Ocena wpływu wybranych czynników socjalno

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 3, zeszyt 4, 277-281, 2010
Ocena wpływu wybranych czynników socjalno-demograficznych
na przedwczesne zakończenie ciąży
i urodzeniową masę ciała noworodków
EWA PIEKARSKA1, GRZEGORZ KRASOMSKI 1, JOLANTA DOMINOWSKA1, EWA TOBOR 2
Streszczenie
Pomimo ciągłego postępu medycyny i technologii odsetek porodów przedwczesnych w krajach rozwiniętych w ciągu ostatnich lat
wciąż utrzymuje się na znacznym poziomie. Zaobserwowano, że ich częstość oraz masa ciała noworodków w dniu narodzin zależy
od silnego oddziaływania na ciężarne warunków socjalnych i demograficznych. Cel pracy: Określenie wpływu wybranych czynników
socjalno-demograficznych na czas zakończenia ciąży i urodzeniową masę ciała noworodków. Materiał i metoda: Prześledzono przebieg i zakończenie ciąży u 1539 kobiet. Przeprowadzenie badania umożliwiła retrospektywna analiza dokumentacji położniczej matek,
które rodziły w Klinice Położnictwa Ginekologii ICZMP w Łodzi. Zbadano oddziaływanie wybranych czynników socjalnych i demograficznych na długość trwania ciąży oraz na wartość urodzeniowej masy ciała noworodków w dniu narodzin. Analizę zgodności cech
mierzalnych przeprowadzono za pomocą testu chi2. Dla wnioskowania statystycznego przyjęto poziom istotności 0,05. Wyniki: Niezależnie od miejsca zamieszkania matek ogółem odbyło się 20,73% porodów przedwczesnych. Na czas trwania ciąży istotny wpływ
miał poziom wykształcenia ciężarnych (p = 0,0009). W grupie matek najgorzej wykształconych odsetek porodów przedwczesnych
wyniósł 25,65%. W porównaniu z grupą z wykształceniem wyższym był większy o 10,18%. W przedstawionej populacji kobiet nie
potwierdzono istotnego oddziaływania na ciężarne pozostałych badanych parametrów. Wnioski: Wykształcenie ciężarnych stanowiło
najsilniejszy czynnik socjalno-demograficzny istotnie determinujący przedwczesne zakończenie ciąży.
Słowa kluczowe: czynniki socjalno-demograficzne, poród przedwczesny, urodzeniowa masa ciała
Wstęp
W literaturze znajdujemy liczne doniesienia o czynnikach ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego [2].
Dzieci urodzone przedwcześnie są bardziej wrażliwe na
zakażenia, częściej występują u nich różnego rodzaju zaburzenia układu oddechowego, nerwowego i pokarmowego [1]. W różnych populacjach kobiet ciężarnych od
wielu lat, obserwuje się kompleksowe oddziaływanie na
rozwój ciąży warunków, w jakich żyje matka [2, 5-7, 11].
Najczęściej wymienianymi w publikacjach czynnikami są:
wiek, stan cywilny, wykształcenie rodziców, warunki mieszkaniowe, miejsce zamieszkania, praca zawodowa, stan
odżywienia oraz problemy psychologiczne. Ich wpływ zaznacza się szczególnie w pierwszym trymestrze ciąży [1, 3,
14, 17]. Powodem ciągłych badań jest wciąż utrzymujący
się na znacznym poziomie odsetek wcześniactwa.
Cel pracy
Określenie związku wybranych czynników socjalno-demograficznych na czas zakończenia ciąży i urodzeniową masę ciała noworodków.
Materiał i metody
Metodą retrospektywnej analizy prześledzono dokumentację położniczą 1539 matek po porodach odbytych
w Klinice Położnictwa i Ginekologii ICZMP w Łodzi. Szcze-
gółowo prześledzono: datę ostatniej miesiączki, długość
trwania ciąży, sposób porodu oraz oddziałujące na ciężarną wybrane parametry (wiek, miejsce zamieszkania,
stan cywilny, wykształcenie, rodność i BMI matek). Zbadano związek czynników socjalno-demograficznych z przedwczesnym zakończeniem ciąży, urodzeniową masą ciała
noworodków oraz wpływ BMI matek na sposób ukończenia porodu. Zebrany materiał poddano analizie opisowej
i statystycznej. Analizę zgodności cech mierzalnych przeprowadzono za pomocą testu chi2. Dla wnioskowania statystycznego przyjęto poziom istotności 0,05.
