SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Publicznego Gimnazjum w

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Publicznego Gimnazjum
w Siemiątkowie
na rok szkolny 2016/2017
Działania
Profilaktyczne
stanowią
wyspecjalizowaną
część
działań
wychowawczych zawartych w Szkolnym Programie Wychowawczym. Treści Szkolnego
Programu Profilaktyki wynikają ze szkolnego programu nauczania. Szkolny Program
Profilaktyki jest skorelowany z podstawowymi dokumentami wyznaczającymi zakres
działań edukacyjno- wychowawczych oraz opiekuńczych.
Szkolny Program Profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Siemiątkowie jest
wynikiem diagnozy, w której uwzględniono potrzeby rozwojowe uczniów, wymagania
rodziców oraz potrzeby wynikające ze specyfiki środowiska.
Szkolny Program Profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów,
naszego gimnazjum oraz potrzeb środowiska wychowawczego szkoły.
Adresatami działań są uczniowie, rodzice oraz nauczyciele. Stanowi integralną
część Statutu Szkoły, jest skorelowany z Programem Wychowawczym Szkoły.
Realizacja programu przyniesie efekty w postaci podniesienia świadomości
uczniów, przyczyni się do nabycia przez nich praktycznych umiejętności radzenia sobie
z zagrożeniami w otaczającym świecie.
Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia potrzeby:
KADRY SZKOŁY
 podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników,
 dbanie o prawidłowy obieg informacji,
 planowanie i sprawna organizacja,
 czuwanie nad spójnością oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych wszystkich
pracowników,
 poznawanie aktualnych przepisów prawnych dotyczących odpowiedzialności nieletnich za
czyny karalne.
RODZICÓW
 udział w realizacji programu,
 pedagogizacja,
 dążenie do wspólnych celów,
 wspólne realizowanie zadań.
WYCHOWAWCÓW
 integracja zespołu klasowego,
 dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji ucznia w klasie,
 współpraca z rodzicami,
 wyposażenie uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
UCZNIÓW
 bezpieczeństwa i akceptacji,
 wykształcenia umiejętności i zachowań umożliwiających zdrowy tryb życia,
 dostarczenia podstawowych wiadomości o substancjach uzależniających,
 nabycia umiejętności funkcjonowania w grupie oraz aktywnego spędzania czasu wolnego.
ŚRODOWISKA LOKALNEGO
 diagnozowanie potrzeb,
 pomoc w oddziaływaniach profilaktycznych i wychowawczych.
.
DZIAŁ I.
PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU PROFILAKTYKI W SZKOLE
Szkoły i placówki opiekuńczo – wychowawcze, wspierając rozwój dzieci i młodzieży, mają za
zadanie ochronę zdrowia i stworzenie warunków do zdobycia wiedzy i umiejętności służących do
przeciwdziałania wszystkiemu, co zagraża zdrowiu i bezpieczeństwu. Podstawy prawne do włączenia
zagadnień profilaktyki w wychowanie dają szkołom również następujące rozporządzenia i ustawy:
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.
2. Konwencja o prawach dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
z 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. Art. 27.1 „Państwa – strony
uznają prawo każdego dziecka do poziomu życia odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu,
psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu”.
3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi.
4. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jednolity) z dnia 26 października 1982r.
5. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
6. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. podaje w rozdziale 1, art.1.1:
„ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz
instytucje do tego powołane”.
7. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych.
8. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.
9. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w szkole.
10. .Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
11. Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. – wprowadza zapis o podejmowaniu przez rady
pedagogiczne uchwał o wprowadzeniu programu profilaktyki spójnego z programem
wychowawczym.
12. .Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad
udzielania i organizacji pomocy psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach,
szkołach i placówkach (Dz.U.03.11.114 z dnia 2003.01.29 z póż. zm.).
13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie zakresu i organizacji
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą.
14. .Rozporządzenie MEN z 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.
15. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy
psychologiczno- pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.
16. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13.09.2011 r. w sprawie przeciwdziałania przemocy
w rodzinie.
17. Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach
i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej
i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. poz. 1249).
18. Ustawa z dnia 28 listopada 2014 roku o zmianie ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz. U. z 2015 r. poz.35).
19. Statut Zespołu Szkół w Siemiątkowie. Wewnątrzszkolny System Oceniania.
20. Program Wychowawczy Publicznego Gimnazjum w Siemiątkowie
DZIAŁ II.
PROFILAKTYKA W SZKOLE – ZAGADNIENIA OGÓLNE
Profilaktyka służy:



likwidacji przyczyn niekorzystnych zjawisk (eliminowanie czynników ryzyka i przeciwdziałanie im),
promowaniu zdrowia,
rozwijaniu potencjalnych możliwości uczniów.
Program profilaktyki:




