czytaj dalej

Przegląd rynków wschodzących
03 Sierpień 2011
Dr. Mark Mobius, prezes Templeton Emerging Markets Group
Informacje ogólne
W lipcu nastroje rynkowe były bardzo zmienne, a inwestorzy koncentrowali się
głównie na wydarzeniach w Europie i USA. Spadek tempa wzrostu
gospodarczego, wysoka inflacja oraz zaostrzanie polityki pieniężnej przez
niektóre gospodarki wschodzące także wywoływały większą nerwowość. Obawy
przed rozprzestrzenieniem się europejskiego kryzysu zadłużenia budżetowego
do Włoch skłoniły inwestorów do poszukiwania „bezpieczniejszych” aktywów.
Ponadto, wygląda na to, że dolar amerykański stopniowo traci swój status
„bezpiecznej przystani”. Najwięcej uwagi poświęcano zadłużeniu USA
i niezdolności polityków do podniesienia limitu długu publicznego (ustalonego na
poziomie 14,3 bln USD) przed terminem 2 sierpnia. Pojawiły się także obawy
przed utratą przez USA ratingu wiarygodności kredytowej AAA. W takich
warunkach, rynki wschodzące zanotowały w lipcu stratę rzędu 0,4% w USD.
1 sierpnia, Izba Reprezentantów przyjęła plan podniesienia limitu zadłużenia
budżetowego o ponad 2 bln USD oraz redukcji wydatków publicznych o co
najmniej 2,4 bln USD. 2 sierpnia 2011 r., plan ten został zatwierdzony przez
Senat. Gdyby kompromis w tej sprawie nie został osiągnięty, mogłoby to
spowodować niezdolność USA do spłaty zapadalnych papierów skarbowych
oraz wzrost stóp procentowych.
Uważamy, że kryzys zadłużenia w USA i w Europie Zachodniej stawia rynki
wschodzące w bardzo dobrej pozycji, ponieważ ich wskaźniki zadłużenia do PKB
są znacznie niższe niż analogiczne wskaźniki gospodarek rozwiniętych, przy
jednocześnie większych rezerwach walutowych. W miarę, jak inwestorzy
odwracają się od USD i amerykańskich papierów skarbowych, rynki wschodzące
są coraz częściej postrzegane jako nowe „bezpieczne przystanie”. Taki trend
potwierdza sytuacja na rynku papierów CDS; instrumenty CDS dla niektórych
rynków wschodzących są tańsze niż ich odpowiedniki dla gospodarek
rozwiniętych, co sugeruje niższe ryzyko niewypłacalności.
Przegląd regionalny
Azja
Tempo wzrostu PKB w Chinach słabnie powoli i stopniowo, uspokajając obawy
przed „twardym lądowaniem” chińskiej gospodarki. W drugim kwartale 2011 r.,
wzrost gospodarczy w Chinach sięgnął 9,5% rok do roku, w porównaniu
z wzrostem PKB na poziomie 9,7% rok do roku w kwartale pierwszym oraz 9,8%
rok do roku w ostatnim kwartale 2010 r. Największy udział we wzroście
gospodarczym w pierwszej połowie 2011 r. miały wydatki konsumenckie
i inwestycje. Źródłem poważnych obaw nadal była wysoka inflacja. Pomimo
zaostrzania polityki pieniężnej, ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły
w pierwszych sześciu miesiącach 2011 r. w tempie 5,4% rok do roku.
W czerwcu, inflacja sięgnęła najwyższego poziomu od trzech miesięcy; ceny
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać
wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
2
rosły w tempie 6,4% rok do roku, przede wszystkim w wyniku wzrostów cen żywności. Od początku roku, chiński bank
centralny trzykrotnie podnosił referencyjne stopy procentowe i sześciokrotnie podnosił poziomy wymaganych bankowych
rezerw kapitałowych. Po ostatniej lipcowej podwyżce, roczne stopy kredytowe i depozytowe poszły w górę o 25 punktów
bazowych (0,25%) do poziomów odpowiednio 6,56% i 3,5%. Solidny popyt ze strony USA, Unii Europejskiej (UE)
i Hongkongu przełożył się w czerwcu na wzrost eksportu o 17,9% rok do roku do rekordowego miesięcznego poziomu
162 mld USD. W rezultacie, nadwyżka na rachunku obrotów handlowych rozszerzyła się z 13,1 mld USD do 22,3 mld
USD za miesiąc.