Wyniki
Wykształceniem zawodowym lub podstawowym w badanej populacji łącznie wykazała się około 1/3 badanych
matek. Średni wiek ciężarnych zamieszkujących tereny
wiejskie wyniósł 27,9 lat, miejskie 28,4 lat. Matki nieletnie
stanowiły 2% (32) ogółu, najmłodsze z nich miały 15 lat
i były to ich pierwsze ciąże. Średni czas trwania ciąży dla
kobiet zamieszkujących środowisko wiejskie osiągnął
38,1 hbd, dla mieszkających w mieście 38,5 hbd. Najkrótszy średni czas trwania ciąży (średnio 36,9 hbd) dotyczył
grupy licznych wieloródek tj. rodzących zwykle 4 lub 5 raz
(średnio 4,7). Wpływ czynników socjalno-demograficznych
na czas trwania ciąży ukazuje tabela 1.
Znaczna część badanych zamieszkiwała tereny miejskie (83%). Niezależnie od miejsca zamieszkania ogółem
1
II Katedra Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
2
Zakład Propedeutyki Położnictwa Katedry Zdrowia Kobiety, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
278
E. Piekarska, G. Krasomski, J. Dominowska, E. Tobor
Tabela 1. Wpływ czynników socjalno-demograficznych na czas trwania ciąży
Czynniki
socjalno-demograficzne
Miejsce
zamieszkania
Wiek
Stan cywilny
Wykształcenie
Rodność
BMI
Poród przedwczesny
Poród o czasie
n
%
n
%
Istotność
statystyczna
miasto
257
20,20
1015
79,80
ns
wieś
62
23,22
205
76,78
ns
< 18rż
9
28,13
23
71,87
ns
19-26 lat
113
21,77
406
78,23
ns
27-35 lat
171
20,12
679
79,88
ns
36-40 lat
22
19,64
90
80,36
ns
> 40 lat
4
15,38
22
84,62
ns
zamężne
233
20,21
920
79,79
ns
pozostałe
86
22,28
300
77,72
ns
wyższe
71
15,47
388
84,53
is
średnie
140
21,24
519
78,76
is
pozostałe
108
25,65
313
74,35
is
pierworódki
207
20,21
817
79,79
ns
wieloródki
102
21,47
373
78,53
ns
l.wieloródki
10
25,00
30
75,00
ns
niedowaga
17
25,00
51
75,00
ns
prawidłowa
246
20,50
954
79,50
ns
nadwaga
43
20,87
163
79,13
ns
otyłość
13
20,00
52
80,00
ns
odbyło się 20,73% porodów przedwczesnych. Pozostałe
79,27% ciąż zakończyło się w spodziewanym terminie
porodu. Miejsce zamieszkania ciężarnych nie wykazało
istotnego wpływu na czas trwania ciąży (p = 0,2689). Jednak odsetek porodów przedwczesnych w grupie zamieszkującej wieś, osiągnął wartość większą o 3,02% w porównaniu z odsetkiem porodów przedwczesnych kobiet z miasta
(23,22%) (tab. 1).
W analizie stanu cywilnego matek, wyszczególniono
zamężne i pozostałe, tj. panny, kobiety rozwiedzione oraz
żyjące w wolnych związkach. Odsetek porodów przedwczesnych w grupie z nieuregulowanym stanem cywilnym
w porównaniu do ciężarnych zamężnych (20,21%) był
wyższy o 2,07% (22,28 %). Zależność nie była znamienna
statystycznie (p = 0,3848) (tab. 1).
W grupie powyżej 35 lat znalazło się 138 kobiet, stanowiąc 9% ogółu. Wśród nich 35,02% odnotowanych porodów odbyło się przedwcześnie. Częściej przedwcześnie
rodziły również wieloródki (25%) i młodociane (28,13%).