realizuje tylko profilaktykę pierwszorzędową i drugorzędową,
uzupełnia program wychowawczy szkoły,
odpowiada na realne problemy oraz zagrożenia pojawiające się w szkole i w środowisku,
zawiera formy i sposoby działań dostosowane do wieku uczniów.
Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na pojawiające
się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli
przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój określanych w literaturze
przedmiotu jako zachowania ryzykowne.
Do najczęściej pojawiających się należą:

nadmierne spędzanie czasu wolnego przed komputerem (cyberprzemoc, zagrożenia płynące
z niewłaściwego korzystania z mediów),
palenie tytoniu,
używanie alkoholu,
używanie innych środków psychoaktywnych (narkotyki, dopalacze),
używanie środków psychotropowych,
wczesna inicjacja seksualna,
używanie wulgaryzmów,
zachowania agresywne (agresja słowna i fizyczna).







Działania profilaktyczne są wpisane w zadania szkoły - jej misję i wizję, są uzupełnieniem działań
wychowawczych podejmowanych przez szkołę. Budowane przez rady pedagogiczne Programy
Wychowawcze Szkoły ukierunkowane są na wszechstronny rozwój ucznia. Przeciwdziałanie
zagrożeniom, jakie niesie otaczająca rzeczywistość oraz naturalne zmiany rozwojowe jest ważne dla
wychowania i należy do profilaktyki.
Charakter działań profilaktycznych może być różny w zależności od potrzeb osób, do których jest
kierowany. Populacja dzieci i młodzieży podzielona jest na grupy:
niskiego ryzyka – należą tu te osoby, które nie podejmują jeszcze zachowań ryzykownych, są przed
inicjacją.
 podwyższonego ryzyka – należą tu osoby, które mają już za sobą pierwsze próby zachowań
ryzykownych.
 wysokiego ryzyka – należą tu osoby o utrwalonych zachowaniach ryzykownych.

Do każdej z tych grup kierowane są inne działania profilaktyczne należące do różnych poziomów:


profilaktyka pierwszorzędowa skierowana jest do grup niskiego ryzyka, polega na promocji
zdrowia i zapobieganiu zagrożeniom poprzez rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami
życia – jej celem jest odroczenie inicjacji.
profilaktyka drugorzędowa skierowana jest do osób z grupy podwyższonego ryzyka i wymaga
pomocy specjalistycznej w wycofywaniu się z zachowań ryzykownych.

profilaktyka trzeciorzędowa obejmuje działaniami grupę wysokiego ryzyka i polega na
zatrzymaniu procesu chorobowego i degradacji społecznej, są to działania ściśle terapeutyczne,
rehabilitacyjne i resocjalizacyjne.
Działalność profilaktyczna w szkole to realizacja działań z zakresu:



profilaktyki uniwersalnej – wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym
stylu życia Działania te mają na celu przeciwdziałanie inicjacji używania środków odurzających,
substancji psychotropowych, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych przez
dostarczanie odpowiedniej informacji oraz wzmacnianie czynników chroniących i redukcję czynników
ryzyka.
profilaktyki selektywnej – wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuacje rodzinną,
środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażenie na rozwój zachowań
ryzykownych. Działania z zakresu profilaktyki selektywnej dotyczą grup zwiększonego ryzyka,
w których wystąpienie zachowań problemowych jest znacznie wyższe od przeciętnego i może pojawić
się w niedalekiej przyszłości, albo w którymś krytycznym momencie życia. Działania z zakresu
profilaktyki selektywnej mają na celu zapobieganie, ograniczanie lub zaprzestanie podejmowania
przez ucznia zachowań problemowych. Interwencje prowadzą przeszkolenie nauczyciele lub
pedagodzy szkolni, program powinien być realizowany we współpracy z rodzicami ucznia.
profilaktyki wskazującej – wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania
środków odurzających i substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji
psychoaktywnych lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane
jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. Realizatorzy działań profilaktyki wskazującej
wymagają specjalistycznego przygotowania w zakresie pomocy psychologicznej lub terapii, a terenem
ich działania są w szczególności poradnie specjalistyczne lub placówki resocjalizacyjne. Przykładem
profilaktyki wskakującej są zajęcia socjoterapeutyczne dla dzieci, które pochodzą z rodzin
dysfunkcjonalnych, przejawiają wysoki poziom agresji i nieprzystosowania w kontaktach
z rówieśnikami, a także nadużywają środków odurzających, substancji psychotropowych, środków
zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych.
Profilaktyka narkomanii obejmuje w szczególności następujące działania:
1. realizowanie wśród uczniów oraz ich rodziców lub opiekunów programów profilaktycznych
i promocji zdrowia psychicznego dostosowanych do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz
realizowanych celów profilaktycznych, rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji,
o którym mowa w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii1. Dobór programów powinien
być uzależniony od potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych
lub wychowawczych, czyli od określonego poziomu profilaktyki.
2. przygotowanie oferty zajęć rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, jako alternatywnej formy
działalności zaspokajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny,
sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej. W zakresie oddziaływań profilaktycznych są zajęcia
rozwijające zainteresowania i uzdolnienia zapewniające uczniom możliwość udziału
w konstruktywnych i zdrowych formach aktywności, które wykluczają sięganie po środki
psychoaktywne. Zajęcia te są atrakcyjną formą zapewniająca realizację ważnych potrzeb aktywności,
samooceny sukcesu, przynależności oraz osiągania satysfakcji życiowej poprzez stwarzanie
możliwości zaangażowania się w działalność pozytywną (np. artystyczną, społeczną, sportową),
dotyczy to dzieci szczególnie zaniedbanych wychowawczo. Zajęcia rozwijające zainteresowania
i uzdolnienia stwarzają uczniom możliwość pozytywnego zaistnienia w społeczności szkolnej
i lokalnej poprzez własne osiągnięcia w wybranych przez siebie działaniach. Przedmiotem tego
działania może być praca wolontarystyczna.
3. kształtowanie i wzmacnianie norm przeciwnych używaniu środków odurzających i substancji
psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów,
a także norm przeciwnych podejmowaniu innych zachowań ryzykownych. Uczeń buduje własne
przekonania normatywne związane z różnymi zachowaniami problemowymi opierając się na
własnych spostrzeżeniach i informacjach pochodzących z różnych źródeł. Są to przekonania
dotyczące rozpowszechniania i społecznej akceptacji jakiegoś zachowania. Normatywny wpływ
otoczenia społecznego na używanie przez młodzież narkotyków jest znaczący. Błędne doświadczenia
co do skali używania narkotyków przez młodzież mogą wpływać na ich decyzje dotyczące sięgania
po narkotyki.
4. doskonalenie zawodowe nauczycieli w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej
w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych,
5. włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (IPET), działań,
z zakresu przeciwdziałania używaniu środków odurzających i substancji psychotropowych, środków
zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych.
Szkolny Program Profilaktyki to program profilaktyki środowiskowej, to znaczy taki, w którym
obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Na terenie szkoły prowadzona jest profilaktyka
pierwszego i drugiego stopnia.
Aby profilaktyka w szkole była skuteczna, musi spełniać niżej wymienione warunki:



musi wynikać ze świadomości zagrożeń prawidłowego procesu wychowawczego i gotowości do
współdziałania w zmianie istniejącej sytuacji wychowawczej,
konfrontować człowieka – ucznia z niebezpieczeństwem, ryzkiem,
musi przekonać odbiorcę, że niebezpieczeństwo, ryzyko dotyczy również jego i równocześnie, że
w jego mocy, leży skuteczna ochrona siebie i innych.
W związku z tym zadaniem profilaktyki w szkole jest inicjowanie, uruchamianie takich działań, które
wprowadzą pożądane zmiany w funkcjonowaniu młodego człowieka – ucznia.
Diagnoza czynników ryzyka:
Na diagnozę środowiska szkolnego składają się:




obserwacja zachowań uczniów w szkole,
analiza sytuacji wychowawczej w szkole i poza szkołą – bieżące informacje pozyskiwane od
nauczycieli, uczniów i rodziców;
analiza ankiet przeprowadzonych wśród uczniów i rodziców;
ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki.
Przeprowadzona diagnoza pozwoliła wyłonić następujące zagrożenia:




agresja słowna i fizyczna,
kontakty uczniów z czynnikami powodującymi zagrożenia (zagrożenia płynące z niewłaściwego
korzystania z mediów - Internet, TV, czasopisma): cyberprzemoc, grooming, cyberstalking,
łatwość zdobycia substancji psychoaktywnych,
wulgaryzmy,
nikotynizm, picie alkoholu.
Struktura oddziaływań profilaktycznych
1. Rada Pedagogiczna:
 Określa zadania w zakresie profilaktyki.
 Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych.
2. Wszyscy pracownicy szkoły:
 Konsekwentnie działają na rzecz profilaktyki, realizują cele i zadania ujęte w Szkolnym
Programie Profilaktyki.
3. Dyrektor szkoły:
 Monitoruje pracę nauczycieli w zakresie profilaktyki.
 Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym Programie Profilaktyki.
4. Nauczyciele:
 Współpracują z instytucjami wspierającymi wychowanie i profilaktykę, z pedagogiem
szkolnym i dyrekcją szkoły,
 Integrują zespół klasowy ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów klas pierwszych.
 Realizują programy prewencyjne bądź elementy tych programów zaakceptowane przez Radę
Pedagogiczną i Dyrekcję szkoły.
 Biorą udział w szkoleniach na temat profilaktyki; mają możliwość samodzielnego
opracowywania programów prewencyjnych.
 Dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji uczniów w klasie. Wyposażają uczniów
w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
 Realizują zadania zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki we współpracy z rodzicami
uczniów.
 Prowadzą szkolenia w ramach spotkań z rodzicami.
5. Pedagog:
 Koordynuje działania dotyczące zasad organizacji i udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej dla uczniów ze Specjalnymi Potrzebami Edukacyjnymi.
 Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych.
 Określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologiczno-pedagogicznej.
 Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające ze Szkolnego Programu
Profilaktyki oraz Programu Wychowawczego w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców
i nauczycieli.
 Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze wynikające ze Szkolnego Programu profilaktyki.
 Prowadzi współpracę z instytucjami wspierającymi realizację zadań profilaktycznych.
DZIAŁ III.
CELE I ZADANIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI ZAGROŻEŃ
Cele szkolnego Programu Profilaktyki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ochrona ucznia przed zakłóceniami jego rozwoju.
Przeciwdziałanie uzależnieniom: narkotyki, dopalacze, alkohol, nikotyna, środki psychotropowe.
Przeciwdziałanie różnym formom agresji (szczególnie słownej, fizycznej, psychicznej).
Przeciwdziałanie cyberprzemocy.
Wulgaryzmy.
Przeciwdziałanie zaburzeniom odżywiania.
Wspomaganie uczniów w radzeniu sobie z trudnościami, jakie zagrażają prawidłowemu rozwojowi
i zdrowemu życiu.
Celem głównym działań profilaktycznych jest przeciwdziałanie zdiagnozowanym zagrożeniom na terenie
gimnazjum oraz ochrona uczniów przed zachowaniami ryzykownymi a także zmniejszenie liczby
zachowań ryzykownych dotyczących cyberprzemocy, narkotyków, dopalaczy, spożywania alkoholu,
zachowań agresywnych.
Cele główne sformułowano na podstawie diagnozy zachowań ryzykownych wśród uczniów,
spostrzeżeń i wniosków nauczycieli, pracowników szkoły niepedagogicznych , rodziców, uwzględniono
również problematykę Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
oraz Ministra Edukacji Narodowej.
Wskaźników stopnia osiągnięcia celu głównego dostarczą wyniki badań ankietowych. Do
osiągnięcia celu głównego posłuży osiągnięcie celów szczegółowych (operacyjnych). Źródłem informacji
będzie monitorowanie realizacji zaplanowanych zadań i osiąganych efektów.
Rodzice, oczekują od szkoły wsparcia w procesie profilaktyki młodzieży, dotyczącego
uzależnienia od komputera, Internetu i środków odurzających: alkoholu, nikotyny, narkotyków,
dopalaczy i agresji słownej i fizycznej.
Podstawowe zadania na bieżący rok szkolny 2016/2017 wynikają z podsumowania wniosków
pracy szkoły w roku ubiegłym oraz z badania przeprowadzonego wśród rodziców, uczniów, nauczycieli i
pracowników szkoły niepedagogicznych w gimnazjum.
Priorytetowymi działaniami na bieżący rok szkolny 2016/2017 jest przeciwdziałanie
zjawisku cyberprzemocy (komputer i Internet) oraz uzależnieniom od narkotyków, dopalaczy,
