KLASA III Dzieje kultury PLAN WYNIKOWY Z HISTORII

********************************************************************
KLASA III
Dzieje kultury
[zakres podstawowy- 1 godz.]
PLAN WYNIKOWY
Z HISTORII
Plan opracowano na podstawie Programu nauczania historii dla liceum ogólnokształc cego,
liceum profilowanego i technikum. Kształcenie ogólne w zakresie podstawowym autorstwa
D. Granoszewskiej –Babia skiej, D. Ostapowicza, S. Suchodolskiego Wydawnictwa Nowa Era
Numer dopuszczenia MENiS: DKOS-4015-106/02
Dział I: Elitarno
Lp.
i masowo
Wymagania programowe
Temat
P - podstawowe
1
1.
w kulturze.
PP - ponadpodstawowe
swe
2
3
Ucze
4
- wyja nia etymologi poj cia
- dopasowuje przykłady do poj
Lekcja organizakultura
- analizuje i interpretuje ródła
cyjna. Kultura – - prezentuje ró ne definicje po- - komentuje wypowiedzi zawarte
wprowadzenie w
j cia kultura
w ródłach
wiat poj .
- przedstawia zakres kulturoEdukacja czytelznawstwa
nicza i medialna
- podaje przykłady ró nego rozumienia zachowa
barbarzy -
skich w historii
2.
Narodziny potrzeby pi kna.
Edukacja filozoficzna
3.
Kultura stanowa.
- rozpoznaje style w sztuce
- interpretuje sztuk prehistoryczn
- wyja nia, jak zmieniały si
formy przekazu w sztuce
prehistorycznej
- przedstawia wzorce kulturowe
ludzi staro ytno ci
- charakteryzuje staro ytny i
wczesnochrze cija ski kanon
pi kna
- analizuje teksty ródłowe
- wyja nia poj cie kontrapostu
- charakteryzuje cechy sztuki
hellenistycznej i podkre la
ró nice mi dzy ni a helle sk
- dopasowuje dzieła sztuki i literatury do wzorców osobowych
- wyja nia wpływ antyku na
sztuk chrze cija sk
- ocenia rol chrze cija stwa w
kul-turze antycznej
- dostrzega wpływy sztuki staroytnej na osi gni cia pó niejszych epok
- dyskutuje o dorobku staro ytno ci
- wyja nia poj cia: scholastyka,
trivium, quadrivium, chanson de
geste
- przedstawia kulturotwórcz rol
Ko cioła
- wskazuje charakterystyczne
cechy kultury stanowej
- charakteryzuje ycie dworskie
w Wersalu
- analizuje teksty ródłowe
- wyja nia poj cia: biblia pauperum, fabliaux,
- wyja nia, na czym polegała
zasada Treuga Dei
- przedstawia periodyzacj dziejów według Joachima de Fiore
- okre la wpływ klasycyzmu
francus-kiego na Europ
2
4.
Epoka reprodukcji.
Edukacja czytelnicza i medialna
5.
Kultura masowa.
Edukacja czytelnicza i medialna
- wyja nia poj cie art nouveau
- ukazuje rol kina w kształtowa- wyja nia przełomowe znaczenie
niu współczesnej kultury
XIX wieku dla dziejów kultu- - przedstawia rol Georges’a
ry
Mélièsa
i Siergieja Eisen- wyja nia czym był dagerotyp i
steina
„ksi ki odpustowe”
- wyja nia, na czym polegała
- wymienia skutki rewolucji
demokratyzacja sztuki
przemysłowej w kulturze
- analizuje teksty ródłowe
- wyja nia poj cia: cywilizacja
- interpretuje ródła ikonograobrazkowa, kontrkultura,
ficzne
show biznes, idol mas
- ocenia zjawiska kultury maso- dopasowuje przykłady do podawej i amerykanizacji
nych poj
- wymienia przejawy amerykanizacji we współczesnej kulturze
- wyja nia rol no ników audiowizualnych w procesie umasowienia kultury
6.