Pomimo to, wiek matek (p = 0,7109) i ich rodność (p =
0,6807) nie korelowały istotnie z ilością ciąż ukończonych
przed 37. hbd (tab. 1).
Najsilniej oddziałującym czynnikiem był poziom wykształcenia, jakim legitymowały się badane. W grupie z wykształceniem wyższym, odsetek porodów przedwczesnych
w porównaniu z matkami najgorzej wykształconymi okreś-
lanymi jako pozostałe, był niższy o 10,18%. Różnice były
istotne statystycznie (p = 0,0009) (tab. 1).
Badaną populację kobiet zakwalifikowano do odpowiednich grup w oparciu o zalecany przez Światową Organizację Zdrowia wskaźnik Queteleta, czyli tzw. wskaźnik
BMI (Body Mass Index). Wyrażony w kg/m2 jest wynikiem
pomiaru zależności pomiędzy masą ciała podaną w kilogramach oraz wzrostem w metrach, podniesionym do
kwadratu. Analizie poddano wzrost, przedciążową i przedporodową masę ciała ciężarnych oraz przyrost ciężaru
ciała w okresie ciąży. W kwalifikacji zastosowano podział
wg BMI: niedowaga < 19,8, prawidłowy19,8-26,0, nadwaga
26,1-29,0, otyłość > 29,0. Największa procentowo ilość porodów przedwczesnych dotyczyła matek z niedowagą (25%).
W porównaniu z grupą z prawidłowym BMI ich odsetek był
wyższy o 4,5%. Analiza nie wykazała determinującego wpływu wartości przedciążowego BMI na przedwczesne zakończenie ciąży (p = 0,8454) (tab. 1). Należy dodać, że w grupie
otyłych, BMI żadnej z matek nie przekroczyło 30 kg/m2 .
Łączna ilość pojedynczych porodów noworodków
z niską urodzeniową masą ciała dotyczyła 190 ciężarnych,
stanowiąc 12,35% ogółu. Miejsce zamieszkania w okresie
ciąży nie korelowało istotnie z ciężarem ciała dzieci
w dniu narodzin (p = 0,8484). Odsetek noworodków ważących # 2500 g kobiet mieszkających na terenie miast
(12,34%) i wsi (12,36%) osiągnął podobne wartości. Procen-
Ocena wpływu czynników socjalno-demograficznych na przedwczesne zakończenie ciąży i urodzeniową masę ciała
towa ilość dzieci, których ciężar ciała w dniu narodzin
osiągnął 4000 g i więcej wśród matek wiejskich był wyższy
o 1,59% (tab. 2).
Najmniejszą średnią wartość początkową BMI miały
pierworódki (22,7), największą liczne wieloródki (24,8).
Najniższy odnotowany średni przyrost BMI (3,8) do momentu porodu wyróżnił liczne wieloródki. Średni najwyższy przyrost BMI (5,3) dotyczył pierworódek. Największą
procentowo (17,65%) ilość porodów dzieci z masą ciała # 2500 g odbyły kobiety z niedowagą (początkowe
BMI < 19,8), najmniejszą (10,77%) otyłe. Ciężar ciała 4000 g
i więcej, najczęściej dotyczył potomstwa kobiet otyłych
lub z nadwagą. W dniu porodu żaden z noworodków
matek otyłych nie ważył > 4500 g. Badanie nie wykazało
statystycznej zależności między badanymi parametrami
(p = 0,5613) (tab. 3).
Siłami natury (64,71%) oraz za pomocą kleszczy
(11,76%) najczęściej rodziły matki z niskim przedciążowym
BMI. Największy odsetek porodów zakończonych cięciem
cesarskim (43,08%) dotyczył matek otyłych i z nadwagą
(34,47%) (tab. 4).
Przedciążowy wskaźnik BMI w przedstawionej populacji kobiet nie korelował znacząco ze sposobem odbytego
porodu (p = 0,2121) (tab. 4).