alkoholu, nikotyny i środków psychotropowych.
Zadania Szkolnego Programu Profilaktyki
Lp.
1.
Zadanie do
realizacji
Sposoby realizacji
Ochrona przed 1. Diagnozowanie środowiska pod
kątem zagrożenia cyberprzemocą
negatywnymi
zjawiska).
oddziaływaniami 2. (monitorowanie
Przeprowadzenie pogadanek na
Internetu, mediów
temat zagrożeń ze strony Internetu
(m.in. cyberprzemoc,
i ochrony przed nim.
cyberstalking, grooming,
3. Zapoznanie uczniów ze skutkami
phishing).
4.
5.
6.
7.
2.
uzależnienia od komputera i
Internetu.
Projekcja filmów dotyczących w/w
zagadnienia.
Korzystanie z zasobów
internetowych nt. Bezpieczeństwo
w Sieci.
Przygotowanie gazetek ściennych.
Organizowanie zajęć
warsztatowych, udział w akcjach
i kampaniach profilaktycznych
(m.in. Dzień Bezpiecznego
Internetu).
Przeciwdziałanie 1. Diagnozowanie i monitorowanie
zagrożenia.
uzależnieniom
(upowszechnianie 2. Dostarczenie rzetelnej wiedzy na
temat mechanizmów uzależnienia
wiedzy dotyczącej
i szkodliwości środków
negatywnych skutków
odurzających.
palenia tytoniu, picia
alkoholu, zażywania 3. Pogadanki na temat problematyki
antynarkotykowej,
narkotyków, dopalaczy,
antydopalaczowej, antynikotynowej
i innych środków
i antyalkoholowej - prowadzenie
psychotropowych,
zajęć lekcyjnych.
diagnoza i wczesna
4. Upowszechnianie materiałów
interwencja.)
informacyjnych (plakatów, broszur,
ulotek oraz adresów internetowych)
poświęconych problematyce
narkomanii
5. Ekspozycja gazetek ściennych
wykonanych przez uczniów.
6. Zapoznanie uczniów z dostępną
w bibliotece lekturą dotyczącą
poruszanych problemów.
7. Umieszczenie w widocznym
miejscu w szkole numerów
telefonów instytucji pomocowych.
8. Organizowanie konkursów,
minispektakli o tematyce
antynikotynowej, antyalkoholowej,
antydopalaczowej,
Realizatorzy
Instytucje
wspierające
dyrektor,
nauczyciele,
wychowawcy
klas,
wychowawcy
świetlicy,
pedagog
szkolny,
nauczyciele
informatyki.
Nauczyciele
Policja
dyrektor
Policja,
pielęgniarka,
pedagog
szkolny,
wychowawcy
klas, nauczyciele
Ośrodek
Zdrowia,
Gminna
Biblioteka
Publiczna,
Sanepid,
Policja,
GKRPA
w Siemiątkowie
antynarkotykowej.
9. Poszerzanie świadomości młodych
ludzi (a także rodziców, nauczycieli
oraz innych osób, które mają
kontakt z młodzieżą) nt.
niebezpieczeństw związanych
z zażywaniem dopalaczy - akcja
profilaktyczna Dopalacze kradną
życie
ww.msw.gov.pl/dopalaczekradnazycie
10. Przestrzeganie wewnętrznych
procedur postępowania
w sytuacjach zagrożenia.
11. Współpraca z pracownikami
SANEPID-u, Policji w w/w
zakresie.
12. Szkolenia dla uczniów, rodziców
i nauczycieli.
3.
4.
Zapoznanie ze szczegółowymi
kryteriami oceny zachowania
(pozytywne, negatywne) oraz
innymi regulaminami
obowiązującymi w szkole.
(wszelkich przejawów 2. Praca indywidualna z uczniem:
agresji emocjonalnej,
- rozmowy indywidualne (np.
słownej, psychicznej
informacyjne, ostrzegawcze),
i fizycznej.)
- udzielanie wsparcia
psychologicznego i pedagogicznego.
3. Otoczenie szczególną opieką
uczniów pochodzących z rodzin
dysfunkcyjnych, odznaczających się
dużą nadwrażliwością emocjonalną
– często odrzucanych przez grupę
rówieśniczą.
4. Monitorowanie zachowań uczniów.
5. Niezwłoczne podejmowanie działań
w zakresie zachowań
niepokojących.
6. Modyfikowanie na bieżąco działań
służących poprawie zachowania.
7. Propagowanie negocjacji i mediacji
w rozwiązywaniu konfliktów.
8. Prowadzenie zajęć
psychoedukacyjnych z zakresu
poznania siebie, komunikacji
interpersonalnej.
9. Projekcja dostępnych filmów
profilaktycznych na godzinach
wychowawczych i innych zajęciach.
10. Uczestnictwo nauczycieli
w szkoleniach dotyczących
powyższych zagadnień.
Profilaktyka
i niwelowanie
zachowań
agresywnych
Promowanie
zdrowego stylu
życia.
Zachowania
1.
1. Dostarczanie wiedzy na temat
zagrożeń związanych z używaniem
narkotyków, dopalaczy, papierosów,
alkoholu i środków psychotropowych.
dyrektor,
nauczyciele,
wychowawcy
klas,
wychowawcy
świetlicy,
pedagog
szkolny,
wszyscy
pracownicy
szkoły
niepedagogiczni.
Nauczyciele
Szkolne
i lokalne
instytucje
pełniące funkcje
wychowawcze,
opiekuńcze i
inne,
GOPS, Policja
dyrektor
nauczyciele,
wychowawcy
klas,
Ośrodek
Zdrowia,
pielęgniarka
szkolna.
żywieniowe.
5.
2. Włączanie treści profilaktycznych
do zajęć przedmiotowych,
wychowawczych, pozalekcyjnych,
świetlicowych.
3. Popularyzowanie wiedzy na temat
HIV/ AIDS oraz chorób
przenoszonych drogą płciową; na
