Jesteś płatnikiem składek?

Jesteś płatnikiem składek?
Przeczytaj koniecznie!
Kiedy możesz być zwolniony
z obowiązku składania
dokumentów rozliczeniowych
1. Będziesz zwolniony z obowiązku składania comiesięcznych
dokumentów rozliczeniowych, jeśli:

Jesteś osobą prowadzącą działalność opłacającą składki wyłącznie za siebie
i/lub za osoby współpracujące oraz za poprzedni miesiąc kalendarzowy złożyłeś
dokumenty rozliczeniowe z rozliczeniem należnych składek za cały miesiąc, a wykazana w nich podstawa wymiaru składek nie jest niższa od obowiązującej dla
danego ubezpieczonego minimalnej podstawy ich wymiaru, czyli:

60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego
do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe na dany rok kalendarzowy,

30% kwoty minimalnego wynagrodzenia – w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jesteś osobą duchowną opłacającą składki wyłącznie za siebie (kod tytułu
ubezpieczenia 10 10 xx i 10 20 xx) oraz w ostatniej deklaracji rozliczeniowej
zadeklarowałeś minimalną podstawę wymiaru składek, czyli:

na ubezpieczenia społeczne:

kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę
lub

kwotę niższą od minimalnego wynagrodzenia za pracę, stanowiącą różnicę pomiędzy kwotą minimalnego wynagrodzenia a podstawą wymiaru składek z równoległego ubezpieczenia z tytułu pracy, członkostwa
w spółdzielni lub służby,

na ubezpieczenie zdrowotne:

kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę
lub

kwotę niższą od minimalnego wynagrodzenia za pracę, stanowiącą
różnicę pomiędzy kwotą minimalnego wynagrodzenia a podstawą wymiaru z równoległego ubezpieczenia z tytułu pracy, członkostwa w spółdzielni lub służby
albo

kwotę specjalnego zasiłku opiekuńczego.
W A Ż N E ! Zwolnienie z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych
dotyczy również miesięcy, w których następuje zmiana wysokości minimalnej
podstawy wymiaru składek.

Zatrudniasz wyłącznie osoby na podstawie umowy uaktywniającej, czyli nianie (kod tytułu ubezpieczenia 04 30 xx), i w ostatnim złożonym komplecie
dokumentów rozliczeniowych oznaczoną identyfikatorem z zakresu 40–49, za
pełny miesiąc wykazałeś podstawę wymiaru składek nie wyższą niż minimalne
wynagrodzenie.

Jesteś osobą, która zgłosiła się dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego
i rentowych, opłacającą składki tylko za siebie i w ostatnio złożonej deklaracji
rozliczeniowej zadeklarowałeś do podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia kwotę nie niższą niż kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (kod
tytułu ubezpieczenia 19 00 xx).
Jeżeli przystąpiłeś do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych,
możesz być zwolniony z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych za
kolejny miesiąc kalendarzowy także wówczas, gdy zmiana w stosunku do miesiąca poprzedniego jest spowodowana wyłącznie zmianą minimalnego wynagrodzenia za pracę.
W A Ż N E ! Gdy podlegasz dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a także przystąpiłeś do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego,
składasz za każdy miesiąc dwie deklaracje rozliczeniowe z wykazanymi w polach X.01 odpowiednimi kodami tytułów ubezpieczenia:

pierwszą, oznaczoną w polu I.02 identyfikatorem z zakresu 01–39, w której
wykazujesz podstawę wymiaru oraz rozliczone składki na ubezpieczenia
emerytalne i rentowe,

drugą, oznaczoną w polu I.02 identyfikatorem z zakresu 40–49, w której wykazujesz podstawę wymiaru i rozliczoną składkę na ubezpieczenie
zdrowotne.
Jeśli złożyłeś deklarację z rozliczeniem składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oznaczoną identyfikatorem z zakresu 01–39, to
ZUS będzie tworzył deklaracje systemowo za kolejne miesiące. Drugą deklarację z rozliczeniem składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne, oznaczoną identyfikatorem z zakresu 40–49, jesteś zobowiązany w dalszym ciągu
co miesiąc przekazywać do ZUS.