Wzrost PKB Korei Południowej zwolnił w drugim kwartale do 3,4% rok do roku, w porównaniu z 4,2% rok do roku
w pierwszych trzech miesiącach roku. Najważniejsze przyczyny takiego spowolnienia to słabszy wzrost eksportu
i niezadowalająca dynamika w obszarze inwestycji budowlanych. Z drugiej strony, korzystny wpływ na wzrost
gospodarczy miała konsumpcja prywatna i inwestycje w infrastrukturę. W czerwcu, inflacja nadal przekraczała górny próg
celu inflacyjnego ustalony przez bank centralny na poziomie 4,0%. Wzrost cen konsumenckich sięgnął 4,4% rok do roku,
w porównaniu z majowym wzrostem o 4,1% rok do roku. Wskaźnik inflacji w największym stopniu zawyżyły ceny
żywności, nieruchomości mieszkaniowych i transportu. Południowokoreański bank centralny pozostawił jednak w lipcu
stopy procentowe na niezmienionym poziomie 3,25%, z uwagi na obawy, że silniejszy won może osłabić wzrost eksportu.
Czerwiec był czwartym z rzędu miesiącem spowolnienia tempa wzrostu eksportu. Umowa o wolnym handlu z UE, która
weszła w życie z dniem 1 lipca, ma zintensyfikować wymianę handlową pomiędzy Koreą Południową a krajami Unii
Europejskiej. Jeżeli chodzi o ważne wydarzenia na arenie politycznej, Wielka Partia Narodowa (GNP) wybrała w lipcu
nowego prezesa i członków rady. Stanowisko prezesa partii objął były prokurator Hong Joon-pyo.
W obliczu wysokiego wskaźnika inflacji, Bank Rezerw Indii podniósł stopy repo i reverse repo o 50 punktów bazowych
(0,5%) do odpowiednio 8,0% i 7,0%. Ta podwyżka przewyższyła oczekiwania rynków, które spodziewały się wzrostu stóp
o 25 punktów bazowych (0,25%). Wzrost cen konsumenckich sięgnął w maju 8,7% rok do roku, w porównaniu
z kwietniowym wzrostem o 9,4% rok do roku. Tempo wzrostu produkcji przemysłowej zwolniło w maju do 5,6% rok do
roku, w porównaniu z wzrostem na poziomie 5,8% rok do roku w kwietniu i 8,9% rok do roku w marcu. Decydujący wpływ
na takie spowolnienie miał słabszy wzrost wydajności produkcji (5,6% rok do roku w maju, w porównaniu z 6,3% rok do
roku w kwietniu). Solidny krajowy popyt na towary importowane spowodował wzrost deficytu handlowego z 9 mld USD
w kwietniu do 15 mld USD w maju. W maju, obroty importu poszły w górę o 54,1% rok do roku do 40,9 mld USD,
a eksport wzrósł o 56,9% rok do roku do 25,9 mld USD. Amerykańska sekretarz stanu Hillary Rodham Clinton odwiedziła
indyjską stolicę New Delhi w niecały tydzień po trzech zamachach bombowych w Bombaju, które spowodowały śmierć ok.
20 osób. USA zawarły z Indiami wstępne porozumienie o zwalczaniu cyberterroryzmu i zobowiązały się do dalszego
wspierania Indii w walce z terroryzmem.
Ameryka Łacińska
W lipcu, bank centralny Brazylii podniósł swą referencyjną stopę procentową o 25 punktów bazowych (0,25%) do 12,5%,
mając na celu ograniczenie presji inflacyjnej oraz schłodzenie rynku kredytowego. Była to już piąta podwyżka stóp
wprowadzona przez brazylijski bank centralny w tym roku. Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych przekroczył
w czerwcu górną granicę ustalonego przez bank centralny celu inflacyjnego (6,5%), sięgając poziomu 6,7% rok do roku.
Z drugiej strony, rynek kredytowy nadal rósł, pomimo wyższych stóp procentowych oraz opodatkowania kredytów
konsumenckich. Bankowa działalność kredytowa wzrosła w kwietniu o 1,3% miesiąc do miesiąca (w porównaniu z 1,1%
miesiąc do miesiąca w marcu), natomiast całkowita wartość kredytów pozostających do spłaty poszła w górę o 21% rok
do roku do 1,1 bln USD. Jednym z kluczowych czynników napędzających brazylijski wzrost gospodarczy był popyt
krajowy, który może nadal stymulować działalność kredytową, w miarę wzrostu wydatków konsumenckich. Po kilku
miesiącach bez zmian, stopa bezrobocia spadła z 6,4% w maju do 6,2% w czerwcu.
