Zdrowie przede wszystkim

PROGRAM AUTORSKI ŚCIEŻKI ZDROWOTNEJ
„ZDROWIE PRZEDE WSZYSTKIM”
DLA PRZEDSZKOLA I KLAS NAUCZANIA ZINTEGROWANEGO
Opracowanie:
mgr Celina Stukator – ZSP Pogrzebień
mgr Bogusława Nowak – ZSP Pogrzebień
mgr Joanna Szamara – ZSP Pogrzebień
mgr Teresa Strojwąs – ZSP Pogrzebień
I WSTĘP
Jednym z podstawowych warunków rozwoju organizmu dziecka jest
stosowny do wieku dziecka rozwój fizyczny, a więc dobry stan zdrowia.
Według Światowej Organizacji Zdrowia, zdrowie to nie tylko brak choroby
czy kalectwa, ale przede wszystkim dobre samopoczucie fizyczne
i psychiczne człowieka. Dobry stan zdrowia warunkuje także większą
odporność, oraz umożliwia systematyczne uczęszczanie do przedszkola,
szkoły, ułatwia zabawę i naukę.
Dzieciństwo stwarza szczególnie groźne niebezpieczeństwo, a szkody,
jakie może ponieść organizm w tym wieku, kładą się cieniem na dalsze
okresy życia człowieka. Wiek dziecięcy jest zarazem najbardziej elastyczny,
podatny na wpływy wychowawcze, kształtowanie się nawyków niezbędnych
dla zdrowia, sprawności fizycznej i zdolności ruchowych. Pełne
wykorzystanie tych właściwości wieku należy właśnie do zadań przedszkola
i szkoły.
Edukacja zdrowotna jest częścią całego procesu wychowania. To nie tylko
przekazywanie wiedzy o tym, co jest korzystne lub szkodliwe dla zdrowia,
lecz przede wszystkim jak najpełniejsze wyposażenie dziecka w odpowiednie
umiejętności i nawyki, które pomogą tę wiedzę skutecznie wykorzystać.
Dzieciom należy więc umożliwić poznanie odpowiednich postaw i wartości,
które ułatwią im dokonywanie wyborów.
W
rozumieniu
ekologów
zdrowie
jest
procesem
ciągłego
przystosowywania się organizmu do zachodzących w środowisku zmian.
Rozwijanie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych to podstawa
adaptacji. Poprzez uczenie się, myślenie i działanie dziecko przejmuje
„odpowiedzialność” za własne zdrowie.
Edukacja zdrowotna polega na:
• wytwarzaniu nawyków bezpośrednio lub pośrednio związanych
z ochroną i doskonaleniem zdrowia fizycznego i psychicznego,
• wyrabianiu odpowiednich sprawności,
• nastawieniu woli i kształtowaniu postaw umożliwiających stosowanie
zasad higieny, skuteczną pielęgnację, zapobieganie chorobom
i leczenie,
• pobudzaniu zainteresowania sprawami zdrowia przez epizodyczne
wzbogacanie i pogłębianie wiedzy o własnym organizmie i rozwoju.
Autorki programu realizują swój materiał w oparciu o określone cele, na
zaplanowanych godzinach przeznaczonych na zajęcia w przedszkolu i na
kształcenie zintegrowane i wychowania fizycznego w szkole.
W skład Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Pogrzebieniu wchodzą dwa
odrębne budynki:
- Przedszkole przy ul. Lubomskiej 1
- Szkoła Podstawowa przy ul. Pamiątki 25
Wokół szkoły rosną drzewa, rośliny ozdobne. Otoczenie jest zadbane i
estetyczne. Pogrzebień jest jedną z najstarszych miejscowości Ziemi
Raciborskiej. Wchodzi w skład gminy Kornowac położonej w południowozachodniej części woj. śląskiego, charakteryzuje się dużym urozmaiceniem
rzeźby terenu. Rejon w którym położona jest gmina należy do najczystszych
w województwie – co jest bardzo ważne dla zdrowia. Dzieci mają do
dyspozycji boisko i salę gimnastyczną na terenie szkoły, a także obiekty
sportowe Oratorium Młodzieżowego w Pogrzebieniu, z którym to nauczycielki
współpracują.
Za podstawę oceny opisowej osiągnięć ucznia (w szkole) posłuży
systematyczna obserwacja wychowanków, a także test sprawdzający nabyte
wiadomości w klasie III.
Autorki programu mają nadzieję, iż nauczanie zgodnie z programem
ścieżki „Zdrowie przede wszystkim” pozwoli dzieciom na zdobycie
odpowiednich wiadomości, wykształci pozytywne nawyki związane z ochroną
i doskonaleniem zdrowia, wdroży zasady higieny i dbałości o własne
bezpieczeństwo.
II CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program ścieżki zdrowotnej „Zdrowie przede wszystkim” dla przedszkola
i klas nauczania zintegrowanego składa się z działów programowych, celów
edukacyjnych, treści nauczania związanych z tymi celami oraz procedur
osiągania celów. Do programu dołączono również przykładowe propozycje do
wykorzystania – scenariusze zajęć, test sprawdzający. Program
dostosowany jest do specyfiki ZSP, otaczającego środowiska i możliwości
dzieci.
CHARAKTERYSTYKA DZIAŁÓW
Główne treści kształcenia i wychowania w proponowanym przez autorki
programie ścieżki zdrowotnej „Zdrowie przede wszystkim” są skupione
wokół sześciu działów:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Higiena
Bezpieczeństwo w drodze oraz na terenie szkoły i przedszkola
Pożar
Żywność a zdrowie
W zdrowym ciele zdrowy duch
Moje miejsce w grupie rówieśniczej
W dziale 1. dzieci poszerzają swoją wiedzę na temat higieny osobistej
oraz sposobów dbania o czystość ciała i otoczenia człowieka. Uczą się, jak
zapobiegać infekcjom i kształtować właściwy stosunek do choroby.