7.
8.
Polskie dziedzictwo kulturowe.
Elitarno i
masowo w
kulturze – lekcja powtórzeniowa. Sprawdzian.
- wymienia czynniki ułatwiaj ce
poznanie Polski przez Europ
w historii
- podaje przykłady wkładu Polaków w kultur wiatow
- przedstawia przykłady i rol
polskiej tolerancji w Europie
- okre la rol kultury emigracyjnej i papie a Jana Pawła II
- zna nazwiska i osi gni cia polskich noblistów
- interpretuje ródła statystyczne
- wskazuje co było oryginalne, a
co wtórne w kulturze polskiej
i uzasadnia
- na podstawie tekstu ródłowego
dyskutuje, czym jest polsko
- zajmuje stanowisko w kwestii
wpływu kultury polskiej na
Europ .
- utrwala podstawowe poj cia
- przedstawia charakterystyczne
cechy kierunków w sztuce i
architekturze
- na przykładach wyja nia ró nice miedzy kultura wysok a
kultur masow
- przedstawia kanony pi kna
obowi zuj ce w ró nych
epokach
- na podstawie ródeł rozró nia
poj cia: historia, historiografia i historiozofia
- ocenia zjawisko globalizacji w
kulturze
- ocenia wkład kultury polskiej
do dziedzictwa wiatowego
- pogł bia umiej tno ci dyskusji i
argumentowania tez
3
Dział II: Na styku ró nych cywilizacji.
Lp.
Temat
1
2
9.
Cywilizacja
staro ytna a
barbarzy cy.
10.
Mi dzy islamem a chrzecija stwem.
11.
12.
P - podstawowe
Wymagania programowe
swe
PP - ponadpodstawowe
3
Ucze
4
- wyja nia poj cia: ekumena,
- wyja nia poj cia: talasokracja
limes, kultura łu ycka
krete ska, kultura jastorfska
- wyja nia daty: 451, 476.
- wyja nia daty: 393, 529
- okre la desygnaty poj cia bar- - okre la rol limesu rzymskiego
barzy ca w antyku
dla ludów yj cych po obu
- porównuje grecki i barjego stronach
barzy ski styl ycia
- przedstawia rol Teodoryka
- charakteryzuje społecze stwo
Wielkiego
hellenistyczne
- wyja nia specyfik stosunków
grecko-rzymskich
- analizuje teksty ródłowe
- wyja nia poj cia: wi ta wojna - wyja nia poj cia: poturcze cy,
(d ihad), krucjaty, Lewant,
turcyki, pulanie
rekonkwista
- przedstawia losy i znaczenie
- okre la stosunki bizantyjskomorysków dla kultury iberyjarabskie
skiej
- wymienia osi gni cia kultury
- zajmuje stanowisko w sporze o
arabskiej
bitw pod Wiedniem w 1683
- przedstawia przykłady rekonroku
kwisty
- charakteryzuje stosunki polskotureckie w XVII wieku
- wyja nia poj cie: redukcje
- przedstawia przykłady mody na
Skutki spotka- - okre la za pomoc mapy zasi g
Orient
nia Starego i
odkry geograficznych i koloNowego wianialnych w wiecie
ta.
- wymienia osi gni cia cywilizacyjne Majów, Azteków i Inków
- okre la rol chrze cija stwa
w Nowym wiecie
- analizuje teksty ródłowe
Brytyjczycy i
Hindusi.
- przedstawia zasadnicze cechy
- przynie li do Indii kolonizatokultury hinduskiej
rzy i wskazuje ich skutki w
- na podstawie mapy okre la zakulturze
si g panowania brytyjskiego - dokonuje bilansu rz dów bryw Indiach
tyjskich w Indiach, bior c
- wyja nia metody podboju i rz udział w debacie „za” i
dów brytyjskich w Indiach
„przeciw”
4
- przedstawia stosunki panuj ce
mi dzy Brytyjczykami
a Hindusami
- analizuje teksty ródłowe
13.
