaski
i umożliwiają rozpalenie ogniska);
Ośrodek Wypoczynkowy „Abarex” nad Jeziorem Konin – udostępnia miejsca rekreacyjno-sportowe
z zapleczem piknikowym (miejsce na ognisko, boiska, kajaki);
Centrum Edukacji Ekologicznej w Pszczewie (lekcje ekologiczne) - udostępnia sprzęt badawczy, uczniowie
wychodzą w plener, lekcje z mikroskopami;
Muzeum w Międzyrzeczu - lekcje historyczne;
Zespół Ludowy „Obrzanie” – zespół uczestniczy w imprezach szkolnych, występuje na koncertach
(założycielem i prowadzącym jest emerytowany nauczyciel;
Państwowa Szkoła Muzyczna I st. w Zbąszyniu – uczniowie mogą uczestniczyć w koncertach na żywo, część
uczniów szkoły jest również uczniami Szkoły Muzycznej;
Regionalna Telewizja TVP 3 – uczniowie co roku odwiedzają redakcję w Gorzowie, telewizja umożliwia
uczniom udział w wydarzeniach kulturalnych, udostępnia spektakle teatralne drogą internetową.
Rodzice i partnerzy skupili się na wspomaganiu szkoły i uczniów w kwestiach materialnych poprzez zakup nagród
(lokalni przedsiębiorcy, nadleśnictwo, bank), dofinansowanie wyjazdów dzieci na wycieczki, letni wypoczynek
(SMT, Agencja Rolna, Straż Pożarna), finansowanie dożywiania dzieci i wsparcie rodzin (OPS), pomoc
w organizacji festynów, imprez integracyjnych (Rada Rodziców).
Wpływ współpracy szkoły z podmiotami działającymi w środowisku na rozwój uczniów. Podczas wywiadu
uczniowie uznali, że organizowane przez szkołę we współpracy z instytucjami działającymi w środowisku
(Biblioteka Publiczna, Muzeum) spotkania z pisarzami i historykiem były dla nich atrakcyjne i interesujące.
Pozytywnie wyrażali się również o możliwości obejrzenia spektaklu "Ania z Zielonego Wzgórza", realizacji zajęć
wychowania fizycznego na stadionie lekkoatletycznym oraz wyjazdach na basen do teatru w Poznaniu i innych
wycieczkach edukacyjnych. Zdaniem dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie, dzięki współpracy ze
środowiskiem uczniowie mają możliwość uczestniczenia w atrakcyjnych zajęciach wzbogacających ich wiedzę
i rozwijających umiejętności, zainteresowania i talenty, a dodatkowo stwarza się im możliwości do prezentowania
własnego dorobku. Z kolei współpraca z policją, Caritas i Kościołem wspiera kształtowanie postaw uczniów oraz
wyzwala ich aktywność na rzecz osób potrzebujących. W opinii nauczycieli kształtowane są kompetencje
40 / 55
społeczne uczniów, ponieważ dzieci nawiązują kontakty z rówieśnikami z innych szkół, uczą się zasad rywalizacji.
Uczniowie odnoszą także korzyści materialne, dzięki finansowaniu przez lokalnych partnerów szkoły nagród,
stypendiów, pomocy dydaktycznych oraz wyjazdów na wycieczki i wypoczynek letni. Nauczyciele powiedzieli,
że ich opinia na temat pozytywnego wpływu współpracy ze środowiskiem na rozwój uczniów ukształtowała się
na podstawie obserwacji własnych oraz rozmów z dziećmi i ich rodzicami - dzieci wyrażają np. satysfakcję i radość
z udziału w występach artystycznych, rośnie liczba uczniów zainteresowanych udziałem w zajęciach
pozalekcyjnych, imprezach i konkursach oraz uczących się w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Zbąszyniu.
Wymaganie: Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Komentarz:
Informacje o losach absolwentów są wykorzystywane okazjonalnie i polegają głównie na organizowaniu
ich spotkań z uczniami w celu prezentacji szkół ponadgimnazjalnych, wykonywanych zawodów oraz
ścieżki kariery zawodowej. Szkoła umożliwia swoim absolwentom odbywanie praktyk studenckich,
a uczniom szkół ponadgimnazjalnych - praktycznej nauki zawodu. Szkoła dobrze przygotowuje dzieci
do dalszej edukacji, a poprzez rozwijanie umiejętności językowych, społecznych i komputerowych, buduje
podstawy przygotowania uczniów do funkcjonowania na rynku pracy.
Wykorzystanie informacji o losach absolwentów w procesie nauczania i wychowania. Wszyscy ankietowani
nauczyciele zadeklarowali wykorzystywanie informacji o losach absolwentów do doskonalenia procesu nauczania
i wychowania - 8/15 robi to od czasu do czasu, 5/15 sporadycznie, a 2/15 często. Podczas wywiadu nauczyciele
powiedzieli o organizowaniu spotkań z absolwentami, którzy osiągnęli sukces zawodowy i życiowy - podróżnik,
członkowie kadry olimpijskiej w zapasach, leśnik, kapitan żeglugi wielkiej. Dzięki tym spotkaniom uczniowie
poznają rożne zawody, pokazuje się im możliwość zrobienia kariery i osiągnięcia sukcesu zawodowego, co stanowi
zachętę do pracy nad sobą i nauki. Uczniowie klasy VI realizują projekt edukacyjny dotyczący losów absolwentów,
którego forma zmienia się raz na 2 lata. Absolwenci wracają do szkoły podczas studiów - wybierają ją jako miejsce
odbywania praktyk studenckich i stażu.
Współpraca z absolwentami. Dyrektor i 7/15 ankietowanych nauczycieli stwierdzili, że podejmują współpracę
z absolwentami od czasu do czasu, 7/15 nauczycieli uznało, iż robią to sporadycznie, a 1/15 - często. Współpraca
ta, według dyrektora i nauczycieli, polega na:
umożliwieniu absolwentom odbycia praktyk studenckich (uczelnie z Gorzowa Wlkp., Poznania, Szczecina,
Warszawy);
organizowanie spotkań z uczniami absolwentów, którzy mogą zaprezentować swój dorobek życiowy
i zawodowy - p. Rajter (mieszka w Peru – podróżnik), medalistka zapaśniczka Monika Michalik (uczestniczka
olimpiad w Pekinie i Londynie), kpt. żeglugi wielkiej Szynal (raz na 2 lata prezentuje uroki podróży wielkimi
statkami), językoznawca, pracownik naukowy PAN, strażak, ratownik medyczny oraz nauczyciele, którzy są
absolwentami szkoły (przy okazji lekcji wychowawczych opowiadają uczniom o swojej drodze kariery);
współpraca podczas przygotowywania i przebiegu imprez szkolnych (trener zapasów M. Kuryś wręcza
nagrody, pomaga w organizacji imprez sportowych, a kierownik GOKiS - wręcza nagrody, pomaga
w organizacji imprez kulturalnych).
Nauczyciele stwierdzili także, iż absolwenci promują wśród uczniów szkoły ponadgimnazjalne, do których
uczęszczają oraz współpracują z uczniami przy realizacji projektu edukacyjnego, a dyrektor powiedział
o współpracy z absolwentami w ramach wolontariatu - 2 osoby miały w ubiegłym roku umowy wolontariackie
(świetlica – pomoc przy uczniach dojeżdżających, a druga – pomoc u pedagoga) oraz o odbywaniu zajęć
praktycznej nauki zawodu w stołówce szkolnej przez absolwentów, uczniów pobliskiej szkoły ponadgimnazjalnej.