W dziale 2. dzieci poznają ogólne zasady bezpiecznego poruszania się po
drogach oraz zachowania się w szkole i przedszkolu.
W trzecim dziale dzieci poznają przyczyny powstawania pożarów oraz
zasady zachowania się na wypadek pożaru.
W dziale czwartym dzieci poszerzają swoją wiedzę na temat kultury
żywienia i znaczenia podstawowych składników potrzebnych do
prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
W dziale 5. dzieci zostają zapoznane z wartością ruchu i ćwiczeń fizycznych
dla prawidłowego rozwoju dziecka.
W dziale 6. dzieci zostają zapoznane z warunkami, jakie muszą spełnić,
aby utrzymywać dobre kontakty w grupie rówieśniczej, kształtowanie
poczucia własnej wartości.
Dział Temat 1: Higiena na co dzień
1
Poszerzenie swojej wiedzy na temat zasad higieny osobistej oraz sposobów dbania o
Cel ogólny
czystość ciała i otoczenia
H
I
G
I
E
N
A
Klasa
0
Dziecko potrafi:
Cele
- powiedzieć, jakie
szczegółowe zabiegi higieniczne
Treści
nauczania:
Procedury
osiągania
celów
I
II
III
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
- powiedzieć, jakie
- wymienić czynności - wyjaśnić, jak należy
zabiegi higieniczne
dbać
związane
należy wykonać
o czystość osobistą i
z utrzymaniem
należy codziennie
w ciągu dnia,
otoczenia,
czystości,
wykonać,
- samodzielnie dbać - samodzielnie dbać - zachować ostrożność
- samodzielnie
o swój wygląd
w korzystaniu
o czystość swojego
i umiejętnie
zewnętrzny
z chemicznych środków
ciała i otoczenia,
zaspokajać swoje
(fryzura, czystość
czystości
- stosować
potrzeby
(konieczność ochrony
ciała, ubrania),
podstawowe środki
fizjologiczne,
- prawidłowo
skóry, oczu, ust),
- dobrać na
ostrożności
korzystać
- podejmować
ilustracji odzież
w korzystaniu
z przyborów
z własnej inicjatywy akcje
i obuwie do pory
z powszechnie
toaletowych –
roku,
dostępnych urządzeń porządkowe,
szczotka do zębów, sanitarnych.
- dbać o czystość
- ubrać się stosownie do
grzebień,
rąk i ubrania
warunków pogodowych,
- dbać o czystość
w czasie pełnienia
- wymienić podstawowe
w klasie –
obowiązków
cechy zdrowego obuwia
dyżurnego – posiłki. prawidłowo
i odzieży.
wykonywać
powierzone
obowiązki
dyżurnego.
Kształtowanie czynnej postawy wobec przestrzegania czystości ciała i otoczenia.
Zasady codziennej higieny ciała i jamy ustnej.
Dostosowanie odzieży, obuwia, nakrycia głowy do warunków pogodowych i pory roku.
Udział w programie
Realizacja programu „Radosny uśmiech” we współpracy
edukacji zdrowotnej z pielęgniarką. Rozmowy kierowane przez nauczyciela, pogadanki.
Konkurs „Domestos, tu byłem”
Dział Temat 2: Jak zdrowo żyć?
1
Znaczenie codziennej aktywności
Cel ogólny
Klasa
0
I
H
I
G
I
E
N
A
II
III
Uczeń potrafi:
- wyjaśnić korzyści
płynące dla zdrowia
z przestrzegania
właściwych proporcji
czasowych między
pracą,
odpoczynkiem
a aktywnością
fizyczną,
- wykonać kilka
ćwiczeń
relaksacyjnych,
- wykonać kilka
ćwiczeń
zapobiegających
wadom postawy.
Uczeń potrafi:
- racjonalnie
i higienicznie
zaplanować rozkład
zajęć w ciągu dnia,
- zachować prawidłową
postawę w ciągu dnia,
- wybrać formy
czynnego wypoczynku
(aerobik, wycieczka,
spacer, gry
zespołowe),
- prawidłowo
wykorzystać przerwę
między lekcyjną.
Cele
szczegółowe
Dziecko potrafi:
- unikać dłuższego
pozostawania
w bezruchu,
- preferuje formy
czynnego
wypoczynku,
- wyrabiać u siebie
nawyk prawidłowej
postawy ciała
podczas chodzenia
siedzenia,
- wyciszyć się
w czasie zajęć.
Treści
nauczania
Wpływ ruchu na prawidłowy rozwój i postawę ciała. Samodzielność w organizowaniu własnej
aktywności. Codzienna aktywność fizyczna – sen i odpoczynek.
Wpływ promieniowania słonecznego na organizm.
Procedury
osiągania
celów
Spotkanie z pielęgniarką – rozmowy na
temat przestrzegania prawidłowego rytmu
dnia i nocy. Zachęcanie do utrzymywania
prawidłowej postawy ciała poprzez naukę
ciekawych i prostych ćwiczeń.
Uczeń potrafi:
- powiedzieć, dlaczego
trzeba zachować
właściwe proporcje
między snem,
odpoczynkiem, zabawą,
nauką,
- dbać o prawidłową
postawę ciała
w różnych sytuacjach,
- powiedzieć dlaczego
długie przesiadywanie
przed telewizorem czy
komputerem szkodzi,
- chronić skórę przed
bezpośrednim
działaniem promieni UV.
Opracowanie
własnego rozkładu
dnia – praca
w grupach.
Indywidualne
opracowanie rozkładu
dnia
z uwzględnieniem
higieny pracy.
Zachęcanie do korzystania z wyjazdów na basen – przygotowanie
do nauki pływania
Dział Temat 3: Bakterie i wirusy – jak z nimi żyć?
1
Cel ogólny Znaczenie czystości dla zdrowia człowieka.