279
przedwcześnie ukończonych są zwykle porody noworodków niedojrzałych, niezdolnych do życia poza organizmem matki. Często należy zapewnić im wysokospecjalistyczną, długotrwałą oraz bardzo kosztowną opiekę medyczną [1, 5]. Znaczna liczba porodów dzieci z niską urodzeniową masą ciała jest następstwem porodów przedwczesnych i/lub hipotrofii wewnątrzmacicznej [2]. Często
uwarunkowana jest koniecznością ukończenia ciąży przed
terminem porodu ze względu na stan matki lub wykryte
zagrożenia dla płodu [2, 5]. Urodzeniowa masa ciała noworodka powiązana z czasem trwania ciąży, stanowi najważniejszy czynnik determinujący umieralność noworodków
i zaburzenia ich prawidłowego rozwoju [5]. Szacuje się, że
około 80% wszystkich porodów przedwczesnych oraz
około 35% porodów noworodków hipotroficznych odbywa
się w placówkach III poziomu referencyjności [4]. Otrzymana w badaniach własnych wielkość odsetka porodów
przedwczesnych (20,73%) także wynika z faktu, że Instytut
CZMP w Łodzi jest ośrodkiem referencyjności III stopnia
i przebywa w nim szczególnie wiele ciężarnych z powikłanym przebiegiem ciąży oraz z grup wysokiego ryzyka.
Zwiększoną częstość występowania porodów przedwczesnych oraz urodzeń noworodków z cechami hipotrofii wewnątrzmacicznej w wielu przypadkach przypisuje
się oddziaływaniu na matkę warunków socjoekonomicznych [5-7].
Zwiększone ryzyko wcześniactwa, niskiej masy urodzeniowej i opóźnionego rozwoju wewnątrzmacicznego
Dyskusja
Porody przedwczesne postrzegane są jako wciąż aktualny problem współczesnego położnictwa. Wynikiem ciąż
Tabela 2. Wpływ miejsca zamieszkania matek na masę urodzeniową noworodków
Urodzeniowa masa ciała noworodków
Miejsce
zamieszkania
matek
# 2500 g
2501-2999 g
3000-3999 g
4000-4500 g
> 4500 g
Istotność
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
p
Miasto
157
12,34
230
18,08
810
63,68
69
5,43
6
0,47
ns
Wieś
33
12,36
66
24,72
148
55,43
18
6,74
2
0,75
ns
Tabela 3. Wpływ wskaźnika BMI matek na urodzeniową masę ciała ich dzieci
Grupy matek
wg wartości BMI
Urodzeniowa masa ciała noworodków
# 2500 g
2501-2999 g
3000-3999 g
4000-4500 g
Istotność
> 4500 g
p
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
Niedowaga
12
17,65
15
22,05
30
44,12
10
14,71
1
1,47
ns
Prawidłowe
144
12
200
16,67
717
59,75
134
11,16
5
0,42
ns
Nadwaga
27
13,11
27
13,11
120
58,25
30
14,56
2
0,97
ns
Otyłość
7
10,77
18
27,69
30
46,16
10
15,38
0
0
ns
Tabela 4. Wpływ wartości BMI matek na sposób ukończenia porodu
Grupy matek
wg wartości BMI
Siłami natury
Cesarskie cięcie
Kleszczowy
n
%
n
%
n
%
Istotność p
Niedowaga
44
64,71
16
23,53
8
11,76
ns
Prawidłowe
720
60,00
375
31,25
105
8,75
ns
Nadwaga
121
58,74
71
34,47
14
6,79
ns
Otyłość
34
52,31
28
43,08
3
4,61
ns
280
E. Piekarska, G. Krasomski, J. Dominowska, E. Tobor
jest społecznie silnie zróżnicowane. Najczęściej dotyczy
matek później i rzadziej zgłaszających się na wizyty kontrolne u położnika, znajdujących się w trudnych warunkach materialnych, palących papierosy lub których ciąże
nie są planowane [2].
Ciężarne dobrze wykształcone w mniejszym stopniu
zagrożone są wystąpieniem porodu przedwczesnego
[1, 3, 6]. Potwierdzają to wyniki naszych badań. Oczywistym jest, że osoba wykształcona bardziej rozumie konieczność regularnej opieki profilaktycznej w okresie ciąży.