41 / 55
Przygotowanie uczniów do dalszej edukacji i funkcjonowania na rynku pracy. Zdaniem 24/37 ankietowanych
rodziców i wszystkich (15/15) nauczycieli uczniowie nie potrzebują korepetycji, aby zapewnić sobie możliwość
dalszego kształcenia w wybranej szkole. W opinii 28/37 ankietowanych rodziców szkoła dobrze przygotowuje
uczniów do funkcjonowania w dalszym życiu. Według dyrektora i nauczycieli uczestniczących w wywiadzie dzieje
się to poprzez naukę języków obcych i współpracę polsko-niemiecką, rozwijanie umiejętności autoprezentacji,
pracy zespołowej. Dyrektor wymienił rozwijanie umiejętności w zakresie posługiwania się TIK, a nauczyciele umiejętności organizacyjnych.
Wymaganie: Promowana jest wartość edukacji
Komentarz:
Szkoła prezentuje w środowisku lokalnym swoją ofertę oraz osiągnięcia uczniów za pośrednictwem
Internetu oraz lokalnych mediów, a rodzice i partnerzy uznają te informacje za dostępne i wystarczające.
Samorząd lokalny jest systematycznie informowany o celach i skuteczności podejmowanych przez szkołę
działań. Rodzice są informowani głównie o celach działań szkoły, rzadziej o ich skuteczności. W opinii
rodziców i lokalnych partnerów szkoła dba o jakość kształcenia, ponieważ nauczyciele starają się wspierać
rozwój uczniów, a absolwenci dobrze radzą sobie na kolejnych etapach kształcenia. Szkoła realizowała
działania edukacyjne dla dorosłych mieszkańców Trzciela w zakresie nauki języka niemieckiego i obsługi
komputera. Promowanie wartości edukacji odbywa się także poprzez upowszechnianie informacji
o uczniach wyróżniających się wynikami w nauce i osiągnięciami w konkursach.
Działania informacyjne dotyczące oferty edukacyjnej, działań szkoły i jej osiągnięć. Zgodnie z danymi
uzyskanymi z ankiety dla dyrektora i dokumentacji szkolnej, szkoła posiada własną stronę internetową i prezentuje
informacje w formie gazetki na tablicy ogłoszeń. Dyrektor stwierdził również, że do promocji szkoły wykorzystywane
są lokalne media (prasa, telewizja). Ostatnio, nie więcej niż miesiąc temu, rozpropagowane zostały informacje
o osiągnięciach uczniów na wojewódzkim przeglądzie jasełkowym oraz udziale szkoły w projekcie kulturalnym
organizowanym przez TVP3.
Znajomość osiągnięć szkoły i jej uczniów wśród rodzice i przedstawicieli lokalnego środowiska. Lokalni partnerzy
szkoły oraz 11/37 ankietowanych rodziców pozytywnie wypowiedziało się o informacjach, jakie szkoła
upowszechnia na temat swoich osiągnięć. Ankietowani rodzice uzyskują informacje na temat:
sukcesów uczniów w zawodach/imprezach sportowych (27/37);
sukcesów uczniów na olimpiadach przedmiotowych (21/37);
przyznania uczniom szkoły stypendiów naukowych (17/37);
nagród i wyróżnień przyznawanych nauczycielom i innym pracownikom szkoły (5/37).
Informacje te otrzymują również lokalni partnerzy szkoły. Ponadto rodzice stwierdzili, że szkoła przekazuje im
informacje o:
sukcesach uczniów w konkursach (28/37);
zrealizowaniu przez szkołę projektu lub udział w akcji społecznej (19/37);
udziale przedstawicieli szkoły w ważnych wydarzeniach i uroczystościach (10/37);
otrzymanie przez szkołę dotacji/grantu (6/37);
uczniach, którzy uzyskali najwyższe średnie ocen, przeczytali najwięcej książek, mieli najlepszą frekwencję
(2/37);
uzyskaniu przez nauczycieli stopni awansu zawodowego (nauczyciela dyplomowanego).
Partnerzy uznali, że nie odczuwają niedosytu w informacjach na temat osiągnięć szkoły - informacje są na stronie
internetowej oraz w lokalnej prasie: Informator Trzcielski, Gazeta Powiatowa; Powiaty i Gminy.
42 / 55
Informowanie o celowości i skuteczności działań szkoły. Większość nauczycieli uczestniczących w ankiecie
(13/15) podała, iż informują rodziców o celach, jakie chce osiągnąć szkoła. Uzyskanie tych informacji potwierdziło
w ankiecie 25/37 rodziców. Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) zadeklarowali przekazywanie rodzicom
informacji o celach edukacyjnych i wychowawczych realizowanych przez siebie działań, a otrzymywanie tych
informacji potwierdziło odpowiednio - 21/37 (cele edukacyjne) oraz 12/37 (cele wychowawcze) rodziców.
O skuteczności realizowanych przez nauczycieli działań edukacyjnych i wychowawczych informacja jest
przekazywana rodzicom zdaniem 8/15 nauczycieli oraz 13/37 rodziców w odniesieniu do działań edukacyjnych
i 11/37 rodziców w stosunku do działań wychowawczych. Przedstawiciel samorządu lokalnego powiedział
w wywiadzie, że podczas narad Burmistrza z dyrektorami szkół, składają oni sprawozdania z działalności
kierowanych przez siebie placówek i w ten sposób informują o celach wszelkich podejmowanych działań i ich
skuteczności.
Postrzeganie szkoły przez rodziców i przedstawicieli lokalnego środowiska. Zdaniem lokalnych partnerów
oraz 32/37 ankietowanych rodziców szkoła dba o jakość kształcenia. Partnerzy zauważyli, że absolwenci dobrze
radzą sobie w gimnazjum i kolejnych etapach edukacyjnych. Z kolei rodzice w wywiadzie docenili starania
nauczycieli, którzy doskonalą się zawodowo, stosują atrakcyjne dla uczniów metody nauczania, są otwarci
na kontakty z rodzicami (rozmowy, dziennik elektroniczny) i wrażliwi na indywidualne potrzeby edukacyjne dzieci.
Wszystko to świadczy według rodziców o tym, że nauczycielom zależy na rozwoju uczniów.
Partnerzy uznali, że wszystkim pracownikom szkoły zależy na współpracy z lokalnym środowiskiem, a według
29/37 ankietowanych rodziców szkole zależy również na współpracy z rodzicami.
Działania promujące wartość uczenia się przez całe życie. W opinii dyrektora i 6/37 rodziców uczestniczących
w ankiecie szkoła prowadziła dla dorosłych:
kursy - trzy lata temu szkoła opracowała i zrealizowała projekt kursu grantowego dotyczącego nauki języka
niemieckiego dla dorosłych;
konsultacje i debaty - w związku z wyborami samorządowymi.
Według lokalnych partnerów i 7/37 ankietowanych rodziców w szkole odbywały się spotkania z ciekawymi ludźmi,
a partnerzy powiedzieli również o włączeniu się szkoły w organizowane przez Klub Seniora zajęcia komputerowe
dla starszych mieszkańców Trzciela. Zdaniem uczestniczących w ankiecie rodziców prowadzone były również
akcje społeczne i działania informacyjne (12/37), konkursy (10/37) i projekty edukacyjne (4/37). W dokumentacji
szkolnej znajdują się informacje o podejmowanych przez szkołę działaniach promujących wartość uczenia się:
typowanie do pocztu sztandarowego najlepszych uczniów;
informacje o stypendiach na stronie internetowej;
informacje o najlepszych uczniach i laureatach konkursów na gazetkach szkolnych,
eksponowanie dyplomów i pucharów;
informacje o działaniach i osiągnięciach szkoły w kwartalniku Trzciel Dzisiaj – Informator.
43 / 55
Wymaganie: Rodzice są partnerami szkoły
Komentarz:
Szkoła stwarza rodzicom możliwość wyrażania opinii i oczekiwań dotyczących jej pracy. Najczęściej dzieje
się to podczas spotkań z rodzicami. Mają głos doradczy przy planowaniu i realizowaniu działań szkoły.