Afryka
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o tempie wzrostu gospodarczego RPA jest konsumpcja,
a w szczególności wydatki gospodarstw domowych, które w pierwszym kwartale 2011 r. poszły w górę o 5,1% rok do
roku, przede wszystkim w wyniku wyższych zarobków i niskich stóp procentowych (najniższych od ponad trzydziestu lat).
Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych poszła w górę z 4,6% rok do roku w maju do najwyższego
od 15 miesięcy poziomu 5,0% rok do roku w czerwcu. Największy wpływ na wzrost tego wskaźnika miały rosnące ceny
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
3
żywności i koszty paliw. Inflacja utrzymała się jednak w zakładanym przez bank centralny przedziale docelowym 3-6%.
W lipcu, bank utrzymał referencyjną stopę procentową na dotychczasowym poziomie 5,5%, z myślą o zapewnieniu
dobrych warunków dla krajowego wzrostu gospodarczego. Ponadto, Bank Rezerw utrzymał swe prognozy wzrostu PKB
na lata 2011 i 2012 na niezmienionym poziomie odpowiednio 3,7% i 3,9%. Na koniec czerwca, wartość
południowoafrykańskich rezerw w złocie i walutach zagranicznych wynosiła łącznie 50 mld USD (na koniec maja rezerwy
te sięgały 50,1 mld USD).
Europa
W czerwcu, presja inflacyjna w Rosji słabła; wskaźnik wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych spadł do najniższego
od początku roku poziomu 9,4% rok do roku (w porównaniu z 9,6% rok do roku w maju), przede wszystkimi w wyniku
spowolnienia wzrostu cen żywności. Tempo wzrostu produkcji przemysłowej przyspieszyło z 4,1% rok do roku w maju do
5,7% rok do roku w czerwcu, przede wszystkim dzięki poprawie wydajności produkcji. W rezultacie, łączny wzrost
produkcji w pierwszej połowie roku sięgnął 5,3% rok do roku. Większa dynamika w obszarze inwestycji oraz wzrost
sprzedaży detalicznej sygnalizowały w maju umacniający się popyt krajowy. Wydatki na inwestycje poszły w górę z 2,2%
rok do roku w kwietniu do 7,4% rok do roku w maju. Wolumen sprzedaży detalicznej rósł w tempie 5,5% rok do roku
(w porównaniu z wzrostem o 5,6% rok do roku w kwietniu), częściowo dzięki większej popularności kredytów
konsumenckich. Nadwyżka na rachunku obrotów handlowych skurczyła się jednak w maju do 16,6 mld USD, z 19,1 mld
USD w kwietniu. Wzrost importu w ujęciu miesiąc do miesiąca połączony ze spadkiem eksportu spowodował zawężenie
bilansu handlowego. W dłuższej perspektywie, korzystny wpływ na eksport mogą mieć wysokie ceny ropy: handel ropą
naftową i gazem ziemnym generuje ok. 2/3 krajowego eksportu.
Dzięki wzrostowi PKB rzędu 11,0% rok do roku, w pierwszym kwartale 2011 r. Turcja była jedną z najszybciej
rozwijających się gospodarek na świecie. Tempo wzrostu przewyższyło oczekiwania rynkowe i okazało się wyższe nawet
od imponującego poziomu 9,2% rok do roku zanotowanego w ostatnim kwartale 2010 r. Kluczowymi czynnikami
napędzającymi wzrost gospodarczy były konsumpcja i inwestycje prywatne. Dzięki większej dynamice działalności
kredytowej oraz względnie niskim stopom procentowym, inwestycje w środki trwałe poszły w górę o 33,6% rok do roku,
a konsumpcja prywatna wzrosła o 12,1% rok do roku. Bank centralny pozostawił w lipcu referencyjną stopę procentową
na niezmienionym poziomie 6,25%. Spowolnienie wzrostów cen żywności przełożyło się na spadek indeksu wzrostu cen
towarów i usług konsumpcyjnych z 7,2% rok do roku w maju do 6,2% rok do roku w czerwcu. Z kolei koszty transportu
nadal rosły. Premier Jordanii, Marouf Bakhit, spotkał się z tureckim premierem Recepem Tayyipem Erdoganem, by
omówić sprawy związane z relacjami dwustronnymi i coraz lepszą polityczną, gospodarczą i handlową współpracą
pomiędzy obydwoma krajami.
Komentarz miesiąca: Pytania i odpowiedzi dotyczące rynków wschodzących
Jakich wyników rynków wschodzących możemy się spodziewać w przyszłości?