Z większym zrozumieniem uczęszcza do szkoły rodzenia,
świadomie reguluje sobie dietę oraz prowadzi właściwy
dla swego odmiennego stanu tryb życia [3, 10]. Kobiety
z niskim wykształceniem zazwyczaj pracują fizycznie oraz
mają niezadowalające warunki rodzinne i mieszkaniowe
[1, 3]. Obserwuje się u nich podwójone ryzyko urodzeń
noworodków z niską urodzeniową masą ciała [2].
Porody przedwczesne i z niską urodzeniową masą
ciała noworodka częściej dotyczą matek samotnych [2, 6].
Mieszkające w konkubinacie z ojcem dziecka, częściej narażone są na urodzenie wcześniaka lub dziecka hipotroficznego [6]. Ciężarne mające wsparcie męża i prowadzące oszczędzający tryb życia rodzą dzieci z większą
masą urodzeniową [13]. Rymkiewicz i wsp. zwracają uwagę na fakt, iż duże badania kliniczne wykluczają istnienie
związku między stanem cywilnym matki a zagrożeniem
porodem przedwczesnym [1]. Uzyskane w badaniach
własnych wyniki są zgodne.
Za ważny parametr oceny szans dla prawidłowego
rozwoju ciąży przyjmuje się wiek ciężarnej. Uważa się, że
ciąże przed 18. i po 35. roku życia narażone są na większe
ryzyko poronienia i porodu przedwczesnego [1, 7]. W grupie powyżej 35 lat znalazło się 138 kobiet, stanowiąc 9%
ogółu. Wśród nich 35,02% porodów odbyło się przedwcześnie. Wzrost ryzyka powikłań po 35. roku życia jest
efektem procesu starzenia się układu naczyniowego matki,
a w konsekwencji zwiększonej predyspozycji do niewydolności łożyska [7]. Na konsekwencje wynikające z niedorozwoju narządu rodnego, szczególnie narażone są
dziewczęta do 15. roku życia. W przypadku młodocianych
ciąże są zazwyczaj nieplanowane i niechciane. Można
u nich stwierdzić duży stopień niedojrzałości w aspekcie
psychologicznym i społecznym [12]. Odsetek porodów
przedwczesnych w tej grupie był największy.
Autorzy w swoich doniesieniach zwracają uwagę na
zależność pomiędzy masą ciała noworodka a ciężarem ciała matki przed ciążą. Za prawidłową wartość przedciążowego wskaźnika masy ciała (Body Mass Index – BMI)
przyjmuje się BMI 19,8-26,0 kg/m2. Czynnikiem istotnie oddziałującym na rozwój płodu jest racjonalne odżywianie
się kobiet nie tylko przed, ale i podczas ciąży. Zbyt mały
lub nadmierny przyrost masy ciała ciężarnych może niekorzystnie wpłynąć na ich zdrowie oraz na rozwój płodu
[8, 11]. Institute of Medicine w Waszyngtonie zaleca wzrost
ciężaru ciała zależnie od wartości BMI oraz kontrolę jego
przyrostu nie rzadziej niż raz w tygodniu. Specjaliści ustalili zakres optymalnego przyrostu masy ciała w okresie ciąży. U otyłych (BMI > 29,0) nie powinien przekraczać 6 kg
[8]. W tej grupie odnotowany odsetek noworodków z niską
urodzeniową masą ciała oraz porodów przedwczesnych
był najmniejszy. Otyłość ciężarnej wciąż uważana jest za
najczęstszą przyczynę makrosomii płodu [11]. Przedwcześnie najczęściej rodziły matki z niedowagą (BMI <
19,8). Wyróżniał je także najwyższy odsetek noworodków
# 2500 g. Dla nich zalecanym przyrostem ciężaru ciała jest
12,5-18,0 kg [8]. Zbyt mała ilość białka w pożywieniu ciężarnej może być przyczyną niskiej masy urodzeniowej jej
noworodka oraz długotrwałych następstw w postaci zaburzeń neurologicznych i psychicznych. Zwiększenie masy
ciała w okresie życia płodowego, umożliwia poprawa stanu odżywienia matki w okresie trwania ciąży [15]. Przyrost
masy ciała w poszczególnych grupach ciężarnych zawierał
się w zalecanych granicach.