Klasa
0
I
II
H
I
G
I
E
N
A
Cele
szczegółow
e
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
Dziecko potrafi:
- powiedzieć
w rozmowie kierowanej
przez nauczyciela, co to
są bakterie i wirusy
oraz jakie choroby
wieku dziecięcego mogą
wywołać (na podstawie
doświadczeń dzieci),
- rozumie konieczność
zwalczania zarazków
i kurzu,
- opowiedzieć
o konieczności
i sposobach sprzątania
swojego otoczenia,
- powiedzieć, dlaczego
należy dbać o czystość
w kuchni
i w pomieszczeniach,
w których spożywamy
posiłki,
- wie, jakie mogą być
skutki zjedzenia
zanieczyszczonej lub
nieświeżej żywności.
III
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
- powiedzieć, jakie są
- powiedzieć, jak chronić
zabiegi profilaktyczne
własny organizm przed
przeciwdziałające
zakażeniem i chorobą;
- wie, jakie są przyczyny
chorobom (szczepienia
wielu chorób;
ochronne),
- stara się opanować
- przeciwdziałać:
własny lęk przed
• zmarznięciu
zabiegami leczniczymi;
(ruch,
- wie, że żywność do
rozcieranie,
odpowiedni strój) spożycia musi być
odpowiednio
• przegrzaniu
przygotowana: surowe,
(odpowiedni
gotowane, smażone,
ubiór, unikanie
zawsze czyste;
ostrego słońca,
- wymienić środki
nawodnienie
czystości, które mogą być
organizmu
niebezpieczne dla dzieci;
• przeciągom –
- przygotować posiłek
umiejętne
zgodnie z podstawowymi
wietrzenie,
zasadami czystości;
unikanie bardzo
- ma nawyk „czystych
ostrego wiatru,
rąk”.
- dbać o czystość w
czasie przygotowywania
posiłków, a także ich
spożywania np. kanapki,
surówki.
Podstawowe zasady ochrony zdrowia. Zagrożenia wynikające z chorób zakaźnych. Sprzątanie
i wietrzenie pomieszczeń. Higiena przyrządzania i spożywania posiłków.
Rodzaje zatruć pokarmowych.
Udział w programie „Domestos, tu byłem”. Spotkania z panią pielęgniarką – w czasie spotkań rozmowy
na temat znaczenia czystości, chorób wywoływanych przez bakterie i wirusy, a także sposoby
zapobiegania. Scenki dramowe, opowiadania – rozmowy kierowane przez nauczyciela.
Uczeń potrafi:
- wymienić choroby
wywoływane przez
wirusy (choroby wieku
dziecięcego),
- potrafi dostrzec
niebezpieczeństwa
wynikające
z nieprzestrzegania
zasad czystości,
- wyjaśnić, dlaczego
trzeba sprzątać
i wietrzyć mieszkanie,
- wymienić sprzęt
służący do
porządkowania
mieszkania,
- powiedzieć, dlaczego
niektóre pokarmy
należy przechowywać
w lodówce.
Dział Temat 1: Bezpieczeństwo podczas gier i zabaw ruchowych
2
Cel ogólny Poznanie warunków bezpieczeństwa podczas zabaw ruchowych i gier, zasady
B
E
Z
P
I
E
C
Z
E
Ń
S
T
W
O
zachowania się w szkole i przedszkolu
Klasa
Cele
szczegółow
e
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
0
I
II
III
Uczeń:
- unika miejsc
niedozwolonych do
zabawy i gier;
- wybrać takie
zabawy, które nie
zagrażają sobie
i innym;
- zdaje sobie sprawę
z niebezpieczeństwa
niektórych gier
i zabaw.
Uczeń:
- kieruje się zasadami
bezpieczeństwa
w szkole i poza nią;
- potrafi przewidzieć
zagrożenia, które
mogą zaistnieć
podczas zabawy;
- sprawdzić ogólne
warunki
bezpieczeństwa na
placu zabawy, boisku.
Konieczność
Kierowanie się
przestrzegania zasad
zasadami
warunkujących
bezpieczeństwa na
terenie szkoły i poza bezpieczeństwo
własne i innych
nią
Wizualizowanie wspólnie ustalonych zasad i eksponowanie ich
w widocznym miejscu. Rozmowy kierowane przez nauczyciela,
scenki dramowe.
Stwarzanie warunków
do kształtowania
zachowań
sprzyjających zdrowiu
i bezpieczeństwu
Spotkanie
z przedstawicielem
gminy w zakresie
BHP.
Dziecko:
- rozumie
konieczność takiego
poruszania się na
terenie przedszkola,
aby nie zagrażało to
bezpieczeństwu
własnemu i innych,
- potrafi bezpiecznie
korzystać z zabawek
i różnego rodzaju
urządzeń.
Przestrzeganie
zasad
bezpieczeństwa na
terenie przedszkola
Uczeń:
- zdaje sobie
sprawę
z konieczności
przestrzegania
zasad
warunkujących
bezpieczeństwo
własne i innych;
- potrafi bawić się
tak, by nie
wyrządzić krzywdy
sobie i innym;
- potrafi przewidzieć
skutki
niebezpiecznych
zabaw.
Dział Temat 2: Uczymy się zasad ruchu drogowego oraz bezpiecznego
poruszania się po ulicach.
2
B Cel ogólny Rozumienie konieczności przestrzegania przepisów ruchu
drogowego zarówno dla pieszych jak i kierujących pojazdami
E Klasa
0
I
II
III
Dziecko:
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Z Cele
- przestrzega zasad
- zna podstawowe
- zna podstawowe
- świadomie przestrzega
szczegóło
poruszania
się
po
zasady
ruchu
zasady
ruchu
zasad ruchu drogowego
P
drogach
bez
opieki
drogowego
w
mieście
drogowego
oraz
dla pieszych;
we
I
E
C
Z
E
Ń
S
T
W
O
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
dorosłych;
i poza miastem;
znaczenie znaków
- zachowuje czynną
- uczy się
- dostrzega różnice
drogowych;
postawę wobec
podstawowych zasad
w zasadach
- rozumie konieczność zagrażającego na
ruchu drogowego
poruszania się
przestrzegania
drodze
w czasie zabaw
pieszych po drogach
przepisów ruchu
niebezpieczeństwa
tematycznych
w mieście i na wsi.
drogowego przez
własnego i innych;
i ruchowych
pieszych i kierujących - wyjaśnia, jak
z zastosowaniem
pojazdami;
bezpiecznie korzystać ze
poznanych znaków;
- potrafi wykazać
środków komunikacji
- zdaje sobie sprawę
różnice w zachowaniu publicznej oraz
z niebezpieczeństwa
się na drogach dniem oczekiwać na autobus
zabaw w miejscach
i nocą oraz w różnych w miejscu bezpiecznym.
niedozwolonych;
porach roku.