Uważamy, że rynki wschodzące utrzymają trend wzrostowy w dłuższej perspektywie. Z pewnością należy liczyć się
z ryzykiem tymczasowych korekt, które mogą być jednak źródłem atrakcyjnych okazji do zakupów, jeżeli wyceny spadną
do korzystnych poziomów. W dłuższej perspektywie, rynki powinny odzwierciedlać solidny wzrost gospodarczy w tych
krajach.
Czy to dobry moment na inwestowanie, czy też lepiej wstrzymać się z wejściem na rynek?
Zawsze powtarzam, że najlepszy czas na inwestowanie jest wtedy, gdy dysponujemy gotówką i tym razem nie jest
inaczej. Należy jednak pamiętać, by nie rzucać się na oślep na rynki akcji ani na jakiekolwiek inne rynki. Przed podjęciem
jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych trzeba zawsze przeprowadzić dokładne analizy. Ważne jest także uśrednianie ceny
kupna, czyli inwestowanie stałych kwot co miesiąc, bez względu na bieżące wyceny papierów.
Które rynki wschodzące są obecnie najbardziej niedoszacowane?
Ogólnie rzecz biorąc, najbardziej niedoszacowane są nowe rynki wschodzące („frontier markets”). Nie możemy jednak
wskazać konkretnych krajów, w których wyceny papierów są najbardziej zaniżone lub zawyżone, ponieważ zajmujemy się
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
4
wyszukiwaniem pojedynczych spółek, a nie krajów czy sektorów. Poza tym sądzimy, że na wszystkich rynkach można
znaleźć zarówno przeszacowane, jak i niedoszacowane papiery.
W kontekście atrakcyjności rynków wschodzących, najczęściej mówi się o chińskim wzroście gospodarczym.
Czy Chiny można uznać za solidną siłę napędową dynamiki gospodarczej?
Chiny to tylko fragment całego obrazu rynków wschodzących, którego integralną częścią są także Brazylia, Indie, Rosja,
Tajlandia, Turcja i wiele innych krajów. Szybko rozwijają się także nowe rynki wschodzące. Dlatego nie uważamy, by
atrakcyjność rynków wschodzących zależała całkowicie od Chin. Przykładowo, Indie rozwijają się obecnie w równie
szybkim tempie co Chiny. Jeżeli chodzi o chińską gospodarkę, jej tempo wzrostu nadal jest solidne i nie powinno się to
zmienić także w najbliższej przyszłości.
Jakie są Pana prognozy dla rynków wschodzących na najbliższe 20 lat? Czy możemy spodziewać się znaczącego
wzrostu?
Spodziewam się błyskawicznego rozwoju rynków wschodzących, który powinien wzbudzić jeszcze większe
zainteresowanie światowej społeczności inwestorskiej. Sporo emocji może dostarczyć nam także „młoda generacja
rynków wschodzących” (tzw. „frontier markets”), gdy kraje te zaczną coraz bardziej zaznaczać swoją obecność na rynku
globalnym. W ciągu nadchodzących 20 lat, strumień inwestycji kierowany na rynki wschodzące może być coraz większy,
w miarę, jak kolejni inwestorzy będą dostrzegać okazje do kupna wysokiej wartości za rozsądną cenę i przy względnie
niższym ryzyku w porównaniu z rynkami rozwiniętymi. Spodziewamy się znaczącego wzrostu nowych rynków
wschodzących, które mogą prześcignąć inne rynki światowe. Ponadto, takie rynki wschodzące, jak Chiny, Brazylia i Indie
mogą stać się najważniejszymi i najbardziej wpływowymi gospodarkami świata.
Azja Południowo-Wschodnia jest obiektem Pana fascynacji od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku, czyli
czasów „azjatyckich tygrysów”, kiedy to Indonezja, Malezja, Tajlandia oraz (w mniejszym stopniu) Filipiny
notowały bardzo wysoki wzrost gospodarczy. Tę dobrą passę przerwał kryzys azjatycki, jednak Pan nadal broni
tego regionu (włącznie z mniejszymi rynkami, takimi jak Laos) jako źródła atrakcyjnych okazji dla inwestorów.
Czy może Pan powiedzieć kilka słów o obecnym potencjale inwestycyjnym tego regionu w kontekście wzrostu
gospodarczego w Chinach i Indiach?
