programem profilaktycznym

Szkolny Program Profilaktyki
„DOBRY WYBÓR”
na rok szkolny
2014/2015
Spis treści
I. Diagnoza sytuacji szkolnej
II. Działania w zakresie szkolnego programu profilaktyki
III. Zasoby szkolnego programu profilaktyki
IV. Ocena skuteczności szkolnego programu profilaktyki
„Profilaktyka jest to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc
i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu
umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom.”
„Profilaktyka to zajmowanie się problemami, w odniesieniu, do których odczuwamy potrzebę
uprzedzającej interwencji oraz wobec których można zastosować środki zaradcze. Czyli
innymi słowy jest to wcześniejsze zapobieganie problemom, które mogą się pojawić.
„Program profilaktyki szkoły nie ma na celu zastąpienie programu wychowawczego – ma się
na nim opierać i wspierać. Profilaktyka nigdy nie zastąpi wychowania. Stanowi ona naszą
odpowiedź na aktualne, bieżące, silnie zagrażające potrzeby.”
Krzysztof Wojcieszek
-1-
I. DIAGNOZA SYTUACJI SZKOLNEJ
Chcemy, żeby nasze działania profilaktyczne prowadzone były w odniesieniu do realnych
problemów, które rzeczywiście występują lub mogą się pojawić. Dlatego ważnym elementem
jest diagnoza, czyli określenie stanu potrzeb i celów działań profilaktycznych.
Diagnoza w naszej szkole jest prowadzona wielotorowo. Opiera się na:
 wspólnych rozmowach, dyskusjach grona pedagogicznego,
 rozmowach z pracownikami administracyjnymi i obsługowymi szkoły (panie
sprzątaczki, pan woźny),
 sugestiach rodziców,
 obserwacjach zachowań młodzieży,
 robieniu notatek i zadawaniu ważnych pytań,
 badaniach statystycznych, badaniach ankietowych prowadzonych w szkole – mierzenie
jakości pracy szkoły
Lista problemów,
profilaktycznych:
którymi
zajmujemy
się
w
ramach
działań
niewłaściwe nawyki żywieniowe (anoreksja, bulimia),
wzrost osób nadpobudliwych, borykających się z problemami emocjonalnymi –
przemoc i agresja, zwłaszcza rówieśnicza na terenie szkoły, w Internecie, a także w
czasie drogi do szkoły,
 pojawiające się kradzieże rzeczy osobistych uczniów na terenie szkoły.
 kontakt i używanie substancji psychoaktywnych (alkohol, nikotyna, narkotyki),



Najważniejsze cele działań profilaktycznych w I LO:






zapewnienie bezpieczeństwa w szkole, wokół niej, a także w czasie imprez
organizowanych przez szkołę,
kształtowanie pozytywnych obyczajów i wzorów zachowań,
przygotowanie do dokonywania umiejętnych wyborów w życiu,
wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne w budowaniu dojrzałej
osobowości, zdolnej przeciwstawić się presji z zewnątrz,
wyposażenie nauczycieli w wiedzę potrzebną w realizacji zadań profilaktycznych
szkoły,
nauczenie postaw asertywnych w sytuacjach zagrożeń,
 zwrócenie uwagi na różne formy przemocy i agresji oraz sposoby ich
zapobiegania, przede wszystkim cyberprzemoc,