zajęciach lekcyjnych
i pozalekcyjnych, na apelach
szkolnych.
4. Dostarczanie pozytywnych wzorców
radzenia sobie ze stresem i sposobów
bezpiecznego spędzania czasu
wolnego, poprzez lekcje, zajęcia
sportowe.
5. Dostarczanie uczniom wiedzy na
temat zagrożeń, jakie niesie ze sobą
nierozważne korzystanie
z komputera.. Realizacja zagadnienia
na lekcjach wychowawczych,
zajęciach z Edukacji czytelniczej
i medialnej.
6. Organizowanie form spędzania
czasu wolnego takich jak:
- wycieczki piesze, rowerowe
i krajoznawcze,
- koła zainteresowań.
7. Włączanie w działalność
profilaktyczną uczniów zwłaszcza w:
- akcje profilaktyczne na terenie
szkoły,
- akcje profilaktyczne w środowisku,
- organizowanie konkursów
tematycznych.
8. Udział w programach promujących
zdrowie.
9. Omawianie zagadnień dotyczących
prawidłowego odżywiania na lekcjach
biologii, wychowania fizycznego,
wychowania do życia w rodzinie oraz
na godzinach wychowawczych.
1. Reagowanie nauczycieli na
wszelkie przejawy braku kultury
językowej uczniów:
(szczególnie: wskazywanie na
poprawność językową, unikanie języka
wulgarnego, określeń niegrzecznych,
(kultura słowa,
właściwa postawa wobec języka- stan
świadomość językowa). świadomości językowej jego
użytkowników)
2. Zajęcia z pedagogiem szkolnym:
- pogadanki grupowe,
- rozmowy indywidualne.
3. Reagowanie rodziców na wszelkie
przejawy niepoprawności językowej
w komunikacji swoich dzieci..
Podnoszenie
poziomu kultury
języka
w komunikacji
międzyludzkiej
wychowawcy
świetlicy,
pielęgniarka,
wszyscy
pracownicy
szkoły
niepedagogiczni.
Lekarz
Kluby
sportowe.
SANEPID
dyrektor,
Nauczyciele
pedagog
szkolny,
nauczyciele,
wszyscy
pracownicy
szkoły
niepedagogiczni
oraz.
rodzice uczniów.
Proponowana tematyka do realizacji na lekcjach wychowawczych
Klasa I
1. Samopoznanie.
2. Radzenie sobie z własną i cudzą agresją.
3. Autoprezentacja.
4. Zasady współżycia w grupie.
5. Tworzenie norm grupowych.
6. Nacisk grupowy – jak sobie z nim radzić.
7. Zagrożenie niesione przez Internet (cyberprzemoc).
8. Zdrowy styl życia.
9. Zachowania żywieniowe.
10. Aktywne sposoby spędzania czasu wolnego.
11. Używki – nikotyna, alkohol, narkotyki, dopalacze i środki psychotropowe.
12. Rozpoznawanie emocji.
13. Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.
14. Metody i techniki uczenia się.
15. Wulgaryzmy.
Klasa II
1. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych.
2. Podejmowanie decyzji; odmawianie.
3. Komunikacja – negocjacje.
4. Sposoby rozwiązywania konfliktów.
5. Tworzenie norm grupowych.
6. Zagrożenia jakie niesie ze sobą Internet (m.in. cyberprzemoc, cyberstalking, grooming, phishing).
7. Bezpieczni w Sieci.
8. Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.
9. Rozwijanie zainteresowań – autoprezentacja.
10. Zdrowy styl życia.
11. Używki – narkotyki, dopalacze, alkohol, papierosy i środki psychotropowe.
12. Wiedza na temat dzieci z rodzin z problemem alkoholowym.
13. Narkotykom i dopalaczom mówimy NIE!
Klasa III
1. Planowanie własnej przyszłości.
2. Kreowanie siebie jako osoby dojrzałej.
3. Rola autorytetów w życiu człowieka.
4. Radzenie sobie ze stresem – relaks.
5. Uczucia.
6. Negocjacje mediacje – konflikt pokoleń.
7. Prawdy i mity o alkoholu.
8. Decyduj sam o sobie.
9. Profilaktyka HIV i AIDS.
10. Negatywne skutki uzależnień – narkomania, dopalacze ,nikotynizm i środki psychotropowe.
11. Przeciwdziałanie agresji i przemocy w szkole.
12. Bezpieczne korzystanie z Internetu).
DZIAŁ IV.
MONITOROWANIE I DOKUMENTOWANIE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH
Działania profilaktyczne szkoły dokumentowane są poprzez:
1. Wpisy w dziennikach zajęć.
2. Sprawozdania z realizacji zadań:
 wychowawców klas,
 nauczyciela wychowania do życia w rodzinie,
 nauczyciela świetlicy,
 nauczyciela religii.
Ewaluacja
1) Ewaluacja procesu:
stałe monitorowanie realizacji programu,
sprawozdanie z realizacji zadań programu,
Ewaluacja skuteczności:
 Badanie ewaluacyjne oceniające efektywność zajęć dla dzieci, nauczycieli, rodziców.
Wprowadzanie zmian w trzecim roku do Szkolnego Programu Profilaktyki realizacji programu
przez każdą klasę.
Działania profilaktyczne mogą ulegać modyfikacji wtedy, gdy wyniki monitorowania wskażą na
brak skuteczności stosowanych działań.
W procesie ewaluacji uczestniczyć będą uczniowie, nauczyciele, rodzice i pracownicy
niepedagogiczni.