- poznaje znaczenie
niektórych znaków
drogowych.
Rozumienie
Zasady poruszania się Kształtowanie czynnej postawy wobec
konieczności
po drogach pieszych
zagrażającego na drodze niebezpieczeństwa
przestrzegania
i kierujących
własnego i innych. Kształtowanie umiejętności
przepisów ruchu
pojazdami.
świadomego przestrzegania ruchu drogowego
drogowego zarówno
dla pieszych.
przez pieszych, jak i
kierujących pojazdami
Spotkanie z policjantem – stała współpraca. Wycieczka autobusem lub pociągiem, wycieczki po
okolicy, na skrzyżowanie dróg. Wykonanie makiety dróg ze znakami drogowymi.
Dział Temat 1: W jednostce straży pożarnej
3
Cel ogólny Przyczyny powstawania pożarów i ich zapobieganie
Klasa
0
I
II
III
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Dziecko:
Cela
- potrafi wymienić
- wie, jak zachować
- zna najczęstsze
- poznaje i utrwala
szczegóło podstawowe
najczęstsze przyczyny przyczyny
się w sytuacji
P we
zauważenia ognia lub powstawania
powstawania
przyczyny
O
Ż
A
R
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
pożarów;
dymu;
pożarów;
powstawania
- wie, do kogo
- potrafi dostrzec
- wie, jak należy
pożarów;
zwracać się o pomoc
niebezpieczeństwo
zachować się w
- uświadamia sobie
wynikające z zabawy w nietypowej sytuacji, sytuacjach
konieczność
gdy jego
zapałkami;
niebezpiecznych;
przestrzegania
bezpieczeństwo
- wie, jakie zagrożenia
zakazów i nawyków - poznaje
zostało zagrożone;
podstawowe
związanych
wynikają z faktu
instrukcje
z zapałkami
- rozumie zakaz
podejmowania
przeciwpożarowe
i ogniem;
zabawy zapałkami
niewłaściwej zabawy;
(podstawowe
- wie, że nie wolno
- potrafi dbać o
i zbliżania się do
wiadomości na temat przedmiotów
dotykać, bawić się
bezpieczeństwo
gaszenia pożarów
zapałkami;
własne i innych;
grożących
dostępnymi
- potrafi
- radzi sobie w
oparzeniem;
środkami).
sygnalizować
trudnych sytuacjach;
- zna ogólne zasady
niebezpieczeństwo
- rozumie konieczność
gaszenia ognia;
osobie dorosłej;
gaszenia ognia.
- wie, jakie są skutki
- poznaje sposoby
pożarów i świadomie
gaszenia pożarów.
ich unika.
Zapoznanie dzieci z miejscowymi instytucjami użyteczności społecznej – straż pożarna
– i omawianie ich podstawowych funkcji. Ogólne przyczyny powstawania pożarów
i zapobieganie ich powstawaniu.
Wycieczka do najbliższej jednostki straży pożarnej – obserwacja pracy ludzi w bliższym
i dalszym otoczeniu; pracownicy straży pożarnej. Spotkania ze strażakiem z naszej
miejscowości. Rozmowy kierowane przez nauczyciela, scenki dramowe, opowiadania,
wiersze. Zajęcia z zaproszonym gościem. Wykonywanie prac plastycznych na konkurs
organizowany przez OSP Pogrzebień
Dział Temat 2: Jestem dzielny jak strażak
3
Cel ogólny Poznajemy zasady prawidłowego zachowania się na wypadek pożaru
Klasa
0
I
II
Uczeń:
Uczeń:
Dziecko:
Cele
- potrafi zachować się
- utrwala sposoby
- poznaje zasady
szczegóło zachowania się
właściwie w przypadku
prawidłowego
P we
pożaru w szkole;
zachowania się na
w przedszkolu na
O
Ż
A
R
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
III
Uczeń:
- zna zasady
zachowania się w
razie pożaru;
- rozumie konieczność
wypadek pożaru w
- umie zachować
wypadek pożaru;
szybkiej ewakuacji z
się w sytuacji
- prawidłowo reaguje szkole;
pomieszczeń szkoły;
- zna sygnał
zagrożenia;
na polecenia;
alarmowy – dzwonek - prawidłowo reaguje na
- rozumie
- poznaje sygnał
– charakterystyczny sygnał alarmowy;
konieczność
alarmowy – uwaga
słuch poleceń nauczyciela; natychmiastowej
dla pożaru;
pożar;
reakcji na
- nabywa umiejętność - potrafi wymienić
- ma świadomość
numery pogotowia
posługiwania się
odpowiedzialności w razie polecenia
ratunkowego, straży niebezpieczeństwa;
nauczyciela;
telefonem
pożarnej, policji;
- prawidłowo
- poznaje numery:
- zna wymienić numery
- właściwie reaguje
reaguje na sygnał.
pogotowia
pogotowia ratunkowego,
na polecenia
ratunkowego, straży
straży pożarnej, policji.
nauczyciela.
pożarnej, policji.
Zagrożenia dla środowiska wynikające z negatywnego wpływu człowieka.