zapobieżenie powstawaniu problemów, które mogą być wynikiem spożywania
alkoholu i narkotyków,
zmniejszenie rozmiarów już występujących problemów związanych z
nadużywaniem środków psychoaktywnych, Internetu, gier komputerowych,
przemocą w rodzinie itd.
-2-
II. DZIAŁANIA
A. DLA UCZNIÓW:
Działania profilaktyczne realizowane w poszczególnych klasach, rozłożone są na trzy lata
liceum i realizowane według następujących modułów.
„Zajęcia integracyjne uczniów klas pierwszych”
Przynależność i pozytywne oddziaływanie grupy rówieśniczej. Chcemy, aby taką
grupą była klasa. Dlatego wprowadzamy zadania z zakresu integracji,
budowania pozytywnych relacji i zwiększanie poczucia bezpieczeństwa już na
samym początku ich edukacji.
„Przeciwdziałanie tzw. <koceniu>”
Jest to oficjalne przyjęcie uczniów klas pierwszych w poczet Smoleniaków –
przeciwdziałanie przejawom agresji rówieśniczej tzw. „koceniu”. Polega na
wspólnej zabawie i integracji społeczności szkolnej. W tym roku ma charakter
pikniku integracyjnego.
„Odlot – dokąd?” – program profilaktyczny
Program, w trakcie, którego uczestnicy zostają wyposażeni w niezbędną wiedzę
teoretyczną, dotyczącą substancji uzależniających, sposobów wchodzenia w
uzależnienie. Realizator przedstawia czynniki sprzyjające wejściu w nałóg,
pokazuje zdrowe sposoby radzenia sobie ze stresem. Zajęcia prowadzone są w
zespołach klasowych przy użyciu nowoczesnych metod przekazu, aktywizujących
uczestników. Chodzi o dokonanie poruszenia uczniów, którzy słuchają
świadectwa osoby, która brała narkotyki - wzrasta wiarygodność prowadzącego.
„Alkohol kradnie wolność”
Zajęcia prowadzone przez pedagoga szkolnego + wystawa prac plastycznych
przygotowanych przez młodzież.
„Profilaktyka HIV/AIDS”
Jest to spotkanie z profesjonalistą – lekarzem pracującym na co dzień z
nosicielami wirusa HIV i chorymi na AIDS
„Bezpieczne wakacje”
Zajęcia, które mogą mieć charakter spotkań z policjantem lub pogadanek
prowadzonych przez wychowawców klas. Celem zajęć jest zwrócenie uwagi na
rolę ofiary w czynie przestępczym oraz zwrócenie większej uwagi młodych ludzi
na odpowiedzialność karną za popełniane czyny w kontekście wyjazdów
wakacyjnych.
-3-
„NOE” – program profilaktyczny
Program, który stanowi próbę skutecznego i efektywnego wejścia w środowisko
młodych ludzi. Zasadniczy wysiłek realizatorów programu skierowany jest na
zmianę postaw wobec picia alkoholu. Spotkanie z młodzieżą ma charakter
mityngu z dużą grupa młodzieży w czasie 4-5 godzin na terenie szkoły. Zaletą
programu jest bardzo silne oddziaływanie prowadzących (terapeuci, trzeźwy
alkoholik, koalkoholiczka – współmałżonka oraz dziecko z rodziny alkoholowej).
“Emocjonalni Liderzy Młodzieżowi - ELM” – autorski program edukacyjnoprofilaktyczny
Celem programu jest przygotowanie grupy uczniów, do bycia bardziej
efektywnym w pomaganiu i wspieraniu swoich rówieśników.
Program „ELM” opiera się na wykorzystaniu pozytywnego wpływu, jaki na siebie
mogą wywierać młodzi ludzie. W poszukiwaniu odpowiedzi na trudne pytania, w
zmaganiu się z dylematami życia codziennego i osobistego, młodzież bardziej
akceptuje pomoc zaufanych rówieśników niż osób dorosłych.
“Ambasador Mediacji”– autorski program edukacyjno-profilaktyczny
Celem programu jest szkolenie młodzieży w zakresie negocjacji i
mediacji oraz pokazanie im, że mogą to być dobre, alternatywne
sposoby rozwiązywania sporów i konfliktów międzyludzkich.
Organizacja zajęć pozalekcyjnych
Eliminowanie czynników ryzyka może być skuteczne jedynie wtedy, jeśli
wprowadzi się działanie wzmacniające czynniki chroniące. Do tych działań
należy propozycja alternatywnego sposobu spędzania czasu wolnego – szkoła
oferuje ponad 30 propozycji zajęć pozalekcyjnych. Zainteresowanie uczniów
różnymi dziedzinami wiedzy oraz wspólne odkrywanie tajemnic świata i nauki
pozwala każdemu znaleźć swoje miejsce w otaczającej rzeczywistości i poczuć
się wartościowym człowiekiem.
„Pierwsza pomoc”
Jest to szkolenie dla młodzieży ze specjalistami zajmującymi się ratownictwem
medycznymm.
„Stres pod kontrolą”
Warsztaty dla maturzystów organizowane przed próbną maturą. Tematem jest stres
i sposoby radzenia sobie z nim w obliczu zbliżającego się egzaminu. Porady dotyczące
strategii zdawania różnych egzaminów i uczestnictwa w rozmowach kwalifikacyjnych na
studia.
“Wiedza o obyczajach” – autorski przedmiot realizowany w szkole
Program nauczania przedmiotu “Wiedza o obyczajach” dotyczy poprawnego
zachowania się w różnych sytuacjach dnia codziennego oraz specjalnych
okolicznościach.. Prowadzone zajęcia przybierają różnoraką formę, zarówno
wykładów jak i ćwiczeń, mających na celu przyswojenie podstawowych form
dobrego zachowania. Obejmuje sfery:
 poznawczą (wprowadzenie uczniów w świat oczekiwanych zachowań
poznawanie dobrych obyczajów, obyczajowość a problem nadmiernego
-4-
spożywania alkoholu i powiązania z innymi patologiami);
 emocjonalną (ułatwienie współżycia w społeczeństwie, budowanie poczucia
własnej wartości, kształtowanie właściwego stosunku do problemów
uzależnień alkoholowych;
 behawioralną (umiejętność zachowania się, także w stosunku do osób
spożywających alkohol, stosowanie dobrych manier, umiejętność odmawiania,
propagowanie bezalkoholowego trybu życia i dobrego zachowania się w
sytuacjach trudnych i konfliktowych.
Dla wszystkich uczniów w ramach planowych zajęć dydaktycznych:
 Zajęcia i rozmowy o charakterze profilaktycznym prowadzone
wychowawców
w ramach godzin wychowawczych.
przez