Decydują o wyborze firmy ubezpieczeniowej oraz w sprawach dotyczących gospodarowania finansami
Rady Rodziców. Wspomagają szkołę organizacyjnie i finansowo podczas licznych imprez i uroczystości,
w których często biorą udział. Wspierają szkołę przy realizacji współpracy polsko-niemieckiej, goszcząc
w swoich domach dzieci z Niemiec. Rodzice są usatysfakcjonowani poziomem informowania ich
o sukcesach i trudnościach szkolnych dzieci. Szkoła oferuje im pomoc i wsparcie w wychowaniu dzieci we
własnym zakresie (pedagog, psycholog, wychowawcy) oraz współpracując z innymi instytucjami, przede
wszystkim z poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Rodzice korzystają ze wparcia udzielanego przez
szkołę i uznają je za przydatne.
Wyrażanie przez rodziców opinii na temat pracy szkoły oraz procesu nauczania i ich wpływ na działania
szkoły. Według ankietowanych rodziców mają oni możliwość dzielenia się swoimi opiniami na temat
funkcjonowania szkoły (23/37) oraz wyrażania oczekiwań w tym zakresie (21/37). Dzieje się to, w opinii dyrektora,
15/15 nauczycieli i 30/37 rodziców, podczas zebrań z rodzicami. Inne sposoby to zdaniem dyrektora, rodziców
i nauczycieli:
indywidualne rozmowy w ramach wyznaczonych godzin spotkań dla rodziców - 13/37 rodziców i 14/15
nauczycieli;
indywidualne rozmowy poza wyznaczonymi godzinami spotkań dla rodziców (np. podczas przerw, "okienek")
- 13/37 rodziców i 12/37 nauczycieli;
przy okazji uroczystości i imprez szkolnych lub klasowych - 5/37 rodziców i 11/15 nauczycieli;
dziennik elektroniczny - 1/37 rodziców i 12/15 nauczycieli.
Dyrektor i 14/15 nauczycieli podali także ankiety jako formę wyrażania opinii przez rodziców, a 4/15 nauczycieli rozmowy telefoniczne. Na tablicach informacyjnych w szkole nie stwierdzono informacji na temat zebrań rodziców,
terminów indywidualnych spotkań dyrekcji i nauczycieli z rodzicami. Dyrektor, 14/15 ankietowanych nauczycieli
oraz 20/37 ankietowanych rodziców stwierdzili, że opinie rodziców są brane pod uwagę przy planowaniu pracy
szkoły. Według rodziców, dyrektora i nauczycieli wypowiadających się w wywiadach, pod wpływem opinii rodziców
przeniesiono szatnię z pomieszczenia w piwnicy budynku na parter. Dyrektor i nauczyciele stwierdzili, że zmiana
formuły zakończenia roku szkolnego klas VI (włączenie do imprezy poczęstunku) została dokonana na wniosek
rodziców, zdaniem nauczycieli i rodziców - organizacja wycieczek, a według dyrektora i rodziców - organizacja
imprez, np. Dnia Dziecka, jest konsultowana z rodzicami uczniów. Rodzice są przekonani, że pod wpływem ich
opinii doszło do zmiany lokalizacji biblioteki szkolnej (ma zapewnione bezpośrednie wejście z zewnątrz budynku)
i sklepiku (obecnie znajduje się na terenie szkoły, a nie po drugiej stronie ulicy). Opinie rodziców były, według
nauczycieli, wykorzystywane podczas planowania trasy autobusu dowożącego dzieci do szkoły.
Udział rodziców w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Według ankietowanych 5/37 rodziców
i 12/15 nauczycieli, dyrektora i rodziców uczestniczących w wywiadzie, rodzice uczniów opiniują dokumentację
pracy szkoły – np. plany pracy, plany wychowawcze, budżet szkoły, koncepcję pracy szkoły. Rodzice
współuczestniczą w planowaniu i realizacji działań podejmowanych przez szkołę – uroczystości, apele, dyskoteki
(dyrektor, 7/37 rodziców, 13/15 nauczycieli), wycieczki (dyrektor, 5/37 rodziców, 6/15 nauczycieli). Dyrektor
stwierdził, że wyjaśnia rodzicom podejmowane przez szkołę działania, a oni mają wówczas okazję do wyrażenia
swojej opinii lub porady. Dyrektor, wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) oraz 13/37 rodziców uznali, że rodzice
uczestniczą w podejmowaniu decyzji dotyczących życia szkoły. Decyzje te dotyczą przede wszystkim wyboru firmy
ubezpieczeniowej (4/37 rodziców i 11/15 nauczycieli oraz rodzice w wywiadzie). Według 2/37 ankietowanych
rodziców i 4/15 nauczycieli rodzice określają wysokość składki na Radę Rodziców, a zdaniem 3/37 rodziców i 9/15
nauczycieli decydują o sposobie dysponowania finansami Rady Rodziców. Dyrektor powiedział, że środki te
przeznaczane są na konkretne cele, np. na dofinansowanie wycieczek, imprez klasowych, Dnia Patrona, zakup
nagród dla uczniów na zakończenie roku szkolnego, uzupełnienie zbiorów bibliotecznych, zakup pomocy
naukowych. Pojedynczy rodzice podali w ankiecie informację o współdecydowaniu o wyborze tematyki szkoleń dla
rodziców oraz o udziale w rozwiązywaniu problemów dotyczących szkoły lub pojedynczych uczniów.
44 / 55
Udział rodziców w działaniach organizowanych przez szkołę. Nauczyciele w wywiadzie powiedzieli,
że członkowie Rady Rodziców uczestniczą we wszystkich imprezach i apelach szkolnych - dyskoteki, Dzień
Dziecka, Dzień Patrona, pasowanie na ucznia, zakończenie nauki przez szóstoklasistów - wspomagają je
organizacyjnie i finansowo. W klasach I-III na uroczystościach z okazji Dnia Babci, Dziadka, Matki obecni są
rodzice wszystkich dzieci. Ważne jest również włączenie się rodziców w działania związane ze współpracą
polsko-niemiecką - goszczące w Polsce dzieci niemieckie przyjmowane są w domach uczniów i są w tym czasie
pod opieką ich rodziców. Rodzice angażują się w pozyskiwanie funduszy na potrzeby szkoły organizują bal
karnawałowy dla sponsorów.
Informowanie rodziców o rozwoju uczniów i wspieranie ich w wychowaniu dzieci. W opinii wszystkich
ankietowanych nauczycieli (15/15) oraz 32/37 rodziców, rodzice uzyskują wystarczającą informację na temat
sukcesów swoich dzieci, a zdaniem wszystkich nauczycieli i 31/37 rodziców - również na temat trudności szkolnych
dziecka. Uczestniczący w wywiadzie rodzice stwierdzili, że informacja ta w klasach I-III ma postać oceny opisowej,
z której dowiadują się wielu interesujących rzeczy o swoich dzieciach. Według rodziców pozytywną rolę
w przepływie informacji o uczniach pełni dziennik elektroniczny oraz rozmowy z nauczycielami podczas
odbywających się w środy "drzwi otwartych". Wszyscy ankietowani nauczyciele zadeklarowali, że starają się
poznać sytuację życiową wychowanków i ich rodzin oraz służą radą i wsparciem w sytuacjach problemowych,
a 14/15 z nich utrzymuje stały kontakt z rodzicami, prowadzi i indywidualne lub grupowe spotkania oraz doradza,
w jakich instytucjach mogą szukać wsparcia. Według dyrektora, najważniejszymi formami wspierania rodziców
w wychowaniu dzieci są porady pedagoga, psychologa i logopedy na terenie szkoły. Korzystają z nich rodzice
około połowy wszystkich uczniów. Oprócz tego, zdaniem dyrektora szkoła oferuje warsztaty psychologiczne
doskonalące umiejętności wychowawcze, prowadzi świetlicę oraz zajęcia wychowawcze dla dzieci kieruje
do poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Zdaniem rodziców wypowiadających się w ankietach, szkoła oferuje następujące formy pomocy w wychowaniu
dzieci:
pomoc specjalisty pedagoga (27/37);
współpraca wychowawcy z rodzicem (26/37);
współpraca dyrektora z rodzicami (23/37);
pomoc specjalisty psychologa (18/37);
pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej (17/37);
pomoc logopedy (15/37);
współpraca nauczycieli z rodzicami (15/37);
pośredniczenie w uzyskaniu pomocy z zewnętrznych instytucji (np. poradni psychologiczno-pedagogicznej)
(13/37);
opieka socjalna (9/37);
poradnictwo wychowawcze (6/37);
prowadzenie warsztatów psychologicznych doskonalących umiejętności wychowawcze (5/37).