14.
15.
16.
- wyja nia daty 1857–1859 i
1877
- wyja nia poj cia: civitas, koWielokulturosmopolityzm, forum, Roma
wo – opis,
quadrata, unia hadziacka
przykłady.
- wyja nia daty: 753 p.n.e., 509
p.n.e., 212 n.e., 1569
- okre la wpływ kultury greckiej
Edukacja
na Rzym
regionalna
- charakteryzuje symbioz kultur
Wielkiego Ksi stwa Litewskiego
- przedstawia przykłady osi gni kultury rosyjskiej
- charakteryzuje wielokulturowo monarchii austrow gierskiej
- wyja nia poj cia: fasci, etruscus
ritus, constitutio Antoniniana
- wyja nia dat : 1658
- okre la wpływ Etrusków na
cywilizacj Rzymian
- omawia ustrój miast imperium
rzymskiego
- wskazuje wydarzenia historyczne zawarte w mitologii
- wyja nia poj cia: autochtoni,
Mozaika
„mała ojczyzna”
współczesnych - przedstawia postaci zasłu one
kultur regiodla omawianego regionu
nalnych.
- omawia tradycje Kaszubów,
Kociekawiaków, l zaków
- przedstawia tradycje Basków i
Edukacja
Katalo czyków
regionalna
- analizuje teksty ródłowe
- wymienia organizacje mniejszo ci etnicznych w Europie
- przedstawia stosunek władz do
mniejszo ci etnicznych
- ocenia wkład „małych ojczyzn”
do kultury „wielkiej” ojczyzny
- dokonuje syntezy materiału
Na styku ró - - porównuje ró ne aspekty sponych cywilizatkania si cywilizacji i wycji – lekcja
ci ga wnioski
powtórzenio- - okre la i ocenia wpływ religii
wa. Sprawna kształtowanie si oblicza
dzian.
„spotka ”
- dostrzega walory tolerancji i
otwarto ci na wiat
- charakteryzuje i ocenia zjawiska z ró nych punktów widzenia
5
Dział III: Historia stosunków religijnych.
Lp.
Temat
1
2
17.
Staro ytne
systemy religijne.
18.
Hinduizm i
buddyzm.
19.
Judaizm.
P - podstawowe
Wymagania programowe
PP - ponadpodstawowe
swe
3
Ucze
4
- wyja nia, sk d wzi ła si po- okre la wzajemny wpływ wiary
trzeba religii
i nauki na ycie człowieka
- przedstawia formy wierze i
- wyja nia poj cia: agony,
kultów pierwotnych oraz ich
zoomorfizm, hekatomba, kogenez
smogonia
- wyja nia poj cia: politeizm,
- porównuje miejsce i rol kapłazikkurat, antropomorfizm,
nów w staro ytno ci
teokracja
- przedstawia zwi zki mi dzy
- charakteryzuje kulty stareligi a gospodark i religi
ro ytnego Wschodu
a polityk
- wymienia cechy religijno ci
- porównuje formy i prze-jawy
antycznej
wierze w ró nych kr gach
- przedstawia przykłady z mitocywilizacji staro ytnych
logii
- zna i wyja nia poj cia: wedyzm, - wyja nia poj cia: moksza, karbraminizm, sansara
man, brahman
- przedstawia historyczn posta
- przedstawia ró nice mi dzy
Buddy
hinduizmem a buddyzmem
- wymienia imiona i cechy bóstw - charakteryzuje tre wi tych
hinduskich
ksi g
- wymienia tytuły wi tych ksi g
hinduizmu i buddyzmu
- wymienia cztery szlachetne
prawdy buddyzmu
- interpretuje teksty ródłowe
- zna i wyja nia poj cia: Tora,
Talmud, Mesjasz
- przedstawia czynniki warunkuj ce powstanie narodu ydowskiego
i jego religii
- charakteryzuje poj cie naród
wybrany, dopasowuje przykłady historyczne
- przedstawia dogmaty i podstawowe zasady judaizmu
- precyzuje podział Biblii na
ksi gi
- wymienia nazwy wi t i obrz dów w judaizmie (bar micwa,
wi to Tr bek, Jom Kippur)
- wymienia obowi zki rytualne
wyznawców
- porównuje judaizm z chrze cija stwem
6
20.