Alarm przeciwpożarowy – zasady zachowania się
Ćwiczenia
praktyczne w
przedszkolu
związane z
zachowaniem się
podczas alarmu,
prawidłowe
reagowanie na
polecenia
nauczyciela
Ćwiczenia praktyczne w szkole związane z zachowaniem się podczas
alarmu:
- sprawne reagowanie na sygnał alarmowy;
- sprawne ustawianie się;
- szybkie opuszczanie pomieszczeń zgodne z planem ewakuacji.
Dział Temat 3: Wzajemna pomoc
3
Cel ogólny Umiejętność udzielania pierwszej pomocy w przypadku poparzenia, przy zranieniach
Klasa
0
I
II
III
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Dziecko:
Cele
- zna zasady
- wymienia i
- potrafi zwrócić się - poznaje zasady,
szczegóło o pomoc do osób
postępowania
których należy
objaśnia ogólne
gwarantujące
przestrzegać,
zasady, których
dorosłych w razie
P we
O
Ż
A
R
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
udzielając pierwszej
pomocy w drobnych
skaleczeniach;
- potrafi przykleić
plaster;
- wie, czym grozi
spożywanie lekarstw
bez zgody dorosłych;
- wie, że w przypadku
zranienia, oparzenia
należy zwrócić się do
osoby dorosłej;
- potrafi wezwać
pomoc w razie
potrzeby.
bezpieczeństwo;
- słucha objaśnień,
zasad, których
należy przestrzegać
udzielając pierwszej
pomocy
potrzebującemu;
- wie do czego służy
woda utleniona i jak
jej używać;
-potrafi zakleić ranę
plastrem, umie
założyć bandaż.
należy przestrzegać
udzielając pomocy
poszkodowanemu;
- poznaje sposoby
prawidłowego
zachowania się w
nagłych wypadkach;
- wie, do czego
służą różnego
rodzaju środki i
materiały
opatrunkowe;
- dostrzega potrzeby
dokonywania
odpowiednich
wyborów.
Poznanie przyczyn złego stanu zdrowia – zwrócenie uwagi na zachowanie
bezpieczeństwa.
Pierwsza pomoc w przypadku poparzeń i drobnych ran – poznanie zasad i umiejętności
udzielania pierwszej pomocy poszkodowanemu.
Spotkanie z panią pielęgniarką – rozmowy na temat zachowania bezpieczeństwa,
udzielania pierwszej pomocy.
Zdobywanie wiedzy o sposobach udzielania pomocy w przypadku poparzeń czy zranień
– obserwacja, instrukcja, pokaz.
Wykorzystanie środków i materiałów opatrunkowych – pogadanka, pokaz.
Wykonywane opatrunków na kolegach, lalkach – w formie zabaw.
poparzenia czy
rany;
- wie o konieczności
stosowania środków
ostrożności;
- interesuje się, gdy
osoba dorosła
udziela pierwszej
pomocy;
- wie, do czego
służy plaster,
bandaż;
- wie, że nie wolno
spożywać i bawić
się lekarstwami.
Dział Temat 1: Dbam o zdrowie – dla każdego coś dobrego
4
Cel ogólny Znaczenie podstawowych składników pokarmowych dla prawidłowego funkcjonowania
Ż
Y
W
N
O
Ś
Ć
organizmu człowieka. Zapoznanie z problematyką zdrowej żywności.
Klasa
Cele
szczegółow
e
A
Z
D
R
O
W
I
E
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
0
Dziecko:
- ogląda kuchnię
przedszkola;
- określa smak i
zapach wybranych
produktów
żywnościowych;
- poznaje znaczenie
słowa „zdrowie”
- wie, co oznacza
słowo jadłospis;
- poznaje pokarmy,
które należy jeść, aby
być zdrowym.
I
Uczeń:
- zapoznaje się
z pracą kucharki;
- wie, jaki sprzęt jest
w kuchni i do czego
służy;
- rozróżnia smak
i zapach produktów;
- wie, co oznaczają
słowa zdrowie,
choroba;
- potrafi wymienić
nazwy produktów,
które wpływają
korzystnie na zdrowie;
- potrafi sformułować
odpowiedzi na temat
przechowywania
produktów,
konieczności mycia
owoców i warzyw.
II
Uczeń:
- wymienia nazwy
przedmiotów
potrzebnych kucharce
do pracy;
- rozumie zasady
prawidłowego
odżywiania się
(znaczenie
spożywania zdrowych
produktów – nabiał,
owoce, warzywa,
produkty zbożowe);
- zna znaczenie słowa
„nabiał” „witaminy”
- wymienia produkty
konieczne do
przygotowania
zdrowego posiłku.
III
Uczeń:
- potrafi wymienić
najważniejsze składniki
pokarmowe niezbędne
do prawidłowego
funkcjonowania
organizmu;
- zna produkty
korzystne dla zdrowia
i szkodliwe dla
organizmu;
- czyta informacje
umieszczone na
etykietach produktów
spożywczych, termin
ważności;
- rozumie konieczność
przechowywania
danego produktu
w odpowiednich
warunkach.
Poznanie zasad racjonalnego odżywiania się i konieczność jedzenia warzyw i nabiału, które
zawierają witaminy i mikroelementy niezbędne człowiekowi do życia. Skutki nieprawidłowej
diety.
Spotkanie z kucharka Wizyta w kuchni –
Opracowanie
Opracowanie jadłospisu
– wspólne układanie
rozmowy z kucharką, jadłospisu dnia –
tygodnia – realizacja
jadłospisu na cały
obserwacja stanowisk praca w grupach
„Programu młodego
dzień
pracy i sprzętu
konsumenta” – praca z
komputerem
Stwarzanie sytuacji sprzyjającej wypowiedziom dzieci. Spotkanie z pracownikami przedszkola,
szkoły – wizyta w kuchni. Komponowanie zdrowych posiłków.
Dział Temat 2: I ja potrafię gotować.