Spośród wymienionych, najczęściej korzystają z pomocy pedagoga lub psychologa szkolnego (32/37) i poradni
psychologiczno-pedagogicznej (18/37), a następnie z indywidualnych lub grupowych spotkań z nauczycielem
(wychowawcą), a także rad i wsparcia przez nauczycieli (wychowawców) w sytuacjach problemowych (15/37).
10/37 osób korzystało z opieki socjalnej, a 3/37 z warsztatów doskonalących umiejętności wychowawcze. Rodzice
uznali, że wszystkie te formy były dla nich pomocne: spotkania z pedagogiem lub psychologiem (29/37), rady
i wsparcie udzielane przez nauczycieli lub wychowawców (19/37), pomoc poradni psychologiczno-pedagogicznej
(12/37), indywidualne lub grupowe spotkania z nauczycielem, wychowawcą (11/37), opieka socjalna (8/37),
warsztaty psychologiczne doskonalące umiejętności wychowawcze (5/37).
W dokumentacji szkolnej znajdują się informacje o udzielaniu pomocy przez pedagoga lub psychologa szkolnego
oraz organizowaniu opieki socjalnej. Na terenie szkoły nie stwierdzono informacji dla rodziców dotyczących
dyżurów nauczycieli, dyrekcji szkoły, innych form kontaktu (telefon, adres mailowy) oraz na temat rozwiązywania
problemów wychowawczych, komunikacji z dzieckiem.
45 / 55
Obszar: Zarządzanie
Wymaganie: Funkcjonuje współpraca w zespołach
Komentarz:
Większość nauczycieli jest zaangażowana w pracę zespołów szkolnych. Zespoły zajmują się głównie
sprawami wychowawczo - profilaktycznymi, organizacją imprez czy ewaluacja wewnętrzną, w mniejszym
stopniu sprawami dydaktycznymi (programy, metody nauczania) oraz współpracą ze środowiskiem
i zarządzaniem. Efekty pracy zespołów są analizowane systemowo dwa razy w roku oraz na bieżąco.
Wnioski z analizy efektów pracy zespołów nauczyciele wykorzystują do planowania różne działania, jak np.
opracowanie planu poprawy dyscypliny i zachowania. Nauczyciele w zespole wspólnie rozwiązują różne
problemy, np. dotyczące wyboru podręcznika czy pracy wychowawczej z uczniem. W szkole organizuje się
szkolenia wewnętrzne dla nauczycieli, tj. szkoleniowe rady pedagogiczne, których tematyka dotyczy metod
i form współpracy np. w zakresie organizowania i realizowania pomocy psychologiczno-pedagogicznej
i pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Zaangażowanie nauczycieli w pracę zespołów. Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) stwierdzili,
że uczestniczą w pracy zespołów, wskazując takie zespoły jak: wychowawczy i profilaktyczny (14/15); organizacja
imprez dla uczniów, rodziców lub nauczycieli (15/15); do spraw ewaluacji wewnętrznej (12/15); szkoleniowy
(doskonalenie zawodowe nauczycieli) (9/15); programowy (praca nad treściami nauczania) (2/15); metodyczny
(rozwijanie metody pracy z uczniem) (1/15); ds. zarządzania szkołą (planowanie i organizacja działalności szkoły)
(1/15); ds. współpracy z otoczeniem zewnętrznym szkoły (1/15); inne (2/15), jak: WDN; zespół przedmiotowy
nauczycieli wychowania fizycznego, Gminny Szkolny Związek Sportowy. W ocenie 8/15 ankietowanych nauczycieli
- w pracę zespołów angażują się wszyscy nauczyciele; 7/15 - uważa, że angażuje się większość nauczycieli.
W ocenie dyrektora w ankiecie większość nauczycieli angażuje się w pracę zespołów szkolnych w wysokim
stopniu.
Sposoby analizowania przez zespoły efektów swojej pracy. Zgodnie z wypowiedzią nauczycieli w wywiadzie
zespoły analizują efekty swojej pracy, np.: poprzez półroczne i roczne sprawozdania; podczas zbierania informacji
o tym, co się wydarzyło w danym czasie w obszarze pracy wychowawczej. W szkole, jak powiedzieli nauczyciele,
analizuje się efekty działań, co było dobrze zorganizowane, co należy poprawić; pracuje się nad ujednoliceniem
sposobu oceniania, wprowadzeniem wspólnej wagi dla ocen cząstkowych. Według dyrektora w ankiecie i 12/15
ankietowanych nauczycieli w szkole, dokonując analizy efektów swojej pracy, zespoły stosują regularnie procedury
ewaluacyjne; według 2/15 ankietowanych nauczycieli analiza efektów pracy zespołu polega na dokonywaniu
spontanicznej refleksji nad efektami po zakończeniu pracy lub jakiegoś jej etapu.
Wspólne planowanie działań w oparciu o analizę efektów pracy zespołów. Według dyrektora w ankiecie
i 12/15 ankietowanych nauczycieli zdecydowana większość działań planowana jest wspólnie z innymi
nauczycielami (2/15 nauczycieli uważa, że jest to większość działań). Planowanie według 15/15 ankietowanych
nauczycieli w całości lub większości opiera się na analizie efektów pracy zespołów. Przykłady planowania pracy
zespołu opartego na analizie efektów tej pracy podane przez nauczycieli w ankietach, to: opracowanie planu
poprawy dyscypliny (10/15); opracowanie procedur monitorowania osób korzystających z OPS (7/15); kontynuacja
pomocy rzeczowej dla rodzin ubogich (7/15); opracowanie procedur w sytuacjach kryzysowych (5/15); wspólna
decyzja o wyborze podręczników, programów (4/15); planowanie działań wychowawczych (3/15); ewaluacja
dokumentacji szkolnej (3/15); wybór tematyki szkoleń na przyszły rok szkolny (3/15).
Wspólne rozwiązywanie problemów. Nauczyciele w wywiadzie i 13/15 ankietowanych nauczycieli stwierdziło,
że bardzo często (2/15-często) korzystają z pomocy innych nauczycieli w rozwiązywaniu problemów, które
napotykają w szkole; 14/15 ankietowanych nauczycieli zdecydowanie uważa, że zespoły pomagają im
w rozwiązywaniu pojawiających się w pracy problemów. Przykłady odwoływania się do pomocy zespołów, podane
przez nauczycieli w wywiadzie, to: zgłaszanie problemu z klasą lub uczniem dotyczącego czytelnictwa;
podejmowanie decyzji o wyborze pakietów podręczników. Zespoły wychowawcze analizują zgłoszony problem
dotyczący ucznia, nauczyciele w zespole dzielą się pomysłami na temat rozwiązania danego problemu, wspólnie
podejmują decyzje o sposobie rozwiązania.