2)
3)
4)
5)
Oczekiwane efekty:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Skuteczne zapobieganie szerzeniu się agresji i przemocy, minimalizowanie ich skutków.
Rozwój empatii i zachowań tolerancyjnych.
Poprawa wzajemnych relacji pomiędzy dziećmi, nauczycielami – dziećmi, rodzicami – dziećmi.
Wzrost wiedzy rodziców i nauczycieli na temat komunikacji interpersonalnej, budowania więzi
emocjonalnej, zaburzeń rozwoju społeczno – emocjonalnego dzieci, zjawiska przemocy.
Zwiększenie współpracy z rodzicami i środowiskiem lokalnym w oddziaływaniach
profilaktycznych.
Wzrost świadomości wychowawczej rodziców w zakresie profilaktyki.
Zwiększenie czujności rodziców na wszelkie niebezpieczeństwa wynikające z korzystania
z mediów.
Wzrost świadomości rodziców z zagrożeń wynikających z kontaktu z substancjami
psychoaktywnymi.
DZIAŁ V.
PROGRAMY PROFILAKTYCZNE
AKTUALNE PROGRAMY DO WYKORZYSTANIA, DOSTĘPNE NA RYNKU EDUKACYJNYM
1. „Drugi elementarz , czyli program siedmiu kroków”( dostępny w bibliotece szkolnej):
 Start,
 Poszukiwanie szczęścia,
 Chemiczna pułapka,
 Używanie i nadużywanie nałogów,
 Uzależnienie jest śmiertelną chorobą
 Alkohol i nasze uczucia,
 Sztuka odmawiania,
 Zdrowe i dobre życie,
 Spotkania dla rodziców,
 Jak pomóc dziecku nie pić?,
 Przygotowanie do profilaktyki domowej.
2. „Jak żyć z ludźmi”
3. „Dziękuję nie”
4. „Zanim spróbujesz”
5. „Spójrz inaczej”
6. „Spójrz inaczej na agresję”
7. „Tak czy nie”
8. „Debata”
9. „NOE” ( dostępny w bibliotece szkolnej):
 Alkohol a miłość – czy warto się zakochać.
 Wolność,
 „Odczuwaj, ufaj, mów”.
10. „Odczuwaj, ufaj, mów”
11. „Trening zastępowania agresji”
12. „Podaj dłoń”
13. „Nasze spotkania”
14. „Program rówieśniczego doradztwa”
15. „Program aktywizacji samorządów uczniowskich”
16. „Śnieżna kula”
17. „Program aktywizacji profesjonalnej nauczycieli – wychowawców”
18. „Trzy koła”
19. „Przygotowanie do profilaktyki domowej”
20. „Szkoła dla rodziców i wychowawców”
21. „Jak sobie radzić z trudnymi zachowaniami dzieci”
22. „Zanim nie jest za późno”
23. „Odlot”
24. „Seks, kłamstwa i... prawda”
25. „Saper czyli jak rozminować agresję”
26. „Spójrz inaczej na agresję”
27. „Trzy koła”
28. „Zachowaj Trzeźwy umysł”
29. „Narkotyki? To mnie nie kręci!”
30. „Przemoc boli”
31. „Profilaktyka a Ty”
32. „Dopalaczom mówimy STOP- wybieramy zdrowie”.
33. Programy edukacyjne i filmy o dopalaczach.
REKOMENDOWANE PROGRAMY PROFILAKTYCZNE
(Bank Programów Profilaktycznych)