Chrze cija stwo.
21.
Wielkie herezje redniowiecza.
22.
Rozłamy w
chrze cija stwie.
- wyja nia daty: 313, 380 n.e.
- przedstawia struktur Nowego
- uzasadnia historyczno postaci
Testamentu
Jezusa
- wymienia ró nice dogmatyczne
- przedstawia działalno wi teko ciołów chrze cija skich
go Pawła
- na podstawie mapy ukazuje
rozwój Ko cioła w czasach
rzymskich
- wymienia dogmaty i najwa niejsze zasady wiary
- wyja nia, czym jest Tradycja
- wyja nia poj cia: herezja, orto- - wyja nia poj cie: utrakwi ci,
doksja, inkwizycja, husyci,
kompaktaty praskie
taboryci
- charakteryzuje i ocenia postaw
- zna kierunki i przedstawicieli
Ko cioła wobec herezji
ruchów nieortodoksyjnych
- przedstawia podziały w ród
- przedstawia najwa niejsze elealbigensów i husytów
menty doktryny ruchów heretyckich
- analizuje teksty ródłowe
- wyja nia poj cia: schizma, iko- - wyja nia poj cia: raskoł,
na, cerkiew, arianie, ortodokstaroobrz dowcy
sja, schizma zachodnia, nie- - przedstawia kulturowe skutki
wola awinio ska
prawosławia
- wyja nia dat : 1054
- ukazuje wpływ kultury bizan- wyja nia, czym si ró ni pratyjskiej na prawosławie
wosławie od katolicyzmu
- przedstawia przyczyny dokonania schizmy wschodniej
- przedstawia okoliczno ci utworzenia ko cioła unickiego
23.
Reformacja –
ko cioły protestanckie.
- wyja nia daty: 1517, 1534
- wyja nia poj cie: druga
- wyja nia etymologi poj cia
reformacja, predestynacja,
protestanci
- przedstawia genez reformacji purytanie
- ukazuje wielostronne skutki
wyst pienia Marcina Lutra
- charakteryzuje doktryny luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu
7
24.
25.
26.
Islam.
- wyja nia poj cia: Koran, hi- wyja nia poj cie: szariat
d ra, hadisy
- przedstawia najwa niejsze za- przedstawia yciorys Mahometa
sady prawa islamskiego
- przedstawia zasi g podbojów
- ukazuje zró nicowanie islamu
arabskich
w wiecie
- wyja nia, jakie czynniki ułatwiały podboje
- wymienia podstawowe zasady
religii zawarte w Koranie
Wojny religij- - wyja nia poj cia: krucjaty, d ine.
had, wojna wi ta, rekonkwista, hugenoci
- wyja nia daty: 1095, 1492
- przedstawia, jak w historii
zmieniało si poj cie d ihadu
- przedstawia przyczyny krucjat
- okre la zasi g krucjat
- wymienia skutki krucjat i wojen religijnych
- wymienia nazwy zakonów rycerskich
- wyja nia daty: 1555, 1572
- wyja nia poj cia: zwi zek
szmalkladzki, noc wi tego
Bartłomieja, pacyfikacja
gandawska
- wyja nia zasad : cuius regio,
eius religio
- przedstawia przebieg wojen
religijnych w Niemczech i we
Francji
Tolerancja.
- wyja nia poj cie: józefinizm
- okre la ró ne aspekty tolerancji
- wyja nia podło e szerzenia tolerancji w ró nych epokach
- wyja nia poj cia: tolerancja,
irenizm, pax romana
- wyja nia dat : 1573
- przedstawia kolejne modele
tolerancji w ró nych epokach
historycznych
- przedstawia specyfik tolerancji
27.
Sekty.