46 / 55
Uczestnictwo w formach doskonalenia zawodowego dotyczących metod i form współpracy. Według
dyrektora i ankietowanych nauczycieli (15/15) w tym i poprzednim roku szkolnym w szkole były prowadzone formy
doskonalenia zawodowego dotyczące metod i form współpracy/pracy zespołowej, takie jak szkolenia wewnętrzne;
dyrektor w ankiecie wskazał też szkolenia zewnętrzne. Z analizy dokumentów i wypowiedzi ankietowanych
nauczycieli wynika, że w szkole organizowano szkoleniowe rady pedagogiczne, w tym o charakterze
warsztatowym, które dotyczyły metod i form współpracy w zakresie takiej tematyki, jak: organizacja i realizacja
pomocy psychologiczno –pedagogicznej, dokumentacji zespołów specjalistów (9/15); praca z uczniem
o specyficznych potrzebach edukacyjnych (5/15); stosowanie dziennika elektronicznego i korzystanie z platformy
edukacyjnej – warsztaty szkoleniowe (11/15). Z analizy dokumentów wynika, że podczas szkoleniowych rad
pedagogicznych poruszano też taką tematykę, jak: ewolucja i modyfikacja szkolnych i przedmiotowych systemów
oceniania; ocena ze sprawowania w świetle obowiązujących przepisów prawa; lekcja z zastosowaniem prezentacji
multimedialnej – szkolenie z lekcją pokazową w tle. Dyrektor i 14/15 ankietowanych nauczycieli uważa,
że uczestnictwo w tych szkoleniach jest zdecydowanie przydatne w praktyce. Pracownicy niepedagogiczni podczas
wywiadu powiedzieli, iż zdecydowanie nie uczestniczą wspólnie z pracownikami pedagogicznymi szkoły
w szkoleniach dotyczących doskonalenia pracy zespołowej.
Wymaganie: Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Komentarz:
Ewaluacja wewnętrzna prowadzona jest przez zespół ds. ewaluacji i zespoły zadaniowe, przez co wszyscy
nauczyciele są zaangażowani w planowanie ewaluacji wewnętrznej oraz w prace zespołów
przeprowadzających ewaluację. Szkoła systemowo do planu pracy na dany rok szkolny wprowadza
działania wynikające z wniosków z ewaluacji wewnętrznej prowadzonej w minionym roku szkolnym.
Działania podejmowane przez szkołę w oparciu o wnioski z nadzoru pedagogicznego przyczyniają się
do wprowadzania prorozwojowych zmian w funkcjonowaniu szkoły, jak np. rozszerzenie oferty
edukacyjnej, uzyskiwanie przez uczniów sukcesów, unowocześnienie i poprawa komunikacji w środowisku
szkolnym.
Organizacja ewaluacji wewnętrznej w szkole. Według dyrektora ewaluacja jest nową sprawą, ustalono w szkole,
że będzie ona dotyczyła tego co się w niej dzieje. Pojawiła się potrzeba zbierania informacji i planowania działań,
więc zostały powołane odpowiednie zespoły zadaniowe, a każdy nauczyciel mógł deklarować się do pracy w takim
zespole, jaki mu odpowiadał. Temat ewaluacji ustalany jest na zakończenie roku szkolnego podczas rady
pedagogicznej i zawsze dotyczy rozwiązania jakiegoś problemu, np. tematyka zajęć dodatkowych. Dyrektor
i nauczyciele w ankiecie (4/15) stwierdzili, że ewaluację wewnętrzną planuje powoływany zespół, jednocześnie
(11/15) uważa, że zespół opracowuje dokument, a w procesie planowania biorą udział wszyscy nauczyciele.
Z analizy dokumentów wynika, że zespół ds. ewaluacji i inne zespoły zadaniowe są powoływane na sierpniowym
zebraniu rady pedagogicznej. Zespół ds. ewaluacji, według dyrektora w ankiecie i ankietowanych nauczycieli jest
odpowiedzialny za przygotowanie planu ewaluacji wewnętrznej oraz za jej przebieg i opracowanie wyników.
Wszyscy ankietowani nauczyciele (15/15) stwierdzili, że uczestniczyli w pracach zespołu (ów) prowadzących
wewnętrzną ewaluację.
Zaangażowanie nauczycieli do udziału w realizacji ewaluacji wewnętrznej. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora
i 15/15 ankietowanych nauczycieli w szkole wszyscy nauczyciele są zaangażowani w ewaluację wewnętrzną.
W opinii dyrektora nauczyciele w szkole są przyzwyczajeni do pracy zespołowej, dlatego dyrektor nie musiał
podejmować specjalnych działań w celu zaangażowania ich do prowadzenia ewaluacji wewnętrznej. Ankietowani
nauczyciele podali, że ich udział w jej przeprowadzaniu był spowodowany: a) zwyczajem panującym w szkole
(zwykle większość nauczycieli/wychowawców/instruktorów uczestniczy w ewaluacji wewnętrznej) (14/15); b) tym,
że uważają ewaluację za niezbędną i zrobili to dla poprawienia jakości własnej pracy (10/15). Stopień
zaangażowania w pracę nad ewaluacją wewnętrzną szkoły ankietowani nauczyciele ocenili na: wysoki (10/15)
lub wystarczający (5/15). Według nauczycieli w ankietach ich zaangażowanie w ewaluację wewnętrzną polegało
na: opracowaniu narzędzi badawczych (8/15); przeprowadzaniu ankiet (3/15); analizowaniu ankiet, opracowywaniu
47 / 55
wyników (10/15); opracowywaniu wniosków, określaniu mocnych i słabych stron badanych obszarów (9/15);
opracowywaniu rekomendacji (5/15); koordynowaniu prac (2/15); opracowaniu raportu z ewaluacji wewnętrznej
i przedstawieniu go Radzie Pedagogicznej (2/15). W szkole, jak powiedział w wywiadzie dyrektor, funkcjonuje
system nagradzania nauczycieli (dodatek motywacyjny, nagrody dla szczególnie wyróżniających się), generalnie
wszystkich motywuje się do aktywności zgodnie z funkcjonującym stylem pracy.
Wykorzystywanie wyników wewnętrznego nadzoru pedagogicznego do planowania pracy szkoły. Zgodnie
z wypowiedzią dyrektora w wywiadzie ewaluacja wewnętrzna w danym roku szkolnym kończy się opracowaniem
raportu, który zawiera wnioski ustalone przez zespół ds. ewaluacji. W lipcu powołuje się zespół do opracowania
planu działań wdrażających wnioski w kolejnym roku szkolnym. Projekt planu przewodniczący zespołu przekazuje
do dyrektora, który analizuje go sprawdzając realność rekomendacji, po ewentualnych poprawkach
przewodniczący przedstawia dokument na sierpniowej radzie pedagogicznej. Przykłady podane przez nauczycieli
w wywiadzie oraz analiza dokumentów wskazują, że uwzględnianie wniosków z wewnętrznego nadzoru
pedagogicznego podczas tworzenia planu pracy szkoły, to np:
oferta zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych; badania prowadzone w ramach ewaluacji wewnętrznej w roku
2011/2012, których przedmiotem była „organizacja zajęć dodatkowych i pozalekcyjnych ukierunkowanych
na zaspokajanie potrzeb edukacyjnych i wychowawczych uczniów i ich rodziców” wykazały, że istniejąca
wówczas oferta jest nie atrakcyjna dla uczniów i nie zaspakaja ich potrzeb, więc oferta została rozszerzona
z uwzględnieniem wniosku z ewaluacji: uwzględnić inicjatywę uczniów przy organizowaniu kółek
zainteresowań wynikających z potrzeb i inicjatywy uczniów; stale wzbogacać i różnicować ofertę zajęć
pozalekcyjnych;
wprowadzenie cyklicznych spotkań Samorządu Uczniowskiego z radami klasowymi, lepsze informowanie
o działaniach SU; wnioski z ewaluacji wewnętrznej w roku 2010/2011, której przedmiotem było
„funkcjonowanie samorządu uczniowskiego” wskazywały, że należy zwiększyć samodzielność uczniów
w sprawach samorządu, uściślić przepływ informacji między SU, a resztą społeczności szkolnej; według
nauczycieli w wywiadzie badanie wykazało, że SU jest mało aktywny i mało widoczny;
Inne działania wprowadzone do planu pracy, wynikające z wniosków z ewaluacji wewnętrznej podane przez
nauczycieli w wywiadzie, to:
opracowanie planu poprawy dyscypliny i bezpieczeństwa uczniów; działanie wynikało z wniosku,
że dyscyplina uczniów na przerwach i na lekcjach jest niezadowalająca;
wprowadzenie obowiązkowych dla nauczycieli kółek przygotowujących do konkursów; działanie wynikało
z wniosku, że praca z uczniem zdolnym jest niewystarczająca, szkoła ciągle nie ma laureatów konkursów;
wprowadzenie dziennika elektronicznego; odpowiedź na wniosek dotyczący złego funkcjonowanie obiegu
informacji między rodzicami a szkołą.