PROGRAMY PROFILAKTYKI UNIWERSALNEJ
Fantastyczne Możliwości - program ukierunkowany na opóźnianie wieku inicjacji alkoholowej
u nastolatków wkraczających w okres dojrzewania.
Szkoła dla Rodziców i Wychowawców - program ukierunkowany na zwiększenie kompetencji
wychowawczych rodziców oraz wychowawców i nauczycieli pracujących z dziećmi i młodzieżą
oraz przeciwdziałanie zachowaniom problemowym dzieci i młodzieży.
Archipelag Skarbów - program adresowany do uczniów szkół gimnazjalnych, ukierunkowany na
ograniczenie zachowań problemowych (używanie alkoholu, narkotyków, wczesne zachowania
seksualne, przemoc rówieśnicza) realizowany w formie mityngów w dużych grupach.
Program Wzmacniania Rodziny - program adresowany do rodzin, ukierunkowany na
ograniczenie używania środków psychoaktywnych oraz zapobieganie innym zachowaniom
problemowym młodzieży w wieku 10 – 14 lat.

PROGRAMY PROFILAKTYKI SELEKTYWNEJ
 Przeciwdziałanie Młodzieżowej Patologii Społecznej - program adresowany do młodzieży




w wieku 13-19 lat zagrożonej narkomanią i wykluczeniem społecznym.
Szkolna Interwencja Profilaktycznawww.kbpn.gov.pl www.ore.edu.pl - program profilaktyki
narkomanii, skierowany do uczniów. Realizowany w formie krótkiej interwencji podejmowanej
przez nauczyciela i/lub pedagoga szkolnego.
Środowiskowa profilaktyka uzależnień - program profilaktyki środowiskowej adresowany do
osób w wieku 10-18 lat.
FreD goes net - program wczesnej interwencji adresowany do osób w wieku 15-21 lat
używających narkotyków lub alkoholu w sposób okazjonalny. Wspomaganie Rozwoju
Psychospołecznego Dzieci Nieśmiałych - program adresowany do dzieci nieśmiałych w wieku
10-11 lat, wspomagający ich rozwój psychospołeczny, realizowany w formie 15 - dwugodzinnych
zajęć warsztatowych w klasie szkolnej.
Wspomaganie - program przeznaczony dla dzieci w wieku 10-11 lat, realizowany w czasie 32
zajęć warsztatowych. Program ma na celu zmianę statusu społecznego dzieci nielubianych
poprzez rozwijanie ich zdolności decentracji poznawczej i samokontroli emocjonalnej oraz
wzmacnianie ich poczucia własnej wartości.


PROGRAMY PROFILAKTYKI WSKAZUJĄCEJ
Przeciwdziałanie Młodzieżowej Patologii Społecznej - program adresowany do młodzieży
w wieku 13-19 lat zagrożonej narkomanią i wykluczeniem społecznym.
Pełny zestaw tytułów aktualnych programów profilaktycznych znajduje się na stronie
internetowej: www.cmppp.edu.pl/profilaktyka , dotyczących dopalczy na
stronach:facebook.com/dopalaczekradnazycie,www.msw.gov/pl/dopalaczekradnazycie,www
.policja.pl/pol/aktualnosci/115003,Rusza-kampania-quotDopalacze-kradna-zyciequot.html
Wykaz placówek udzielających pomocy osobom dotkniętym cyberprzemocą,
problemem narkotykowym, alkoholowym lub innymi (w woj. mazowieckim)
 Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111
 Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci 800 100 100
 dyżurnet.pl, dzieckowsieci.pl , www.helpline.org.pl. cyberprzemoc.pl– strony poświęcone
cyberprzemocy (Fundacja Dzieci Niczyje)
 Niebieska linia dla ofiar przemocy w rodzinie 0 801-120-002, (022) 668-70-00 Poniedziałekpiątek godz. 12-18, Sobota – Niedziela godz. 10-16
 Specjalny telefon dla nieletnich zaniedbanych czy molestowanych seksualnie, których rodzice
piją (022) 827-61-27 Poniedziałek-czwartek godz. 15-18
 Katolicki Telefon Zaufania (022) 673-14-54
 Poradnia Pomocy Palącym (022) 643-92-86 Wtorek godz. 14-18
 Ruch Pomocy Rodzinie (022) 621-03-67 Poniedziałek-piątek godz. 10-17
 Narkotyki, Narkomania. Ogólnopolski Telefon Zaufania 0 801-199-990 Czynny codziennie od
16:00 do 21:00 Telefon zaufania oferuje profesjonalną pomoc w zakresie informacji, porad,
wsparcia psychologicznego dla: osób uzależnionych od narkotyków, rodziców osób używających
narkotyków, pedagogów, nauczycieli, wychowawców.
 Punkt Konsultacyjny „MONAR”, Tel. (024) 63-78-93 Poradnictwo dla osób uzależnionych i ich
rodzin, możliwość wykonania testu na obecność narkotyku w organizmie.
 Specjalistyczna Poradnia dla Dzieci i Młodzieży ze Środowisk Zagrożonych Alkoholizmem
OPTA, Tel. (0-22) 26-39-16
EWALUACJA
1.Szkolny Program Profilaktyki będzie podlegał ocenie czyli ewaluacji.
2.Ewaluacja będzie obejmowała realizację założonych celów profilaktyki.
3.W procesie ewaluacji uczestniczyć będą uczniowie, nauczyciele, rodzice i pracownicy niepedagogiczni
szkoły.
4. Realizacja programu będzie dokumentowana w dziennikach lekcyjnych oraz sprawozdaniach.