Jeśli jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, zobowiązaną do opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z więcej niż jednego źródła przychodu (gdy minimalna podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie jest
wielokrotnością kwoty stanowiącej 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, wraz z wypłatami z zysku), nie musisz składać dokumentów rozliczeniowych za miesiące, w których następuje zmiana
minimalnej podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie, pod warunkiem
że nie zmienia się liczba źródeł przychodu.
2. Czy musisz informować ZUS
o chęci skorzystania ze zwolnienia
z obowiązku składania dokumentów rozliczeniowych?
Nie musisz informować ZUS, że chcesz korzystać ze zwolnienia z obowiązku
składania dokumentów rozliczeniowych. Zwolnienie to przysługuje Tobie z mocy
prawa, jeśli przekazane za poprzedni miesiąc dokumenty rozliczeniowe były poprawne i spełniały przedstawione powyżej warunki.
3. Kiedy możesz utracić prawo do korzystania ze zwolnienia
ze składania dokumentów rozliczeniowych,
a kiedy ponownie możesz to prawo uzyskać, jeśli jesteś osobą
dobrowolnie korzystającą z ubezpieczeń?
Prawo do podlegania przez Ciebie dobrowolnym ubezpieczeniom emerytalnemu
i rentowym ustaje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie
opłaciłeś składki w terminie i w pełnej wysokości, a tym samym tracisz prawo do
zwolnienia z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej od miesiąca, za który
nie opłaciłeś należnej składki w terminie i w pełnej wysokości. Po uzyskaniu
zgody na opłacenie po terminie składek na dobrowolne ubezpieczenia za ten
miesiąc, będziesz miał ponownie prawo do zwolnienia z obowiązku złożenia
deklaracji rozliczeniowej po złożeniu:

prawidłowej deklaracji rozliczeniowej za miesiąc, za który zostały opłacone
składki po terminie
oraz

prawidłowej deklaracji rozliczeniowej za kolejny pełny miesiąc, za który nadszedł termin przekazania rozliczenia i opłacenia składek.
P A M I Ę T A J ! Składki za ten miesiąc powinieneś opłacić w terminie i w należnej wysokości.
P R ZY K Ł A D
Opłacasz składki na swoje dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz przekazałeś deklarację rozliczeniową ZUS DRA za luty 2015 r.
(oznaczoną identyfikatorem 01) w dniu 17 marca 2015 r. Również w tym dniu opłaciłeś należne składki, pomimo iż powinieneś to zrobić do dnia 10 marca 2015 r.
W związku z tym nie tylko ustały dobrowolne ubezpieczenia, którym podlegałeś, lecz
także utraciłeś prawo do zwolnienia z obowiązku złożenia deklaracji rozliczeniowej
za marzec 2015 r. W tej sytuacji masz prawo wystąpić z wnioskiem o wyrażenie zgody
na opłacenie po terminie składek za luty 2015 r. W razie pozytywnego rozpatrzenia
wniosku powinieneś dopłacić ewentualną różnicę składek wraz z odsetkami za zwłokę oraz złożyć deklarację rozliczeniową za marzec 2015 r. i opłacić należne za ten
miesiąc składki w terminie do 10 kwietnia 2015 r. W razie spełnienia tych warunków,
na podstawie deklaracji za marzec 2015 r. zostanie systemowo utworzona deklaracja
za kwiecień 2015 r.
4. Wznawiasz prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej
po okresie zawieszenia?
Przypominamy także, że jeśli wznowiłeś działalność gospodarczą:

od 1 dnia danego miesiąca, jako płatnik składek jesteś zobowiązany złożyć za
ten miesiąc deklarację rozliczeniową ZUS DRA,

w trakcie miesiąca, jesteś zobowiązany złożyć deklarację rozliczeniową ZUS DRA
za ten miesiąc z pomniejszonymi proporcjonalnie składkami na ubezpieczenia
społeczne i Fundusz Pracy oraz pełną kwotą składek na ubezpieczenie zdrowotne
oraz kolejną deklarację za następny pełny miesiąc prowadzenia działalności.
Dopiero na podstawie tak złożonych dokumentów Zakład będzie mógł sporządzać za Ciebie dokumenty rozliczeniowe za następne miesiące.
5. Kiedy ZUS utworzy za Ciebie dokumenty rozliczeniowe?
Proces tworzenia dokumentów rozliczeniowych jest zawsze uruchamiany dla
konkretnego miesiąca kalendarzowego. Dokumenty za Ciebie tworzone są systemowo, jeżeli za poprzedni miesiąc przekazałeś dokumenty rozliczeniowe, zgodnie
z przedstawionymi wyżej zasadami.
Jeżeli jednak złożysz dokumenty za miesiąc rozliczeniowy, za który Zakład utworzył je systemowo, wówczas dokumenty złożone przez Ciebie zastąpią te wygenerowane przez ZUS.
P A M I Ę T A J ! ZUS nie zawiadomi Cię o systemowym utworzeniu dokumentów rozliczeniowych, gdy jesteś zwolniony z obowiązku ich złożenia, ale
zawsze możesz sprawdzić, czy dokumenty zostały prawidłowo wygenerowane,
logując się bezpłatnie na Platformie Usług Elektronicznych (http://pue.zus.pl).
6. Podstawa prawna
• Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 121)
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych (Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie
określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,
imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń
płatników, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń
danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych
dokumentów (Dz.U. z 2014 r. poz. 1844 z późn. zm.)
Ulotka ma charakter informacyjny i nie stanowi wykładni prawa.
Warszawa, kwiecień 2015 r.
Skład i druk: Poligrafia ZUS w Warszawie. Zam. nr 696/15. Nakł. 15 000 egz.