Z analizy dokumentów wynika, że w „Planie Rozwoju Szkoły na rok 2012/2013” zapisano kilka zadań wynikających
z wniosków z ewaluacji wewnętrznej przeprowadzonej w roku szkolnym 2011/2012 oraz realizujące je działania,
np.:
Zadanie: „Promocja wizerunku szkoły w środowisku”; Działania: Organizacja uroczystości, konkursów,
wystaw prezentujących osiągnięcia i dorobek szkoły; Pozyskiwanie sojuszników wspierających działania
szkoły; Współpraca z instytucjami działającymi na rzecz edukacji;
Zadanie: „Wzmocnienie roli rodziców w planowaniu i realizacji działań statutowych szkoły; Działania:
Partnerska współpraca i udział rodziców w realizacji działań ukierunkowanych na wszechstronny rozwój
osobowy uczniów;
Zadanie: „Zaspokajanie potrzeb edukacyjnych i zapewnianie rozwoju osobowego uczniów”; Działania:
Rozpoznawanie
problemów
wychowawczo-edukacyjnych
i
zapewnienie
pomocy
psychologiczno-pedagogicznej; Zapewnienie wszystkim równych szans w zajęciach pozalekcyjnych.
Wpływ wniosków z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego na wprowadzania prorozwojowych zmian
w funkcjonowaniu szkoły. Najważniejsze zmiany w funkcjonowaniu szkoły wprowadzone w tym lub poprzednim
roku w oparciu o wnioski z wewnętrznego nadzoru pedagogicznego, według dyrektora i nauczycieli w wywiadzie,
48 / 55
to:
bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, która przyczynia się do wypełniania dzieciom czasu oraz rozwijania ich
zainteresowań; uczniowie pozytywnie postrzegają zajęcia, nauczyciel jest bardziej otwarty dla uczniów, jest
lepsza, przyjazna atmosfera;
praca z uczniem zdolnym; położenie nacisku na ten obszar przynosi efekty, szkoła uzyskuje lepsze wyniki
np. w sporcie, przez co rośnie jej prestiż w środowisku;
poprawa komunikacji w środowisku szkolnym poprzez: a) wprowadzenie dziennika elektronicznego, który
przyczynił się do większego przepływu informacji miedzy uczniem a nauczycielem oraz między szkołą
a domem rodzinnym (było to możliwe dzięki temu, że ponad 90 % rodziców posiada komputery, jak wykazało
szkolne badanie); według nauczycieli dziennik mobilizuje ich do rozwoju, powoduje postrzeganie szkoły jako
nowocześniejszej; b) stosowanie poczty e-mailowej; poprawia ona komunikację miedzy nauczycielami
i dyrekcją (wszystkie opracowania ankiet, sprawozdania nauczyciele przesyłają e-mailowo), zwiększył się
przepływu informacji między pedagogiem, logopedą, psychologiem, a nauczycielami i dyrektorem,
co w efekcie usprawnia pracę szkoły.
Według 15/15 ankietowanych nauczycieli wnioski płynące z nadzoru pedagogicznego (ewaluacji wewnętrznej) są
podstawą dla wprowadzanych zmian w funkcjonowaniu szkoły, w tym 11/15 nauczycieli uważa, że są w pełni
uwzględniane, 4/15 - są uwzględniane dużym zakresie.
Wymaganie: Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i wyposażenie
Komentarz:
Szkoła ma dobre warunki lokalowe oraz bogate wyposażenie, w tym z zakresu z technologii
informacyjno-komunikacyjnej, które umożliwiają realizowanie podstawy programowej i przyjętych w szkole
programów nauczania. Problemem jest brak hali sportowo-widowiskowej, która ułatwiłaby realizację
podstawy programowej wychowanie fizycznego i zadań dydaktyczno-wychowawczych. Szkoła w projekcie
budżetu na dany rok szczegółowo planuje zadania inwestycyjne, ustawicznie podejmuje działania mające
na celu wzbogacanie warunków lokalowych i wyposażenia dydaktycznego współpracując w tym zakresie
z samorządem, rodzicami i instytucjami zewnętrznymi. Dyrektor pozyskuje środki finansowe z różnych
źródeł przeznaczając je na rozwój szkoły i uczniów.
Warunki lokalowe szkoły w kontekście możliwości realizacji podstawy programowej i przyjętych
programów nauczania. Warunki lokalowe w ocenie większości ankietowanych nauczycieli (13/15) oraz
ankietowanych rodziców (22/37) są wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole
programów nauczania. W opinii dyrektora oraz 2/15 ankietowanych nauczycieli i 15/37 ankietowanych rodziców
warunki nie są wystarczające, gdyż szkoła posiada braki lokalowe. Najbardziej dotkliwym i jedynym brakiem
lokalowym wskazanym przez dyrektora w ankiecie, nauczycieli, rodziców i partnerów szkoły w wywiadach jest brak
pełnowymiarowej sali gimnastycznej oraz auli na imprezy i apele, co dyrektor określił jako brak hali
widowiskowo-sportowej. Według partnerów szkoły i dyrektora przyczyną takiej sytuacji jest brak środków
finansowych na realizację projektu (gmina posiada projekt budowy i być może zostanie kiedyś zrealizowany).
Z obserwacji placówki oraz wypowiedzi respondentów wynika, że do realizacji podstawy programowej i przyjętych
w szkole programów wychowania fizycznego szkoła posiada małowymiarową salę gimnastyczną oraz
wielofunkcyjne boisko szkolne, korzysta też z dużej sali gimnastycznej odległej o 800 m od budynku szkoły, co jest
mankamentem dla uczniów oraz nauczycieli i słabą strona szkoły, w okresie zimowym zajęcia pozalekcyjne
odbywają się w Brójcach, gdzie uczniowie są dowożeni, co rozwiązuje częściowo problem zajęć. Poza tym,
zgodnie z wypowiedzią nauczycieli, rodziców, partnerów szkoły i obserwacją placówki, szkoła ma dobre warunki
lokalowe, gdyż posiada odpowiednią liczbę sal lekcyjnych, stołówkę, kuchnię, gabinet pedagoga, psychologa,
logopedy, pielęgniarki, pokój nauczycielski z aneksem kuchennym, dużą bibliotekę z czytelnią, dwie świetlice,
czytelnię multimedialną, pracownię komputerową. Pomieszczenia lekcyjne są ciepłe o odpowiedniej wielkości
(poza jednym gabinetem w edukacji wczesnoszkolnej); okna są w części wymienione; poszczególne klasy
49 / 55
wymalowane, wyposażone w odpowiednie meble. Według partnerów szkoły dyrektor systematycznie odnawia
budynki szkolne i dba o otoczenie, w trosce o bezpieczeństwo dzieci została utworzona przed szkołą zatoczka,
gdzie zatrzymują się autobusy szkolne, teren jest uporządkowany, zrobiono drogę dojazdową.