Wcześniejsze doniesienia przedstawiały dzietność kobiet
jako istotny czynnik ryzyka dla nieprawidłowego przebiegu
ciąży i porodu. Najnowsze dane w piśmiennictwie tego nie
potwierdzają [13]. Uzyskane przez nas wyniki również.
Poród siłami natury ma najkorzystniejszy przebieg dla
rodzącej i jej dziecka. Charakteryzował grupę z niskim
i prawidłowym indeksem BMI. Cięcia cesarskie dotyczyły
najczęściej kobiet otyłych. W przypadku dużych płodów,
poród siłami natury wiąże się ze wzrostem ryzyka wystąpienia dystocji barkowej, a w jej następstwie z uszkodzeniem splotu barkowego [11]. Niewątpliwie największym
ryzykiem niepowodzenia próby porodu drogami natury
obarczone są kobiety z chorobliwą otyłością. Wśród badanych wartości BMI > 40,0 nie odnotowaliśmy. Opieka nad
ciężarnymi otyłymi w porównaniu z matkami z prawidłową masą ciała jest droga, a ponoszone koszty leczenia są
zdecydowanie wyższe. Wynika to głównie z większego odsetka cięć cesarskich oraz hospitalizacji noworodków
na oddziale neonatologicznym.
Porody przedwczesne w poważnym stopniu rzutują na
zachorowalność i umieralność noworodków lub niemowląt [1]. Postrzegane są jako problem medyczny i socjoekonomiczny. Na zmniejszenie ich częstości może mieć
wpływ poprawa warunków socjalnych oraz wzrost poziomu ekonomicznego w społeczeństwie [16]. Niezwykle
istotna jest świadomość, że działania profilaktyczne prowadzone przed ciążą i w okresie ciąży mogą skuteczne zminimalizować problem wcześniactwa oraz narodzin z niską
masą ciała [2, 4]. Należy pamiętać, że w zapobieganiu poza
działaniami obejmującymi profilaktykę wtórną i wczesne
leczenie niezbędna jest prewencja pierwotna [9]. Prewencja musi być ukierunkowana na parametry odwracalne, które w danej populacji ciężarnych wykazują
szczególnie niepożądane oddziaływanie [2]. Powinna obejmować poradnictwo prekoncepcyjne i porady podczas
ciąży, których celem jest ustalenie czynników ryzyka oraz
edukację kobiet łącznie ze zmianą ich stylu życia [9].
Ocena wpływu czynników socjalno-demograficznych na przedwczesne zakończenie ciąży i urodzeniową masę ciała
Zapobieganie wcześniactwu i opóźnieniu rozwoju wewnątrzmacicznego sprzyja poprawie stanu zdrowia w dorosłym okresie życia [2].
Wnioski
Wykształcenie ciężarnych stanowiło najsilniejszy czynnik socjalno-demograficzny istotnie determinujący przedwczesne zakończenie ciąży.
Piśmiennictwo
[1] Rymkiewicz L., Leibschang J., Filipp E. i wsp. (2003) Wiek
matki, wykształcenie, jakość opieki położniczej w czasie ciąży a ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego. Medycy-
na Wieku Rozwojowego, supl. 1, 7(3): 149-156.
[2] Chazan B. (2003) Mała masa urodzeniowa – czy poradzimy
sobie z tym problemem? Medycyna Wieku Rozwojowego,
supl. 1, 2(3): 11-24.
[3] Cekański A. (1996) Wpływ czynników socjoekonomiczno-kulturowych na ciążę i płód. Ann. Acad. Med. Siles., supl. 22, 71.
[4] Cieśla B., Hanke W., Kawczynski P. i wsp. (2006) Ocena reali-
zacji trójpoziomowej opieki perinatalnej w województwie
łódzkim w przypadku wcześniactwa i hipotrofii. Klin. Peri-
natol. Ginekol. 42(2): 65-68.
[5] Pankiewicz E., Konefał H. (2006) Skrajne wcześniactwo wi-
dziane w aspekcie definicji, statystyki medycznej, problemów klinicznych i etycznych. Klin. Perinatol. Ginekol. 42(2):
28-31.