- przedstawia przyczyny tolerancji w Rzeczpospolitej
w Rzeczpospolitej na tle Europy
- zna i rozumie poj cia: asasyni, - porównuje sekty historyczne ze
mahdy ci, towianizm, sekta
współczesnymi
Muna
- dokonuje oceny działalno ci
- wyja nia ró ne znaczenia tersekt
minu sekta
- charakteryzuje pogl dy członków sekt historycznych (sabelian, assasynów, mahdystów, towia czyków)
- przedstawia przyczyny wst powania ludzi do sekt i zwi zane z tym zagro enia
- analizuje teksty ródłowe
8
28.
29.
Historia stosunków religijnych – powtórzenie,
sprawdzian.
- wyja nia podstawowe poj cia, - porównuje zasadnicze dogmaty
zna najwa niejsze postaci
i wierzenia religii
- zna najwa niejsze wi te ksi gi - okre la wzajemne przenikanie
ró nych religii
religii i kultury
- wymienia zasady, dog-maty
- zajmuje stanowisko w sporze o
oraz instytucje religijne
zakres tolerancji i ekumeni- okre la zmiany zasi gu geograzmu
ficznego religii
9
Dział IV: ycie codzienne na przestrzeni dziejów.
Lp
.
1
Temat
2
P - podstawowe
Wymagania programowe
PP - ponadpodstawowe
SWE
5
3
Ucze
4
- wyja nia poj cia: głagolica,
- wymienia rodzaje alfabetów
gra danka
- ocenia wpływ wynalazku druku
30. Przemiany form
komunikacji.
- ukazuje zmiany form pisma w
na dzieje kultury
historii
- okre la i ocenia poj cie post pu
w
w dziejach
Edukacja czy- - wymienia wynalazki
transporcie
telnicza i me- wyja nia daty: 1807, 1825,
dialna
1876, 1885, 1903
- analizuje ródła ikonograficzne
- wyja nia poj cie: mass media - wymienia czynniki sprzyjaj ce
i okre la cechy mass merozwojowi prasy
31. Historia rodków masowego
diów
- ukazuje wady i zalety korzystania
przekazu.
- wymienia przykłady rozwoju
z telewizji
prasy w Polsce i na wiecie
Edukacja czy- - przedstawia histori radia i
telewizji
telnicza i me- analizuje teksty ródłowe
dialna
- wyja nia poj cie: czwarta
władza
32. Cenzura, pro- wymienia rodzaje cenzury
paganda,
czwarta władza. - podaje przykłady z historii
funkcjonowania cenzury
Edukacja czy- - podaje definicj poj cia: propaganda
telnicza i me- przedstawia funkcjonowanie
dialna
cenzury w PRL
33. Historia obyczajów.
- na przykładach z historii ukazuje
rol propagandy białej, szarej i
czarnej
- przedstawia znaczenie „czwartej
władzy” w pa stwie demokratycznym i totalitarnym
- wyja nia poj cie: homo ludens - analizuje i interpretuje ródła
- prezentuje przykłady zmiany
ikonograficzne jako ródła inmody w ró nych dziedziformacji historycznej
nach ycia w historii
- na wybranych przykładach pre- przedstawia na podstawie zezentuje biologiczny wymiar
branych przez siebie mateczłowieka w historii
riałów ewolucj ycia ludzi: - ukazuje wpływ psychologii na
dom, kuchnia, sport
wiedz historyczn i zwi zane
z tym trudno ci interpretacyjne
10
34.
- porównuje ródła kultury maycie codzienne
terialnej z ró nych epok
na przestrzeni - okre la wpływ mass mediów,
dziejów – lekcja
propagandy, cenzury,
„czwartej władzy” na ycie
powtórzeniowa.
ludzi
- analizuje przykłady zjawisk historycznych “długiego trwania”
- hierarchizuje czynniki, które
wpływały na zmiany codziennego ludzkiego bytowania
35. Dzieje kultury – podsumowanie całorocznej nauki.
11