Wyposażenie szkoły w kontekście możliwości realizacji podstawy programowej i przyjętych programów
nauczania. Wyposażenie znajdujące się w szkole w opinii dyrektora wyrażonej w ankiecie i 14/15 ankietowanych
nauczycieli jest wystarczające do realizowania podstawy programowej i przyjętych w szkole programów nauczania.
W opinii nauczycieli, uczniów, rodziców, dyrektora i przedstawicieli partnerów szkoły uczestniczących w wywiadzie
szkoła jest dobrze wyposażona w pomoce dydaktyczne. Zgodnie z wypowiedzią respondentów i obserwacją
placówki szkoła posiada: 2 tablice interaktywne (zakupione przez szkołę); projektory multimedialne we wszystkich
klasach (zakupione z budżetu szkoły i pozyskanych pieniędzy); kamerę; 25 stacjonarnych stanowisk
komputerowych z dostępem do internetu (17 w gabinecie informatycznym, 8 w czytelni multimedialnej); zestaw
komputerowy mobilny na indywidualne potrzeby; laptopy do dyspozycji nauczycieli, w tym 4 na potrzeby
uroczystości (pozyskane od sponsorów i z projektów); białe tablice na pisaki, szafki dla uczniów. Z obserwacji zajęć
(5/6) wynika, że wyposażenie klas umożliwia realizację celów lekcji. Nauczyciele podczas obserwowanych zajęć
korzystali z pracowni komputerowej, komputerów i projektorów multimedialnych w swoich klasach, pomocy
dydaktycznych, jak: plansze, podręczniki, karty pracy, tablica w linie, liczydła, zestawy gier dydaktycznych, plakat
z zasadami zachowania w klasie i prawami dziecka. W klasach odpowiednio znajdowały się też: telewizory,
odtwarzacz DVD, mapy, globusy, modele, eksponaty sztuczne i żyjące (rybki w akwarium, żółwie, szyszki, rośliny
doniczkowe), poziomice, biblioteczka, w salach I-III w części rekreacyjnej - dywaniki (oprócz jednej sali).
Respondenci w wywiadach stwierdzili, że wyposażenie w szkole jest coraz lepsze, w tym wyposażenie biblioteki
w książki; szkoła dąży do tego, by mieć nowoczesne środki nauczania.
Plan wzbogacania warunków lokalowych i wyposażenia szkoły. Zgodnie z wypowiedzią dyrektora w ankiecie
i analizą dokumentów w szkole istnieje plan utrzymania i polepszenia warunków lokalowych, którym jest Wykaz
zadań inwestycyjnych ujęty w projekcie budżetu na dany rok szkolny. Projektu budżetu na 2013 rok zawiera
wskazane przez dyrektora w ankiecie trzy istotne zmiany, jak:
termomodernizacja budynków szkoły;
rozbudowa bazy sportowej szkoły, w tym, jak wynika z analizy dokumentów: remont kapitalny nawierzchni
boiska asfaltowego w części parkowej szkoły; remont kapitalny oświetlenia sali gimnastycznej przy ul. Armii
Czerwonej;
wymiana poszycia dachowego na budynku szkoły.
Zgodnie z analizą dokumentów Plan ujmuje też takie przedsięwzięcia, jak: utwardzenie terenu parkingu szkolnego
– teren po byłym placu zabaw; remont podłóg w klasopracowniach; docieplenie ścian szczytowych w budynku
głównym szkoły; remont kapitalny sanitariatów w części piwnicznej szkoły; remont pomieszczeń klasowych
i korytarzowych w budynku szkoły; prace remontowe ściany frontowej budynku; naprawa części opierzenia
i instalacji odprowadzającej opady atmosferyczne; remont części oświetlenia klas. Przedstawiciele partnerów
szkoły i samorządu uczestniczący w wywiadzie powiedzieli, że w szkole planuje się np. remont dachu, izolację
termiczną, wymianę część okien, przewiduje modernizację gabinetu informatycznego, wyposażanie szkoły
w tablice interaktywne.
Wsparcie udzielane szkole przez jej partnerów i samorząd. Według dyrektora, partnerów szkoły i rodziców
w wywiadach wiele działań zmierzających do wzbogacenia wyposażenia i zasobów lokalowych szkoły
podejmowano w szkole we współpracy z samorządem, rodzicami i innymi partnerami, zewnętrznymi instytucjami,
które szkołę sponsorują.
Samorząd lokalny współdziałał ze szkołą przy organizacji boiska wielofunkcyjnego (podpisał stosowne
papiery). Dyrektor uczestniczy w pracach Komisji Oświaty, Budżetowej i, jak powiedział w wywiadzie, ma
możliwość przedstawiania problemów szkoły i przekonywania JST do swoich planów; uzyskuje od Rady
Gminy i burmistrza wsparcie, w szczególności w zakresie dofinansowania projektów unijnych. Samorząd,
według dyrektora, wspiera szkołę w miarę środków jakie posiada, pozwala na planowanie środków
remontowych, np. wymieniono 16 okien w ubiegłym roku, w tym roku pieniądze zostały przeznaczone na
okna w stołówce (ok. 30 tys.), na wymianę podłóg i mebli. W ocenie dyrektora gmina zaspakaja potrzeby
szkoły w remonty w 80 %, resztę szkoła pozyskuje.
Rodzice – wspierali zakup monitoringu; organizują zabawy charytatywne, festyny i przeznaczają zarobione
fundusze na wyposażenie lub wycieczki; przy imprezach organizują nagłośnienie (wypożyczają sprzęt
z Domu Kultury); jeśli trzeba to dyrektor znajduje wśród rodziców stolarzy i innych fachowców, którzy
50 / 55
społecznie lub za niższą cenę wykonują określone prace.
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu – udostępnia bezpłatnie nagłośnienie na festiwale teatralne i taneczne;
Gminny Związek Sportowy – przekazuje sprzęt, wspiera szkołę przy organizowaniu wyjazdów sportowych;
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych – współpracując ze szkołą w obszarze
profilaktyki przekazuje szkole płyty DVD, książki, sponsoruje szkolenia dla nauczycieli; spektakle
profilaktyczne; Klub zapaśniczy przekazał szkole w ramach współpracy swoje materace i inny sprzęt.
Bank Spółdzielczy wspierał szkołę przy zakupie tablicy interaktywnej; Nadleśnictwo przekazuje szkole różne
pomoce np. plansze, książki, czasami pomaga, gdy potrzebna jest pomoc w zawiezieniu dzieci do innej
miejscowości.
Dyrektor w wywiadzie stwierdził, że szkoła bez pomocy partnerów nie mogłaby funkcjonować, gdyż uzyskuje
od nich dużą pomoc i wsparcie; szkoła może liczyć na pomoc handlowców miejskich, gdyż znajduje się w grupie
szkół objętych ich wsparciem; zwraca się do sponsorów, osób fizycznych i firm o pomoc w rożnych sytuacjach, np.
przy organizowaniu placu zabaw, uszczelnianiu okien, itp.