Tacy giganci, jak Chiny czy Indie, a także rynki wschodzące z Azji Południowo-Wschodniej, których popyt na surowce
stale rośnie, mają decydujący wpływ na wzrost gospodarczy w regionie. PKB Azji Południowo-Wschodniej jest mniej
więcej taki sam jak PKB Indii, a w ciągu najbliższych dwudziestu lat region ten powinien mieć większą i młodszą
populację niż Europa. Ponadto, kraje z tego regionu należą do wiodących eksporterów takich surowców, jak olej palmowy,
ryż, tapioka, olej kokosowy czy guma. Dlatego uważam, że przed Azją Południowo-Wschodnią nadal rysują się bardzo
dobre perspektywy. Takie kraje, jak Tajlandia czy Indonezja, notowały bardzo wysokie tempo wzrostu gospodarczego na
przestrzeni ostatniej dekady, a nowe rynki wschodzące, np. Wietnam czy Laos, wyróżniające się dużym potencjałem
wzrostowym, także wydają nam się bardzo interesujące.
Rynki wschodzące, którymi zajmuje się Państwa zespół, mają niezwykle złożoną sytuację polityczną, społeczną
i ekonomiczną, nie mówiąc o kulturze prowadzenia biznesu. Jakie procesy umożliwiają Państwu podejmowanie
najlepszych decyzji inwestycyjnych?
Ważne, aby zawsze mieć otwarty umysł, czyli słuchać, uczyć się i obserwować. Należy spotykać się z tak wieloma ludźmi,
jak to tylko możliwe – właśnie dlatego tak dużo podróżujemy. Ludzie mogą mówić jedno, a robić coś całkowicie innego.
Co najistotniejsze, dysponujemy globalnym zespołem złożonym z osób reprezentujących ponad 25 narodowości
i rezydujących w 17 biurach na całym świecie. Dzięki obecności na rynkach lokalnych, nasi analitycy mają doskonały
dostęp do wszelkich informacji i zasobów. Jeżeli chodzi o podejmowanie konkretnych decyzji inwestycyjnych, stosujemy
bardzo szczegółową procedurę analizy spółek, która obejmuje nie tylko dogłębne badania sprawozdań finansowych, ale
także wizyty w firmach, analizę konkurencji i szereg innych procesów.
Na co zwraca Pan uwagę inwestując na nowych rynkach?
Wchodząc na nowy rynek, analizujemy takie czynniki, jak rozwój rynku, obowiązujące regulacje, przejrzystość,
ograniczenia dla inwestorów zagranicznych (o ile jakiekolwiek są stosowane), ryzyko finansowe, np. związane z regulacją
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.
FRANKLIN TEMPLETON INVESTMENTS
PRZEGLĄD RYNKÓW WSCHODZĄCYCH
5
rynku walutowego czy odpływem zysków lub kapitału, ryzyko inwestycyjne, np. związane z dostępnością informacji
i standardami dotyczącymi ujawniania danych finansowych, ryzyko transakcyjne, np. związane z korupcją, nierzetelnymi
lub kosztownymi usługami nadzoru czy monitorowaniem systemów transakcyjnych, system prawny, stabilność polityczna,
itd. – taka lista może się ciągnąć w nieskończoność.
Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie do celów informacyjnych i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej ani oferty sprzedaży ani
zachęty do kupna tytułów uczestnictwa jakiegokolwiek funduszu zarejestrowanej w Luksemburgu spółki SICAV Franklin Templeton. Żadnych informacji
zawartych w niniejszym dokumencie nie należy traktować jako porady inwestycyjnej.
Wszelkie informacje zawarte w niniejszym dokumencie zostały zebrane przez Franklin Templeton Investments z zachowaniem zasad profesjonalizmu
i należytej staranności. Niemniej jednak, dane pochodzące z zewnętrznych źródeł mogły zostać wykorzystane na potrzeby opracowania niniejszego
dokumentu. Takie dane nie zostały odrębnie zweryfikowane, potwierdzone ani poddane kontroli przez Franklin Templeton.
Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulegać zmianom bez odrębnego powiadomienia.
Wszelkie badania i analizy uwzględnione w niniejszym dokumencie zostały opracowane na potrzeby i do wyłącznych celów Franklin Templeton
Investments i mają charakter informacji pobocznych.
Franklin Templeton Investments nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec odbiorców niniejszego dokumentu ani żadnych innych osób czy podmiotów
z tytułu nieścisłości, błędów lub pominięć w treści niniejszego dokumentu, niezależnie od przyczyn takich nieścisłości, błędów lub pominięć.
Dokument wydany przez Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.
Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o.; Rondo ONZ 1; 00-124 Warszawa - Tel.: +48 22 337 13 50 - Faks: +48 22 337 13 70.
www.franklintempleton.pl
Prawa autorskie © 2011 Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wyłącznie do użytku dystrybutorów i pośredników instytucjonalnych. Nie rozpowszechniać wśród inwestorów indywidualnych.