[6] Anholcer P, Bręborowicz G.H., Skręt A. i wsp. (2003) Wybra-
ne społeczno-medyczne czynniki ryzyka porodu przedwczesnego. Klin. Perinat. Ginekol. 39(1): 54-57.
281
[8] Koplan J., Liverman C., Kraak V. i wsp. (2005) Preventing
childhood obesity health in the balance. Ed. by Committee
on Prevention of Obesity in Children and Youth. Food and
Nutrition Board, Board on Health Promotion and Disease
Prevention, Institute of Medicine of the National Academies
Washington: National Academy Press.
[9] Kolben M., Martius J. (2000) Pravention und Therapie der
vorzeitigen Wehentatigkeit. 60: 206-211.
[10] March of Dimes Birth Defects Foundation. Nowy program
działań zwalczających wcześniactwo. (2003) Ginekol. Dypl.
5: 72-79.
[11] Seremak-Mrozikiewicz A. i wsp. (2007) Otyłość ciężarnych
jako problem w położnictwie. Ginekol. Pol. 78: 234-238.
[12] Rycel M., Wilczyński J., Sobala W. i wsp. (2008) Analiza
przebiegu ciąży i porodu u nastolatek latach 2000-2006.
Ginekol. Pol. 79: 867-870.
[13] Kuś E., Nowacka A., Berner-Trąbska M. i wsp. (2008) Wpływ
dzietności matki na masę urodzeniową noworodka. Ginekol.
Pol. 79: 352-357.
[14] Finch B.K. (2003) Socioeconomic gradients and low birthweight: empirical and policy considerations. Health Serv.
Res. 38: 1819-1841.
[15] Bręborowicz G.H., Gadzinowski J. (2006) Zasady organizacji
opieki perinatalnej. [W:] Ciąża wysokiego ryzyka. Red. Bręborowicz G.H. Wyd. 2. Ośrodek Wydawnictw Naukowych,
Poznań.
[16] Czajka R. (2006) Nieprawidłowy czas trwania ciąży. [W:]
Ciąża wysokiego ryzyka. Red. Bręborowicz G.H. Wyd. 2.
Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań.
[17] Hobel C.J. (2004) Stress and Preterm Birth. Clin. Obstet. Gynecol. 4 (4): 856-880.
J
[7] Kaźmierczak W., Fiegler-Rudol P., Węgrzyn P. i wsp. (2005)
Przebieg ciąży i porodu u kobiet poniżej 18 oraz powyżej 35
roku życia. Ginekol. Pol. 76(12): 980-985.
Ewa Piekarska
II Katedra Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi
93-338 Łódź ul. Rzgowska 281/289
e-mail: [email protected]
Assessment of the influence of selected socio-demographic factors
on premature termination of pregnancy and birth weight of newborns
Despite continuous progress of medicine and technology the percentage of premature births remains at significant levels in developed
countries in recent years. It was observed that their frequency and birth weight of newborns on the day of birth depends on strong
influence of pregnant women’s socio-demographic status. Objectives: The main aim of this project is to discover the influence on
selected socio-demographic factors which have the effect on time of termination of pregnancy and birth weight of newborns. Material
and methods: The course and termination of pregnancy of 1539 women was investigated. Conducting the research allowed retrospective analysis of obstetrical documents of mothers, who gave birth in Clinic of Obstetrics and Gynecology ICZMP in Łódź. The
influence of selected socio-demographic factors on the duration of pregnancy and birth weight of newborns on the day of birth was
also investigated. The compatibility analysis of measurable characteristics was performed by using Chi-square test. For statistical
inference the level of significance was 0.05. Results: Regardless of mothers’ place of residence, total percentage of premature births
was 20.73%. Level of education of pregnant had a significant influence on the duration of pregnancy (p = 0.0009). Among the worsteducated mothers percentage of premature births was 25.65%. It was 10.18% higher in comparison with the group with higher education. The other examined parameters did not show significant effects on pregnant. Conclusions: Education of pregnant was the most
significant socio-demographic factor, which significantly determined premature termination of pregnancy.
Key words: socio-demographic factors, premature birth, birth weight