Zajęcia i rozmowy o charakterze profilaktycznym realizowane w ramach zajęć
przedmiotowych z chemii, biologii, języków obcych, PO, WOS i WF.

Spotkania i programy profilaktyczne prowadzone przez pielęgniarkę szkolną.

Spotkania organizowane przez katechetę mgr Adama Maniurę z fachowcami
zajmującymi się problematyką sekt i nowych ruchów religijnych.

Spotkania z członkami grup AA, lekarzem-seksuologiem itd.
Działania, których odbiorcą są osoby indywidualne
 Działania z zakresu profilaktyki II i III-rzędowej,

Udzielanie indywidualnej pomocy psychologiczno-pedagogicznej przez pedagoga
szkolnego w momencie pojawienia się zachowań ryzykownych, zagrażających
zdrowiu i bezpieczeństwu, w zakresie zdrowia przez pielęgniarkę szkolną i
lekarza.
B. DLA RODZICÓW:
„Szkoła dla Rodziców Nastolatków”
Cykl 10 spotkań dla rodziców, których celem jest zdobywanie wiedzy i umiejętności z
zakresu technik komunikacyjnych w relacji: rodzic – nastolatek.
Spotkania z rodzicami w ramach wywiadówek, i konsultacji indywidualnych.
C. DLA NAUCZYCIELI:
W roku szkolnym 2014/2015:
1. Pierwsza pomoc przedmedyczna – dla większości warsztaty przypominające.
2. Pozytywne relacje na linii nauczyciel-rodzic.
-5-
D. POZOSTAŁE DZIAŁANIA:



Gromadzenie i udostępnianie fachowej literatury przez pedagoga szkolnego.
Przygotowywanie gazetek tematycznych np. przez mgr Lidię Żabską i pielęgniarkę
szkolną.
Ważnym elementem działań jest zapewnienie bezpieczeństwa w szkole i najbliższej
okolicy. W tym celu działa system monitoringu szkolnego, na korytarzach w czasie
przerw nauczyciele pełnią dyżury. Regularnie przypomina się uczniom o
zabezpieczaniu cennych przedmiotów, zamykaniu przez dyżurnych klas, w których
znajdują się rzeczy osobiste.
III. ZASOBY SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
 Kadra – duża ilość nauczycieli, którzy skorzystali z podstawowych szkoleń w zakresie:
narkomanii, działań związanych z pierwszą pomocą, oddziaływania sekt. Do działań
profilaktycznych przygotowani są także zatrudnieni w szkole: pielęgniarka i pedagog
oraz psycholog szkolny szkolny.
 Współpracujący ze szkołą profesjonaliści: pracownicy Poradni PsychologicznoPedagogicznej, MOPR i Centrum Interwencji Kryzysowej w Bytomiu,
 Bliskość dużych profesjonalnych ośrodków leczniczych.
 Możliwość korzystania z fachowej literatury z zakresu profilaktyki gromadzonej,
udostępnianej przez pedagoga szkolnego. Biblioteczka pedagogiczna zawiera ponad 40
pozycji w tym zakresie.
IV. OCENA SKUTECZNOŚCI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Procedury, które mają wykazać, czy osiągnęliśmy zamierzony cel. Do tych procedur należą:
 prowadzenie dokumentacji działań profilaktycznych w szkole przez pedagoga
szkolnego,
 zebranie w miarę wiarygodnych informacji zwrotnych, opinii uczniów, nauczycieli
i rodziców poprzez proste ankiety, wywiady, wspólne rozmowy, a przede wszystkim
obserwacje,
 analiza i podsumowanie zebranych informacji zwrotnych,
 sporządzenie przez pedagoga szkolnego rocznego raportu z realizacji działań
profilaktycznych i przedstawienia go radzie pedagogicznej,
 wyciągnięcie wniosków i udoskonalenie programu na rok następny.
oprac. mgr Grzegorz Rzeszutek
pedagog szkolny
-6-