4
Cel ogólny Rozumienie konieczności spożywania nabiału i witamin ze względu na jego wartości
Ż
Y
W
N
O
Ś
Ć
A
Z
D
R
O
W
I
E
odżywcze i zdrowotne – kultura żywienia
Klasa
Cele
szczegóło
we
0
Dziecko:
- rozumie potrzebę
spożywania pokarmów
niezbędnych dla
zdrowia;
- nazywa produkty
powstałe z mleka –
spożywa je;
- potrafi samodzielnie
nakryć do stołu;
- kształtuje nawyk
prawidłowego
posługiwania się
sztućcami, serwetką;
- przestrzega zakazu
spożywania
produktów
niewiadomego
pochodzenia;
- wie, dlaczego nie
wolno nadmiernie jeść
słodyczy, chipsów.
I
Uczeń:
- poznaje zasady
racjonalnego
odżywiania się i
konieczności jedzenia
warzyw i nabiału;
- zna znaczenie pojęcia
nabiał;
-potrafi wymienić
przykłady potraw i
napojów, do których
dodajemy mleko lub
jego przetwory;
- stosuje zasady
bezpieczeństwa
podczas
przygotowywania
posiłków;
- zachowuje umiar w
jedzeniu słodyczy i
chipsów,
- potrafi samodzielnie
przygotować prosty
posiłek- np. drugie
śniadanie.
II
Uczeń:
- wie, co należy jeść,
aby być zdrowym;
- zna produkty
niezbędne dla zdrowia
zawierające witaminy i
mikroelementy;
- zna zasady higieny,
które należy
przestrzegać podczas
przygotowywania
posiłków;
- potrafi przestrzegać
kultury spożywania
posiłków;
- wykonuje
samodzielnie zdrowe,
proste danie;
- umie przygotować
stół do posiłku i zna
zasady właściwego
zachowania się przy
stole.
III
Uczeń:
- wymienia
najważniejsze
składniki pokarmowe
niezbędne do
prawidłowego
funkcjonowania
organizmu;
- potrafi zadbać o
estetykę stołu
podczas jedzenia;
- potrafi przygotować
produkty i
samodzielnie
wykonać prosty
posiłek – sałatka;
- odróżnia produkty
sprzyjające zdrowiu
od szkodliwych;
- poprawnie
zachowuje się przy
stole i posługuje się
sztućcami.
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
Zapoznanie z historią
wybranych
produktów. Czy znasz
produkty szkodliwe
dla zdrowia?
Poznanie przyczyn
złego stanu zdrowia.
Co znaczy odżywiać się Poznanie zasad
zdrowo i regularnie?
racjonalnego
Higiena żywienia?
odżywiania,
spożywanie
codziennie
koniecznych
składników
pokarmowych.
Higiena przyrządzania i spożywania posiłków. Poznajemy i utrwalamy pożądane wzorce
zachowania się przy stole i zdrowego odżywiania się.
Zachęcanie do spożywania dużej ilości warzyw i owoców, nabiału poprzez rozmowy, zagadki
smakowe, wspólne przygotowanie potraw. Wycieczka do przychodni – rozmowa z lekarzem,
pielęgniarką. Pogadanki, dramy
Wykonanie „Chatki
Wykonanie zdrowych
Owocowe sałatki:
Sałatka wiosenna
Puchatka”
kanapek
owoce krajowe, owoce
egzotyczne
Nakrycie do stołu.
Dział Temat 1: Ruch – jego znaczenie dla zdrowia i dobrego samopoczucia
5
Poznanie wartości ruchu i ćwiczeń fizycznych dla prawidłowego rozwoju dziecka
W Cel ogólny
Klasa
O
I
II
III
Uczeń:
Uczeń:
Uczeń:
Dziecko:
Z Cele
- preferuje formy
- chętnie uczestniczy - respektuje zasady
- wykonuje
szczegółowe
czynnego
bezpiecznego
samodzielnie proste w zajęciach
D
C
I
E
L
E
wypoczynku
uprawiania sportu
(aerobik, rajdy,
oraz utrzymania
wycieczki,
higieny;
spacery);
- dostrzega potrzebę
- kształtuje
współzawodnictwa
prawidłową
klasowego i międzysylwetkę eliminując
klasowego;
- wykonuje
wady postawy;
samorzutnie ćwiczenia - dokonuje wyboru
gimnastyczne, które
właściwego stroju
sprzyjają rozwojowi
do ćwiczeń,
organizmu i
miejsca i pory
zapobiegają wadom
roku.
postawy.
Formy aktywności
Wpływ ruchu na
Bezpieczeństwo
Samodzielność w
prawidłowy rozwój
podczas uprawiania organizowaniu własnej rekreacyjnosportowej
i postawę fizyczną
ćwiczeń fizycznych i aktywności.
ruchowych
Korzystanie z różnych Twórcza swobodna
aktywność.
form aktywności
ruchowej.
Prowokowanie ruchu Samorzutne organizowanie zabaw, gier ruchowych na świeżym
powietrzu. Projektowanie strojów do ćwiczeń fizycznych
poprzez
dostosowanych do różnych warunków i pory roku. Rozmowy na
odpowiednie
temat odpowiedniego doboru stroju gimnastycznego i
wyposażenie
konieczność prania po każdych zajęciach. Dostosowanie obuwia
pomieszczeń w
do ćwiczeń.
przybory i
przyrządy.
ćwiczenia i zabawy
ruchowe oraz
samodzielnie
podejmuje zabawy
tematyczne,
konstrukcyjne i
manipulacyjne;
- dba o prawidłową
postawę ciała
podczas zajęć.
R
O
W
Y
M
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
sportowych;
- wykonuje
ćwiczenia
gimnastyczne
sprzyjające
prawidłowemu
rozwojowi
organizmu i
zapobieganiu
wadom postawy.