Podejmowanie działań mających na celu wzbogacenie warunków lokalowych i wyposażenia
dydaktycznego. W szkole podejmuje się działania, zgodnie z wypowiedzią w wywiadzie nauczycieli, uczniów,
rodziców i partnerów szkoły, wpływające na jej rozwój, np. zostało zrobione nowe wielofunkcyjne boisko; wykonano
plac zabaw dla dzieci z projektu Radosna Szkoła; utwardzono i zagospodarowano parking przed szkołą, zrobiono
zatoczkę dla autobusów, rozszerzono monitoring wizyjny przy boisku; od września, jak powiedzieli nauczyciele,
funkcjonuje nowa biblioteka utworzona z połączenia dwóch bibliotek szkolnych (szkoły podstawowej i gimnazjum),
obecna biblioteka zajmuje trzy pomieszczenia, ma większy księgozbiór, wyjście na zewnątrz (wygodnie dla dzieci
dojeżdżających); zagospodarowano pomieszczenia po mieszkaniu na świetlicę szkolną; dokonano zakupów
nowych sprzętów i pomocy dydaktycznych. Nauczyciele, jak powiedzieli w wywiadzie, na końcowej radzie
pedagogicznej przekazują dyrektorowi informacje dotyczące potrzebnych zakupów, które są następnie w miarę
możliwości realizowane. Według dyrektora potrzeby szkoły są ogromne np. w zakresie sportu, zainteresowanie
dzieci i młodzieży jest duże, dlatego planuje się zagospodarowanie jeszcze jednego boiska (typu Orlik). W zakresie
poprawy warunków lokalowych planuje się remont klasy, z myślą o niepełnosprawnych uczniach, który zostanie
przeprowadzony w ramach projektu unijnego („Łamanie barier warunkiem równych szans”) przygotowanego we
współpracy z samorządem. W opinii partnerów szkoły i rodziców w wywiadach dyrektor dba o budżet i walczy
o fundusze, pozyskuje środki unijne; pośrednio pozyskuje środki na wspieranie rozwoju uczniów, np. poprzez kluby
sportowe wspierane przez bank i innych sponsorów, w których trenują uczniowie szkoły. Dyrektor podczas
wywiadu stwierdził, że zarządzając Zespołem Edukacyjnym utrzyma szkołę podstawową i gimnazjum
w oddzielnych budynkach, ale niektóre gabinety będą wspólne, co wynika z potrzeb (liczby godzin) i możliwości
wyposażenia; np. język niemiecki, historia, lepiej mieć mniej gabinetów, ale dobrze wyposażonych.
51 / 55
Wnioski z ewaluacji:
1. Koncepcja pracy szkoły realizowana w ramach działań ujętych w rocznym planie pracy szkoły jest
znana społeczności szkolnej i przez nią akceptowana.
2. Dostosowywanie oferty edukacyjnej do zdiagnozowanych przez szkołę potrzeb i możliwości
edukacyjnych uczniów oraz troska o ich rozwój i rozwój szkoły wpływa na jej adekwatność
i atrakcyjność.
3. Działania podejmowane na podstawie analizy wyników sprawdzianu, opisane w "Planie poprawy
efektywności kształcenia", przyczyniają się do poprawy wyników, zwłaszcza w odniesieniu
do umiejętności czytanie i wykorzystanie wiedzy w praktyce.
4. W wyniku prowadzonych analiz osiągnięć edukacyjnych uczniów formułowane są wnioski, których
realizacja prowadzi do wzbogacenia oferty edukacyjnej szkoły, modyfikacji procesu edukacyjnego,
sposobu oceniania uczniów oraz doskonalenia współpracy z rodzicami.
5. Nauczyciele stosują atrakcyjne dla uczniów, aktywizujące metody i formy pracy, motywują ich
do zaangażowania na lekcji oraz stwarzają klimat sprzyjający uczniowskiej samorządności, dzięki
czemu dzieci są aktywne podczas lekcji, zajęć pozalekcyjnych, chętnie uczestniczą w działaniach
na rzecz szkoły i lokalnego środowiska.
6. Warunki lokalowe, wyposażenie i organizacja procesów edukacyjnych z uwzględnieniem potrzeb
i możliwości uczniów umożliwiają realizację podstawy programowej oraz przyczyniają się
do realizacji procesu edukacyjnego w sposób sprzyjający uczeniu się.
7. Wsparcie i pomoc udzielane uczniom w procesie uczenia się, a także informacja zwrotna udzielana
podczas oceniania zawierająca w większym stopniu uzasadnienie otrzymanej oceny a w mniejszym
przyczyny trudności lub sukcesów, pozytywnie wpływają na stosunek uczniów do szkoły i motywują
ich do nauki.
8. Działania zwiększające szanse edukacyjne uczniów prowadzone przez szkołę przyczyniają się
do osiągania przez uczniów sukcesów edukacyjnych na miarę ich możliwości.
9. Systematyczna analiza działań wychowawczych i profilaktycznych, prowadzonych na podstawie
wyników diagnozy zachowań uczniów i zagrożeń szkolnych, przyczynia się do poprawy ich
skuteczności i pozytywnie wpływa na zachowanie dzieci oraz bezpieczeństwo w szkole.
10. Uczniowie nie mają poczucia wpływu na modyfikacje zasad obowiązujących w szkole, ponieważ nie
tworzy się im płaszczyzny do zgłaszania własnych inicjatyw w tym zakresie.
11. Szkoła prowadzi spójne działania wychowawcze, realizowane z udziałem uczniów, przez co uczniowie
są świadomym odbiorcą procesu kształtowania społecznie pożądanych postaw promowanych
w szkole.
12. Współpraca szkoły z podmiotami działającymi w środowisku pozwala na zwiększenie atrakcyjności
zajęć edukacyjnych, zwłaszcza pozalekcyjnych, dzięki czemu stwarza uczniom możliwości
poszerzania wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów oraz kompetencji społecznych.
13. W opinii rodziców i lokalnych partnerów szkoła dba o jakość kształcenia, ponieważ nauczyciele
wspierają rozwój uczniów, a absolwenci dobrze radzą sobie na kolejnych etapach kształcenia.
14. Stwarzanie rodzicom możliwości wyrażania opinii i oczekiwań oraz uwzględnianie ich
przy planowaniu pracy szkoły, zachęca rodziców do udzielania wsparcia organizacyjnego
i finansowego realizowanych w szkole działań.
52 / 55
15. Nadzór wewnętrzny planowany i realizowany z udziałem i zaangażowaniem nauczycieli zespołowo
wykonujących zadania w zakresie ewaluacji wewnętrznej, przyczynia się do wprowadzania zmian
korzystnych dla rozwoju szkoły i wzrostu jakości jej pracy.
53 / 55
Wymaganie
Obszar: Efekty
Analizuje się wyniki sprawdzianu, egzaminu
gimnazjalnego, egzaminu maturalnego i egzaminu
potwierdzającego kwalifikacje zawodowe
Uczniowie nabywają wiadomości i umiejętności
Uczniowie są aktywni
Respektowane są normy społeczne
Obszar: Procesy
Szkoła lub placówka ma koncepcję pracy
Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy
programowej
Procesy edukacyjne mają charakter zorganizowany
Procesy edukacyjne są efektem współdziałania
nauczycieli
Kształtuje się postawy uczniów
Prowadzone są działania służące wyrównywaniu szans
edukacyjnych
Obszar: Środowisko
Wykorzystywane są zasoby środowiska na rzecz
wzajemnego rozwoju
Wykorzystywane są informacje o losach absolwentów
Promowana jest wartość edukacji
Rodzice są partnerami szkoły
Obszar: Zarządzanie
Funkcjonuje współpraca w zespołach
Sprawowany jest wewnętrzny nadzór pedagogiczny
Szkoła lub placówka ma odpowiednie warunki lokalowe i
wyposażenie
Poziom spełniania wymagania
B
B
B
C
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
B
54 / 55
Raport sporządzili:
Katarzyna Piechota
Grażyna Kołogrecka-Dul
Kurator Oświaty:
................................................
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
55 / 55

Raport z ewaluacji zewnętrznej w Szkole Podstawowej w Trzcielu

Transkrypt

Podobne dokumenty

jak często czytasz książki

Uchwała Nr XX/139/2016 z dnia 8 września 2016 r.

ewaluacja wewnętrzna - Szkoła Muzyczna w Gostyniu

Naszym celem nie jest, oczywiście, dyskredytowanie sposobu

RAPORT Z EWALUACJI PROBLEMOWEJ: Procesy

Wywiad Wicepremiera Ministra Rozwoju Mateusza Morawieckiego

Program V spotkania Grupy Sterującej

Raport z ewaluacji zewnętrznej - Gimnazjum nr 2 im Jana Pawła II w