Dział Temat 2: Dobry rytm pracy i wypoczynku
5
W Cel ogólny Konieczność wypoczynku w ciągu dnia, różnorodne formy
wypoczynku i rekreacji
Z Klasa
0
I
II
III
Uczeń potrafi:
Uczeń:
Uczeń:
Dziecko:
D Cele
- dostrzega
- rozumie potrzebę
- rozumie
- rozumie
R szczegóło konieczność
szkodliwość
aktywnego
konieczność
we
długiego
wypoczynku
jako
kształtowania
codziennego,
O
niezależnie od pory
roku, pobytu na
powietrzu;
- wie, dlaczego
należy przebywać na
świeżym powietrzu i
słońcu.
W
Y
M
C
I
E
L
E
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
odpowiednich
przyzwyczajeń i
nawyków
dotyczących
wypoczynku;
- potrafi racjonalnie i
higienicznie
zaplanować rozkład
zajęć w ciągu dnia.
źródła zdrowia;
- prawidłowo
wykorzystuje
przerwy
śródlekcyjne i
międzylekcyjne.
przesiadywania
przed komputerem i
telewizorem;
- rozumie
konieczność
aktywności
ruchowej,
niezależnie od
indywidualnych
predyspozycji
fizycznych (otyłość,
niesprawność
ruchowa).
Korzystanie ze świeżego powietrza i słońca w czasie relaksacji organizmu.
Rozmowy kierowane Udział w wycieczkach po najbliższej okolicy, gry i zabawy
przez nauczyciela na ruchowe na świeżym powietrzu, udział w imprezach o
charakterze sportowym.
temat sposobów
aktywnego
wypoczynku
(wycieczka, zabawy
w ogrodzie)
Dział Temat 1: Zgodne współżycie z rówieśnikami
6
Cel ogólny Poznanie warunków dobrych kontaktów z rówieśnikami oraz ich znaczenie
0
I
II
III
M Klasa
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
Uczeń potrafi:
Dziecko potrafi:
O Cele
- dostosować swoje - wyjaśnić, dlaczego - przedstawić
- przedstawić, co
szczegółow
nie zawsze możemy warunki niezbędne
zachowanie do
sprawia mu
J
e
do przyjaznych
powiedzieć i zrobić
przyjętych norm w
przyjemność, a co
E
przykrość w
kontaktach z
rówieśnikami;
- zgodnie bawić się,
współpracować i
podejmować
pożyteczne działania
w grupie
rówieśniczej;
- nawiązywać
przyjazne kontakty z
rówieśnikami.
M
I
E
J
S
C
E
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
klasie i szkole;
- nawiązać dobre
kontakty z
rówieśnikami i
starszymi kolegami
– „mówimy sobie po
imieniu”
- ustalić, jakie
zachowania są
preferowane w
klasie, a jakie
odrzucane i
dlaczego.
to, na co mamy
ochotę;
- na podstawie
własnych
doświadczeń ustalić
przyczyny dobrego
lub złego
samopoczucia w
zależności od
towarzystwa;
- podejmować próby
dojścia do
porozumienia w
rozwiązywaniu
konfliktów.
Podobieństwa i
różnice między
rówieśnikami.
Sposoby reagowania
na trudności i
niepowodzenia.
kontaktów z
rówieśnikami;
- dowieść, że
umiejętność
panowania nad
niektórymi
emocjami jest
konieczna dożycia
w rupie, sprzyja
nawiązywaniu
kontaktów i
zdrowiu.
Zasady i warunki
dobrych kontaktów
z rówieśnikami
Możliwości
panowania nad
emocjami
negatywny
Stworzenie sytuacji sprzyjającej spontanicznym wypowiedziom dzieci, scenki
dramowe, zajęcia we współpracy z pedagogiem szkolnym lub zaproszonymi
pracownikami PPP. Podjęcie celowego, pożytecznego działania na rzecz grupy, klasy,
które integruje rówieśników we wspólnej pracy.
Formy kontaktów
społecznych.
Normy społeczne
obowiązujące w
małych kręgach.
Dział Temat 2: Spotkanie z ciekawymi ludźmi
6
M Cel ogólny: Role społeczne i związane z nimi obowiązki
0
I
II
III
O Klasa
Uczeń:
Uczeń potrafi:
Uczeń:
Dziecko potrafi:
Cele
J
- zna osoby pełniące - wie, gdzie mieści
- wymienić
- zna i stara się
szczegółow wywiązywać z
ważne
role społeczne się Urząd Gminy
pracowników
szkoły
E
e
w swojej
oraz wykonywane
oraz orientuje się
obowiązków
dyżurnego w
przedszkolu;
- krótko
opowiedzieć o
czynnościach
wykonywanych
przez panią
kucharkę,
nauczyciela;
- potrafi
przedstawić np.
w formie
plastycznej swoje
refleksje ze
spotkania z
zaproszonym
gościem.
M
I
E
J
S
C
E
...
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
przez nich czynności;
- ukłonić się
pracownikom szkoły,
przychodzącym
gościom;
- przywitać się
z kolegami;
- zna obowiązki
dyżurnego i stara się
z nich wywiązywać.
miejscowości;
w sprawach, które
- potrafi opowiedzieć można tam
rozwiązać.
o pracy swoich
rodziców.
Role społeczne pełnione przez ludzi
Rozmowy kierowane przez nauczyciela, spotkanie z pracownikami szkoły,
przedszkola. Wycieczka do wybranego zakładu pracy na terenie miejscowości np. do
piekarni, sklepu, Urzędu Gminy, na pocztę, do domu Sióstr Salezjanek –
zabytkowego pałacu. Wykonanie prac plastycznych.
Dział
6
M
O
J
E
M
I
E
J
S
C
E
...
Temat 3: Pomoc osobom potrzebującym
Cel ogólny
Klasa:
Cele
szczegółow
e
Poznanie potrzeb i formy pomocy ludziom niepełnosprawnym, starszym i chorym
Treści
nauczania
Podobieństwa
Formy pomocy
Wpływ klimatu
i różnice między
osobom
psychicznego w
ludźmi.
niepełnosprawnym,
rodzinie lub
starszym, chorym.
otoczeniu na
samopoczucie
i zdrowie ludzi.
Przygotowanie programów artystycznych z okazji Dnia Babci, Dnia Dziadka lub Dnia
Chorych we współpracy z Oratorium Młodzieżowym w Pogrzebieniu. Podjęcie akcji:
„Pomoc potrzebującym dzieciom”. Stworzenie sytuacji sprzyjającej spontanicznym
wypowiedziom uczniów, scenki dramowe.
Procedury
osiągania
celów
0
Dziecko potrafi:
- pomóc
rówieśnikom,
którzy słabiej sobie
radzą np.
w czynnościach
z samoobsługą;
- swoim
zachowaniem,
inicjatywą sprawić
przyjemność
osobom starszym,
chorym lub
rówieśnikom
w potrzebie.
I
Uczeń potrafi:
- wymieni niektóre
odmienności,
potrzeby oraz
oczekiwania osób
niepełnosprawnych
lub starszych;
- podejmować lub
proponować proste
działania na rzecz
pomocy starszym lub
chorym
w najbliższym
otoczeniu.
II
Uczeń potrafi:
- wskazać
udogodnienia
ułatwiające życie
osobom starszym
i niepełnosprawnym;
- zaproponować w
jakie udogodnienia
powinna być
wyposażona szkołą,
aby dziecko
niepełnosprawne
czuło się w niej
bezpiecznie.
III
Uczeń potrafi:
- podać przykłady
w jaki sposób
można pomóc
osobie
niepełnosprawnej,
chorej lub starszej;
- wie, jak się
zachowywać wobec
osób
niepełnosprawnych
chorych i starszych;
- wykazać
zainteresowanie
potrzebami i chęć
pomocy w ramach
swych możliwości
osobom chorym,
starszym,
niepełnosprawnym.
Potrzeby ludzi
niepełnosprawnych.
Dział
6
M
O
J
E
M
I
E
J
S
C
E
...
Temat 4: Zachowania sprzyjające zdrowiu
Cel ogólny
Klasa:
Cele
szczegółow
e
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
Poznanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu
0
Dziecko potrafi:
- w dużym stopniu
samodzielnie
wykonywać
codzienne czynności
związane z
higienicznym
trybem życia;
- wie, że dla
prawidłowego
rozwoju i zdrowia
ważna jest
aktywność fizyczna.
I
II
Uczeń potrafi:
- podać przykłady
zachowań
sprzyjających
zdrowiu, a tym
samym sprzyjających
efektywnej nauce;
- w przypadku
potrzeby podzielenia
się swoim kłopotem
ze zdrowiem dziecko
wie, komu może się
zwierzyć;
- wie, że chorób,
a zwłaszcza
zakaźnych, nie wolno
lekceważyć.
Podstawowe zasady Dobry stan zdrowia
ochrony zdrowia.
jednym z warunków
dobrej nauki.
Zagrożenia
wynikające z chorób
zakaźnych.
Uczeń potrafi:
- odróżnić sytuacje
i zachowania
sprzyjające
zdrowiu, od
ryzykownych i
niebezpiecznych dla
zdrowia, nauki;
- dbać o codzienną
higienę.
III
Uczeń potrafi:
- kierować się
wiedzą o zdrowiu
w swoim
zachowaniu,
prowadząc do
nawyków
sprzyjających
zdrowiu;
- podać przykłady
nałogów oraz
wskazać na ich
szkodliwość dla
zdrowia.
Kalectwo lub ciężkie
choroby wynikające
z lekceważenia
zagrożeń. Działanie
alkoholu na
organizm. Skutki
zdrowotne u palaczy
czynnych i biernych.
Lekcje w formie pogadanek i konkursów z zaproszoną pielęgniarką szkolną,
pedagogiem. Udział w konkursie plastycznym o tematyce AA. Scenki dramowe. Udział
w akcji „Zachowaj trzeźwy umysł” – Szkolne Igrzyska Sportowe.
Wpływ ruchu na
rozwój dziecka
i jego postawę
fizyczną.
Dział
6
M
O
J
E
M
I
E
J
S
C
E
Temat 5: Zachowanie w trudnych sytuacjach
Cel ogólny
Poznanie sposobów reagowania na trudności i niepowodzenia oraz nauczenie się
przezwyciężania trudności
Klasa:
0
I
Uczeń potrafi:
Dziecko potrafi:
Cele
- w sposób nie rażący - spożytkować
szczegółow wyrazić swoje reakcje emocje do działań
e
pozytywnych;
emocjonalne
Treści
nauczania
Procedury
osiągania
celów
II
III
Uczeń potrafi:
- podać przykłady
zachowań
umożliwiających
przezwyciężenie
- wie, że
odzwierciedlające
konfliktu;
panowanie nad
radość;
- próbuje ocenić
- nazwać podstawowe niektórymi
swoje mocne i słabe
emocjami jest
emocje i określić
strony;
konieczne by
w jakich sytuacjach
- próbuje zaplanować
zgodnie żyć
najczęściej
jak w pozytywny
w grupie.
występują.
sposób wykorzystać
swoje mocne strony;
- próbuje zaplanować
stopniową eliminacje
swoich słabych stron.
Poczucie własnej
Emocje pozytywne
Wyrażanie emocji Podobieństwa
i różnice między
wartości. Wpływ
i negatywne.
odpowiedzią na
rówieśnikami.
poprawnej samooceny
określony system
na działanie
bodźców.
człowieka.
Indywidualne
właściwości jednostki.
Praca w grupach, scenki dramowe, zajęcia z pedagogiem szkolnym lub zaproszonymi
pracownikami PPP. Angażowanie się w konkursach szkolnych, gminnych, w akademiach
by wykorzystać swoje mocne strony i eliminować słabe.
Uczeń potrafi:
- wskazać sposoby
rozwiązywania
sytuacji trudnych;
- podejmować próby
dojścia do
porozumienia w
rozwiązywaniu
konfliktów.
mgr Joanna Szamara, mgr Celina Stukator
mgr Bogusława Nowak, mgr Teresa Strojwąs